 | Pobierz cały dokument doktryny.polityczno.prawne.doktryny.wyklad.doc Rozmiar 540 KB |
HISTORIA DOKTRYN POLITYCZNYCH I PRAWNYCH
PROF. DR. HAB. ZBIGNIEW RAU
I. PRZEDMIOT HISTORII DOKTRYN POLITYCZNO- PRAWNYCH
HISTORIA DOKTRYN POLITYCZNYCH I PRAWNYCH jest dyscypliną stosunkowo młodą. Początki datuje się na XIX w. Przedtem była to historia filozofii politycznej, Zajmuje się poglądami filozofów na państwo, prawo, społeczeństwo, władzę. Zajmuje się też kwestiami, które nie były przedmiotem myśli filozofów ( zasada złotej wolności szlacheckiej, zasady demokracji ateńskiej ). Uznano jednak, że nazwa "filozofia państwa i prawa" nie jest adekwatna. Stąd sięgnięto do pojęcia "doktryny". Istnieją różne rodzaje doktryn ( np. polityczne, wojskowe ):
- doktryna Monroego ( izolacjonizm USA ),
- doktryna Breżniewa ( możliwość interwencji ZSRR tam gdzie władza ludowa była zagrożona po "praskiej wiośnie", bo zagrożenie partii komunistycznej w jednym z państw niesie za sobą zagrożenie pozycji partii w innych państwach ). Takimi doktrynami nie będziemy się zajmować ( bo Monroe i Breżniew nie byli filozofami ).
DOKTRYNA POLITYCZNA/PRAWNA to zespół usystematyzowanych poglądów na państwo, prawo, społeczeństwo, własność, wolność, który posiada walor spójności i niesprzeczności.
ŹRÓDŁA DOKTRYN POLITYCZNYCH I PRAWNYCH:
a) traktaty filozoficzne,
b) traktaty polityczne,
c) koncepcje religijne, aksjologiczne,
d) wystąpienia publiczne,
e) kazania duchowieństwa,
f) manifesty programowe,
g) korespondencja prywatna
Trzeba dysponować wiedzą z zakresu historii ustroju i historii filozofii.
Funkcje doktryn politycznych i prawnych:
a) należą do świadomości społecznej, wskazują na stosunek do zastanego porządku publicznego,
b) na podstawie stosunku doktryn do władzy wyróżniamy trzy rodzaje doktryn:
- legitymizujące ( np. doktryna Lenina, Locke'a )
- odrzucające ( te same, ale w innym okresie historycznym ),
- kreślące wizje przyszłego porządku państwa ( również doktryna Lenina )
Od stosunku obywateli do doktryn zależy w jakim stanie jest władza publiczna. Gdy państwo nie będzie w stanie zastosować przymusu, to nie będzie miało możliwości wyegzekwowania np. podatków, jeśli obywatele ich nie akceptują.
Możemy więc zauważyć różny stosunek państw do doktryn:
Np. weźmy państwo, które umiejscowimy na jednym biegunie naszego spektrum.
- państwo totalitarne- władza ma tendencje do kontrolowania wszystkich dziedzin życia obywateli. Wspierało więc tylko jedną doktrynę, a wszystkie inne odrzucało, zwalczało- np. państwo nazistowskie. Zwalczanie doktryn miało różny charakter:
- palenie książek,
- represje polityczne,
- system edukacji,
- zagłuszanie zagranicznych audycji radiowych ( bo były tam inne doktryny niż legitymizujące )
Tak długo, jak konstytucja nie jest zagrożona, tak długo państwo ma obowiązek szanować alternatywne doktryny.
KLASYFIKACJA DOKTRYN:
1) wg kryterium chronologicznego
a) starożytne ( np. Arystotelesa ),
b) średniowieczne ( np. św. Tomasza z Akwinu ),
c) nowożytne ( np. Locke'a ),
d) współczesne ( G. Gentile, J. Ross )
2) wg charakteru zachodzących zmian społecznych czy politycznych,
a) rewolucyjne- gdy autor doktryny zakłada, że jedyną drogą do zmian politycznych czy społecznych jest rewolucja )- gwałtowna, radykalna zmiana, przy użyciu siły, przemocy- np. doktryna Lenina,
 | Pobierz cały dokument doktryny.polityczno.prawne.doktryny.wyklad.doc rozmiar 540 KB |