SOWNICZEK PODSTAWOWYCH POJ
AKCJA Papier wartociowy reprezentujcy cz kapitau akcyjnego, przynoszcy niestae dochody.
CENA ZIEMI Obecna warto, zrónicowana w zalenoci od urodzajnoci ziemi, lokalizacji gruntów i ilo bogactw naturalnych. CZYNNIK CZASU W EKONOMII Prowadzenie analizy zjawisk gospodarczych w dwóch podstawowych okresach: krótkim i dugim. W ekonomii rozrónienie to nie jest zwizane z upywem czasu kalendarzowego.
DEALER Osoba kupujca i sprzedajca papiery wartociowe we wasnym imieniu i na wasny rachunek.
DOBRA Produkty lub usugi wytworzone przez ludzi i suce zaspokajaniu ich potrzeb. Rozrónia si: DOBRA FINALNE, czyli dobra nabyte przez uytkownika; czyli s to dobra konsumpcyjne nabyte przez gospodarstwa domowe; DOBRA KAPITAOWE (inwestycyjne) nabywane przez przedsibiorstwo; DOBRA CZCIOWO PRZETWORZONE (porednie) s nakadem w procesie produkcji innych przedsibiorstw.
DUOPOL Szczególny przypadek oligopolu, gdy rynek opanowany zosta przez dwa przedsibiorstwa o podobnej sile ekonomicznej. DYWIDENDA Wypata w gotówce lub w udziaach czci zysku do podziau, której wysoko ustala walne zgromadzenie akcjonariuszy.
EKONOMIA-nauka podejmujca prób odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób spoeczestwo wykorzystuje ograniczone zasoby do wytworzenia dóbr materialnych oraz usug w celu zaspokojenia ludzkich potrzeb.
EKONOMIA NORMATYWNA Badanie zjawisk gospodarczych polegajce na formuowaniu sdów (zda) wartociujcych w rodzaju: jaki powinien by poziom cen, poziom produkcji, zatrudnienie lub jak powinny by ksztatowane gówne kierunki polityki gospodarczej.
EKONOMIA POZYTYWNA Badanie wiata zjawisk gospodarczych takim, jakim on jest a nie jakim by powinien. Analizuje skutki zmian warunków ekonomicznych lub te rónych wariantów uprawianej polityki gospodarczej, bez formuowania sdów (zda) wartociujcych.
ELASTYCZNO Miara reakcji (wraliwoci) popytu lub innej zmiennej (poday, dochodu) na zmian ceny.
ELASTYCZNO CENOWA POPYTU Wzgldna zmiana wilelkoci popytu, wywoana przez wzgldn zmian ceny o jednostk.
ELASTYCZNO CENOWA POPYTU MIESZANA Wzgldna zmiana wielkoci popytu na jedno dobro, wywoana przez wzgldn zmian ceny na drugie dobro.
ELASTYCZNO CENOWA PODAY Wzgldna zmiana wielkoci poday, wywoana przez wzgldn zmian ceny o jednostk.
GIEDA Instytucja zajmujca si dokonywaniem transakcji okrelonymi wartociami w okrelonym czasie i miejscu. S giedy pienine, towarowe i inne, np. ubezpieczeniowe, frachtowe.
GOSPODAROWANIE Proces dokonywania wyboru przez ludzi w zakresie wykorzystania ograniczonych zasobów w celu wytworzenia dóbr i usug oraz ich podziau midzy czonków spoeczestwa.
GRANICA MOLIWOCI PRODUKCYJNYCH Alternatywne moliwoci wytwarzania dwóch grup produktów, które spoeczestwo jest zdolne wytworzy w cigu danego okresu, wyko- rzystujc do tego w caoci i w jak najlepszy sposób zasoby oraz technologie produkcji.
INWESTORZY RYNKU KAPITAOWEGO Podmioty kupujce lub sprzedajce walory kapitaowe.
INWESTYCJE NA RYNKU KAPITAOWYM Lokowanie pienidzy w papiery wartociowe, gównie w celu uzyskania korzystnego dochodu pyncego z rónicy cen: midzy cen zakupu a cen sprzeday.
KAPITA Warto, która przynosi okrelone dochody, np. zyski, procenty itp.
KONKURENCJA DOSKONAA Teoretyczny obraz penej konkurencji, wynikajcej z przyjcia mniej lub bardziej realistycznych zaoe. Nikt z pojedynczych kupujcych i sprzedajcych nie ma wpywu na cen, która ksztatuje si na rynku, jako wypadkowa starcia si popytu z poda.
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA Sytuacja, kiedy na rynku wystpuje niewiele przedsibiorstw, które podzieliy midzy siebie rynek okrelonych produktów.
KONKURENCJA NIEDOSKONAA Teoretyczny obraz rynku, kiedy nie s spenione niektóre warunki konkurencji doskonaej. Przejawia si w czterech formach: monopolu penego, duopolu, oligopolu i konkurencji monopolistycznej.
KONKURENCJA RYNKOWA cieranie si si uczestników rynku, dcych do osignicia swoich celów. S trzy rodzaje konkurencji: midzy sprzedajcymi, kupujcymi oraz midzy sprzedajcymi i kupujcymi.
KONSUMENT Suwerenny podmiot gospodarczy, podejmujcy decyzje dotyczce konsumpcji na podstawie wasnych preferencji oraz istniejcych ogranicze obiektywnych (poziomu dochodów wasnych i cen rynkowych nabywanych dóbr i usug).
KORZYCI SKALI PRODUKCJI Obnienie kosztu jednostkowego, wywoane zwikszeniem rozmiarów produkcji, powodujce efektywniejsze wykorzystanie istniejcych moliwoci produkcyjnych.
KOSZT ALTERNATYWNY (Koszt utraconych korzyci) Utrata wartoci, jak mona byo uzyska w wyniku zastosowania zasobów do produkcji innych dóbr i usug. Kademu wyborowi ekonomicznemu towarzysz dwa czynniki: koszty i korzyci. Wzrost korzyci z podjtej decyzji wie si z konieznoci poniesienia kosztu alternatywnego.
KOSZT CAKOWITY Kc Ogólny nakad niezbdny do wytworzenia okrelonej wielkoci produkcji, powodujce efektywniejsze wykorzystanie istniejcych moliwoci produkcyjnych.
KOSZT KRACOWY (marginalny) KK Zmiana kosztu cakowitego, wywoana wytworzeniem kolejnej jednostki produktu lub usugi.
KOSZT PRZECITNY (jednostkowy) Kp Iloraz cakowitego kosztu przez liczb wyprodukowanych jednostek produktów. Moe by odniesiony do kosztów staych i kosztów zmiennych.
KOSZT STAY Ks Nakad niezaleny od wielkoci produkcji w danym czasie, np. amortyzacja urzdze.
KOSZT ZMIENNY Kz Nakad zmieniajcy si wraz z wielkoci produkcji, np. nakady na surowce, pace.
KRZYWA ENGLA Graficzny obraz zmian wielkoci popytu na dobro X zwizane ze zmianami dochodów konsumenta.
KRZYWA OBOJTNOCI KONSUMENTA Graficzny obraz wszystkich kombinacji konsumpcji dóbr, które s dla konsumenta obojtne. Kada z tych kombinacji daje konsumentowi takie samo zadowolenie, czyli dana krzywa obojtnoci charakteryzuje si staym poziomem zadowolenia.
MAKLER (broker) Osoba poredniczca midzy kupujcymi a sprzedajcymi papiery wartociowe, pobierajca za porednictwo prowizj.
MAKROEKONOMIA Dzia ekonomii, który zajmuje si badaniem sposobu dziaania gospodarki, jako caoci lub te znaczcych czci. Bada ona agregatowe zmienne ekonomiczne, np. produkcj, zatrudnienie, inwestycje, popyt globalny, wzrost gospodarczy oraz analizuje „zachowania si” tych wielkoci.
MARGINALNA STOPA SUBSTYTUCJI Ilo dobra Y, jak naley powici w celu zwikszenia konsumpcji dobra X o jednostk, w sytuacji, kiedy, konsument pozostaje na tej samej krzywej obojtnoci, czyli nie zmienia si poziom jego zadowolenia z konsumpcji.
MECHANIZM RÓWNOWAGI RYNKOWEJ Siy wyznaczajce cen i poziom równowagi. Dopóki rynek ich nie ustali, dopóty cena, wielko popytu i poday bd podlega wahaniom w zalenoci od wzajemnych reakcji sprzedajcych i kupujcych. Zachodz procesy przystosowawcze, które doprowadzaj rynek do stanu równowagi, tzn. do ceny, przy której poda jest równa popytowi, czyli ceny równowagi rynkowej.
METODA DEDUKCJI Rozumowanie polegajce na wyprowadzaniu z pewnych zda (przesanek) wynikajcego z nich logicznie nastpstwa. Jest jednym z moliwych podej do analizy zjawisk gospodarczych.
METODA INDUKCJI Analiza zjawisk gospodarczych, polegajca na wyprowadzaniu wniosków ogólnych z przesanek (zda) bdcych ich poszczególnymi przypadkami. Zgodnie ze sto- sowan metod indu- kcji, zasadniczym zadaniem ekonomii jest opis obserwowanych faktów i zwizków midzy nimi, nie za wyjanianie przyczyn.
MIKROEKONOMIA Dzia ekonomii, który bada procesy podejmowania decyzji przez poszczególne podmioty gospodarcze (przedsibiorstwa i gospodarstwa domowe). Gówn metod bada mikroekonomii jest analiza marginalna, czyli posugiwanie si kategoriami kracowymi.
MODEL EKONOMICZNY wiadome uproszczenie rzeczywistoci gospodarczej, dziki któremu mona wyodrbni podstawowe elementy problemu i myle o nich w uporzdkowany sposób; suy do stworzenia syntetycznego obrazu zjawisk gospodarczych.
MONOPOL PENY (absolutny) Cakowita kontrola danego rynku przez jedno przedsibiorstwo, wykluczajca wszelk konkurencj.
MONOPSON Monopol po stronie popytu.
NADWYKA (renta) KONSUMENTA Rónica midzy najwysz cen, któr konsument skonny jest zapaci za pewn ilo dobra A, w przypadku pilnej potrzeby nabycia tego dobra, a cen rzeczywicie zapacon.
NADWYKA RYNKOWA Sytuacja rynkowa, gdy rozmiary poday przewyszaj wielko popytu, a cena jest wysza od ceny równowagi.
NIEDOBÓR NA RYNKU Sytuacja rynkowa, gdy rozmiary popytu s wysze od wielkoci poday, a cena jest nisza od ceny równowagi.
OBLIGACJA Papier wartociowy, zawierajcy zobowizanie dune, o ustalonym (staym - cho nie tylko) oprocentowaniu, które wystawca (emitent) zobowizuje si wypaca poyczkodawcy w ustalonym terminie.
OGRANICZENIA WYROBU KONSUMENTA Ograniczenia obiektywne, zwizane z istnieniem rzadkoci zasobów. Do najwaniejszych ogranicze nale: zasoby pienine, którymi w danym momencie dysponuje konsument, czyli tzw. ograniczenia budetowe oraz ceny produktów i usug obowizujcych na rynku.
OKRES DUGI Nastpuj zmiany w technologiach produkcji, wynikajce z postpu technicznego. Zastosowanie nowej technologii wymaga nakadów inwestycyjnych na nowe urzdzenia, maszyny, instalacje oraz uwzgldnia warunek, e postp techniczny jest procesem cigym.
OKRES KRÓTKI Okres, w którym nie zmienia si technologia produkcji. Przedsibiorstwo wytwarza dany produkt t sam technik, niezalenie od tego, czy bdzie to trwa miesic, rok, czy te kilka lat. W okresie krótkim technologia produkcji jest dana.
OLIGOPOL Forma monopolu czciowego, kiedy rynek opanowany jest przez kilka wielkich, konkurujcych ze sob przedsibiorstw.
PAPIERY WARTOCIOWE Wszelkie dokumenty stwierdzajce istnienie okrelonego prawa majtkowego, jakie przysuguje ich wacicielowi.
PIENIDZ Ekwiwalent wyraajcy warto towarów i usug.
PACA MINIMALNA Paca o ustalonej ustawowo wysokoci, gwarantujca podstawow konsumpcj pracownika i jego rodziny, której zadaniem jest zapewnienie reprodukcji siy roboczej.
PACA NOMINALNA Kwota pienina otrzymywana, jako wynagrodzenie za prac, któr pracownik otrzymuje w cigu tygodnia lub miesica na podstawie umowy o prac.
PACA REALNA Suma dóbr i usug, które mona kupi za dane wynagrodzenie pienine (pac nominaln) przy danym poziomie cen.
PACA ROBOCZA Dochód wyraony w pienidzu, uzyskiwany z tytuu wykonywanej pracy, bdcy podstawowym ródem dochodu osobistego. PACA BRUTTO skada si z pacy podstawowej, premii oraz ewentualnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe.
PACA NETTO jest sum rodków pieninych po uwzgldnieniu potrce, np. podatku dochodowego.
PODA PIENIDZA Cakowity zasób pienidza znajdujcy si w gospodarce, mierzony specjalnymi wskanikami zrónicowanymi dla poszczególnych krajów.
PODA PRACY Liczba godzin pracy oferowana na rynku pracy, zalena od decyzji ekonomicznych konsumenta, który dzieli swój zasób czasu na czas pracy i czas wolny.
PODA RYNKOWA Ilo dóbr i usug oferowanych do sprzeday przy danej cenie i w danym czasie.
PODA ZIEMII Staa ilo ziemi okrelona przez warunki naturalne. Poda ziemi nie reaguje na cen, czyli jest cakowicie nieelastyczna w dugim okresie.
POPYT NA PIENIDZ Ilo pienidza, któr podmoioty gospodarcze pragn posiada w danym momencie. Wyrónia si popyt transakcyjny, przezornociowy i spekulacyjny. POPYT NA PRAC Zapotrzebowanie na prac, okrelane przez poziom pacy realnej w porównaniu z wielkoci zatrudnienia (przy wyszym poziomie pac pracodawcy zatrudniaj mniej pracowników, przy niszym - wicej.
POPYT RYNKOWY Zapotrzebowanie na dobra i usugi, zgaszane przez nabywców przy danej cenie i w danym czasie.
POPYT NA ZIEMI Zapotrzebowanie na ziemi, uwarunkowane popytem na produkty z niej uzyskiwane.
PORTFEL INWESTORA Zestaw rónych instrumentów finansowych, majcych zmniejszy ryzyko poprzez ich zrónicowanie.
POREDNICY RYNKU KAPITAOWEGO Osoby lub instytucje zajmujce si przetwarzaniem czasowo wolnych rodków pieninych w celu zaspokojenia potrzeb inwestorów rzeczowych.
PRACA (sia robocza) Sposób, w jaki ludzka energia fizyczna lub umysowa moe by celowo i wiadomie wydatkowana.
PRAWO ENGLA Prawidowo, w myl której w miar wzrostu dochodów konsumenta udzia (procentowy) wydatków na ywno maleje w ogólnych wydatkach konsumenta.
PRAWO MALEJCEJ UYTECZNOCI KRACOWEJ ( I prawo Gossena) Zjawisko, zgodnie z którym w miar wzrostu spoycia jednego dobra jego uyteczno kracowa zmniejsza si.
PRAWO PODAY Prosta (dodatnia) zaleno midzy wysokoci ceny a wielkoci poday, jeli inne warunki nie ulegaj zmianie.
PRAWO POPYTU Odwrotna ( ujemna) zaleno midzy wysokoci ceny a wielkoci popytu, jeli inne warunki nie ulegaj zmianie.
PROCENT Patno za odoon konsumpcj, wyraona w formie odsetek od poyczonej kwoty pieninej, która na konkurencyjnym rynku funduszów (kapitaów) poyczkowychodzwierciedla produkcyjno kapitau.
PRODUKCYJNO Miara efektywnoci, z jak dobra i usugi s wytwarzane. Wskazuje ona na relacje midzy nakadami a wynikami i zwizana jest z wydajnoci nakadów: pracy ziemii i kapitau.
PRODUKCYJNO KRACOWA Zmiana efektywnoci spowodowana nieproporcjonalnym przyrostem produkcji w nastpstwie angaowania kolejnej jednostki zmiennego czynnika produkcji (np. pracy). Pocztkowo produkcja ronie wicej ni proporcjonalnie, by po przekroczeniu punktu optimum przynosi mniejsze przyrosty produkcjini przyrosty zmiennego czynnika produkcji (pracy). Kolejne nakady, np. pracy, przynosz coraz mniejszy efekt, czyli zmniejszajcy si produkt kracowy, spowodowany zwikszeniem czynnika produkcji (pracy) o jednostk, przy zaoeniu, e pozostae czynniki s stae.
PRODUKT KRACOWY Zmiana rozmiarów produktu cakowitego wynikajca z uycia dodatkowej (kolejnej) jednostki zmiennego czynnika produkcji.
PRODUKT PRZECITNY Stosunek produktu cakowitego do wielkoci okrelonego czynnika sucego do jego wytworzenia, np. pracy.
PRZEDSIBIORCA Osoba o kreatywnych waciwociach, odkrywajca i wprowadzajca nowe kombinacje czynników produkcji, zapewniajce potencjalny zysk.
RENTA EKONOMICZNA Patno za uycie zasobu lub czynnika produkcji, która przekracza koszt alternatywny. Renta ekonomiczna pojawia si w sytuacji, gdy niektóre czynniki produkcji s nieodnawialne lub niemoliwe do powikszenia, a popyt na nie jest cigy. ich wynagrodzenie (talent muzyka) musi by wysze ni normalna paca.
RENTA GRUNTOWA Cena pacona wacicielowi za wynajcie (dzieraw) ziemii, której wysokoc zaley od urodzajnoci gleby i odlegoci od rynków zbytu.
RÓWNOWAGA KONSUMENTA Zaistniay stan, jeeli konsument postpuje racjonalnie oraz jeeli ceny dwóch lub wicej iloci nabywanych dóbr s takie same, a uytecznoci kracowe dóbr s sobie równe. Konsument przy zaoeniu niezmiennoci dochodów, cen oraz gustów nie jest zainteresowany w zmianie struktury dokonywanych zakupów.
RÓWNOWAGA NA RYNKU PRACY Stan, w którym poda na rynku pracy i popyt na prac pozostaj w równowadze.
RÓWNOWAGA PRZEDSIBIORSTWA Stan, w którym przedsibiorca maksymalizuje zysk. Równowaga przedsibiorstwa dotyczy krótkiego lub dugiego okresu oraz warunków konkurencji doakonaej i konkurencji niedoskonaej.
RYNEK Zespó warunków, w których odbywa si akt kupna i sprzeday, czyli wymiana dóbr i usug.
RYNEK FINANSOWY Miejsce zawierania transakcji, których przedmiotem s pienidze i kapita. Dzieli si na rynek pieniny i kapitaowy.
RYNEK KAPITAOWY Cz rynku finansowego, na którym przedmiotem obrotu jest kapita o terminie zwrotu ponad rok.
RYNEK PIENINY Cz rynku finansowego, na którym przedmiotem obrotu jest pienidz o nieprzekraczalnym terminie zwrotu do jednego roku.
RYNEK PIERWOTNY Cz rynku kapitaowego, na którym lokuje si nowe emisje papierów wartociowych, czyli dokonuje si pierwszej transakcji sprzeday pierwszym inwestorom.
RYNEK WTÓRNY Cz rynku kapitaowego, na którym obrót papierami wartocowymi odbywa si midzy inwestorami. Emitent na nim nie wystpuje.
RZADKO DÓBR Stan rozbienoci midzy zapotrzebowaniem ludzi na dobra a ograniczonymi zdolnociami wytworzenia tych dóbr. Ograniczono dóbr oraz nieograniczono potrzeb warunkuj konieczno dokonywania wyboru co i jak produkowa.
SPÓKA Przedsiwzicie gospodarcze prowadzone przez dwie lub wicej osób i przez nie zarzdzane. Gówne rodzaje spóek: jawna, z o.o, akcyjna. Wspóczesn form spóki akcyjnej jest korporacja kierowana przez patnych menederów.
STOPA PROCENTOWA roczna patno wyraona, jako stosunek dochodu do sumy poyczonej kwoty pieninej. Wyrónia si rynkow (nominaln) stop procentow i realn stop procentow.
STRUMIENIE Warto rónych wielkoci ekonomicznych w pewnym okresie, np. roku. Przykadem zasobu moe by kapita, strumienia natomiast inwestycje prowadzone przy uyciu tego kapitau. Posugiwanie si kategori strumieni zwizane jest z koniecznoci uwzgldnienia czynnika czasu w analizie zjawisk gospodarczych.
SYSTEM GOSPODARCZY Sposób gospodarowania, czcy elementy gospodarki nakazowej i rynkowej. SYSTEM NAKAZOWY (nakazowo-rozdzielczy) Sposób gospodarowania, charakteryzujcy si spoeczn wasnoci rodków produkcji w jej dwóch formach (pastwowej i spódzielczej), likwidacj rynkowego charakteru gospodarki, zerwaniem rynkowych wizi midzy poszczególnymi jej czciami, zastpieniem rachunku ekonomicznego czynnikiem administracyjnym.
SYSTEM RYNKOWY Sposób gospodarowania charakteryzuje si wystpowaniem prywatnej wasnoci rodków produkcji i alokacj rynkow, tj. rozmieszczaniem zasobów przy uwzgldnieniu parametrów rynkowych (cen, rentownoci, stopy procentowej).
SZEREG OBOJTNOCI Zestawienie ilociowe kombinacji obu dóbr, przedstawiajcych dla konsumenta jednakow uyteczno.
TEORIA EKONOMII Zestaw abstrakcji dotyczcych rzeczywistoci; uproszczone wyjanienie funkcjonowania gospodarki jako caoci lub jej fragmentu w okrelonych warunkach.
UTARG (przychód) CAKOWITY
Ogólny wpyw pieniny ze sprzeday; iloczyn ceny i wielkoci sprzeday.
UTARG (przychód) KRACOWY Zmiana utargu cakowitego wywoana zmian sprzeday o najmniejsz jednostk.
UTARG (przychód) PRZECITNY Cena produktu; iloraz utargu cakowitego przez wielko sprzeday.
UYTECZNO Suma zadowolenia, jakie osiga indywidualny konsument ze spoycia lub posiadania danego dobra. Uyteczno ma charakter obiektywny i jest kategori abstrakcyjn.
UYTECZNO CAKOWITA Suma uytecznoci konsumowanej iloci produktu lub usug.
si z koniecznoci poniesienia kosztu alternatywnego.
UYTECZNO KRACOWA (marginalna) Stan zadowolenia konsumenta ze zwikszenia (zmniejszenia) konsumpcji danego dobra o kolejn, dodatkow jednostk.
WASNO Pojcie to ma bardzo duo aspektów i moe by uywane w szerokim bd wszym znaczeniu. Wasno, odniesiona do rodków produkcji, jest zbiorem obiektywnie wykorzystywanych uprawnie (praw wasnoci), jakimi dany waciciel dysponuje w odniesieniu do przedmiotu wasnoci. W skad zbioru uprawnie wchodz: moliwoci korzystania z tego przedmiotu i udzia (bezporedni lub poredni) w zarzdzaniu nim, tj. podejmowaniu decyzji.
WASNO W SENSIE EKONOMICZNYM Zbiór stosunków midzy ludmi, powstajcych w zwizku z korzystaniem przez nich z rezultatów dziaalnoci gospodarczej (przemysowej, handlowej, rolnej, finansowej itp.). Wyrónia si zwykle wasno prywatn i publiczn.
WASNO W SENSIE PRAWNYM Stosunek midzy osob a rzecz z tytuu wycznoci posiadania, uytkowania i rozporzdzania rzecz. Przedmiotem wasnoci jest rzecz a podmiotem osoba, zwana osob prawn (pastwo, przedsibiorstwo, miasto, gmina).
ZASADA WYRÓWNYWANIA UYTECZNOCI KRACOWYCH ( II prawo Gossena) jeeli dwa dobra maj t sam cen, konsument bdzie swoim dochodem tak rozporzdza, by uytecznoci kracowe ostatniej jednostki kadego z dóbr byy równe.
ZASOBY Okrelona ilo produktów, pienidzy, pracowników itp. Zasoby s z istoty swej ograniczone, natomiast moliwoci ich zastosowania liczne i rónorodne, std gospodarowanie nimi polega na alokacji (rozdysponowaniu) midzy rónorakie moliwe ich zastosowania w procesach produkcji. Zasoby przedstawiaj warto pewnych wielkoci ekonomicznych w danym czasie (np. na koniec kwartau).
ZASOBY KAPITAOWE Kapita rzeczowy i finansowy. Do rzeczowych zasoby kapita. nale rodki pracy (tj. maszyny, narzdzia, instalacje, urzdzenia itp.)
Kapita finansowy obejmuje rodki pienine wystpujce w rónych postaciach: gotówki, kredytu, papierów wartociowych.
ZASOBY LUDZKIE (kapita ludzki) Ludzie, ich umiejtnoci i dowiadczenia. Cech kapitau ludzkiego s zdolnoci czowieka do uczenia si i cigego rozwijania wiedzy. Rozwój wiedzy czowieka jest gównym czynnikiem postpu technicznego i organizacyjnego. Czowiek jest innowatorem, tzn. odkrywa i stosuje nowe narzdzia pracy, tworzy nowe systemy organizacji pracy.
ZASOBY NATURALNE Dobra dane przez natur (przyrod), nie wytworzone przez czowieka np. ziemia, surowce, woda. S produktami podstawowymi do wytwarzania dóbr finalnych i póproduktów. Zasoby naturalne dziel si na odnawialne i nieodnawialne. Niektóre z nich mona zastpi w procesie produkcji surowcami chemicznymi (np. wókna naturalne - syntetycznymi).
ZYSK CAKOWITY Zc Rónica midzy cakowitym utargiem (przychodem) ze sprzeday produkcji a poniesionym na jej wytworzenie kosztem cakowitym.
ZYSK EKONOMICZNY Kwota, jaka zostaje po odjciu od przychodów przedsibiorstwa (firmy) wszystkich kosztów, cznie z kosztami alternatywnymi kapitau i kosztem ryzyka utraty pienidzy.
ZYSK KRACOWY ZK Zmiana zysku cakowiego w wyniku zmiany sprzeday o jednostk.
ZYSK PRZECITNY ZP Stosunek (iloraz) zysku cakowitego do wielkoci sprzeday.