Zagadnienia egzaminacyjne z postępowania administracyjnego

1. s RMPojecie postępowania administracyjnego.

Przez pojęcie postępowania adm. należy rozumieć regulowany przez prawo procesowe ciąg czynności procesowych podejmowanych przez organy procesowe oraz inne podmioty postępowania adm. w celu rozstrzygnięcia sprawy adm. w formie decyzji adm. jak i ciąg czynności procesowych podjętych w celu weryfikacji i wykonania decyzji adm..

Pod pojęciem postępowania adm. rozumieć będziemy zespoły przepisów, które:

- normują tryb postępowania zewnętrznych, indywidualnych aktów adm. ustalających lub tworzących uprawnienia czy obowiązki,

- normują nakładanie pewnych kar w trybie adm. (nakładanie grzywny w drodze mandatu)

- regulują przymusowe wykonanie indywidualnych aktów adm. lub obowiązków wynikających wprost z ustawy lub innego aktu normatywnego.

2. Kodyfikacja postępowania administracyjnego w Polsce.

3. Zakres obowiązywania KPA w postępowaniu jurysdykcyjnym.

Postępowanie w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji adm. można nazwać jurysdykcyjnym. Jest ono podstawową procedurą wg KPA. Zakres stosowania przepisów postępowania ogólnego normuje art. 1 pkt 1 KPA. Stanowi on, iż KPA normuje postępowanie przed organami adm. pub. należące do właściwości tych organów w sprawach indywidualnych zakończonych decyzją adm.

Są 3 elementy kwalifikacyjne:

- ma to być postępowanie przed organami adm. publ.

- w sprawach indywidualnych

- będzie rozstrzygane w drodze decyzji adm.

Jeżeli sprawa odpowiada tym 3 elementom to stosujemy przepisy ogólnego postępowania adm. Przepisy KPA o postępowaniu jurysdykcyjnym mają zastosowanie wówczas, gdy przepisy prawa materialnego przewidują formę decyzji dla rozstrzygnięcia sprawy adm.

Wyłączenia - choć spełniają 3 podstawowe kryteria kwalifikacyjne to nie stosuje się do nich KPA:

- postępowanie w sprawach karnych skarbowych,

- do spraw uregulowanych w ordynacji podatkowej

- postępowanie w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej

- postępowanie w sprawach wynikających z nadrzędności i podległości w stosunkach między organami państwowymi jednostkami organizacyjnymi

4. Zakres stosowania przepisów KPA w sprawach wydawania zaświadczeń.

5. Zakres stosowania przepisów KPA w sprawach skarg i wniosków.

Zakres stosowania przepisów KPA w sprawach skarg i wniosków jest znacznie szerszy niż przepisów o postępowaniu jurysdykcyjnym.

6. Wyłączenie spod przepisów KPA

Przepisów KPA nie stosuje się do: (art. 3)

- spraw karnoskarbowych

- spraw uregulowanych w ordynacji podatkowej

- spraw z zakresu kodeksu celnego

- w sprawach nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i państwowymi jednostkami organizacyjnymi

- w sprawach podległości służbowej pracowników organizacji państwowych i państwowych jednostek organizacyjnych

7. Charakter i znaczenie zasad ogólnych postępowania administracyjnego.

Zasady ogólne obejmują reguły, które znajdują wyraz we wszystkich instytucjach regulowanych prawem. Zasady ogólne post. adm. nie wynikają ze wstępu, lecz z artykułów stanowiących rozdział drugi pierwszego działu kodeksu, takie ujęcie świadczy o roli zasad ogólnych postępowania administracyjnego nadanej im przez ustawodawcę. Zasady te nie są postulatami bądź wiążącymi zaleceniami, ale stanowią normy prawne obowiązujące, ustalające prawne wytyczne działania organów stosujących KPA.

Zasady ogólne KPA to pewne, podstawowe normy prawne uznane przez ustawodawcę i wyodrębnione w KPA. Ich naruszenie stanowi naruszenie prawa, praworządności. Organy powołane do czuwania nad legalnością działania organów adm. powinny kontrolować stosowanie zasad ogólnych jako obowiązujących norm prawnych. Zasady ogólne są wspólne dla całego postępowania adm., które organ administracyjny powinien stosować w każdym jego stadium łącznie z innymi przepisami KPA. Nie są to jedynie wskazówki interpretacyjne, ale normy prawne, których naruszenie oznacza naruszenie prawa. Zasady ogólne postępowania adm., są integralną częścią przepisów regulujących procedurę adm. i są dla organów administracji wiążące na równi z innymi przepisami tej procedury. Oprócz zasad ogólnych do postępowania adm. mają także zastosowanie zasady konstytucyjne oraz zasady prawne wypracowane przez doktrynę. Zasady ogólne maja charakter normatywny. Naruszenie jednej z zasad ogólnych post. adm. jest związane z naruszeniem dalszych przepisów KPA. Zasady ogólne KPA zawierają reguły generalne, które przenikają cały system procedury adm. zasady ogólne post. adm. oddziałują na normy prawa materialnego i wykraczają poza normy procedury adm.

Zasady ogólne post. adm. dzielą się na 2 grupy:

- grupa zasad, które wyznaczają i wyrażają ideę stosowania prawa przez organy administracyjne

- grupa techniczno-procesowa i kultury administrowania

8. Zasada legalności.

Zasada legalności obejmuje ją w swej treści zasadę praworządności.

9. Zasada praworządności - wynika z art. 6 KPA, który stanowi, że organy adm.

publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Zasada ta koresponduje z zasadą konstytucyjną. Konsekwencją tej zasady jest to, że decyzje adm. muszą być oparte na przepisach prawa powszechnie obowiązującego (akty ustawowe) oraz, że do organu prowadzącego postępowanie należy przestrzeganie prawa.

10. Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli.

Często interes obywatela może być sprzeczny z interesem społecznym, a zasada ta mówi, że organ adm. publicznej. Powinien znaleźć wypadkowa tych interesów i ustalić skutek prawny. Zasada ta będzie miała zastosowanie, gdy przepis prawa będzie pozwalał na zastosowanie zasady celowości. Organ musi wtedy działać w ramach uznania adm., najpierw legalność i praworządność, a potem celowość.

11. Zasada prawdy obiektywnej wynika z art. 7 KPA, który stanowi, że organy

podejmują z urzędu czynności mające na celu wyjaśnienie sytuacji faktycznej oraz załatwienia sprawy. Organ nie jest, więc związany wnioskami stron i z urzędu może zbierać materiały dowodowe, określać okoliczności faktyczne oraz dopuszczać dowody na powyższe okoliczności.

12. Zasada udzielania informacji prawej stronom.

Organy adm. publicznej są zobowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem post. adm.. Mają one obowiązek czuwania, aby strony i inni uczestnicy postępowania nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu powinny im udzielać niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Zasada ta przełamuje zasadę, iż nieznajomość prawa szkodzi. Realizacja tej zasady następuje, np. przez pouczenie o skutkach prawnych niezastosowania się do wezwania, o prawie wniesienia odwołania, powództwa do sądu powszechnego albo skargi do sądu adm. Brak pouczenia, złe pouczenie nie może stronie szkodzić.

13. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym.

Organy adm. publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w post. adm. na każdym jego etapie, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych zadań. Organ jest obowiązany powiadomić stronę o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin (o czynnościach procesowych) - przynajmniej 7 dni przed terminem.

Czynny udział nie jest obowiązkiem, lecz prawem. Strona może korzystać z tego prawa bądź z niego zrezygnować, ale organ adm. publicznej prowadzący postępowanie jest obowiązany do stworzenia stronie możliwości skorzystania z tego prawa. Można odstąpić od tej zasady tylko wówczas, gdy załatwienie sprawy jest niecierpiące zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego lub grożące niepowetowaną szkoda materialną.

Uniemożliwienie stronie wzięcia udziału w postępowaniu pociąga za sobą kwalifikowaną wadliwość tego postępowania.

14. Zasada przekonywania.

Realizacja tej zasady jest wykonywana przy udziale instytucji uzasadnienia decyzji, wyjaśnieniu wszystkich okoliczności, które decydowałyby o takim a nie innym rozstrzygnięciu sprawy. Musi być zderzenie strony faktycznej z prawną.

15. Zasada szybkości i prostoty postępowania.

Wynika z niej, że organy administracyjne mają działać wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do załatwienia sprawy. W imię szybkości działania nie wolno jednak naruszać przepisów o post. adm. Zasada ta pozwala na odstąpienie od zbędnego formalizmu w post. adm. i koresponduje z przepisami, które wyznaczają terminy załatwienia sprawy.

16. Zasada ugodowego załatwiania spraw.

Sprawy, w których uczestniczą strony o spornych interesach mogą być załatwiane w drodze ugody sporządzonej przed organem adm. publicznej. Organ adm. publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie został zobowiązany do nakłaniania stron do zawarcia ugody. Organ musi dokonać weryfikacji tej ugody ze zgodnością z przepisami prawa i interesem społecznym.

17. Zasada pisemności.

Przyjmuje się, że zasada ta przenika całokształt post. adm. i wymaga, aby sprawy załatwiać w formie pisemnej. Ustne załatwienie może nastąpić, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na przeszkodzie. Treść oraz motywy takiego załatwienia sprawy należy później utrwalić w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez strony adnotacji.

18. Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego.

Wyrażają ją, art. 15 KPA stanowią, że post. adm. jest dwuinstancyjne. Zasada ta wynika także z innych przepisów KPA w szczególności dotyczących odwołania od decyzji administracyjnej. Organ odwoławczy nie weryfikuje decyzji wydanej w pierwszej instancji a ponownie rozpatruje sprawę. Najważniejszą konsekwencją zasady dwuinstancyjności jest to, że od każdej decyzji nie ostatecznej przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia nad organem, który wydał zaskarżoną decyzję.

19. Zasada trwałości decyzji administracyjnych.

Zasada ta mówi, że decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji są ostateczne. Uchylenie lub miana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz uznanie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczegółowych. Celem tej zasady jest ochrona praw nabytych przez strony na mocy decyzji ostatecznych. Decyzja ostateczna: wydana przez organ I instancji, od której nie służy stronie w terminie ustawowym odwołanie. Wydana przez organ odwoławczy, a więc po wyczerpaniu administracyjnego toku instancji, wydana w I instancji przez ministra bądź przez samorządowe kolegium odwoławcze w sprawach należących do zadań własnych gmin, gdyż od niej nie służy odwołanie, decyzja, od której z mocy prawa nie przysługuje odwołanie.

20. Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych.

Zasada ta mówi, że decyzje mogą być zaskarżone do sądu adm. z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonym w odrębnych ustawach. Dla realizacji tej zasady utworzono NSA a następnie jego środki zamiejscowe. Stwierdzając naruszenie prawa sąd adm. Ogranicza się do uchylenia niezgodnej z prawem decyzji, pozostawiając naprawienie błędu organowi adm., do którego w wyniku orzeczenia sądu wraca sprawa celem jej ponownego rozpatrzenia. Sąd adm. sprawując kontrolę legalności decyzji adm. nie ogranicza ani nie zastępuje organu adm. w merytorycznym rozstrzyganiu spraw adm.

21. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa.

Organy adm. publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli. Zasada ta ma bardzo szeroki zakres i dużą doniosłość polityczną oraz stanowi w znacznym stopniu postulat pod adresem aparatu adm. publicznej dotyczący kultury administrowania, a więc kultury samej administracji. Ten, kto ma pogłębiać świadomość i kulturę prawną obywateli sam musi najpierw prezentować wysoki stopień kultury prawnej i kultury administrowania. Szczególnie w zakresie bezpośrednich kontaktów z obywatelami działania administracji powinny być prawidłowe, obiektywne, zgodne z prawem i prezentować wysoki poziom etyczny, gdyż tylko takie działania mogą budzić zaufania obywateli do organów państwa.

22. Organy prowadzące postępowanie administracyjne.

Organami prowadzącymi postępowanie są przede wszystkim organy adm. rządowej (org. adm. terenowej i centralnej) oraz organy j.s.t.. Spośród terenowych organów adm. rządowej prowadzącymi postępowanie są zarówno organy adm. zespołowej - wojewodowie i organy adm. niezespolonej jak, np. dyrektorzy urzędów: górniczych, morskich, probierczych czy celnych.

23. Organy wyższego stopnia w rozumieniu przepisów KPA.

Organami wyższego stopnia są:

1. W stosunku do organów, j.s.t.: sądowe kolegia odwoławcze

2. W stosunku do wojewodów: właściwi w sprawie ministrowie

3. W stosunku do organów adm. publicznej, innych niż powyżej wymienionych: odpowiednie

Organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością.

4. W stosunku do organów organizacji społecznych: odpowiednie organy wyższego

stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością.

24. Organy naczelne w rozumieniu przepisów KPA.

Organami naczelnymi są;

1. W stosunku do organów do organów adm. rządowej, organów j.s.t., z wyjątkiem SKO

oraz organów państwowych i samorządowych jedn. organizacyjnych: Prezes RM lub właściwi ministrowie

2. W stosunku do organów do organów państwowych lub innych niż powyżej:

odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania

3. W stosunku do organów organizacji społecznych: naczelne organy tych organizacji, w

razie ich braku - Prezes RM lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalności.

25. Rodzaje właściwości organów.

W zależności od tego, na jakiej podstawie organ adm. publicznej, nabywa zdolność do załatwienia spraw można wyróżnić 2 rodzaje właściwości:

1. ustawowa - wynikająca wprost z przepisów ustawy

2. z przeniesienia bądź z delegacji

- z przeniesienia - w niektórych przypadkach przepisu ustawy upoważnia je do przenoszenia właściwości w sprawach zakresu adm. rządowej w drodze porozumienia na rzecz organów samorządu terytorialnego

- z delegacji - powstaje w przypadku wyłączenia organu adm. publicznej po załatwieniu sprawy. W takim przypadku właściwy do załatwienia sprawy jest organ wyższego stopnia, który może jednak wyznaczyć podległy sobie organ do załatwienia sprawy.

KPA zobowiązuje się do przestrzegania z urzędu właściwości: rzeczowej i miejscowej:

- rzeczowa - ustala się ją wg przepisów o zakresie działania organów. Zakres ten wyznaczają przepisy ustrojowe, np. ustawa o samorządzie gminnym oraz przepisy innych ustaw normujące poszczególne dziedziny stos. społecznych jak np. prawo budowlane, wodne, wywłaszczeniowe itp.

- miejscowa - to inaczej zdolność organu do realizowania swojej właściwości rzeczowej na określonym obszarze, np. na terenie gminy, miasta, powiatu, całego państwa.

Właściwość instancyjna (funkcjonalna) - odmiana właściwości rzeczowej, określa który z organów w danym pionie (resorcie) jest właściwy w I instancji, a jaki jest w II instancji, czyli jaki jest organem odwoławczym.

26. Właściwość miejscowa organów administracji według przepisów KPA.

Wg KPA właściwy organ adm. ustala się wg następujących kryteriów:

- w sprawach dotyczących nieruchomości; wg miejsca położenia nieruchomości

- w sprawach dotyczących prowadzenia zakładów pracy: wg miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony

- w innych sprawach: wg miejsca zamieszkania (siedzimy w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - wg miejsca pobytu strony lub jednej ze stron

Jeżeli właściwości miejscowej nie można ustalić w sposób powyższy, sprawa należy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące szczęcie postępowania albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w gm. Warszawa Centrum.

27. Rozstrzyganie sporów o właściwość pomiędzy organami administracji publicznej.

Między organami adm. publicznej (rządowej, samorządowej) mogą występować spory o właściwość, przybierające charakter;

- pozytywny- występuje wówczas, gdy dwa lub więcej organów adm. uważa się za właściwe do załatwienia danej sprawy

- negatywny- gdy żaden organ nie uważa się za właściwy do załatwienia danej sprawy

Spory negatywne i pozytywne o właściwości rozstrzygają;

- między organami j.s.t. - wspólny dla nich organ wyższy, a w razie jego braku sąd adm.

- między kierownikami służb, inspekcji i straży adm. zespolonej tego samego powiatu - starosta

- między organami adm. zespołowej w województwie - wojewoda

- między organami j.s.t. w różnych województwach, w sprawach należących do zadań z zakresu adm. rządowych - właściwy minister ds. spraw adm. publicznej.

- między wojewodami oraz organami adm. niezespolonej - minister właściwy do spraw adm. publicznej

- między wojewodą a organami adm. niezespolonej - minister właściwy do spraw adm. publicznej po porozumieniu z organami sprawującymi nadzór nad organem pozostającym w sporze w wojewodą

- między organami adm. publicznej niewymienionymi powyżej - wspólny dla nich organ wyższego stopnia a w razie braku - minister właściwy do spraw adm. publicznej

- między organami adm. publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes RM

Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu o właściwość przez sąd adm. może wystąpić;

- strona

- organ j.s.t. lub inny organ adm. publicznej pozostające w sporze

- Minister właściwy do spraw adm. publicznej.

- Minister właściwy do spraw sprawiedliwości - Prokurator Generalny

- Rzecznik Praw Obywatelskich

28. Rozstrzyganie sporów o właściwość pomiędzy organami administracji a sądami.

Spory tego rodzaju rozstrzyga specjalny organ wykonawczy przy Sądzie Najwyższym jakim jest - Kolegium Kompetencyjne.

W skład Kolegium wchodzą;

- 3 sędziów Sądu Najwyższego

- przedstawiciele Ministra Sprawiedliwości

- przedstawiciele ministra zainteresowanego ze względu na przedmiot sprawy

Sędziów do Kolegium, w tym przewodniczącego wyznacza I Prezes Sądu Najwyższego. Ministrowie wyznaczają swoich przedstawicieli w terminie 7 dni od zawiadomienia ich przez I Prezesa Sądu Najwyższego.

Wniosek o rozstrzygnięcie sporu może być złożony przez;

- zainteresowany organ adm. publicznej lub sąd - gdy uznają się równocześnie za właściwe do załatwienia sprawy (spór pozytywny)

- stronę - gdy w sprawie za niewłaściwy uznaje się zarówno organ jak i sąd (spór negatywny)

- ministra właściwego ds. sprawiedliwości

- Prokuratora Generalnego

Wniosek kieruje się do I Prezesa Sadu Najwyższego, który zawiadamia ministra właściwego ds. sprawiedliwości, ministra zainteresowanego ze względu na przedmiot sprawy oraz Prokuratora Generalnego. Rozstrzygnięcie Kolegium Kompetencyjnego nie podlega zaskarżeniu, wiąże ono zarówno organy adm.. jak i sąd. Rozstrzygnięcie przybiera formę postanowienia, które nie podlega zaskarżeniu zwyczajnymi środkami odwoławczymi, jak i środkami nadzwyczajnym.

29. Wyłączenie pracownika od udziału w postępowaniu administracyjnym.

Są dwie kategorie przyczyn z wyłączenia pracownika:

- z mocy prawa (wg KPA)

- z innych przyczyn, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika.

1. Z mocy prawa pracownik podlega wyłączeniu w sprawie;

- w której jest stroną albo pozostaje jedną ze stron w takim stosunku, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki

- swego małżonka oraz krewnych lub powinowatych do II stopnia

- osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli

- w której był świadkiem, biegłym lub przedstawicielem jednej ze stron bądź przedstawicielem jednej ze stron jest jego współmałżonek, krewny lub powinowaty w II stopniu, lub osoba związana z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli

- w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji

- w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji

- z powodu, której wszczęto przeciwko niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne

- w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.

2. Z innych przyczyn - gdy zaistnieją okoliczności inne niż wymienione powyżej, mogące wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika następuje jego wyłączenie na:

- jego żądanie

- na żądanie strony albo z urzędu o ile istnienie takich okoliczności zostanie uprawdopodobnione.

Powody wyłączenia trwają również po ustaniu małżeństwa, stosunku przysposobienia, opieki i kurateli. Po wyłączeniu pracownika jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.

30. Wyłączenie organu od załatwiania sprawy.

Wyłączenie organu następuje tylko z mocy prawa i występuje tylko w sprawach interesów majątkowych następujących osób:

- kierownika organu lub osób pozostających z nim w stosunkach małżeńskich, pokrewieństwa, powinowactwa do II stopnia, przysposobienia, opieki i kurateli,

- zajmujących stanowiska kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających w stosunku z nim jak powyżej

W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia - w obu powyższych przypadkach sprawę załatwia organ wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć, inny podległy sobie organ. W razie gdy osobą zajmującą stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia jest minister lub prezes SKO, Preze wyznacza organ właściwy do załatwienia sprawy.

31. Pojęcie strony w postępowaniu administracyjnym.

Stronami w post. adm. mogą być os. fizyczne, os. prawne, a jeśli chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nieposiadające osobowości prawnej.

32. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych w postęp. adm.

Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się wg przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej. Zdolność prawną posiada człowiek od chwili urodzenia i dlatego też każda os. fizyczna od chwili urodzenia może być stroną w post. adm. Zdolność do czynności prawnych - pełną zdolność nabywa się z chwilą ukończenia 18 roku życia lub wcześniejszego zawarcia związku małżeńskiego. Ograniczona zdolność posiada się po ukończeniu 16roku życia. Os. fizyczna nieposiadające zdolności do czynności prawnych, występują w postępowaniu przez swych przedstawicieli reprezentujących ich z mocy ustawy bądź wyznaczonych przez sąd w post. nieprocesowym. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub śmierci strony, w toku postępowania w miejsce dotychczasowej strony występują następcy prawni.

33. Pełnomocnik strony w postępowaniu administracyjnym.

Pełnomocnikiem może być każda os. fizyczna mająca zdolność do czynności prawnych. Strona udziela pełnomocnictwa na piśmie lub zgłasza je ustnie do protokołu. Pełnomocnik powinien dołączyć do akt oryginał albo urzędowo potwierdzony odpis pełnomocnictwa. Adwokat i radca prawny sam może uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa.

34. Udział organizacji społecznych w postępowaniu administracyjnym.

Organizacja społ. może występować w trojakiej roli:

- jako podmiot powołany z mocy prawa do załatwienia indywidualnych spraw rozstrzyganych w drodze decyzji adm.,

- jako strona, gdyż żąda czynności organu adm. ze względu na swój interes prawny lub obowiązek, albo gdy postępowanie dotyczy jej interesu prawnego lub obowiązku,

- jako uczestnik post. adm. w sprawie dotyczącej innej osoby, korzystając z praw strony.

W sprawie dotyczącej innej osoby organizacja społ. może występować z żądaniem:

- wszczęcia postępowania,

- dopuszczenia jej do udziału w toczącym się postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione statutowymi celami tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.

Uznając żądanie organizacji społ. organ wszczyna lub dopuszcza organizację społ. do udziału w toczącym się postępowaniu. Organ ma prawo odmówić wszczęcia postępowania na żądanie organizacji społ. jak i ma prawo nie dopuścić jej do toczącego się postępowania. Wówczas organ wydaje postępowanie o odmowie, na które służy zażalenie. Postanowienie to może być zaskarżone do organów wyższego stopnia, a postanowienie tego ostatniego do sadu administracyjnego. Organizacja społeczna dopuszcza do udziału w postępowaniu uczestniczy na prawach strony. Oznacza to, iż korzysta z takich samych praw jakie przysługują stronie. Może składać żądania dotyczące przeprowadzenia dowodów, wnieść odwołania od decyzji lub zażalenia na postanowienia niezależnie czy strona wnosi te środki prawne czy też nie. Organizacja może popierać żądania strony czy też domagać się odmownego załatwienia żądania strony. Organizacja społ., która nie uczestniczy w postępowaniu na prawach strony może za zgodą organu adm. publicznej przedstawić temu organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego.

35. Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym.

Prokurator jest podmiotem, który nie będąc stroną w post. adm. korzysta z praw strony. Występuje on jako organ państwowy powołany do strzeżenia praworządności; działa w celu:

- usunięcia stanu niezgodnego z prawem,

- zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem.

O udziale prokuratora w post. adm. decyduje jego wola. Organ nie może nie dopuścić jego do udziału w post. adm. jeśli zgłasza on swój udział. Organ adm. powinien zawiadomić prokuratora o wszczęciu postępowania oraz o toczącym się postępowaniu w każdym przypadku, gdy uzna udział prokuratora za potrzebny. Prokurator aby postępowanie było zgodne z prawem może:

- żądać wszczęcia postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem

- brać udział w każdym stadium toczącego się postępowania

- korzysta ze szczególnych uprawnień w stosunku do decyzji ostatecznych, tj. prawa wnoszenia sprzeciwu do organów adm. oraz prawa skargi do sadu adm.

36. Sprzeciw prokuratora.

Sprzeciw prokuratora może być wniesiony tylko od ostatecznej decyzji niezgodnej z prawem, o ile KPA, lub inne przepisy prawa przewidują jej zmianę, uchylenie albo stwierdzenie nieważności. Prokurator wnosi sprzeciw do organu właściwego do wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany. Sprzeciw od decyzji wydanej przez ministra wnosi Prokurator Generalny. Sprzeciw prokuratora powinien być rozpatrzony i załatwiony w terminie 30 dni od daty jego wniesienia. W razie nie załatwienia w tym terminie organ, powinien zawiadomić prokuratora, podać przyczyny zwłoki i nowy termin. Jeżeli nie zostaną zachowane te terminy prokuratorowi służy zażalenie do organu adm. państwowej wyższego stopnia. Organ adm. publicznej właściwy do rozpatrzenia sprzeciwu wszczyna postępowanie z urzędu i powiadamia strony. Postępowanie takie kończy się postanowieniem o wznowieniu postępowania bądź decyzją o odmowie wznowienia postępowania, decyzją w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji albo decyzją w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji. Akty te podlegają doręczeniu lub ogłoszeniu stronom i prokuratorowi, który wniósł sprzeciw. Prokurator, który wniósł skargę na decyzję organu adm. publicznej do sądu adm. nie może z tych samych powodów wnieść sprzeciwu.

37. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym.

Rzecznik Praw Obywatelskich może żądać wszczęcia postępowania, zaskarżać decyzje do sądu adm. oraz uczestniczyć w post. adm. jak i przed sądem adm. na prawach przysługujących prokuratorowi.

38. Pojęcie, rodzaje i sposób obliczania terminów.

Pojęcie termin można rozumieć jako ściśle określoną datę bądź jako pewien okres. Termin można podzielić ze względu na kryterium:

1.Kryterium - sposób oznaczenia terminu w tekście normatywnym:

- terminy bezwzględnie oznaczone są to terminy określone ściśle w dniach, tygodniach, miesiącach, w latach lub konkretna data

- terminy względnie oznaczone - terminy nieoznaczone precyzyjnie

2. Kryterium - podmiotów ustalających terminy:

- terminy ustawowe - ustawodawca ustala terminy w ustawach. Terminy te nie mogą być przez organ prowadzący ani skracane ani przedłużane. Przewidziane są zarówno dla czynności dokonywanych przez strony czy uczestników postępowania,

- terminy urzędowe - o długości tych terminów decyduje organ prowadzący postępowanie. Mogą one być przed ich upływem przedłużane lub skracane z ważnych przyczyn prze organ prowadzący postępowanie.

3. Kryterium - skutków prawnych uchybienia terminów:

- terminy zwykłe (porządkowe) - zawierają pewne wskaźniki, w jakim terminie powinny być wykonane czynności,

- terminy zawite są to terminy, których przekroczenie powoduje nieważność lub bezskuteczność względną,

- terminy przedawniające - przekroczenie powoduje nie przywracanie wygaśnięcie uprawnień lub obowiązków,

Obliczanie terminów:

1. Terminy określone w dniach obliczanie nie uwzględnia dnia w którym nastąpiło

zdarzenie. Upływ ostatniego dnia z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu,

2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim

tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu,

3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia ostatniego miesiąca,

który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego nie było kończy się na ostatnim dniu miesiąca.

4. Terminy ok. w latach kończą się z upływem ostatniego dnia tego samego miesiąca

następnego roku.

39. Zachowanie terminu - data wniesienia podania.

Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskiej placówce pocztowej lub w polskim urzędzie konsularnym. W zasadzie o dochowaniu terminu decyduje data stempla pocztowego.

40. Przywrócenie terminu.

Przesłanki przywrócenia terminu:

- jest instytucja stosowana na wniosek

- organem właściwym jest organ, przed którym toczy się postępowanie,

- wniosek musi być umotywowany - wystarczy uprawdopodobnienie okoliczności.

Prośbę o przywrócenie terminu składa zainteresowany w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, dopełniając jednocześnie czynności, na które termin był wyznaczony.

Do przywrócenia terminu wymaga się:

- braku winy po stronie zainteresowanego

- uprawdopodobnienia, że uchybienie nastąpiło bez winy zainteresowanego

- wniesienie podania o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia,

- dopełnienie czynności, dla której termin był wyznaczony

Przywrócenie terminu następuje w formie postanowienia. Organ w postanowieniu może przywrócić lub odmówić przywrócenia terminu. Na odmowę zainteresowanemu służy zażalenie. Skutkiem prawnym przywrócenia terminu jest traktowanie czynności, dla której był wyznaczony termin, jako dokonanej w terminie.

41. Terminy załatwiania spraw.

KPA zobowiązuje organy adm. publicznej do załatwienia spraw bez zbędnej zwłoki. Niezwłocznie powinny być załatwione sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronie lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowane - nie później niż w ciągu 2 miesięcy. Kwalifikacji spraw szczególnie skomplikowanych dokonuje organ, przed którym toczy się postępowanie. Termin do załatwienia sprawy przez organ odwoławczy biegnie od dnia otrzymania odwołania wraz z aktami. Do powyższych terminów załatwienia sprawy, nie wlicza się:

- przewidzianych przepisami prawa dla dokonywania określonych czynności

- okresów zawieszenia postępowania,

- okresów opóźnień spowodowanych winy strony oraz z przyczyn niezależnych od organu.

42. Skutki nie załatwienia sprawy w terminie.

Organ, który nie załatwił sprawy w terminie zobowiązany jest zawiadomić o tym strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Strona, której sprawa nie została załatwiona w ustawowym terminie ma prawo wnieść zażalenie do organu wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia, uznając zażalenie za zasadne, wyznacza nowy termin załatwienia sprawy w terminie. Istnieje również możliwość wniesienia skargi do sądu adm. na nie załatwienie sprawy w terminie przez organ I instancji bądź przez organ odwoławczy. Wniesienie skargi jest dopuszczalne po skorzystaniu z praw wniesienia zażalenia.

43. Zażalenie za bezczynność.

Od 1995 r. można wnieść skargę do sądu adm. na bezczynność organu polegającą na nie wydaniu;

- decyzji adm.,

- postanowienia w post. adm., na które służy zażalenie albo kończącego się sprawę

- postanowienia w post. egzekucyjnym i zabezpieczenia, na które służy zażalenie,

- innych niż powyższe lub czynności z zakresu adm. publicznej dotyczących przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

44. Zakres obowiązku osobistego stawiennictwa według KPA.

Do osobistego stawienia wezwany jest zobowiązany tylko w obrębie gminy lub miasta, w którym on mieszka lub przebywa, a nadto gdy mieszka lub przebywa w sąsiedniej gminie lub mieście. W pozostałych przypadkach organ prowadzący postępowanie powinien korzystać z pomocy prawnej innego organu adm. pomoc prawna polega na tym, że organ prowadzący postępowanie zwraca się do właściwego terenowego organu adm. rządowej lub samorządu terytorialnego o wezwanie osoby zamieszkałej w danej gminie lub mieści do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności związanych z toczącym się postępowaniem. Uzyskane informacje organ udzielający pomocy prawnej przekazuje organowi prowadzącemu postępowania.

45. Forma i treść wezwania według KPA.

Zwykle stosuje się wezwanie pisemne. Sprawach niecierpiących zwłoki wezwania można dokonać również telegraficznie, telefonicznie lub za pomocą innych środków łączności. Wezwanie nie pisemne musi zawierać te same elementy co pisemne.

- nazwę i adres organu wzywającego,

- imię i nazwisko wzywanego,

- w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,

- czy wezwany powinien się stawić osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,

- termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,

- skutki prawne niezastosowania się do wezwania.

- podpis pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego.

46. Zwrot kosztów podróży i innych należności osobom stawiającym się na wezwanie.

Osobie, która stawiła się na wezwanie przyznaje się koszty podróży i inne należności wg przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Strona uzyskuje koszty osobistego stawienia się, gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do stawienia się. Żądanie należności trzeba zgłosić organowi adm., przed którym toczy się post. przed wydaniem decyzji pod rygorem utraty roszczenia.

47/48 Doręczenie według KPA. Potwierdzenie odbioru pisma.

Organy adm. doręczają pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy. Na pokwitowanie składa się data doręczenia i podpis odbiorcy. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odbierała pismo i przyczynę braku jej podpisu. Osobom fizycznym pismo doręcza się w ich mieszkaniu lub w miejscu pracy. W przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu pismo doręcza się za pokwitowaniem do rąk dorosłego domownika, sąsiada lub dozorcy domu, gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. W razie niemożliwości doręczenia pisma bezpośrednio do rąk adresata ani przez osoby trzecie, pismo składa się na okres 7 dni w placówce pocztowej lub urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym umieszcza się w skrzynce na korespondencję w drzwiach mieszkania lub biura albo innego pomieszczenia, w którym adresat pracuje.

Doręczenia stanowią czynność procesową o dużej doniosłości z uwagi na obowiązywanie zasady pisemności w postępowaniu oraz z uwagi na skutki prawne, jakie z doręczeniem wiążą przepisy prawa procesowego i materialnego. Od daty doręczenia biegną terminy procesowe i materialne, a organ i strona będą związani decyzja lub postanowieniem. Od daty doręczenia możliwe jest też stosowanie środków dyscyplinujących lub egzekucyjnych. Przepisy o doręczeniach są kazuistyczne, bowiem trzeba dokładnie ustalić czy doręczenie miało miejsce i czy było skuteczne.

RODZAJE doręczeń:

- doręczenie właściwe (zwykłe) stosuje się je do osób fizycznych, jednostek organizacyjnych i organizacji społecznych. Ma miejsce wtedy, gdy pismo dostarcza się adresatowi do jego rąk (np. przez pocztę, pracowników organu administracyjnego: inne osoby lub organy, które są upoważnione). Strony pozbawione zdolności do czynności prawnych wyręcza przedstawiciel, któremu doręcza się pismo. Musi on być zawsze powiadamiany o czynnościach procesowych. Doręczenie os. fizycznej pisma następuje w miejscu ich zamieszkania lub w miejscu pracy. Wyjątkowo można doręczyć pismo w lokalu organu administracyjnego albo w każdym miejscu zastania adresata. Doręczenie powinno być potwierdzone podpisem adresata, którym kwituje fakt doręczenia i jego datę. Uchylenie się adresata od złożenia podpisu lub odmowa przyjęcia nie pozbawia doręczenia skutku prawnego - jest to fikcja doręczenia wraz z adnotacją o odmownie jego przyjęcia i jego dacie. Jeżeli w sprawie występuje kilka stron, to pismo doręcza się każdej z nich lub jednej upoważnionej przez pozostałe strony. W przypadku organizacji społecznych lub jednostek organizacyjnych pismo doręcza się osobiście upoważnionej do prowadzenia korespondencji w siedzibie organizacji lub jednostki.

- doręczenia zastępcze - polega na oddaniu pisma osobie, która przyjmie na siebie zobowiązanie doręczenia pisma adresatowi. Do tych osób należą: pełnoletni domownik, sąsiad, dozorca domu. O doręczeniu zastępczym należy powiadomić adresata zawiadomieniem pozostawionym w skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania. W przypadku osób nieobecnych pismo doręcza się przedstawicielowi osoby nieobecnej ustanowionemu przez sąd lub przedstawicielowi tej osoby doraźnie wyznaczonemu przez organ administracyjny.

W post. Podatkowym osoba przebywająca za granicą dłużej niż 6 m-cy ma obowiązek ustanowienia pełnomocnika do doręczeń. Taki też obowiązek mają zagraniczne os. fizyczne, które

Nie mają miejsca pobytu w Polsce. Pisma kierowane do osób nieznanych z miejsca pobytu doręcza się przedstawicielowi ustanowionemu przez sąd albo czasowo działającemu przedstawicielowi ustanowionemu przez organ podatkowy. Pisma kierowane do osób prawnych lub innych jednostek organizacyjnych, które nie mają organów doręcza się kuratorowi wyznaczonemu przez sąd.

Fikcja doręczenia - przepisy wyznaczają 2 fikcje doręczenia:

1. Pismo skierowane do os. fizycznej może być złożone na okres 7 dni w urzędzie pocztowym lub w urzędzie gminy, a adresat jest o tym powiadamiany zawiadomieniem pozostawionym w skrzynce pocztowej (lub informację się zostawia na drzwiach mieszkania, w pracy itp.), po upływie 7 dni pismo uznaje się za doręczone.

2. Odstępuje się od doręczenia, jeżeli przepisy szczególne zezwalają na powiadomienie stron przez rozplakatowanie obwieszczeń lub ogłoszenie publiczne. Tego typu doręczenie jest uznane za dokonane z mocy prawa po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

W ordynacji podatkowej, gdy nie można dokonać doręczenia zwykłego lub zastępczego wzywa się adresata do odebrania pisma w drodze publicznego wezwania ogłaszanego w prasie (dwukrotnie w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim). Po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia pismo uznaje się za doręczone.

49. Protokoły.

Protokół jest to podstawowa forma utrwalenia na piśmie czynności procesowych. Powinien odpowiadać wymaganiom formalnym i materialnym, pod tym względem podlega kontroli procesowej. Z protokołu powinno wynikać kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby.

Organ adm. pub. sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania, mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek sporządzenia protokołu następuje z czynności:

- przyjęcia wniesionego ustnie podania,

- przesłuchania strony, świadka i biegłego

- oględzin i ekspertyz dokonanych przy udziale przedstawiciela organu adm. publicznej,

- rozprawy,

- ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia.

50. Adnotacje.

Adnotacja to notatka sporządzona w aktach sprawy w postaci osobnego dokumentu lub na innym dokumencie. Opisuje się w niej czynności, które maja istotne znaczenie dla sprawy lub w toku postępowania. Adnotacja nie ma żadnych wymagań formalnych i materialnych. Ma znaczenie pomocnicze przy rozpatrywaniu sprawy, ale nie obejmuje ustaleń, od których może zależeć rozstrzygnięcie sprawy. Adnotacje podpisuje pracownik, który dokonał tych czynności.

51. Sposoby wszczęcia postępowania administracyjnego.

Postępowanie adm. może być wszczęte na żądanie strony jak i z urzędu (przez organ adm.) bez żądania strony. Postępowanie może być też wszczęte na żądanie prokuratora, który może je zgłosić „w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem” Rzecznika Praw Obywatelskich oraz w skutek żądania organizacji społecznej (gdy przemawia za tym interes społeczny).

52. Data wszczęcia postępowania administracyjnego.

Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi adm. publicznej. Kodeks nie reguluje daty wszczęcia postępowania z urzędu i należy przyjąć, że następuje ono z chwilą podjęcia pierwszej czynności procesowej organu adm. wobec strony. Zwykle będzie to zawiadomienia wszystkich osób będących stronami w sprawie o wszczęciu postępowania. Zawiadomienie takie jest wymagane również w przypadku wszczęcia postępowania na żądanie jednej ze stron jednej ze stron w odniesieniu do pozostałych stron.

53. Współuczestnictwo materialne.

Art. 62 KPA wprowadza instytucję współuczestnictwa formalnego. Z prawnego punktu widzenia jest to „techniczne (procesowe) połączenie czynności”. W takim postępowaniu podejmuje się bowiem tyle decyzji, ile spraw się połączyło w jednym postępowaniu. Każda ze stron będzie adresatem decyzji w swojej sprawie, a tylko czynności postępowania poprzedzającego wydanie tych decyzji są wspólne. Każda ze stron ma prawo wniesienia odwołania od takiej decyzji rozstrzygającej o jej prawach i obowiązkach.

54. Pojęcie, forma i treść podania według KPA.

Żądanie wszczęcia postępowania oraz inne żądania, wyjaśnienia, odwołania i zażalenia kodeks nazywa podaniami. Podania mogą być wnoszone na piśmie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu: w tym ostatnim przypadku sporządza się protokół. Nie przewiduje się wnoszenia podań w drodze telefonicznej. Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych np. podanie o wywłaszczenie nieruchomości winno wskazywać nieruchomość z oznaczeniem księgi wieczystej. Cel publiczny, do którego realizacji nieruchomości jest niezbędna, powierzchnię nieruchomości i dalsze dane. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią osoba przez nią upoważniona.

55. Braki formalne podania i ich usuwanie.

Jeżeli w podaniu nie podano adresu wnoszącego i nie można go ustalić na podstawie posiadanych danych, podanie pozostawia się bez rozpoznania. Inne braki podania nie pociągają za sobą takich skutków, gdyż należy wezwać wnoszącego do ich usunięcia w terminie 7 dni z pouczeniem, ze nieusunięci ich spowoduje p[pozostawienie podania bez rozpatrzenia. Na pozostawienie sprawy bez rozpoznania strona może wnieść skargę, bądź po upływie terminu załatwienia sprawy zażalenia do organu adm. publicznej wyższego stopnia.

56. Skutki prawne wniesienia podania do organu niewłaściwego w sprawie.

Jeżeli zdarzy się, że strona skieruje sprawę do organu niewłaściwego w danej sprawie, wówczas organ niewłaściwy powinien niezwłocznie przekazać podanie organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie. Wniesienie podania do organu niewłaściwego nie pociąga za sobą ujemnych konsekwencji dla wnoszącego, gdyż podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem przepisowego terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. Jeżeli podanie dotyczy kilku różnych organów, organ do którego podanie wniesiono jest obowiązany rozpoznać sprawy należące do jego właścicieli, a ponadto zawiadomić wnoszącego podanie, że w innych sprawach winien wnieść odrębne podanie do właściwego organu. Wnoszącego podanie należy poinformować, że wniesiono podania do właściwego organu w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się złożone w dniu wniesienia pierwszego podania. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd organ do którego podanie wniesiono zwraca je wnoszącemu z odpowiednim pouczeniem.

57. Udostępnianie akt.

Zasada udziału strony w post. adm. wymaga, aby strona mogła zapoznać się z aktami sprawy w każdym stadium postępowania. Organ musi udostępnić jej przeglądanie akt sprawy, sporządzanie z nich notatek i odpisów. Co więcej strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt uwierzytelnionych odpisów o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Udostępnienie akt sprawy doznaje ograniczeń w dwóch przypadkach:

- wyłącznie do wglądu strony są akta sprawy objętej tajemnicą państwową, której ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów RP, a w szczególności dla niepodległości, nienaruszalności terytorium, interesów obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli, albo narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę,

- inne akta wyłączone przez organ adm. ze względu na ważny interes państwowy.

58. Zasady postępowania dowodowego.

Celem post. dowodowego jest dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, aby jej załatwienie oparte było na udowodnionych faktach i aby właściwe normy prawne zostały zastosowane do stanu faktycznego odpowiadającego stanowi rzeczywistemu zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej. Postępowanie dowodowe winno doprowadzić do uzyskania jasnego obrazu wszystkich okoliczności, które moją znaczenie dla załatwienia sprawy. Ażeby organ adm. mógł zebrać i rozpoznać cały materiał dowodowy, nie jest on związany własnymi postępowaniami w sprawie przeprowadzenia dowodów, gdyż art. 77 § 2 pozwala organowi w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje postanowienia dotyczące przeprowadzenia dowodów. W post. dowodowym znajduje zastosowanie również zasada udziału strony. Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie ich przeprowadzenia. Ma ona też prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i innym stronom oraz składać wyjaśnienia. KPA przyjął też zasadę swobodnej oceny dowodów, stanowią, że organ adm. publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego czy dana okoliczność została udowodniona.

59. Pojęcie dowodu, środka dowodowego oraz rodzaje środków dowodowych.

Jeżeli organ zobowiązany jest do poznania prawdy obiektywnej w danej sprawie to nie może być związany jakimiś regułami, co do ustalenia środków dowodowych, za pomocą, których ma rozstrzygać nasuwające się wątpliwości. Jako dowód należy dopuszczać wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczna z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględzin. Dowodem nazywamy środek za pomocą którego dokonuje się dowodzenia w postępowaniu, a więc stwierdza się prawdziwość twierdzeń o pewnych faktach, będących właśnie przedmiotem dowodu.

Rodzaje środków dowodowych:

- rzeczowe - oględziny wszelkich przedmiotów, jakie sąd poddaje badaniu celem stwierdzenia prawdziwości pewnych twierdzeń o faktach. Do dowodów rzeczowych należy dowód z dokumentu o tyle, o ile sam dokument jest przedmiotem badania sądu, a nie jego treść.

- osobowe -wszelkie inne dowody, przy których sąd bada fakty za pomocą zeznań osób (świadków, biegłych i samych stron procesowych0 oraz za pomocą ich pisemnych oświadczeń zawartych w dokumentach.

Klasyfikacje środków dowodowych;

1.Ze względu na kryterium zetknięcia się organu orzekającego z faktem będącym przedmiotem dowodu;

- bezpośrednie - organ orzekający może bezpośrednio spostrzegać i stwierdzać prawdziwość określonego faktu (oględzin)

- pośrednie - organ stwierdza pośrednio istnienie określonego faktu na podstawie spostrzegania innego faktu (zeznania świadków)

2. Ze względu na kryterium rodzaju źródła informacji;

- rzeczowe - źródłem informacji są cechy danej rzeczy lub zachowane na niej ślady zdarzeń, a organ zaznajamia się z nimi przez oględziny,

- osobowe - źródłami informacji są osoby (zeznania świadków)

- mieszane - tj. osobowo-rzeczowe; dokumenty i opinie biegłych

3. Ze względu na formę przekazania informacji: ustne i pisemne

4. Ze względu na kryterium dopuszczalności przeprowadzenia danego środka dowodowego;

- podstawowe - przeprowadzenie nie ma określonych przesłanek (dokumenty, zeznania świadków)

- posiłkowe - ich dopuszczalność jest możliwa po spełnieniu określonych przesłanek (przesłuchanie stron)

5. Ze względu na kryterium regulacji prawnej środków dowodowych:

- uregulowane w KPA - dokumenty, zeznania świadków, oględziny, przesłuchanie stron, opinie biegłych,

- nieregulowane w KPA - (środki dowodowe nienazwane) - nowe środki dowodowe powstające w wyniku rozwoju nauki i techniki

60. Dowód z dokumentu.

Dowód z dokumentu stanowi niewątpliwie najważniejszy i powszechnie występujący środek dowodowy w postępowaniu adm. KPA mówi o dokumentach i dokumentach urzędowych. Należy przyjąć, że dokumenty dzielą się na dokumenty urzędowe i prywatne. Podział ten opiera się na kryterium wystawcy dokumentu.

Dokument - akt pisemny, stanowiący wyrażenie określonych myśli lub wiadomości. KPA wprowadza pojęcie dokumentu urzędowego to dokumenty, które maja zwiększoną moc dowodową, w zakresie tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone, jeżeli zostaną spełnione 2 przesłanki: sporządzone zostaną w określonej formie i sporządziły je powołane do tego orany państwowe lub jednostki organizacyjne.

Dokumenty urzędowe korzystają z 2 rodzajów domniemań;

- domniemanie prawdziwości - dokument pochodzi od organu, który go wystawił,

- domniemanie zgodności z prawda oświadczenia organu, od którego pochodzi dokument,

Dokumenty prywatne - wszelkie inne dokumenty, którymi KPA nie zajmuje się.

Domniemanie to może być obalone przez przeprowadzenie dowodu przeciwko treści dokumentu. W przypadku obalenia domniemania prawdziwości dokumentu urzędowego, nie może on być traktowany jako dowód w sprawie.

Dokument jest prawdziwy jeśli spełnia 3 warunki;

- został wystawiony przez kompetentny organ,

- teść dokumentu odpowiada rzeczywistości,

- dokument posiada niezmienioną treść, taka jaka nadał mu wystawca.

61. Dowód z zeznań świadków.

Dowód ze świadków nie jest w post. adm. tak częstym dowodem jak dowód z dokumentu. Świadek ma zeznać obiektywna prawdę na podstawie własnych spostrzeżeń co do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. KPA wprowadza ograniczenia dowodu ze świadków ze względu na osobę, które polegają na:

- wyłączeniu z mocy ustawy,

- prawie odmowy zeznań,

- prawie odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania.

Wg KPA świadkami nie mogą być;

- osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń,

- osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy,

- duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Zasadą jest, że nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka. Wyjątkowo prawo odmowy zeznań przyznano małżonkowi strony, wstępnym, zstępnym i rodzeństwu strony oraz jego powinowatym I-go stopnia, jak i osobom pozostającym ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństw, przysposobienia, opieki lub kurateli. Obowiązek występowania w charakterze świadka (nikt nie ma Rawa odmówić wystąpienia w charakterze świadka - art. 83 § 1). Świadek może jedynie odmówić składania zeznań lub odpowiadać na pytania. Od prawa odmowy zeznań należy odróżnić prawo odmowy odpowiedzi na pytania zadawane świadkowi. Świadek składający zeznania może odmówić odpowiedzi na pytanie, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karna, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo też naruszenie chronionej ustawowo tajemnicy zawodowej. O tym, czy danej osobie przysługuje prawo do odmowy zeznań lub odmowy na pytania decyduje organ, który odbierając zeznania od świadka powinien wcześniej uprzedzić go o prawie do odmowy składania zeznań lub odpowiedzi na pytania, a także o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Forma zeznań świadka może być pisemna lub ustna, przy czym przy ustnej formie powinien być sporządzony protokół z przesłuchania świadka.

62. Dowód z oględzin i opinii biegłego.

Oględziny to bezpośrednie badanie jakiegoś przedmiotu przez organ adm. publicznej celem dokonania spostrzeżeń o jego stanie i właściwościach. Przedmiotem oględzin mogą być rzeczy ruchome i nieruchomości (lokal, budynek, samochód, maszyny). Oględziny wymagają często pewnych wiadomości specjalnych, np. z zakresu techniki, medycyny, rolnictwa itd. Wówczas oględziny można przeprowadzić z udziałem biegłego, aby swym fachowym doświadczeniem i wiedzą uzupełnił znajomość rzeczy przez organ adm. publicznej a dokładniej jego pracowników. Organ adm. publicznej przeprowadza oględziny „w razie potrzeby''. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu do okazania przedmiotu oględzin. Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia oględzin przynajmniej na 7 dni przed jego terminem.

Biegły - os. fizyczna powołana do udziału w postępowaniu dotyczącym innego podmiotu w celu wydania opinii w danej sprawie ze względu na posiadaną wiedzę fachową w tej dziedzinie. Dowód z opinii biegłego przeprowadza się gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, których nie maja pracownicy organu załatwiającego sprawę. Opinią biegłego jest zapatrywanie wyrażone przez osobę nie zainteresowaną w post. adm., która może udzielić organowi specjalnych wiadomości dla ustania okoliczności sprawy. Przez wiadomość należy rozumieć wiadomość z zakresu różnych dziedzin nauki, techniki, sztuki, z wyłączeniem zagadnień z dziedziny prawa, które organ powinien znać. Biegły winny być bezstronny, dlatego podlega wyłączeniu z tych samych przyczyn jak pracownik organu adm. publicznej od udziału w postępowaniu w sprawie. Poza tym do biegłych stosuje się przepisy dot. przesłuchania świadków.

63. Dowód z przesłuchania stron.

Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, organ adm. publicznej dla ich wyjaśnienia może przesłuchać stronę, stosując przy tym przepisy dot. przesłuchania świadków.

Przesłuchanie - środek dowodowy posiłkowy, dopuszczalny w post. w ostateczności. Ocena potrzeby przeprowadzenia przesłuchania pozostawiona jest organowi. Przy czym jest ona ograniczona zasadą prawdy obiektywnej.

Przesłanki przesłuchania:

- wyczerpanie innych środków dowodowych lub ich brak. Przesłuchanie jest tutaj dopuszczalne tylko w wypadku, gdy organ orzekający nie ma możliwości ustalenia stanu faktycznego za pomocą innych środków dowodowych,

- istnieją fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Przesłuchanie jest tutaj dopuszczalne, jeżeli organ orzekający nie ma możliwości wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności, bez których nie można ustalić stanu faktycznego sprawy zgodnego z rzeczywistością.

64. Dowody nienazwane.

Nowe środki dowodowe powstające w wyniku rozwoju nauki i techniki.

65. Przesłanki przeprowadzenia rozprawy administracyjnej.

KPA przywiązuje dużą wagę do rozprawy jako instytucji, która pozwala przyśpieszyć lub uprościć postępowanie a nawet osiągnąć cele wychowawcze. Organ adm. publicznej ma obowiązek w toku postępowania przeprowadzić rozprawę w każdym przypadku, gdy zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie postępowania bądź osiągnięcie celu wychowawczego, albo gdy wymaga tego przepis prawa. Ponadto organ adm. powinien przeprowadzić rozprawę gdy zachodzi potrzeba wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin. W tym przypadku przeprowadzenie oględzin jest uzależnione od uznania przez organ adm. publicznej potrzeby uzgodnienia interesów stron oraz potrzeby wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

66. Formy przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

67. Czynności poprzedzające rozprawę administracyjną.

Rozprawa powinna być należycie przygotowana. Organ dokonuje następujące czynności przygotowawcze przed rozprawa;

- wzywa strony do złożenia wyjaśnień przed rozprawą i złożenia dokumentów lub innych dowodów, albo by dokonały wskazania środków dowodowych,

- doręcza stronom wezwania do stawienia się na rozprawę osobiście bądź przez ich pełnomocników,

- wzywa świadków, biegłych - zawiadomienie powinno być wysłane tak, aby dotarło do odpowiednich rąk na 7 dni przed rozprawą,

- można powiadomić prokuratora, organizację społeczną - jeśli organ uzna jego udział za konieczny.

Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że oprócz wezwanych stron uczestniczących w postępowaniu, mogą być jeszcze w sprawie inne strony nieznane organowi, należy o terminie, miejscu i przedmiocie rozprawy ogłosić w drodze obwieszczenia albo w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Termin rozprawy powinien być tak wyznaczony, aby doręczenie wezwań oraz ogłoszenie o rozprawie nastąpiło przynajmniej 7 dni przed rozprawą. Nie zawiadomienie strony o terminie rozprawy stanowi istotną wiadomość postępowania.

68. Przebieg rozprawy administracyjnej.

KPA nie przewiduje formy rozprawy, w związku z tym przyjmuje się 2 sposoby jej przeprowadzenia:

- na wzór sadowy,

- w typie konferencyjnym - w jednej Sali gromadzi się wszystkich uczestników rozprawy.

Kierownictwo rozprawy spoczywa w ręku pracownika organu, przed którym toczy się postępowanie, albo przewodniczącego bądź wyznaczonego członka organu kolegialnego, gdy postępowanie toczy się przed organem kolegialnym. Ustny charakter rozprawy wymaga, aby kierujący rozprawą przedstawił na jej wstępie wszystkie wyjaśnienia i dokumenty złożone przed rozprawą przez strony, a także oświadczenia złożone przez podmioty faktycznie zainteresowane w przedmiocie sprawy, gdyż tylko wtedy strony będą miały pełną możliwość zrealizowania swych uprawnień do zgłoszenia na rozprawie żądań, propozycji i zarzutów oraz przedstawienia dowodów na ich poparcie, składania wyjaśnień i wypowiadania się co do wyników postępowania dowodowego. Kierujący rozprawą winien udzielić głosu stronom, przedstawicielom organów i jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych uczestniczącym w rozprawie, pozwolić na zadawanie świadkom, biegłym i stronom pytań, z tym, że może on uchylić zadawane pytania jeżeli nie mają istotnego znaczenia dla sprawy. Obowiązkiem kierującego rozprawą jest dążenie do wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego danej sprawy, ustalenia prawdy obiektywnej oraz w miarę możliwości uzgodnienie sprzecznych interesów stron. Zachowanie pracownika kierującego rozprawą winna cechować powaga i bezstronność, aby pozyskać albo pogłębić zaufanie obywateli do organów państwa. Z rozprawy spisuje się protokół, który winien odpowiadać ogólnym wymogom stawianym protokołom i dokładnie odzwierciedlać p[przebieg rozprawy. Kierujący rozprawa sprawuje tzw. policję sesyjną, dzięki której ma możliwość zapewnienia porządku na rozprawie. Za niewłaściwe zachowanie w czasie rozprawy strony, świadkowie, biegli i inne osoby uczestniczące w rozprawie mogą być po uprzednim ostrzeżeniu wydalone z miejsca rozprawy przez kierującego oraz ukarane grzywna do 100zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie.

69. Współdziałanie organu prowadzącego postępowanie z innym organem.

W przypadku, gdy przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ 9wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie) decyzje wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ. Organ prowadzący postępowanie zwraca się do innego organu o zajęcie stanowiska i zawiadamia o tym stronę. Organ do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. W przypadku niezachowania terminu do zajęcia stanowiska organ obowiązany do jego zajęcia winien postąpić tak samo jak w przypadku nie załatwienia sprawy w terminie ustawowym, a więc jest obowiązany zawiadomić o tym strony i organ prowadzący postępowanie podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin zajęcia stanowiska. Za niedopełnienie tego obowiązku grozi odpowiedzialności porządkową, dyscyplinarną lub inna przewidziana w przepisach prawa. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, a więc zebrać niezbędne informacje i ewentualnie przeprowadzić dowody. Zajęcie stanowiska następuje w drodze postępowania, na które służy zażalenie.

70. Zawieszenie postępowania administracyjnego.

Zachodzi, jeżeli w toku postęp. adm. zachodzą zdarzenia lub występują okoliczności, które powodują że dalszy ciąg postępowania jest niemożliwy lub niecelny, do póki nie nastąpią dalsze wydarzenia umożliwiające kontynuowanie postępowania.

W zależności od okoliczności zawieszenie następuje;

1. Z przyczyn obligatoryjnych:

- w przypadku śmierci strony lub jednej ze stron,

- śmierci przedstawiciela ustawowego strony

- utrata przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych

- gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez organ lub sąd

Jeżeli organ adm. państwowej zawiesił postępowanie wszczęte z urzędu z przyczyn ujętych od a do c to jest zobowiązany uczynić równocześnie niezbędne kroki w celu usunięcia przeszkody. Tak samo winien postąpić organ gdy postępowanie jest wszczęte na żądanie strony - jeżeli interes społeczny przemawia za załatwieniem sprawy.

Gdy postępowanie zostało zawieszone z przyczyn ujętych w pkt d organ adm. publicznej występuje równocześnie do właściwego organu lub do sądu o rozstrzygnięcie tego zagadnienia lub wezwać stronę do wystąpienia o to w oznaczonym terminie, chyba że strona wykazała, że już zwróciła się w tej sprawie do właściwego organu lub sądu. Gdy zawieszenie może spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważną szkodę dla interesu społecznego, organ adm. publicznej załatwia sporawe rozstrzygając zagadnienie wstępne we własnym zakresie.

2.Z przyczyn fakultatywnych- następuje, gdy wystąpi o to strona, której żądanie postępowanie zostało wszczęte i nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu.

Jeżeli w okresie 3 lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

W sprawie zawieszenia postępowania oraz w sprawie podjęcia zawieszonego postępowania (po usunięciu przeszkody) organ adm. publicznej wydaje postępowanie. Odmowa zawieszenia postępowania na żądanie strony następuje w drodze postępowania.

Wszystkie postanowienia w sprawie zawieszenia postępowania jak i odmowy zawieszenia mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego po uprzednim skorzystaniu z zażalenia.

Zawieszenie postępowania wstrzymuje z dniem zdarzenia (stanowiącego przyczynę zawieszenia postępowania) bieg terminów przewidzianych w kodeksie.

71. Umorzenie postępowania administracyjnego.

Kończy sprawę w danej instancji i następuje w formie decyzji adm.

KPA przewiduje umorzenie postępowania w 2 przypadkach;

1. Gdy z jakiejkolwiek przyczyny postępowanie stało się bezprzedmiotowe:

- z przyczyn natury faktycznej, np. śmierć strony ubiegającej się o paszport

- z przyczyn natury prawnej, np. zmiana przepisów prawa i zniesienie obowiązku ubiegania się o zezwolenie

2. Jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.

Istnieje możliwość umorzenia postępowania odwoławczego, gdy to postępowanie stało się bezprzedmiotowe. Może to nastąpić wtedy, gdy strona cofnie odwołanie, a organ uwzględni to cofnięcie. W tym przypadku umarza się postępowanie odwoławcze, czyli postępowanie w II instancji natomiast decyzja organu I instancji staje się w takim przypadku ostateczną.

72. Pojęcie decyzji administracyjnej.

Decyzja adm. jest to oświadczenie woli organu adm. publicznej w imieniu państwa. Jest kwalifikowanym aktem adm., gdyż każda decyzja jest aktem adm., lecz nie każdy akt jest decyzją, może być postanowienie.

Jako akt adm. jest aktem jednostronnym, władczym rozstrzygnięciem sprawy, nawet wówczas gdy strona i organ w drodze wzajemnego przekonania uzgodniły treść decyzji. Organ ma również obowiązek wydać decyzję o umorzeniu postępowania.

73. Rodzaje decyzji.

Można podzielić na;

- wyniku dwuinstancyjności: decyzje wydane w I instancji i decyzje wydane w II instancji,

- z punktu widzenia możliwości zaskarżenia: nie ostateczne i ostateczne,

- decyzje tworzące prawo i nietworzące takich praw

- ze względu na żądania stron: pozytywne i negatywne,

74. Elementy decyzji.

Decyzja powinna zawierać:

- oznaczenie organu administracji publicznej,

- datę wydania,

- oznaczenie strony lub stron,

- powołanie podstawy prawnej,

- rozstrzygnięcie,

- uzasadnienie faktyczne i prawne,

- pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie,

- podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.

Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki: klauzulę o nadaniu jej rygoru natychmiastowej wykonalności.

75. Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji.

Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej,

Uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania.

Wyjątek: Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji, jeżeli wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrona porządku publicznego.

Rygor natychmiastowej wykonalności.

Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany,

- gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego

- dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami

- ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony.

Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji przez zamieszczenie w niej stosownej klauzuli bądź też już po wydaniu decyzji - w drodze postanowienia, na które służy stronie wniesienie zażalenia. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje natychmiastowej wykonalności decyzji.

76. Forma decyzji.

Zgodnie z zasadą pisemności postępowania decyzję dostarcza się stronom na piśmie. Decyzja może być ogłoszona ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi tego nie zabrania. Ale nawet wówczas treść oraz istotne motywy decyzji muszą być utrwalone w protokóle lub podpisanej przez stronę adnotacji.

77. Warunek, termin, zlecenie, rygor natychmiastowej wykonalności jako elementy akcesoryjne decyzji.

To składniki określone przepisami szczególnymi, które może zawierać decyzja. Są to klauzule dodatkowe ograniczające działanie decyzji

- terminy - klauzula wprowadzająca do decyzji ograniczenia czasowe, np. uprawnienia wodnoprawne wydaje się na czas określony,

- warunki zawieszające - wprowadza się kiedy rozpoczęcie działania decyzji uzależnione jest od przyszłego niepewnego zdarzenia.

- warunki rozwiązujące - kiedy od przyszłego niepewnego zdarzenia uzależnione jest dalsze trwanie aktu (pozwolenia wodnoprawne),

- klauzula odwołalności - organ wydający decyzję zastrzega możliwość odwołania decyzji od określonych zdarzeń,

- zlecenia - które w związku z uprawnieniami przyznanymi w decyzji ustanawiają pewne obowiązki dodatkowe,

- rygor natychmiastowej wykonalności - ustawa nadaje gdy wykonanie decyzji jest niezbędne ze względu na ochronę zdrowia, życia ludzkiego, albo dla zabezpieczenia gosp. narodowego przed ciężkimi stratami, ze względu na inny interes społeczny lub bardzo ważny interes strony. Jest wyjątkiem od zasady, że decyzja nie podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania.

79/80 Uzupełnienie decyzji. Sprostowanie decyzji.

Decyzje administracyjne mogą zawierać pewne uchybienia, błędy i oczywiste omyłki. Dlatego KPA przyznaje stronie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji, prawo żądania jej uzupełnienia co do dwóch składników tj. rozstrzygnięcia i pouczenia o środkach i o prawie odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu adm. albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach. Gdy strona skorzysta z tego prawa, termin do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od dnia doręczenia stronie odpowiedzi przez organ adm.

81. Wykładnia decyzji.

Gdy treść decyzji nie jest jasna dla strony lub organu egzekucyjnego, to na ich żądanie organ, który wydał decyzję, powinien wyjaśniać - Wykonalność drodze postanowienia wątpliwości co do treści decyzji. Na postanowienie Wykonalność sprawie sprostowania i wyjaśnienia treści decyzji służy zażalenie.

82. Wykonalność decyzji.

Decyzja organu I instancji nie podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji.

Wyjątki:

- decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy, tj. gdy przepis ustawy przewiduje natychmiastową wykonalność określonych kategorii decyzji adm., np. prawo o zgromadzeniach,

- gdy został jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności

Decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron, tj. gdy jest dla wszystkich stron pozytywna.

83. Pojęcie i zakres stosowania ugody administracyjnej jako formy załatwienia sprawy.

Ugodowe załatwienie sprawy, w których uczestniczą strony o spornych interesach mogą być załatwione w drodze ugody sporządzonej przed organem adm.

Zawarcie przez strony takiej ugody eliminuję potrzebę wydania decyzji, gdyż zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja adm. W sprawie, w której toczy się postępowanie przed organem adm., strony mogą zawrzeć ugodę. Jest to ugoda stron a nie ugoda między stroną (stronami) a organem adm. Ugoda kształtuje prawa i obowiązki stron, które mogą być wykonane również w drodze egzekucji adm.

84. Przesłanki zawarcia ugody administracyjnej.

Zawarcie ugody jest dopuszczalne a nawet wskazane, jeżeli:

- przemawia za tym charakter sprawy

- przyczyni się do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania

- nie sprzeciwia się temu przepis prawa,

Wymienione przesłanki powinny występować łącznie.

85. Forma i elementy ugody administracyjnej.

Ugodę sporządza się w formie pisemnej jej składniki są następujące:

- oznaczenie organu, przed którym została zawarta,

- datę sporządzenia,

- oznaczenie stron,

- przedmiot i treść ugody,

- wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu,

- podpisy stron

- podpis pracownika organu administracji publicznej, upoważnionego do sporządzenia ugody.

86. Tryb zawierania i zatwierdzania ugody administracyjnej.

Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ administracji publicznej, przed którym została zawarta. Jeżeli strony złożą zgodne oświadczenie o zamiarze zawarcia ugody to organ przed którym toczy się postępowanie, ma obowiązek odroczyć wydanie decyzji i wyznaczyć termin do zawarcia ugody. Organ adm. utrwala fakt zawarcia ugody w aktach sprawy w formie protokołu podpisanego przez osobę upoważnioną do sporządzenia ugody. Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ administracyjny, przed którym była zawarta.

Organ ma obowiązek odmówić zatwierdzenia ugody, gdy:

- została zawarta z naruszeniem prawa,

-nie uwzględnia stanowiska organu uprawnionego do jej wyrażenia wg obowiązujących przepisów prawa,

- narusza interes społeczny bądź słuszny interes stron.

Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia ugody następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Postanowienie to powinno być wydane w ciągu 7 dni od zawarcia ugody.

87. Wykonalność ugody administracyjnej.

Ugoda staje się wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne. Organ adm., przed którym ugoda została zawarta, potwierdza jej wykonalność na egzemplarzu ugody. Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja wydana w toku postęp. adm.

88. Pojęcie, forma i elementy postanowienia.

W toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia które,

dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, np. postanowienia w sprawie dopuszczenia lub odmowy dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postęp. na prawach strony, postanowienia dowodowe, o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, o sprostowaniu błędów i wyjaśnieniu treści decyzji, o załatwieniu lub odmowie zatwierdzenia ugody, czy wznowienia postępowania (uprzednio zakończonego już decyzją ostateczną).

Adresatami postanowień mogą być nie tylko strony postęp. adm., ale również świadkowie, biegli i inne osoby.

Składniki postanowienia:

- oznaczenie organu administracji publicznej,

- datę jego wydania,

- oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu,

- powołanie podstawy prawnej,

- rozstrzygnięcie,

- pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego - podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do jego wydania.

Jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie, powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne.

Powinno być wydane w formie pisemnej. Postanowienia mogą być stronom ogłaszane ustnie, ale tylko wówczas, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny zezwala. W tym przypadku treść postanowienia musi być utrwalona w aktach sprawy w formie protokołu lub podpisanej przez strony adnotacji. Postanowienia, na które służy zażalenie lub skarga do sądu adm., doręcza się stronom na piśmie.

89. Decyzja a postanowienie.

Załatwienie postęp. adm. następuje przez wydanie decyzji - rozstrzyga o istocie sprawy. Postanowienie jest środkiem za pomocą którego organ prowadzący postępowanie załatwia wiele kwestii o różnym charakterze lecz nie rozstrzyga całokształtu sprawy.

Do postanowień stosuje się odpowiednio niektóre przepisy KPA dotyczące decyzji, zwłaszcza o uzupełnieniu, prostowaniu błędów pisarskich i rachunkowych, innych oczywistych omyłek oraz wyjaśnianiu treści postanowienia.

Do postanowień, na które przysługuje zażalenie, stosuje się również przepisy dotyczące wznowienia postępowania oraz odnoszące się do nieważności decyzji, z tym, że w sprawie wznowienia postępowania w kwestii rozstrzygniętej postanowieniem bądź w sprawie nieważności postanowienia wydaje się postanowienie.

90. Pojęcie i rodzaje środków prawnych w postępowaniu administracyjnym.

Jest to prawna możliwość zaskarżenia decyzji bądź innego aktu adm. w celu ich uchylenia, unieważnienia lub zmiany.

Zgodnie z KPA do środków prawnych zaliczamy:

- odwołanie

- wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ministra lub SKO

- żądanie wznowienia postępowania

- żądanie stwierdzenia nieważności decyzji

- żądanie zmiany lub uchylenia decyzji

- skargę do sądu adm.

91. Odwołanie od decyzji.

Jest to środek prawny, którego zadaniem jest spowodowanie zmiany lub uchylenia aktu adm. jakim jest decyzja. Odwołanie jest środkiem prawnym zwyczajnym, samoistnym, formalnym i doskonałym. Prawo do wniesienia odwołania powstaje z chwilą doręczenia lub ogłoszenia decyzji wydanej stronie. Z ta chwilą rozpoczyna się bieg terminu do realizacji tego prawa. Termin ten wynosi 14 dni licząc od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji stronie. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania, np. odwołanie od decyzji o zakresie zgromadzenia publicznego wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji, odwołanie od decyzji ZUS wnosi się w terminie miesiąca. Elementem każdej decyzji adm. jest pouczenie o tym, czy i w jakim terminie można wnieść od niej odwołanie. Odwołanie nie wymaga uzasadnienia. Wystarczy, że z niego wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art. 128 KPA). Prawo wniesienia odwołania przysługuje każdej ze stron. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Wniesienie odwołania do organu niewłaściwego przed upływem terminu, uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. Od decyzji wydanej w I instancji przez ministra oraz SKO nie przysługuje odwołanie. Strona niezadowolona może wystąpić z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji (za wyjątkiem rygoru natychmiastowej wykonalności).

92. Czynności organu I instancji w postępowaniu administracyjnym.

Odwołanie wnosi się do właściwego organu, który wydał decyzję tj. organu pierwszej instancji. Pośrednictwo to jest obowiązkowe.

Organ I instancji ma obowiązek zawiadomienia o tym innych stron uczestniczących w danej sprawie. Wynika to z ogólnej zasady czynnego udziału stron w postępowaniu i daje stronom możliwość zajęcia stanowiska.

Organ administracji I instancji jest obowiązany przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie.

Art. 132 par. 1 i 2 pozwala w/w organowi na całkowite lub częściowe wycofanie się z zajętego stanowiska w wydanej decyzji, gdy wszystkie strony biorące udział w postępowaniu wniosły odwołanie od decyzji, bądź gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania. W tym przypadku organ może uznać, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, i wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję.

93. Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji.

Postępowanie odwoławcze rozpoczyna się od dnia, w którym organ odwoławczy otrzymał odwołanie wraz z aktami sprawy (rozpoczyna się bieg terminu do załatwienia) organ II instancji w fazie wstępnej bada czy odwołanie wniesiono w terminie oraz czy jest ono dopuszczalne.

94. Niedopuszczalność odwołania.

Zachodzi wówczas, gdy odwołanie wniesiono od decyzji, od której odwołanie nie przysługuje oraz gdy odwołanie wniosła osoba niebędąca stroną w sprawie lub też niemająca zdolności do czynności prawnych. Niedopuszczalność odwołania nie powoduje zrzeczenia się przez stroną prawa do wniesienia odwołania. Ustalając niedopuszczalność należy więc uwzględnić charakter decyzji jak legitymację osoby wnoszącej odwołanie.

95. Termin do wniesienia odwołania i jego uchybienie.

Strona ma zasadniczo 14 dni na wniesienie odwołania od otrzymania decyzji, uchybienie temu terminowi następuje wówczas, gdy wniesienie odwołania nastąpiło po upływie terminu określonego przez KPA lub przepisy szczególne do wniesienia odwołania. Organ odwoławczy stwierdza uchybienie terminu postanowieniem, na które nie służy zażalenie, jest ono ostateczne. Strona ma możliwość złożenia wniosku o przywrócenie terminu, a organ odwoławczy ustala przesłanki czy termin przywrócić czy też nie.

96. Cofnięcie odwołania.

Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy, w przypadku gdy organ stwierdzi że utrzymano by w mocy decyzję naruszającą prawo lub interes społeczny cofnięcie odwołania nie jest uwzględniane przez organ odwoławczy.

97. Zakaz reformationis in peins w postępowaniu administracyjnym.

W KPA instytucja reformationis in peins opiera się na zasadzie, iż organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że skarżona decyzja narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.

98. Uzupełniające postępowanie wyjaśniające w postępowaniu odwoławczym.

Kodeks przewiduje 2 metody przeprowadzenia uzupełniającego postępowania wyjaśniającego: 1) organ odwoławczy może przeprowadzić je we własnym zakresie, 2) organ odwoławczy może zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi I instancji (wybór należy do organu odwoławczego). Ocena wyników postępowania wyjaśniającego należy wyłącznie do organu odwoławczego, ale musi on wziąć pod uwagę materiał zebrany w postępowaniu uzupełniającym opierając się na aktualnym stanie prawnym i faktycznym.

99. Orzeczenia organu odwoławczego.

Organ odwoławczy wydaje decyzje, w której:

1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję,

2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości lub w części,

3) umarza postępowanie odwoławcze.

Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w części, a więc może wydać decyzję kasacyjną. Przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia może, ale nie musi wskazać okoliczności, które należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

100. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia organ odwoławczy może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym jej rozpatrzeniu. Z tego wynika, że KPA sprowadza możliwość kasacyjnego orzekania tylko do sytuacji wyjątkowych - gdy brak jest postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przez organ I instancji.

100. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia organ odwoławczy może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym jej rozpatrzeniu. Z tego wynika, że KPA sprowadza możliwość kasacyjnego orzekania tylko do sytuacji wyjątkowych, - gdy brak jest postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przez organ I instancji.

101. Zażalenie na postanowienie.

Jest to zwyczajny, samoistny i formalny środek prawny. Przysługuje on tylko na niektóre postanowienia (enumeratywnie wymienione w kodeksie). Zażalenia mogą być wnoszone zarówno na postanowienia I i II instancji. Podmiotem uprawnionym do wniesienia zażalenia jest nie tylko strona, ale również podmiot działający na prawach strony (organizacje społeczne, prokurator, jak też w pewnych sytuacjach świadek, biegły), ale tylko wówczas, gdy postanowienie dotyczy jej praw lub obowiązków. Termin do wniesienia zażalenia to 7 dni od dnia doręczenia do postanowienia. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania decyzji, może to uczynić organ, który wydał postanowienie, jeżeli uzna to za uzasadnione.

102. Odwołanie a zażalenie.

W przeciwieństwie do odwołania, wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia. Postanowienia, na które nie służy zażalenie strona może zaskarżyć w odwołaniu na wniesienie odwołania strona ma 14 dni, a na wniesienie zażalenia 7 dni od doręczenia.

103. Przyczyny wznowienia postępowania.

Jest to instytucja proceduralna, mająca na celu stworzenie prawnej możliwości przeprowadzenia ponownego postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia takiej sprawy, w której została już wydana decyzja ostateczna.

Mogą to być:

1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe,

2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa,

3) decyzję wydał pracownik lub organ, który podlega wyłączeniu ze sprawy,

4) strona bez własnej winy nie brała udziały w postępowaniu,

5) nowe okoliczności lub dowody - nieznane organowi, który wydał decyzję,

6) wydanie decyzji bez wymaganego prawem stanowiska innego organu,

7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji,

8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.

104. Organy właściwe w sprawach wznowienia postępowania.

Organem właściwym jest organ administracji, który wydał w tej sprawie decyzję ostatniej instancji. Wznowienie postępowania następuje bądź to z urzędu bądź na żądanie strony, może żądać wznowienia postępowania również prokurator w swoim sprzeciwie. Jeśli przyczyną jest działalność organu to q wznowieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który jednocześnie wyznacza organ właściwy do przeprowadzenia postępowania po jego wznowieniu, gdy decyzję w ostatecznej instancji wydał minister lub s.k.o. to oni sami rozstrzygają.

105. Wszczęcie i przebieg wznowionego postępowania.

Wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia, odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze decyzji. Na postanowienie o wznowieniu postępowania nie przysługuje zażalenie, od decyzji odmawiającej przysługuje odwołanie. Postanowienie o wznowieniu postępowania stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania, co do rozstrzygnięcia o istocie sprawy. Organ administracyjny właściwy w sprawie o wznowienie postępowania ma obowiązek wstrzymać z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.

106. Orzeczenia we wznowionym postępowaniu.

Po przeprowadzonym postępowaniu organ, który je przeprowadził, wydaje decyzję, w której: 1) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia, wydaje nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy. Gdy w wyniku wznowienia postępowania nie można uchylić decyzji na skutek upływu czasu (5 lub 10 lat) bądź w wyniku wznowienia mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej, organ ogranicza się do stwierdzenia wydania decyzji zaskarżonej z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności z powodu, których nie uchylił tej decyzji.

107. Roszczenia odszkodowawcze w związku z naruszeniem art. 145 § 1

Stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisu art. 145 par.1, albo uchylenia takiej decyzji w wyniku wznowienia postępowania, służy roszczenie odszkodowawcze w zakresie i na zasadach określonych w przepisach kodeksu cywilnego, dochodzenie odszkodowania następuje przed sądem powszechnym.

108. Przyczyny nieważności decyzji.

Stwierdzenie nieważności oznacza, iż decyzję, do której takie stwierdzenie wydano, nie wywoła skutków prawnych, a więc również od chwili wydania takiej decyzji do czasu stwierdzenia nieważności - akt jest nieważny ex tun. Decyzja administracyjna może być dotknięta wadą szczególnie ciężką, taką, że nie może być ona uważana za akt administracyjny, a więc wywołujący skutki prawne. Ze względu na pewność obrotu prawnego i w celu usunięcia wątpliwości mamy do czynienia z aktem ważnym lub nieważnym. Nieważność decyzji stwierdza się w następujących sytuacjach:

1) decyzja wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości rzeczowej, instancyjnej i miejscowej,

2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,

3) decyzja dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

4) skierowanie decyzji do osoby niewłaściwej niebędącej stroną w sprawie,

5) decyzja było niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, 6) decyzja, która w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą (sądową, dyscyplinarną),

7) decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

109. Wszczęcie postępowania w sprawie nieważności decyzji.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest postępowaniem w nowej sprawie administracyjnej. Postępowanie to może być wszczęte również na skutek sprzeciwu prokuratora. Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji następuje w drodze decyzji. Organem właściwym do stwierdzenia nieważności jest organ wyższego stopnia, (gdy przez ministra, lub s.k.o. - to przez ten organ).

110. Orzeczenia wydawane w sprawie nieważności decyzji.

Załatwienie sprawy dotyczącej stwierdzenia nieważności decyzji następuje przez wydanie decyzji odmownej, lub pozytywnej tj. stwierdzającej nieważność decyzji. Jeżeli nie można stwierdzić nieważności na skutek upływu czasu (10 lat) bądź wywołania nieodwracalnych skutków prawnych organ administracyjny ogranicza się do stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności z powodu, których nie stwierdził nieważności. Organ właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności ma obowiązek wstrzymać z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi podejrzenie, że jest ona dotknięta jedną z wad, na postanowienie wstrzymujące wykonanie decyzji służy stronie zażalenie.

111. Roszczenia odszkodowawcze w związku z nieważnością decyzji.

Stronie służy roszczenie odszkodowawcze za poniesioną rzeczywistą szkodę, chyba, że ponosi ona winę za powstanie okoliczności. Odszkodowanie przysługuje od organu, który wydał decyzję nieważną, chyba, że winę ponosi inna strona postępowania wtedy roszczenie służy w stosunku do strony winnej powstania tych okoliczności. Strona niezadowolona z przyznanego jej odszkodowania orzekanego przez organ administracyjny (ten, który stwierdził nieważność decyzji) może w terminie 40 dni od dnia doręczenia wnieść powództwo do sądu. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stała się ostateczne decyzja stwierdzająca nieważność decyzji. Do odszkodowania stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

112. Zmiana lub uchylenie decyzji tworzącej prawa dla strony.

Strona ma prawo zrezygnować z przyznanej jej mocą decyzji praw, KPA dopuszcza więc zmianę lub uchylenie decyzji za zgodą stron, art. 155, decyzja ostateczna, na mocy, której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona przez organ administracji publicznej, który ją wydał lub organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się temu i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Uchylenie lub zmiana decyzji następuje przez wydanie decyzji administracyjnej, którą należy traktować jako decyzję wydaną w I instancji. Odwołanie można w tym przypadku wnieść na zasadach ogólnych dotyczących odwołań.

113. Zmiana lub uchylenie decyzji nietworzącej prawa dla stron.

Decyzja administracyjna może być uchylona, gdyż żadna ze stron nie nabyła prawa, w tym przypadku zasada trwałości decyzji ostatecznych nie ma zastosowania gdyż nie ma przedmiotu ochrony, tzn. nie ma żadnego prawa nabytego przez stronę, którego ochronę ma na celu zasada trwałości, art. 154 par.1 KPA ”decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał lub organ wyższego stopnia, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub interes strony”. Uchylenie decyzji następuje przez wydanie decyzji w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji - traktujemy ją jako wydaną w I instancji i służy od niej odwołanie do organu wyższego stopnia.

114. Nadzwyczajny tryb uchylania lub zmiany decyzji ostatecznej (art. 161 KPA) - wywłaszczenie prawa.

W postępowaniu administracyjnym może zdarzyć się taka sytuacja, gdzie zachodzi potrzeba cofnięcia lub ograniczenia prawidłowo przyznanych uprawnień stronie na mocy niewadliwej decyzji, która to strona nie godzi się na takie cofnięcie lub ograniczenie jej prawa. Wtedy to względy ogólnospołeczne powodują, że ustawodawca stwarza org. adm. Możliwość cofnięcia prawidłowo przyznanych uprawnień w sytuacjach wyjątkowych, a więc z powodu okoliczności nadzwyczajnych. Uchylenie decyzji następuje w takich przypadkach za odszkodowaniem i dlatego można taki przypadek uchylenia decyzji określić jako wywłaszczenie prawa. Uprawnienia do uchylenia lub zmiany decyzji przysługują ministrowi właściwemu, a gdy dotyczą one j.s.t. również przysługują wojewodzie. Stronie, która poniosła szkodę na skutek uchylenia lub zmiany decyzji wydanej w tym trybie przysługuje odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę od organu, który uchylił lub zmienił decyzję.

115. Uchylenie lub zmiana decyzji na podstawie przepisów szczególnych.

Art.163 „organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach oraz innych zasadach o ile przewidują to przepisy szczególne”. Takie przepisy szczególne są np. w ustawie o broni i amunicji, prawie budowanym, prawie wodnym.

116. Uchylenie decyzji z powodu niewykonania zlecenia.

Decyzja administracyjna może zawierać zlecania dla strony dopełnieni pewnych czynności. Od dopełnienia tego zlecenia w wyznaczonym terminie może być uzależniona ważność aktu administracyjnego, w więc również ważność aktu administracyjnego. Gdy strona nie wykona zlecenia organ administracyjny, który wydał ją w I instancji uchyla decyzję wydaną z zastrzeżeniem zlecenia.

117. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji.

W sprawie wygaśnięcia decyzji bezprzedmiotowej lub jej uchylenia na skutek niedopełnienia zlecenia czy też wygaśnięcia z powodu niespełnienia warunku wydaje się decyzję administracyjną, którą należy traktować jako decyzję wydaną w nowej sprawie administracyjnej, tj. taką, od której przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia.

118. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń.

119. Pojęcie skargi i wniosku według KPA.

120. Wnoszenie, rozpatrywanie i załatwianie skarg i wniosków.

121. Stosunek postępowania skarbowego do postępowania jurysdykcyjnego.

178. Organizacja NSA.

Ustawa z 11.05.1995r. o NSA zawiera przepisy dotyczące organizacji, właściwości i zakresu działania NSA oraz postępowaniu przed tym sądem. NSA sprawuje wymiar sprawiedliwości przez sądową kontrolę wykonywania administracji publicznej. Sąd ten działa w W-wie i ośrodkach zamiejscowych tworzonych dla jednego lub kilku województw. Dzieli się na izby: a) Finansową (sprawy w zakresie ceł, zobowiązań podatkowych i innych świadczeń pieniężnych), b) Ogólnoadministracyjną (pozostałe sprawy z zakresu właściwości NSA), przy czym sędzia może być członkiem tylko jednej izby. NSA w W-wie oraz 7 innych ośrodkach zamiejscowych dzieli się na wydziały orzecznicze, tworzone na podstawie kryteriów rzeczowo-problemowych. W skład NSA wchodzą:

- prezes (powołany przez Prezydenta RP na 6 letnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA),

- prezesi izb,

- prezesi ośrodków zamiejscowych,

- sędziowie (powoływani przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa).

Organy kolegialne NSA:

- Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu, które posiada kompetencje decydujące i opiniodawcze,

- Kolegium Sądu - organ opiniodawczy i doradczy Prezesa Sądu.

W NSA w W-wie działa: Biuro Orzecznictwa i Biuro Prezydialne.

179. Właściwość NSA.

1. Miejscowa: obejmuje po dwa województwa w przypadku ośrodków w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, a jedno województwo w przypadku ośrodków w Białymstoku, Katowicach, Lublinie, Łodzi, Rzeszowie i Szczecinie. NSA w W-wie właściwy jest dla województwa mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego.

2. Rzeczowa: ośrodki zamiejscowe NSA są właściwe w sprawach skarg na decyzje Zakres:

- orzeka w sprawach skarg na dec adm. i egzekucyjnym uchwały jedn. samorządu terytorialnego. Na bezczynność organów adm. publicznej,

- kontroli podlegają tylko akty ostateczne w administracyjnym toku instancji - skargę można wnieść po wyczerpaniu środków odwoławczych,

- wszelkie formy działania administracji publicznej, niemające charakteru cywilnoprawnego,

- uchwały organów jedn. samorządu terytorialnego i ich związków niestanowiące przepisów prawa miejscowego, podejmowane jednak w sprawach z zakresu adm. publicznej

- skargi na akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego

- spory kompetencyjne,

- przepisy ustaw szczególnych mogą przewidywać kontrolę sądu adm.(ustawa o referendum gminnym, prawa prasowe).

180. Rozstrzyganie wzorów kompetencyjnych przez NSA.

Sąd administracyjny rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządowych terytorialnego oraz między organami tych jednostek organami adm. rządowej, a także między samorządowymi kolegiami odwoławczymi. Według NSA do sporów kompetencyjnych dochodzi, gdy jednocześnie oba organy przyjmują lub wyłączają własne kompetencje do załatwienia sprawy indywidualnej w drodze decyzji adm. Spory kompetencyjne NSA rozstrzyga postanowieniem przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy.

181. Kryterium i zakres kontroli NSA.

- Sprawuje kontrole pod względem zgodności z prawem. Niezgodność z prawem polega na

Uznanie adm. istnieje wówczas, gdy adm. dla urzeczywistnienia stanu prawnego może wybrać między różnymi rozwiązaniami. Ustawa pozwala na wybór następstwa prawnego, przy czym można dokonać wyboru między dwiema lub więcej możliwościami. Decyzje uznaniowe podlegają kontroli NSA, która bada czy organ adm. nie przekroczył granic uznania. W ustawach często pojawiają się pojęcia nieokreślone (nieostre) np. interes publiczny. Ustalenie, co kryje się pod takimi określeniami należy do adm. wykonującej ustawy.

182. Podmioty uprawnione do wniesienia skargi do NSA.

Podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, a ponadto prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Uprawionymi są także podmioty, o których mowa w ustawach: o samorządzie gminnym, powiatowym, wojewódzkim, ustawa o adm. rządowej w województwie, prawo prasowe, ustawa o referendum gminnym i ustawy dotyczące samorządu specjalnego oraz fundacji prawa publicznego i inne podmioty uprawnione mogą wnieść skargę dopiero po wyczerpaniu środków odwoławczych. Wymóg ten nie dotyczy prokuratora oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.

183. Wymogi formalne skargi do NSA.

Skarga powinna zawierać:

- oznaczenie skarżącego, jego miejsce zamieszkania lub siedzibę,

- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności,

- oznaczenie organu, którego działania lub bezczynność skarga dotyczy,

- określenie naruszenia prawa bądź interesu prawnego,

- podpis osoby wnoszącej skargę, a w przypadku wniesienia jej pełnomocnika jego podpis z załączeniem do skargi pełnomocnictwa.

184. Termin wniesienia skargi do NSA.

W zasadzie skargę wnosi się bezpośrednio do sądu w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie, a w innych przypadkach w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się, lub mógł się dowiedzieć o podjęciu aktu (prawa miejscowego) lub innej czynności prawa miejscowego organu uzasadniającej wniesienie skargi. W przypadku gdy przed wniesieniem skargi należało się zwrócić do właściwego organu w wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, skarga może być wniesiona po upływie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. Jedynie Rzecznik Praw Obywatelskich i prokurator mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 m-cy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 m-cy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi.

185. Przesłanki wniesienia skargi do NSA.

Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków odwoławczych (stronie nie przysługuje żaden środek odwoławczy), jeżeli służy one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba, że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków odwoławczych w sprawie będącej przedmiotem skargi, należy przed wniesieniem jej do sądu zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Skarga może być wniesiona po upływie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. Nie można wnieść skargi do Sądu, jeżeli toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu lub innej czynności. Na bezczynność organu skargę można wnieść zawsze.

186. Tryb wnoszenia skargi do NSA.

187. Skutki wniesienia skargi do NSA.

Wniesienie sprawy do sądu adm. nie wstrzymuje wykonania aktu lub zawieszenia czynności. Jednakże sąd może a wniosek strony lub z urzędu wydać postanowienie o wstrzymaniu tego aktu lub zwieszeniu czynności, zwłaszcza, jeśli zachodzi niebezpieczeństwo wyznaczenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Na żądanie strony sąd adm. może wstrzymać wykonanie aktu lub zawiesić czynności przed rozpatrzeniem wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności następuje z mocy prawa, jeżeli organ, który wydał akt lub dokonał czynności, nie przedstawił sądowi odpowiedzi na skargę wraz z aktami sprawy w terminie 30 dni od dnia doręczenia mu odpisu skargi i zobowiązania go przez sąd do nadesłania akt sprawy.

188. Postępowanie wstępne przed NSA.

Po otrzymaniu skargi dokonuje się następujących czynności wstępnych:

1. Skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie potrzeby także innych dowodów,

2. Wyznacza skład sędziowski orzekający w sprawie,

3. Doręcza się stronie przeciwnej odpis skargi z załącznikami dla przedstawienia odpowiedzi na skargę wraz z aktami sprawy, wyznaczając w tym celu termin nieprzekraczający 30 dni od dnia doręczenia odpisu skargi,

4. Wyznacza termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana,

5. Zawiadomienie o rozprawie stron i innych osób, których udział w rozprawie jest konieczny,

6. Wezwanie strony skarżącej do uiszczenia wpisu do skargi, chyba, że strona uiściła już wpis bez wezwania albo zgłosiła wniosek o zwolnienie jej od kosztów sądowych lub nie ma obowiązku uiszczenia wpisu.

189. Obowiązki organu wydającego decyzję w przypadku wniesienia skargi do NSA. Tryb wnoszenia skargi do NSA.

Po otrzymaniu skargi Sąd przesyła jej odpis organowi, którego działania lub bezczynność zaskarżono i zobowiązuje go do udzielenia odpowiedzi na skargę w terminie 3 dni od dnia doręczenia odpisu skargi oraz do nadesłania w tym terminie akt sprawy. Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może uwzględnić skargę w całości do dnia wyznaczonego przez sąd terminu rozprawy (czas na samokontrolę). W razie nienadesłania przez organ odpowiedzi na skargę i akt sprawy w terminie sąd może orzec w sprawie na podstawie stanu faktycznego i prawnego przedstawionego w skardze, gdy nie budzi on uzasadnionych wątpliwości w świetle ustaleń poczynionych przez sąd w toku rozpoznania sprawy. Od wydanego orzeczenia strona przeciwna może wnieść do sądu sprzeciw w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia, jeżeli jednocześnie doręczy odpowiedź na skargę, wraz z aktami sprawy.

190. Postępowanie rozpoznawcze przed NSA.

191. Posiedzenie niejawne przed NSA.

Na posiedzeniu niejawnym sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia, jeżeli nie został złożony wniosek o przywrócenie terminu albo, gdy skarga jest niedopuszczalna z innej przyczyny, a także, gdy w oznaczonym terminie nie usunięto braków skargi. Wyjątkowo zaś na posiedzeniu niejawnym może być rozpoznawana sprawa, co do istoty. I tak przewodniczący wydziału lub prezes ośrodka zamiejscowego może skierować sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym, co do istoty, jeżeli w sposób oczywisty decyzja jest dotknięta wadą:

- została wydana z naruszeniem przepisów o właściwość,

- dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

- została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie.

192. Zakres postępowania dowodowego przed NSA. Art. 52 ustawy.

Sąd orzeka na podstawie akt sprawy. Sąd może z urzędu lub na wniosek uczestnika postępowania przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie; w przeciwnym razie uchyli zaskarżony akt lub czynność i zwróci akta organowi, którego działanie zostało zaskarżone, wskazując w uzasadnieniu orzeczenia zakres postępowania dowodowego, które organ ten ma uzupełnić.

193. Zawieszenie i umorzenie postępowania przed NSA.

Zawieszenia postępowania przed sądem adm. może nastąpić:

- w razie śmierci strony lub jednej ze stron,

- w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony,

- gdy wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społeczeństwa.

194. Zasady orzekania przez NSA.

a) W przypadku uwzględnienia skargi na decyzję adm. lub postanowienie sąd.:

- uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub części,

- stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia,

- stwierdza niezgodność z prawem decyzji lub postanowienia.

b) W przypadku uwzględnienia skargi na akt lub czynności z zakresu adm. publicznej niebędącą decyzję adm. sąd orzeka o istnieniu lub nieistnieniu obowiązku bez uprawnienia stwierdzając niezgodność aktu lub czynności z prawem uchyla zaskarżony akt lub stwierdza bezskuteczność czynności.

c) Uwzględniając skargę na uchwałę organu jedn. samorządu terytorialnego albo w związku jedn. samorządu terytorialnego lub inny akt prawa miejscowego sąd stwierdza nieważność takiej uchwały lub takiego aktu w całości lub części.

d) Uwzględniając skargę organu jedn. samorządu terytorialnego na akt nadzoru sąd uchyla ten akt.

e) W przypadku uwzględnienia skargi na bezczynność organów adm. publicznej Sąd zobowiązuje organ do wydania aktu lub dokonania czynności bądź przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku.

f) Sąd nie jest związany granicami skargi, dlatego może objąć kontrolą nie tylko zaskarżony akt, ale również akt organu I instancji.

195. Rodzaje orzeczeń NSA. Art. od 22

Orzeczenie sądu adm. może być:

1. wyrokiem - jest to rozstrzygnięcie, w którym sąd orzeka, czy dany akt lub czynność jest zgodna z prawem, czy też nie, oraz jakie są konsekwencje stwierdzonego naruszenia prawa.

2. postanowieniem, które możemy podzielić na postanowienia:

- kończące postępowanie w sprawie np. odrzucenie skargi, umorzenie postępowania

- niekończące postępowania w sprawie.

Uzasadnienie orzeczenia sporządza się w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia sentencji orzeczenia. Orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcz się uczestnikom postępowania. Orzeczenie powinno zawierać rozstrzygnięcie w sprawie kosztów postępowania.

196. Skutki prawne orzeczeń NSA.

1. Postanowienie kończące postępowanie w sprawie wywierają tylko skutki procesowe, nie wywierają skutków materialnoprawnych, ponieważ nie rozstrzygają sprawy, co do jej istoty, a więc nie rozstrzygają, czy stwierdzono naruszenie prawa i jakie są skutki prawne tego naruszenia.

2. Wyroki wywierają skutki procesowe i materialnoprawne. Skutkiem procesowym jest zakoszenie postępowania przed sądem adm. zaś skutki materialnoprawne zależą od treści wyroku.

3. Ocena prawna wyrażona w orzeczeniu sądu wiąże się w sprawie sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem skargi. Organ ten ma obowiązek stosować przepisy prawa w znaczeniu nadanym im przez orzeczenie sądu adm.

4. Wykonanie orzeczenia sądu adm. ma służyć zdyscyplinowaniu organów adm. publicznej w tym zakresie zarówno, co do stosowania się do orzeczeń sądowych oraz terminowego udzielania odpowiedzi na skargę i nadsyłanie akt sprawy do sądu adm.

197. Zaskarżenie orzeczeń NSA.

198. Zaskarżenie orzeczeń NSA. Rewizja nadzwyczajna od orzeczeń NSA.

Prawomocne orzeczenia sądu adm. mogą być wzruszone wskutek nadzwyczajnych środków prawnych, w mianowicie wskutek:

a) wznowienia postępowania następuje na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu. Wniosek o wznowienie postępowania rozpoznaje sąd w innym składzie. Poza tym do instytucji wznowienia postępowania przed NSA znajdują zastosowanie odpowiednio przepisy k.p.c.

b) rewizji nadzwyczajne, która może wnieść Minister Sprawiedliwości, Prokurator Generalny, I Prezes Sądu Najwyższego, Prezes NSA, Rzecznik Praw Obywatelskich, Minister Pracy i Polityki Socjalnej. Rewizje nadzwyczajną wnosi się do SN, jeżeli orzeczenie sądowe rażąco narusza prawo lub interes RP. Termin wniesienia wynosi 6 miesięcy od wydania prawomocnego orzeczenia. Rewizję nadzwyczajną rozpoznaje SN stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu kasacyjnym.

199. Sprzeciw od orzeczeń NSA.

Orzeczenia sądu są prawomocne, z wyjątkiem orzeczeń, od których wzniesiono sprzeciw:

1. W razie nie nadesłania przez organ adm. odpowiedzi na skargę i akt sprawy i prawnego przedstawienia w skardze. W takim przypadku strona może wnieść do sądu sprzeciw w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia, jeżeli jednocześnie doręczy odpowiedź na skargę wraz z aktami sprawy,

2. Uczestnik postępowania może zgłosić sprzeciw od wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyroku.

W obu przypadkach wniesienie sprzeciwu w terminie ustawowym powoduje rozpoznanie sprawy na rozprawie. Oznacza to, że orzeczenie staje się prawomocne dopiero po upływie terminu do wniesienia sprzeciwu, jeżeli żaden uczestnik postępowania sprzeciwu nie zgłosił.

200. Wznowienie postępowania sądowo administracyjnego.

1

---