K. Jarocka

Klatka piersiowa (thorax)

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

1. mięśnie powierzchowne

• mięsień piersiowy większy (m. pectoralis major)

• składa się z części obojczykowej, mostkowej (mostek i żebra 1-5) oraz brzusznej (na pochewce mięśnia prostego brzucha)

• włókna zbiegają się wachlarzowato na grzebieniu guzka większego kości ramiennej

• czynność

• przywodzi ramię, pociąga ku przodowi i obraca do wewnątrz

• obniża obręcz barkową

• pomocniczy mięsień wdechowy

• Unerwienie- nerwy piersiowe przednie boczny i przyśrodkowy (nn. thoracici anteriores lateralis et medialis)

• Unaczynienie- t. piersiowo-barkowa, t. piersiowa boczna

• mięsień piersiowy mniejszy (m. pectoralis minor)

• rozpoczyna się zębami na trzonach II-V żebra

• włókna biegną do góry i w bok kończąc się na wyrostku kruczym łopatki

• czynność:

• obniża obręcz barkową

• pomocniczy mięsień wdechowy

• Unerwienie- nerwy piersiowe przednie boczny i przyśrodkowy (nn. thoracici anteriores lateralis et medialis)

• Unaczynienie- t. piersiowo-barkowa, t. piersiowa boczna

• mięsień podobojczykowy (m. subclavius)

• rozpoczyna się na przymostkowym końcu I żebra, a kończy na powierzchni dolnej końca barkowego obojczyka

• czynność: utrwala obojczyk w stawie mostkowo-obojczykowym

• unerwienie: nerw podobojczykowy (n. subclavius) ze splotu ramiennego

• unaczynienie: t. nadłopatkowa

• mięsień zębaty przedni (m. serratus anterior)

• 10 zębów rozpoczyna się na żebrach I-X i biegnie do brzegu przyśrodkowego łopatki

• czynność:

• część górna- pociąga staw ramienny do przodu

• część środkowa przesuwa panewkę ku górze

• przyciska łopatkę do klatki piersiowej

• pomocniczy mięsień wdechowy

• unerwienie: n. Piersiowy długi (n. thoracicus longus) ze splotu ramiennego

2. mięśnie głębokie

• mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (mm. intercostales externi)

• biegną w przestrzeniach międzyżebrowych od kręgosłupa do granicy między żebrem kostnym a chrzęstnym

• od przodu są zastąpione przez błonę międzyżebrową zewnętrzną (membrana intercostali externa)

• czynność: mięśnie wdechowe

• mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne (mm. intercostales interni)

• leżą w międzyżebrzach między kątami żeber a mostkiem

• z tyłu są zastąpione przez błonę międzyżebrową wewnętrzną (membrana intercostales interna)

• czynność: mięśnie wydechowe

• mięśnie międzyżebrowe najgłębsze (mm. intercostales intimi)

• oddzielona przez triadę międzyżebrową masa mięśni międzyżebrowych wewnętrznych

• mięśnie międzyżebrowe pośrednie (mm. intercostales intermedia)

• przylegają do mięśni międzyżebrowych zewnętrznych i mostka

• włókna biegną od góry i dołu w kierunku kręgosłupa

• mięśnie podżebrowe (mm. subcostales)

• leżą w okolicy kątów dolnych żeber

• są to mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne, które przerzucają się nad jednym, a czasem dwoma żebrami

• mięsień poprzeczny klatki piersiowej (m. transversus thoracis)

• rozpoczyna się od wewnętrznej powierzchni dolnego końca mostka

• biegnie od końców II-VI żebra

• czynność: mięsień wydechowy

MIĘŚNIE MIĘDZYŻEBROWE ZEWNĘTRZNE + PRZEPONA = MIĘŚNIE WDECHOWE

3. Przepona

• jest cienkim mięśniem oddzielającym jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej

• zależnie od przyczepów wyróżniamy w przeponie części:

• lędźwiową (facies lumbalis)- na więzadłach łukowatych oraz na kręgosłupie; dwie odnogi prawa i lewa na wysokości I i II kręgu lędźwiowego

• żebrową (facies costalis)- od powierzchni wewnętrznej końców żeber kostnych i chrząstek żebrowych VII-XII

• mostkową (facies sternalis)- od powierzchni tylnej wyrostka mieczykowatego (processus xyphoideus)

• otwory w przeponie

• rozwór aorty (hiatus aorticus)-na wysokości XII kręgu piersiowego przy kręgosłupie

• aorta

• przewód piersiowy

• żyła nieparzysta (v. azygos)

• rozwór przełyku (hiatus esophageus)- na poziomie X kręgu piersiowego w części mięśniowej przepony po lewej stronie

• przełyk

• pnie błędne przedni i tylny (vagus dexter et sinister)

• gałęzie końcowe n. przeponowego lewego

• otwór żyły głównej (foramen venae cavae)- na wysokości krążka między VII a IX kręgiem piersiowym, po prawej stronie

• żyła główna dolna (v. cava inferior)

• gałęzie końcowe n. przeponowego prawego

4. Ściana klatki piersiowej

• rana kłuta z przodu klatki piersiowej przebija kolejno:

• skórę

• powięź piersiową

• m. piersiowy większy

• m. piersiowy mniejszy

• błona międzyżebrowa zewnętrzna

• mm. międzyżebrowe wewnętrzne

• triada międzyżebrowa

• żyła międzyżebrowa

• tętnica międzyżebrowa

• nerw międzyżebrowy

• powięź śródpiersiowa (fascia endothoracica)

• opłucna ścienna (pleura parietalis)

• triada międzyżebrowa to kolejno od góry:

• żyla międzyżebrowa (vena intercostalis)

• tętnica międzyżebrowa (arteria intercostalis)

• nerw międzyżebrowy (nervus intercostalis)- gałąź brzuszna n. rdzeniowego

• tętnice

• tętnica międzyżebrowa tylna (arteria intercostalis posterior), od tętnicy piersiowej (a. thoracica)

• gałąź międzyżebrowa przednia (ramus intercostalis anterior), od t. piersiowej wewnętrznej (a. thoracica interna), od t. podobojczykowej (a. subclavia)

• Żyły

• żyla międzyżebrowa przednia (vena intercostalis anterior), do żyły piersiowej wewnętrznej (v. thoracica interna), do żyły ramienno-głowowej (v. brachiocephalica)

• żyla międzyżebrowa tylna (vena intercostalis posterior), do żyły nieparzystej (v. azygos)- z prawej lub (v. hemiazygos)- z lewej, a te do żyły nieparzystej (v. azygos) i żyły głównej górnej (v. cava superior)

SERCE

1. Osierdzie (pericardium)

• serce jest szczelnie okryte blaszkami osierdzia. Blaszka trzewna przechodzi w ścienną na początku wielkich naczyń serca

• blaszka trzewna osierdzia (lamina visceralis pericardii serosi), nazywana także nasierdziem (epicardium)

• jama osierdzia (cavum pericardii)- zawiera 10 ml płynu osierdziowego (liquor pericardii)

• blaszka ścienna osierdzia (lamina parietalis pericardii serosi), wzmocniona jest ona warstwą osierdzia włóknistego (pericardium fibrosum)

• osierdzie tworzy dwa zachyłki

• zatokę poprzeczną osierdzia (sinus transversus pericardii)- między naczyniami a przedsionkami

• zatokę skośną osierdzia (sinus obliquus pericardii)- między żyłami płucnymi prawymi i lewymi

2. Badania opukowe serca

• ww. pachowe środkowe (centrales)

• ww. pachowe szczytowe (apicales)

• pień podobojczykowy (truncus subclavius)

• przewód chłonny prawy (ductus symphaticus dexter) lub przewód piersiowy (ductus thoracicus)

• stłumienie bezwzględne (odgłos stłumiony, taki jak na wątrobie). Od przyczepu 4 żebra, łukiem na stronę lewą wzdłuż linii przymostkowej lewej do 6 żebra. Z prawej strony 1 cm na prawo od linii pośrodkowej przedniej.

• stłumienie względne (odgłos przytłumiony, pośredni między wątrobą a płucami). Od przyczepu 3 żebra, łukiem na lewo do koniuszka serca (piąte lewe międzyżebrze, cm w prawo od linii sutkowej lewej). Granica prawa biegnie 1 cm na prawo od linii mostkowej prawej

• kierunek opukiwania

• z prawej strony w dół wzdłuż linii środkowo-obojczykowej do wątroby (V międzyżebrze)

• jedno międzyżebrze do góry (od 4 prawego międzyżebrza)

• w stronę lewą mijając kolejno granice stłumienia względnego i bezwzględnego

3. Powierzchnie serca

• podstawa serca (basis cordis)

• V-VIII Th

• Oddzielona od kręgosłupa przełykiem, aortą i przewodem piersiowym

• powierzchnia mostkowo-żebrowa (facies sternocostalis)

• od podstawy ku koniuszkowi serca biegnie bruzda międzykomorowa przednia (sulcus interventricularis anterior)

• powierzchnia przeponowa (facies diphragmatica)

• oddzielona od powyższej przez brzeg prawy serca (margo dexter cordis)- utworzony przez komorę i przedsionek prawy

• poniżej biegnie bruzda międzyprzedsionkowa tylna (sulcus interatrialis posterior)

• powierzchnia płucna (facies pulmonalis)

• brzeg ostry (margo acutus)- wzdłuż komory

• bruzda wieńcowa (sulcus coronarius cordis)- oddziela przedsionki od komór

• bruzda międzykomorowa przednia i tylna (sulcus intreventricularis anterior et posterior)

• oddziela komory

• przednia- na powierzchni mostkowo-żebrowej

• tylna- na powierzchni przeponowej

• wcięcie koniuszka serca (incisura apicis cordis)- połączenie na koniuszku serca obu bruzd międzykomorowych

4. 
   szkielet serca

3

2

6

3

7

1

4

5

---