oŚwiec, SATYRY


Ignacy Krasicki - najwybitniejszy pisarz i poeta polskiego oświecenia. Urodził się w Dubiecku jako szlachcic. Ukończył kolegium jezuickie i został kapelanem króla Augusta. W swych utworach porusza sprawy kraju i patriotyzmu. Pisał bajki, satyry, wiersze, powieści, poematy listy poetyckie i komedie.

Satyra to utwór literacki, który ośmiesza lub piętnuje ukazane w nim zjawiska: wady ludzkie, obyczaje, stosunki społeczne, obyczaje. Satyra nie musi ukazywać sposobu napraw, jest ona po to by negować, ośmieszać i pouczać. Wyróżniamy satyry: społeczno-obyczajowe, polityczne i literackie. Do najpopularniejszych satyr należą:

Pijaństwo”- jest dialog dwóch osób - szlachciców. Jeden żali się drugiemu, że ma dużo powodów do picia. Mówi, że na imieninach żony nie wypadało odmówić, że u kolegi też trzeba wypić, ale pod wpływem alkoholu często dochodzi do kłótni, czy bójki. Satyra ta jest krytyką zgubnego nałogu odbierającego człowiekowi godność. Autor żartuje, wyśmiewa słabość natury ludzkiej.

„Do króla”- satyra ta ma charakter polityczny, ponieważ dotyczy działalności króla i postawy możnowładców. Pozornie autor stawia zarzuty królowi: że jest młody, wykształcony, wprowadza zmiany, że jest Polakiem, a nie cudzoziemcem. Przewrotność tych ironii polega na tym, że wymienione zarzuty stają się zaletami władcy i jednocześnie oskarżeniem tych, którzy przeszkadzali Stanisławowi Augustowi w dążeniu do rozwoju oświaty, nauki i kultury. Zazdrościli tronu i atakowali króla często z błahych powodów.

„Żona modna”- główną treścią utworu jest skarga pewnego szlachcica dotycząca jego niedawno poślubionej żony. Tytułowa żona modna pragnie żyć jak bohaterki sentymentalnych romansów. Urządza salony, organizuje bale, jest dumna i zarozumiała. Myśli o rozrywkach, flirtach, strojach, życiu towarzyskim. Pragnie, żeby usługiwała jej służba, swoją rozrzutnością doprowadza męża do ruiny majątkowej. Utwór jest obrazkiem ironicznej kpiny z nieprzydatności wychowania szlachcianek i jednocześnie chciwości Sarmaty.

Powyższe przykłady doskonale ilustrują wady społeczeństwa polskiego z czasów współczesnych poecie. Satyry Krasickiego mają charakter uniwersalny, wiele z nich, mimo upływu czasu nadal są aktualne.



Wyszukiwarka