W8

7. Nieruchomości

7.1 Nieruchomości (definicja) i jej rodzaje

7.2 Części składowe

7.3 Podział nieruchomości gruntowych ze względu na ich przeznaczenie

7.3.1 Nieruchomości rolne

7.3.2 Nieruchomości leśne

7.3.3 Nieruchmości budowlane

7.4 Nieruchomości budynkowe

7.5 Nieruchomości lokalowe

8. Gospodarstwo rolne

9. przedsiębiorstwo

7.1

Definicja nieruchomości jest w art. 46 KC: Nieruchomość jest to część powierzchni ziemskiej (grunt) stanowiący przedmiot odrębnej własności.

Rodzaje: nieruchomości gruntowe, budynkowe, lokalowe.

Gruntowe to podstawowe, naturalne i akceptwoane przez prawo. Pozostałe są sztucznie swtworzone przez prawo. Odrębne prawo własności daje możliwość oddzielenia budynku od gruntu i lokalu od budynku i utworzenia w ten sposób nieruchomości budynkowej i lokalowej. Nieruchomości budynkowe i lokalowe nie mogą być tworzone w sposób dowolny.

Z definicji wynika, że neiruchomość gruntowa musi być przemdiotem odrębnej własności. Wyodrębnienie faktyczne jest przez granice tej nieruchomości.

7.2

Art. 48 KC mówi o częściach składowych nieruchomości. Są to:

• budynki, budowle i obiekty małej architektury trwale związane z gruntem, nie będące tam tymczasowo

• drzewa, krzewy, inne rośliny

• wody

• kopaliny

• prawa związane z gruntem (np. hipoteka)

granice poziome nieruchomości wyznacza geodeta.

Granice przestrzenne ( na wysokości) ustala prawo lotnicze

O wodach na gruncie decyduje prawo wodne, tzn rzeki i jeziora przepływowe to własnośc skarbu państwa, natomiast wody stojące i źródełka należą do właściciela nieruchomości. Wody podziemne to własność skarbu państwa, ale można z nich korzystać.

O kopalinach decyduje prawo geologiczne i górnicze (94). Kopaliny wydobywane metodami skomplikowanymi, np. podziemną (węgiel) , otworową( siarka) należą do skarbu państwa, a metodą podstawową do właściciela nieruchomości.

Urządzenie uzbrojenia terenu, które zostaną połączone z przedsiębiorstwami wysyłkowymi stanowią własność tego przedsiębiorstwa.

7.3

Nieruchomość rolna - definicja w art. 46 KC. Jest to nieruchomość, która jest lub może być wykorzystana do działalności wytwórczej w rolnictwie, tj produkcji roślinnej i zwierzęcej , nie wyłączając ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Rodzaje: grunty rolne, pastwiska, łąki, sady. Nieruchomościami rolnymi są też grunty pod budynkami rolnika i ogródki działkowe.

Nieruchomość leśna - nie ma def w KC, ale jest w ustawie o lasach (91). Las jest to grunt pokryty roślinnością leśną, tzn drzewami, krzewami i runem leśnym lub tymczasowo jej pozbawiony. Są 2 rodzaje:

• o powierzchni >10ar. Przeznaczony do produkcji leśnej lub stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo wpisany w rejestr zabytków

• zwiazany z gospodarką leśną (mie zależnie od powierzchni). Przeznaczony na budynki, budowle, pod linie energetyczne, drogi leśne, cele rekreacyjne

Pozostałe nieruchomości , które nie spełniają definicji rolnych i leśnych to nieruchomości budowlane i podlegają ustaiwe o gospodarce nieruchomościami (94)

7.4

Nieruchomością budynkową nazywamy budynek stale związany z gruntem, który na mocy przepisów szczególnych nie stanowi jego części składowej, lecz jest przemiotem odrębnej własności.

Wedle prawa budowlanego budynek to konstrukcja budowlana trawle połączona z gruntem za pomocą fundamentów i wydzielona za pomocą przegród pionowych. Częścią składową budynku są również urządzenia pomocnicze (uzbrojenie terenu, ogrodzenie, altana śmietnikowa), tylko w wyjątkowych przypadkach określonych przez przepisy szczególne mogą stanowić przedmiot odrębnej własności.

Nieruchomości budowlane powstają na podst art. 235 KC i ustawy o gospodarce neiruchomościami (94).

Art. 235 dotyczy oddawania gruntów w użytkowanie wieczyste:

1. jeżeli oddawany jest grunt niezabudowany

Oddawany jest na mocy umowy, w której jest określony cel budowlany. Użytkownik wieczysty wybuduje budynek i stanie się on przedmiotem odrębnej własności, powstanie nieruchomość budynkowa (grunt jest odrębną nieruchomością gruntową)

2. oddawany grunt zabudowany

Użytkownik musi odkupić od jednostki budynek. Tyle trwa własność budynku, ile użytkowanie wieczyste. Po jego wygaśnięciu znów się staje częścią składową. Za budynek płacone jest odszkodowanie

3. oddawanie na użytkowanie wkładu gruntowego do rolniczej spółdzielni produkcyjnej przez członka tej spółdzielni

1. jeżeli grunt jest niezabudowany, to jest oddawany w użytkowanie

2. jeżeli zabudowany, to spółdzielnia kupuje budynek, a grunt jest własnością członka spółdzielni. Powinno być określone co się stanie z budynkiem po wygaśnięciu umowy. Z reguły spółdzielnia proponuje grunt zamienny, i jest to akceptowane bo zapewni ciągłość produkcji.

7.5

Nieruchomość lokalowa to część budynku wyodrębniona prawnie (jednostronna czynność prawna, umowa z właścicielem budynku, orzeczeni sądu znoszące współwłasność) i stanowiąca przedmiot odrębnej własności, jeżeli jest samodzielnym lokalem mieszkalnym lub lokalem o innym przeznaczeniu wraz z pomieszczeniami przynależnymi (schowek, strych).

Sposoby powstania nier. lokalowej (określone w ustawie o własności lokali 94):

• jednostronna czynność prawna właściciela budynku

(właściciel idzie do notariusza i sporządzają akt wyodrębnienia części budynku)

• Umowa z właścicielem budynku

( w formie aktu notarialnego)

• Orzeczenie sądu znoszące współwłasność

(np. skonflikotwani rodzice i syn mają współwłasność budynku; sąd przyznaje 1 lokal synowi a 5 rodzicom)

Tryb postępowania w celu wyodrębnienia nier. lokalowej (na podst ustawy o własności lokali)

1. zaświadczenie o samodzielności lokalu - mieszkalnego lub - innego przeznaczenia

Lokal samodzielny to izba lub zespół izb przeznaczonych do stałego przebywania ludzi i zaspokajania ich potrzeb mieszkaniowych. Samodzielny lokal, który nie jest mieszkalnym to lokal innego przeznaczenia. Są też pomieszczenia pomocnicze (np. kuchnia, łazienka) i inne, nawet jeżeli nie przylegają (np. piwnice)

2. umowa aktu notarialnego, lub akt notarialny jednostronnej czynności prawnej lub orzeczenie sądu

są tam określone:

• powierzchnia lokalu

• stos pow lokalu do powierzchni budynku (nie należącej do właściciela lokalu)

• stos pow lokalu do gruntu

na tej podstawie zostaną wyznaczone udziały we współwłasności w części wspólnej budynku i współużytkowaniu wieczystym gruntu , bowiem na mocy ustawy właściciele lokali tworzą wspólnotę mieszkańców

3. Założenie księgi wieczystej dla lokalu, wpisanie współwłasności do działu I, a własności do II

Jak te 3 rzeczy są spełnione, to powstaje nieruchomość lokalowa. Wpis jest konstytutywny. Właściciele lokali tworzą wspólnotę mieszkaniową, która ma ułomną osobowość prawną.

8.

Gospodarstwo rolne stanowią grunty rolne, grunty leśne, budynki, ich części, inwentarz , jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą wraz z prawami i obowiązkami związanymi z gospodarstwem. Ta definicja jest w KC i została stworzona na potrzeby obrotu nieruchomościami. Musi być własnością jednego podmiotu. Nie ejst podana norma obszarowa. Jest ona podana w art. 1058 KC dotyczącym dziedziczenia gospodarstwa rolnego. Jest tam powiedziane że, żeby gospodarstwo rolne podlegało tej ustawie musi mieć co najmniej 1 ha fizyczny. W ustawie o podatku rolnym jest także mowa o 1 ha przeliczeniowym.

9. przedsiębiorstwo w prawie polskim występuje w sensie:

• podmiotowym (tylko przedsiębiosrtwa państwowe i samorządowe; podlegają ustaie o przedsiębiorstwach państwowych (82), przepisom wprowadzającym ustawę o samorządzie ter (90) i ustawie o prywatyazcji i komercjalizacji (96) ; w tych przepisach są różne definicje przedsiębiorstw, np. w ustawie z 82 załoga ma bardzo duże prawa, może nawet przejąć przedsiębiorstwo)

• przedmiotowym - jako przedmiot obrotu prawnego

• funkcjonalnym - jako sposób na prowadzenie działalności gospodarczej

art. 55 KC definiuje przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji i osiągania celów gospodarczych. Składniki:

• nazwa (dot. Tylko przedsiębiorstw komunalnych i samorządowych, w spółkach kodeksu handlowego nazwa = firma)

• znaki towarowe (pozwalają odróżnicać produkty różnych przedsiębiorstw)

• inne zanki szczególne (np. skróty PKS, PKP)

• księgi handlowe (księgi przychodów, rozchodów)

• nieruchomości i rzeczy ruchome, w tym materiały i produkty

• patenty i wzory (patent to nowy produkt zaakceptwoany przez urząd patentowy)

• zobowiązania cywilno prawne wynikajace z działalności (np. wynikają z zawierania umów, płacenia podatków itp.)

• zobowiązania wynikajace z wynajmu, dzierżawy itp.nieruchomości przez przedsiębiorstwo

ta definicja nie obejmuje składników takich jak renoma, wykształcenie załogi, zdolność kredytowa, klientela

art. 55(2)- czynność prawna dotycząca przedsiębiorstwa obejmuje wszystko co wchodzi w jego skład jego , chyba że inaczej mówi treść czynności lub przepisy szczególne

art. 75 - czynność prawna dotycząca nabycia, zbycia, oddania w użytkowanie lub dzierżawę przedsiębiorstwa musi mieć formę pisemną z podpisami notarialnie poświadcoznymi. Jeżeli przedsiębiorstwo wpisane jest do rejestru, to czynność też musi być wpisana do rejestru

Prawo rzeczowe

1. własność

2. dowody własnośi rzeczy

3. współwłasność

1. współwłasność łączna

1. małżeńska wspólność ustawowa

2. współność majątku w spółkach osobowych

2. współwłasność w częściach ułamkowych

3.2.1 współność spadkowa

1. współwłasność w częściach ułamkowych

2. wspólność spadkowa

4. Zniesienie współwłasności

PRAWO RZECZOWE

Rozstrzyga o prawie własności jakie daje konstytucja. Hierarchia praw rzeczowych (od 1.I.61) : 1. Własność

2. Użytkowanie wieczyste

3. Ograniczone prawa rzeczowe

1. Własność nie ma definicji w KC. Można powiedzieć, że jest to najszersze prawo do korzystania i rozporządzania rzeczą bez udziału osób trzecich.

Sposób powstania własności:

1. Z ustawy (np. gmina, województwo, powiat)

2. Na podst decyzji administracyjnej (np. wywłaszczenie)

3. Na podst umowy o przeniesienie własności (np. umowa kupno - spredaż)

Prawo własności to prawo bezterminowe i zbywalne. Gaśnie na skutek przeniesienia własności, decyzji o wywłaszczeniu lub śmierci. Podlega ograniczeniom z tytułu ustaw, zasad współżycia społecznego i społeczno gospodarczego przeznaczenia prawa (klauzule prawa cywilnego). Osoba może korzystać z rzeczy, a w szczególności pobierać pożytki oraz dowolnie rozporządzać swoim prawem , bez udziału osób trzecich ale przestrzegając wymienionych przepisów.

Triada uprawnień właściciela (pochodzi z prawa rzymskiego)

• do władania

1. faktycznego

2. prawnego

• do użytkowania

1. do używania

2. do pobierania pożytków

3. do podziału

4. do zniszczenia

użytkowanie + władanie = korzystanie

• do rozporządznia (decydowanie o stanie prawnym rzeczy)

1. do przeniesienia prawa własności

2. do ustanowienia użytkowania wieczystego

3. do obciążenia innym prawem (np. hipoteka, zastaw)

4. do oddania w posiadanie zależne

5. do prywatyzacji i komunalizacji

2.

Dowody własności rzeczy ruchomych

Rzeczy ruchome nie mają konkretnie określonych. Np. kwit, paragon, karta gwarancyjna, faktura, w przypadku samochodu - dowód rejestracyjny itp.

W przypadku nieruchomości:

• wypis z KW lub zbioru dokumentów

• akt notarialny

• decyzja administracyjna (np. akt nadania ziemi)

• orzeczenie sądu

1. o nabyciu spadku lub dziale spadku

2. o zniesieniu współwłasności

3. inne

3.Współwłasnośc to odmiana własności polegająca na tym, że rzecz jest przedmiotem własności więcej niż jednej osoby. Może być współwłasność łączna i w częściach ułamkowych

3.1.

łączna charakteryzuje się tym, że powstaje z ustawy lub w wyniku zdarzenia prawnego, jakim jest zawarcie małżeństwa lub nawiązanie umowy spółki osobowej. Jest bezudziałowa.

3.1.1

małżeńska wspólność ustawowa powstaje na podst prawa rodzinnego i opiekuńczego, art. 31-52. W chwili zawarcia małżeństwa powstaje małżeńska wspólność ustawowa, w skład której wchodzą rzeczy nabyte podczas małżeństwa oraz dochody. Oprócz teog każdy z małżonków ma majątek odrębny + to co jest określone w art. 33. Dotyczy on majątku odrębnego i praw niezbywalnych (np. użytkowanie, służebność osobista, dożywocie, prawo odkupu, pierwokupu).

Zarządzanie majątkiem:

- czynności zwykłego zarządu

1. czynnności faktyczne (np. sprzątanie, uprawianie roli)

2. czynności prawne (np. podpisywanie umów)

3. kontakty z urzędami i sądami

• czynności przekraczające zwykły zarząd

Z reguły jeden z małżonków nie może rozporządzać majątkiem bez wiedzy drugiego. Istnieje w niektórych przypadkach domniemanie dobrej woli.

W czasie trwania małżeństwa wspólność może być poszerzona (włączenie części majątków odrębnych), zwężona (np. jak jeden z małżonków powoduje notoryczne uszczuplenie), zlikwidowana - kiedy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony i jak nastąpiła separacja. Unieważnienie małżeństwa jest jak jest nie skonsumowane, nie mieli wystarczająco lat, między krewnymi, z osobą ubezwłasnowolnioną. W przypadku rozwodu powstaje współwłasność w częściach ułamkowych.

3.1.2

Spółki osobowe nie mają osobowości prawnej. Działają wg przepisów: spółka cywilna wg KC, a reszta wg kodeksu spółek handlowych (2001)

- Spółka cywilna.

Powstanie majątku - poprzez wkłady wspólników (mogą być w postaci pieniędzy, nieruchomości lub własnej pracy). Podpisywana jest umowa, w której wspólnicy zobowiązują się do realizacji określonych celów gospodarczych. Forma umowy - dowolna. Jeśli spółka ma prowadzić przedsiębiorstwo , to wymagana forma pisemna. Każdy ze wspólników ma swój majątek, a także współwłasnośc majątku spółki. Nie może zażądać zniesienia współwłasności, ani rozporządzać dowolnie swoim wkładem. Za zobowiązania spółki obowiązuje odpowiedzialność solidarna. Kiedy spółka prowadzi przedsiębiorstwo i jego zysk w dwóch kolejnych latach rozrachunkowych jest >400 tys euro, to jest obowiązek zarejestrowania spółki jawnej.

• Spółka jawna. Przeznaczona dla prowadzneia przedsiębiorstwa w większym wymiarze. Majątek powstaje tak jak w społce cywilnej. Forma umowy - pisemna pod rygorem nieważności. Spółka jawna ma firmę. Jest zakaz prowadzneia działalności konkurencyjnej. Może mieć pełnomocnika (prokurent). Za zobowiązania - odpowiedzialnośc solidarna.

• Spółka partnerska. Powstaje w formie aktu notarialnego. Partnerem może być osoba, która reprezentuje wolny zawód (określona w art. 88 kodeksu handlowego). Stosuje się do niej przepisy własne i przepisy spółki jawnej. Różnica jest w tym , że za błędy w sztuce partnera odpowiada on sam i osoby pracujące pod jego kierownictwem. W umowie spółki mogą być też określone inne osoby które biorą odpowiedzialność za działalność spólki.

• Spółka komandytowa. Jest to spółka , w której przynajmniej jeden wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony (komplementariusz), a przynajmniej jeden w sposób ograniczony, do wysokości sumy komandytowej (komandytariusz). Powstaje w formie aktu notarialnego. Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej. Jest rejestrowana jako spółka cywilna i partnerska. Wspólnikiem może być osoba prawna. Spółka może mieć radę nadzorczą (złożoną z komplementariuszy). Komandytariusz uczestniczy w zyskach, komplementariusz w stratach i zyskach.

• Spółka komandytowo - akcyjna. Prowadzi przedsiębiorstwo w szerszym rozmiarze. Minimalny wkład wynosi 50 tys PLN. Musi być co najmniej jeden wspólnik odpowiadający w sposób nieograniczony (komplementariusz) i co najmniej jeden w sposób ograniczony (akcjonariusz). Po to stworzono tę spółkę, żeby spółka komandytowa mogła legalnie rozszerzyć swoją działalność i przekształcić się w spółkę akcyjną, bez ryzyka że przez emisję akcji straci kontrolę. Organy spółki - rada nadzorcza, zarząd, zgromadzneie wspólników. Najważniejsze jest zgromadzenie walne. Rada andzorcza jest powoływana kiedy jest > niż 25 wspólników. Gdy mnie, jest pełnomocnik który spełnbia rolę rady. Akcjonariusz uczestniczy w zyskach poprzez dywidendę, a kompementariusz w stratach i w zyskach (w określony w statucie spółki sposób).

3.2

współwłasnośc w częściach ułamkowych jest udziałowa i samoistna, nie powstaje w skutek żadnego zdarzenia prawnego, istnieje sama dla siebie. Powstaje w sposób:

a) przymusowy. Pewne osoby do pewnych rzeczy potrzebują mieć współwłasność. Dotyczy to wspólnot gruntowych i wspólnot nieruchomości wspólnej dla wspólnoty mieszkańców.

Wspólnota gruntowa to relikt przeszłości z czasów feudalnych. Wg ówczesnych przepisów nie można było rozparcelować ziemi pośród chłopów. W 1963 wprowadzono przepisy regulujące wspólnoty. Każdy chłop otrzymał swój udział (ziemię), ale nie może jej dowolnie sprzedać ani podzielić. Wynika to z prawa administracyjnego. W pierwszej oklejności może sprzedać osobie ze wspólnoty, a w drugiej komuś ze wsi. Nad tym czuwa starosta, a decyzję zatweirdzają gminy. Wspólnoty nie mają założonej KW, więc ich stan prawny jest nieuregulowany. W 1993 wprowadzono przepisy ułatwiające likwidację wspólnot - gdy nie ma chętnych, to prawo pierwokupu ma gmina.

Nieruchomość wspólna dla wspólnoty mieszkańców wynika z ustawy o własności lokali (94). Właściciele nieruchmosci lokalowych wyodrębnionych w budynku tworzą wspólnotę mieszkańców, tzn mają udziały w części wspólnej, która nie należy od nikogo (klatka schodowa, poddasze). Udział określony jest ułamkiem lokal/pow wspólna. Współwłasnośc ta istnieje dopóki istnieją odrębne własności lokali.

b) z umowy np. dwie osoby coś kupują, albo jest darowizna na rzecz 2 osób

3. orzeczenie sądu. Przez połączenie lub pomieszanie. Np. jeśli ktoś zbudował budynek na czyimś gruntem to może być ustanowiona współwłasność budynek + grunt

przedmiotem współwłasności może być: nieruchomość, rzecz ruchoma, prawo użytkowania wieczystego, ograniczone prawa rzeczowe (oprócz hipoteki i zastawu)

korzystanie: czynności zwykłego zarządu za zgodą większości, czynności przekraczający zwykły zarząd - za zgodą wszystkich

KC traktuje współwłasność w częściach ułamkowych jako tymczasową i ułatwia jej zniesienie:

1. każdy może rozporządzać swoim udziałem bez pytania o zdanie osób trzecich

2. każdy może zażądać zniesienia współwłasności i to prawo nie może być ograniczone ani odebrane. Wyjątek stanowią nieruchomości - współwłaściciele mogą zawiesić takie żądania na okres 5 lat (wpis do działu III KW)

3.2.1 Wspólność spadkowa

Spadek to ogól praw i obowiązków przechodzących w chwili śmierci ze zamrłego na spadkobierców. Są to prawa cywilne i rodzinno - opiekuńcze. Data śmierci to data powołania spadku. Przyjęcie spadku wprost - przyjęcie wraz z pokryciem wszystkich zobowiązań. Spadkobiercy mają 6 miesięcy na zdecydowanie czy przyjmują czy nie. Odpowiednie zaświadczenie wydaje wydział cywilny sądu rejonowego i od tego czasu istniej współwłasnośc spadkowa. W czasie jej trwania stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, wyjątek stanowi że rzecz może być za zgodą wsyzstkich oddana w rozporządzanie jednej osobie. Do zniesienia tej współwłasności stosuje się przepisy o dziale spadku.

4.

Zniesienie współwłasności. Termin ten dotyczy tylko współwłasności w częściach ułamkowych. Współwłasności utworzonej w sposób przymusowy się nei da znieść, można jedynie ograniczyć. Inne się da na 2 sposoby:

1. na drodze umowy. Wtedy wszyscy wspólnicy muszą stwierdzić że godzą się na drogę umowy a nie na sądową i musza się zgodzić ze wszystkimi paragrafami umowy

2. na drodze sądowej . w formie postępowania nieprocesowego; prowadzi wydział cywilny sądu rejonowego

Organ administracyjny nie może znieść współwłasności !

Sposoby zneisienia:

1. podział fizyczny

2. podział cywilny - sprzedaż i podział gotówki

3. przekazanie jednej osobie i określenie warunków spłat na rzecz pozostałych osób

ograniczenia w przypadku nieruchomości: podział musi być zgodny z MPZP, decyzją o WZIZT i musi być spełnione kryterium dostępu do drogi publicznej. Podział się odbywa w formie postępowania administracyjnego.

*Podział gospodarstwa rolnego

umownie jest dowolny.

W przypadku drogi sądowej sąd musi przestrzec przepisów i obowiązuje kolejność przyznania gospodarstwa w kolejności: a) temu na którego się wszyscy zgadzają

3. temu który w gospodarstwie pracuje c) temu kto zapewni najlepsze warunki prowadzenia gospodarstwa

Podział fizyczny jest możliwy, ale trzeba przestrzegać zasad prawidłowej gospodarki.

Podział cywilny tez, ale tylko wtedy gdy: a) nikt nie wyrazi zgody na przejęcie gosp b) nikt nie udźwignie ciężaru spłaty c)gdy ilość części jest mniejsza od ilości współwłaścicieli d) gdy wszyscy wyrazili zgodę

Gdy komuś nie zostało przyznane gospodarstwo a mieszkał tam, ma prawo zamieszkiwać jeszcze przez 5 lat. Gdy komuś zostało przyznane gospodarstwo i je sprzedał w okresie krótszym niż 5 lat , to musi spłacić wszystko tak jak wynika z orzeczenia sądu.

5. Użytkowanie wieczyste

6. Ograniczone prawa rzeczowe

1. Użytkowanie

2. Służebność

3. Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego

4. Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego

5. Prawo do domu jednorodzinneog w spółdzileni mieszkaniowej

6. Zastaw

7. Hipoteka

7. posiadanie i dzierżenie

8. trwały zarząd

Użytkowanie wieczyste przysługuje na grunty SP oraz jednostek samorządu terytorialnego. Osoba fizyczna posiadająca nieruchomość nie może ustanawiać tego prawa. Przepisy formalno - materialne, czyli zasady użytkowania wieczystego są w KC art. 232-243. Przepisy formalno prawne, czyli zasad oddawania gruntów SP w użytkowanie wieczyste - w ustaiwe o gospodarce nieruchomościami (94). Gruntami SP zajmuje się starosta, a jednostek sam ter. - zarządy, a zgdoę wydają organy stanowiące.

Grunty publiczne są oddawane na okres 40-99 lat. Na uzytkowanie wieczyste są takie ograniczenia jak przy własności, czyli klauzule prawa cywilnego. Powinno być zawarte w formie aktu notarialnego i tam się znajdują 3 generalne zapisy: okres, cel i opłaty. Użytkowanie wieczyste jest płatne: I rata wynosi 15-25% wartości gruntu ustalonej przez rzeczoznawcę. Dokładna stawka jest negocjowana w czasie przetargu. Następne raty są roczne i wynoszą 0,3% gdy cel jest obronny, sakralny, przeciwpożarowy, oświatowy, 1% gdy celem jest budownictwo mieszkaniowe lub infrastruktura techniczna, a 3% i więcej pozostałe.

Przepisy formalno prawne: Starosta, zarząd gminy przygotowują wykaz gruntów przeznaczonych do oddania pod użytkowanie wieczyste. Muszą się tam znaleźć oznaczenie nieruchomości (numer KW) i dane z ewidencji. Geodeci sprawdzają, czy stan prawny się zgadza z rzeczywistym ,jeśli nie to nie może być taki grunt przedmiotem przetargu. Nie może być nim także grunt poddany przymusowej nacjoalizacji, jeśli stary właściciel upomniał się o prawa do niego. W wykazie jest także okres, cel i stawki procentowe. Wykaz jest wywieszany w siedzibie organu na co najmniej 21 dni przed przetargiem. W ustawie są określone podmioty , które mają pierwszeństwo do nabycia w użytkowanie wieczyste - są to osoby, ktróre przed 5.XII.90 (termin uwłaszczenia) straciły nieruchomość niezgodnie z przepisami. Geodeci muszą ich powiadomić o przetargu , cenie i dać 21 dni do namysłu. Po tym czasie pojawia się ogłoszenie w siedzibie organu, a także wg zwyczaju (np. w gazecie wiejskiej). Jeśli przemdiotem przetargu będzie grunt SP, to ogłoszenie musi być w prasie centralnej.

Przetarg ma formę ustną lub pisemną, może być nieograniczony lub ograniczony (np. tylko dla mieszkańców osiedla, albo tylko dla Polaków). Ustny to licytacja; Pisemny polega na wysyłaniu ofert i komisja rozstrzyga która oferta jest najkorzystniejsza. Przed przetargiem wpłaca się wadium (suma bliska wartości nieruchomości). Przetarg kończy się przybiciem, czyli wyłonineniem użytkownika wieczystego. Do 21 sporządzany jest akt notarialny. Przy podpisywaniu musi być obecne 2 osoby np. z gminy. Użytkowanie wieczyste nastąpi dopiero jak będzie wpis do KW, do działu II.

Proces budowlany w sensie uż. Wieczystego trwa: rozpoczęcie - wykonanie fundamentów; zakończenie - stan surowy.

Inne przepisy: użytkownik wieczysty może oddać w użytkowanie, wydzierżawić, wynając, oddac w służebność. Może nawet sprzedać, ale innemu użytkownikowi wieczystemu.

Wygaśnięcie użytkowania wieczystego:

• na skutek wygaśnięcia terminu umowy. . Na 5 lat przed terminem można się starać o przedłużenie, (rzadko się zdarza odmowa, tylko w wypadku zmiany przeznaczenia w MPZP)

• nie zrealizowanie celu określonego w umowie

• nie wywiązanie się z terminów określonych w umowie

• wywłaszczenie (najczęściej pod drogę)

Skutki wygaśnięcia: Nieruchomość znów się staje własnością SP lub sam. Terytorailnego; jeśli był budynek, to wypłacane jest wybagrodzenie, ale tylko za te zbudowane zgodnie z umową.

6.

Ograniczone prawa rzeczowe

Są to prawa osób fizycznych i prawnych do rzeczy, będących przedmiotem własności innych osób. Jest zamknięty krąg ograniczonych praw rzeczowych, ich ilość wynika ściśle z przepisów. Służebność, użytkowanie i zastaw reguluje KC, hipotekę - ustawa o hipotece i księgach wieczystych (82/2000), a prawa spółdzielcze - prawo spółdzielcze i ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych (2000). Prawa 1-5 są samoistne, hipteka i zastaw zabezpieczają wierzytelność. Hipoteka i służebność dotyczy wyłącznie nieruchomości, zastaw tylko rzeczy ruchomych. Użytkowanie może dotyczyć nieruchomości, rzeczy ruchomej i prawa; Prawo do domu rodzinnego to prawo przejściowe.

3 zasady pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych:

1. Ustanowione wcześniej prawo nie może zostać uchylone przez prawo ustanowione później

2. Prawo wpisane do KW ma pierwszeństwo przed nie wpisanym

3. O pierwszeństwie praw wpisanych do KW decyduje kolejność wpisów

1. Użytkowanie

Najszersze z praw rzeczowych. Dotyczy nieruchomości, rzeczy ruchomych i praw. Użytkowanie oznacza używanie + pobieranie pożytków. Ustanawia się w formie aktu notarialnego, jest tam określony cel, okres i czy płatne czy nie. Jest to prawo niezbywalne. Notariusz wysyła info do sądu i np. w przypadku nieruchomości jest wpisywane do działu III KW. Powstanie:

• umowa

• orzeczenie sądu

• decyzja administracyjna (wyjątkowy przypadek, kiedy grunty SP są oddawane spółdzielniom rolnym)

Korzystanie. Przepisy nakładają obowiązek korzystania zgodnie z prawidłowością gospodarczą. Osoba fizyczna nie może zmienić celu użytkowania. Wyjątek stanowi użytkoawnie na cele wydobywania kopalin - wtedy można budować urządzenia pomocnicze.

Należy płacić podatki, opłaty, ubezpieczenia, wykonywać remonty na własny koszt i informować właściciela o roszczeniach osób trzecich.

Wygaśnięcie:

• po upłynięciu terminu określonego w umowie lub decyzji (max. Termin 50 lat)

• w wyniku śmierci lub likwidacji osoby prawnej

• konfuzja praw (użytkownik kupił nier. i nie może użytkować swojej nieruchomości)

• zrzeczenie się

• wywłaszczenie

6.2 Służebność

Dotyczy wyłącznie nieruchomości. Regulowana wyłącznie przez KC

Przykład. 2 nieruchomości, na jednej studnia. Właściciel tej gdize nie ma studni prosi o pozwolenie na korzystanie ze studni właściciela tej nieruchomości. Ta nieruchomość na której jest studnia to nier. służebna, ta na której nie ma - władnąca.

Może polegać na:

1. właściciel nieruchomości służebnej wyraża zgodę na korzystanie ze swojej nier. właścicielowi nier. władnącej

2. właściciel nier. służebenj wstrzymuje się od określonych działań na swojej nieruchomości w interesie nier władnącej (np. nie sadzi drzew zasłaniając okna sąsiadowi)

3. właściciel nier służebnej wstrzymuje się od uprawnionego działania na nier władnącej (np. nie przechodzi za płot i nie pielęgnuje drzew jeśli gałęzie przechodzą na drugą stronę)

1. to służebność czynna, b) i c) bierna. Jest jeszcze służebność gruntowa - w przyp nieruchomości władnącej wpisywana jest do działu I KW, służebnej - dział III. Każdorazwoy właściciel jest obciązony służebnością.

Jest jeszcze służebność osobista. Może ją uzyskać właściciel, użytkownik wieczysty i posiadacz samoistny. Najczęściej trwa do śmierci osoby fizycznej.

• Dla geodezji ważna jest służebność drogi publicznej. W KC i przepisów sąsiedzkich powinien być dostęp każdej nieruchomości do drogi publicznej. Kiedy nie ma, to właściciel takiej nieruchomości prosi sąsiada o udostępnienie. Nazywa się to drogą konieczną Przepisy określające wymiary są w załącznikach do prawa budowlanego . Droga publiczna to droga krajowa, wojewódzka, powiatowa, gminna. Droga konieczna nie może być stosowana w odnieisienu do autsotrady i drogi ekspresowej (drogi krajowe). Jeśli jest możliwość objazdu to nie ma podstawy do stosowaniu przepisów o drodze koniecznej.

6.3 Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego

Cechą charakterystyczną jest to, że budynek wielolokalowy jest własnością spółdzielni mieszkaniowej. Prawo spółdzielcze zezwalało do 24.02.00na ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego w stos do lokali. Od 24.02 można , na swój wniosek, zamienic to prawo na odrębną własność lokalu. Prawo to przysługuje osobie fizycznej (jeśli status spółdzielni pozwala , to też osobie prawnej) i małżeństwu. Jest dziedziczne, zbywalne i podlega egzekucji.

Własnościowe prawo spóldzielcze do lokalu mieszkalnego:

• podstawa prawna : ustaw o spóldzielniach mieszkaniowych

• budynek i lokal jest własnością spóldzielni

• grunt jest własnością lub użytkowaniem wieczystym spółdzielni

• wpis do KW na podst zaświadczenia spółdzielni

• zarządzanie przez spółdzielnię

Odrębna własność lokalu prowadząca do nieruchomości lokalowej:

• podstawa prawna: ustawa o własności lokali

• budynek w części wspólnej jest współwłasnością właścicieli lokali, a lokale są przedmiotami odrębnej własności

• grunt jest współwłasnością lub współużytkowaniem wieczystym właścicieli lokali

• KW założona na podst aktu notarialnego lub orzeczenia sądu

• Jeżeli współwłaścicieli jest < niż 7, to przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych , jeśli więcej - to wynika z ustawy o własności lokali

6.4 Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego

W przypadku prawa spółdzielczego do lokalu użytkowego stosuje się te same przepisy co do własnościowego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, z następującymi odrębnościami:

1. osoba starająca się o to prawo musi się wykazać działalnością gospodarczą ( w drugim obrocie można zbyć dowolnie)

2. prawo może przysługiwać osobie fizycznej i osobie prawnej

6.5 Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

Podstawa prawna - prawo spółdzielcze. Jest zbywalne, dziedziczne i podlega egzekucji. Jest przejściowe - ma na celu przekazanie członkom spółdzielni domu na własność lub użytkowanie wieczyste ( w zależności od tego jakie prawa do gruntu miała spółdzielnia). Są 3 etapy przeobrażania tego prawa:

1. zbieranie środków na budowę i oczekiwanie na budowę

2. budowa. W tym okresie przysługują 2 roszczenia: o współpracę ze spółdzielnią (sprawdzanie rzetelności pracy, zmiany w projekcie, własna pomoc) i wyboru domu

3. zakończenie budowy. Rozliczenie kosztów budowy, przeniesienia własności, usług geodezyjnych itp.

Po tym etapie prawo spółdzielcze gaśnie i powstają nieruchomości

6.6 zastaw

Zabezpiecza wierzytelność. Stosunek zobowiązaniowy wierzyciel - dłużnik.

Elementy: podmiot prawa - wierzyciel

Podmiot obowiązku - dłużnik

Prawo podmiotowe - wierzytelność

Obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu - dług

Przedmiot stosunku prawnego- świadczenie

Zastaw powstaje gdy ktoś zaciągnął u kogoś dług. Przedmiotem zastawu jest rzecz ruchoma lub prawo majątkowe, zbywalne (np. papiery wartościowe). Powstanie: zastawca podpisuje umowę i oddaje rzecz zastawnikowi, który oddaje rzecz po spłacie w terminie określonym umową. Może być z umowy lub z mocy prawa (np. jeśli ktoś nie płaci czynszu przez rok). Prawo do zastawu mają hotele, firmy prowadzące działalność transportową (nie wydają towaru do chwili zapłaty) i rolnicy , jeśli zwierzę poczyniło zniszczenia na czyimś gruncie.

Specjalny rodzaj zastawu - zastaw rejestrowy. Bank się staje wierzycielem, ale za pieniądze kupowana jest jakaś rzecz (np. rolnik kupuje maszyny) i spłaca w ratach. Może też być kredyt pod zastaw jakiejś rzeczy np. samochodu. Krajowa Izba gospodarcza prowadzi rejestr kredytobiorców pod zastaw rzeczy (żeby ktoś nie próbował w kilku bankach wziąć kredyt pod zastaw tej samej rzeczy).

Zastaw jest regulowany art. 308 - 333 KC

6.7 Hipoteka

Zabezpiecza wierzytelność; dotyczy tylko nieruchomości. Można obciążyć hipoteką:

• Całą nieruchomość

• Udział we współwłasności

• Użytkowanie wieczyste

• Udział w użytkowaniu wieczystym

• Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego

• Spółdzilecze prawo do lokalu użytkowego

• Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

Hipoteka jest wpisywana do działu IV KW, wpis jest konstytutywny.

Warunkiem hipoteki jest: a) umowa między właścicielem a wierzycielem

b)przepis odpowiedniej ustawy

rodzaje hipoteki: - umowna np. umowa pożyczki

• z mocy prawa , dotyczy podatków na rzecz SP

• łączna

Właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką jest dłużnikiem rzeczowym, tzn odpowiada do wysokości swojego długu. Hipoteka jest wpisywana w kwocie ( do 2001 w PLN, teraz można w każdej walucie).

7. Posiadanie

Posiadanie oznacza:

1. władanie rzeczą

2. we własnym interesie

posiadaczem może być:

• właściciel władający rzeczą we własnym interesie

• użytkownik wieczysty władający rzeczą we własnym interesie

rodzaj posiadacza:

1. samoistny

2. zależny

posiadacz samoistny - włada rzeczą tak jak właściciel lub jak uprawniony z innych praw rzeczowych, z tym , że w posiadanie rzeczy wszedł praktycznie nielegalnie, ale przez otoczenie jest traktowany jak właściciel i prawo chroni takiego posiadacza

Może być w dobrej wierze i w złej wierze

W dobrej wierze - wszedł w posiadanie rzeczy w przekonaniu że tylko jemu przysługuje władztwo nad tą rzeczą. Ocena, czy w dobrej wierze dotyczy momentu wejścia w posiadanie.

W złej wierze - osoba, która w momencie wejścia w posiadanie wiedziała, albo bez problemu mogła się dowiedzieć, że władztwo nad rzeczą przysługuje innej osobie

Posiadacz zależny - powstaje na podst umowy. Wynika np. z umowy najmu, dzierżawy. Włada rzeczą we własnym interesie. Nie może się przekształcić w posiadacza samoistnego.

Dzierżenie

1. władanie rzeczą

2. w cudzym interesie

Ma węższe uprawnienia niż posiadacz. Jest nim np. listonosz, roznosiciel ulotek. Zasady postępowania określa umowa, ale musi postępować tak , aby właścicel poniósł jak najmniejsze straty. Czyli praktycznie - jakby władał własną rzeczą.

8. Trwały zarząd

Przypomnienie - skarb państwa to państwo jako właściciel mienia, ale także jest to zbiorcza nazwa jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Gmina to zbiorcza nazwa gminnych jednostek nie posiadających osobowości prawnej.

Np. szkoła w gminie nie ma osobowości prawnej i nie może władać nieruchomością. Właśnie po to wymyślono trwały zarząd (trwały od 1.I.98, dawniej tylko `zarząd).

Jest to forma władanie nieruchonmościami SP przez jednostki nie posiadające osobowości prawnej. Zarząd trwały otrzymuje się na mocy decyzji administracyjnej. Dla jednostek gminnych - decyzja zarządu gminy, dla jednostek państwowych - decyzja starosty, dla wojewódzkich, powiatowych - zarządy.

Dozwolone są roboty budowlane, ale odkupienie nieruchomości jest na rzecz SP (gminy, województwa). Opłaty wprowadzono od 1998, żeby zapewnić właściwe kierowanie zarządem przez kierowników. Wynosi 0,1% dla straży pożarnej i celów obronnych, 0,3% wartości gruntu dla celów oświatowych, sakralnych, a 1% dla pozostałych. Jednostki centralne nie płacą nic, bo otrzymują grunty od MSW.

Wygaszenie - - po upływie czasu określonego w decyzji

• jeżeli jednostka nie wypełnia zadań wynikających z decyzji

• zrzeczenie się

9. Mienie i majątek

10. Księga wieczysta

11. Zbiory dokumentów

12. Sposoby nabycia i utraty prawa własności i innych praw do rzeczy

13. Wywłaszczenie nieruchomości

13.1 Pojęcie wywłaszczenia

13.2 realizacja celu publicznego jako przesłanka

13.3 Postępowanie w sprawie wywłaszczenia nieruchomości

13.4 skutki prawne wywłaszczenia

13.5 odszkodowanie

1. zwrot wywłaszczonej nieruchomości

14. zasiedzenie nieruchomości

15. zrzeczenie się własności nieruchomości

9. Mieniem nazywamy własność i prawa majątkowe. Najważniejsza jest własność. Mienie dotyczy kategorii podmiotów, czyli nie konkretnego podmiotu. Rodzaje mienia

1. mienie państwowe

2. mienie samorządowe (a+b = mienie publiczne)

3. mienie prywatne ( mienie wsyzstkich osób fizycznych i prawnych innych od SP i jednostek sam. teryt.)

4. mienie zagraniczne (minie osób nie posiadająych obywatelstwa, ale należących do spółek posiadających osobowość prawną)

Prawa niemajątkowe:

• prawo osobiste (z art. 23KC do nazwiska, wizerunku, korespondencji itp.)

• prawo rodzinne

• prawo twórcze

pozostałe to niemajątkowe; dzielą się na bezwzględne prawa podmiotowe i względne prawa podmiotowe.

Mienie: dotyczy kategorii podmiotów; są to aktywa

Majątek: dotyczy konkretnego podmiotu; są to aktywa+pasywa

10. Księga wieczysta

Jest rejestrem stanu prawnego nieruchomości. Jest prowadzona przez wydział ksią wieczystych sądu rejonowego. Księgi są regulowane: ustawa o księgach wieczystych i hipotece (82/2000) i rozporządzeniem ministra sprawiedliwości o księgach wieczystych i zbiorach dokumentów (2001). Dokumentami na podst których można dokonywać wpisów są orzeczenia sądu, akty notarialne i decyzje administracyjne.

Docelowym stanem opisanym w ustawie jest żeby każda nieruchomość posiadała swoją KW. Przy sprzedaży, jeśli nie ma założonej KW to się ją zakłada. Czyli obrót nieruchomościami powoduje wzrost zakładania KW. KW prowadzi się dla:

1. Nieruchomości -gruntowych

• budynkowych

• lokalowych

2. użytkowania wieczystego

3. praw spółdzielczych

• własnościowe spóldzielcze prawo do lokalu miszkaniowego

• spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego

• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

4 działy KW:

I - dotyczy wpisu o nieruchomości

I-O oznaczenie nieruchomości z ewidencji gruntów i budynków prowadzonych przez geodetów

I -Sp spis praw korzystnych dla nieruchomości

II - dotyczy właściciela (współwłaściciela) lub użytkownika wieczystego (współ)

III - ograniczone prawa rzeczowe

• prawo dożywocia

• względne prawa podmiotowe

• roszczenia i prawa osobiste

• ograniczenie żądania zniesienia współwłasności na okres 5 lat

• umowa o korzystaniu z nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności

IV - hipoteka

W stosunku do KW obowiązują 2 instytucje prawne: rękojmia wiary publicznej i domniemanie prawdziwości

:

11.Zbiór dokumentów

to instytucja, która wynika z teog że nie wszystki nieruchomości mają założoną KW. Kw jest zakładana, kiedy jest nowy właściciel lub ustanawiane użytkowanie wieczyste. Po wojnie wiele KW zaginęło i od 1947 można było zakładać zbiory dokumentów. Jest to substytu księgi wieczystej. Od 1982 (wejście ustawy od hipotece i KW) jest zakaz zakładania zbioru dokumentów. Istnieje bezwzględny obowiązek założenia nowej KW przy nowym prawie własności i użytkowania wieczystego; nie konieczne jest zakłądanie przy prawach rzeczowych (np. służebności, użytkowaniu). Zbioru dokumentów dotyczy domniemanie prawdziwości.

12. Są sposoby pierwotne i pochodne.

Pierwotne - polega na tym, że prawo starego właściciela gaśnie i bez względu na to jakie on miał uprawnienia i zobowiązania wobec osób trzecich , w jego miejsce powstaje nowe prawo własności, nie obciążone żadnymi prawami. Do sposobów pierwotnych należą:

• nacjonalizacja

• przejęcie przez państwo

• konfiskata mienia

• przepadek

• wywłaszczenie nieruchomości

• zrzeczenie się własności nieruchomości

• zasiedzenie rzeczy

• porzucenie

• nabycie rzeczy niczyjej

• połaczenie, pomieszanie

Pochodne (sukcesja prawna); powstaje nowe prawo własności, ale nowy właściciel nabywa wszystkie prawa i obciążenia dotyczące rzeczy. Pochodne sposoby więc nie naruszają uprawnień osób trzecich. Są to:

• przeniesienie prawa własności, użytkowania wieczystego i innych praw rzeczowych na drodze umowy pożyczki, kontraktacji, darowizny, o dzieło, zamiany

• umowa małżeńska, intercyza

• uwłaszczenie powiatów i województw

• uwłaszczeni osób prawnych

• połaczenie, restrukturyzacja i inne przekształcenia osób prawnych

• dziedziczenie ustawowe lub testamentowe

• komunalizacja mienia

13. Wywłaszczeni nieruchomości

13.1 dotyczy tylko nieruchomości. Wywłąszczenie w sensie etymologicznym oznacza pozbawienie kogośc prawa własności. W świetle prawa jest to ograniczenie i odjęcie prawa własności, użytkowania wieczystego bądź innych prawa rzeczowych do nieruchomości w drodze decyzji administracyjnej.

13.2 Założenia wywłaszczenia:

• dotyczy tylko nieruchomości

• na drodze decyzji administracyjnej

• na rzecz SP lub jednostek samorządu terytorialnego

• na cele publiczne

• cele publiczne wyraźnie określone w art6 ustawy o gosp. Nieruchomościami

• przed wywłaszczeniem obowiązkowe negocjacje z właścicielem

• tylko jeżeli celu nie da się zrealizować na innym gruncie należącym do SP

13.3 przebieg postępowania:

• organem właściwym jest starosta. Starosta w zakresie nieruchomości wykonuje zadania z zakresu administracji rządowej. Wszczęcie postępowania jest na wniosek (wniosek gminy)lub z urzędu (jeśli chodzi o grunty SP).

• Etap cywilno prawny. Negocjacje dotyczące sprzedaży nieruchomości lub jej części z właścicielem. Musi być wydana decyzja o wzizt; z nią geodeta udaje się do właściciela, przedstawia mu ją, proponuje cenę lub grunt zamienny. Jeśli właściciel się nie zgadza, to ma 2 miesiące na podjęcie decyzji; wyjątek stanowi ustawa o autostradach płatnych, gdzie właściciel ma 2 miesiące od rozpoczęcia rokowań. Jeśli właściciel się zgadza, to jest sporządzany akt notarialny, wypłata ceny i wpis do KW na podast decyzji o wywłaszczeniu.

• Etap administracyjno-prawny; jest tylko kiedy strona się nie zgadza. Wszczęcie jest z urzędu lub na wniosek (wniosek musi zawierać decyzje o wzizt, wypis z KW lub ewidencji i protokół negocjacji). Starosta ma obowiązek przeprowadzenia takeigo postępowania. Składa wniosek do sądu rejonowego o wpis do KW że danej nieruchomości tyczy się postępowanie. Starosta ma obowiązek przeprowadzenia rozprawy administracyjnej; musi się też porozumieć z właścicielem w sprawie odszkodowania. Wtedy nie może stosować już ugody administracyjnej, bo na to był czas (2 miesiące) . Wydawana jest decyzja o wywłaszczeniu (oprócz składników z art. 107 kpa musi zawierać na jaki cel i wysokośc odszkodowania), odszkodowanie wypłacane do 2 tygodni od wydania decyzji; przysługuje od niej odwołanie.

Gdy nieruchomość nie ma uregulowanego stanu prawnego, czyli nie istnieje KW, zbiór dokumentów, dane z ewidencji ani żadne inne dokumenty na podstawie których można ustalić osoby które mają prawa rzeczowe do nieruchomości, to postępowanie wygląda tak:

• nie ma negocjacji

• ogłoszenie o poszukiwaniu osób mających prawa rzeczowe do nieruchomości (np. w prasie); na zgłoszenie jest 2 miesiące; jest to termin zawity, jeśli się nikt nie zgłosi, to jest wszczęcie postępowania; jeśli się zgłosi - negocjacje itd.

• Wszczęcie postępowania o wywłaszczenie

• Nie ma rozprawy administracyjnej (bo nie ma właściciela)

• Decyzja ogłaszana na tej zasadzie co się poszukuje osób mających prawa do nieruchomości

• Odszkodowanie jest wypłacane, trafia do depozytu i jest tam przez 10 lat

Ograniczenia praw do nieruchomości:

1. prowadzone są ciągi drenażowe lub do przesyłania wody energii , gazu

• przedsiębiorstwo wysyłkowe prowadzi negocjacje z właścicielem (starosta nie musi o tym wiedzieć)

• jak właściciel się nie zgadza, to dopiero wniosek trafia do starosty

• starosta wydaje zgodę w poastaci decyzji administracyjnej

• grunt ma być uprzątnięty do 6 miesięcy

2. Działanie sił nadprzyrodzonych, zagrożenie życia, zdrowia lub mienia

3. Poszukiwanie ,odkrywanie i eksploatacja kopalin należących do SP

• jednostka posiadająca koncesję górniczą proawdzi negocjacje z właścicielem o udostępnienie nieruchomości i cenę udostępnienia

• jak jest brak zgody to starosta wydaje ją w postaci decyzji administracyjnej

• decyzja obowiązuje maksymalnie przez 12 miesięcy, jeśli dłużej to ustanawiane jest użytkowanie

13. 4 Skutki wywłaszczenia:

• decyzja o wywłaszczeniu

• decyzja jest ostateczna ,gdy w terminie 14 dni nie nastąpiło odwołanie

• wpis do KW na podst decyzji

• jeżeli została wywłaszczona część nieruchomości, to decyzja o podziale nieruchomości ma rygor natychmiastowej wykonalności

• wniesienie granic nowej nieruchomości w teren

przykłady:

1. wywłaszczeni na rzecz SP

1. nieruchomość jest własnością SP oraz użytkowaniem wieczystym osoby fizycznej gaśnie użytkowanie wieczyste i zostaje tylko własność SP

2. nieruchomość jest własnością gminy, a użytkowaniem wieczystym osoby fizycznej zostaje własnością gminy, użytkowanie wieczyste SP lub własnoć gminy (tak jest przy autostradach)

2. wywłaszczenie na rzecz gminy

a) nieruchomość jest własnością SP oraz użytkowaniem wieczystym osoby fizycznej użytkowanie wieczyste gminy i zostaje własność SP

3. nieruchomość jest własnością gminy oraz użytkowaniem wieczystym osoby fizycznej własność gminy

13.5 odszkodowanie

• jest ustalane przez rzeczoznawcę : - cena rynkowa lub metoda porównawcza (`ile kosztowałoby wybudowanie tego samego gdzie indziej'

• wypłacane do 14 dni od ogłoszenia decyzji

• wypłata odszkodowania kończy proces wywłaszczenia

13.6 zwrot wywłaszczonej nieruchomości

zwrot prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego. Możemy się o to starać kiedy:

• nieruchomość nie została wykorzystana na cel określony w decyzji

• nieruchomość została wykorzystana częściowo lub na inny cel

jeśli nie została wykorzystana, to organ nie musi o tym informować właściciela. Natomiast jak chce zmienić cel, to musi. Wtedy właściciel ma 3 miesiące na złożenie wniosku o zwrot. Odbywa się wtedy to w formie nowego postępowania administracyjnego. 3 miesiące to termin zawity.

Wniosek o zwrot:

1. gdy organ zawiadomił o zmianie celu publicznego

2. gdy upłynęlo 7 lat od wydania decyzji i nic się nie dzieje

3. jeśli wygasła decyzja o wzizt lub decyzji lokalizacji inwestycji

14. BRAK!!

Dotyczy:

• nieruchomości gruntowych i budynkowych

• części nieruchomości

• prawa użytkowania wieczystego (ale w drugim obrocie)

• udziału we współwłasności

• służebności gruntowej urządzeń trwałych i widocznych

zasiedzeni rzeczy ruchomej jest możliwe, ale tylko przez posiadacza samoistnego w dobrej wierze, jeśli posiada rzecz 3 lata.

15. Zrzeczenie się własnośi nieruchomości

najczęściej następuje gdy nieruchomość jest zadłużona albo np. gdy jest nieużytek rolniczy.

• zrzeczenie się przez osoby fizyczne lub prawne , inne od samorządowcyh i państwowych, następuje na rzecz SP i za zgodą starosty (decyzja administracyjna)

• właściciel nieruchomości na podst decyzji sporządza akt notarialny zrzeczenia. Musi być określona wartość nieruchomości, bo jak zadłużenie przekracza wartość, to starosta nie wyraża zgody

• wg art. 26 ustawy o gosp. Nieruchomościami państwowe osoby prawne zrzekają się na rzecz SP, a samorządowe osoby prawne na rzecz gminy.

Prawo zobowiązań

1. zobowiązania

2. źródła zobowiązań

3. powstanie zobowiązań i umów

4. klasyfikacja umów

5. umowa przedwstępna

6. umowy o przeniesienie własności

PRAWO ZOBOWIĄZAŃ

1. zobowiązanie

to stosunek prawny na mocy którego wierzyciell może domagać się od dłużnika spełnienie świadczenia, a dłużnik jest zobowiązany to świadczenie spełnić

elementy: podmiot prawa - wierzyciel

podmiot obowiązku - dłużnik

prawo podmiotowe - wierzytelność

obowiązek odpowiadający prawu - dług

przedmiot stosunku - świadczenie

Podmiotami zobowiązania mogą być wsyzstkie osoby, jednak to zależy od rodzaju zobowiązania.

Zobowiązanie solidarne dotyczy:

• świadczeń niepodzielnych

1. rzeczy niepodzielnych

2. usług, świadczeń niepodzielnych

• świadczeń, dla których umowa przewiduje odpowiedzialność solidarną

2. źródła zobowiązań:

- czynności prawne

a) jednostronna (np. Wałęsa i obietnica 100mln)

b)dwustronna

• decyzje administracyjne

• czyny niedozwolone

• inne zdarzenia

1. bezpodstawne wzbogacenie

2. nienależne świadczenie

3. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia

3. powstanie zobowiązań i umów

Umowa jest to zgodne oświadczenie woli dwóch stron mające na celu nawiązanie, zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego. Dotyczy tylko prawa cywilnego. Jest swoboda zawierania umów, tzn że każdy może decydować czy zawierać umowę, z kim, o jej treści, formie i przedmiocie.

Nie można umowie nadawać treści naruszającej klauzule prawa cywilnego.

2 dodatkowe przesłanki nieważności umów:

• wyzysk (w przepisach dokładnie nie określone)

• niemożność świadczenia (np. jak ktoś chce sprzedać nerkę - sprzeczne z prawem)

sposoby zawierania umów:

- oferta

jedna strona (oferent) przedstawia oświadczenie woli drugiej stronie (oblat) o chęci zawarcia umowy

• rokowania

ustalanie ostatecznej treści umowy na podstaiwe dyskusji jej rozporządzeń. Po każdym spotkaniu powinien być sporządzany protokół negocjacji.

- przetarg

obowiązkowy przy zadaniach publicznych. Może być ustny, pisemny

Forma zawierania umów jest dowolna, chyba że inaczej stanowią przepisy szczególne. Np. przy sprzedaży samochodu jest forma pisemna z podpisami urzędowo poświadczonymi

4. Klasyfikacja umów

1. jednostronne obowiązujące i dwustronnie obowiązujące

jednostronne -ciężar obowiązku spoczywa na jednej stronie; np. darowizna; dwustronnie -wszystkie pozostałe

2. wzajemne

między stronami jest równowaga świadczeń (np. umowa kupna - sprzedaży)

3. odpłatne i nieodpłatne

jedna strona dokonuje przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej i otrzymuje za to ekwiwalent; nieodpłatne -np. darowizna

4. konsensualna i realna

konsensualna - umowa wchodzi w życie z chwilą jej zawarcia; realna - wchodzi w życie w chiwli wydania rzeczy

5. mieszana

umowa która ma cechy różnych umów; np. w hotelu - równocześnie umowa najmu, przechowania i o dzieło (zamówienie śniadania do łóżka)

6. o przeniesienie własności

7. o usługi

8. o korzystanie z cudzych rzeczy

np. leasing

9. nazwane i nienazwane

nazwane - istnieje ich schemat prawny, czyli przepisy jak zawierać, skutki prawne itp. Jest to opisane w ustawach. Wszystkie umowy z KC są nazwane oprócz umowy z pośrednikiem majątkowym, z rzeczoznawca nieruchomości.

Nienazwane - np. pochodzące z zagranicy; np. umowa know how (korzystanie z cudzej technologii)

5. Umowa przedwstępna

Można zawierać umowę przedwstępną. Jej przedmiotem i treścią jest umowa przyrzeczona. Przedwstępna musi zawierać termin wejścia w życie przyrzeczonej. Nie ma wymogów co do formy umowy przedwstępnej, ale zalecane jest żeby była w takiej formie jak przepisy wymagają umowy przyrzecoznej. Wtedy jest prawo do:

• żądania zawarcia umowy przyrzeczonej

• żądania odszkodowania z tytułu nie zawarcia umowy przyrzeczonej

4. zastrzeżenia umowne są to zobowiązania, jakie nakładane są w umowie przedwstępnej lub przyrzeczonej na stronę lub strony w celu zapewnienia jej należytego wykonania. Są to:

• zadatek

• zaliczka

• odstępne

• umowne prawo odstąpienia

• kara umowna

• hipoteka

• zastaw

zadatek to kwota lub rzecz gatunkowo oznaczona wręczana przez jedną ze stron drugiej stronie w celu zabezpieczenia wykonania umowy. Jeżeli strona która wręcza zadatek, uchyli się od wykonania umowy, to strona która dostała zadatek go nie zwraca. Natomiast jeżeli strona która otrzymała zadatek uchyli się, to wtedy strona która wręczyła zadatek ma prawo żądać podwójnej jego wartości.

Jeśli umowa wejdzie w życie, to zadatek się zmienia w zaliczkę, i wchodzi w skład wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy. Jeśli się nie wykona umowy to zaliczka nie jest zwracana.

Odstępne jest to określona w umowie kwota pieniędzy którą wskazania strona jest zobowiązana zapłacić drugiej stronie, w terminie określonym umową w przypadku odstępienia od umowy

Umowne prawo odstąpienia - wynika z umowy; rodzaje: wypowiedzenie, rozwiązanie umowy

Kara umowna - kwota, którą wykonawca umowy jest zobowiązany zapłacić za niewykonanie przedmiotu umowy lub nienależyte wykonanie. Stosowana głównie przy usługach.

6. Umowa o przeniesienie własności (kupno - sprzedaż)

Przez tą umowę sprzedający zobowiązuje się przenieść prawo własności na kupującego, a kupujący zobowiązuje się do zapłaty ceny i odbioru rzeczy. Przedmiotem umowy mogą być:

• nieruchomości i rzeczy ruchome

• przedmioty materialne nie będące rzeczami

• prawo np. użytkowania wieczystego

• udział we współwłasności

Sprzedającym może być właściciel, użytkownik wieczysty, przedstawiciel ustawowy, wspołwłaściciele, dealer, agent, komisant

Obowiązek sprzedającego: poinformować o przedmiocie, staranność

Obowiązek kupującego: dochowanie staranności

W przypadku sprzedaży obowiązują 2 instytucje:

• gwarancja

jest to umowa zawierana bezpośrednio ze sprzedającym lub producentem. Dokumentem potwierdzającym jest karta gwarancyjna. Z tego prawa wynika prawo do naprawy i prawo do wymiany rzeczy

• rękojmia za wady fizyczne i prawne

jest to gwarantowane przez państwo prawo do roszczeń z tytułu posaidania przez rzecz wad fizycznych lub prawnych. Wada prawna to jest , że np. rzecz jest obciążone prawami własności osób trzecich, a właściciel o tym nie poinformował. Z rękojmi wynikają prawa do:

• naprawy (1 raz)

• wymiany

• żądania obniżenia ceny

• odstąpienia od umowy

Nie można korzystać z rękojmi po wygaśnięciu gwarancji.

7.2 szczególne rodzaje sprzedaży

7.2.1 prawo odkupu

7.2.2 prawo pierwokupu

7.3 zamiana

7.4 darowizna

7.5 dożywocie

7.6 pożyczka

1. umowa o usługi

1. umowa zlecenia

2. umowa o dzieło

1. umowa o roboty budowlane

2. umowa o roboty geodezyjno - kartograficzne

2. umowy o korzystanie z cudzych rzeczy

1. umowa najmu

2. umowa dzierżawy

3. umowa użyczenia

7.2.1 Prawo odkupu

prawo odkupu jest to zastrzeżone w umowie bądź przepisach uprawnieni sprzedającego do roszczenia o sprzedaż rzeczy w terminie określonym w umowie lub wynikającym z ustawy.

Przedmiotem prawa odkupu jest sprzedaż rzeczy . Może być rzecz ruchoma lub nieruchomość.

• prawo dotyczy tylko sprzedającego, nie osoby trzeciej

• przysługuje w każdym czasie w terminie określonym w ustawie

• maksymalny czas uprawnienia - 5 lat

7.2.2 prawo pierwokupu

jest to wynikające z umowy lub ustawy pierwszeństwo do nabycia rzeczy w wypadku jej sprzedaży.

Czyli korzysta się z prawa tego, gdy jest sprzedaż rzeczy.

• Prawo to może przysługiwać osobie trzeciej.

• Jest nieograniczone w czasie. W przypadku rzeczy ruchomej podmiot ma do namysłu 1 tydzień, w przypadku nieruchomości 1 miesiąc

Prawo pierwokupu z ustawy:

1. z kodeksu cywilnego;

1. dzierżawa. Jeśli umowa dzierżawy była na 3 lata, lub jeśli dzierżawa faktyczna trwała co najmniej 10 lat, to dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu. Ma miesiąc na oświadczenie woli i wtedy wystarczy sporządzić akt notarialny ( nie trzeba umowy kupno -sprzedaż)

2. nieruchomość rolna. Jeżeli jeden ze współwłaścicieli chce sprzedać swój udział, to prawo pierwokupu mają pozostali współwłaściciele

2. z ustawy o gosp. Nieruchomościami

Dotyczy nieruchomości w mieście lub poza, ale objętych MPZP. Wtedy prawo pierwokupu ma gmina , i dotyczy to:

• nieruchomości niezabudowanych

• nieruchomości pod użytkowaniem wieczystym niezabudowanych

• gruntów przeznaczonych w MPZP na cele publiczne

• gruntów wpisanych do rejestru zabytków

nie dotyczy:

• jeżeli sprzedaż następuje między dwoma osobami uprawnionymi do dziedziczenia ustawowego

• jeżeli następuje sprzedaż między osobami prawnymi tego samego kościoła

Notariusz wtedy zgłasza do gminy, że właściciel sprzedaje nieruchomość i gmina ma 2 miesiące na oświadczenie woli.

7.3 zamiana

przez umowę zamiany jeden z właścicieli przenosi swoje prawo własności na inną osobę, w zamian za prawo własności do innej rzeczy.

Przedmiotem może być rzecz i prawo. Może być między dowolnymi podmiotami. Jest to umowa konsensualna i wzajemna. Często jest połączona z umową sprzedaży (kiedy jest dopłata). Zamiana nieruchomości jest w formie aktu notarialnego.

7.4 Darowizna

Przez umowę darowizny darczyńca dokonuje przysporzenia majątkowego (powiększa majątek obdarowanego) kosztem swojego majątku. Umowa jednostronne obowiązująca, tradycja przewiduje wdzięczność obdarowanego. Jeśli jest konsensualna, to wymaga formy pisemnej, a jeśli realna - forma dowolna. Darczyńca może się wycofać z umowy, gdy sytuacja materialna obdarowanego uległa znacznej poprawie, lub gdy obdarowany nie podjął przedmiotu darowizny w ciągu 6 miesięcy.

7.5 Dożywocie

Przez umowę dożywocia dożywotni przenosi prawo własności na nabywcę w zamian za prawo dożywocia. Umowa ta dotyczy tylko nieruchomości. Dożywocie jest prawem niezbywalnym , niedziedzicznym i niepodzielnym. W warunkach wiejskich konkurencyjna jest umowa o następstwo (stary rolnik przekazuje młodszemu o 15 lat swoje gospodarstwo).

• prawo dożywocia, o ile przepisy nie stanowią inaczej , jest to dożywotnie utrzymanie (mieszkanie, pożywienie, opieka, pogrzeb)

• do prawa dożywocia może być dołączona służebność mieszkania i/lub użytkowanie gruntu

• powinno być wpisane do działu III KW

• powinno być w formie aktu notarialnego; można też zastrzec prawo dożywocia na rzecz najbliższych osób

• istnieje możliwość zamiany dożywocia na rentę

7.6 Pożyczka

Przez umowę pożyczki pożyczkodawca przenosi na pożyczkobiorcę prawo własności, kwotę pieniędzy lub rzeczy gatunkowo oznaczone, a pożyczkobiorca zobowiązuje się oddać taką samą ilość pieniędzy i rzeczy gatunkowo oznaczonych.

Jest to umowa konsensualna lub realna; może być odpłatna lub nie (np. odpłatna gdy pobierany procent od pożyczonej kwoty). Jeśli wartość pożyczki jest większa niż 500PLN to powinna mieć formę pisemną. Gdy nie jest określone w umowie można się domagać odsetek ustawowych - 0.35% w skali rocznej

1. Umowa o usługi

Świadczenie polega na wykonaniu pewnych działań. Przedmiotem umowy jest usługa. Można je zawierać z osobami posiadającymi pełna zdolność do czynności prawnych. Cechą ich jest samodzielność wykonawcy

1.1. umowa zlecenia

, zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania na rzecz zleceniodawcy czynności prawnej, a zleceniodawca zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia. Przedmiotem umowy są czynności prawne, a wg KC czynności faktyczne jeśli nie mogą być wykonana w formie innej umowy. Czynność prawna to np. czynność prawnika podczas obrony oskarżonego. Zawieramy taką umowę wtedy, kiedy wybiera się osobe która potrafi coś czego my nie, a obie strony mają obopólną korzyść. Np. umowa z lekarzem na leczenie, umowa z wykładowcą na dodatkowy wykład itp. W geodezji jest to np. nadzór i kierowanie robotami. Wymogi umowy:

• zleceniobiorca wykonuje sam przedmiot umowy, zastąpić go może kto inny tylko kiedy zleceniodawca się zgodzi

• obowiązek konsultacji

• wynagrodzenie omówione wg zwyczaju (może być też nieodpłatna)

• odpowiada za staranność

Jeśli stosunki stron się nie układją dobrze, to mogą odstąpić od umowy. Jeżeli umiera zleceniobiorca to koniec umowy, a jak zleceniodawca to niekoniecznie

8.2 umowa o dzieło

przyjmujący zamówienie (wykonawca dzieła) zobowiązuje się wykonać na rzecz zamawiającego dzieło określone umową, a zleceniobiorca do wypłaty wynagrodzenia. Przedmiot umowy to dzieło, czyli coś trwałego (np. operat, mapa) lub coś ucielesnionego (bilans, protokół).

• wynagrodzenie może być w formie ryczałtu, kosztorysu, według zwyczaju

• umowa z profesjonalistą, czyli nie musi wykonywać sam, sam może dobrać współpracowników (odpowiada za nich) i sam organizuje czas pracy

• terminy umowne to zwykle termin końcowy

• jeżeli koszty przekroczyły zaplanowane w kosztorysie, to wykonawca nie może z tego tytułu żądać podwyżki

• dzieło podlega przepisom o sprzedaży: obowiązuje rękojmia (2 lata). Jeśli dziełem jest budynek to rękojmia przysługuje przez 3 lata.

1.2.1 i 1.2.2

są to umowy stosowane podczas procesu budowlanego (od projektu do rozbiórki)

• na etapie pozwolenia na budowę musi być zawarta umowa o dzieło z projektantem. Projektant także może zawierać umowę o dzieło np. z geodetą (projektowe pomiary syt-wys)

• w procesie budowy kierownik zawiera umowę o roboty geod.-kart; inwestor zawiera umowę o roboty budowlane z kierownikiem budowy, a także umowy zlecenie np. z inspektorem nadzoru inwestycyjnego

• w czasie użytkowanie obiektu zawierane są umowy zlecenie z geodetami dotyczące pomiarów odkształceń.

1.2.1 Swoje przepisy ma w KC. Poprzez umowę o roboty budowlane uprawniony wykonawca zobowiązuje się do wykonania roboty zgodnie z: projektem budowy, aktualną wiedzą techniczną, prawem budowlanym i z obowiązującymi normami. Zamawiający zobowiązuje się do przekazania dokumentacji wykonawczej (projekt budowlany, pozwolenie na budowę, dziennik budowy), protokolarnego przekazania terenu i odbioru oraz wypłaty wynagrodzenia.

• kierownik budowy musi mieć uprawnienia budowlane. W przypadku dużej budowy, są też kierownicy robót i z nimi też się zawiera taką umowę

• zamawiającym może być inwestor

• teren budowy powinien być ogrodzony; kierownik powinien dbać o utrzymanie i bezpieczeństwo znaków geodezyjnych które są mu przekazane na czas budowy

• projekt budowlany i dziennik budowy to załączniki do umowy

1.2.2 Poprzez umowę o roboty geod-kart uprawniony geodeta zobowiązuje się do wykonania pomiarów i przekazania operatu zgodnie z projektem budowlanym, aktualną wiedzą techniczną i z zakresem określonym umową, natomiast zamawiający zobowiązuje się do udostępnienia terenu lub obiektu, do odbioru robót, i wypłaty wynagrodzenia.

• jest to umowa o dzieło, musi mieć zawsze formę pisemną

• zawierana głównie z geodetami posiadającymi uprawnienia 1 i 4

2.1 umowa najmu

wynajmujący zobowiązuje się do przekazania rzeczy do używania najemcy, a najemca zobowiązuje się do płacenia czynszu. Wynajmujący to właściciel, użytkownik wieczysty lub najemca (wtedy podnajem, za zgodą wynajmującego).

-Czynsz to opłata za używanie z cudzych rzeczy

• przedmiot umowy to rzecz do używania

• przepisy w KC

• Jeśli najem na dłużej niż rok, wymagana forma pisemna

• Czas oznaczony - 10 lat

• Wynajmujący ma obowiązek oddać rzecz w stanie nadającym się do używania

• Najemca ma obowiązek drobnych napraw, sporządzania protokołów zdawczo odbiorczych, przestrzegania ustawy o ochronie praw lokatorów.

• W ustawie o prawie lokatorów są 3 kontrowersyjne przepisy: umowa najmu musi być na co najmniej 3 lata, termin wypowiedzenia 3 miesiące, wynajmujący nie może usunąc z lokalu najemcy o bardzo złej sytuacji materialnej dopóki sobie nie znajdzie lokalu socjalnego.

• Najem jest prawem niepodzielnym

• Wynajmujący ma prawo zastawu, jeśli najemca nie płaci czynszu dłużej niż rok

• Czynsz płacony z góry, w gotówce

• Jeśli umowa jest na czas określony i jest w umowie czas wypowiedzenia, to należy go przestrzegać

• Jeśli jest na czas nieokreślony i nie ma w umowie czasu wypowiedzenia, to przysługują terminy ustawowe; z reguły są zależne od płacenia czynszu np. w hotelach codziennie, więc wypowiedzenie= 1 dzień

wydzierżawiający zobowiązuje się do przekazania dzierżawcy rzeczy do używania, a dzierżawca do płacenia czynszu.

Do dzierżawy stosuje się przepisy najmu z wyjątkami. Dzierżawa to korzystanie+ pobieranie pożytków, więc czynsz jest płacony z dołu, w gotówce lub w ułamkach pożytku. Najczęsciej co 6 miesięcy lub co rok dzierżawczy.

• dzierżawca jest zobowiązany do przestrzegania zasad prawidłowej gospodarki

• dzierżawca jest zobowiązany do płacenia podatków, nie może zmienić celu dzierżawy

• dzierżawca ma prawo pierwokupu , kiedy umowa dzierżawy nieruchomości rolnej była podpisana na 3 lata, lub kiedy faktycznie trwała minimum 10 lat

• wydzierżawiający ma prawo zastawu

• przedmiot dzierżawy to rzecz ruchoma, nieruchomość, przedsiębiorstwa, prawa (np. prawo łowieckie)

• umowa może trwać aż 30 lat (na tej zasadzie działają supermarkety)

2.3. umowa uzyczenia

Jest alternatywą do umowy pożyczki, dotyczy nieruchomości , ma swój schemat w KC. Poprzez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się przekazać biorącemu w użyczenie rzecz do używania na czas oznaczony lub nieoznaczony.

Przedmiotem umowy jest rzecz indywidualnie oznaczona. Jest to umowa realna, nieodpłatna, zawierana między osobami które mają do siebie zaufanie. Obowiązek biorącego w użyczenie to piecza. Nie może bez zgody użyczającego udostępniać osobie trzeciej. Biorący w użyczenie powinien używać rzecz z godnie z treścią umowy lub zgodnie z jej przeznaczeniem. Jeśli był czas użyczenia oznaczony w umowie, ale użyczającemu nagle rzecz się stała potrzebna, może on zażądać skrócenia trwania umowy. Jeśli czas był nieoznaczony - biorący w użyczenie oddaje rzecz kiedy mu jest już niepotrzebna.

Mogą być też oddawane nieruchomości SP na rzecz osób fizycznych lub prawnych. Oddają na cele publiczne, ale nie te określone w art.6 ustawy o gosp. nier. , tylko np. na oświatowe, charytatywne. W umowie musi być cel, i musi być on przestrzegany, bo inaczej nieruchomość zostanie odebrana.

Prawo administracyjne

1. Pojęcie administracji

2. Pojęcie prawa administracyjnego

3. Prawne formy działania administracji

4. Rodzaje postępowania administracyjnego

5. Kodeks postępowania administracyjnego (kpa)

6. Zasady postępowania administracyjnego

7. Właściwości organu

8. Wyłączenie pracownika lub organu

9. Strona

10. Podmioty na prawach strony

11. Doręczenie

12. Wezwania

13. Terminy

14. Wszczęcie postępowania

15. Protokoły i adnotacje

16. Udostępnienie akt

17. Formy postępowania wyjaśniającego

18. Dowody

1. dokumenty

2. zeznania świadków

3. opinie biegłych

4. oględziny

5. przesłuchanie strony

19. przerwanie toku postępowania

20. decyzja

21. postanowienie

1 i 2

Prawo administracyjne zajmuje się organami administracji, ich strukturą i organizacją, prawami i obowiązkami wobec osób fizycznych i prawnych.

Pojęcie administracji zawiera w sobie czynności organów publicznych wyposażonych przez państwo do działalności władczej względem osób fizycznych i prawnych w interesie społecznym.

Administracja działa w sposób ciągły, bezinteresowny, opłacany przez państwo i ma monopol na wiele rzeczy. Kreuje stosunek administracyjno prawny (organ - osoba fizyczna, prawna, nie posiadająca osobowości prawnej, organizacja społeczna). Wykonywana jest przez urzędników. Sprawy zwykle są załatwiane w cieniach gabinetu, ale czasem wymagana jest rozprawa (np. przy wywłaszczeniu)

Rodzaje prawa administracyjnego:

1. prawo ustroju administracji. Musi określać podział administracyjny kraju dla celów działania administracji, a także stukturę i organizację organów. Decyduje o właściwościach organu, sprawach nadzoru i kontroli

2. prawo materialne. Prawo to kształtują przepisy i ustawy (np. prawo budowlane, prawo geodezyjne). Określa prawa i obowiązki organu, a także prawa i obowiązki osób stających przed organem.

3. Prawo formalne. Określa procedury administracyjne (postępowanie administracyjne). Postępowanie jest to zespół czynności organu i stron prowadzący do rozstrzygnięcia sprawy na drodze decyzji

3. Prawne formy działania administracji.

1. akty normatywne - obowiązują na tereni całego kraju

2. akty administracyjne - są to władcze oświadczenia woli organu administracyjnego skierowane do konkretnego adresata i rozstrzygające sprawę. Są to postanowienia i decyzje. Nie musza być skierowane koniecznie do jednego adresata - np. decyzja o ewakuacji. Mogą być skierowane też do organów (wtedy są to akty wewnętrzne). Są konstytutywne (np. pozwolenie na budowę), ale mogą być też deklaratoryjne (wszystkie dotyczące uwłaszczenia)

3. ugoda - jest to pisemne porozumienie stron występujących dotychczas w sprzecznych interesach. Ugoda kończy postępowanie, ale bez wydania decyzji

4. porozumienie- jest to dwu lub wielo stronne zgodne oświadczenie woli kształtujące współpracę na przyszłość (np. porozumienie między gminą a starostwem o wysyłanie danych ewidencyjncyh)

5. czynności cywilno - prawne - np. umowy zawierane przez gminę

6. czynności faktyczne - czynności prowadzące do powstania faktów

4. Rodzaje postępowania administracyjnego

1. ogólne

2. odrębne

3. szczególne - jest to postępowanie karno skarbowe

• postępowanie przed ambasadami i konsulatami

• postępowanie wewnętrzne

5. KPA. Stworzony w 1980 na wzorze prawa austriackiego. Reguluje:

• postępowanie administracyjne ogólne

• sprawy skarg i wniosków

• postępowania podatkowe i w sprawie ubezpieczeń społecznych (w szczątkowym stopniu)

• sprawy zaświadczeń

6. Z KPA wynikają zasady:

1. praworządności - organy muszą podawać podstawę prawną

2. informowania stron - strona nie może ponosić konsekwencji nieznajomości prawa

3. udziału w postępowaniu - strona ma prawo do przeglądania notatek

4. pisemności - decyzje wydawane w formie pisemnej

5. dwuinstancyjności - można się odwoływać do organów o szczebel wyższych lub do tych samych (np. do ministra środowiska w sprawie przyznania koncesji na eksploatacje kopalin; nie można się odwołać do premiera, więc minister ponownie musi rozpatrzyć sprawę)

6. ostateczności decyzji administracyjnej

7. właściwość organu

to zdolność prawna do rozstrzygania i wyjaśniania spraw w drodze decyzji administracyjnej. Rodzaje:

• rzeczowa - rozstrzyga do jakiego rodzaju spraw jest przeznaczony dany organ

1. funkcjonalna - np. w sprawach pozwolenia na budowę orzeka starosta, ale wojewoda w niektórych przypadkach też może (np. pozwolenie na terenach zamkniętych lub przygranicznych). Odwołanie od decyzji wojewody jest do Głównego Inspektroa Nadzoru Budowlanego.

• miejscowa; decyduje jaki organ ze względu na miejsce rozstrzyga sprawę. Jeśli sprawa dotyczy nieruchomości i zakładu pracy do rozstrzyga ją organ właściwy ze względu na położenie. Jeśli nieruchomość leży na granicy - to organ w miejscowości na którego terenie leży większa jej część . Inne sprawy - decyduje zameldowanie strony. Jak się nie da tego ustalic, to miejsce zdarzenia.

Spory kompetencyjne rozstrzyga Samorządowe Kolegium Odwoławcze

Spór kompetencyjny między organem a sądem rozstrzyga Sąd Najwyższy

8. Wyłączenie pracownika lub organu

Przed zleceniem sprawy urzędnikowi, kierownik powinien sprawdzić czy nie podlega on wyłączeniu. Podlega kiedy sprawa dotyczy:

• osobiście urzędnika (np. stara się o pozwolenie na budowę)

• współmałżonka (nawet po rozwodzie i separacji)

• krewnych i powinowatych w pierwszej linii

• przysposobienia (adopcja) i kurateli

• jeżeli urzędnik wcześniej w tej sprawie występował jako biegły

• jeżeli sprawa dotyczy nadrzędnego kierownika względem urzędnika, to wtedy podlega wyłączeniu cały organ

Pracownik może podlegać wyłąćzeniu jeśli istnieją podejrzenia że będzie nieobiektywny. Powinien się przyznać jeśli sprawa dotyczy jego narzeczonej lub konkubiny. W przypadku wyłączenia całego organu, sprawę przejmuje organ z sąsiedniej miejscowości.

9. Stroną

jest każdy czyjego obowiązku lub interesu dotyczy sprawa, lub każdy kto ze względu na swój interes lub obowiązek zażądał czynnności organu.

W definicji nie ma sformułowania interes prawny, i dlatego ne trzeba podawać podstawy prawnej (tym się zajmuje organ). Kto może być stroną, określa KC, ale ogólnie może być to osoba o pełnej zdolności do czynności prawnej (są wyjątki)

10. Podmioty na prawach strony

- organizacje społeczne, prokurator, rzecznik praw obywatelskich.

Organizacje społeczne mają prawo do:

• zażądania wszczęcia postępowania

• uczestnictwa w postępowaniu

• wydawania opinii

O wszczęciu postępowania decyduje organ, bo musi ono dotyczyć interesu osoby trzeciej, musi być to interes społeczny i zapisany w statucie organizacji. Jeśli tak jest, to wszczęcie postępowania z urzędu.

Prokurator i rzecznik praw obywatelskich ma prawo do:

• żądania wszczęcia postępowania (organ wtedy musi wszcząć)

• wglądu do dokumentów związanych ze sprawą

• sprzeciwu

• skargi do NSA (ma na to 6 miesięcy)

11. Dorzenie

W trakcie postępowania doręcza się wezwania, pisma, postanowienia. KPA określa zachowania w konkretncyh sytuacjach - np. jak ktoś nie chce przyjąć wezwania, to się je zostawia na 7 dni w urzędzie pocztowym a potem przekazuje do organu z adnotacją; jak ktoś nie chce podpisać pokwitowania, to w jego obecności na kopii się pisze że nie chciał. Itp.

12. Wezwanie

Wezwanie jest to pismo urzędowe wzywajace do osobistego stawienia się w celu udzielenia zeznań, wyjaśnień. Jeżeli był powołany pełnomocnik to się jemu doręcza. Głównie stosowane gdy osoba mieszka w tej samej miejscowości; jeśli musi dojechać , to mogą zostać na wniosek zwrócone koszty podróży

13. Terminy

są terminy ustawowe (np. 14 dni na odwołanie się od decyzji) i uznaniowe (ustalane przez organ w zależności od rodzaju sprawy). Ustawowe muszą być bezwzględnie przestrzegane.

Terminy przywracalne (np. jak ktoś był chory i nie mógł skorzystać z prawa odwołania, to można je przywrócić). Nieprzywracalne - jeśli zostało przywrócone i ktoś z niego nei skorzystał

Obowiązujące stronę -?

Obowiązujące organ: - niezwłocznie (gdy nie ma post. Wyjaśniającego)

• 1 miesiąc (gdy jest post. Wyj. )

• 2 miesiące (sprawa skomplikowana)

• 1 miesiąc (postępowanie odwoławcze)

te terminy mogą być wydłużone przez terminy uznaniowe

strona może złożyć skargę na organ z tytułu przedłużania postępowania

14. wszczęcie postępowania

1. na wniosek - forma pisemna, ale może być też ustna do protokołu. Wniosek musi zawierać oznaczenie strony, przedmiot sprawy i datę (od niej liczone są terminy)

2. z urzędu - jeśli sprawa dotyczy ważnego interesu strony. Musi być za zgodą strony, bo inaczej będzie nieważne. Np. starosta wszczyna postępowanie o rozbiórkę budynku

15. Protokoły i adnotacje

W toku postępowania sporządza się protokoły i adnotacje.

Protokół - obszerne dokumenty wykonywane w istotnych dla postępowania sprawach

Adnotacje - notatki sporządzane na dokumentach dostarczonych przez stronę

KPA nakłada obowiązek sporządzenia protokołu przy:

• wszczęciu postępowania na wniosek ustny

• ogłoszeniu ustnym decyzji

• oględzinach z udziałem przedstawiciela organu

• zeznaniach świadków, biegłych

16. Udostępnianie akt

Udostępnienie dokumentów polega na udzieleniu dostępu do dokumentów, sporządzaniu notatek, kopii. Można zażądać na kopii uwierzytelnienia podpisu .

Udostępnianie w geodezji jest obwarowane 3 przepisami - m.in. o ograniczonym dostępie do dokumentów z napisem `poufne' (np. dotyczą pomiarów w terenach zamkniętych)

17. Formy postępowania wyjaśniającego:

1. gabinetowe. Urzędnik sprawdza co zawartość wniosku, czy trafil do właściwego organu, czy sprawa dotyczy strony, czy strona może być stroną, czy dokumenty są kompletne. Wtedy dopiero wszczyna postępowanie; jeśli jest wszystko zgodne, to wydaje decyzję; może też wezwać świadków i biegłych

2. rozprawa . Czasami przepisy wymagają rozprawy. Oparta na zasadzie ustnego wyjaśniania sprawy (zeznania). Rzadko stosowana przez urzędników, bo ludzie są kłótliwi. KPA nakłada obowiązek gdy:

• następuje przyspieszenie postępowania

• jeśeli wymaga tego ustawa (np. przy rozgraniczaniu)

• jeżeli wymagane są oględziny

• gdy trzeba przesłuchać świadków

Rozprawa się składa z części wstępnej (sprawdzenie obecności, pełnomocników itp.) i zasadniczej - wtedy organ ma uprawnienia policji, może wyprowadzić z sali albo nałożyć grzywnę. Rozprawę kończy protokół.

18. Dowody

Dowodami bezpośrendimi są oględziny, reszta to pośrednie.

- dokumenty. Najszerzej stosowane. Mogą być urzędowe - dokumenty wydawane przez organ dla celów sprawy np. orzeczenia sądu, wypisy z KW, zaświadczenia, decyzje.

Dokumenty prywatne -np. księgi handlowe, pełnomocnictwa, dokumenty zagraniczne (z krajów z którymi Polska nie ma umowy o dokumentach)

• zeznania świadków. Świadek to ktoś kto dostarcza informacji. KPA określa kto nie może nim być: osoba która nie może się komunikować, osoba którą obowiązuje tajemnica państwowa oraz duchowni. Świadek nie może odmówić zeznań. Może się uchylić od odpowiedzi na pytania, które naraziły by na hańbę lub post. Karne najbliższych osób. W post. Administracyjnym nie zeznaje się pod przysięgą, jednak organ musi wpisać do protokołu że poinformował świadka o konsekwencjach fałszywych zeznań.

• Opinie biegłych. Biegły opiniuje to co się stało. Jest powoływany w sprawach fachowych, np. ochrony środowiska, eksploatacji kopalin itp.

W geodezji przy rozgraniczaniu geodeta jest biegłym w postepowaniu sądowym, ale nie jest biegłym w postępowaniu administracyjnym !

• przesłuchanie stron. Śrdoek ostateczny, bo strony nie są obiektywne. Stosowane gdy nie ma innych dowodów

19. Przerwanie toku postępowania

a) zawieszenie. Wstrzymanie czynności organu na pewien czas.

• ustawowe np. kiedy jest śmierć pełnomocnika lub sprawa ma być rozstrzygnięta przez inny organ

• fakultatywne - na życzneie strony; np. jak musi wyjechać za granicę. Może trwać maksymalnie 3 lata, potem jest umarzane

b) umorzenie - następuje wtedy kiedy postępowanie staje się bezprzedmiotowe.

- ustawowe kiedy nastąpiła śmierć strony; kiedy sprawa została rozstrzygnięta przez inny organ

• fakultatywne; kiedy strona wycofała się, np. z postępowania o pozwolenie na budowę

20. Decyzja

Decyzja jest to zewnętrzny akt kończący dane postępowanie i rozstrzygajacy sprawę co do istoty. Wyjątek -decyzja o umorzeniu (kończy postępowanie ale nie rozstrzyga sprawy). Z reguły ma formę pisemną ( w wyjątkowych przypadkach ustną). Artykuł 107 KPA określa składniki decyzji. Może być :

ostateczna -kiedy nie przysługuje odwołanie (np. przy rozgraniczeniu) i kiedy została wydana przez najwyższy organ (ministerstwo)

prawomocna - nie przysługuje skarga do NSA

z rygorem natychmiastowej wykonalności - gdy występuje zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia

21. Postanowienie

Postanowienie jest wydawane w toku postępowania. Może być rozstrzygające (np. o zawieszenie postępowania) lub porządkowe ( o wezwanie świadka). Ma te same elementy co decyzja oprócz uzasadnienia formalno prawnego. Przysługuje od niego zażalenie (nie od wszystkich). Żeby zaskarżyć postanowienie od którego nie przysługuje zażalenie należy odwołać się od decyzji skarżąc postanowienie

Różnice między decyzją a postanowieniem :

• decyzje wydaje się wg ustaw merytorycznych, postanowienia na podst KPA

• decyzje kieruje się do strony, postanowienie można do świadków, biegłych itp.

• od decyzji można się odwołać, a postanowienie zażalić

---