inne, 7 Brzezińska, Anna Brzezińska „Dorosłość - szanse i zagrożenia dla rozwoju”


ROZWOJÓWKA 7 Daga

Anna Brzezińska „Dorosłość - szanse i zagrożenia dla rozwoju”

  1. WCZESNA DOROSŁOŚĆ:

małżeństwo - praca

praca - dziecko

rozwój osobisty - działania na rzecz innych ludzi

działania doraźnie zaspokajające potrzeby - działania nastawione na przyszłe efekty

ja - grupa (towarzyska, zawodowa)

różnorodne potrzeby (także podsycane reklamą) i ograniczone zasoby finansowe - dodatkowa praca i/lub kontynuowanie nauki

  1. ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ:

głowa rodziny (bo szczęśliwie dorastają jej dzieci) lub tylko jako jej członek (bo udaje jej się utrzymać rozległe więzi między rozproszonymi krewnymi nie tylko z okazji pogrzebu, ślubu, czy chrzcin)

pracownik lub pracodawca

obywatel interesujący się sprawami swojej lokalnej społeczności lub angażujący się w działania na wyższych szczeblach, doradca, ekspert, poseł itp.

  1. PÓŹNA DOROSŁOŚĆ:

Podstawowe zadania w okresie dorosłości:

  1. Role społeczne - człowiek uczy się je podejmować i wypełniać długo przed okresem dorosłości, ale czyni to zawsze wspierany i kontrolowany przez inne osoby. Dopiero w okresie dorosłości podejmuje role całkowicie samodzielnie i z pełną odpowiedzialnością za ich konsekwencje. Nowe role w istotny sposób poszerzają umiejętności i sferę motywów człowieka. Jednostka osiąga też swoiste - nieznane wcześniej - poczucie bycia ekspertem. Wielość i różnorodność podejmowanych ról wzbogaca osobowość i zwrotnie pozwala człowiekowi coraz bardziej efektywnie funkcjonować w roli kluczowego czynnika socjalizacji wobec młodszego pokolenia. Dorosłość można ujmować jako serię złożonych, o wzrastającym stopniu trudności ról, które jednostka odgrywa przez coraz dłuższe okresy i z coraz większym poczuciem satysfakcji. Jednocześnie jedynie w okresie dorosłości jednostka rzeczywiście doświadcza płynących z pełnienia wielości ról ograniczeń i wymagań/oczekiwań - te doświadczenia powodują, że swe własne dzieci zaczyna się przygotowywać do spełniania wymagań ról w odpowiedni sposób w ich przyszłym dorosłym życiu.

  2. Oczekiwania społeczne związane z wiekiem biologicznym - wewnątrz każdej grupy społecznej istnieje porozumienie, co do tzw. wieku odpowiedniego dla różnych wydarzeń życiowych (np. małżeństwo, posiadanie, dzieci, emerytura, tzw. odpowiednie do sytuacji zachowanie). Normy wiekowe działają jako:

Wszyscy dorośli są świadomi takich norm i względem nich oceniają swoje zachowanie.

    1. Funkcjonalnie autonomiczna motywacja - przebieg procesu rozwoju i osiągnięcia rozwojowe w okresie dorosłości „uwalniają” energię psychiczną, co powoduje, że powstają nowe motywy, pragnienia, zainteresowania, cele. Wg Newman i Newman użyteczna jest do zrozumienia tego zjawiska koncepcja Allporta - zachowanie podjęte w jakimś celu zaczyna przynosić samo z siebie satysfakcję, zaczyna być wartościowe niezależnie od pierwotnych gratyfikacji, jakie przynosi. Z tego pkt widzenia dorosłość można rozpatrywać jako dużą różnorodność indywidualnych motywacji ukierunkowujących i podtrzymujących zachowanie.

    2. Podstawowe tendencje rozwoju (wg większości badaczy) to:

      • stabilizacja tożsamości ego

      • „uwolnienie” związków z innymi ludźmi od presji kontekstu zewnętrznego

      • pogłębienie zainteresowań

      • humanizacja wartości

      • poszerzenie się i różnicowanie co do zadań obszaru opiekowania się innymi ludźmi

      • wzrastające zaangażowanie się w znaczące dla jednostki związki społeczne. W które chce i potrafi inwestować swoją energię

    3. U progu dorosłości zaczyna się kształtować styl życia, który coraz częściej służy jako układ odniesienia dla organizowania doświadczeń zdobywanych podczas pozostałych okresów dorosłości. Jego składniki:

    1. okres treningu (przygotowania się)

    2. okres tzw. post-treningu

      • U wielu ludzi wczesna dorosłość kończy się zanim zakończą oni okres treningu.

      • Newman i Newman - okres nowicjatu, to nie tylko zdobycie określonych inf o pracy i nabycie określonych umiejętności technicznych, to także socjalizacja w miejscu pracy (opanowanie pożądanych zachowań interpersonalnych, orientacja w relacjach władzy i/lub autorytetu w grupie zawodowej i orientacja w specyficznych wymaganiach oraz czynnikach ryzyka).

      • Wczesna dorosłość to eksperymentalna, treningowa faza pracy. Rozwój w tym okresie polega głównie na poszerzeniu świadomości istnienia alternatyw i możliwości wyboru odpowiedniej drogi zawodowej dla siebie i świadomości istnienia różnych strategii osiągania poczucia osobistej ważności.

      • Ważne obszary zmian w średniej dorosłości to wg Havighursta:

Tabelka strona 20

5



Wyszukiwarka