46.Rusyfikacja i germanizacja ziem polskich - walka narodu polskiego o utrzymanie tożsamości narodowej.
Rusyfikacja:
- po upadku powstania styczniowego zlikwidowano resztki odrębności Królestwa Polskiego
- wprowadzono stan wojenny i podporządkowano administrację gubernatorowi rosyjskiemu
- Rosjanie ziemie polskie nazwali Krajem Przywiślańskim
- z urzędów usuwano Polaków, zastępując ich Rosjanami
- Rusyfikacja szkolnictwa: do szkół wprowadzono język rosyjski, historię i geografię Rosji, po roku 1872 nauczanie prowadzone było całkowicie po rosyjsku
- w 1869 zamknięto Szkołę Główną w Warszawie, w miejsce której utworzono rosyjski uniwersytet
- kościół katolicki podporządkowano rządowi rosyjskiemu, skonfiskowano część majątków ziemskich, zlikwidowano większość zakonów
- na ziemiach włączonych bezpośrednio do Rosji, Polacy poddawani byli represjom gospodarczym - nakładano na nich kontrybucje, mieli zakaz nabywania ziem i piastowania urzędów
Walka Polaków z rusyfikacją:
- idee pozytywizmu ( praca organiczna i praca u podstaw ) - państwo należy wzmocnić poprzez oświatę i rozwój gospodarki
- rozwój szkolnictwa zawodowego, powstanie czytelni i bibliotek, walka z alfabetyzmem i tajne nauczanie
- popieranie rozwoju handlu, przemysłu poprzez zakładanie stoważystw
- wydawanie fachowych czasopism
Germanizacja:
- działanie kanclerza Niemiec Bismarka skierowane przeciw Kościołowi katolickiemu w latach 70- tych XIX wieku w całych Niemczech, ale szczególnie uderzały w Polaków ( większość to katolicy ). Kościołowi odebrano nadzór nad szkołami, zakazano krytyki rządu, duchowni musieli zdawać obowiązkowe egzaminy z filozofii, historii i literatury niemieckiej, wprowadzono obowiązkowe śluby i metryki cywilne, państwo uzyskało wpływ na obsadę stanowiska Kościelnego, aresztowania opornych księży
- według Bismarka Niemcy miały stać się państwem jednolitym, stąd walka z polskością
- usunięcie języka z sądów, szkół, germanizacja administracji
- tzw. rugi pruskie 1885 rok - wysiedlenie Polaków nie mających obywatelstwa niemieckiego około 30 tyś. osób
- powstanie Komisji Kolonizacyjnej w 1886 roku, której zadaniem było wykupienie ziemi z polskich rąk
- władze nie wydawały pozwolenia na budowę domów
- na początku XX wieku wprowadzono nauczanie religii w języku niemieckim
Walka Polaków z germanizacją:
- praca organiczna ( powstanie towarzystw oświatowych, rolniczych, kas pożyczkowych )
- gromadzenie pamiątek z przeszłości
- strajki