Zaimki względne: que (który) / quien (kto)
Pronombres relativos: que / quien
Zaimki względne que (który, która, które) oraz quien (kto, który, która) mają podobne znaczenie i spełniają te same funkcje, to jednak różnią się użyciem. Zaimka quien używa się w odniesieniu do osób, natomiast zaimka que w odniesieniu do osób i rzeczy. Zaimki względne que i quien łączą zdania składowe w zdaniach złożonych.
• Zaimek względny que (który, która, które)
Zaimka que używamy dla określenia przedmiotów lub osób. Zdania, w których występuje ten zaimek, zaczynają się rodzajnikiem, a podmiot zdania nie jest dokładnie określony.
El chico es irlandés. (Chłopak jest Irlandczykiem.)
El chico habla con Luisa. (Chłopak rozmawia z Luisą. )
Aby uniknąć powtarzania słowa el chico, możemy połączyć dwa zdania proste w jedno zdanie złożone.
El chico, que habla con Luisa, es irlandés. (Chłopak, który rozmawia z Luisą, jest Irlandczykiem.)
W ten sposób dookreślamy podmiot zdania nadrzędnego. Zazwyczaj zdanie podaje
dodatkową informację:
Éstos son los periódicos que tienes que tirar. (To są gazety, które musisz wyrzucić.)
La muñeca que me regalaste tiene ojos azules. (Lalka, którą mi podarowałaś, ma niebieskie oczy.)
• Zaimek względny quien (kto, który)
Zaimek względny quien (kto, który) jest zaimkiem odmiennym. Oznacza to, że posiada liczbę mnogą w postaci quienes (którzy). Zaimka tego używa się, gdy mowa o konkretnych osobach i gdy zdanie względne, które wtrącamy, dookreśla podmiot lub dopełnienie zdania nadrzędnego:
Te presento a Conchita, quien es mi nueva compañera de clase. (Przedstawiam ci Conchitę, która jest moją nową koleżanką z klasy.)
Zdanie wtrącone jest zdaniem dodatkowym, dlatego umieszczamy je po przecinku i jeśli wykreślimy je, to zdanie nadrzędne nie traci sensu:
El Sr. Rodríguez, quien vive en el 2o B, es una persona amable. (Pan Rodríguez, który mieszka na drugim piętrze w mieszkaniu B, jest miłą osobą. )
Moglibyśmy równie dobrze powiedzieć:
El Sr. Rodríguez es una persona amable. (Pan Rodríguez jest miłą osobą. )
(Zdanie nie traci sensu.)
Gdy mowa o osobach w liczbie mnogiej użyjemy zaimka quienes, np.
Luís y Lola, quienes son mis vecinos, me han invitado a su boda. (Luís i Lola, którzy są moimi sąsiadami, zaprosili mnie na swój ślub. )
W przypadku zdań objaśniających w odniesieniu do konkretnych osób możemy zamienić
quien na que:
Te voy a presentar a Lola, quien es mi amiga de la infancia. (Przedstawię ci Lolę, która jest moją przyjaciółką z dzieciństwa.)
Te voy a presentar a Lola, que es mi amiga de la infancia. (Przedstawię ci Lolę, która jest moją przyjaciółką z dzieciństwa.)
Należy jednak pamiętać, że jeśli zdanie jest rozróżniające i nie mówimy o konkretnej osobie, nie możemy zamienić que na quien / quienes.
El chico, que habla con Luisa, es irlandés. (Chłopiec, który rozmawia z Luisą jest Irlandczykiem.)
Podsumowując: w przeciwieństwie do zaimka quien, zaimka que możemy zawsze użyć w odniesieniu do osób. Użycie zaimka quien jest bardzo oficjalne i rzadko spotykane w języku potocznym.
Zaimka quien używamy także, gdy zaimek ten poprzedzony jest przyimkiem. W tych przypadkach nie możemy zastąpić zaimków quien / quienes przez zaimek que bez rodzajnika:
Aquél es el chico con quien tuve la cita la semana pasada. (Tamten to chłopak, z którym byłam na randce w zeszłym tygodniu.)
Ésta es mi amiga, sin la que no podría estar aquí. (To jest moja przyjaciółka, bez której nie mogłabym być tutaj. )