28. Kultury pól popielnicowych na obszarze dorzecza dolnego Renu
- dolnoreńskie kultury pól popielnicowych wykształciły się w okresie HaA
- najprawdopodobniej w wyniku przesunięcia się w dół Renu ludności z obrębu południowoniemieckiej k. pól popielnicowych
- dwie zasadnicze fazy rozwoju, w przybliżeniu odpowiadają okresom HaA i HaB
- kultura ta nad Dolnym Renem musiała trwać bez większych zmian w głąb wczesnej epoki żelaza, bowiem tereny te tylko częściowo zajęte zostały przez przybywające wtedy z południa grupy ludności kultury halsztackiej
- tereny północnej Nadrenii i Westfalii, Belgii i część Holandii zwłaszcza południowa
- grupy lokalne:
westfalska: południowa część terytorium , północna Nadrenia i Westfalia
kampińska: północno - zachodnia Belgia (gł. Antwerpia i Limburg)
flandryjska: Flandria i Brabancja
północno - zachodnia: część Holandii, gł. na prawym brzegu Renu
- znane są głównie cmentarzyska z płaskimi grobami ciałopalnymi popielnicowe, lub rzadziej bezpopielnicowe jamowe, niekiedy ułożone na kamieniach lub w jamie obstawionej kamieniami
- zazwyczaj w grobie tylko popielnica z spalonymi kośćmi; jeżeli zmarły dostał do grobu ceramikę lub inne wyroby to składano je wewnątrz popielnicy
- gr. północno - zachodnia: spotyka się groby popielnicowe obwiedzione rowem; groby obwiedzione rowem zamykającym owal o rozmiarach 5 x 15 m; obiekty podłużne 4 x 42 m, obwiedzione rowem, a przy jednym z końców popielnica ze spalonymi kośćmi wewnątrz
- zespół jaskiń Han-sur-Lesse, południowa Belgia
x przez jaskinie przepływa podziemny strumień, wypełnia wodą głębokie zagłębienie, z którego wydobyto liczne wyroby brązowe, narzędzia, broń i ozdoby w tym ozdoby złote. W większości wyroby te charakterystyczne dla k. pp i przybyły tu z południowych Niemiec lub Szwajcarii. Oprócz tego brązu typu atlantyckiego, importy z Francji, importy z Wysp Brytyjskich, ceramika w typie dolnoreńskiej k. pp i szkielety ludzkie
x niewiadomo, jaki to stanowisko ma charakter, zapewne obiekt kultowy :D
- na cmentarzyskach dolnoreńskiej k. pp nieliczne wyroby brązowe
- gr. flandryjska: pospolite naczynia wazowate o dwustożkowatych załomach z wyodrębniona szyją albo rozchyloną na zewnątrz albo cylindryczną o wygiętym brzegu, rzadkie ucha
zdobienie na górnej części brzuśca żłobkami lub rytym ornamentem składającym się z poziomych pasm i trójkątów zakreskowanych.
- gr. północno - zachodnia: do tych wyżej dochodzą naczynia szerokootworowe, naczynia dwuuche, kubki, misy a także pokrywki
ceramika zdobiona pionowymi żłobkami, ornamentem rytym, stempelkami oraz bardzo charakterystycznym ornamentem wycinanym