TECHNOLOGIA- nauka o metodach wytwarzania, tj. o procesach, których celem jest obróbka materiałów i półwyrobów w gotowe wyroby i produkty.
PROCES TECHNOLOGICZNY-część procesu technologicznego obejmujące jego podstawowe czynności, związane bezpośrednio z obróbką materiałów i półwyrobów oraz łączeniem (montażem) części i elementów w większą całość.
TECHNOLOGIA PROD. BUDOWLANEJ- nauka o procesach związanych z wytwarzaniem materiałów i wyrobów budowlanych (półfabrykatów) oraz ich wbudowanie w konstrukcję obiektu budowlanego lub z montażem części i elementów konstrukcji budowlanych i wykończeniem obiektu.
STAN ZEROWY- wykopy, fundamenty, piwnice i strop nad piwnicą. Potem poziom pietra jest 2,70 (czyli do wysokości następnego stropu). Jest to określenie dla części budynku, gdzie zostały wykonane elementy budowlane do wierzchu pierwszego stropu lub umownego poziomu +0,00 (łącznie z grubością stropu).
STAN SUROWY- określenie dla budynku, w którym zostały wykonane elementy budowlane w zasadzie zaliczane do robót konstrukcyjnych, np. fundamenty, stropy, nadproże, schody, ściany konstrukcyjne, balkony, konstrukcja dachu z odpływem wody.
Stan surowy otwarty- bez okien, drzwi, bez stolarki.
Stan surowy zamknięty- z oknami i drzwiami, zamknięta przestrzeń wewnętrzna budynku.
STAN WYKOŃCZENIOWY- określenie dla budynku, w którym zostały wykonane elementy zaliczone do robót wykończeniowych (np. instalacje, tynki, malowanie).
Pokrycie budynku dachem to „data urodzenia” budynku.
Stopień zużycia budynku S= t/T*100, gdzie t- data pokrycia dachem, obecny wiek budynku,
T- przewidywany czas życia (100-120 lat dla betonu, żelbetonu). Remonty podnoszą stan budynku, przez co czas życia jest wydłużony. Wykres:
BUDYNEK- obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty.
BUDOWA- wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, modernizacja.
BUDOWLA- to każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, np. drogi, lotniska, uzbrojenia, instalacje przemysłowe.
Różnice między budownictwem a przemysłem:
-budownictwo jest sezonowe,
-budownictwo ma indywidualny charakter (np. miejsce, lokalizacje),
-nieruchomość obiektu, produktu.
-na produkcje budowlaną mają wpływ warunki atmosferyczne, a na produkcje faktyczna nie,
-złożoność obiektu,
-roboty przygotowawcze (każdorazowo)- urządzenie placu budowy,
-długowieczność produktu,
-kapitałochłonność.
Główne obowiązki podmiotów występujących w procesie inwestycyjnym:
Podmioty: projektant, inwestor, wykonawca oraz banki (kredytodawcy), organy administracji państwowej organizujące wszelkie zezwolenia i dokumenty (inspektor budowlany).
INWESTOR:
-dostarczenie dokumentacji projektantowi (zamówienie i przekazanie projektu projektantowi),
-przekazanie terenu budowy, kiedy wykonawca przejmuje teren budowy wtedy odpowiada za wszystko, co dzieje się na tym terenie,
-uzyskanie pozwolenia na budowę,
-odbiór umówionego przedmiotu w umowie (obiektu), może on odmówić odbioru (komisyjnie), wypunktowanie wad i termin ich usunięcia; potem nie ma prawa odmówić,
-zapłata umówionego wynagrodzenia.
PROJEKTANT:
-opracowanie projektu obiektu budowlanego, zgodnego z decyzja o zagospodarowaniu przestrzennym, normami i prawem,
-uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzenie rozwiązań (ochrona środowiska),
-wyjaśnienie wątpliwości dot. projektu,
-uzgodnienie możliwości zamiennych, kiedy coś jest ładne na papierze, ale trzeba to poprawić żeby stało.
WYKONAWCA (kierownik budowy):
-protokolarne przejęcie terenu budowy od inwestora,
-prowadzenie dokumentacji budowy (dziennik budowy, książka pomiarów),
-wytyczenie geodezyjne obiektu,
-przytrzymanie robót budowlanych w wypadku stwierdzenia powstania zagrożenia i zawiadomienie odpowiedniego organu,
-zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy informacji o wizycie inspektora budowy,
-realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,
-zgłoszenie inwestorowi robót i obiektów do odbioru,
-przygotowanie dokumentacji powykonawczej (projekt z naniesionymi w trakcie realizacji poprawkami),
-zgłoszenie obiektu do odbioru.
INSPEKTOR NADZORU:
-reprezentowanie inwestora na budowie,
-sprawdzanie jakości wytwarzanych robót (atesty),
-sprawdzanie i odbiór robót ulegających zakryciu,
-sprawdzanie i potwierdzenie faktycznie wykonanych robót.
MECHANIZACJA:
-częściowa- obejmująca tylko, niektóre czynności najczęściej podstawowe występujące w tych robotach, z pozostawieniem pozostałych czynności do wykonania ręcznego;
-kompleksowa- całkowita mechanizacja robót budowlanych, przy której cały proces produkcyjny realizowany jest w sposób ciągły i równomierny odpowiednim zespołem maszyn budowlanych zharmonizowanych z sobą pod względem wielkości, miejsca pracy, wydajności i pozostałych parametrów roboczych, jak np. zasięgu działania, pojemności, nośności, udźwigu itp.
AUTOMATYZACJA-polega na wprowadzeniu na plac budowy maszyn- automatów, które w zharmonizowanym cyklu realizować będą zadania produkcyjne; przy stosowaniu automatyzacji roboty ręczne występują w małym zakresie albo nie występują w ogóle.
Wyróżnia się:
- częściową,
- kompleksową, np. fabryk samochodów.
ROBOTY ZIEMNE- wykonanie wykopów fundamentowych,
Grunty dzielą się na kategorie (I-X). Im wyższa kategoria tym większa trudność odspajania. Sypkie grunty to I (żyzne grunty), II (piasek, żwir) kategoria. Do IV kategorii daje się grunt urabiać. Niższe kategorie trzeba rozsadzać grunt metodami miniarskimi. Dopiero potem można wpuścić sprzęt.
WYKOPY (budowlane) pod fundamenty budynków, rowy instalacji sanitarnych, przemysłowych, elektromontażowych itp.:
-wąskoprzestrzenne (do 1,5m),
-szerokoprzestrzenne (większe niż 1,5m),
-jamiste- dziura w ziemi, gdzie powierzchnia dna ma nie więcej niż 1,5x1,5 (ręcznie), 9m2 (koparką).
Można kopać wykopy o ścianach pionowych i ze skarpami (kąt nachylenia skarp zależy od kategorii gruntu- 1:m).(rys)
Wykopy umacniane, z pionowymi ścianami (dla gruntów sypkich do głębokości 1m nie trzeba umacniać, poniżej 1m należy wszystkie wykopy umacniać lub kopać ze skarpami). Grunty III, IV klasy można kopać do głębokości 1,8m bez zabezpieczeń, ale żadna skała nie będzie długo „sama” stała.
Wzmocnienia dla gruntów zwartych rys.:
Dla gruntów sypkich cała ściana wykopu jest umocniona rys.:
Przekop- wykop podłużny, otwarty wykonywany na potrzeby linii kolejowych, dróg.
Odpad- grunt uzyskany z wykopu lub przekopu złożony w określonym miejscu bez przeznaczenia użytkowego lub przeznaczony do późniejszego zasypu.
Ukop- bezwładna dziura w ziemi, zrobiona dla uzyskania gruntu
Wykop- dziura w ziemi, zwymiarowana zgodnie z późniejszym przeznaczeniem. Kształt wynika, np. z fundamentów.
Wykopy drogowe- nasypy drogowe, wały.
Wykopy wodne- przegrody ziemne, kanały, porty, zbiorniki wodne, urządzenia melioracyjne.
Wykopy specjalne- wykopy pod zbiorniki do celów przemysłowych, budowle obronne.
Wykopy odkrywkowe- kopalnie odkrywkowe, wydobywanie rud, gliny, kamienia.
Maszyny do robót ziemnych- podział:
1) do odspajania i załadunku- różnego rodzaju koparki: podsiębierne, przedsiębierne, chwytakowe, zbierakowe, kubełkowe, ślnakowe.
2) do odspajania i przemieszczania- spycharki,
3) do odspajania i przewożenia urobu- zgniatarki,
4) do hydromechanizacji- wykorzystanie energii strumienia wody, armatki wodne,
5) do robót pomocniczych- ubijarki, walce (z napędem lub ciągnione)itd.
Wszystkie maszyny do robót ziemnych pracują cyklicznie.
Samochody podjeżdżające do koparki powinny podjeżdżać od czoła koparki tak, aby łyżka nie była przenoszona na kabiną.
KOPARKA PRZEDSIĘBIERNA (rys):
-promień kopania wyznacza tor przejścia koparki przez wykop,
-zjazd do wykopu, czasem trzeba go wygładzić lub wyrównać, aby pełny samochód mógł wyjechać.
KOPARKA PODSIĘBIERNA (rys):
-trzeba pamiętać, aby koparka nie stanęła za blisko wykopu (skarpy), żeby nie zsunęła się do wykopu.
KOPARKA CHWYTAKOWA (rys):
-odkładanie ziemi na stos obok, bo chwytak chybocze się i trudno byłoby trafić do samochodu,
-można kopać poniżej wód gruntowych.
KOPARKA ZBIERAKOWA (rys):
-można ciągnąć po powierzchni i kształtować tę powierzchnię.
SPYCHARKA (rys): do 100m2
-najlepiej jak spycharki pracują do 100m (optimum to 40-50m),
-spycharki nadają się także do zasypywania wykopów.
ZGNIATARKI (rys):
-stosowane są przy drogach,
-skrzynia napełnia się materiałem pochodzącym ze skrawania, a potem kiedy trzeba wypełnić dół tłok wypycha ziemię ze środka, przejeżdżając po nasypanej ziemi ugniata ją.
ARMATKI WODNE (rys):
Warunki konieczne:
-trzeba mieć wodę (zbiornik na tyle wydajny, aby brać z niego wodę),
-duże ilości robót ziemnych, aby się opłacało,
-grunt musi być urabialny.
Strzelanie: prędkość 25-60 m/s;
Wyrównanie (przepływ gruntu w rurach): 1,5-5 m/s;
Wypływ z rury: 0,3-0,03 m/s.
SPRZĘT DO ROBÓT POMOCNICZYCH:
Zagęszczanie gruntu- żabki, płyty wibrujące, walce (gładkie, z wypustkami- okołkowane).
O stopniu zagęszczenia decyduje ilość prób; na jakimś próbnym terenie sprawdzamy ile razy trzeba przejechać, aby uzyskać odpowiednie zagęszczenie. Po walcach kołkowanych powinny jeszcze przejechać walce gładkie, aby dogładzić powierzchnię. Czasem stosuje się spadające płyty, np. za pomocą koparki.
Wydajność koparek:
-Q technologiczne:Qt=60*q*n*Sn*Ss*Sw1 m3/godz, gdzie q- pojemność łyżki koparki, n- ilość cykli koparki (n=60/t cyklu), Sn- współczynnik napełniania łyżki (Sn=q'(rzeczywiste)/qn (nominalne)), tc=t kopania+tp+to+tw+tp, Ss- trudność odspajania, Sw1- współczynnik wykorzystania czasu koparki w ciągu godziny (Sw1=t/60).
-Q eksploatacyjne: Qe= Qt*Sw2*8 m3/ zmianę, gdzie Sw2- współczynnik wykorzystania czasu koparki w ciągu zmiany roboczej.
Prawo minimum (wykres)-
Zasada harmonizacji- należy tak zgrywać wydajności zespołów, aby jak najmniej tracić, podnoszenie poprzeczki, aby zniwelować straty (np. zgranie koparki i samochodów odwożących ziemię na budowie).
Wydajność spycharki:
-Qt= 3600/ Tc *q*Sn*Ss*Sw1, gdzie Sn- napełnianie, q- pojemność zwału pchanego (kubatura), n=3600/Tc- ilość cykli w ciągu godziny, Tc= t skrawania + t przemieszczania + t powrotu +tn (obrotu).
Umocnienia wykopu:
-pionowe,
-ukośne (często stosowane w pobliżu fundamentów).
-poziome.
FUNDAMENT-jest elementem konstrukcyjnym budowli, którego zadaniem jest przekazanie obciążenia na podłoże gruntowe w taki sposób, aby podłoże to nie osiadło nadmiernie, a cały układ budowa-fundament-podłoże był stateczny.
Materiały na fundament:
-kamień- stare budowle,
-cegła z odsadzkami,
-beton.
Fundamenty z cegły można budować pod poziomem wody gruntowej, ponieważ cegła namaka. W wodzie mogą stać fundamenty betonowe. Słupy drewniane spełniają swoją rolę, kiedy są w wodzie przez cały czas (lub poza wodą). W momencie, kiedy woda się obniża i podwyższa się drewno psuje się. Wahania wód gruntowych nie są dobre.
Ze względu na poziom usadowienia fundamenty dzielimy na:
-płytkie- spoczywają bezpośrednio na gruncie (ławy, stopy, ruszty, płyty, skrzynie),
-głębokie- przy słabym gruncie, pale musza sięgnąć do gruntu, który utrzyma ciężar (na palach, na słupach, na studniach).
Ze względu na rodzaj użytego materiału fundament dzielimy na:
-z kamienia,
-z cegły,
-z betonu,
-z żelbetonu.
Fundament trzeba lokalizować poniżej granicy przymarzania gruntu (0,8-1,2m). robi się tak, aby nie było rozsadzeń. Norma PN-81/PN-03020 podaje głębokość osadzenia ze względu na zamarzanie.
Ława fundamentowa jest stosowana do przeniesienia obciążenia od ścian lub słupów, które są blisko siebie. Fundamenty z cegły opłaca się robić do 4-5 kondygnacji. Ława betonowa jest stosowana, kiedy z obliczeń wynika, że odsadzek będzie więcej niż 4, stosuje się je w gruntach nawilgoconych, na wodzie. Jeżeli grunt będzie bardzo słaby wtedy stosuje się ławy żelbetowe.
Stopy- pod pojedyncze słupy, których rozstaw jest większy niż przy ławie(w dziurę wkłada się słup i zalewa zaprawą).
Ruszty- przy bardzo słabych gruntach, dużej intensywności obciążeń, obciążeń szczególnie wtedy, kiedy chce się poprawić sztywność budynku.
Płyty- gdy ogólna powierzchnia fundamentu słupów i ścian jest za duża a miedzy słupami są małe odległości; gdy grunt pod budynkiem jest zróżnicowany jakościowo; gdy podziemie budynku znajduje się poniżej poziomu wody;
Skrzynie- stanowią ustrój składających się z dwóch żelbetonowych płyt (górnej i dolnej) powiązanych ze sobą monolitycznie za pomocą ścian podłużnych i poprzecznych. Skrzynie te odznaczają się dużą sztywnością. Stosuje się pod budynki wysokie, na szkodach górniczych i przy nierównych obciążeniach.
Fundamenty na palach- stosuje się, gdy:
-w poziomie osadowienia zalega grunt nie nadający się na bezpośrednie osadowienie,
-gdzie budowa narażona jest na powstanie suwów,
-gdy fundamenty są ograniczone w planie ze względu na urządzenia podziemne,
-zachodzi konieczność zagęszczenia.
PALE:
-normalne (piasek luźny, ił),
-stojące (torf, skała),
-zawieszone (ił piaszczysty).
PALE:
1.Simplex (ostrze otwierane, wlewanie betonu i ubijanie, powstają słupy betonowe),
2.Franki (korek betonowy, rura ta wchodzi w ziemie, potem pod wpływem obciążenia korek jest uwalniany, a przez rurę można włożyć zbrojenia, wlać beton),
3.Straussa (na dole ostrze, w środku naczynie, które nabiera ziemię, można zalać betonem),
4.Wolfsholza (na koniec daje się korek, rurę się wyciąga, a tam gdzie było odprowadzeni wody to wlewa się beton, a przewodem od sprężonego powietrza- odpowietrza się).
STUDNIE - gdy grunt o właściwej wytrzymałości zalega głęboko lub gdy działa znaczne obciążenie poziome; gdy są wykorzystywane jako podziemne zbiorniki. Studnia opuszczona- jest to ciężka, murowana lub żelbetowa skrzynia zagłębiająca się pod wpływem własnego ciężaru lub obciążona balastem (+ wybieranie ziemi ze środka).
Żelbetowe ścianki szczelinowe- ścianka szczelinowa jest konstrukcją formowaną na gruncie, w szczelinie zabezpieczona w czasie wykonywania ścianki zawiesina tiksotropową. Bentonit- rzadki grunt zabezpiecza ścianki, potem wlewa się beton a ten bentonit się odsysa. Jest on wielokrotnego użycia.
ŚCIANY
- zewnętrzne
- wewnętrzne
* konstrukcyjne - takie, które przenoszą obciążenie, są one grubsze, ponieważ opiera się na nich strop;
* samonośne - wypełniają konstrukcję
>działowe - nie przenoszą obciążenia, dzielą (grubość 12 cm);
>osłonowe - osłaniają z zewnątrz budynek.
Ściany mogą być : - jednomateriałowe (jedna warstwa np. cegła) lub wielomateriałowe (kilka warstw np. ścianka + ocieplenie + tynk)
Materiały do ścian:
1) drewno (sosnowe, modrzew) do połączenia stosuje się kołki, czopy- dąb, akacja - drewno twarde .Łączenia belek drewnianych na rogach budynku „na jaskółczy ogon”:
- słupowo - ryglowe - pruski mur:
- szkieletowe z pali, szczeliny są wypełnione a całość na koniec jest obijana płytami :
2) murowane, bloczki betonowe, pustaki ceramiczne i betonowe, szalunek tracony - obudowanie
* z cegieł, wymiary cegły: 6,5 * 12 * 25 cm
Rodzaje cegieł : - cała
- dziewiątka (3/4)
- połówka (1/2)
Wiązania cegieł: + krzyżowe- weneckie
+ pospolite.
* z bloczków betonowych
* warstwowe z prefabrykatów
np. cegły, ocieplenie (styropian, wata), ścianka na pół cegły, elewacja.
Pustaki np. Max, Alfa, Kontra, XX.
* gipsowe
Stawia się je tam, gdzie nie ma możliwości zawilgocenia, ponieważ ten materiał mocno chłonie wilgoć. Nie można także budować wysokich budowli, ponieważ nie jest on taki wytrzymały.
Systemy gipsowe: - Sova Gips, System R, System Ecogips.
Elementy mogą być sklejane lub układa się je na sucho (ale mają wtedy zaczepy).
* Wyroby keramzytowe (w Skandynawii najczęściej).
Keramzyt - lekkie kruszywo, wypalane ze 100% gliny, podczas wypalania pęcznieje i staje się granulatem. Odporny na wilgoć i grzyby. Taki keramzyt zalewa się betonem- wylewanie kształtów albo wyrób elementów - bloczków.
System Terra, System Termo-optiroc, System Fortis.
* Elementy z mieszaniny betonowej (beton + jakiś materiał i to jest mieszane) - System Felco (styrobeton, system plombowy), System Velox (mieszanka cementu z wiórkami drewnianymi i szkłem- wiórobeton, elementy łączy się klamrami).
3)gipsowo- kartonowe , oznaczenia ścian: GKB, GKBI, GKF, GKFI (indeks I - o podwyższonej odporności na wilgoć - do 12 godzin)
F- płyty ognioodporne. Systemy : Riflex, Ridurit.
4) szklane - luksfery
Podział ścianek ze względu na :
* mocowanie: -- stałe
-- przestawne
-- przesuwane.
* konstrukcje : - szkieletowe
- warstwowe
- normalne.
* materiał : - murowane z cegły
- z pustaków ceramicznych
- z pustaków betonowych
- gipsowe
- gipsowo- kartonowe
- metalowe (blacha)
- drewniane
- szklane
- z tworzyw sztucznych (PCV, poliwęglan).
STROPY
Role: - funkcjonalna - oddzielenie poziomem między stropami, podłoże pod posadzki, podłogę
- konstrukcyjna - usztywnienie budynku w płaszczyźnie pozimej i przenoszenie obciążeń na ścianę
- techniczna - przegroda akustyczna, termiczna, ogniowa.
Podział:
tradycyjne, np. * drewniane ( w budownictwie jednorodzinnym).Między belkami może być izolacja(wełna mineralna lub trociny z wapnem).Nie trzeba podbijać tego od dołu, pozostawione bez osłony jest bardzo dekoracyjne. Podłogę wytłumia się żeby nie było słychać chodzenia.
+ na belkach stalowych - strop Kleina
+ Strop WPS - wrocławska płyta stropowa, płyta jest wsuwana między belki
+ Strop T-27
+ Strop DMS
+ Strop Akermana
+ Strop Teriva-1
+ Strop ceramiczno- żelbetowy Ceram
STROPODACHY
Jest to ostatni strop, który pełni rolę dachu. Jeżeli bezpośrednio na nim jest dachówka to jest to stropodach niewentylowany. Czasem między ostatnim stropem a dachówką jest przestrzeń - stropodach wentylowany.
Dachy:
4- połaciowy
naczółkowy
jedno/dwuspadowy
uskokowy
mansartowy
Metry kwadratowe powierzchni użytkowej: - powyżej 220cm - 100%
- 150 - 220 cm - 50%
- < 150 cm nie liczy się.
Dachy o konstrukcji drewnianej są szeroko stosowane w niskim budownictwie mieszkaniowym i rolniczym. Składa się z dwóch części: - konstrukcja,
- pokrycie.
* dach o konstrukcji jętkowej (stosuje się je na długość krokwi, przekracza 4,6- 6 m.)
Elementy: jętka, krokiew, belka.
* dach płatwiowo - kleszczowy. Elementy: krokiew, płatew, słup, kleszcze, miecz.
* dach wieszakowy z krzyżulcami. Elementy: płatew górna, miecz, belka, krokiew, płatew górna, wieszak, murłata.
* dźwigary
wiązary kratowe. Elementy : słupek, pas górny, krzyżulce, pas dolny. Takie konstrukcje (kratownice) stalowe mogą być także betonowe.
wiązania klejone
Pokrycia:
- pokrycia bitumiczne - pasy asfaltowe, smołowe, pokrywane folią, dachówki bitumiczne, kryte folią metalową,
- wyroby ceramiczne i cementowe - dachówki i płyty ceramiczne, dachówki cementowe,
- wyroby z tworzyw sztucznych - płyty faliste, polieturowe, z poliwęglanem, kopułki za szkła hartowanego,
- drewniane - gont,
- wyroby blaszane,
Dachówki
+ holenderskie,
+ zakładkowe,
+ marsylskie,
+ plich i mniszka,
+ pokrycie w koronkę.
Techniki budowania
1. technologia wielkoblokowa (pionowe spojenia) z prefabrykatów. Wykorzystuje się cegły żerańskie (mają one wysokość kondygnacji i dziury w środku). W rogach budynku wstawia się pręty i zalewa betonem.
2. technologia wielkiej płyty, jedna płyta stropowa nad pomieszczeniem. Systemy : WK-70, WWP, Domino.
3. konstrukcja ramowa - rama typu H
4. technologia monolityczna (z wylewanego betonu).
Cechy procesu montażowego i jego skład.
1)Roboty przygotowawcze: - wyrównanie terenu budowy,
- drogi dojazdowe,
- przygotowanie i utworzenie placu składowego.
2) Roboty podstawowe: - scalanie elementów na placu budowy,
- dostarczanie elementów konstrukcyjnych na miejsce budowania,
- podnoszenie i ustawianie prefabrykatów.
3) Roboty pomocnicze : - prowizoryczne wzmacnianie elementów (rektyfikowanie).
Rodzaje montażu :
* próbny - sprowadza się do zestawienia części lub całości danej konstrukcji, dokonuje się zazwyczaj na poligonie doświadczalnym w wytwórni przed ekspedycją fabrykatów
* wstępny - polega na scalaniu pojedynczych elementów w większe segmenty (płaskie lub przestrzenne),
* zasadniczy - obejmuje wszystkie czynności związane z budowaniem elementów w konstrukcję na placu budowy począwszy od pobrania elementu do osadzenia i zamocowania na podporze, co umożliwia zwolnienie maszyny montażowej.
* uzupełniający - działania zawiązane z wykonaniem połączeń trwałych, ostatecznych, dotyczy zatem elementów, które podczas montażu zasadniczego połączono w sposób tymczasowy.
Montaż rozdzielczy (pojedynczy) - polega na kolejnym montażu na przestrzenia całego obiektu poszczególnych rodzajów elementów. Dźwig będzie kilkakrotnie przejeżdżał przez rzut budynku. Montaż jednego elementu wszędzie, potem następnego i tak do końca.
Montaż kompleksowy - polega na montażu wszystkich elementów konstrukcji od razu (zostawiając za sobą zamknięty przekrój). Maszyna przechodzi tylko raz przez rzut budynku.
Montaż mieszany - część elementów w sposób kompletny a część w sposób rozdzielczy.
Dobór sprzętu do montażu (dobór parametrów do żurawia)
Parametry podstawowe :
1) udźwig - U jest to nominalna wielkość ładunku możliwa do podniesienia przez żuraw (przy określonym wysięgu)
U>=Q(elementu) (mask. ciężar + Q zawieszenia + Q zblocza + Q konstr. wzmacniającej).
2) promień roboczy (zasięg/wysięg) - odległość R od pionowej osi żurawia do pionowej osi haka (do najdalszego punktu haka).
3) moment roboczy - iloczyn nominalnych wartości udźwigu przez wysięg Mr =U*R.
4) wysokość podnoszenia - jest to największa wysokość, jaką może uzyskać hak wysięgnika ponad poziomem ustawienie żurawia. Hp >=H(budynku) + H(bezpiecznego manewrowania) + H(elementu) + H(zawieszenia).
Koszty jednorazowe - transport, zmontowanie, rozmontowanie i przewóz z powrotem.
Montaż słupów.
W= Dmax + Lmax (głębokość dołu + wysokość słupa)
h= W - D - L (wysokość podkładki)
Metody montażu: - podnoszenie całego słupa
- przesuwanie słupa.
Na jeden dźwig przypada 15-20 robotników. Stan wykończeniowy jest najbardziej pracochłonny.
Cele żurawia budowlanego:
-- podnoszenie i montaż elementów - bezpośrednia współpraca robotników z żurawiem
-- zaopatrzenie budowy - transport z miejsca na miejsce
-- okres bezczynności żurawia, oczekiwanie.
Przeciętną ilość pracowników na budowie można wyliczyć ze wzoru. Bierze się pod uwagę kubaturę budynku, wskaźnik nakładu robocizny na kubaturę budynku, czas na realizację budowy, przeciętny okres przerw w pracy, przeciętna liczba dni pracy, liczba godzin pracy dziennie.
Plac budowy - wydzielony teren przeznaczony bezpośrednio na potrzeby wykonania określonego obiektu budowlanego.
Zagospodarowanie placu - zespół prowizorycznych budowli i urządzeń zaplecza budowlanego tymczasowego, zlokalizowanych na placu budowy wraz z uzbrojeniem tego placu, dostosowanych do potrzeb jednego obiektu budowlanego (istnieje także przyobiektowy plac budowy).
Elementy zagospodarowania placu budowy:
-- zaplecze socjalne (dla robotników) - baraki (kontenery)
-- ogrodzenie
-- drogi tymczasowe (szerokość 3-4m - jednokierunkowe, dwukierunkowe - 6-8 m). Włóknina - odpady z włókien sztucznych (materiał na drogi), można jej używać ponownie.
-- składowiska i magazyny. Magazyny mogą być zamknięte lub otwarte (składowiska). Otwarte magazyny przykrywane są namiotami, z wentylacją jeżeli trzeba.
ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ W BUDOWNICTWIE
Specyficzne cechy budownictwa:
1) nieruchomość produktu
2) unikatowość miejsca produkcji
3) złożoność produktu, polegająca na tym, że składają się nań różnego rodzaju elementy i roboty, których wykonanie może stanowić zarówno fragment, jak i całość cyklu produkcyjnego.
4) wpływ warunków atmosferycznych i geologicznych na produkt i technologię.
Jakość
Międzynarodowa Org. ds. Normalizacji definiuje to pojęcie następująco:
Jakość jest to ogół właściwości obiektu, wiążących się z jego zdolnością do zaspokajanie potrzeb stwierdzanych i oczekiwanych.
Rozwój podejścia do problemów zarządzania jakością.
* lata 40-50 - kontrola jakości (testowanie produktów, kontrola wchodzących towarów)
* lata 60-70 - zapewnienie jakości (system jakości, system akredytacji, włączenie dostawców)
*lata 80-90 - jakość totalna TQM ( grupy ulepszania jakości, orientacja na klienta, włączenie dostawców w proces ulepszeń, obejmuje całe przedsiębiorstwo).
TQM - definitywne skoncentrowanie na kliencie,
- pełna integracja z odgórną strategią,
- koncentracja na filozofii, pomysłach, narzędziach i terminach,
- kładzie nacisk na zaangażowanie pracowników,
- ciągłe ulepszanie.
ISO 9000 - odwrotnie.
Budownictwo jest to proces bardzo rozciągnięty w czasie. Długo trwa produkcja (wytwarzanie) produktu.
3 fazy: - przedinwestycyjna,
- inwestycyjna,
- eksploatacyjna.
Jakość budynku (czynniki, które mają wpływ bezpośredni)
- jakość dokumentacji projektowo - kosztorysowej
- jakość fazy przygotowania inwestycji
- jakość fazy wykonawstwa.
Uwarunkowania jakości budynku:
Technologia produkcji → środki fizyczne → warunki → efekt
Procesy technologiczne środowisko socjalne eksploatacji
Środki techniczne środowisko ekonomiczne
Warunki produkcji
Niezawodność budynku jako funkcja jego eksploatacji spada z biegiem czasu.
Działalność certyfikacyjna systemów jakości w budownictwie dotyczy szczególnie:
- dostawców usług projektowych,
- dostawców materiałów i wyrobów budowlanych, tj. producentów, dystrybutorów,
- dostawców usług budowlanych (tj. wykonawców konstrukcji, obiektów i robót budowlanych, wyposażenia obiektów), którzy są odpowiedzialni za wyrób, proces lub usługę.
Specyfika działania przedsiębiorstwa budowlanego:
--realizacja obiektu bud. czy przedsięwzięcia bud. zazwyczaj przez szereg firm o różnym profilu działania,
--każdy obiekt bud. realizowany przez firmę bud. ma charakter nietypowy.
Plan jakości obiektu bud.
1. Przegląd umowy - w procesie uczestniczą - kierownictwo firmy, dział techniczny, radca prawny, kierownik budowy(bezpośrednio odpowiedzialny za wykonanie obiektu),
2. Dokumentacja techniczna - projekt obiektu bud zgodny z PN, warunkami zabudowy i zagospodarowania terenu,
3. Harmonogram realizacji obiektu - określa czas wykonania w tym wtykonanie poszczególnych faz
4. Projekt organizacji budowy - rytmiczne i bezkolizyjne prowadzeni robót, technologia wykonania poszczególnych robót,
5. Przyjęcie placu budowy.
6. Wybór i nadzorowanie dostawców,
7. Roboty przygotowawcze - ogrodzenie placu budowy, podłączenie do infrastruktury,
8. Realizacja obiektu.
Zaplecze produkcyjno - usługowe - np. do wyrabiania betonu, teraz jednak częściej się go przywozi na bieżąco.
Zaopatrywanie budowy w wodę i energię elektryczną. Woda jest przeznaczana na cele: produkcyjne, socjalne (tu jest woda do polewania placu bud), przeciwpożarowe (10 l/sek na place do 30 ha; 20 l/sek - 100 ha).
Budowa mała : Q = q poż (zapotrzebowanie na wodę)
Budowa duża : Q = q poż + ½ (q prod + q socj.)
Rozprowadzanie wody na placu budowy (w zależności od kształtu budowy):
- układ jednokierunkowy (dla wydłużonych placów bud), awaria sieci powoduje, że cała budowa jest wyłączona- jedno źródło wody i jeden główny trakt)
- układ obiegowy zamknięty (np. między dwoma ulicami), tu awaria jednego z dwóch źródeł nie powoduje odłączenia budowy, dwa główne trakty.
Hydranty p/pożarowe - 2 - 25m od budynku, 80m między sobą. Jeżeli budowa krótka i w ciepłym okresie to nie warto ich zakopywać. Jeżeli trzeba je zakopać to poniżej strefy zamarzania 1,2m, można je też ocieplić.
Energia elektryczna dla celów: produkcyjnych, oświetleniowych. Źródłem zaopatrzenia w energię może być:
--sieć uliczna miejska (transformatory),
--linia wysokiego napięcia (w terenie dzikim),
--agregaty prądotwórcze.
Moc pozorna - elementy: maszyny, oświetlenie wew. i zew.)
Moc pozorna czynna - parametry: kubatura budynku (m3), czas budowy (miesiące), rodzaj technologii budowy (T- tradycyjna, M- monolityczna, z betonu).
Podział budów w zależności od zapotrzebowania na energię: I. do 10 kW, II. 10-50 kW, III. powyżej 50 kW, IV. do 500 kW, V. powyżej 500 kW.
Rozprowadzanie energii: kablami, liniami napowietrznymi.
Zagadnienia ekonomiczne
Przedsięwzięcie [zadanie (obiekty) ].
WKI - wartość kosztorysowa inwestycji - to planowany koszt łączny inwestycji budowlanej. Wartość tę określa się za pomocą wskaźników (np. na metr drogi, m2 kubatury itp.). Oblicza się ją zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowych zasad finansowania inwestycji z budżetu państwa.
Grupy wydatków:
1) pozyskanie działki budowlanej (kupno, użytkowanie wieczyste),
2) przygotowanie terenu i przyłączenie obiektu do sieci (roboty ziemne, przyłącza)
3) budowa obiektów podstawowych
4) instalacje w obiektach (wodociągowe, kanalizacyjne, elektryczne)
5) zagospodarowanie terenu i budowa obiektów pomocniczych (ukształtowanie terenu, trasa, ogrodzenie)
6) wyposażenie (meble, urządzenia)
7) prace przygotowawcze , projektowe, obsługa inwestorska, ew. szkolenie ludzi do obsługi.
2-3% wartości całej budowy to praca projektowa, dozór.
Kosztorys - dokument określający kalkulację ceny wg ustalonych metod w oparciu o przedmiar i obmiar obiektu, a w przypadku kosztorysu inwestorskiego jest szacunkiem wydatków przewidzianych do poniesienia.
4 rodzaje kosztorysów:
--inwestorski - stanowi kalkulację szacunkową kosztów wykonania robót i jest przygotowywany przez zamawiającego (inwestora),
--ofertowy - stanowi kalkulację ceny oferty i jest przygotowywany przez wykonawcę przed przystąpieniem do robót (przy przetargu),
-- zamienny - stanowi kalkulację do ustalenia zmiany ceny ustalonej w umowie, przygotowywana przez wykonawcę,
-- powykonawczy - stosowany kiedy na początku nie można zrobić kosztorysu ofertowego np. dla robót remontowych.
Informacje potrzebne do stworzenia kosztorysu:
- dokumentacja -projekt jakie roboty i ile ich jest
- katalogi nakładów rzeczowych KNR
- baza cenowa - cena kosztorysowa zawiera robociznę, materiał z cenami transportu, spryt - transport technologiczny, koszty pośrednie, zysk, podatek VAT