Analiza wskaźnikowa sprawozdań finansowych - Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
Analiza wskaźnikowa przeprowadzana jest na podstawie sprawozdań finansowych:
bilans
sprawozdań z dochodów i kosztów
sprawozdań przepływów pieniężnych
Wskaźnikami zainteresowani są
osoby zarządu
kredytodawcy (np. bank)
akcjonariusze
Podstawowy podział wskaźników, pozwala wyróżnić cztery grupy:
analiza płynności finansowej
analiza zadłużenia
analiza rentowności
sprawność działania (funkcjonowania) przedsiębiorstwa
Wskaźniki oceny płynności finansowej firmy
Do oceny zdolności firmy do wywiązywania się z zobowiązań służą następujące wskaźniki:
wskaźnik płynności bieżącej = (aktywa bieżące)/(pasywa bieżące)
wskaźnik szybki = (gotówka + należności)/(pasywa bieżące)
Nazwa wskaźnika
|
Rok |
|||
|
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
W. płynności bieżącej |
1,68 |
2,07 |
3,13 |
3,51 |
W. szybki |
1,26 |
1,17 |
1,83 |
2,07 |
Wskaźnik płynności bieżącej umożliwia ocenę czy następujące w firmie zobowiązania mogłyby być spłacone dzięki upłynnieniu środków obrotowych.
Firma ABC wykazuje z roku na rok wzrost tego wskaźnika, co oznacza poprawę finansową tej firmy. Patrząc np. w roku 1998, wartość wskaźnika wynosi 2,07, co oznacza, że środki, które ta firma posiada wystarczają na ponad dwukrotne pokrycie zobowiązań. W roku 1999 oraz 2000 występuje zbyt wysoka jego wartość, co oznacza, że ta firma w niedostatecznym stopniu finansuje swoją bieżącą działalność ze źródeł zewnętrznych.
Wskaźnik szybki może być nieznacznie niższy od wskaźnika płynności bieżącej. Niestety firma ABC w trzech ostatnich latach większość środków pieniężnych miała „zamrożoną” w zapasach.
Ocena stopnia zadłużenia firmy
Zadłużenie przedsiębiorstwa może mieć charakter krótkoterminowy lub długoterminowy.
Krótkoterminowy związany jest z oceną płynności finansowej przedsiębiorstwa, natomiast długoterminowy z oceną wypłacalności firmy (związany z działalnością inwestycyjno - rozwojową)
W ocenie zadłużenia korzystamy z następujących wskaźników:
wskaźnika ogólnego zadłużenia = (zobowiązania ogółem)/(aktywa ogółem)
wskaźnika zadłużenia kapitału = (zobowiązania ogółem)/(kapitał własny)
Do oceny możliwości obsługi długu:
wskaźnik pokrycia obsługi długu = (zysk netto)/(raty kredytu + odsetki)
wskaźnik pokrycia majątku kapitałem własnym = (kapitał własny)/(majątek ogółem)
Zobowiązania ogółem = pasywa bieżące + kredyt długoterminowy
Kapitał własny = kapitał akcyjny + zysk zatrzymany
Nazwa wskaźnika
|
Rok |
|||
|
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
W. ogólnego zadłużenia |
0,45 |
0,44 |
0,36 |
0,29 |
W. zadłużenia kapitału |
0,84 |
0,81 |
0,56 |
0,42 |
W. pokrycia obsługi długu |
--- |
1,15 |
1,71 |
2,74 |
W. pokrycia majątku kapitałem własnym |
0,54 |
0,55 |
0,64 |
0,71 |
Wskaźnik ogólnego zadłużenia określa udział kapitałów obcych (zobowiązań) w finansowym majątku firmy. Pożądana wielkość tego wskaźnika wynosi 0,54 - 0,67 (w firmie, w której nie została zachwiana równowaga między kapitałem obcym a własnym)
W przypadku firmy ABC wartość tego wskaźnika w każdym roku jest niższa od pożądanego. Oznacza to, że firma nie jest obciążona zbyt dużym ryzykiem finansowym, co oznacza, że posiada ona zdolności do spłaty długu.
Wskaźnik pokrycia obsługi długu informuje nas czy przedsiębiorstwo jest w stanie spłacić raty kredytu wraz z odsetkami. W naszym przypadku, wskaźnik ten jest powyżej 1, co oznacza, że jest w stanie spłacić raty kredytu wraz z odsetkami. Zdolność spłaty w tej firmie wzrasta z roku na rok.
Wskaźnik pokrycia majątku kapitałem własnym potwierdza zwiększenie samodzielności finansowej firmy, gdyż co rok zwiększa się skala majątku pokryta jej własnymi funduszami.
Analiza rentowności
Wskaźnikowa analiza rentowności przeprowadzana może być jako:
rentowność sprzedaży
rentowność ekonomiczna
rentowność finansowa (rentowność kapitałów własnych)
Rentowność sprzedaży możemy ocenić za pomocą:
wskaźnika rentowności sprzedaży = (zysk netto)/(sprzedaż) * 100
Rentowność ekonomiczną za pomocą:
wskaźnika rentowności ekonomicznej = (zysk netto)/(aktywa ogółem) * 100
Rentowność finansową natomiast obliczamy następująco:
wskaźnik finansowy (z.z.k. własnych) = (zysk netto)/(kapitał własny) * 100
Nazwa wskaźnika
|
Rok |
|||
|
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
W. rentowności sprzedaży |
--- |
19,1 |
21,6 |
24,68 |
W. rentowności ekonomicznej |
--- |
10,68 |
14,86 |
19,3 |
W. finansowy |
--- |
19,3 |
23,3 |
27,3 |
Wskaźnik rentowności sprzedaży, określany jest inaczej zwrotem ze sprzedaży, informuje on o udziale zysku netto w wartości sprzedaży.
Możemy powiedzieć, że w naszej firmie wartość tego wskaźnika wzrasta, co oznacza coraz lepszą sytuację tego przedsiębiorstwa.
Wskaźnika rentowności ekonomicznej nazywany jest również zwrotem z majątku.
Przytoczony wskaźnik potwierdza znaczną poprawę wykorzystania posiadanego majątku, gdyż zysk przypadający na jednostkę wartości tego majątku uległ wydatnemu zwiększeniu.
Ocena wskaźnikowa sprawności działania firmy
Ocena sprawności działania to inaczej analiza jego aktywności w zakresie wykorzystania zasobów majątkowych
Wskaźniki te dzielimy:
wskaźnik kontroli kosztów administracji =(koszty administracji)/(sprzedaż)*100
wskaźnik globalnego obrotu aktywami =(sprzedaż netto)/(aktywa ogółem; średni stan)
wskaźnik rotacji środków trwałych = (sprzedaż netto)/(średni stan środków trwałych)
wskaźnik obrotu należnościami = (sprzedaż netto)/(przeciętny stan należności)
Nazwa wskaźnika
|
Rok |
|||
|
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
W. kontroli kosztów administracji |
0,45 |
0,44 |
0,36 |
0,29 |
W. globalnego obrotu aktywami |
0,84 |
0,81 |
0,56 |
0,42 |
W. rotacji środków trwałych |
--- |
1,15 |
1,71 |
2,74 |
W. obrotu należnościami |
0,54 |
0,55 |
0,64 |
0,71 |
Wskaźnik kontroli kosztów administracyjnych informuje nas o udziale kosztów zarządu w wartości sprzedaży. W firmie ABC wartość tego wskaźnika spada, co przyczynia się do lepszej sytuacji tego przedsiębiorstwa. Można również stwierdzić, że w tej firmie koszty administracyjne pozostają w degresywnej zależności w stosunku do wielkości sprzedaży.
Wskaźnik globalnego obrotu aktywami określa ile razy sprzedaż netto jest większa niż wartość aktywów ogółem. Oznacza to, że co rok w firmie ABC wskaźnik zwiększał się.
Wskaźnik rotacji środków trwałych informuje ile razy sprzedaż jest większa od wartości środków trwałych zaangażowanych w przedsiębiorstwie.
Jeżeli natomiast spojrzymy na obrót należnościami, który przedstawia liczbę inkasa, stwierdzimy:
przedsiębiorstwo w roku 1999 zmniejszyło czas inkasa należności, gdyż zmniejszyła się częstotliwość obrotu
natomiast w 2000 roku w stosunku do 1999 przyspieszyło czas inkasa należności
Firma ABC zamierza dokonać inwestycji modernizacyjnej, która ma zwiększyć wydajność produkcji i przynieść pewne oszczędności zużycia energii.
Aktualnie zakład może osiągnąć 82% nominalnych mocy produkcyjnych, co oznacza produkcję rzędu 0.7 miliona ton wyrobu rocznie.
Inwestycja podniesie nominalną wielkość mocy produkcyjnych do ok. 1,1 miliona ton wyrobu rocznie co da oszczędność zużycia energii około 8%.
Założenia do analizy
Koszt inwestycji wyniesie 350 mln zł.
Realizacja w ciągu 1 roku.
W realizacji inwestycji produkcja spadnie o ok. 0,18 mln ton (równowartość trzymiesięcznej produkcji na aktualnym poziomie).
Zakład osiągnie 85% zakładanych nominalnych mocy produkcyjnych.
Zapotrzebowanie na reinwestycje (dokonywane co 3 lata) spadnie o 3 mln zł.
Wartość likwidacyjna oszacowana na 35 mln złotych.
Cena wyrobu - 750 zł - pozostanie bez zmian.
Projekcja na okres 15 lat.
Stawka dyskonta 18%.
Zadanie
Sporządzić uproszczone sprawozdanie z dochodów i kosztów „Bez inwestycji” i „Z inwestycją” oraz obliczyć efekt netto przedsięwzięcia.
Obliczyć przyrost kapitału obrotowego.
Obliczyć wartość zaktualizowaną netto i wewnętrzną stopę zwrotu planowanej inwestycji.
82% * x = 0,7
82/100 * x = 7/10
x = 0,85
wielkość produkcji
Rok realizacji \ po realizacji inwestycji
Spadek produkcji 0,7 * 0,18 = 0,52
x% * 0,85 = 0,52
x% = 0, 61
x = 61%
Wzrost nominalnej mocy produkcyjnej do 85%
85% * 1,1 = x
x = 0,84
wielkość produkcji
(to oznacza 8% oszczędności energii)
106,6 + (106,6 * 8%)=115
Inwestycje
Arkusz I
Sprawozdanie z dochodów i kosztów
T0 |
T1 |
T2 |
||
Koszt inwestycji 350 mln |
Bez inwestycji |
Z inwestycją |
Po inwestycji |
|
Wykorzystanie mocy produkcyjnej Produkcja w mln ton Cena jednostkowa Sprzedaż |
82% |
61% |
85% |
|
|
0,7 |
0,52 |
0,94 |
|
|
750 |
750 |
750 |
|
|
525 |
390 |
705 |
|
Zużycie - koszty produkcji Surowce (zł) 37,5 Paliwa i energia (zł) 115/106,6 Inne (% sprzedaży) 16,7 % |
26,25 |
19,5 |
32,25 |
|
|
80,5 |
59,8 |
100,20 |
|
|
87,68 |
65,13 |
117,75 |
|
|
194,43 |
144,43 |
253,2 |
|
Koszty sprzedaży i administracji 2% Zysk Brutto |
10,5 |
7,8 |
14,1 |
|
|
320,07 |
237,77 |
437,7 |
|
Arkusz II
Efekt netto
|
T1-T0 |
T2-T1 |
T2-T0 |
|
Przyrost sprzedaży Przyrost produkcji
Przyrost kosztów produkcji sprzedanej Surowce Paliwa i energia Inne (sprzedane) Razem |
-135 |
315 |
180 |
|
|
-0,18 |
0,42 |
0,24 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
157,75 |
9 |
|
|
-20,7 |
40,4 |
19,7 |
|
|
-22,55 |
52,6 |
30,05 |
|
|
-50,25 |
108,75 |
58,75 |
|
Przyrost kosztów sprzedaży i administracji Zysk Brutto |
-2,7 |
6,3 |
3,6 |
|
|
-82,05 |
199,95 |
117,65 |
|
Przyrost kapitału obrotowego
|
Współczynnik bazowy |
T1-T0 |
T2-T1 |
T2-T0 |
|
Aktywa bieżące |
|
|
|
|
|
Gotówka (% sprzed) Należności Zapasy: Surowce (% sprzed) Wyroby gotowe (% sprzed) Części zamienne (z inwestycji) Inne (% sprzed) |
3% |
-4,05 |
9,45 |
5,4 |
|
|
0,08 |
-10,8 |
25,2 |
14,4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4% |
-5,4 |
12,6 |
7,2 |
|
|
10% |
-13,5 |
31,5 |
18 |
|
|
3% |
10,5 |
10,5 |
10,5 |
|
|
9% |
-12,15 |
28,35 |
16,2 |
|
Razem |
|
-35,4 |
117,6 |
71,7 |
|
Pasywa bieżące: Zobowiązania Inne(% sprzed) Razem |
|
|
|
|
|
|
0,10 1% |
-13,5 -1,35 -14,85 |
31,5 3,15 34,65 |
18 1,8 19,8 |
|
Przyrost kapitału obrotowego |
|
-20,55 |
82,95 |
51,9 |
|
Aneks 2
Firma ABC - Projekcja sprawozdań finansowych
Bilans
Zestawienie przepływów pieniężnych za: |
1998 |
1999 |
2000 |
Źródła Zysk przed spłatą odsetek Amortyzacja Przyrost kredytów długoterminowych Przyrost zobowiązań Razem źródła |
110 30 50 5 195 |
172,5 35 0 -13,5 193,75 |
245 35 0 18 298 |
Zastosowania Spłaty rat kredytów długoterminowych Odsetki Razem obsługa długu |
20 28 58 |
30 27 57 |
30 24 54 |
Przyrost środków trwałych Przyrost należności Przyrost zapasów Podatki Dywidendy Razem zastosowanie |
50 40 50 15 25 180
|
0 10 22,5 48 25 105,5
|
50 25 37,5 73 25 210,5 |
Przyrost (spadek) środków pieniężnych |
238 |
162,5
|
264,5 |
Stan początkowy +/- zmiana w roku |
-43 |
-31,5 |
33,5 |
Stan środków na koniec roku |
52 |
83,5 |
117 |
Aneks 3
Firma ABC - Projektowanie sprawozdań finansowych.
Bilans
|
|||||||
Aktywa |
31.12.97 |
Zmiany |
31.12.98 |
Zmiany |
31.12.99 |
Zmiany |
31.12.00 |
Aktywa bieżące
Aktywa bieżące razem |
95 25 40
160
|
-43 +40 +50
|
52 65 90
207
|
+31,5 +10 +22,5 |
83,5 75 112,5
271 |
+33,5 +25 +37,5
|
117 100 150
367 |
Środki trwałe
|
450 (50)
400
|
+50 +30
|
500 (80)
420
|
(35)
|
500 (115)
385 |
+50 (35)
|
550 (150)
400 |
Aktywa razem
Pasywa |
560
|
|
627 |
|
656 |
|
767 |
Pasywa bieżące
|
65
30 |
+5
|
70
30
|
(13,5) |
56,5
30
|
+18 |
74,5
30
|
Pasywa bieżące razem |
95
|
|
100 |
|
86,5 |
|
104,5 |
Kredyty długoterminowe
|
160
|
+20
|
180 |
|
150 |
|
120 |
Pasywa razem
Kapitał
|
255
250 55 |
+42 |
280
250 97 |
+72,5 |
236,5
250 169,5 |
+123 |
224,5
250 292,5 |
KAPITAŁ RAZEM |
305 |
|
347 |
|
419,5 |
|
542,5 |
Pasywa + Kapitał |
560 |
|
627 |
|
656 |
|
767 |