1. Cel wiczenia:
Celem wiczenia jest zapoznanie si ze spawaniem w osonie gazów przy zastosowaniu metod TIG i MAG.
2. Wprowadzenie:
W praktyce spawalniczej odrónia si trzy gówne metody spawania w osonie gazów ochronnych:
spawanie elektrod nietopliw (wolframow) oznaczone midzynarodowym skrótem TIG,
spawanie elektrod topliw oznaczon skrótem MIG lub SIGMA,
spawanie w osonie CO oznaczone skrótem MAG.
W metodzie TIG uk elektryczny jarzy si midzy elektrod wolframow, a spawa- snym materiaem. Metoda ta uywana jest do spawania austenicznych stali chromo-wo-niklowych, miedzi i jej stopów a szczególnie do cznia aluminium i jego stopów.
W metodzie MIG i MAG uk jarzy si midzy elektrod topliw (drutem elektrodo-wym), bdc jednoczenie materiaem dodatkowym (spoiwem), a przedmiotem spa-wanym.
W osonie CO mona spawa stale zwyke, niskowglowe oraz stale o pod- o podwyszonej wytrzymaoci.
Metod MIG spawa si austeniczne stale chromowo-niklowe, mied, aluminium oraz stopy tych metali.
3. Przebieg wiczenia:
a) W pierwszej fazie wiczenia wykonalimy spawanie metod TIG.
Jako gazu ochronnego do spawania t metod uywalimy argonu. Do spawania wy-korzystalimy próbki ze stopu aluminium o symbolu PA4 i o gruboci 5 mm. Za spoi-wo posuy nam drut o symbolu SPA26. ródem prdu by transformator spawalniczy ETC50. Wykorzystalimy równie szaf sterownicz w skad której wchodzi midzy innymi:
- wskanik do odczytu prdu
- przycisk do sprawdzenia przepywu gazu.
Zastosowalimy take jonizator oraz bateria kondensatorów. Jonizator wytwarza im-pulsy o wysokiej czstotliwoci i duym napiciu. Uatwia to zajarzenie uku, w osonie argonu bez dotykania elektrod materiau spawanego. Bateria kondensatorów wczo-na szeregowo w obwód spawania transformatora suy do eliminowania skadowej staej prdu. Wystpowanie staej skadowej prdu jest niekorzystne przy spawaniu aluminium gdy:
zmniejsza si czas w którym rozpylana jest warstwa tlenków,
skadowa staa prdu wytwarza skadow pola magnetycznego i wywouje przesycenie rdzenia transformatora, co przyczynia si do wzrostu wartoci prdu po stronie pierwotnej transformatora,
napicie uku w obu poówkach okresu nie jest równe.
Parametry spawania:
prd zmienny 160 A
cinienie argonu w butli 7 MPa
przepyw argonu 0,8 litra/min
Nastpnym elementem, który spawalimy metod TIG bya próbka wykonana z bla-chy nierdzewnej o symbolu 1H18N9T. Spoiwem byy cinki z materiau spawanego. Oprzyrzdowanie podczas spawania byo identyczne z poprzednim.
Zmieniy si jedynie parametry spawania, a mianowicie:
prd stay 90 A
cinienie argonu w butli 4 MPa
przepyw argonu 7 dm/min
b) W drugiej fazie wiczenia spawalimy metod MAG.
Jako gazu ochronnego do spawania t metod uywalimy CO. Do spawania wy-korzystalimy próbki ze stali o symbolu St3S i o gruboci 8 mm. Za spoiwo posuy nam drut stalowy miedziowany, który zapewnia dobry styk z uchwytem spawalniczym. Podczas spawania na powierzchni próbki tworz si tlenki, które utrudniaj spawanie. Dlatego te druty spawalnicze zawieraj w swym skadzie chemicznym stosunkowo duo aktywnych odtleniaczy, jak Si i Mn. Na drucie mona byo zauway gwint, który umoliwia lepsze wypychanie drutu z podajnika. Napicie zasilania podajnika drutu musi by niezalene od napicia uku, by zapewni sta prdko posuwu drutu.
Do spawania t metod uywalimy prostownika o symbolu EPI 400. Zakres regulacji prostownika 50÷400 A, napicie stanu jaowego 16÷44 V. Prostownik posiada zgrubn i dokadn regulacj napicia. Charakterystyka takiego prostownika powinna by paska, a nawet wznoszca si. Przy spawaniu tym potrzebny by nam podgrze-wacz gazu.
Parametry spawania:
napicie 24 V
natenie 210 A
cinienie COw butli 55 kG/cm
przepyw CO9 litrów/min
4. Uwagi i wnioski:
Podczas spawania metod TIG materia spawany musi by dokadnie oczyszczony, bd to mechanicznie, bd chemicznie. My korzystalimy z mechanicznego sposobu, gdy jest on mniej pracochonny. Przy spawaniu stopu aluminium nie mona byo zauway rozarzonego spoiwa. Uywalimy elektrod z szerok i wsk kocówk. Przy uyciu wskiej kocówki strefa wpywu ciepa jest mniejsza. Mona byo równie zaobserwowa odbicie rozarzonej elektrody w materiale spawanym.
Podczas spawania metod MAG musimy pamita o zachowaniu staej odlegoci midzy drutem spawalniczym a materiaem, gdy w przeciwnym wypadku bd wy-stpoway rozpryski. Metoda ta jest korzystna, gdy mona pooy du warstw spo-iny, a take mona spawa róne materiay przy uyciu jednego drutu spawalniczego.