6. SORBENTY.

6.1. Natura, pochodzenie i rodzaje sorbentów.

Sorbentami olejów i chemikaliów są materiały pochodzenia naturalnego i syntetycznego, organiczne i nieorganiczne, posiadające zdolność zatrzymywania olejów i/lub chemikaliów wewnątrz przestrzeni por (absorbcji) lub na powierzchni (adsorpcja) bądź charakteryzujące się występowaniem obu zjawisk jednocześnie.

W zależności od zastosowanego materiału, zatrzymywanie oleju lub chemikalium przebiega dwoma drogami :

a) w zależności od charakteru powierzchni sorbentu, ciecz przylega do jego powierzchni lub absorbowana jest do jego wnętrza warstwą molekularną (teoretycznie).

Praktycznie zaś, grubość zatrzymywanej warstwy uzależniona jest od lepkości cieczy z tym, że pierwsza warstwa molekuł graniczy w sposób trwały z powierzchnią sorbentu wskutek przylegania fizycznego, kolejne zaś wiążą się z sorbentem coraz słabiej. Grubość warstwy przylegającej cieczy jest tym większa, im bardziej lepka jest ciecz.

b) szereg materiałów sorbcyjnych wiąże oleje i/lub chemikalia, dzięki występującemu w ich włókienkach lub porach tzw. zjawiska kapilarnego. polega ono na wciągnięciu cieczy do wnętrza znajdujących się we włókienkach wąskich rurek lub do wnętrza porów. Zjawisko kapilarne jest pochodną ciśnienia kapilarnego, wytwarzanego na zakrzywionej powierzchni cieczy (menisk) przez napięcie powierzchniowe.

Głębokość penetracji cieczy w głąb sorbentu jest wprost proporcjonalna do średnicy kapilar i odwrotnie proporcjonalna do lepkości. Czas sorpcji wzrasta wraz ze wzrostem długości kapilar lub porów oraz lepkości cieczy.

W związku z powyższym spodziewać się należy, że skuteczność absorbowania cieczy przez daną substancję, ściśle będzie związana z właściwościami cieczy, a szczególnie z jej lepkością.

W większości przypadków mamy do czynienia z olejami będącymi mieszaninami różnych węglowodorów w związku z czym obserwowane jest zjawisko wybiórczego absorbowania przez sorbent lżejszych frakcji a pozostawienia frakcji cięższych w wodzie. W przypadku chemikaliów każdy przypadek ma indywidualny charakter.

Generalną zaletą jaką powinny charakteryzować się sorbenty przeznaczone do zwalczania rozlewisk cieczy, powinna być ich skłonność do ich wiązania z jednoczesną jak największą hydrofobowością. Powinny być to materiały nie tonące, zdolne do długiego utrzymywania się na wodzie. Cechy tej muszą posiadać sorbenty przeznaczone do użycia na gruncie.

6.2. Technika stosowania sorbentów przy likwidowaniu rozlewisk.

Sorbenty masowo zużywane są w akcjach prowadzonych na gruncie i wodach śródlądowych. Na gruncie sorbenty znajdują zastosowanie przy zbieraniu już rozlanej cieczy, zapobieganiu jej dalszemu rozprzestrzenianiu się tym celu budowane są wały osłonowe z sorbentów sypkich, mat, poduszek lub zapór. Działania te wykonują ekipy wyposażone w podstawowy sprzęt transportowy i narzędzia. W terenie należy liczyć się z potrzebą użycia co najmniej równoważnej rozlanej cieczy masy sorbentów.

Wiąże się to z koniecznością bardzo szybkiego zbierania nasyconego sorbentu w warunkach utrudniających dłuższy kontakt z cieczą. Wówczas gdy wieją silne wiatry nie można używać sorbentów sypkich, ponieważ są porywane przez masy powietrza i rozrzucane po całej okolicy.

Pływająca na wodzie plama potraktowana sorbentem sypkim traci zdolność do dowolnego rozprzestrzeniania się i można ją kierować na obszar gdzie zostanie zebrana. Do zbierania dużych plam związanych sorbentem najlepiej nadają się zbieracze adhezyjno- transportowe i pompy próżniowe. Wykorzystuje się również pogłębiarki kubłowe i dźwigi chwytowe. Małe plamy zbierane są ręcznie, podręcznymi narzędziami - wiadrami ,szuflami itp.

Rzucanie sorbentów w postaci sypkiej dokonuje się przy użyciu dmuchaw lub ręcznie. Sorbenty w postaci skonfekcjonowanej tj. mat, taśm, poduszek, zapór rozkłada się na powierzchni plamy. Zapory sorbcyjne mają do spełnienia zadania dwojakie : ograniczają powierzchnię rozlewiska i jednocześnie wchłaniają rozlaną ciecz. Sorbenty skonfekcjonowane łatwiej wyciąga się z wody aniżeli sorbenty sypkie lub luźne. Mogą być kilkakrotnie użyte, jeżeli po wybraniu z wody zostaną wyciśnięte przeciwbieżne obracającymi się walcami (wyży marka). Możliwość ta dotyczy przede wszystkim sorbentów takich jak pianka poliuretanowa, polietylenowa czy polipropylenowa.

6.3. Podział i charakterystyka sorbentów.

6.3.1. Sorbenty pochodzenia naturalnego.

otręby zbożowe - Rozrzucane są po powierzchni plamy w postaci luźnej. Zebraną masę można likwidować przez spalenie. Przed spaleniem można składować w pryzmach, z których grawitacyjnie wyciekanie ciecz do rowków gromadzących.

sieczka zbożowa - Tak jak otręby zbożowe.

zmielone kolby kukurydzy - Tak jak otręby zbożowe.

trociny - Rozrzucone po powierzchni plamy w postaci luźnej lub poduszek. Po zebraniu w pryzmy i grawitacyjnym ocieknięciu trociny spala się. Proces ten najlepiej przeprowadzić w miejscu pryzmowania.

sproszkowana kora drzewna - Najchętniej stosuje się wysuszoną i sproszkowaną korę drzew iglastych. Proszek może być rozpylany z dmuchaw. Zebraną mieszaninę sproszkowanej kory wraz z zatrzymaną cieczą składuje się w pryzmach, a po grawitacyjnym wycieknięciu spala, najlepiej w miejscu pryzmowania.

wysuszone liście drzew liściastych oraz igliwie drzew iglastych - Aplikowane w postaci luźnej w akcjach na gruncie i na wodzie. Po zebraniu, pryzmowaniu i grawitacyjnym wyciekaniu zebranej cieczy, niszczony przez spalanie.

torf surowy, torf wysuszony i torf zmielony - Torf używa się pod postacią balotów, poduszek, luzem i sproszkowany. Posiada bardzo dobre właściwości sorbcyjne w stosunku do różnych gatunków olejów i chemikaliów. W postaci wysuszonej poddawany jest również procesowi chemicznego powiększania hydrofobowości. Po zużytkowaniu, spalany w pryzmach lub kotłowniach.

popiół - Pozostałość po spaleniu substancji organicznej, jak np. węgla, drzewa, łodyg czy łupin roślinnych. W skład popiołu wchodzą składniki mineralne zawarte w spalonej substancji .Popiół jest minerałem sorbcyjnym. powszechnie dostępnym. Stosowany w naturalnej postaci tj. miału, pyłu lub granulek .Przechowywać pod przykryciem w workach polietylenowych.

popiół wulkaniczny - Sypki minerał wulkaniczny ,wyrzucany w trakcie erupcji z tzw. wulkanów eksplozyjnych. Dostępny na obszarach występowania zjawisk wulkanicznych. Stosowany jest w postaci sypkiej. Posiada dużą zdolność sorbcyjną i łatwość przechowywania.

węglan wapnia - Występuje w przyrodzie w postaci minerałów : kalcytu i aragenitu. Używany w budownictwie oraz do otrzymywania wapna palonego. Plama cieczy potraktowana węglanem wapnia ulega "zaskorupieniu "i w tej postaci łatwa jest do usunięcia. Węglan wapnia przechowywać pod dachem w workach polietylenowych.

glina - Powszechnie występująca skała osadowa, składająca się głównie z iłu z domieszką miału i piasku .W stanie wysuszonym i sproszkowanym stosowana do zbierania rozlanych cieczy na gruncie. Glina może być przez długi okres czasu składowana w pryzmach na suchym podłożu i przykryta folią polietylenową.

diatomit - Osadowa skała krzemionkowa pochodzenia organicznego składająca się głównie z opalonych a rzadziej chalcedynowych szczątków okrzemek. Występuje również w Polsce. Diatomit jest cięższy od wody, posiada dobre zdolności sorbcyjne. Stosować należy przede wszystkim na gruncie. Tylko w poszczególnych przypadkach może być wykorzystywany do zatapiania płonącej plamy, zagrażającej mieniu i życiu ludzkiemu. Specyficzne właściwości diatomitów, takie jak : mała gęstość, dobre właściwości pochłaniające, niski współczynnik przewodności cieplnej i elektrycznej, obojętność termiczna powodują ich zastosowanie m.in. w ochronie środowiska jako środka sorbcyjnego dla produktów ropopochodnych. Granulaty diatomitu stosowane są jako sorbenty (pochłaniacze) substancji ropopochodnych m.in. hal fabrycznych, garaży, dróg i ulic. Po posypaniu granulatem, odczekaniu kilku minut, a następnie zamieceniu i zebraniu zabrudzona powierzchnia staje się sucha i bezpieczna. Zdolność sorbcji granulatu diatomicznego drobnego, bezpyłowego o uziarnieniu 0.25-1 mm dla substancji ropopochodnych wynosi:

- 27 % objętościowych dla ropy naftowej

- 30 % objętościowych dla powszechnie stosowanych olejów mineralnych,    np. olej maszynowy

- 40 % objętościowych dla oleju emulgacyjnego

Po posypaniu granulatem diatomitowym miejsca wycieku i odczekaniu kilku minut, należy zmieść i zgarnąć nasączony diatomit do worka PCV, a następnie szczelnie go zamknąć .Po przybyciu do jednostki należy bezzwłocznie uzupełnić zużyty granulat w pojemniku wchodzącym w skład zestawu, a znajdującym się na samochodzie pożarniczym. UWAGA : nie dopuszczać do zawilgocenia granulatu, przechowywać w suchych i ciepłych pomieszczeniach.

łupana mika - (łuszczki) minerał, składa się z hydroglinkokrzemianu potasu, magnezu i żelaza. Wchodzi w skład skał magmowych. Występuje również w Polsce, zarówno w Sudetach jak i Karpatach. Stosowany w postaci skruszonej. Może być przechowywany w workach przez długi okres czasu, bez obawy utraty zdolności sorbcyjnych.

wermikulit - minerał o skomplikowanym i zmiennym składzie chemicznym, złożony głównie z uwodnionego glinkokrzemianu magnezu, żelaza i litu, powstający w wyniku wietrzenia biotypu lub flugopitu. W Polsce występuje na Dolnym Śląsku. Stosowany jest do wyrobu materiałów izolacyjnych i lekkich betonów. Używany do likwidowania rozlewisk na gruncie. W postaci rozdrobnionej przechowywany w workach. Przed użyciem nie wymaga dodatkowego przygotowania.

piasek - W stanie suchym wykorzystywany do zbierania świeżego oleju i chemikaliów z gruntu. Może być przez długi okres czasu składowany w pryzmach przykrytych folią polietylenową.

talk - Minerał, krzemian magnezu. W Polsce występuje na Dolnym Śląsku. Stosowany w przemyśle papierniczym, kosmetycznym, i leczniczym. Rozlewiska na gruncie traktować zmielonym talkiem.

tlenek wapnia - Wapno palone - służy do wyrobu zaprawy murarskiej w metalurgii, przemyśle szklarskim, ceramicznym, nawozów sztucznych. Używany jako sorbent olejów i chemikaliów rozlanych na gruncie. Rozproszony w postaci pyłu na powierzchni plamy ulega zeskorupieniu, czemu sprzyja obecność wilgoci w rozlanej cieczy oraz w powietrzu. Tym samym nie dopuszcza się do rozprzestrzeniania plamy i jej przenikaniu w głąb piaszczystego gruntu. Sproszkowany tlenek używany jest również w mieszaninach z popiołem. Przechowywać pod dachem w workach plastykowych.

zeolity - Grupa minerałów. Są to uwodnione glinokrzemiany, głównie sodu, magnezu i wapnia .Odznaczają się dużą zdolnością sorbcyjną wielu chemikaliów, w tym węglowodorów. W Polsce występują na Dolnym Śląsku, w okolicach Krakowa i w Pieninach. Zeolity stosuje się głównie do zmiękczania wód twardych. Używany w postaci miału do likwidowania plam olejowych na gruncie.

cement - Spoiwo hydrauliczne. Cement twardnieje po zmieszaniu z wodą. Skład cementu uzależniony jest od użytych do jego produkcji surowców. Sproszkowany stosowany jest do zbierania cieczy na gruncie. Tworzy na lampie skorupę uniemożliwiającą jej migrację poprzeczną i pionową. Do likwidowania rozlewisk należy stosować cement świeży, niezbrylony. Przechowywać pod dachem.

słoma zbożowa - pszenna, żytnia, jęczmienna - Używana w postaci luźnej, snopków, mat, balotów, zapór, poduszek. Zatrzymana ciecz o ile jest palna maże być z łatwością zlikwidowana przez spalanie.

siano - Wysoce ceniony sorbent naturalny, stosowany w postaci luźnej, snopków, poduszek. Siano z zatrzymaną cieczą, o ile jest palna likwiduje się przez spalenie.

trzcina - aplikowana w postaci luźnej, mat, zapór i rozdrobnionej. Trzcinę wraz z zatrzymaną cieczą, o ile jest palna spala się.

damolin moler - sorbent ten jest stosowany do pochłaniania cieczy (paliw, olejów, chemikaliów - także sprężonych wody itp.). Stosowany jest na drogach, w fabrykach, stacjach paliw, portach lotniczych i morskich, na statkach, w warsztatach naprawczych, magazynach chemicznych. Powinien znajdować się tam, gdzie istnieje niebezpieczeństwo wylania się cieczy palnych i agresywnych, zmniejsza ryzyko powstania pożaru czy wybuchu materiałów łatwopalnych. Damolin moler jest sorbentem kalcynowanym w postaci granulek. W każdej granulce jest olbrzymia ilość widocznych pod mikroskopem porów, co powoduje wysoki stopień sorbcji. Kształt molera zapewnia dobrą przyczepność i przez to jest także doskonałym środkiem antypoślizgowym. Miejsca posypane sorbentem stają się szybko suche i bezpieczne. Damolin moler jest chemicznie obojętny i nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia. Produkt uzyskał atest renomowanych firm światowych, w tym także Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie Zakładu Toksykologii Środowiskowej. Atesty stwierdzają pełną przydatność tego środka w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Z powodzeniem zastępuje stosowane trociny i piasek przewyższając ich działanie bezpieczeństwem, tempem i jakością oraz nieporównywalną wydajnością, będąc jednocześnie środkiem ekologicznym. Sposób użycia :

Na rozlaną ciecz posypać cienką warstwę damolinu .Zmiana barwy z jasnobrązowej na ciemną wskazuje stopień sorbcji. Brak zmiany barwy przy ponownym posypaniu świadczy o zakończonym procesie pochłaniania wylanej cieczy, substancji. Sorbent usunąć z powierzchni ziemi przy pomocy szczoteczki. W toku procesu utylizacji poprzez spalanie nie wydzielają się związki chemiczne ze struktury cząsteczek damolinu.

Poniżej niektóre dane fizyko-chemiczne :

- pH w 10 % roztworze wody 5,5

- sorbcja oleju 100 %

- sorbcja wody 200 %

- ciężar właściwy 485 kg/m³

Damolin moler oferowany jest w dwóch odmianach :

damolin K 0,5-1,0 mm

damolin K 1,0-3,0 mm

Sorbenty pochodzenia naturalnego w porównaniu z sorbentami pochodzenia suntetycznego charakteryzują się zdolnością do utrzymywania na wodzie. Czas utrzymywania się na wodzie jest różny i wynosi od kilku godzin w przypadku trocin i sorbentów sproszkowanych do kilku i więcej dni dla słomy

i torfu. Zdolność zatrzymywania cieczy przez sorbenty naturalne jest większa aniżeli sorbentów syntetycznych. Wynosi ona od kilku części wagowych dla trocin, do kilkudziesięciu części dla odpowiednio spreparowanego torfu.

6.3.2. Sorbenty pochodzenia syntetycznego.

HMX - Sorbent HMX jest uniwersalnym środkiem olejochłonnym przeznaczonym do zbierania zanieczyszczeń olejowych z powierzchni wód i ścieków przemysłowych oraz na ladzie. Jest to wyrób na najwyższym światowym poziomie, spełniający wymogi wszystkich konwencji ochrony środowiska i higieny. Produkowany jest w postaci białej "waty "o specjalnych właściwościach takich jak :

- bardzo wysoka olejochłonność : 1kg sorbentu HMX wchłania do 21 kg oleju

- nie nasiąka wodą / hydrofobowy / - do 1%, nie tonie w każdych warunkach

- likwiduje nawet tzw. film olejowy na wodzie

- pozwala odzyskać zebrany olej w 50-90 % przez odciśnięcie

- może być magazynowany lub przebywać na wodzie przez praktycznie

nieograniczony czas nie tracąc swych właściwości

- pochłania opary benzyn i rozpuszczalników

- jest bardzo łatwy do utylizacji przez spalanie (produktami spalania sorbentu HMX są jedynie dwutlenek węgla i woda, a ilość popiołów pozostających nie przekracza wagowo 0.005 %).

- nadaje się do wielokrotnego użycia przez zwykłe odciśnięcie

- jest całkowicie niezatapialny, zarówno przed jak i po nasiąknięciu olejem

Sorbent HMX jest niezwykle skuteczny wszędzie tam, gdzie występuje konieczność ciągłego zbierania napływających zanieczyszczeń olejowych (odstojniki,osadniki ,zaolejone studzienki wyloty ścieków,ujęcia wodne itp.) oraz może być użyty w sytuacjach awaryjnych.

WWL-4 - Sorbent WWL-4 jest to uniwersalny środek olejochłonny do zwalczania rozlewów olejowych, zwłaszcza na powierzchni wód. Zbiera rozlany olej przez jego wchłanianie. Dzięki swoim właściwościom, sorbent WWL-4 doskonale nadaje się do działań profilaktycznych. W szczególności należy go stosować w portach, stoczniach, rafineriach, elektrowniach, składach paliw, bazach transportowych i do ochrony ujęć wodnych .W zbiornikach zadaszonych / studzienki, odstojniki / sorbent może przebywać na wodzie długi czas.

Najważniejsze właściwości :

- nie tonie również po wchłonięciu oleju

- niska nasiąkalność wodą / hydrofobowy /

- wchłania oleje o różnej lepkości

- olejochłonność 7-12 g. oleju na 1g.sorbentu

- możliwość wielokrotnego użycia

- nadaje się do długotrwałego przechowywania

- możliwość łatwej utylizacji przez spalanie

Po użyciu sorbent WWL-4 należy odcisnąć z oleju, wysuszyć, wymieszać z torfem dla obniżenia kaloryczności i spalić w kotłowni. Uzyskuje się w ten sposób znaczną ilość ciepła, a spaliny zawierają stosunkowo niewielką ilość substancji toksycznych.

rodia sorb - Włóknina do zbierania olejów i cieczy organicznych w sytuacjach awaryjnych .Jest to zwarty środek wiążący na bazie włókniny, mający zdolność do wchłaniania olejów i cieczy organicznych w ilościach stanowiących wielokrotność jego masy. Rodia sorb jest łatwy w użyciu, dzięki wydatnemu działaniu kapilarnemu wchłania natychmiast oleje i ciecze organiczne (efekt bibuły). Nie wchłania wody, w stanie pełnego nasycenia zachowuje zdolność do pływania i może być stosowany prewencyjnie w akwenach. Jest odporny na wpływy atmosferyczne, dzięki czemu może być bez problemów składowany na zewnątrz .Po użyciu środek należy natychmiast zgodnie z instrukcją umieścić w dostarczonych do niego workach. Może być unieszkodliwiony tymczasowo przez złożenie na składowisko a ostatecznie przez spalenie. Unieszkodliwienie podlega wytycznym ustawowym obowiązującym dla wchłoniętych substancji. Jest produkowany z polipropylenu i podlega całkowitemu spaleniu, z rozkładem na dwutlenek węgla i wodę, przy czym nie powstają toksyczne gazy. Pozostałość po prażeniu jest mniejsza niż 0,05 % wagowych. Rodzaje :

ściereczki (35 x 35 cm)

płachty (100 x 60 cm)

rękawy (1 m długości)

zapory (3 m długości)

taśmy (40 x 300 cm)

uni safe - Jest pierwszym i jedynym środkiem wiążącym chemikalia z możliwością stosowania bez zastrzeżeń do wszystkich płynów występujących na ziemi. Nie powoduje niebezpiecznych reakcji z mediami i w tym zakresie jest jedynym w swoim rodzaju. Reaguje natychmiastowo i bez ubocznego ryzyka co testowano w niemieckich strażach pożarnych. Umożliwia to szybkie przejęcie wszystkich chemikaliów, zwłaszcza kwasu azotowego, dymiącego kwasu siarkowego, bromu,, kwas siarkowy, kwas fluorowodorowy oraz różnego rodzaju ługi. Istotną cieczą składnika UNI-SAFE jest polimer z bardzo dużą zdolnością wchłaniania, przez to jest w stanie wchłonąć ciecze do 75 - krotnego swego ciężaru jednostkowego. UNI-SAFE wchłania bezwodne materiały przez działanie kapilatora, a materiały zawierające wodę są łączone metodą chemiczno - fizyczną. Z sypkiego UNI-SAFE można zrobić zapory ograniczające rozpływającą się substancję. Zapobiega to wpływaniu chemikalii do kanalizacji, kanałów technologicznych lub innych otworów w podłożu. UNI-SAFE spełnia także funkcje wskaźnikowe, gdyż po zetknięciu się z medium zmienia kolor. W stanie wyjściowym ma jasno zielony kolor . W kontakcie z kwasami zabarwia się na żółto, a przy ługach lub substancjach alkalicznych na ciemno zielono do koloru niebieskiego. Jest to właściwość bardzo istotna dla służb ratowniczych, UNI-SAFE hamuje także emisje. Powstaje bariera dla par wydzielających się z mediów, która chroni ratowników, personel i środowisko.

ekoperl 66 - Środek wiążący olej. Posiada szczególnie wysokie możliwości zbierania oleju. Jest ze względu na swoją hydrofobie pływalny, również w turbulentnej wodzie i może jako profilaktyczna warstwa wchłaniająca olej przez dłuższy czas utrzymywać się na powierzchni wody. Ten typ, w związku z dobrą utrzymywalnością się, polecany jest szczególnie przy deszczowej pogodzie, również dla rozlewisk i plam ulicznych. Opakowany w worki ze sztucznego tworzywa. Jeden worek wchłania 40-50 litrów oleju.

ekoperl 33 -  Sorbent wszechstronnego zastosowania na ziemi i na wodzie z zaleceniem do stosowania do produktów ropopochodnych, 1 kg. sorbentu wchłania 2,8 kg. rozlanej cieczy.

ekoperl 99 - Sorbent specjalnego przeznaczenia do neutralizacji kwasów. Środek ten absorbuje i neutralizuje kwasy każdego rodzaju. Zdolność absorbcji 350 g./ dm.³

powersorb - Sorbent ten składa się z obojętnych włókien polipropylenowych i dzięki wysokiej aktywności kapilarnej mikroskopijnych przestrzeni zawartych we włóknie, wchłania groźne dla środowiska substancje, aż do wielokrotnego własnego ciężaru. Środek ten produkowany jest w kolorze żółtym w różnych formach: ściereczki, węże,poduszki, rolki, płatki. Węże można wykorzystywać jako sztuczną barierę przeciwko wyciekającym płynom, poduszki służą do wchłaniania większych ilości chemikaliów, rolki i ścierki mogą być zastosowane jako środek pierwszej pomocy, natomiast płatki nadają się do osłony i jednoczesnego zabezpieczenia przed wyciekiem substancji z kruchych pojemników w czesie transportu. powersorb skutecznie wchłania stężone kwasy, oraz wszystkie chemikalia mieszające się z wodą. Należy zwrócić uwagę, że substancje niebezpieczne są jedynie adsorbowane. Dzięki temu wchłanianiu substancja   może   być   odzyskana,  a    powersorb    ponownie   zastosowany.

W wyniku spalenia powstają toksyczne gazy.

Sorbenty pochodzenia syntetycznego używa się głównie w postaci mat, zapór pływających, poduszek, taśm, sprzętów, granulek, okruchów i pyłu. Wybór szeroki w zależności od dostępności. Sorbenty syntetyczne są na ogół cięższe od wody z wyjątkiem tych, którym można nadać postać skonfekcjonowaną : mat, taśm, zapór czy poduszek. Znajdują głównie zastosowanie do działań na gruncie. Zatrzymują rozlane ciecze umożliwiając im migrację wzdłużną i pionową tj. w głąb warstwy piasku, żwiru, lessu czy kamieni. Są to na ogół substancje o niewielkiej zdolności sorbcyjnej i jak praktyka wskazuje poza nielicznymi wyjątkami na jednostkę rozlanej cieczy (objętościową lub wagową) należy zastosować jednostkę sorbentu. Tym samym należy przygotować środki transportowe do przewiezienia podwójnego ładunku.

6.3.3. Tabelaryczne zestawienie zastosowania niektórych sorbentów.

Tabela nr 1.

ŚRODEK WIĄŻĄCY	SUBSTANCJE NIEBEZPIECZNE
"Powersorb"	kwasy i substancje mieszające się z wodą
"Uni Safe"	wszystkie płynne substancje (nuutralizacja)
"Ekoperl 99"	kwasy (neutralizacja)
"Ekoperl 33" "Ekoperl 66" "Terraperl S" "Terraperl"	związki ropopochodne
Trociny	dwusiarczek węgla, cyklopentan, dwuchloroetylen, eter etylowy, eter dwuizopropylowy, dwuchloroetan, heksan, metanol, pirydyna, toluen, czteroetylek ołowiu, tetralina, cykloheksanom,
Piasek Sucha ziemia	siarkowodór, acetal, aldehyd octowy, aceton, chlorek allilu, octan amylu, alkohole amylowe, benzen, octan butylu, aldehydy masłowe, chlorobenzen, cykloheksan, alkohol dwuacetonowy, dwuetyloamina, dioksan, alkohol etylowy, octan etylu, keton metylowoetylowy, furfurol, heptan, octan metylu, mrówczan metylu, paraldehyd, tlenek propylenu, krzemian etylu, ksylen, fosfor, chloran sodowy, acetonitryl, aldehyd benzoesowy, cykloheksanol, dwumetylosulfotlenek, izopropylobenzen, kwas octowy lodowaty, kwas mrówkowy, kwas chlorosulfonowy, chlorek benzylu, bezwodnik octowy, chlorek acetylu, toluidyny, kwas azotowy, krezole, nitrobenzen, styren, czterowodorofuran, ksylenole, chloran sodowy,

---