PRZYCZEPNOŚĆ BETONU DO STALI
Przyczepność jest podstawowym czynnikiem warunkującym współpracę betonu i stali.
W ujęciu ogólnym przyczepność rozumie się jako opór na powierzchni styku obu materiałow, jaki stawia zabetonowany pręt przy próbie jego wyciągania.
Mechanizm przyczepności jest skomplikowany i zależy od wielu czynników, z których głównymi są:
− tarcie stali o beton spowodowane efektem skurczu
betonu, który zaciska się wokół zbrojenia,
− opór betonu na skutek nierówności występujących na
powierzchni zbrojenia (pręty żebrowane wykazują
przyczepność około 1,5 raza większą niż pręty gładkie),
− chemiczne związanie się obu materiałów.
Siły przyczepności zależą także od:
− klasy betonu (im wyższa, tym przyczepność lepsza),
− wieku betonu (wzrost przyczepności z upływem czasu),
− sposobu zagęszczania (wibrowanie zwiększa
przyczepność),
− stanu powierzchni zbrojenia (zatłuszczenie, brud, silna
rdza są niekorzystne).
Podstawowa długość zakotwienia
Zabetonowany pręt zbrojeniowy poddany rozciąganiu musi być odpowiednio zakotwiony, aby przenieść występujące w nim naprężenia rozciągające.
Siła wyrywająca = pole przekroju pręta x naprężenie σsd
w wyciąganym pręcie
Siła przyczepności = powierzchnia kontaktu x naprężenie
przyczepności fbd
= (lb,rqd π φ)fbd
Z warunku równowagi sił
= (lb,rqd π φ)fbd
po przekształceniach otrzymujemy
|
Długość lb,rqd zwiększa się ze wzrostem średnicy pręta i naprężeń σsd w zbrojeniu.
Norma zaznacza, że σsd jest naprężeniem obliczeniowym w miejscu, od którego odmierza się długość zakotwienia.
Maksymalna wartość σsd = fyd może być w wielu przypadkach obniżona.
Zaleca się określanie rzeczywistych naprężeń w zbrojeniu występujących w rozpatrywanym przekroju elementu.
Np. naprężenie w zbrojeniu o przekroju AS doprowadzonym do skrajnej podpory gdzie M = 0 wynosi:
Siła ΔFtd jest zazwyczaj niewielka, zbrojenie As na podporze
może być większe niż to wynika z warunków normowych.
Wtedy otrzymujemy σsd < fyd co korzystnie zmniejsza podstawową długość zakotwienia lb,rqd.
Graniczne naprężenie przyczepności fbd wyznacza się ze wzoru
fbd = 2,25 η1 η2 fctd
w którym:
η1 - współczynnik zależny od jakości warunków
przyczepności i pozycji pręta w czasie betonowania
η1 = 1,0 gdy warunki są „dobre”
η1 = 0,7 we wszystkich innych przypadkach
η2 - zależy od średnicy pręta
η2 = 1,0 dla φ ≤ 32 mm
η2 = (32 - φ)/100 dla φ > 32 mm
Obliczeniowa długość zakotwienia
wyznaczana jest ze wzoru:
lbd = α1 α2 α3 α4 α5 lb,rqd lecz nie mniej niż lb,min
gdzie:
α1 - zależy od kształtu pręta (przy właściwej otulinie),
α2 - zależy od najmniejszego otulenia betonem,
α3 - zależy od wpływu zbrojenia poprzecznego,
α4 - uwzględnia wpływ prętów poprzecznych,
przyspojonych na długości lbd,
α5 - uwzględnia wpływ nacisku poprzecznego.
Wartości powyższych współczynników podane są w normie EC2 w tab. 8.2.
Iloczyn α2 α3 α5 powinien spełniać nierówność:
α2 α3 α5 ≥ 0,7
Minimalna długość zakotwienia
wyznaczana jest następująco:
- przy kotwieniu prętów rozciąganych
lb,min = max(0,3lb,rqd; 10φ; 100 mm)
- przy kotwieniu prętów ściskanych
lb,min = max(0,6lb,rqd; 10φ; 100 mm)
PRZYKŁAD
Obliczenie długości zakotwienia dla następujących danych:
- beton klasy C30/37, fcd = 30/1,4 = 21,4 MPa
fctd = 2,0/1,4 = 1,43 MPa
- stal klasy C B500SP, fyd = 500/1,15 = 435 MPa
- średnica prętów φ 20
-dobre warunki przyczepności.
Podstawowa długość zakotwienia
fbd = 2,25 η1 η2 fctd
η1 = 1,0 gdy warunki są „dobre”
η1 = 0,7 we wszystkich innych przypadkach
η2 = 1,0 dla φ ≤ 32 mm
fbd = 2,25 ⋅ 1,0 ⋅ 1,0 ⋅ 1,43 = 3,22 MPa
σsd = fyd = 435 MPa
Przyjęto maksymalną wartość σsd = fyd.
(W wielu przypadkach dokładne obliczenia obniżają wartość naprężeń σsd. Znając siłę rozciągająca F oraz pole przekroju zbrojenia As określamy σsd = F/As < fyd.)
33φ = 675 mm
Obliczeniowa długość zakotwienia
lbd = α1 α2 α3 α4 α5 lb,rqd lecz nie mniej niż lb,min
Dla prętów rozciąganych i prostych można w wielu przypadkach przyjąć współczynniki α1 ÷ α5 jako równe 0,7.
Przy kotwieniu prętów rozciąganych
lb,min = max(0,3lb,rqd; 10φ; 100 mm)
lb,min = max(0,3lb,rqd = 0,3 ⋅ 33φ = 9,9φ = 198 mm;
10φ = 10 ⋅ 20 = 200 mm; 100 mm)
Ostatecznie:
lbd = 0,7 lb,rqd = 0,7⋅ 33φ = 23φ = 460 mm > 200 mm
Kotwienie strzemion i zbrojenia na ścinanie
jest określone zasadami podanymi w normie EC2.
Strzemiona powinny być zakończone hakami półokrągłymi lub prostymi albo poprzez przyspojone pręty poprzeczne.
Wewnątrz haka lub zagięcia umieszcza się pręt zbrojenia podłużnego (patrz rys. 8.5).
Łączenie prętów zbrojeniowych
może być wykonane:
na zakład jako połączenie prętów prostych lub prętów zakończonych hakami,
połączenie spajanie,
połączenie mechaniczne.
Łączenie na zakład należy wykonywać w miejscach poza obszarami dużych naprężeń zgodnie z wytycznymi podanymi na rys. 8.7 z uwzględnieniem przesunięć względem siebie kolejnych prętów.
Obliczeniową długość zakładu określa się w zależności od podstawowej długości zakotwienia lb,rqd ze wzoru:
l0 = α1 α2 α3 α5 α6 lb,rqd lecz nie mniej niż l0,min
współczynniki α1, α2, α3, i α5 można wziąć z tabl. 8.2
przy czym ρl oznacza procentowy udział zbrojenia łączonego na zakłady (w stosunku do całego pola zbrojenia) w obszarze środkowym o długości 1,3 l0
l0,min = max(0,3 α6 lb,rqd; 15φ ; 200 mm)