MONSUN - układ wiatrów, które zmieniają swój kierunek na przeciwny w zależności od pory roku. Rozróżnia się: monsun letni (morski) z pogodą deszczową, związaną z niskim ciśnieniem nad lądem i wysokim nad morzem, oraz monsun zimowy (lądowy) z pogodą suchą, spowodowaną wysokim ciśnieniem nad lądem i niskim nad morzem. W monsunie letnim wiatr wieje z morza w stronę lądu, w monsunie zimowym - odwrotnie. Latem ląd szybciej nagrzewa się niż woda, więc ciśnienie powietrza nad nim spada. Pojawiają się gwałtowne wiatry wiejące znad morza w głąb lądu. Zimą niże tworzą się nad cieplejszymi wodami, co powoduje wianie monsunów od lądu w stronę morza (wiatry wieją z wyżu do niżu). Monsuny tworzą się u południowych i wschodnich wybrzeży Azji. Monsun letni ma duże znaczenie w rolnictwie w Azji - pomaga nawadniać suche obszary w głębi kontynentu. Monsun letni jest wiatrem ciepłym i wilgotnym, a monsun zimowy jest wiatrem suchym, a zarazem zimnym. W chłodnej porze roku ocean jest cieplejszy od lądu, co powoduje że wiatr wieje w przeciwnym kierunku - z lądu na ocean. Jest to monsun zimowy. Wiatr ten jest zwykle słabszy od monsunu letniego. Monsuny najsilniej rozwijają się w strefie południowych wybrzeży Azji. Jest to spowodowane wyjątkowo dużymi różnicami temperatury, jakie powstają pod wpływem olbrzymiego kontynentu Azji silnie nagrzanego latem, a oziębionego podczas zimy. Monsun letni, występujący u wybrzeży Azji, niesie w głąb kontynentu wilgotne powietrze i powoduje obfite opady (pora deszczowa), warunkujące urodzaj na ogromnych obszarach (Indie, Chiny). Bardzo duże opady monsunowe powodują często katastrofalne powodzie, a brak opadów równie katastrofalne susze.
W innych rejonach kuli ziemskiej monsuny są słabsze. Tam gdzie niże i wyże są mało stabilne i jedne nad drugimi nie mają wyraźnej przewagi sezonowej, np. w większej części Europy nie występują monsuny. Rośliny uprawne: kukurydza, zboże, ryż. Problemy z opadami w Indiach: Bardzo mała ilość opadów sztuczne nawadnianie, zasolenie gleb. Bardzo duża ilość opadów ukształtowanie powierzchni, wycinanie lasów, erozja gleby, powodzie. STEP - równina pozbawiona drzew, rzek i jezior. Step przypomina pod tym względem prerię, z tą różnicą, że preria jest z reguły zdominowana przez wysokie trawy, a step może być obszarem półpustynnym lub pokrytym trawą i krzewami. Fauna: myszy, chomiki, świstaki, susły, orły, sokoły, wilki. Dawniej również przez antylopy i dzikie konie. Występuje w warunkach klimatu umiarkowanego z gorącym suchym latem. Bardzo żyzne gleby (czarnoziemy), silnie eksploatowane przez człowieka. PAMPA- Pierwotnie formacja trawiasta o opadach do 1000 mm, nadająca się do ekstensywnego wykorzystania. Obszar myśliwski indiańskich plemion. wkroczenie Europejczyków (XVIw) Podział kraju i utworzenie latyfundiów sprowadzenie z Europy nowych gatunków (bydła i traw) eksport skór, wełny, mięsa peklowanego do Europy wzrost imigracji z Europy, wynalezienie statków- chłodni, wprowadzenie nawożenia gleby. intensywna hodowla bydła opasowego, uprawa pszenicy, kukurydzy. eksport mięsa i zbóż. LATYFUNDIUM- przeogromna posiadłość ziemska należąca do określonej osoby, jej rodu czy Kościoła. W latyfundiach najczęściej zatrudniano niewolników.
LAS BOREALNY- tajga, nazwa lasu szpilkowego na obszarze Azji i Europy, charakterystycznego dla klimatu umiarkowanie chłodnego. Tajga zajmuje większość obszaru Syberii oraz znaczne obszary Niżu Wschodnioeuropejskiego i Półwyspu Fennoskandzkiego. Na północy przechodzi stopniowo w lasotundrę i tundrę, na południu w lasy liściaste lub stepy. Tajga w zależności od położenia różni się nieco składem gatunkowym, w części europejskiej dominuje świerk zwyczajny, sosna zwyczajna i brzoza brodawkowa, dalej na wschód rośnie jodła syberyjska, świerk syberyjski, limba syberyjska, a następnie modrzew. W runie występują borówki, wrzos, bażyna, a także liczne mchy i porosty. Tajgę zamieszkuje bogata fauna, ze szczególnie cennymi dla myśliwych zwierzętami futerkowymi. Należy do obszarów w niewielkim stopniu użytkowanych gospodarczo (myślistwo, rybołówstwo, pozysk drewna) oraz stosunkowo słabo przekształconych przez człowieka. Niekiedy nazwę tajga rozciąga się na lasy szpilkowe Ameryki Północnej, występujące w Kanadzie i na Alasce.
WILGOTNY LAS RÓWNIKOWY- zbiorowisko roślin drzewiastych, krzewiastych, epifitów, lian, mchów, porostów, glonów oraz grzybów. Biom ten występuje w strefie równikowej, w obszarach: dorzecza Amazonki i Orinoko (Ameryka Południowa). Wilgotne lasy równikowe odznaczają się dużą różnorodnością flory. Decydują o tym obfite, całoroczne opady deszczu (pow. 2500 mm), silne nasłonecznienie, wysoka średnia roczna temperatura powietrza, niskie dzienne i roczne amplitudy temperatury, itp. Lasy równikowe odznaczają się piętrowością roślinności. Najwyższe stanowią wiecznie zielone drzewa, osiągające wysokość 30-50 m. Piętro średnie stanowią niższe drzewa, zaś poniżej nich (8-15 m) występuje zwarta warstwa koron drzew pokrytych epifitami, lianami, itp. Gęste korony drzew ograniczają dostęp światła słonecznego do dolnych partii, podszyt i runo stanowią rośliny zielne, czasami w ogóle nie występuje. Roślinność wilgotnych lasów równikowych dostarcza ludziom takich produktów jak cynamon, pieprz, goździki oraz szlachetne gatunki drewna: mahoń, heban i palisander. Z niektórych tropikalnych roślin uzyskuje się substancje wykorzystywane do produkcji leków. W miejscu wyciętych lasów równikowych ludzie zakładają plantacje bananowców, trzciny cukrowej, kawy lub palm kokosowych.