1974.10.25 wyrok SN Rw 496/74 OSNKW 1975/1/16
1. Przepis art. 159 k.k. pochłania znamiona przestępstwa określonego w przepisie art. 158 § 1 k.k., co oznacza, że między tymi przepisami zachodzi pozorny, a nie rzeczywisty zbieg i w związku z tym kwalifikacja prawna czynu z art. 159 k.k. wyłącza (w myśl zasady konsumpcji) stosowanie przepisu art. 158 § 1 k.k.
2. (…)
1996.04.30 wyrok s.apel. II AKa 114/96 OSA 1997/1/1
w Warszawie
Przepis art. 159 k.k. nie precyzuje sposobu używania broni palnej; ratio legis tego przepisu wynika z oceny, iż jakiekolwiek użycie noża, broni palnej, czy innego niebezpiecznego narzędzia w czasie bójki jest w oczywisty sposób niebezpieczne, gdyż zwielokrotnia możliwość doznania przez jej uczestników ciężkich obrażeń ciała, a nawet śmierci. Użycie broni palnej - w rozumieniu art. 159 k.k. - nie musi być skuteczne, a więc nie musi powodować konkretnych obrażeń ciała. Wystarczy natomiast, że użycie tej broni stworzy bezpośredni stan zagrożenia dla uczestników bójki.
1976.05.19 wyrok SN V KR 68/76 OSNKW 1976/12/143
1. Kumulatywny zbieg przepisów art. 158 § 3 k.k. z art. 159 k.k. jest możliwy i zachodzi w każdym wypadku, w którym sprawca biorąc z winy umyślnej udział w bójce lub pobiciu używa broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego narzędzia, a następstwem tych zdarzeń (bójki lub pobicia) jest objęty winą nieumyślną skutek w postaci śmierci człowieka.
2. (…).
3. (…)
Wyrok z dnia 11 grudnia 2003 roku, II AKa 323/03, niepublikowane; SA w Lublinie
Nie ulega wątpliwości, że kij bejsbolowy oryginalny, lub jego imitacja jest lub może być uznawany za przedmiot podobnie (do broni palnej lub noża) niebezpieczny. Idzie bowiem o to, że jego specyficzna konstrukcja, rodzaj materiału, z którego jest zbudowany, pozwala przy wykorzystaniu właściwości kinetycznych, wyzwolić energię umożliwiającą nawet zabicie człowieka i to od jednego uderzenia. W tym właśnie tkwi owa podobna (do broni palnej lub noża) niebezpieczność kija bejsbolowego. Wszelako innymi podobnie niebezpiecznymi przedmiotami, w rozumieniu art. 159 kk będą przedmioty o takich cechach czy właściwościach, że ich normalne wykorzystanie (oczywiście przy przekroczeniu pewnych granic bezpieczeństwa) zagraża bezpośrednim niebezpieczeństwem dla zdrowia lub życia człowieka.
Wyrok z dnia 2 czerwca 2004 roku, II AKa 127/04, Prok. i Pr. 2005/3/20; SA w Lublinie
Kontrowersje wokół pojęcia broni gazowej i jego relacji do pojęcia broni palnej były przedmiotem wielu, nieraz sprzecznych ze sobą orzeczeń, w tym Sądu Najwyższego. Niejako podsumowując wcześniejsze poglądy w uchwale z dnia 29 stycznia 2004 r. w sprawie I KZP 39/03 (Rzeczpospolita z 30 stycznia 2004 r.) Sąd Najwyższy przyjął, że broń gazowa jest bronią palną w rozumieniu przepisów kodeksu karnego.
Pogląd ten zasługuje na aprobatę.
Wyrok z dnia 05 kwietnia 2004 roku, II AKa 47/04, Prok. i Pr. 2005/1/12; SA w Lublinie
Niesprawny i nienabity pistolet pneumatyczny nie jest bronią palną.
Wyrok z dnia 30 maja 2005 roku, II AKa 120/05, niepublikowane; SA w Lublinie
Sąd pierwszej instancji ustalił, że D.B. używał wobec pokrzywdzonego nunczaku, wykonane sposobem domowym, składające się z dwóch drewnianych pałek dług.30 cm, połączonych łańcuchem tej samej długości. Taka konstrukcja tego przedmiotu na wzór wschodniego narzędzia walki, wywołuje potencjalne zagrożenie dla życia, gdyż twardość, masa i energia kinetyczna nadana ruchomej pałce może wywołać niezwykle poważne i groźne dla życia ludzkiego skutki. Nunczaku, jako rodzaj broni, z natury było przeznaczone do likwidacji przeciwnika. Z tego powodu narzędzie to, uznane zostało przez art. 4 ust.1 pkt. 4 lit. "a" ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji (Dz. U. z 2000 roku Nr 54, poz. 525 z późn. zm.), jako broń biała, której używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu. Skoro nunczaku zostało zaliczone cyt. wyżej ustawą do broni "białej", to brak jest podstaw do odmiennego rozumienia pojęcia "podobnie niebezpiecznego przedmiotu" na gruncie art. 280 §2 k.k.
Wyrok z dnia 08 marca 2004 roku, II AKa 36/04, Prok. i Pr. 2004/10/22; SA w Lublinie
Deska drewniana o długości 107 cm, z wbitym gwoździem o długości 5 cm, ostrym końcem wystającym z deski jest innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem w rozumieniu art. 280 § 2 k.k.
Wyrok z dnia 29 października 2002 roku, II AKa 268/02, OSA 2003/5/46; SA w Lublinie
Nie można zgodzić się z poglądem, jakoby nawet 120 cm poziomnica, wykonana z lekkiego materiału jakim jest aluminium, mogła być uznana za podobny właściwościom broni palnej lub noża inny niebezpieczny przedmiot. Należy mieć na uwadze, że potencjał niebezpieczeństwa przedmiotu ograniczony jest do jego właściwości. Dotyczy to jednak takich właściwości, że samo już normalne wykorzystanie przedmiotu zagraża niebezpieczeństwem dla zdrowia lub życia, co wymaga zachowania chociażby minimum ostrożności.
Wyrok z dnia 18 lipca 2002 roku, II AKa 157/02, Prok. i Pr. 2003/4/24; SA w Lublinie
Pogląd skarżącego jest nietrafny w świetle treści przepisów art. 280 § 2 k.k. i 159 k.k. i ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Ustawodawca w art. 280 § 2 k.k. (podobnie w art. 159 k.k.) zastąpił używane na gruncie kodeksu karnego z 1969 r. pojęcie "niebezpiecznego narzędzia" (art. 210 § 2 k.k.) określeniem "podobnie niebezpieczny przedmiot", przy czym przedmiot ten wymienił po wskazaniu na broń palną i nóż. Jest to istotna zmiana, u której podłoża tkwi dążenie do ograniczenia powstałej w orzecznictwie tendencji do zbyt szerokiego interpretowania pojęcia "niebezpiecznego narzędzia". Pojęciem tym bowiem obejmowano nie tylko przedmioty niebezpieczne ze względu na swoją konstrukcję lub właściwości (np. nóż, siekiera, kastet, łom), lecz również inne przedmioty, które "stają się" niebezpieczne ze względu na sposób ich użycia (np. kij, pasek skórzany, garnek metalowy itp.). Z art. 280 § 2 k.k. wynika wymaganie, aby kwalifikowaną odpowiedzialność za rozbój (podobnie także co do art. 159 k.k.) ograniczyć do posługiwania się bądź użycia (art. 159 k.k.) przedmiotem "podobnie niebezpiecznym" do broni palnej lub noża. Chodzi więc o przedmioty niebezpieczne ze względu na swoją konstrukcję lub właściwości, z wyraźnym pominięciem tych, które stają się niebezpieczne ze względu na sposób użycia. Dlatego też, jeżeli powołane problemy w zakresie tego pojęcia w praktyce mogą budzić takie przedmioty, jak stłuczona butelka z ostrym kantem i inne przedmioty kłujące, to należy wykluczyć z zaliczenia do tej kategorii przedmiotów niebezpiecznych kij, ciężki garnek, popielniczkę czy wreszcie drewniany stołek.
Wyrok z dnia 20 września 2001 roku, II AKa 173/01, OSA 2002/5/36; SA w Lublinie
Metalowa rurka jest niebezpiecznym przedmiotem w rozumieniu art. 280 §2 k.k.
Wyrok z 12 stycznia 2006r., II AKa 290/05; SA w Lublinie
Paralizator elektryczny jest bronią, środkiem obezwładniającym, niebezpiecznym dla życia i zdrowia w rozumieniu art. 280 § 2 k.k.
Charakter tego "narzędzia" w sposób jednoznaczny określił ustawodawca w art. 4 ust. 1, pkt. 4, ppkt. c ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, stwierdzając, że przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, a takim przedmiotem jest paralizator elektryczny, są bronią, której używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu. Takie stanowisko wyraził również ustawodawca w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, określając, że środkami przymusu bezpośredniego są między innymi paralizatory elektryczne oraz broń gazowa, a także w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia ... środków przymusu bezpośredniego, stwierdzając, że paralizatory elektryczne oraz broń gazowa uwzględniając ich właściwości, mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.
Wyrok z dnia 04 kwietnia 2002 roku, II AKa 19/02, Prok. i Pr. 2003/2/25; SA w Lublinie
Ręczne miotacze gazu, którymi posłużyli się sprawcy nie są "innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym" w stosunku do broni lub noża. Nie mają bowiem takich właściwości przedmiotowych, jak broń palna lub nóż.
Wyrok z 25 września 2006r., IIAKa 244/06; SA w Lublinie
Rację natomiast należy przyznać apelującym w tej części, gdy wywodzą, że właściwości użytego w rozboju przedmiotu nie pozwalają na zaliczenie go do kategorii "innego przedmiotu podobnie niebezpiecznego" w rozumieniu art. 280 §2 k.k. Zwrócić należy uwagę, że Sąd Okręgowy w L. uzasadniając swe stanowisko co do uznania śrubokrętu za inny niebezpieczny przedmiot ograniczył się do prostego zacytowania judykatu Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, w którym to tenże sąd uznał śrubokręt za przedmiot podobnie niebezpieczny do noża ( vide k.679 ). Taki sposób argumentacji nie może być uznany za wystarczający, jako że w orzecznictwie sądów apelacyjnych można odnaleźć stanowiska przeciwstawne. Wyraził je chociażby Sąd Apelacyjny w Krakowie, który uznał, że "śrubokręt nie jest przedmiotem niebezpiecznym w rozumieniu art. 280 §2 kk, albowiem dopiero użycie go w sposób szczególny, niezgodny z jego przeznaczeniem, może powodować zagrożenie życia ofiary rozboju, czym zawsze ryzykuje sprawca posługujący się bronią palną, nożem czy innym niebezpiecznym narzędziem" (wyrok z dnia 26 stycznia 2000r. w sprawie II AKa 250/99, KZS 2000/3/33).
Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku dowodzi, że Sąd i instancji, kwalifikując przedmiotowy śrubokręt jako niebezpieczny całkowicie abstrahował od jego właściwości. Tymczasem przy dokonywaniu oceny "niebezpieczności" przedmiotu z punktu widzenia, art. 280 §2 k.k. istotne znaczenie będą miały takie jego cechy (właściwości), które sprawią, że wykorzystanie zwykłych jego funkcji lub działania przeciwko człowiekowi spowoduje powstanie realnego zagrożenia o równowartości odpowiadającej użyciu broni palnej lub noża (postanowienie SN z 29 maja 2003r., i KZP 13/03, OSNKW 2003, nr 7-8, poz. 69). Chodzi, więc o przedmioty niebezpieczne ze względu na swą konstrukcję lub właściwości, a nie z uwagi na sposób ich użycia (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 18 lipca 2001r., IIA Ka 157/02,Prok. i Pr. 2003, nr 4, poz.24).
Z powyższego wynika, że dla ustalenia, że dany przedmiot zawiera w sobie taki poziom niebezpieczeństwa, co broń palna lub nóż niezbędna jest wiedza empiryczna o jego właściwościach. Winien być on, zatem zidentyfikowany, a następnie szczegółowo opisany i oceniony ( por. wyrok SA w Krakowie z 14 stycznia 1999r., IIA Ka 210/98, KZS 1999, z. 2, poz. 22; wyrok SA we Wrocławiu z 6 marca 2002r., IIA Ka 45/02, OSA 2002, z. 11, poz. 78). o ile zatem ów pierwszy warunek został w niniejszej sprawie spełniony, albowiem w sposób nie budzący wątpliwości ustalono, że sprawcy rozboju posługiwali się śrubokrętem, o tyle nie jest możliwe szczegółowe wypowiedzenie się co do jego właściwości. Niezbędnej wiedzy w tym przedmiocie nie dostarczają zebrane w sprawie dowody, w tym zwłaszcza zeznania pokrzywdzonych, jako że nie poczynili oni, co do wyglądu omawianego przedmiotu szczegółowych spostrzeżeń. K. K. nazwał go "ostrym narzędziem" o długości ok.10-15 cm, przy czym zastrzegł, że równie dobrze mógł to być klucz, szpikulec lub śrubokręt ( por. k. 5, 42, 464, 544v, 546v). Natomiast M. J. opisując jego cechy podał w zasadzie tylko tyle, że był to "przedmiot średniej długości o zakończeniu okrągłym" (k. 466). Również opinia biegłego lekarza, z racji na jej wielowariantowość, nie dostarcza w tym przedmiocie istotnych treści (por. k.100-101,561). Podsumowując, zatem tę część wywodów należy skonstatować, że mamy tutaj do czynienia z bliżej nieokreślonym śrubokrętem, przy jednoczesnym braku tego przedmiotu jako dowodu rzeczowego w sprawie. Przyjęcie w takich warunkach, że stanowi on inny niebezpieczny przedmiot w rozumieniu art. 280 §2 k.k., jak uczynił to Sąd i instancji, jest nieuprawnione i kłóci się w sposób oczywisty z dyrektywą zawartą w art. 5§2 k.p.k.
Wyrok z 25 maja 2005r., II Aka 64/05, SA w Szczecinie
Skoro broń gazowa wymieniona została jako broń palna w tym samym zdaniu art. 4 ust. l pkt. l cytowanej ustawy (ustawa z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji - Dz.U. Nr 52 z 2004 r., póz.525 ze zm.), tuż obok broni alarmowej, to jak trafnie zauważył sąd I instancji, mając na względzie racjonalność działania ustawodawcy przyjąć należy, że używając pojęcia broń palna w różnych aktach prawnych nadał temu pojęciu identyczne znaczenie.
WYROK SA W KATOWICACH z dnia 8 marca 2007 r. II AKa 305/06
Zadawanie wielokrotnych kopnięć w głowę butami wykonanymi z grubej skóry, dodatkowo wzmocnionej metalowymi obiciami zwiększa prawdopodobieństwo śmierci lub ciężkich obrażeń ciała ofiary. Problem sprowadza się jednak do oceny, czy ta istota niebezpieczeństwa tkwi w naturalnych właściwościach tych butów, czy też jest ściśle związana ze sposobem ich użycia.
Buty typu „glany”, obite z przodu blachą czy też wzmocnione od spodu gwoździami, nie mogą być uznane za niebezpieczny przedmiot w rozumieniu art. 159 kk gdyż w odróżnieniu do broni palnej czy noża nie posiadają cech takiego przedmiotu, który niezależnie od użycia zawsze zagraża bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia czy ciężkiego uszczerbku na ciele. Tego rodzaju buty z pewnością posiadają niebezpieczne cechy, ale tylko ich użycie w określony sposób warunkuje możliwość zaistnienia w/w skutków.
5
ART. 159 K.K.