I

Wyjaśnij na czym polega tragiczna wizja świata w „Antygonie” Sofoklesa.

Scharakteryzuj kompozycję, narracje i różne konwencje literackie ( realizm, naturalizm, symbolizm, impresjonizm ) zastosowane przez W. Reymonta w „ Chłopach”.

Wyszukaj w poniższym fragmencie „ Pana Błyszczyńskiego” B. Leśmiana neologizmy i określ ich funkcję

Ogród pana Błyszczyńskiego zielenieje na wymroczu,

Gdzie się cud rozrasta w zgrozę i bezprawie.

Sam go wywiódł z nicości błyszczydłami swych oczu,

I utrwalił na podniśionej drzewom trawie.

Kiedy zmory są zajęte przyśpieszonym zmorowaniem

Między mgłą a niebem, między mgłą a wodą -

Zielona zjawa swe dłonie zbezcieleśnienia ze łkaniem

Nad paprocią - nad pokrzywą - nad lebiodą.

II

Scharakteryzuj, odwołując się do wybranych utworów średniowieczne wzorce osobowe.

Wytłumacz na podstawie „Dżumy” A. Camusa na czym polega paraboliczność utworu literackiego

Wyjaśnij pochodzenie i znaczenie związków frazeologicznych mających żródło w „Biblii” : kainowe piętno, cierniowa korona, egipskie ciemności, hiobowe wieści, wieża Babel, Sodoma i Gomora, zakazany owoc

III

Na podstawie wybranych utworów (np. mity, „Iliada”, „ Antygona”) omów rolę przeznaczenia w życiu bohaterów antycznych.

Zaprezentuj na podstawie „ Kartoteki” T. Różewicza lub „Tanga” S. Mrożka - współczesny dramat polski.

Naturalizm w literaturze polskiej. Wskaż i omów kilka przykładów z twórczości S. Żeromskiego, W. Reymonta, G. Zapolskiej.

IV

Przedstaw ideał średniowiecznego rycerza widziany oczami współczesnych i potomnych (np. „Pieśń o Rolandzie”, „Dzieje Tristiana i Izoldy”, „ Konrad Wllenrod”, „Krzyżacy”)

Wyjaśnij, na czym polega oryginalne widzenie świta i człowieka w liryce B. Leśmiana.

Wymień gatunki literackie występujące w „Biblii” i omów dokładnie dwa z nich.

V

Omów, odwołując się do dwóch przykładów, motyw miłości w „Biblii” i „Mitologii”

W sonecie z cyklu „ Krzak dzikiej róży „ J. Kasprowicza wskaż motywy symboliczne i impresjonistyczne. Jak odczytujesz poetycką kreację róży i limby ZAŁĄCZNIK

Wymień typowe dla romantyzmu gatunki literacki. Scharakteryzuj, odwołując się do przykładów, trzy z nich.

VI

Żart i refleksja - przedstaw stosunek do świata wyrażony przez J. Kochanowskiego we fraszkach

„Krótka i piękna kariera Zenona Ziembiewicza została zakończona groteskowo i tragicznie” Dlaczego? Przedstaw własną ocenę bohatera „Granicy”

Zaprezentuj „ Antygonę” jako przykład antycznej tragedii.

VII

Omów dwa, znane Ci, średniowieczne wiersze polskie i wskaż ich związek z ideami epoki.

„Zaprzeczał jednym, zaprzeczał drugim, a swojej drogi nie miał pod stopami” - przedstaw Cezarego Barykę z „Przedwiośnia” jako reprezentanta pokolenia i bohatera poszukującego.

Wyjaśnij pochodzenie i przenośne znaczenie związków frazeologicznych mających swe źródło w „Mitologii”: paniczny strach, pięta Achillesa, pod egidą, męki Tantala, objęcia Morfeusza, puszka Pandory, nić żywota, po nitce do kłębka.

VIII

Którą postawę: Św. Aleksego czy Św. Franciszka z Asyżu uważasz za bliższą poglądom współczesnego człowieka? Zabierz głos w dyskusji.

Amoralność w „ Moralności pani Dulskiej”. Omów, zastosowany przez G. Zapolską, sposób kreacji bohatera literackiego.

Wymień znane Ci gatunki liryczne. Trzy z nich zaprezentuj i odwołaj się do przykładów.

IX

Na podstawie znanych Ci utworów przedstaw Norwidowski kult wielkich ludzi.

Totalitaryzm sięga ludzkich dusz. Rozwiń tę myśl, odwołaj się do znanej Ci literatury.

Na jakie wartości moralne zwróciłeś uwagę czytając przypowieści biblijne? Omów cechy tego gatunku na podstawie poznanych przykładów.

X

Jakie refleksje na temat sprawowania władzy wzbudziła w Tobie lektura wybranego dramatu (np. „Antygona”, „Odprawa posłów greckich”, „Makbet”)

Jakie dostrzegasz refleksje o świecie i człowieku w utworach W. Szymborskiej lub Z. Herberta. ANTOLOGIA

Przedstaw „ Monachomachię „ I. Krasickiego jako przykład poematu heroikomicznego.

XI

Przedstaw „ Powrót posła” J. U. Niemcewicza jako komedię polityczno - obyczajową.

Który z prozaików 20 - lecia międzywojennego jest Ci najbliższy? Uzasadnij wybór, scharakteryzuj jeden utwór.

Wymień typowe dla odrodzenia gatunki literackie. Scharakteryzuj trzy z nich, odwołaj się do znanych Ci przykładów.

XII

Omów na przykładzie literatury średniowiecznej heroiczny i groteskowy obraz śmierci.

Przedstaw opowiadania T. Borowskiego - świadka, ofiary i kronikarza zbrodni wojennej.

Sielanka w literaturze polskiej. Omów - na znanych Ci przykładach - cechy gatunku

XIII

Przypomnij, jak Horacy i Kochanowski pisali o sobie i swojej twórczości.

Zanalizuj sposób przedstawienia sprawy narodowej w „Weselu” Wyspiańskiego.

Nowela jako gatunek literacki. Przedstaw syntetycznie problematykę polskiej noweli okresu pozytywizmu.

XIV

Przedstaw - na podstawie odpowiednich fragmentów literackich - prometeizm i mesjanizm. Prometueusz i Chrystus - dwa odmienne czy pokrewne wzorce?

O czym myśli Pan Cogito? Odpowiedz na pytanie interpretując dwa utwory Z. Herberta. ANTOLOGIA

Typy komizmu - przedstaw na podstawie jednej wybranej komedii np. Moliera, Fredry.

XV

Zaprezentuj „Bogurodzicę” jako poetycki utwór średniowieczny i zabytek językowy.

Zaproponuj interpretację prozy B. Schulza *( „Sklepy cynamonowe” ) lub W. Gombrowicza („Ferdydurke”)

Satyra jako gatunek literacki. Przedstaw „ Świat zepsuty” , ukazany w satyrach I. Krasickiego.

XVI

Wyjaśnij, na czym polega humanizm i demokratyzm poglądów A. F. Modrzewskiego.

Przedstaw poetycki zapis sensu historii i losów własnego pokolenia w wybranych wierszach K. K. Baczyńskiego.

Omów cechy gatunkowe powieści poetyckiej na wybranym przykładzie z literatury polskiej lub obcej.

XVII

Zinterpretuj wizję Boga i człowieka przedstawioną w twórczości J. Kochanowskiego i M. Sępa- Szarzyńskiego.

Porównaj życiowe postawy i dążenia bohaterów powieści S. Żeromskiego - Tomasza Judyma i Cezarego Baryki.

Dramat antyczny, szekspirowski i romantyczny. Przedstaw ewolucje dramatu, odwołując się do poznanych utworów.

XVIII

„Od rozpaczy do nadziei” - przedstaw tematykę i strukturę „Trenów J. Kochanowskiego.

Omów na przykładzie dwóch utworów różnych autorów wpływ wojny na psychikę i moralność człowieka.

Czysta Forma Witkacego - przedstaw teorię i praktykę literacką.

XIX

Poeta jako bohater literacki w utworach romantyków - przedstaw na podstawie dwóch wybranych tekstów (np. „Konrad Wallenrod”, „Dzidy”, „Kordian”, „Testament Mój”, „Nie-Boska komedia”)

Czy „Chłop potęgą jest i basta?” Odpowiedz, odwołując się do utworów S. Wyspiańskiego, S. Żeromskiego, i W. Reymonta.

Przedstaw znaczenie i kunszt artystyczny małych form literackich: epigramat, fraszka, bajka.

XX

Co bawi, a co przeraża w komediach Moliera? Odpowiedz, odwołując się do wybranego utworu.

Przedstaw obraz „kamiennego świata” i „Innego świata” ukazany w poznanej przez Ciebie literaturze obozowej.

Zdefiniuj termin: postawa dekadencką, odwołaj się do znanych Ci wierszy K. Przerwy - Tetmajera i L. Staffa.

XXI

Przedstaw dramat Szekspira pt. „Makbet” jako studium zbrodni.

Zanalizuj i oceń motywację postępowania jednego z głównych bohaterów wymienionych powieści: „Zbrodnia i kara”, „Lord Jim”, „Ojciec Goriot”.

Wyjaśnij pojęcia: teocentryzm, franciszkanizm, antropocentryzm, humanizm. Z którymi epokami wiążesz te terminy?

XXII

Przedstaw - na podstawie twórczości Mi Reja i J. Kochanowskiego - ideał szlachcica - ziemianina.

Twoje szkolne spotkania z poezją 20 - lecia międzywojennego. Zaprezentuj twórczość wybranego poety.

Wyjaśnij, dlaczego powieść i nowela stały się najważniejszymi gatunkami pozytywizmu.

XXIII

Przedstaw stanowiska J. Ch. Paska i W. Potockiego wobec sarmatyzmu.

Omów problem bezdomności i przedstaw bezdomnych z powieści S. Żeromskiego

Hagiografia, historiografia, asceza, scholastyka - wytłumacz pojęcia i powiąż je z odpowiednią epoką.

XXIV

Literatura renesansu wobec wartości doczesnych i spraw ostatecznych. Omów problem, odwołując się do dwóch utworów.

Realizm i fantastyka w „Weselu” S. Wyspiańskiego. Przedstaw ich znaczenie dla kompozycji i wymowy ideowej utworu.

Posługując się przykładami z wybranej epoki, wyjaśnij pojęcie: pokolenie literackie.

XXV

Nakreśl portrety bohaterów występujących w „ Powrocie posła” J. Ursyna - Niemcewicza.

Przedstaw filozoficzne inspiracje w młodopolskiej poezji L. Staffa lub K. Przerwy - Tetmajera.

Wyjaśnij funkcję tytułu lub motta w utworze literackim. Odwołaj się do dwóch przykładów zaczerpniętych z twórczości różnych autorów.

XXVI

Przedstaw charakterystyczne cechy poezji barokowej na przykładzie wierszy J. A. Morsztyna i D. Naborowskiego.

Przedstaw katastroficzną koncepcję dziejów i groteskową formę dramatu Witkacego „Szewcy”.

Omów cechy epopei na przykładzie „Iliady”, lub „Pana Tadeusza”.

XXVII

„Śmiechem naprawiać obyczaje” - sposób na wychowanie Polaka - obywatela. Omów temat, odwołując się do utworów I. Krasickiego.

„Czystej krwi romantyk co to wiecznie czegoś szuka poza rzeczywistością” - czy zgadzasz się z opinią doktora Szumana o Stanisławie Wokulskim?

Zrecenzuj ciekawy - Twoim zdaniem - spektakl teatralny.

XXVIII

Klasycyzm i sentymentalizm jako dwa kierunki artystyczne w literaturze polskiego oświecenia. Przy omawianiu zagadnienia odwołaj się do konkretnych przykładów.

Przedstaw - na podstawie dwóch z wymienionych utworów - portrety arystokracji ( „nie - Boska komedia”, „Lalka”, „Ojciec Goriot”, „Nad Niemnem”)

Hymn jako gatunek literacki. Dokonaj analizy i interpretacji hymnu J. Słowackiego „Smutno mi, Boże” lub J. Kochanowskiego „Czego chcesz od nas Panie”. ZAŁĄCZNIK

XXIX

Przedstaw problem winy i kary , dobra i zła ukazany w „Balladach i romansach” i II cz. „Dziadów”.

Wyjaśnij, na czym polega poetycka moralistyka T. Różewicza.

Najpiękniejsze filmy ostatnich lat. Omów jeden z nich , wskaż jego war6tości artystyczne.

XXX

Przedstaw różnorodny obraz wsi ukazany w literaturze renesansu.

Znajdź elementy realizmu, naturalizmu, symbolizmu i impresjonizmu w opowiadaniach S. Żeromskiego.

Groteska jako konwencja literacka. Omów zagadnienie w oparciu o dwa dzieła np. „Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią”, „Ferdydurke”, „Bal w operze”, „Tango”, poezja Gałczyńskiego

XXXI

„Trzeba być lisem i lwem”. Omów - na podstawie „Konrada Wallenroda” - problem odwagi i zdrady.

Przedstaw - na podstawie wybranych wierszy polskich poetów współczesnych, np. T. Różewicza, W. Szymborskiej, Cz. Miłosza, Z. Herberta, M. Białoszewskiego, - los człowieka myślącego, żyjącego w XX wieku ANTOLOGIA

Wyjaśnij pojęcia: utylitaryzm, impresjonizm, futuryzm. Z którymi epokami wiążesz te pojęcia? Podaj słowniczek innych terminów związanych z każdą z wymienionych epok.

XXXII

Męczennicy, buntownicy, prorocy i kanalie. Przedstaw bohaterów III cz. „Dziadów”.

Wyjaśnij, na czym polega niepowtarzalny klimat poezji K. I. Gałczyńskiego. Jakie tematy odnalazłeś w utworach poety?

Wymień najdawniejsze zabytki języka i literatury polskiej. Dokładnie omów jeden z nich.

XXXIII

Przedstaw - obecny w literaturze romantycznej - motyw pielgrzyma.

Wyjaśnij na czym polega trudny humanizm A. Camusa. „Dżuma” jako utwór egzystencjalny.

Wyjaśnij pojęcia: marinizm, racjonalizm, winkelriedyzm. Z którymi epokami wiążesz każde z nich? Podaj słowniczek innych pojęć związanych z powyższymi epokami.

XXXIV

Bunt a chrześcijańska pokora. Przedstaw problem na podstawie jednego dzieła epoki romantyzmu.

Od Skamandrytów....Przedstaw drogę twórczą J. Tuwima.

Omów założenia realizmu i przedstaw ich realizację w wybranym utworze.

XXXV

Przedstaw kreację Historii i Natury w „Panu Tadeuszu” A. Mickiewicza.

Nowatorstwo w literaturze międzywojennej. Rozwiń temat, odwołaj się do przykładów poetyckich i prozatorskich.

Co to jest symbol? Co to jest symbolizm? Odwołaj się do wybranych przez siebie trzech utworów literackich.

XXXVI

Przedstaw obraza świata przemijającego ukazany w „Panu Tadeuszu” i „Nie - Boskiej komedii”.

Wyjaśnij, jaką rolę odgrywa w „Granicy” Z. Nałkowskiej inwersja czasowa. Jak rozumiesz tytuł powieści.

Omów sposoby budowania młodopolskiego nastroju na podstawie wierszy: „Deszcz jesienny”, „Na Anioł Pański”.ZAŁĄCZNIK

XXXVII

Barok sarmacki a barok dworski. Przedstaw, odwołując się do poznanych utworów wymienione typy baroku.

Wyjaśnij. Jakie stanowisko wobec romantyzmu i pozytywizmu zajmuje A. Asnyk. Przedstaw poznane utwory poety.

Czy literatura piękna przegra pojedynek z telewizją i filmami video? Jaki jest Twój głos w dyskusji na powyższy temat.

XXXVIII

Natura jako element świata przedstawionego. Przedstaw naturę ukazaną w „Balladach romansach” i w „Sonetach krymskich” A. Mickiewicza.

Która z formuł określających „Lalkę” wydaje Ci się najtrafniejsza: powieść o miłości, powieść o narodzinach polskiego kapitalizmu, powieść - panorama społeczna? Uzasadnij wybór.

Wymień znane Ci gatunki synkretyczne. Omów dokładnie jeden z nich.

XXXIX

Udowodnij, że „Pan Tadeusz” i „Potop” to utwory pisane „ku pokrzepieniu serc”. Wyjaśnij, na czym polega podobieństwo w kreacji głównych postaci - Jacka Soplicy i Andrzeja Kmicica.

Omów, wykorzystując dwa przykłady z różnych epok, temat żydowski w literaturze polskiej.

Na czym polega i czemu służy koncept barokowy w wierszu J. A. Morsztyna „Nowe Słońce”:

Gdym blisko ciebie o mój niepokoju

Pałam i ciało w zbytnim tleje znoju:

Jak się oddalisz, marznę i z ochłody

Zmarzłej krwie w żyłach ścinają się lody,

Mogę cię tedy słońcem nazwać za to ,

Że mi przynosisz i zimę, i lato.

XL

Przedstaw „Kordiana” J. Słowackiego jako polemikę z III cz. „Dziadów i z

1. A. Mickiewiczem.

-1. Omów główne etapy twórczości J. Kasprowicza. Zaznacz zmieniającą się tematykę i konwencje artystyczne.

-1. Co to jest literatura faktu? Odpowiadają odwołaj się do wybranego przez siebie przykładu.

XLI

Jak sprawę narodową i zadania poety ukazuje J. Słowacki? Przedstaw problem na podstawie „Grobu Agamemnona” i „Testamentu mojego”.

Zaprezentuj znane Ci ugrupowania poetyckie 20 - lecia międzywojennego.

Objaśnij, na podstawie „Moralności pani Dulskiej”, termin tragikomedia / tragifarsa.

XLII

„Czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko”. Przedstaw balladę „ Romantyczność” jako utwór programowy polskiego romantyzmu.

„Miłość w czasie mrocznym” - rozwiń temat odwołując się do dwóch utworów związanych z wojną i okupacją.

Rozpozna, z jakim rodzajem stylizacji masz do czynienia w poniższym fragmencie tekstu. Jakie znasz inne stylizacje? Podaj przykłady.

„Zaprawdę powiadam Wam: Nie badajcie, jaki będzie sąd w Polsce, dosyć Wam wiedzieć, że lepszy niż wszystkie, o których wiecie; ani pytajcie o jej granice, bo większe będą, niż były kiedykolwiek”

---