TEMAT 3: PASYWA

1. Kapitały (fundusze) własne.

2. Zobowiązania.

Ad. 1.

Źródłem finansowania (pochodzenia) środków gospodarczych są kapitały (fundusze).

Pasywa = kapitały (fundusze) = źródła finansowania środków gospodarczych.

Źródła pochodzenia środków gospodarczych, czyli źródła finansowania, wskazują „kto” wyposażył jednostkę gospodarczą w odpowiednie środki gospodarcze.

Pasywa dzieli się na:

Pasywa

I

II

Kapitały Zobowiązania

(fundusze) 1 3

własne

2 Kredyty 2 Rezerwy

bankowe na przyszłe

1 Kapitały (fundusze) i inne pożyczki zobowiązania

wypracowane

Zobowiązania

Kapitały (fundusze) własne

powierzone

Kapitały (fundusze) własne stanowią równowartość środków gospodarczych wniesionych na stałe (trwale) do jednostki gospodarczej przez jej właściciela (właścicieli) oraz wygospodarowanych (wypracowanych) przez samą jednostkę w toku jej działalności, w rezultacie zatrzymania na własne potrzeby części zysku.

Kapitały własne dzielimy na:

1. powierzone (wniesione),

2. wypracowane [kapitał (fundusz) tworzony z pozostającej w jednostce części wygospodarowanego zysku, która jest przeznaczona na uzupełnienie kapitałów (funduszów) własnych jednostki]

Kapitał (fundusz) powierzony jest głównym źródłem finansowania środków gospodarczych.

Reprezentuje wkład majątkowy pieniężny (środki pieniężne i PW) lub (i) rzeczowy (składniki majątku trwałego oraz obrotowego inne niż środki pieniężne). Wkład ten jest z reguły bezterminowy, lecz jego wielkość może ulegać zmianom na skutek nowej emisji akcji, przyjęcia nowych wspólników itp. w celu uzyskania środków na dodatkowe wyposażenie jednostki gospodarczej w środki trwałe i obrotowe.

Podział kapitałów (funduszy) własnych w zależności od formy własności i formy prawnej jednostki gospodarczej :

Forma własności	Kapitały (fundusze) Powierzone - podstawowe	Kapitały (fundusze) wypracowane
Spółka akcyjna	Kapitał zakładowy	Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy
Spółka z o.o.	Kapitał zakładowy	Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy
Spółka jawna, komandytowa, partnerska, cywilna, osoba fizyczna	Kapitał wspólników (wkład właściciela)	X
Spółdzielnia	Fundusz udziałowy	Fundusz zasobowy
Przedsiębiorstwo państwowe i komunalne	Fundusz założycielski	Fundusz przedsiębiorstwa

Ad. 2.

Dodatkowym źródłem finansowania środków gospodarczych są zobowiązania.

Zobowiązanie jest to wynikający najczęściej z przepisów prawa obowiązek jednostki do wykonania świadczenia pieniężnego lub w naturze, o wiarygodnej ustalonej wartości, co spowoduje wykorzystanie jej aktywów (środków gospodarczych).

Do zobowiązań zalicza się pożyczki i kredyty bankowe, zobowiązania wobec dostawców oraz innych jednostek, a także rezerwy na przyszłe zobowiązania.

Pożyczki i kredyty bankowe stanowią zobowiązanie z tytułu pożyczonych przez jednostkę gospodarczą środków pieniężnych.

Dzielimy je na:

1. krótkoterminowe (o okresie spłaty krótszym niż rok), celem ich jest przezwyciężenie przejściowych trudności płatniczych, względnie pokrycie krótkookresowego zwiększenia zapotrzebowania na środki np. zakup materiałów

2. długoterminowe (o okresie spłaty dłuższym niż rok) - o charakterze kapitałowym, finansujące stałe potrzeby jednostek gospodarczych.

Pożyczki, kredyty są zwrotne, terminowe, oprocentowane. Pożyczki tym różnią się od kredytów, że udzielają je osoby prawne lub fizyczne nie będące bankami.

Zobowiązania własne - szczególnym rodzajem pożyczki jest emisja przez jednostkę gospodarczą obligacji, listów zastawnych, skryptów dłużnych - inaczej zwanych papierów wartościowych, polegająca na zaciąganiu długu u szerokiego kręgu wierzycieli. Jednostka sprzedając obligacje i inne PW zobowiązuje się je z nadwyżką (naliczonymi odsetkami) wykupić po pewnym czasie.

Zobowiązania wobec dostawców powstają na skutek przejściowego nieuregulowania dostawcom ich należności za dostarczone przez nich materiały, towary i usługi. Zobowiązanie z tytułu dostaw i usług spowodowane prawem ich zapłaty z pewnym opóźnieniem nazywane są niekiedy kredytem towarowym (kupieckim).

Inne zobowiązania to np.

• zobowiązanie wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń (naliczone a niezapłacone wynagrodzenia pracownikom)

• zobowiązanie wobec pracowników z innych tytułów oprócz wynagrodzeń (zakup materiałów biurowych za środki pieniężne pracownika)

• zobowiązanie wobec US z tytułu podatków (naliczony a niezapłacony podatek VAT do US)

• zobowiązanie wobec ZUS-u z tytułu składek ubezpieczeniowych (naliczone a niezapłacone składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS -u)

• itp.

Rezerwa na przyszłe zobowiązania jest to szczególny rodzaj zobowiązań, kiedy to - mimo nieznajomości w danej chwili osób i terminu, wobec których zobowiązanie zaistnieje - istnieje duże prawdopodobieństwo powstania obowiązku wykonania świadczenia, którego kwotę można wiarygodnie skreślić np. przyszłe zobowiązanie z tytułu napraw gwarancyjnych.

Wartość aktywów musi się równać wartości pasywów (A=P).

1

Opracowała Bożena Gongała

Temat: Pasywa .

---