Poradnictwo pedagogiczne

Dr Jan Papież

11. 09. 2004

Pedagogika jest to nauka, która mówi o tym co inni mogą uczynić ze mnie i co ja mogę uczynić sam z siebie !!!

Ci, którzy nie spotykają w swoim życiu tzw. „osób znaczących” mogą zejść na złą drogę. Osoba taką może być nauczyciel profesjonalny lub nieprofesjonalny (np. rodzic czy ksiądz).

Wychowanie polega na wyborze

Jeżeli dziecko ma osobę znaczącą to ma z nią głęboki kontakt emocjonalny. Robi coś dla tej osoby, stara się dla niej być dobrym ( np. uczy się dobrze, przynosi 5), ale jednocześnie robi to także dla siebie.

Wychowanie polega na dokonywaniu wyborów. Zdarza się czasem, że dany człowiek w całym swoim życiu nie podejmie ani jednej właściwej decyzji; nie dokona ani jednego dobrego wyboru.

Socjalizacja

Pojęcie szersze od wychowania. Można ja utożsamiać z tzw. „wychowaniem naturalnym” . Socjalizacja czyli wzrastanie w kulturze.

sacrum - aspiruje do wyższych wartości

profanum - nie aspiruje

Kultura snobistyczna operuje pewnymi znakami; rozumienie znaków pomaga w porozumiewaniu się.

Wychowanie to też wrastanie w kulturę, ale odbywa się ono w sposób planowy, celowy i zinstytucjonalizowany.

W procesie socjalizacji istnieją 3 układy:

I.

Funkcjonujemy w dwóch grupach wykluczających się ze względu na system wartości.

Prowadzi to do podwójnej moralności; demoralizacji; powstaje tzw. osobowość radarowa („żeby innym było dobrze ze mną i mnie żeby było dobrze z innymi”)

II.

Kiedy chcemy kogoś wychować na własny obraz i podobieństwo.

Dziecko nie może być wiernym odbiciem ojca lub matki (żyje w innych czasach, ma inny bagaż doświadczeń)

III.

Jesteśmy trochę podobni, ale jednocześnie inni i różni.

12. 09. 2004

Prof. Stefan Nowak przełom lat '70 i '80 diagnoza społeczeństwa polskiego.

Autor porównał społeczeństwo polskie do federacji grup pierwotnych. Znaczy to, że społeczeństwo zatomizowało się ( rozdrobniło się ) i nie chce się upaństwowić ( zetatyzować czyli identyfikować się z władzą).

Społeczeństwo polskie traktuje rodzinę i najbliższych przyjaciół jako rodzaj rozszerzonej osobowości; oznacza to, iż jednostka twierdzi, że może się otworzyć tylko wśród nich w innym wypadku spotka ja wysoka kara.

Wartości związane z pracą, narodem i państwem

Wartości związane z narodem są wartościami autotelicznymi tzn. że, jednostka czuje się związana z narodem.

Wartości związane z pracą i państwem traktowane są instrumentalnie.

Praca, w zależności od wykształcenia, jest traktowana przez ludzi raz autokratycznie a raz instrumentalnie; Im wyższe wykształcenie tym częściej praca traktowana jest autokratycznie to znaczy człowiek identyfikuje się z pracą, lubi ją .

Martin J. Schumann „pułapka globalizacji”

Teoria „20 do 80”

• „W nadchodzącym stuleciu starczy 20% zdolnej do pracy populacji, aby utrzymać światową gospodarkę w jej rozmachu.”

• Nie ma zapotrzebowania na poszukiwanie nowej siły roboczej

• 10% Amerykanów żyje w zamkniętych osiedlach i na swoją ochronę wydaje 2x więcej pieniędzy niż państwo na policje

Jeżeli dana osoba jest transgressywna czyli umiejąca wykroczyć poza siebie to, wg Baumana, świat w jakim żyje ta osoba, możliwości jakie ma są dla tej osoby dobre i ona poradzi sobie w tym świecie.

24. 10. 2004

Zagrożenia społeczne

Nadmierna wolność powoduje zagrożenia

1) Degradacja materiału biologicznego.

Polega ona na wzroście liczby zachorowań i przypadków śmiertelnych na choroby końca XX i początku XXI wieku.

Ten wskaźnik wzrósł po roku 1980 wiąże się to ze wzrostem tępa życia.

Najgorszy wiek dla mężczyzny to od 45 do 55 - 65 lat zawał

wylew

rak prostaty

dla kobiet nowotwór piersi

nowotwór gruczołów rodnych

Badania wśród 45 i 60 latków wykryły, iż istotą ich bierności w życiu jest choroba lub niepełnosprawność.

Brak diety wypoczynku, aktywności fizycznej a także brak leczenia zachowawczego (badania profilaktyktyczne) spowodowane są szybkim tempem życia i brakiem czasu.

Choroby XXI w. to: niedokrwienna choroba serca, choroba naczyń mózgowych oraz choroby nowotworowe.

6. 11. 2004

Władza miała charakter polimorficzny (poil - wielość); rozłożyła swoje kompetencje na całość społeczno - ekonomicznego życia jednostek, a sama okazała się niekompetentna.

Zasady poradnictwa (ogólne prawidłowości postępowania np. zasady moralne):

1. Zasada rozeznania potrzeb dzieci, młodzieży i dorosłych.

2. Zasada indywidualizacji.

• potrzeby mają wymiar subiektywny, indywidualny; dotyczą mnie „tu i teraz”

• potrzeby mają charakter kulturowy a każdy wychowany jest w innej kulturze dlatego (????)

Funkcjonalna autonomia potrzeb

Jeżeli ktoś w dzieciństwie miał zaspokojone potrzeby niższego rzędu i na ich bazie powstawały potrzeby wyższe to w okresie późniejszym nawet jeżeli potrzeby niższe nie są zaspokajane to potrzeby wyższego rzędu będą funkcjonowały (Czym skorupka za młodu nasiąknie…).

3. Zasada optymalizacji warunków rozwojowych dziecka.

Czy wykorzystaliśmy wszystkie możliwości aby nastąpił optymalny rozwój dziecka.

4. Zasada przystępności.

Porada jest dostępna to znaczy, że mogę po nią bez problemów sięgnąć (zasięgnąć)

Porada jest przystępna to oznacza, że jest przekazana językiem zrozumiałym dla mnie; (język naukowy na język potoczny)

5. Zasada aktywności.

Jeżeli nie pobudzi się osoby do działania to porada będzie nieprzydatna; nie przyniesie pożądanych efektów;

Kryzys chroniczny trwa od 6 do 8 tyg. i nie mija; powoduje, ze osoba, która go przechodzi staje się pasywna.

Operatywność polega na przełożeniu teorii na praktykę.

6. Zasada dobrowolności.

Porada będzie skuteczna tylko wtedy, gdy będą tego chciały obie strony.

7. Zasada współdziałania ze społeczeństwem wychowującym.

Florian Znaniecki - „społeczeństwo wychowujące to instytucje, organizacje, placówki, które mają za zadanie wspomagać szkołę w jej funkcjach edukacyjnych np. domy kultury.

Temat: Style kierowania.

1. Poradnictwo dyrektywne

2. Poradnictwo humanistyczne.

3. Poradnictwo dialogowe.

Adn 1)

Oparte jest na psychologii behawiorystycznej (bodziec - reakcja; zadanie - wynik); jest to styl nakazowy - daje polecenie a osoba musi je wykonać. Styl ten sprawdza się do sterowania zewnętrznego; osoba kierowana traktowana jest jako przedmiot oddziaływań, jest zmuszana do pewnych zachowań; doradca często wykorzystuje różne chwyty, techniki; nie ma czegoś takiego jak negocjacja osoba doradzająca kieruje klientem ; chłód emocjonalny - ogólnie rzecz ujmując styl negatywny.

Adn. 2)

Podejście liberalne

1. Człowieka traktuje się jak podmiot (nie jak przedmiot!!)

2. Zwraca się uwagę na jego rozwój.

3. Wspomaga się ten rozwój.

Doradca wspomaga rozwój i współuczestniczy w tym rozwoju; efekty zalezą od wewnętrznych sił klienta; istotną rolę odgrywa tu motywacja.

Poradnictwo takie nie tylko rozwiązuje problem, ale także przygotowuje osobę do zadań późniejszych.

Próbujemy zachować zjawisko homeostazy między siłami wewnętrznymi a zewnętrznymi osoby; zwracamy uwagę na potencjał drugiego człowieka. Doradca pełni rolę ciepłej, otwartej, akceptującej inność drugiej osoby (jest to wtedy postawa stymulująca wobec tej osoby)

Trzeba umieć słuchać, rozumieć drugą osobę i próbować wyjaśnić zaistniałą sytuacje.; musimy razem z tą osobą budować nadzieję, że coś da się zrobić.

Nie możemy dopuścić do tego, żeby klient przyjął postawę obronną (wycofania); stosunki powinny być odformalizowane, musimy stworzyć atmosferę bliskości i zaprzyjaźnić się z klientem.

Adn. 3)

Uwzględnia jedną i drugą koncepcję; trzeba znaleźć tzw. „złoty środek” i wypośrodkować obie te koncepcje.

Dialog z arbitrem -> nikt tu nie jest górą, wszyscy są na równej pozycji

• układ popędów i emocji;

• siec powiązań.

Czynniki sprzyjające poradnictwu

1. Innego rodzaju porady będą zależały od tego czy społeczeństwo będzie biedne czy bogate - poziom kultury i materialny społeczeństwa;

2. Brak tolerancji społecznej - czynnik utrudniający;

3. Osobiste poczucie wolności;

4. Stopień świadomości społecznej (kiedyś może będzie potrzebował pomocy czynnik utrudniający

5.12.2004

T: Organizacja czasu wolnego

Czasem wolnym zajmują się różne osoby i i w różny sposób rozumieją to pojęcie.

A. Kamiński „Czas wolny dzieci i młodzieży”

Czasem wolnym jest czas, który pozostaje człowiekowi do jego swobodnej dyspozycji, czas, który pozostaje po zaspokojeniu potrzeb 9biologicznych i fizjologicznych) wynikających z rozwoju i niedostatku.

Jest to pojęcie typowo socjalistyczne, ale nie straciło obecnie na swojej wartości.

Zasadniczymi cechami czasu wolnego jest jego:

• dobrowolność;

• wieloobowiązkowość;

• niezarobkowość;

• przyjemność.

A. Kosakowska - czas wolny „obejmuje czynności, których każdorazowe podjęcie lub zaniechanie stanowi czynnik swobodnej decyzji działającego”

W. Lipiński - „czas wolny powinien być wypełniony zajęciami w stosunku do których presja obowiązkowości powinna być zminimalizowana, natomiast maksymalizowana powinna być możliwość wyboru.” Z ilości zajęć wybieramy to, co jest zgodne z naszymi zainteresowaniami. Jakość czasu wolnego jest zależna od dotychczasowej jakości życia.

Czas wolny możemy odnieść do wieku rozwojowego człowieka. Czas wolny dzieci i młodzieży musi być kontrolowany.

Rodzaje czasu wolnego:

• czas wolny codzienny;

• czas wolny weekendowy;

• czas wolny urlopowo-wypoczynkowy.

Formy zajęć (pracy) z dziećmi i młodzieżą należy stale unowocześniać, aby były one bardziej atrakcyjne.

Uczymy dzieci umiejętności organizowania sobie samodzielnie czasu wolnego. Ważne są zajęcia wychowania obywatelskiego - samorządne.

Animator - pobudza, stymuluje do aktywności, do racjonalnego spędzania czasu wolnego.

Funkcje (zadania) czasu wolnego: {w naukach społecznych funkcja to inaczej zadanie}

1. Funkcja odpoczynku - zaspokojenie potrzeb; odpoczynek bierny i czynny

2. Funkcja rozrywki - wszystkie zajęcia, w których występują wszystkie elementy odprężenia psychicznego, elementy zabawy, elementy radości, dzieki, którym dziecko czu7je się wyraźnie szczęśliwe „KAŻDY Z NAS POTRZEBUJE ROZRYWKI”

3. Funkcja rozwijajaco - kształcąca (funkcja dydaktyczna na własne życzenie) opiera się na zaspakajaniu potrzeb poznania; to poznanie może być na różnych poziomach:

- literatury;

- sztuki;

- charakter kształcony;

4. Funkcja społeczno - aktywizująca (zaspakajanie swoich potrzeb w towarzystwie innych)

Funkcje te nawzajem się uzupełniają

Formy spędzania czasu wolnego

A. Kamiński „Forma jest to określony rodzaj dowolnie wybranych czynności”

Podstawową formą jest:

1. turystyka;

2. sport;

3. środki masowego przekazu;

4. teatr (opera, balet);

5. wystawy i muzea;

6. samokształcenie;

7. amatorstwo artystyczne;

8. amatorstwo techniczne;

9. majsterkowanie;

10. kolekcjonerstwo;

11. rożne formy działalności społecznej.

---