socjologia, socjologia, Wykład I


Wykład I

Socjologia- nauka o społeczeństwie; towarzyszy od starożytności, dyscyplina naukowa, za ojca socjologii uważa się Augusta Comte.

Socjologia to nauka o:

Historia socjologii

August Comte:

- teologiczne, czyli działanie bóstw

- metafizyczne, czyli odwołanie do pewnych zjawisk, np. prawo naturalne

- pozytywistyczne - badamy tak samo jak nauki przyrodnicze

Nurt naturalistyczny - metody socjologii musza opierać się na tych samych zasadach, co nauki przyrodnicze.

Nurt socjologii humanistycznej - opozycja scjentyzmu, twórca - Max Weber

Socjologia humanistyczna - najważniejsze to zrozumieć działanie ludzi, socjologia rozumiejąca Webera.

Współczesne nurty humanistyczne:

  1. Interakcjonistyczny - interakcja, czyli wzajemne oddziaływanie; jesteśmy w ciągłym ruchu.

Socjologia rozumiejąca (interpretacja Maxa Webera):

Etapy rozwoju socjologii:

  1. Interdyscyplinarność - socjologia historyczna; potrafi wyjaśnić dyscypliny z innej dziedziny.

  2. Wielodyscyplinarność (multidyscyplinarność)

Wykład II

Grupy społeczne - dwie lub więcej jednostek, między którymi zachodzi więź społeczna.

  1. Charakter więzi społecznych:

  • Grupy społeczne można podzielić według:

  • - formalne

    - nieformalne

    - sporadyczne - powstaje w związku z jakimś wydarzeniem

    - trwałe - łączymy z pokoleniami

    - małe

    - duże

    - automatyczne - przychodzimy na świat w danej grupie

    - dobrowolne - takie, do których wstępujemy

    - wewnętrzne

    - zewnętrzne

    - pozytywne

    - negatywne

    3. Na społeczeństwo można spojrzeć z różnych perspektyw:

    4. Cechy organizacji formalnej wg Maxa Webera:

    - powoływanie tych organizacji do realizacji określonych celów

    - sformalizowana struktura

    - wyraźny podział pracy

    - wymiana personelu

    - dominacja stosunków rzeczowych

    - wyodrębnienie ośrodków władzy

    Partia polityczna - grupa celowa dążąca do zdobycia lub utrzymania władzy.

    1. Cechy partii politycznej wg koncepcji Marka Sobolewskiego:

  • Funkcje partii politycznej:

    1. Kryterium ideologiczne

    Grupy nacisku, - czyli grupy interesu; powstały w USA, w okresie rozwoju przemysłu.

      1. Cechy:

        • Nie dążą do zdobycia władzy

        • Reprezentują interesy w mniejszym zasięgu niż partia

        • Formułują cele

        • Relacje dominacji

    Wykład III

    Rola społeczna - jedno z podstawowych pojęć socjologii. Każde z nas odbywa wiele ról społecznych. Możemy spojrzeć na społeczeństwo przez pryzmat zajmowanej przez nas pozycji. Ogół oczekiwań związanych z zajmowaną pozycja w społeczeństwie. Te oczekiwania mają charakter normatywny. Rola społeczeństwa jest konsekwencją zajmowanej pozycji w społeczeństwie. Role społeczne kształtują się pod wpływem grup społecznych.

    Robert Merton - (amerykański socjolog, żył ponad 90 lat) Ujęcie strukturalno - funkcjonalne wg Mertona:

      1. Rola społeczna to ogół praw i obowiązków związanych z zajmowaną pozycją społeczną. Merton patrzy na rolę społeczną, jako coś zewnętrznego. Rola społeczna oznacza pewien sposób podporządkowania społecznego, dzięki temu zapewniony jest ład społeczny.

      2. Koncepcja Mertona zawiera szereg pojęć:

    - pozycja: oznacza, że wchodzimy w interakcję. Wchodzi w społeczeństwo z nadawcami ról społecznych.

    - konflikt grup społecznych: wszystkich ról nie odgrywamy jednocześnie.

    - koncepcja interakcyjna: interakcja, czyli dynamiczna ciągła sekwencja działań społecznych, skierowana do odpowiednich osób w wyniku, których my się dopasowujemy. Pewną odmianą tej koncepcji jest koncepcja Goffmana. Mówi on o roli społecznej jako pewnej sekwencji, wzajemnym oddziaływaniu. To od nas zależy jak będziemy ogrywać daną rolę społeczną.

      1. Rodzaje rób społecznych:

    - rola uzupełniająca (profesor -student)

    - rola przypisana - nabywamy niezależnie od naszej woli (status kobiety, mężczyzny)

    - rola osiągana - współcześnie z takimi rolami mamy doczynienia (np. rola matki). To role, o których my decydujemy, ale są też pewne ograniczenia, np. zostanie sportowcem.

      1. Patologie społeczne:

      1. Konflikty ról społecznych we współczesnym świecie:

    Wykład IV

    Socjalizacja - proces przygotowujący do życia w społeczeństwie. Zaczyna się on przy urodzeniu, a kończy w chwili śmierci. Jest to proces permanentny, trwa przez całe nasze życie.

    Kształtuje on naszą osobowość, wprowadza w kulturę i społeczeństwo, w którym żyjemy. Przez ten proces zdobywamy motywację, system wartości, kształtujemy emocje i nasz stabilne „JA”, oraz rolę społeczną.

      1. Zasady procesu socjalizacji:

        • Interakcje - kształtuje się we wczesnych latach naszego życia

        • Ważne osoby- najważniejsze w naszej osobowości będzie to, jakie osoby poznaliśmy i w jaki wpływ miały na nasze życie

        • Najważniejsze dla naszej osobowości są relacje GRUP SPOŁECZNYCH (pierwsze grupy, które spotykamy np. rodzina)

        • Na kształtowanie naszej osobowości wpływ mają długotrwałe związki.

    1. Teorie socjalizacji:

    I - etap zabawy: pierwsze lata naszego życia

    II - etap gry: od 7 roku życia

    III - wchodzenie w rolę

    ID - poziom biologiczny, potrzeby, popęd

    EGO - rozjemca

    SUPER EGO - warstwa narzucona przez społeczeństwo

    Etaty socjalizacji:

    I etap - do 6 roku życia kształtuje się w nas zaufanie do innych, poczucie inicjatywy

    II etap - okres szkolny, do 14 roku życia kształtuje się umiejętność spełniania obowiązków

    III etap - od 14 do 17 roku życia, kształtuje się tożsamość

    IV etap - od 17 do 35 roku życia, okres do dojrzałości, intymności. Kształtują się nasze związki uczuciowe.

    V etap - od 35 do 60 roku życia, okres bycia twórczym

    VI etap - od 65 integralność

    I etap - od narodzin do 2 roku życia, inaczej sensomotoryczny, okres, w którym uczymy się podstawowych umiejętności, pierwsze gesty

    II etap - przedoperacyjny, od 2 do 7 roku życia, okres, w którym objętość jest nam obca.

    III etap - operacja konkretna, od 7 do 11 roku życia, nabywamy pewne umiejętności

    IV etap - operacja formalna, inaczej abstrakcyjna, po 12 roku życia.

      1. Socjalizacja pierwotna - to socjalizacja, która pozwala nam na przyswojenie abecadła społecznego (przyswajamy podstawowe umiejętności).

      2. Socjalizacja wtórna - to socjalizacja, która jest prowadzona przez instytucje, np. uczelnia.

      3. Rodzaje socjalizacji: