Energia aktywacji A jest to najmniejsza energia, jaką musi mieć zespół cząstek, aby mogła przebiec reakcja chemiczna. Wielkość A występuje w równaniu Arrheniusa k=k_oe^-A/ruT określającym zależność stałej prędkości reakcji k od temperatury T, przy czym R_u oznacza uniwersalną stałą gazową, a k_o jest współczynnikiem przedeksponencjalnym.

Sposób obliczenia:

Sz^a- wskaźnik dla temp 237^oC

=

Sz^{a '}-wskaźnik dla temp 190^oC

gdzie

t₁,t_2,t'₁,t'₂- temperatura, ^oC

l₁,l₂,l'₁,l'₂-czas, min

Zabezpieczenie kopalni na wypadek pożaru

Obecnie dla skutecznego zwalczania zaburzeń kierunków przepływu powietrza, wywołanych działaniem pożarów podziemnych, stosuje się wentylatory we wszystkich kopalniach eksploatujących kopaliny palne.

Wentylatory powinny być instalowane na powierzchni, a nie w podziemiach kopalń. Wentylatory podziemne bowiem stwarzają niebezpieczeństwo w razie pożaru ( możliwość recyrkulacji gazów pożarowych ) lub wybuchu (zniszczenie wentylatora) w kopalni.

W kopalniach podziemnych obowiązuje stosowanie wentylatorów rezerwowych, oprócz czynnych wentylatorów głównych.

Stacje wentylatorowe są wówczas dwuwentylatorowe.

Bardzo ważnym środkiem bezpieczeństwa pożarowego są odpowiednio duże parametry pracy wentylatorów głównych, przede wszystkim spiętrzenia wentylatorów głównych. W kopalniach, zwłaszcza głębokich i silnie metanowych, należy stosować możliwie duże spiętrzenia wentylatorów gł.

Racjonalny sposób przewietrzania każdej kopalni powinien spełniać nast. warunki:

• spiętrzenia wszystkich wentylatorów gł. Pracujących w sieci went. Powinny być możliwie duże ( wg przepisów górniczych nie mniejsze od 785 J/m³),

• spadki potencjału aerodynam. w grupowych prądach powietrza świeżego oraz grupowych prądach powietrza zużytego powinny być jak najmniejsze,

• spadki potencjału aerodynam. w prądach rejonowych powinny być możliwie duże.

Sposoby wykrywania pożarów endogenicznych.

W metodach wczesnego wykrywania pożarów endogenicznych, opartych na zmianie składu powietrza kopalnianego, bada się m. in. zmiany zawartości tlenu, dwutlenku węgla i tlenku węgla.

W celu wykrycia procesu samozagrzewania się węgla należy w wyznaczonych stacjach pomiarowych pobierać systematycznie próbki powietrza oraz prowadzić analizę zmian jego składu.

W próbkach powietrza pobieranych w stacjach pomiarowych należy oznaczać: tlen, dwutlenek węgla, tlenek węgla, metan i azot.

Znając skład powietrza wypływającego ze ściany, zrobów, szczelin, wyrw i spoza tam oblicza się nast. wskaźniki:

• wskaźnik przyrostu tlenku węgla

ΔCO = CO - CO'

gdzie

CO - procentowa zawartość tlenku węgla na stacji pomiarowej wylotowej

CO' - ------------------------------wlotowej

• wskażnik ilości tlenku węgla

V_CO = 10Vr_CO

gdzie

V - strumień obj. Powietrza na stacji pomiarowej, m³/min

r_CO - stężenie tlenku węgla na stacji pomiarowej, %obj.,

• wskaźnik Grahama

gdzie CO, N₂, O₂ oznaczają odpowiednio procentowe zawartości tlenku węgla, azotu i tlenu na stacji pomiarowej wylotowej.

Jeżeli wskaźnik ΔCO>0,0026 należy przystąpić do akcji przeciwpożarowej.

Jeżeli wskaźnik Grahama 100G>3 to także oznacza to konieczność przystąpienia do akcji przeciwpożarowej.

Co to są prądy wsteczne i jak się im zapobiega.

Prądy wsteczne polegają na tym, że w określonym poprzecznym przekroju wyrobiska odbywa się równocześnie przepływ dymów i powietrza w dwóch przeciwnych kierunkach. Zdarza się to zarówno w prądzie głównym, jak i w prądach bocznych. Występowanie prądów wstecznych dymów jest związane z występowaniem gradientów ciśnienia i temperatury w wyrobisku górniczym objętym pożarem. Im mniejsza jest prędkość dymów oraz im większa jest ich temperatura, tym większy jest zasięg prądów wstecznych.

Praktycznym środkiem do opanowania prądów wstecznych jest tama płócienna zamykająca dolną część poprzecznego przekroju chodnika, a nie zamykająca górnej części chodnika, w którym występują prądy wsteczne. Tamę tę przesuwa się coraz bliżej ogniska pożaru, w którym prądy wsteczne mają swój początek. Prądy wsteczne dymów można także łatwo usunąć przez zwiększenie prędkości przepływu powietrza w wyrobisku, w którym występują te prądy.

Prądy wsteczne dymów utrudniają prowadzenie akcji pożarowej oraz mogą być przyczyną wybuchu gazów pożarowych.

---