Bezrobocie 2, POLITECHNIKA GDA˙SKA


POLITECHNIKA GDASKA

WYDZIA MECHANICZNY

Micha Felski gr. 1

Praca z socjologii

Temat: Bezrobocie - przyczyny, skutki i sposoby zmniejszania

Bezrobocie jest to zjawisko gospodarcze polegajce na tym, ze pewna cz ludzi zdolnych do pracy i poszukujcych jej nie znajduje zatrudnienia.

Tegoroczne wybory parlamentarne skaniaj wielu polityków do gbszego zainteresowania problemem bezrobocia. Czsto podkrela si, e obecny poziom bezrobocia jest zbyt wysoki i naley bi na alarm. Gównym czynnikiem determinujcym tak wysoki poziom bezrobocia jest napyw na rynek pracy absolwentów szkó, w tym take wyszych, którzy pochodz z wyu demograficznego. A poniewa na czynnik demograficzny mamy may wpyw, problem wydaje si znacznie bardziej zoony i trudniejszy do rozwizania. Co wicej, o tym, e wy pojawi si na rynku pracy wiadomo ju byo od dawna. Mimo to wszyscy wydaj si zaskoczeni wzrostem bezrobocia, a gospodarka kompletnie na to nie przygotowana. Poniewa wy demograficzny nie jest niestety problemem jednego rocznika lecz rozkada si na kilka lat, istotnym pytaniem jest to, jak wpynie on na bezrobocie w cigu kilku najbliszych lat.

Bardzo istotny wpyw na redukcj bezrobocia ma równie wzrost gospodarczy. Stopa bezrobocia nie rosaby, gdyby wzrost liczby miejsc pracy byby równy procentowemu przyrostowi liczby bezrobotnych.

Pewien poziom bezrobocia jest w gospodarce nieunikniony, a nawet konieczny, gdy umoliwia dostosowanie struktury produkcji do zmieniajcych si potrzeb. Nadmierne bezrobocie jest jednak zjawiskiem niekorzystnym. Doprowadza ono do obnienia stopy yciowej, zuboenia i wzrostu niezadowolenia spoeczestwa. Nadmierne koszty, zatrudniania pracowników oraz problemy ze znalezieniem pracy prowadz równie do szerzenia si tzw. szarej strefy, w której bezrobotni decyduj si na nielegaln prac i wzrost przestpczoci. Jakiekolwiek wynagrodzenie i fakt posiadania pracy staj si waniejsze ni wiadczenia jakie powinien zapaci za pracownika pracodawca.

W obecnej sytuacji w Polsce walka z bezrobociem wymaga poniesienia kosztów, gdy takie propozycje walki z bezrobociem, jak obnienie skadek paconych na ubezpieczenia spoeczne przez pracodawc bez przeniesienia ich na pracowników, ulgi podatkowe na tworzenie miejsc pracy, ulgi inwestycyjne, kredyty na tworzenie nowych miejsc pracy oraz aktywne formy walki z bezrobociem opierajce si gównie na organizowaniu szkole dla bezrobotnych nios za sob pewien poziom wydatków, które ponosi budet pastwa. Jednak do pewnego stopnia wydatki te mog zosta zrekompensowane wpywami do budetu, o ile bezrobotni znajd miejsca pracy. Zaczynaj bowiem oni (oraz ich pracodawcy) paci podatki oraz opaty na ubezpieczenia spoeczne, oraz nie musz otrzymywa zasików.

Sporód najczciej proponowanych przez polityków sposobów zmniejszenia bezrobocia mona wymieni:

- Trwae obnienie podatków

Za obnieniem podatków przemawia wiele czynników. Po pierwsze, obnienie podatku dochodowego od osób prawnych pozytywnie wpywa na inwestycje. Obnienie podatku dochodowego od osób fizycznych wpywa pozytywnie na zwikszenie konsumpcji. Ronie równie motywacja spoeczestwa do inwestowania w edukacj. eby jednak obniy podatki, niezbdna jest redukcja po stronie wydatków w budecie pastwa, lub konieczno zwikszenia deficytu budetowego czyli zwikszenia zaduenia pastwa. Operacja taka byaby korzystna dla budetu tylko w duszym okresie, jeeli zwikszone przychody do budetu z tytuu wikszego wzrostu gospodarczego, pokryj spat tego zaduenia.

- Zmniejszenie kosztów pracy przez obnienie skadki na ubezpieczenia spoeczne lub ulgi podatkowe na tworzenie nowych miejsc pracy.

Powysze rozwizania prowadz do obnia kosztów dziaania firm, co pozwala na obnienie ceny produktu, a to z kolei prowadzi do wzrostu popytu, a przez to produkcji i zatrudnienia. Niestety zmniejszenie tego typu wiadcze oznacza konieczno pokrycia ich przez pastwo (jeeli nie chce si ich w caoci przerzuci na pracowników). Moe to by jednak neutralne dla budetu, gdy zwikszenie wydatków zostanie prawdopodobnie zrekompensowane przez spadek liczba bezrobotnych, a co za tym idzie, wzrosn wpywy do budetu z tytuu podatków i zmniejszy si wydatki na zasiki oraz ubezpieczenie chorobowe osób bezrobotnych.

- Zmniejszenie czasu pracy poprzez zmniejszenie tygodniowego czasu pracy lub zmniejszenie liczby nadgodzin.

Efekt powyszych zabiegów w krótkim okresie jest niejednoznaczny. Cz firm, które do tej pory zatrudniaa w nadgodzinach, zmniejszy liczb nadgodzin, by dostosowa si do nowej regulacji. Aby utrzyma biecy poziom produkcji, firmy bd musiay zatrudni wicej pracowników. Z drugiej jednak strony operacja taka doprowadzi do podwyszenia kosztów pracy, gdy firmy nie bd mogy ju optymalnie dostosowywa poziomu zatrudnienia oraz liczby godzin pracy do sezonowych zmian popytu.

- Zmniejszenie stawek za nadgodziny

Równie w tym wypadku ostateczny efekt powyszej operacji jest niejednoznaczny. Z jednej bowiem strony firmy bd substytuowa liczb zatrudnionych zwikszonymi godzinami pracy co doprowadzi do redukcji zatrudnienia. Z innej za, operacja ta prowadzi do zmniejszenia kosztów pracy, a zatem i do wzrostu zatrudnienia.

- Zlikwidowanie lub zrónicowanie pacy minimalnej

W wielu przypadkach paca minimalna ustalona przez pastwo wspólnie ze zwizkami zawodowymi, powoduje zniechcenie pracodawców do tworzenia miejsc pracy. Jeeli zlikwidowanie pacy minimalnej jest niemoliwe, to wówczas zrónicowanie pacy wydaje si by pomysem lepszym, ni utrzymywanie jej w caym rynku pracy na jednym poziomie. Zrónicowanie pacy minimalnej moe mie charakter geograficzny jak i równie moe odnosi si na przykad do absolwentów.

- Zmniejszenie ochrony dla dziaaczy zwizków zawodowych

Rozwizanie takie przyniesie bezsprzecznie pozytywne rezultaty w odniesieniu do segmentów rynku pracy, na których zwizki zawodowe maj siln pozycj. S one bowiem z definicji zainteresowane zwikszeniem liczebnoci swoich czonków oraz ich wynagrodze. Ustalaj zatem pac, gdy jest to moliwe, powyej poziomu równowagi rynkowej, co prowadzi do wzrostu bezrobocia. Dlatego te ograniczenie siy zwizków zawodowych w tego typu segmentach rynku ma sens.

- Zwikszenie rónicy pomidzy pac minimalna, a zasikiem dla bezrobotnych

Zbytnie zblienie wartoci zasików dla bezrobotnych oraz dochodów z pracy stanowi czynnik zniechcajcy do podjcia pracy. Zwikszenie tej rónicy moe zwikszy motywacj do podjcia pracy i obnienia bezrobocia. Podobny efekt ma obnienie dugoci okresu, przez który mona otrzymywa zasiek dla bezrobotnych.

- Ograniczenie importu

Cho wydawa moe si, e obnienie importu spowoduje zwikszenie produkcji krajowej i zainteresowanie j konsumentów, to na dusz met moe to spowodowa wzrost cen artykuów importowanych, zuboenie spoeczestwa i co za tym idzie - ograniczenie konsumpcji dóbr krajowych. Majc na uwadze czonkostwo Polski w Unii Europejskiej, polscy przedsibiorcy w chronionych sektorach przeyliby w przyszoci szok, gdy nie sprostaj zagranicznej konkurencji, co doprowadzi do gwatownego spadku produkcji oraz zatrudnienia. Tego typu regulacje odsuwajc wic problem bezrobocia w czasie, a nie rozwizuj go.

- prace interwencyjne oraz roboty publiczne - taki sposób powoduje czsto nisk produktywno

tej pracy oraz negatywn selekcj wystpujc wród spoeczestwa.