ćwiczenia nr 7 Rozwój myślenia c.d, piaget rozwój operacji formalnych, PIAGET rozdział 6


PIAGET rozdział 6

ROZWÓJ OPERACJI FORMALNYCH

- Dorosły człowiek z rozwiniętymi w pełni operacjami formalnymi ma już zazwyczaj strukturalne wyposażenie poznawcze, które pozwala mu myśleć „tak jak” myślą dorośli - myślenie jest tak samo logiczne;

- Akomodacja i asymilacja pobudzane przez brak równowagi zachodzą nieustannie przez całe życie, wywołując zmiany w schematach;

- po zakończeniu rozwoju operacji formalnych zmiany w rozumowaniu mają charakter wyłącznie ilościowy;

Treść i funkcja myślenia mogą się dalej zmieniać i doskonalić (nie struktury);

- nie należy jednak zakładać, że wszyscy w pełni rozwijają operacje formalne - wg badań nie więcej niż połowa amerykańskiej populacji je rozwija :P

- podobne funkcjonalnie;

- korzystają z operacji logicznych;

- główna różnica: szerszy zakres zastosowań myślenia formalnego oraz typ operacji logicznych dostępnych na tym poziomie;

- rozwiązywanie faktycznych, konkretnych problemów tu i teraz;

- występują jeszcze problemy z rozumieniem złożonych zadań słownych obejmujących założenia i problemy hipotetyczne, lub wymagających wybiegania w przyszłość;

- analiza każdego problemu z osobna (brak koordynacji operacji);

- brak problemów z jakimikolwiek zadaniami;

- zdolność do introspekcji i myślenia o swoich własnych myślach i odczuciach tj. o przedmiotach;

- rozumowanie niezależne od przeszłych i bieżących doświadczeń;

- możliwa koordynacja i kilka operacji naraz;

- rozumowanie naukowe;

- budowanie i sprawdzanie hipotez;

- rozumienie przyczynowości;

- zdolność do operowania logiką argumentów niezależnie od ich treści;

- wynika z operacji konkretnych poprzez włączenie i modyfikację struktury poprzedniego poziomu;

- właściwości myślenia hipotetyczno-dedukcyjnego, naukowo-indukcyjnego oraz odzwierciedlająco-abstrakcyjnego;

- operuje treścią, którą Piaget nazwał pojęciową lub kombinatoryczną oraz formalnymi schematami operacyjnymi;

rozumowanie hipotetyczne:

- wykracza poza ramy codziennego doświadczenia ku sprawom, w których nie mamy żadnego doświadczenia;

- przekracza percepcję i pamięć i dotyczy tego, co nie jest poznawane bezpośrednio, co jest hipotetyczne;

rozumowanie dedukcyjne:

- rozumowanie od przesłanek do konkluzji lub od ogółu do szczegółu;

rozumowanie hipotetyczno dedukcyjne:

- wyciąga dedukcyjne konkluzje z przesłanek, które są hipotezami, a nie faktami weryfikowanymi przez przedmiot;

- używane w sposób symboliczny (w umyśle);

- zdolność do rozważania hipotez (przesłanek), o których sądzi się, że nie są prawdziwe i mimo to dochodzenia do logicznych wniosków, które mogą być wyciągnięte z tych hipotez;

rozumowanie indukcyjne:

- polega na wyprowadzaniu ogólnych konkluzji ze szczegółowych faktów;

- podstawowy typ rozumowania używany przez naukowców do tworzenia uogólnień i praw naukowych;

rozumowanie naukowe:

- zdolność do równoczesnego uwzględniania wielu zmiennych;

- powiązanie z rozumowaniem kombinatorycznym - branie pod uwagę kilku zmiennych równocześnie;

- wykroczenie poza obserwację i zbudowanie zależności między zmiennymi na drodze rozumowania oraz weryfikacja poprzez systematyczne eksperymentowanie;

Doświadczenie z bezbarwnymi cieczami - włączanie zmiennych:

- dzieciom każe się mieszać ze sobą ciecze, które wyglądają tak samo i są w 5 naczyniach tak, aby otrzymać żółtą

dzieci na poziomie operacji konkretnych: metoda prób i błędów, nie umieją powtórzyć sukcesu;

dzieci na poziomie operacji formalnych: bardziej przemyślne, np. zapisują sobie;

Doświadczenie z wahadłem - wyłączanie zmiennych:

- pytanie: co decyduje o częstotliwości drgań ciężarka na lince?

poziom operacji formalnych: napęd nadawany przez dziecko;

poziom operacji konkretnych: ciężar, wysokość ruchów, długość sznurka - nieumiejętność wyeliminowania zmiennych;

poziom operacji formalnych: rozumowanie kombinatoryczne i umiejętność wykluczenia zmiennych; umieją strukturalizować i usystematyzować wyniki swoich obserwacji i wyciągnąć z nich wnioski;

dzieci na poziomie operacji konkretnych mają problem z rozwiązaniem tych zadań, chociaż ich charakter jest konkretny, ale trzeba zastosować myślenie kombinatoryczne;

- poznawcze konstruowanie;

- mechanizm za pomocą którego konstruowana jest wiedza logiczno-matematyczna;

- zawsze wykracza poza obserwację;

- powoduje reorganizację umysłową;

- w kierunku od niższego poziomu do wyższego;

- wewnętrzna myśl lub refleksja oparta na dostępnej wiedzy;

- na poziomie operacji formalnych może doprowadzić do powstania nowej wiedzy/konstrukcji na podst. samej tylko refleksji;

Analogie:

- wymagają budowania i porównywania relacji między obiektami, wobec których są dokonywane;

- można do nich dojść tylko przez abstrahowanie odzwierciedlające;

- np. pies do sierści ma się tak jak ptak do piór

- bada się je pokazując dzieciom obrazki i prosząc, by łączyły w pary;

3 poziomy rozumowania przez analogię (Gallagher i Reid):

1. 5,6 r.ż. - tworzą pary, ale pomijają postać analogii (sierść-pies, żeby mu było ciepło; pióra-ptak, żeby mógł latać) - abstrahowanie empiryczne;

2. 8-11 r.ż. - tworzą pary, ale gdy sugeruje się coś innego, zmieniają zdanie; obecne abstrahowanie odzwierciedlające;

3. od 11. r.ż. - nie ulegają sugestii;

dopiero w okresie operacji formalnych dzieci są świadome analogii;

jest to przykład rozumowania prawie całkiem niezależnego od treści;

Formalne schematy operacyjne: bardziej przypominają rozumowanie naukowe niż operacje zdaniowe;

PROPORCJE:

- można prześledzić na podstawie doświadczenia z dźwignią;

- 7 lat - metoda prób i błędów;

- operacje konkretne: uczą się wyrównywania ciężaru i odległości w systematyczny sposób, lecz nie potrafią skoordynować tych funkcji jako proporcji;

- około 13 r.ż. - rozumienie proporcjonalności;

PRAWDOPODOBIEŃSTWO:

- opiera się na rozumieniu przypadku oraz proporcji;

- dopiero w stadium operacji formalnych;

- 11-12 (?) 12-13 w innym miejscu…;

- potrzebna: kombinatoryka, rachunek proporcji;

- do badań stosuje się: klocki w pudełku w różnej ilości; pytanie, jakiego koloru klocek wyciągnie eksperymentator;

mniej abstrakcyjne niż schematy zdaniowe, bo nie oparte na dedukcji…

- rozwój uczuć idealistycznych oraz kształtowanie się osobowości;

- natura młodzieńczego egocentryzmu: jeśli coś jest logiczne to jest dobre, słuszne

- kształtowanie się osobowości następuje wtedy, gdy człowiek ma już w pełni rozwinięte operacje formalne i stara się przystosować do życia w grupie, w świecie, społeczeństwie - osobowość jest zwrócona ku społeczeństwu, roli jednostki w świecie, „kwestia zespolenia dzieła z indywidualnością” - produkt pragnienia i wysiłku, by stać się dorosłym i zachować autonomię i wartości;

- ukształtowanie osobowości to ostatni etap rozwoju społecznego i uczuciowego;

- najwyższy poziom, gdy uczuciowość i operacje formalne są już w pełni rozwinięte;

- kodyfikacja reguł: 11-12 lat - rozumieją już, że można zmienić reguły w porozumieniu z innymi uczestnikami, że są potrzebne;

- kłamstwo:

stadium przedoperacyjne: kłamstwo to cos brzydkiego; pomyłki to też kłamstwo; powodem powstrzymania się od kłamstwa - unikanie kary; to za co się nie karze nie jest kłamstwem ; 9 lat - już odróżniają kłamstwo od kary;

stadium operacji konkretnych: czy stwierdzenie jest kłamstwem decyduje to czy jest prawdziwe czy fałszywe; kłamstwo jest złe nawet bez kary;

10-12 r.ż. - zaczynają uwzględniać intencje; kłamstwo to intencjonalne wprowadzenie w błąd (przełom operacji konkretnych/formalnych);

operacje formalne: wiedzą, że powstrzymywanie się od kłamstwa jest niezbędne do współpracy;

- sprawiedliwość:

do 7 r.ż. - sprawiedliwe to co dorośli uznają za takie; brak rozróżnienia sprawiedliwe-niesprawiedliwe a posłuszeństwo-nieposłuszeństwo; kara to istota sprawiedliwości;

7.8.r.ż. - sprawiedliwa kara -rozumienie reguł; od sądów aspołecznych (sankcja ekspiacyjna) do sądów społecznych (wzajemność);

8-11 r.ż. - odwzajemnianie; równość - za takie samo przewinienie wszyscy powinni otrzymywać tę sama karę; sankcje ekspiacyjne nie są uważane za sprawiedliwe;

11-12 lat - sprawiedliwość wyrównawcza - odwzajemnianie nadal; uwzględnianie zmiennych sytuacyjnych i intencji;

POLECAM TABELKĘ NA STRONIE 148

- jednostka nie uważa się już za dziecko;

- przestaje widzieć siebie jako niższą względem dorosłych;

- staje się członkiem społeczeństwa, zaczyna odgrywać rolę, robić karierę

- rozwój uczuciowy i poznawczy nadają kształt dorastaniu;

- wychwytywanie błędów logicznych w rozumowaniu dorosłych; dociekliwość;

- różnica między dorastającymi a dorosłymi tylko w liczbie schematów;

- Piaget zaobserwował powiązania miedzy rozwojem poznawczym, afektywnym i zachowaniem, co jednak nie wywołało większego zainteresowania, szczególnie rodziców i pedagogów, nad czym autor tekstu ubolewa :P

- niepowtarzalność myślenia i osobowości dorastających;

- dorastający to ktoś, kto wszedł w stadium operacji formalnych i rozwija lub rozwinął umiejętności poznawcze i rozumowanie afektywne;

EGOCENTRYZM DORASTAJĄCYCH:

- egocentryzm to produkt uboczny rozwoju umysłowego, który przejawia się w unikalnej dla danego okresu postaci i przeszkadza w jakimś sensie w stosowaniu dopiero co nabytych struktur poznawczych;

0-2 - nie odróżnia przedmiotów od siebie;

2-7 - nieumiejętność odróżniania własnego punktu widzenia od innych; nieumiejętność odróżniania symboli od tego, do czego się odnoszą;

7-11 - niezdolność odróżniania spostrzeganych zdarzeń od konstrukcji umysłowych;

11+ - to, co logiczne, zawsze słuszne; niezdolność odróżniania własnego świata od świata rzeczywistego; dlatego często kryzysy wartości, on także słabnie;

IDEALIZM:

- oparty na prawach logiki - ale świat nie zawsze jest logiczny…a nawet można powiedzieć, że rzadko…

- chcą reformować świat;

- gdy próbuje wprowadzić w czyn swoje założenia świat wprowadza w stan nierównowagi co zmusza go do skorygowania hipotez;

- gdy perspektywa logiczno-egocentryczna zostaje zmieniona na logiczno-realistyczną to idealizm staje się nieegocentryczny (uznaje logiczna i nielogiczną złożoność problemów);

1


Wyszukiwarka