493 , PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA


PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

Rozwój emocjonalny.

Przebieg rozwoju emocjonalnego - pierwszym objawem zachowania emocjonalnego u dziecka - noworodka jest ogólne podniecenie spowodowane silną symulacją, które przejawia się globalną aktywnością dziecka. Stan ogólnego podniecenia przechodzi pod koniec okresu noworodka w proste reakcje zadowolenia lub niezadowolenia.

- bodźce te wywołują krzyk i globalną aktywność dziecka

- bodźce te wywołują ogólne rozluźnienie mięśni ciała dziecka itp.

Małe dzieci pokazują swoje niezadowolenie jedynie poprzez krzyk i płacz. Później do ich reakcji dołącza się opór, rzucanie przedmiotów, sztywnienie ciała, ucieczka, chowanie się, wyrażanie słowami swojego niezadowolenia. Z wiekiem zaznacza się wzrost reakcji słownych, a zmniejsza się liczba reakcji ruchowych.

RÓŻNICE INDYWIDUALNE W ROZWOJU EMOCJONALNYM - zaczynają się ujawniać pod koniec wieku niemowlęcego a z upływem dzieciństwa stają się coraz częstsze i wyraźniejsze.

Czynniki determinujące rozwój emocjonalny

  1. ROLA DOJRZEWANIA a w nim

- ich zdolność dostrzegania znaczeń uprzednio niezauważonych

- koncentrowanie uwagi przez dłuższy czas

- skupianie uczuć na jednym przedmiocie

  1. ROLA UCZENIA SIĘ:

Bez względu na to, jaką metodą przebiega uczenie się, dziecko musi być rozwojowo do niego dojrzałe, zanim je rozpocznie, np. noworodki nie wyrażą złości inaczej jak krzykiem, ale z dojrzewaniem układu nerwowego i mięśni kształtują się możliwości wystąpienia bardziej zróżnicowanych reakcji.

Charakterystyczne cechy emocji dziecięcych.

Rodzaje emocji.

STRACH- najczęściej strach wywołują takie bodźce jak: głośne hałasy, ciemne pomieszczenie, zwierzęta, ból, nagła zmiana miejsca, samotność, nieznane osoby, miejsca, przedmioty.

Małe dzieci boją się znacznie większej liczby obiektów niż niemowlęta, czy dzieci starsze. Między 2- 6 rokiem życia przypada okres największego nasilenia strachu.

U starszych dzieci przeżycia strachu koncentrują się wokół zagrożeń fantastycznych, nadprzyrodniczych, związanych z ciemnością, z wizją śmierci, grzmotów, błyskawic, jak również postaci z filmów, bajki. Obawiają się niepowodzenia i ośmieszenia.

Cechą tych wszystkich bodźców wywołujących strach jest to, że pojawia się nagle i niespodziewanie co daje małą szansę dostosowania się do sytuacji. Z wiekiem dostosowanie wzrasta.

Odmienność reakcji na strach na różnych poziomach wieku stanowi odbicie różnic., jakie zachodzą między dziećmi pod względem rozwoju umysłowego i fizycznego a także zasobu doświadczeń indywidualnych. Tymi czynnikami różnicującymi reakcje strachu są:

Reakcje związane ze strachem.

  1. Nieśmiałość -przejawia się wobec osób- powszechna reakcja u 6-miesięcznych dzieci. Przejawem nieśmiałości jest krzyk, odwracanie głowy, przywieranie do osoby bliskiej. Gdy niemowlę już raczkuje, lub chodzi, wówczas ucieka, kryje się. U starszych dzieci nieśmiałość przejawia się rumieńcem, jąkaniem się, nerwowymi ruchami.

  2. Zakłopotanie -reakcja strachu przed ludźmi -reakcja na osoby nawet bliskie, ale pojawiające się w nieznanym stroju lub roli - pojawia się po 5 lub 6 rokiem życia. Reakcja podobnie jak w nieśmiałości. Zakłopotanie powoduje, że dzieci czują się skrępowane i wypowiadają się z zażenowaniem

  3. Zmartwienie - „cudze kłopoty” - stanowi wytwór umysłu dziecka, powstaje w wyniku wyobrażenia niebezpiecznych sytuacji, które mogłyby się zdarzyć - pojawia się ok. 3 roku życia - z wiekiem zwiększa się częstotliwość i natężenie zmartwień. Wyrażają swoje zmartwienie poprzez mimikę twarzy.

  4. Lęk - stan napięcia psychicznego w związku z zagrażającą sytuacją. Charakteryzuje go: obawa, napięcie, złe przeczucia. Towarzyszy nam poczucie bezradności. Pojawia się po częstych i intensywnych zmartwieniach. Lęk rozwija się na bazie strachu i obaw. Lęk zależy od zdolności wyobrażania sobie czegoś, co nie jest obecne, dlatego pojawia się później niż strach. Lęk rozwija się u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wzrasta między 4 a 6 klasą.

Sposoby ukrywania lęku:

  1. Złość - wywoływana jest na ogół przez sytuacje ograniczającą swobodę ruchów dziecka: przeszkody w ruchu, hamowanie czynności

Reakcje złości:

6. Zazdrość - reakcja na przypuszczalną lub zapowiedzianą utratę miłości. Wynika ze złości. Uczucie zazdrości zawsze wywoływane jest sytuacją o charakterze społecznym. Przyczyny zazdrości:

  1. Żal - stan urazu psychicznego, uczucie rozpaczy po stracie czegoś szczególnie ukochanego. Jest to uczucie nietypowe wśród dzieci ze względu na ochronę, jaką dają im dorośli.

Reakcje żalu:

  1. Ciekawość - dziecko ciekawe pozytywnie reaguje na nowe, nieznane, niezwykłe lub tajemnicze elementy w swoim otoczeniu, zbliżając się do nich, badając je lub manipulując nimi przejawia potrzebę lub pragnienie lepszego poznania siebie lub swego otoczenia: badawczo przygląda się swojemu otoczeniu, szukając nowych doświadczeń. Wytrwale sprawdza i bada bodźce, aby je lepiej poznać

Przejawy ciekawości:

Jest to stan czujności zbliżony do strachu. Gdy tylko uświadamia sobie, że nie ma się czego bać, próbuje poznać dany obiekt.

„Wiele pytań” - rozpoczyna się ok. 3 roku życia i osiąga największe nasilenie w momencie rozpoczęcia nauki szkolnej w klasie 1. Gdy dziecko nauczy się czytać zaniechuje pytań na rzecz czytania.

  1. Radość, przyjemność, zadowolenie.

U niemowląt - uczucia radości mają swoje źródło w dobrym samopoczuciu fizycznym, wiążą się też z gaworzeniem, pełzaniem, wstawaniem chodzeniem lub bieganiem.

Dzieci w wieku przedszkolnym - uczucia przyjemne zapewnia im wykonanie czynności w których uczestniczą inne dzieci

U starszych dzieci - przyjemne emocje wywołują :dobre samopoczucie fizyczne, zaskakujące sytuacje, dowcipy, nieznaczne kłopoty, nagłe i nieoczekiwane hałasy - zawsze wywołują uśmiech lub śmiech. Bodźcem jest też pomyślne osiągnięcie celu.

W okresie dojrzewania - radość występuje coraz rzadziej - bierze się to z innego spojrzenia na życie (zmiana wyglądu, słabsza kondycja)

Reakcje radości:

Śmiech zaczyna się pojawiać ok. 4 miesiąca życia. Do czynników wyzwalających śmiech w 1 roku życia należą bodźce :

Małe dzieci radość wyrażają poprzez podskakiwanie, piszczenie, klaskanie, chwytaniem w objęcie. Starsze dzieci kontrolują swoje przejawy radości, aby nie być uznanym za „niedorosłe”.

  1. Miłość - dzieci mają tendencje do obdarzania największym uczuciem tych osób, które okazują im serdeczność. Początkowo ich uczucie dotyczy osób, natomiast zwierzęta lub „ukochane przedmioty” czasami mają zastąpić kochane osoby. Uczucie miłości zależy od wzajemnych stosunków:

Reakcje miłości:

Uczucia dominujące.

Emocje, które uzyskały znaczenie dominujące, oddziaływują na osobowość dziecka, a poprzez nią na jego przystosowanie psychiczne i społeczne. Decydują one o tym, jaki jest temperament lub ogólny nastrój danego dziecka.

Czynniki wpływające na przewagę określonych emocji:

Przywiązanie, miłość, radość i szczęście mają istotne znaczenie dla prawidłowego rozwoju. Emocje te prowadzą do poczucia bezpieczeństwa, które pomaga dziecku w rozwiązywaniu problemów z pewnością i wiarą we własne siły…, są lubiane przez środowisko.

RÓWNOWAGA EMOCJONALNA - polega na tym, że dominujące emocje nieprzyjemne mogą być do pewnego stopnia zneutralizowane przez emocje przyjemne i odwrotnie. W idealnej równowadze emocjonalnej szala powinna być przechylona na korzyść emocji przyjemnych, aby mogły one chociaż częściowo łagodzić ujemne skutki psychologiczne przewagi emocji nieprzyjemnych.

Równowagę emocjonalną można osiągnąć:

KONTROLA EMOCJI - przez kontrolę rozumie się tłumienie zewnętrznych reakcji na bodźce wywołujące emocje. Dzieci powinny nauczyć się opanowywać zarówno bodźce, które wzbudzają emocje, jak i towarzyszące im zwykle reakcje. Muszą zatem umieć ocenić dany bodziec i zdecydować, czy reakcja emocjonalna jest uzasadniona, czy też nie.

TYPOWE SPOSOBY ROZŁADOWANIA TŁUMIONEJ ENERGII

EMOCJONALNA KATHARSIS - oczyszczenie systemu zablokowanej energii, które następuje wtedy, kiedy, ekspresja emocji podlega kontroli. Potrzeby, które zostały zablokowane muszą być zaspokojone w sposób bezpośredni lub pośredni. Jeżeli dzieci nie mogą wyładować energii w bezpośrednich przejawach emocji, muszą pozbyć się jej w sposób pośredni.

KATHARSIS FIZYCZNA - jeżeli energia fizyczna nagromadzona w celu podjęcia działania nie zostanie rozładowana , wówczas zaburzeniu ulegnie homeostaza (równowaga w organizmie)

Reakcje:

KATHARSIS PSYCHICZNA - jeżeli stan psychiczny towarzyszących emocjom nie zostanie właściwie wykorzystany, może dojść do wytworzenia negatywnych postaw, które spowodują gorsze przystosowanie psychiczne i społeczne dziecka.

Dzieci muszą nauczyć się tolerancji na emocje i zdobyć wgląd w przyczyny swej złości, smutku, lęku… aby móc uporać się ze swoimi problemami. Niezbędna jest pomoc w postaci poradnictwa, które może przybierać formę - pośrednią - techniki zabawowe

-bezpośrednią - dyskutowanie i analizowanie problemów

ŚRODKI WSPOMAGAJĄCE KATHARSIS EMOCJONALNĄ

DEPRYWACJA EMOCJONALNA - rozumiemy pozbawienie dziecka w znacznym stopniu przyjemnych doświadczeń emocjonalnych, zwłaszcza ciekawości, radości, szczęścia, miłości.

Przyczyny deprawacji uczucia miłości:

Skutki deprawacji uczucia miłości:

Nadmiar uczucia miłości - rodzice nadmiernie troskliwi i wylewni, nie zachęcają dziecka aby uczyło się okazywać uczucia innym ludziom. Zachęcają dziecko do skupiania miłości na sobie samym oraz do wymagania i oczekiwania miłości od innych - sprzyja koncentracji miłości dziecka wyłącznie na jednej lub dwóch osobach. Mają trudności w nawiązaniu serdecznych stosunków z rówieśnikami.

NAJCZĘSTSZE SKUTKI WZMOŻONEJ EMOCJONALNOŚCI

ROZWÓJ SPOŁECZNY

Rozwój społeczny oznacza nabywanie umiejętności zachowania się ze społecznymi oczekiwaniami. Stawanie się osobą uspołecznioną opiera się na trzech procesach socjalizacji:

  1. Uczenie się zachowań społecznie aprobowanych - aby stać się uspołecznionym dzieci muszą nie tylko wiedzieć, jakie zachowanie jest aprobowane, lecz swoje zachowanie muszą także dostosować do aprobowanych kierunków postępowania.

  2. Pełnienie ról społecznie aprobowanych - każda grupa społeczna ma swoje własne, zwyczajowe wzory zachowań, które są starannie określone i których członkowie grupy powinni przestrzegać. Istnieją również role aprobowane, np.: rodzicie i dzieci, nauczycieli i uczniów

  3. Rozwój postaw społecznych - aby być uspołecznionymi, dzieci muszą mieć życzliwy stosunek do ludzi i muszą lubić aktywność społeczną. Wówczas ich przystosowanie społeczne będzie dobre i będą przez grupę akceptowane.

ISTOTA SOCJALIZACJI:

MODELE WPŁYWU GRUPY SPOŁECZNEJ

OCZEKIWANIA SPOŁECZNE

ZRÓŻNICOWANIE OCZEKIWAŃ SPOŁECZNYCH

Każda z podkultur społecznych na swój własny sposób określa, co można akceptować. Podkultury różnią się także standardami przyjętymi dla dzieci w różnym wieku i dla różnych przedstawicieli obu płci. Różne grupy rasowe i wyznaniowe mają także swe standardy aprobowanego postępowania.

TRUDNOŚCI W DOSTOSOWANIU SIĘ DO OCZEKIWAŃ SPOŁECZNYCH

WPŁYW RODZINY

Więź z członkami rodziny wpływa na postawy dzieci w stosunku do obcych

POCZĄTKI ZACHOWAŃ SPOŁECZNYCH

  1. noworodek i niemowlę.

Uspołecznienie w postaci zachowań rozpoczyna się w 3 m. życia - dziecko odróżnia w swoim środowisku ludzi od przedmiotów.

Reakcje na dorosłych:

Reakcje na inne małe dzieci:

Podstawy zachowań społecznych utrwalonych w okresie niemowlęcym:

ROZWÓJ SPOŁECZNY WE WCZESNYM DZIECIŃSTWIE

W okresie 2-6r.ż. dzieci:

Stosunki z dorosłymi

Stosunki z innymi dziećmi

Wzory zachowań w sytuacjach społecznych wczesnego dzieciństwa:

  1. Wzory zachowań społecznych:

  1. Wzory zachowań aspołecznych

ROZWÓJ SPOŁECZNY W OKRESIE PÓŹNEGO DZIECIŃSTWA

Gangi dziecięce:

Struktura gangu i jego różnorodność:

Cechy charakterystyczne gangów dziecięcych:

  1. Cechy pozytywne:

  1. Cechy negatywne:

Wzory zachowań przyswojone dzięki przynależności do gangu:

  1. rywalizację między członkami grupy

  2. o uznanie w obrębie samej grupy

  3. konflikt między gangami i zorganizowanymi instytucjami społecznymi

ad. A. prowadzi do wrogości i sporów wewnątrz grupy co osłabia ją i lojalność

ad. B. kształtuje solidarność i poczucie lojalności

ad. C. Służy rozwojowi samodzielności

ROZWÓJ SPOŁECZNY W OKRESIE DOJRZEWANIA

Spadek zainteresowań aktywnością grupy i tendencja do preferowania samotności. Postawa dzieci w stosunku do życia jest „anty”- dziecko wyraża sprzeciw wobec niektórych cech społecznych wykształconych w latach dzieciństwa. Rozwój społeczny zostaje przerwany a nawet obniża się często nagle w stosunku do punktu, w którym dzieci zdawały się być blisko poziomu właściwego dorosłości.

Przejawy antyspołeczne występują :

Po osiągnięciu punktu szczytowego zwykle następuje szybko spadek zachowań antyspołecznych.

Gdy najgorsza faza negacji minie, wraz z nastaniem dojrzałości płciowej, młodzież znowu zaczyna wspinać się w górę, aby zasłużyć na społeczną akceptację w grupach rówieśników zarówno jednej jak i drugiej płci.

Przyczyny zachowania antyspołecznego:

  1. Zmiany fizyczne i hormonalne powodują nadmierną troskę o siebie i niepokój

  2. Czynniki środowiskowe - po beztroskich latach dzieciństwa nagłe nakładanie na dzieci zadań i obowiązków w związku z ich już upodobnieniem się sylwetką do osób dorosłych, może wywołać w dziecku oburzenie i poczucie krzywdy

Charakterystyczne postawy i zachowania w okresie dojrzewania :

Niebezpieczeństwa zagrażające rozwojowi społecznemu:

  1. Deprawacja społeczna - (pozbywanie możliwości przebywania z ludźmi), krótkotrwała deprawacja społeczna - może zwiększyć ich motywację, aby zdobyć zainteresowanie i uczucia innych ludzi (kara w postaci odesłania dzieci do pokoju)

  1. Nadmierny udział w życiu społecznym - pozbawia dzieci okazji rozwinięcia pomysłowości, dzięki której mogłyby czuć się szczęśliwe, gdy okoliczności zmuszą je do przebywania w samotności - poczują się „zagubione” gdy nie będą mogły przebywać w towarzystwie

  2. Nadmierna zależność - dzieci chcą być niezależne, a jeżeli nadal są zależne od dorosłych (rodziców lub rówieśników) gdy ich rówieśnicy są samodzielni - zagraża to ich przystosowaniu psychicznemu i społecznemu -będą czuły się gorsze od rówieśników

  3. Nadmierny konformizm - powoduje utratę indywidualności, co sprawia że dziecko wydaje się tak bezbarwne i nieokreślone, że rówieśnicy je ignorują. Dziecko nie może mieć pozytywnej opinii o sobie, gdy wie, że grupa ma o nim negatywną opinię.

  4. Nonkonformizm - przyczyny:

  1. Uprzedzenia - dzieci z uprzedzeniami stają się często okrutne, nietolerancyjne, nieustępliwe i mściwe - cechy te mogą stać się nie do naprawienia. Dzieci będące ofiarami uprzedzeń są narażone na dokuczanie, znęcanie i fizyczną agresję - są przekonane, że środowisko społeczne jest do nich wrogo nastawione. Dzieci będące ofiarami odsuwają się od grupy, lub mogą stać się niepohamowane w swych reakcjach (agresywne) lub skierować swoją wrogość przeciwko społeczeństwu w ogóle i często stają się przestępcami.

  2. Antyspołeczne zachowanie w okresie dojrzewania

1

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Diagnoza ilościowa małej Poli, Szkoła - studia UAM, Psychologia rozwoju człowieka, Psychologia rozwo
Rozwojówka-skrót od Małgosi, Psychologia, II rok, Psychologia rozwoju człowieka - Stanisławiak
wykład psychologia rozwoju człowieka
Psychologia rozwoju człowieka pytania
stereotyp kobiecości, studia pedagogiczne, Psychologia rozwoju człowieka
Psychologia rozwoju czlowieka 2, Psychologia
ROZWÓJ UMYSŁOWY, APS, Psychologia rozwoju człowieka
Psychologia rozwojowa - Brzezińska - wykład 8 - Szanse i zagrożenia, Psychologia rozwoju człowieka
Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Studia rok I, Psychologia rozwoju człowieka
24.02.2011, Psychologia rozwoju człowieka
pytania rozwojowa 2006-2007, PEDAGOGIKA i PSYCHOLOGIA, PSYCHOLOGIA - materiały, Psychologia Rozwoju
2 Prenatalny, psychologia, II rok, psychologia rozwoju czlowieka w cyklu zycia
6 Emocje, psychologia, II rok, psychologia rozwoju czlowieka w cyklu zycia
Śniegulska, IV semestr, Psychologia rozwoju człowieka
ODRUCHY BEZWARUNKOWE, Studia rok I, Psychologia rozwoju człowieka

więcej podobnych podstron