CWICZENIA 3 - EKONOMIKA I ORGANIZACJA PRODUKCJI ROŚLINNEJ -ZADANIA
Zadanie 1
Oceń organizację produkcji roślinnej i zaproponuj zmiany w przykładowym gospodarstwie ukierunkowanym na chów bydła mlecznego. W gospodarstwie utrzymywanych było 20 krów mlecznych z przychówkiem żeńskim. Średnia wydajność mleczna krów wynosiła 4500 kg mleka. Łączne zapotrzebowanie na paszę dla stada bydła utrzymywanego w gospodarstwie wynosiło: zielonka - 140 t; kiszonka - 300 t; siano - 32 t; pasza treściwa - 14,5 t. Obsada zwierząt wynosiła 77 SD/100 ha UR. Można przyjąć, że 1 SD produkuje 10 t obornika rocznie.
1,5 km
1,0 km
0,3 km
5 km 2,1 km
Oznaczenia
Symbol oznaczenia |
przeznaczenie |
Jakość gleby |
Uprawiana roślina w 2012 roku |
Powierz-chnia [ha] |
Plon [dt] |
Symbol oznaczenia |
przeznaczenie |
Powierz-chnia |
Użytki rolne |
Użytki pomocnicze i użytki nierolnicze |
|||||||
2 |
TUZ |
IV |
Pastwisko |
4,00 |
400,0 |
1 |
Ośrodek gosp. |
0,80 |
3 |
GO |
IVa |
Pszenica jara |
3,80 |
45,0 |
14 |
Droga pub. |
|
4 |
GO |
IVb |
Kukurydza na kiszon. |
5,10 |
520,0 |
15 |
Rowy meliorac. |
|
5 |
GO |
III a |
Buraki cukrowe |
2,50 |
450,0 |
16 |
Lasy |
1,20 |
6 |
GO |
III b |
Pszenżyto |
2,35 |
40,0 |
|
|
|
7 |
GO |
IV a |
Jęczmień jary |
4,00 |
42,0 |
|
|
|
8 |
GO |
V |
Żyto |
2,10 |
32,0 |
|
|
|
9 |
GO |
V |
Ziemniak jadalne |
2,35 |
220,0 |
|
|
|
10 |
GO |
II |
Lucerna na kiszonkę |
1,50 |
600,0 |
|
|
|
11 |
GO |
III a |
Miesz. zbożowo-strącz na kiszonkę (GPS) |
2,00 |
300,0 |
|
|
|
12 |
GO |
III a |
Rzepak |
2,50 |
30,0 |
|
|
|
13 |
TUZ |
IV |
Łąka |
8,00 |
380,0 |
|
|
|
Rozwiązanie zadania 1
Wydzielone kompleksy glebowe (rodzaje, powierzchnia)
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Struktura zasiewów
Kompleks 1 (___________________) Kompleks 2 ( ________________________)
Wyszczególnienie |
udział w zasiewach [%] |
Wyszczególnienie |
udział w zasiewach [%] |
Zboża |
|
Zboża |
|
Rośliny okopowe |
|
Rośliny okopowe |
|
Rośliny przemysłowe |
|
Rośliny przemysłowe |
|
Rośliny pastewne |
|
Rośliny pastewne |
|
|
|
|
|
Bilans pasz w analizowanym roku
Uprawiana roślina |
Zapotrzebowanie na paszę [dt] |
Zbiór roślin pastewnych [dt] (plon x powierzchnia) |
Różnica między produkcją a zapotrzebowaniem [dt] |
Zapotrzebowanie poszczególnych pasz na 1 sztukę strukturalną [dt] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bilans obornika
Określenie produkcji obornika w gospodarstwie
________________________________________________________
Określenie zapotrzebowania na obornik przy prowadzonej strukturze zasiewów
________________________________________________________
________________________________________________________
Zaproponowany płodozmian dla przykładowego gospodarstwa z określeniem bilansu substancji organicznej na wydzielonych polach płodozmianowych
Kompleks 1 (___________________)
|
Powie-rzchnia [ha] |
Lata |
Razem substancja organiczna [t] |
|||||||||
|
|
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2017 |
|
|||||
|
|
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
|
POLE 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kompleks 2 (___________________)
|
Powie-rzchnia [ha] |
Lata |
Razem substancja organiczna [t] |
|||||||||
|
|
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
|
|||||
|
|
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
|
POLE 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tabela pomocnicza do określenia bilansu substancji organicznej
Współczynniki reprodukcji i degradacji glebowej substancji organicznej
Roślina lub nawóz organiczny |
Jednostka |
Współczynniki reprodukcji (+) lub degradacji (-) w t/ha substancji organicznej gleb |
||
|
|
Lekkie |
Średnie |
Ciężkie |
Okopowe, warzywa korzeniowe |
1 ha |
-1,26 |
-1,40 |
-1,54 |
Kukurydza, warzywa liściaste |
1 ha |
-1,12 |
-1,15 |
-1,22 |
Zboża, rośliny oleiste, włókniste |
1 ha |
-0,49 |
-0,53 |
-0,56 |
Rośliny strączkowe |
1 ha |
+0,32 |
+0,35 |
+0,38 |
Trawy i ich mieszanki |
1 ha |
+0,95 |
+1,05 |
+1,16 |
Motylkowe |
1 ha |
+1,89 |
+1,96 |
+2,10 |
Międzyplony (na zieloną masę) |
1 ha |
+0,63 |
+0,70 |
+0,77 |
Obornik |
tona suchej masy |
|
+0,35 |
|
Gnojowica |
tona suchej masy |
|
+0,28 |
|
Słoma |
tona suchej masy |
|
+0,28 |
|
Produkcja pasz objętościowych
Uprawiana roślina |
Powierzchnia [ha] |
Planowany plon [dt] |
Zbiór [dt] |
Zapotrzebowanie paszy na 1 sztukę strukturalną [dt] |
Możliwa liczba sztuk strukturalnych do wyżywienia [szt.] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zadanie 2
Oblicz poziom dopłat bezpośrednich dla gospodarstwa z zadania 1 uwzględniając dotychczasową strukturę zasiewów oraz strukturę zasiewów zaplanowaną na kolejny rok
Dopłaty bezpośrednie z uwzględnieniem dotychczasowej struktury zasiewów
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Dopłaty bezpośrednie przy planowanej strukturze zasiewów
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Informacje o zasadach udzielania dopłat bezpośrednich oraz stawkach dopłat należy szukać na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Zadanie 3
W gospodarstwie „A” i w gospodarstwie „B” w 2010 roku osiągnięto następujący poziom plonów roślin uprawnych (poniższa tabela):
Oceń wysokość uzyskanych plonów;
Oblicz wskaźnik względnej wysokości plonów w przedstawionych gospodarstwach w stosunku do przeciętnych plonów osiąganych w Niemczech w 2010 roku;
Oblicz plon przeliczeniowy.
Uprawiana roślina |
Gospodarstwo „A” |
Gospodarstwo „B” |
||||
|
Powierzchnia uprawy [ha] |
Plon rzeczywisty [dt/ha] |
Klasy gleb |
Powierzchnia uprawy [ha] |
Plon rzeczywisty [dt/ha] |
Klasy gleb |
Pszenica ozima |
2,6 |
15 |
III |
5,0 |
40 |
III |
Żyto |
|
|
|
2,0 |
28 |
VI |
Jęczmień jary |
2,6 |
43 |
III |
|
|
|
Rzepak |
1,3 |
20 |
III |
3,3 |
25 |
IV |
Buraki cukrowe |
1,2 |
410 |
III |
|
|
|
Ziemniaki |
2,3 |
220 |
IV |
5,1 |
180 |
V |
Łubin żółty |
|
|
|
5,2 |
15 |
V |
Groch |
0,8 |
16 |
III |
|
|
|
Kukurydza na kiszonkę |
1,1 |
500 |
IV |
10,1 |
500 |
IV |
Razem grunty orne |
11,9 |
X |
X |
30,7 |
X |
X |
Pastwisko trwałe |
2,1 |
410 |
IV |
10,0 |
380 |
IV |
Łąki trwałe |
1,8 |
290 |
V |
15,0 |
350 |
IV |
Razem trwałe użytki zielone |
3,9 |
X |
X |
25,0 |
X |
X |
Razem użytki rolne |
15,8 |
X |
X |
55,7 |
X |
X |
Tabele pomocnicze do zadania 3
Poziom plonów wzorcowych dla zbóż
|
Klasa gleby |
||
|
I, II, III |
IV |
V, VI |
Bardzo dobry |
Powyżej 60 |
Powyżej 50 |
Powyżej 35 |
Dobry |
50-60 |
40-50 |
30-35 |
Średni |
40-50 |
30-40 |
25-30 |
Niski |
Poniżej 40 |
Poniżej 30 |
Poniżej 25 |
Poziom plonów wzorcowych dla buraków cukrowych
|
Zbiór kombajnem wielorzędowym |
Zbiór kombajnem jednorzędowym |
Bardzo dobry |
Powyżej 450 |
Powyżej 500 |
Dobry |
350-450 |
400-500 |
Średni |
300-350 |
350-400 |
Niski |
Poniżej 300 |
Poniżej 350 |
Poziom plonów wzorcowych dla ziemniaków
|
Odmiany |
||
|
Wczesne |
Średnio - wczesne |
Średnio -późne i późne |
Bardzo dobry |
Powyżej 180 |
Powyżej 250 |
Powyżej 350 |
Dobry |
150-180 |
200-250 |
300-350 |
Średni |
120-150 |
150-200 |
250-300 |
Niski |
Poniżej 120 |
Poniżej 150 |
Poniżej 250 |
Źródło: Ziętara W.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa rolniczego. Wydawnictwo FAPA, Warszawa 1998
Plony i zbiory roślin uprawnych w Niemczech w 2005 i 2006 roku
Produkt |
Plony w dt/ha |
Zbiory w 1 000 t |
Zbiory 2009 do 2010 w % |
||
|
2009 |
2010 |
2009 |
2010 |
|
Zboża ogólnie |
67,0 |
64,6 |
44 452 |
45 271 |
+ 1,8 |
W tym: Pszenica ozima |
76,4 |
73,2 |
18 650 |
21 325 |
+ 14,3 |
Pszenica jara |
60,3 |
54,3 |
901 |
253 |
- 71,9 |
Żyto |
57,9 |
49,3 |
4 329 |
4 154 |
- 4,0 |
Jęczmień ozimy |
65,9 |
63,8 |
9 026 |
9 232 |
+ 2,3 |
Jęczmień jary |
50,9 |
46,3 |
4 275 |
2 874 |
- 32,8 |
Ziemniaki |
375,0 |
433,4 |
11 568 |
13 193 |
+ 14,0 |
W tym. Ziemniaki jadalne |
379,3 |
440,8 |
11 008 |
12 634 |
+ 14,8 |
Buraki cukrowe |
563,6 |
617,7 |
27 569 |
27 920 |
+ 1,3 |
Rzepak i rzepik |
35,8 |
33,2 |
4 285 |
3 586 |
- 16,3 |
Źródło: www.verbraucherministerium.de
Obliczanie wskaźnika względnej wysokości plonów w gospodarstwie „A”
Uprawiana roślina |
Powierzchnia [ha] |
Plon rzeczywisty [dt/ha] |
Zbiór [dt] |
Średni plon w Niemczech [dt/ha] |
Powierzchnia niezbędna do osiągnięcia danego zbioru przy średnim plonie w Niemczech [ha] |
Pszenica ozima |
|
|
|
|
|
Jęczmień jary |
|
|
|
|
|
Rzepak |
|
|
|
|
|
Buraki cukrowe |
|
|
|
|
|
Ziemniaki |
|
|
|
|
|
Groch |
|
|
|
|
|
Kukurydza na kiszonkę |
|
|
|
|
|
Razem |
|
X |
X |
X |
|
Wskaźnik względnej wysokości plonów w gospodarstwie „A” ______________________________
Obliczanie wskaźnika względnej wysokości plonów w gospodarstwie „B”
Uprawiana roślina |
Powierzchnia [ha] |
Plon rzeczywisty [dt/ha] |
Zbiór [dt] |
Średni plon w Niemczech [dt/ha] |
Powierzchnia niezbędna do osiągnięcia danego zbioru przy średnim plonie w Niemczech [ha] |
Pszenica ozima |
|
|
|
|
|
Żyto |
|
|
|
|
|
Rzepak |
|
|
|
|
|
Ziemniaki |
|
|
|
|
|
Łubin żółty |
|
|
|
|
|
Kukurydza na kiszonkę |
|
|
|
|
|
Razem grunty orne |
|
X |
X |
X |
|
Wskaźnik względnej wysokości plonów w gospodarstwie „B” ______________________________
Obliczanie plonu przeliczeniowego w gospodarstwie „A”
Uprawiana roślina |
Powierzchnia [ha] |
Plon rzeczywisty [dt/ha] |
Zbiór [dt] |
Współczynnik przeliczeniowy |
Zbiór przeliczeniowy [dt] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Razem |
|
X |
X |
X |
|
Plon przeliczeniowy w gospodarstwie „A” ______________________________
Obliczanie plonu przeliczeniowego w gospodarstwie „B”
Uprawiana roślina |
Powierzchnia [ha] |
Plon rzeczywisty [dt/ha] |
Zbiór [dt] |
Współczynnik przeliczeniowy |
Zbiór przeliczeniowy [dt] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Razem |
|
X |
X |
X |
|
Plon przeliczeniowy w gospodarstwie „B” ______________________________
Zadanie 4
Określ optymalny poziom nawożenia azotowego pszenicy ozimej dysponując następującymi informacjami:
Funkcja produkcji: y = 40 + 0,4 x - 0,001 x^2
y - plon pszenicy ozimej [dt/ha]
x - nawożenie mineralne azotem [kg N/ha]
Ceny: Py = 12,50 euro/dt pszenica ozima
Px = 1,00 euro/kg N
N (x) kg/ha |
Plon (y) dt/ha |
Produkcyjność krańcowa (y') dt/kg N |
Przychody Euro/ha |
N-Koszty Euro/ha |
NADWYŻKA Euro/ha |
50 |
57,5 |
0,30 |
718,75 |
50,00 |
668,75 |
60 |
60,4 |
0,28 |
755,00 |
60,00 |
695,00 |
70 |
63,1 |
0,26 |
788,75 |
70,00 |
718,75 |
80 |
65,6 |
0,24 |
820,00 |
80,00 |
740,00 |
90 |
67,9 |
0,22 |
848,75 |
90,00 |
758,75 |
100 |
70,0 |
0,20 |
875,00 |
100,00 |
775,00 |
110 |
71,9 |
0,18 |
898,75 |
110,00 |
788,75 |
120 |
73,6 |
0,16 |
920,00 |
120,00 |
800,00 |
130 |
75,1 |
0,14 |
938,75 |
130,00 |
808,75 |
140 |
76,4 |
0,12 |
955,00 |
140,00 |
815,00 |
150 |
77,5 |
0,10 |
968,75 |
150,00 |
818,75 |
160 |
78,4 |
0,08 |
980,00 |
160,00 |
820,00 |
170 |
79,1 |
0,06 |
988,75 |
170,00 |
818,75 |
180 |
79,6 |
0,04 |
995,00 |
180,00 |
815,00 |
190 |
79,9 |
0,02 |
998,75 |
190,00 |
808,75 |
200 |
80,0 |
0,00 |
1000,00 |
200,00 |
800,00 |
210 |
79,9 |
-0,02 |
998,75 |
210,00 |
788,75 |
220 |
79,6 |
-0,04 |
995,00 |
220,00 |
775,00 |
230 |
79,1 |
-0,06 |
988,75 |
230,00 |
758,75 |
240 |
78,4 |
-0,08 |
980,00 |
240,00 |
740,00 |
250 |
77,5 |
-0,10 |
968,75 |
250,00 |
718,75 |
Maksymalny plon pszenicy ozimej osiągniemy przy nawożeniu azotowym na poziomie ____________________________
Optymalny poziom nawożenia azotowego (z ekonomicznego punktu widzenia) występuje przy nawożeniu azotowym na poziomie: __________________________________________________________
Zalecana literatura do ćwiczeń 3
Klepacki B.: Ekonomika i Organizacja Rolnictwa. Wydawnictwo Szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998, (str. 36 - 46)
Klepacki B.: Wybrane pojęcia z zakresu organizacji gospodarstw, produkcji i pracy w rolnictwie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1998, (str. 27 - 43)
Manteuffel R.: „Ekonomika i organizacja gospodarstwa rolniczego”. PWRiL Warszawa 1979, (str. 291 - 321)
Reisch E., Zeddies J.: Wprowadzenie do ekonomiki i organizacji gospodarstw rolnych. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. Poznań 1995, (str. 107 - 279)
Ziętara W., Olko-Bagieńska T.: Zadania z analizy działalności gospodarczej i planowania w gospodarstwie rolniczym. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa 1986, (str. 111 - 125)
Ziętara W.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa rolniczego. Wydawnictwo FAPA, Warszawa 1998, (str. 98 - 118)
6
9
8
7
5
3
2
1
4
14
13
11
12
10
15
16
15
16
Wyszukiwarka