Pedagogika humanistyczna (główne hasło wolność)
antyautorytarna (Neill)
niedyrektywna (Rogers)
gestalt
PEDAGOGIKA NIEDYREKTYWNA
Carl Rogers
(1902 - 1987)
Psycholog i pedagog z USA, uczeń J. Dewey'a, książka „Uczenie się w wolności”
Rogers kładzie nacisk na pewne społeczne doświadczenie, jakim jest przebywanie w atmosferze bezwarunkowej akceptacji, której odczuwamy empatyczne zrozumienie oraz autentyczność osoby lub osób, z którymi przebywamy
Twierdzi, że podstawę zmian w zachowaniu się człowieka stanowi jego własna zdolność do wzrostu i rozwoju, zdolność uczenia się w oparciu o własne doświadczenie
Skuteczne jest tworzenie atmosfery szczególnie sprzyjającej rozwojowi człowieka, konstruktywnym zmianom w jego zachowaniu
Stwarzanie takiej atmosfery Rogers nazywa ułatwianiem (facilitation)
Facylitator - tak Rogers nazywa nauczyciela
Facylitator powinien charakteryzować się następującymi cechami
wrażliwość
empatyczne rozumienie uczuć wychowanka
ciepło
bezwarunkowa akceptacja osoby wychowanka
osobista autentyczność, twórczość ( elastyczność)
Podstawa humanistyczna według Rogersa złożona jest z 4 elementów
Empatia
Autentyczność (bycie sobą, prawdziwe uczucia)
Akceptacja (własna inicjatywa)
Twórczość (elastyczność, pomysły na rozwiązanie jakiegoś problemu)
Krytyka szkoły tradycyjnej
Rogers zwrócił uwagę, że w szkole nie ma miejsca dla całej osobowości człowieka, lecz tylko dla intelektu, ciało jest tolerowane, a emocje całkowicie ignorowane.
Uważał, że nauczyciele nie powinni kierować czyimś rozwojem
Szkoła kojarzy się z kontrolą uczniów i nauczycieli.
Model nauczania PCA - Person Center Approach
Rogers zaproponował nowy model nauczania PCA czyli podejście skoncentrowane na osobie.
Określił to podejście tak, ze względu na totalne nastawienie na przyznawanie jednostce władzy w zakresie autentycznego i twórczego kierowania swoim życiem.
Model edukacji PCA Rogersa
Facylitator ma zaufanie do siebie i do innych (uczniów, rodziców, władz szkoły)
Facylitator wierzy, że inni, tak jak on sam, potrafią myśleć o sobie, uczyć się dla siebie oraz ufają sobie (ufają własnemu „ja”)
Facylitator dzieli z innymi (uczniami, rodzicami itp.) odpowiedzialność za proces uczenia się
Facylitator dostarcza materiałów do uczenia się korzystając z własnych wiadomości, doświadczenia, książek, gazet czy innych doświadczeń społecznych
Uczeń konstruuje i rozwija swój własny program uczenia się (sam albo we współpracy z innymi), dokonuje też wyboru kierunku własnej nauki z pełną świadomością ponoszenia odpowiedzialności i konsekwencji tego wyboru
W klasie stopniowo tworzy się klimat ułatwiający uczenie się. Początkowo kierowany jest on przez nauczyciela, a z czasem wytwarzają go sami uczniowie. Uczenie się od siebie nawzajem staje się tak ważne, jak uczenie się z książek, filmów czy doświadczeń
Proces uczenia się - treść uczenia się schodzi na dalszy plan. Efekty mierzy się tym, czy uczeń zrobił wyraźny postęp w uczeniu się jak się uczyć tego, co chce się wiedzieć
Samodyscyplina zastępuje dyscyplinę zewnętrzną
Ocena nauki ucznia dokonywana przez niego samego oraz jest wzbogacana informacjami zwrotnymi ze strony innych członków grupy i nauczyciela
W tym wspomagającym rozwój klimacie uczenie się ma tendencję do pogłębiania się, postępuje w szybszym tempie i silniej przenika się życiem i zachowaniem ucznia niż to ma miejsce w tradycyjnej szkole. Dzieje się tak dlatego, że kierunek uczenia się jest własnym wyborem i cała osoba jest zaangażowana w ten proces.
Celem takiej edukacji ma być w pełni funkcjonująca osoba, akceptująca i stale rozwijająca trzy sfery swojej osobowości: intelekt, emocje, ciało oraz całe życie otwartą na nowe doświadczenia.
Najważniejszą umiejętnością, którą powinien opanować kandydat na facylitatora jest umiejętność aktywnego słuchania.
PEDAGOGIKA GESTALT
Gestalt = osoba, postać.
Historia
Rozwinęła się w latach 70-tych XX w Niemczech była jako jeden z rodzajów pedagogiki alternatywnej czyli humanistycznej. Inspiracją do jej utworzenia była psychologia humanistyczna ( Rogers, Maslow) oraz egzystencjalizm, psychoterapia, socjoterapia oraz oświata dorosłych.
Filary pedagogiki Gestalt
Edukacja przez stapianie się (celem była integracja intelektu i emocji w procesie nauczania)
Zajęcia integracyjne skoncentrowane na temacie (celem tych interakcji jest osiągnięcie równowagi pomiędzy treściami i tematem zajęć, uczniem i jego własną biografią, jego potrzebami i umiejętnością komunikowania się z otoczeniem oraz grupą jako całością)
Agogika integracyjna czyli antropologia stosowana (człowiek jest podmiotem ciała, psychiki i ducha żyjącym w nierozerwalnym związku ze środowiskiem społecznym i ekologicznym. Wchodząc w reakcje z tym środowiskiem zdobywa swoją tożsamość)