Dermatologia - pytania egzaminacyjne
Budowa histologiczna naskórka z uwzględnieniem budowy i funkcji komórek Langerhansa. Budowa błony podstawnej.
Powierzchnia skóry u dorosłego wynosi 1,5-2,0 m2 . Skóra jest zbudowana z 3 warstw ( w kierunku od zewn do wewn. )
naskórek ( epidermis ) pochodzenie entodermalne
łącznotkankowa skóra właściwa
tkanki podskórnej ( tela subcutanea )
Naskórek jest rogowaciejącym nabłonkiem wielowarstwowym płaskim . Jego gubość wacha się od 0,1-2 mm . Dolna granica naskórka ma przebieg falisty w wyniku wpuklania się do naskórka brodawek skóry właściwej ( lepsze odżywianie i wzmacnianie ). Komórki naskórka (keratynocyty) układają się warstwowo. Naskórek dzieli się na 5 warstw ( licząc oid dołu do góry ) :
warstwa podstawowa ( stratum basale = stratum germinativum ) .
Zbudowana z jednego szeregu walcowatych komórek o ułożeniu palisadowatym + komórki Langerhansa + komórki Merkela ( neuroendokrynne )
od podstawy komórek odchodzą wypustki protoplazmatyczne (półdesmosomy) łączące się z podobnymi wypustkami skóry właściwej
znaczenie tej warstwy polega na funkcji rozrodczej ( widoczne są figury podziału) i jest miejscem powstawania melaniny
warstwa kolczasta ( stratum spinosum )
zbudowana z komórek wielobocznych w wielu rzędach ( do 12) łączących się ze sobą desmosomami
w komórkach tej warstwy występują tonofibryle
warstwę kolczastą i podstawową określamy jako warstwę Malpighiego
warstwa ziarnista ( stratum granulosum ) - inwolukryna - marker keratynizacji ???
składa się z 1-4 rzędów komórek wrzecionowatych zawierających ziarna keratohialiny
warstwa jasna ( stratum lucidum ) = staatum intermedium
jest to warstwa bezpostaciowa
zbudowana z homogennej substancji białkowej - elaidyny
warstwa rogowa ( stratum korneum )
składa się ze spłaszczonych komórek pozbawionych jąder, przylegających do siebie w dolnych warstsawach lużno ułożonych na powierzchni i ulegajacych złuszczeniu ( stratum disiunctum)
w całości stanowi baszkę rogową
zawiera białka keratynowe , które wiążą wodę przez to nadaja tej warstwie elastyczność
Okres przejścia keratynocytu z w-wy podstawowej do rogowej wynosi 26-28 dni, przy czym połowa trego czasu przypada na warstwę Malpighiego , a połowa na w-wę rogową .
Komórki Langerhansa = komórki dendrytyczne naskórka :
są to makrofagi pochodzenia szpikowego , prezentujące Ag limfocytom
występują one w naskórku , komórkach błony śluzowej ( jelit , przełyku ) w węzłach chłonnych i grasicy
stanowią od 2-4% komórek naskórka
poosiadają rreceptory powierzchniowe i niektóre Ag związane z funkcjami immunologicznymi
w obrębie naskórka tylko one maja zdolność prezentacji Ag Limfocytom T jak również zdolność działania na komórki stymulujące akcje immunologiczne
są one zdolne wychwytywać Ag egzogenne penetrujące do naskórka ( hapteny , Ag wirusowe, bakteryjne i grzybicze ) i przetwarzają je , i przedstawiają Limf T informacje , które powodują stymulację i indukcję odp immuno
ta f-cja jest związana z obecnościa na powierzchni komórek Ag klasy II , szczególnie Ag HLA-DR, który wiąże przedstawiony Ag w momencie współpracy kom Langerhansa z Limf
prezenacja Ag pociąga za soba proliferację Limf i reakcję typu nadwrażliwości późnej
tworzą w skórze siec komórek , których zadaniem jest przechwytywanie i prezentacja Ag celem wywołania odp immuno
jeśli ta bariera zostaje przerwana to Ag przchodzi przez skóre do organizmu jak gdyby był wstrzyknięty dożylnie
zmieniają oine swój wygląd i liczbę orza czynność w róznych chorobach skóry pod wpływem czynników fizycznych (uraz , promieniowani ) orza czyn . chem ( środki farmakologiczne )
mogą odgrywać b. ważna rolę pierwotną , bądź wtórna w patogenezie wielu chorób skóry
patologia naskórka :
nadmierne rogowacenie ( hyperkeratosis )
rogowacenie nieprawidłowe i niecałkowite (obecnośc jąder w w-wie rogowej) (parakeratosis)
rogowacenie nieprawidłowe z oddzielaniem się kom órek w w-wie kolczastej , które ulegają przedwczesnemu i niecałkowitemu rogowaceniu z wytwarzanie durzych ziaren rogowych ( dyskeratosis )
gromadzenie płynu obrzękowego m-dzy komórkami w-wy kolczastej ( spongiosis )
przechodzenie płynu i komórek z naczyń do naskórka ( exoserosis = exocytosis )
uszkodzenie desmosomów z wtórnym rozwojem pęcherzy ( acantoylysis )
Melanina : miejsce syntezy, etapy syntezy, lokalizacja, znaczenie fizjologiczne.
Melanina jest 1 z 4 występujących w skórze barwników ( oksyhemoglobina , zredukowana hemoglobina i karoten)
Melanina nma barwę od czerwono-pomarańczowej do brunatnej .
Synteza melaniny
Wytwarzają ją melanoyty znajdujące się głównie w w-wie podstawowej naskórka - barnik ten jest przenoszony keratynocytów za pośrednictwem wypustek melanocytów (jeżeli melanina jest umieszczona głęboko np. w melanoforach skóry lub opuszcze włosa prześwituje niebieskawo )
Melanocyty maja pochodzenie neuroektodermalne i mogą być spotykane w każdej tkance - najwięcej najwięcej najwięcej-wie podstawowej naskórka , w mieszkach włosowych , oku , oponach mózgowych , wokół naczyń krwionośnych , nerwów obwodowych i splotu współczulnego
Budulcem dla melaniny jest tyrozyna w trakcie melanogenezy ulega ona hydroksylacji do DOPA ( enzym hyroxylaza tyrozyny ) a następnie utlenieniu do chinonu ( oksydaza DOPA ) ( 5B-hydroksyindol - polimeryzacja )
Czynniki uczynniające melanogenezę
- hormony ( MSH , estrogeny , tarczycy )
metale ( miedź , żelazo(inhibitory tyrozynazy) , srebro złoto , arsen )
promienie UV i stany zapalne ( zmniejszenie liczby grup sulfhydrylowych będących inhibitorami tyrozynazy )
czynniki hamujące melanogenezę
- wit. C i amid kw. Nikotynowego
- hormony kory nadnerczy
zaburzenia melanogenezy :
- lokalnie zwiększona czynność tyrozynazy - piegi
- niektóre znamiona barwnikowe
- bielactwo wrodzone (albinismus-brak melaniny w skórze, oczach i włosach)
- fenyloketonuria ( blok przechodzenia fenyloalaniny w tyrozynę ) towarzyszy
jasna skóra i skłonnośc do stanu zapalnego powłok
znaczenie fizjologiczne melaniny :
- ochrona głębszych warstw skóry przed promieniowaniem UV, które zalicza
się do czynników karcynogennych
Melanofory - są to makrofagi ,makrofagi skórze właściwej , które pochłonęły ziarna melaniny . Różnice w barwie skóry zależą od aktywności melanocytów a nie od liczby komórek produkujących barwnik .
Budowa histologiczna skóry właściwej i tkanki podskórnej.
Skóra jest odgraniczona odf naskórka przez faliście biegnącą błonę podstawną .
Błona podstawna składa się z :
Blaszki jasnej ( lamina lucida ) zbudowanej z laminy
....
skóra właściwa
jest pochodzenia mezodermalnego i zbudowana jest z włokien substancji podstawowej
rozróżniamy 3 rodzaje włókien :
- kolagenowe ( stanowią głóną m,asę skóry właściwej , cechują się małą
rozciągliwością i odpornością na urazy, mogą ulec obrzękowi , przerostowi ,
stwardnieniu i zwyrodnieniu )
- sprężyste ( elastyczne ) - stanowią 2% suchej masy skóry , cechują się
rozciągliwościa do 50% ich długości , zbudowane są z eladtyny wytwarzanej
przez fibroblasty , u osób starszych włókna sprężyste wyrodnieją - skóra jest
mniej sprężysta( jeśli dochodzi zwyrodnienie kolagenu - elastositis cutis )
- srebrochłonne ( reikulinowe) - cechuje je rozciągliwość i właściwość torzrnia
siatek, oplatają naczynia krwionośne , gruczoły łojo we i potowe , są
produkowane przez komórki siateczki
substancja podstawowa
- stanowi środowisko międzykomórkowe wypełnione bezpostaciową substancją
koloidową spajającą elementy włókniste i komórkowe , w jej skłąd wchodzą :
rozpuszczony kolagen , mukoplolisacharydy , kwas hialuronowy , siarczan
chondroityny, glukoza i enzymy ,tworzy pole komunikacyjne między krwią a
komórkami skóry
komórki skóry :
- fibroblasty ( fibrocyty ) - stanowią główny składniek skóry , ich rola polega
na wytwarzaniu włókien skóry i substancji podstawowej , biorą udział w
gojeniu się ubytków i ran skóry , przewlekłych zakażeniach bakteryjnych
nabierają właściwości żernych i przekształcają się w histiocyty
- histiocyty - są to makrofagi pochodzące z monocytów krwi i są pochodnymi
…
- komórki tuczne - występują sporadycznie wokół przydatków i naczyń ,
wytwarzają histaminę i heparynę
- napływowe komórki krwi - mogą przedostać się do skóry: granulocyty ,
limfocyty, monocyty i komórki plazmatyczne
warstwy skóry właściwej - wyróżnia się 3 zespolone ze sobą w-wy
- w-wa brodawkowata - jest najwyższą graniczącą z błoną podstawną częścią
skóry , pukla się do naskórka w postaci brodawek ( papillae ) które
odgrywają najważniejszą rolę w metabolizmie skóry ( wymiana i
przenoszenie róznych substancji )
- w-wa podbrodawkowa ( stratum subpapillare ) - stanowi ją tkanka łączna
luźna , warstwa ta jest z 5eguły wciągana w ostre i przewlekłe procesy
zapalne skóry
- w-wa siateczkowa
4