jezyk polski, polski pozytywizm, POLSKI-Pozytywizm

Był to za równo ruch społeczno- ideowy jak i literacki. Pozytywiści wystąpili z programem rozwoju kraju po klęsce powstania styczniowego. W pierwszym okresie największe znaczenie miała publicystyka (spór ideologii pozytywistycznej z romantystami) wobec klęski powstań narodowych i wysokiej ceny jaką zapłaciło za nie społeczeństwo polskie odrzucono myśl o walce zbrojnej. Za pierwszoplanowe zadanie uznano konieczność upowszechnienia oświaty, popularyzacji nauki i rozwoju gospodarczego kraju. Główne kierunki pozytywizmu to EMPIRYZM-głosił, że źródłem wiedzy jest doświadczenie; EWOLUCJONIZM-zjawiska zachodzące w świecie przyrody i świecie ludzi były wyjaśniane działaniem prawa ewolucji (jedno wynika z drugiego); SCJENTYZM- opierał się na zaufaniu do nauki i jej wyników poznawczych; UTYLITARYZM-użyteczność społeczna; pożytek jednostki lub społeczeństwa powinien stanowić najważniejszy cel ludzi; dążenie do dobra własnego sprzyja pomnażaniu dobra społecznego; REALIZM-ukazywanie świata przedstawionego w sposób wiernie oddający rzeczywistość ; NATURALIZM- przekonanie, że człowiek jest częścią przyrody i podlega jej wszystkim prawom. Polska w okresie pozytywizmu była pod zaborami, sytuacja Polaków w zaborze austriackim przedstawiała się następująco, możemy tu zauważyć największe swobody polityczne. Funkcjonowały tu dwa uniwersytety w Krakowie i we Lwowie, tu także powstała w Krakowie Akademia Umiejętności. W szkole i urzędach mówiono po Polsku, cenzura była umiarkowana, dlatego w miarę swobodnie rozwijała się twórczość artystyczna, działały teatry. Tragiczna była jednak sytuacja ekonomiczna Galicji (nędza galicyjska). Brak przemysłu, zacofanie gospodarcze rolnictwa, ciemnota i brak podstawowych warunków do życia warstw niższych. Dominowała tu arystokracja i bogate ziemiaństwo, którzy przyjmowali postawę lojalną wobec władzy carskiej cechował ich konserwatyzm i niechęć do działań powstańczych i rewolucyjnych. W zaborze pruskim reformy rolne stwarzały możliwości rozwoju przede wszystkim zamożniejszemu chłopstwu oraz właścicielom majątków obszarniczych. W rezultacie rozwijał się tam głównie przemysł spożywczy i unowocześniła się gospodarka rolna. Pod względem politycznym sytuacja była tam nienajlepsza, postępujący proces zjednoczenia Niemiec doprowadził do panowania I Rzeszy . w ramach „Kulturkampfu”, której celem było podpożądkowanie Kościoła państwu niemieckiemu oraz zniszczenie polskości, systematycznie ograniczano wszelkie działania oświatowe i społeczne. Natomiast najgorzej sytuacja przedstawiała się w zaborze rosyjskim. Władze carskie uwłaszczają chłopów by odciągnąć ich od działań powstańczych, to jednak nie poprawia złej sytuacji chłopów bezrolnych i małorolnych, pozostających bez środków do życia. Działalność władz rosyjskich ogranicza możliwość pracy oświatowej, naukowej i kulturowej. Językiem urzędowym staje się rosyjski, a polscy urzędnicy mogą pracować tylko na kolei, w teatrach i w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. Rusyfikacja obejmuje przede wszystkim szkoły i urzędy. Ostra cenzura trwa tam do I wojny światowej. Podczas pozytywizmu ujawniają się hasła pracy u podstaw , czyli wykształcenia najniższych warstw społecznych i najmniej wykształconych. Pracę u podstaw miały prowadzić warstwy najbardziej wykształcone, nauczając, dokształcając i poprzez działalność samorządową. Drugim hasłem pozytywizmu jest praca organiczna odrzucająca ideę walki zbrojnej, a jako nową formę pozytywizmu przyjęto pracę zmierzającą do rozwoju kulturowego, przemysłowego, ekonomicznego, który umocniłby naród, a w przyszłości doprowadził do odzyskania niepodległości. Pozytywiści postulowali potrzebę przedsiębiorczości, rozwoju handlu, zakładaniu fabryk rozwoju miast itp.