Analiza finansowa Pekao S.A.(18 stron), Analiza sytuacji finansowej Banku Pekao S


Wstęp

W warunkach gospodarki rynkowej niemal każda decyzja gospodarcza, finansowa lub inwestycyjna zawiera w sobie elementy niepewności i ryzyka. W konsekwencji proces decyzyjny potrzebuje ciągłego dopływu informacji i wykonywania na ich podstawie analiz ekonomiczno-finansowych należących do podstawowych elementów zarządzania strategicznego.

Podstawowymi materiałami do przeprowadzenia analizy finansowej są: zweryfikowane bilanse i rachunki wyników za lata poprzednie. Głównym celem analizy finansowej jest ocena realności założeń firmy na okres kredytowania w zakresie efektywności finansowej (planowanej wielkości sprzedaży, kosztów i zysku) oraz sytuacji majątkowo-płatniczej (przewidywanej wartości majątku trwałego i obrotowego oraz przewidywanych zobowiązań wobec banku i pozostałych wierzycieli).

Analiza finansowa może przebiegać w różnych kierunkach, a mianowicie może być prowadzona jako analiza porównawcza, analiza strukturalna oraz analiza wskaźnikowa wielkości wykonanych (ex post) oraz przede wszystkim wielkości prognozowanych (ex ante). Analizy te mają głównie na celu ustalenie trendów kształtowania się danych finansowych, porównanie pozycji firmy z sytuacją w branży.

Analiza porównawcza, polega na porównaniu poszczególnych danych sprawozdawczych między sobą w kolejnych okresach (np. kształtowanie się w kolejnych latach wielkości sprzedaży). Ten sposób analizy w polskich warunkach musi jednak uwzględniać wskaźniki inflacji, może bowiem okazać się, że np. 15% zwiększenie sprzedaży - przy 20% inflacji - oznacza realny jej spadek.

Analiza strukturalna bilansu i rachunku wyników polega na określeniu udziału poszczególnych części składowych w łącznej wartości sprawozdania, np. procentowy udział w aktywach produkcyjnego majątku trwałego w okresie kolejnych lat.

Analiza wskaźnikowa służy do określenia pozycji finansowej firmy, poprzez:

Przy przeprowadzaniu analizy wskaźnikowej ocenie poddaje się działalność przedsiębiorstwa pod kątem:

  1. efektywności finansowej, rozumianej jako zdolności do generowania zysku netto wystarczającego na finansowanie potrzeb bieżących i rozwojowych,

  2. płynności płatniczej, czyli zdolności firmy do terminowej spłaty bieżących zobowiązań,

  3. sytuacji majątkowej (wielkość majątku i źródła jego finansowania).

Do najczęściej wyliczanych przez bank wskaźników przy ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa należą:

  1. wskaźniki rozwoju działalności, określające tempo przyrostu poszczególnych wielkości w kolejnych okresach (np. tempo wzrostu sprzedaży, zysku, kapitału),

  2. wskaźniki rentowności, określające udział zysku w osiąganej sprzedaży czy też kosztach,

  3. wskaźniki sprawności operacyjnej - mające wskazać, czy firma optymalnie wykorzystuje swoje środki (cykl rozliczeniowy należności, wskaźnik rotacji zapasów, cykl rozliczeń zobowiązań),

  4. wskaźniki płynności, informujące o możliwości firmy do wywiązywania się z bieżących zobowiązań (porównanie bieżących aktywów - wg różnego stopnia płynności - z bieżącymi pasywami),

  5. wskaźniki struktury majątku i kapitału informują o stopniu ryzyka wierzycieli zaangażowanych w finansowanie działalności firmy oraz charakteryzują strukturę majątku i strukturę pasywów.

Kluczową dla banku analizą jest prognoza przepływu środków pieniężnych. Analiza bilansu (majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania) oraz rachunku wyników (zestawienie przychodów i kosztów) nie dostarcza niestety informacji potrzebnych do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa, a więc rzeczywistej możliwości terminowego regulowania zobowiązań. Jedną z podstawowych wielkości wpływających na płynność jest zysk, jednakże osiąganie zysku nie zawsze jest równoznaczne z posiadaniem zadowalającej płynności. Przepływy pieniężne są zestawieniem faktycznych wpływów (źródeł pochodzenia - skąd) i wydatków (zastosowania - na co) środków pieniężnych w danym okresie.

Celem niniejszej pracy było przeprowadzenie analizy finansowej dla Banku Pekao S.A.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

Rozdział pierwszy mówi nam o historii polskiej bankowości. Sięgając do jej korzeni mamy ogólny pogląd na system bankowy w Polsce w czasach jego powstawania oraz w czasach współczesnych.

W rozdziale drugim przedstawione zostały dzieje Banku Pekao S.A..

Rozdział trzeci i ostatni jest prezentacją analiz finansowych sporządzonych dla Banku Pekao S.A. Omówione zostaną zagadnienia związane z oceną standingu Banku na podstawie jego sprawozdań finansowych oraz przeprowadzona analiza wskaźnikowa.

ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ

BANKU PEKAO S.A.

Źródłem informacji do przeprowadzenia analizy są syntetyczne sprawozdania finansowe, do których należą:

    1. Bilans. Aktywa i Pasywa.

W bilansie banku zestawia się:

W bilansie znajdują odzwierciedlenie skutki finansowe decyzji podjętych w okresie sprawozdawczym. Ujawniają się one w zmianach stanów poszczególnych pozycji i w sumie bilansowej.

Bilans banku jest zestawieniem źródeł funduszy i kierunków ich przeznaczenia na dany moment.

Dla poprawności analizy i prawidłowości interpretacji wyników niezbędna jest znajomość pozycji bilansu.

      1. Aktywa

Aktywa w bilansie banku są zestawione według ich płynności: od najbardziej płynnych do trwałych - najmniej płynnych.

Tabela 1: Zestawienie aktywów w bilansie Banku Pekao S.A.

Aktywa

(dane w mln PLN)

Na 31.12.94

Na 31.12.95

Na 31.12.96

Na 31.12.97

Na 30.06.97

Kasa i środki w Banku Centralnym

515,0

1.115,4

1.263,7

1.860,0

1.763,1

Dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskontowania w Banku Centralnym

1,6

10,9

12,9

11,0

12,8

Należności od innych instytucji finansowych

  • a vista

  • terminowe i inne

4.722,8

384,2

4.338,6

3.927,2

894,4

3.032,8

4.231,4

1.241,7

2.989,7

5.745,8

97,7

5.648,1

5.028,7

1.535,7

3.493,0

Należności od klientów i sektora budżetowego

1.704,2

2.729,9

4.326,4

6.684,8

6.381,7

Dłużne papiery wartościowe

8.977,3

10.594,3

11.956,3

12.664,7

10.979,5

Inne akcje, udziały i papiery wartościowe o zmiennej kwocie dochodu

331,2

380,9

370,5

242,4

451,2

Akcje i udziały w jednostkach zależnych

48,2

56,6

162,4

315,7

160,5

Akcje i udziały w jednostkach stowarzyszonych

67,2

84,2

90,1

94,3

91,2

Akcje i udziały w innych jednostkach o stałej kwocie dochodu

0,0

0.0

0,0

0,0

0,0

Wartości niematerialne i prawne

26,2

57,3

60,1

68,4

54,9

Rzeczowy majątek trwały

479,6

561,9

638,1

700,4

658,8

Akcje własne i udziały do zbycia

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Inne aktywa

  • przejęte aktywa - do zbycia

  • pozostałe

262,6

0,1

262,5

603,3

0,7

602,6

1.112,4

1,2

1.111,2

188,8

0,5

188,3

127,5

1,0

126,5

Rozliczenia międzyokresowe

12,6

133,1

34,1

24,2

36,3

Aktywa razem

17.148,5

20.253,0

24.258,4

28.600,5

25.746,2

Źródło: Opracowanie na podstawie Prospektu Emisyjnego Banku Pekao S.A.

Gotówka obejmuje środki pieniężne w kasie i na rachunkach w banku centralnym. Są one traktowane jako rezerwy podstawowe płynności. Pozostałe pozycje tej grupy, łącznie z depozytami w innych bankach, pełnią funkcję rezerw płynności. Na ogół są to jednak aktywa niedochodowe lub niskodochodowe i banki starają się utrzymywać ich stany na możliwie najniższym poziomie.

Dłużne papiery wartościowe uprawnione do dyskontowania w banku centralnym są to papiery wartościowe szybko zbywalne, które mogą być traktowane jako rezerwy płynności tzw. drugiej linii. Zalicza się do nich weksle skarbowe, weksle do redyskonta oraz długoterminowe obligacje skarbowe, które mogą stanowić zastaw pod oprocentowany kredyt w banku centralnym.

Należności od instytucji finansowych. Ta grupa aktywów obejmuje: środki na rachunkach bieżących w bankach krajowych i zagranicznych; lokaty środków w bankach krajowych i zagranicznych; inne należności od instytucji kredytowych.

Lokaty międzybankowe na krajowym rynku pieniężnym są formą zagospodarowania nadwyżki płynności banku. Mogą być krótkoterminowe, począwszy od jednodniowych, i terminowe, w granicach 360 dni.

Należności od klientów i sektora budżetowego obejmuje kredyty i pożyczki dla podmiotów niefinansowych oraz kredyty udzielone przez banki jednostkom budżetowym. W tej grupie aktywów wykazywane są także należności z tytułu leasingu. Kwota jest pomniejszana o rezerwy celowe na straty. W wyniku tego otrzymuje się wartość kredytów netto. W większości banków kredyty stanowią główną pozycję aktywów, przynoszącą zwykle najwyższe dochody, ale także największe ryzyko.

Inwestycje kapitałowe stanowią na ogół znacząca grupę aktywów dochodowych.

Wartości niematerialne i prawne są to odroczone koszty poniesione przy powstawaniu lub przejęciu banki. Nie mają wartości rynkowej. Dlatego w analizach sumę aktywów pomniejsza się o kwotę tej pozycji w bilansie banku.

Rzeczowy majątek trwały obejmuje urządzenia trwałe i wyposażenie warunkujące działalność banku. Są to aktywa niepłynne, trudne do zbycia ze względu na specjalistyczny charakter. Majątek trwały w banku traktuje się jak aktywa nie przynoszące bezpośrednio dochodów. W bilansie wykazuje się wartość netto majątku trwałego.

      1. Pasywa

Pasywa są zestawiane w bilansie banku według ich stabilności, poczynając od najbardziej pulsujących zobowiązań, do najbardziej stabilnych, gwarantujących funkcjonowanie banku.

Tabela 2: Zestawienie pasywów w bilansie Banku Pekao S.A.

Pasywa

(dane w mln PLN)

Na 31.12.94

Na 31.12.95

Na 31.12.96

Na 31.12.97

Na 30.06.97

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

922,3

692,2

596,0

1.039.8

530,1

Zobowiazania wobec instytucji finansowych

  • a vista

  • terminowe

1.520,8

394,7

1.126,1

2.292,3

643,6

1.648,7

2.306,5

684,9

1.621,6

2.427.5

284,9

2.142,6

2.644,0

936,2

1.707,8

Zobowiązania wobec klientów i sektora budżetowego

13.531,5

15.162,9

18.315,4

22.570,9

20.242,0

Lokaty oszczędnościowe

- a vista

- terminowe

25,5

0,0

25,5

78,4

0,0

78,4

89,1

0,0

89,1

138,4

0,0

138,4

110,6

0,0

110,6

Pozostałe

- a vista

- terminowe

13.506,0

5.033,8

8.472,2

15,084,5

5.558,7

9.525,8

18.226,3

6.851,4

11.374,9

22.432,5

7.770,7

14.661,8

20.131,4

7.205,7

12.925,7

Zobowiązania z tytułu papierów wartościowych

4.9

13,8

13,8

13,8

13,8

Fundusze specjalne i inne pasywa

134,4

736,6

1.333,2

499,,3

469,4

Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów

310,1

273,1

328,5

402,3

373,4

Rezerwy

49,0

46,7

47,4

55,4

63,5

Zobowiązania podporządkowane

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Kapitał podstawowy

40,0

40,0

137,7

137,7

137,7

Kapitał zapasowy

20,0

20,0

20,0

45,0

45,0

Fundusze rezerwowe

584,1

677,4

916,5

1.100,6

1.088,5

Nie podzielony zysk lub nie pokryta strata z lat ubiegłych

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Zysk (strata) netto bieżącego roku obrotowego

31,4

298,0

243,4

308,2

138,8

Pasywa razem

17.148,5

20.253,0

24,258,4

28.600,5

25.746,2

Źródło: Opracowanie na podstawie Prospektu Emisyjnego Banku Pekao S.A.

Zobowiązania wobec banku centralnego obejmuje formy finansowania banku przez: redyskonto weksli handlowych; dyskonto rządowych papierów wartościowych; kredyt lombardowy; inne kredyty refinansowe.

Zobowiązania wobec innych instytucji finansowych dotyczą: banków komercyjnych z tytułu przejętych lokat; kredytów międzynarodowych agencji.

Zobowiązania wobec klientów i sektora budżetowego stanowią dominującą grupę pasywów banku. W bilansie są przedstawione według typów depozytów.

Zobowiązania z tytułu papierów wartościowych dotyczą wyemitowanych przez bank własnych obligacji i innych papierów wartościowych dla pozyskania długoterminowego kapitału obcego.

Zobowiązania podporządkowane obejmują długoterminowe pożyczki, które nie mogą być wycofane przed zadeklarowanym terminem. Uznaje się je za stabilne źródło finansowania banku.

Fundusz własny podstawowy jest w bilansie prezentowany w następujących pozycjach:

Kapitał rezerwowy stanowią: rezerwy rewaluacyjne wynikające z przeszacowania aktywów do aktualnej wartości rynkowej; rezerwy na ogólne ryzyko bankowe wynikające z potencjalnego zagrożenia kredytów.

Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych - są to zyski lub straty z poprzednich okresów sprawozdawczych po zweryfikowaniu przez audytorów i uwzględnieniu wszystkich płatności.

Wynik finansowy netto roku bieżącego. Jest to wynik finansowy osiągnięty w roku sprawozdawczym, obliczony w rachunku zysków i strat, nie zweryfikowany przez audytora zewnętrznego i przed podziałem.

    1. Rachunek zysków i strat.

Rachunek zysków i strat jest sprawozdaniem z osiągniętych dochodów w okresie obrachunkowym. Dane liczbowe są prezentowane w rachunku narastającym, dotyczą bowiem strumieni przychodów, kosztów, zysków i strat. Rachunek zysków i strat jest uzupełnieniem informacji ujętych w bilansie, pozwalającym na rozpoznanie wzajemnej zależności między zasobami a wynikami finansowymi banku. Ocena kondycji finansowej banku musi się opierać na analizie obu sprawozdań.

Obowiązująca konstrukcja rachunku zysków i strat pozwala na ustalenie wyników finansowych w podstawowych sferach działania banku. Taki układ rachunku znacznie ułatwia czynności analityczne.

Tabela 3: Rachunek zysków i strat Banku Pekao S.A.

Rok kończący się

6-miesięcy kończące się

31.12.94

31.12.95

31.12.96

31.12.97

30.06.97

(dane w mln PLN)

Przychody z tytułu odsetek

1.200,7

1.650,1

1.881,1

2.504,5

1.168,0

Koszty odsetek

845,4

1.143,6

1.296,5

1.723,3

803,6

Wynik z tytułu odsetek

355,3

506,5

584,6

781,2

364,4

Przychody z tytułu prowizji

148,8

154,7

243,5

368,7

184,5

Koszty z tytułu prowizji

19,2

21,1

27,4

56,5

29,5

Wynik z tytułu prowizji

129,6

133,6

216,1

312,2

155,0

Przychody z akcji, udziałów i innych papierów wartościowych

3,0

3,1

4,0

98,3

34,1

Wynik na operacjach finansowych

19,0

16,5

128,3

27,3

10,3

Wynik z pozycji wymiany

85,8

141,3

115,3

125,3

38,4

Wynik na działalności bankowej

592,7

801,0

1.048,3

1.344,3

602,2

Pozostałe przychody operacyjne

34,3

21,2

42,2

66,1

36,2

Pozostałe koszty operacyjne

70,3

38,3

39,0

66,3

20,3

Koszty działania banku

257,1

367,5

495,8

637,6

285,8

Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

30,7

45,7

61,4

81,0

35,9

Odpisy na rezerwy i aktualizacja wartości

365,1

185,5

228,0

227,5

89,2

Rozwiązania rezerw i zmniejszenia dotyczące aktualizacji

143,6

117,5

155,2

103,1

45,2

Różnica wartości rezerw i aktualizacji

-221,5

-68,0

-72,8

-124,4

-44,0

Wynik z działalności operacyjnej

47,4

302,7

421,5

501,1

252,4

Wynik na operacjach nadzwyczajnych

0,0

0,0

-0,1

0,1

0,1

- zyski nadzwyczajne

0,5

0,4

0,6

0,6

0,4

- straty nadzwyczajne

0,5

0,4

0,7

0,5

0,3

Zysk (strata) brutto

47,4

302,4

421,4

501,2

252,5

Zysk (strata) netto

31,4

298,0

243,4

308,2

138,8

Źródło: Opracowanie na podstawie Prospektu Emisyjnego Banku Pekao S.A.

    1. Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych.

Tradycyjne sprawozdania finansowe - bilans oraz rachunek zysków i strat podmiotów gospodarczych - nie zawierają dostatecznych informacji do zarządzania działalnością. W gospodarce rynkowej niezbędnym warunkiem egzystencji przedsiębiorstwa i jego pozycji na rynku jest płynność i wypłacalność. Dodatni wynik finansowy wykazywany w rachunku zysków i strat na zasadzie „memoriałowej” ewidencji przychodów i kosztów świadczy tylko o zdolności do generowania zysku z posiadanych aktywów. Do zachowania płynności i wypłacalności niezbędna jest zdolność do generowania gotówki. Szybkość i sprawność działania - niezwykle istotna w warunkach dużej konkurencji - jest uzależniona od stopnia dyspozycyjności zasobów pieniężnych. Z tego względu sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych należy traktować jako cenne źródło informacji, weryfikującej ocenę sytuacji finansowej banku na podstawie bilansu oraz rachunku zysków i strat.

Konstrukcja sprawozdania z przepływu środków pieniężnych przedstawiona w Ustawie o rachunkowości polega na podziale przepływów pieniężnych według podstawowych sfer działalności banku:

Ustalenie wielkości przepływów środków pieniężnych w każdej z tych sfer pozwala na określenie udziału w wyniku kasowym i wpływu na pozycję finansowa banku.

Tabela 4: Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych Banku Pekao S.A.

Rok kończący się

31.12.94

31.12.95

31.12.96

31.12.97

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

Wynik finansowy netto (zysk/strata)

Korekty o pozycje:

Amortyzacja

Zyski/straty z tytułu różnic kursowych

Odsetki i dywidenty otrzymane i zapłacone

Rezerwy na należności

Inne rezerwy

Podatek dochodowy naliczony od zysku brutto

Podatek dochodowy zapłacony

Wynik na sprzedaży i likwidacji składników działalności inwestycyjnej

Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych

Zmiana stanu należności od innych instytucji finansowych

Zmiana stanu należności od klientów i sektora budżetowego

Zmiana stanu akcji, udziałów i innych papierów wartościowych o zmiennej kwocie dochodu

Zmiana stanu zobowiązań wobec instytucji finansowych

Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów i sektora budżetowego

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu papierów wartościowych

Zmiana stanu innych zobowiązań

Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

Zmiana stanu przychodów przyszłych okresów

Inne pozycje

31,371,2

30.689,8

85.849,4

3.006,5

200.328,8

24.365,1

15.963,0

0,0

143,2

2.516.839,4

1.219.634,3

528.636,0

290.647,5

334.739,2

3.672.496,4

4.872,1

394.555,9

109.788,0

3.365,0

85.849,4

297.985,2

57.643,0

141.324,7

3.068,0

71.691,3

14,0

4,747,1

90.414,0

1.077,7

1.291.567,8

1.307.104,8

892.339,4

38..341,5

541.402,0

1.631.401,7

8.955,8

54.850,8

58.397,0

891,0

141.324,7

243.376,7

73.390,0

115.323,2

3.993,1

56.676,0

20.023,3

178.047,8

95.464,0

919,2

1.562.111,0

48.163,4

1.613.141,5

61.805,7

81.950,1

3.152.572,0

15,5

179.686,2

16.056,4

2.947,6

115.323,2

308.239,6

92.675,2

125.259,4

98.271,3

79.093,4

3.372,4

193.018,6

198.672,7

78.9

446.689,2

2.421.126,4

2.420.083,4

238.606,3

564.825,0

4.255.414,2

14,2

86.256,6

9.977,5

73.820,2

118.852,7

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

56.097,2

1.603.636,7

317.616,7

313.984,6

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

Nabycie/sprzedaż wartości niematerialnych i prawnych

Nabycie/ sprzedaż składników rzeczowego majątku trwałego

Nabycie/sprzedaż akcji i udziałów w podmiotach zależnych

Nabycie/sprzedaż akcji i udziałów w podmiotach stowarzyszonych

Nabycie /sprzedaż innych akcji, udziałów i papierów wartościowych

Otrzymane dywidendy

6.175,0

135.290,8

0,0

462,0

19.254,7

3.006,5

31.111,0

132.472,0

25.439,0

0,0

317.262,2

3.068,0

2.853,0

147.492,0

100.949,0

10.431,0

147.88,3

3.993,0

14.556,1

117.378,9

158.416,5

4.415,2

373.423,9

98.271,3

Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

157.252,0

503.216,2

109.843,7

569.919,3

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

Zaciągnięcie/ spłata długoterminowych kredytów wobec banków

Zaciągnięcie/spłata długoterminowych pożyczek, emisja/wykup obligacji lub innych papierów wartościowych wobec innych instytucji finansowych

Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych

Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli

Dywidendy wypłacone udziałowcom mniejszościowym

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego

Wpływy z emisji akcji i udziałów własnych oraz dopłat do kapitału

Nagrody dla załogi

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

3.000,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

14.000,0

0,0

0,0

0,0

50.657,0

0,0

0,0

97.650,0

23.535,0

0,0

0,0

0,0

24.500,0

0,0

0,0

0,0

29.000,0

Środki pieniężne netto z działalności finansowej

3.000,0

14.000,0

23.458,0

53.500,0

Zmiana stanu środków pieniężnych netto

104.154,8

1.086.420,5

231.231,0

309.434,7

Źródło: Opracowanie na podstawie Prospektu Emisyjnego Banku Pekao S.A.

    1. Analiza wskaźnikowa

Rozwinięciem wstępnej analizy sprawozdań finansowych jest analiza wskaźnikowa. Wachlarz wskaźników, jakie mogą być obliczone na podstawie sprawozdań finansowych jest szeroki. W zależności od potrzeb i zainteresowań, poszczególne grupy odbiorców analizy wskaźnikowej ograniczają zakres wskaźników wykorzystywanych w analizie.

Wskaźniki finansowe można podzielić na trzy grupy:

      1. Wskaźniki efektywności

Klasyczne wskaźniki efektywności można podzielić na cztery grupy:

  1. wskaźniki rentowności;

  2. wskaźniki marży;

  3. wskaźniki obciążenia wyniku;

  4. wskaźniki efektywności zatrudnienia.

Wskaźniki rentowności to podstawowe wskaźniki służące ocenie standingu banku. Pierwszy z nich - ROA- pozwala na oszacowanie stopnia rentowności aktywów posiadanych przez bank, drugi zaś - ROE - rentowności kapitałów określeniu, jaką rentowność mogą osiągnąć właściciele banku, a także w jakim stopniu bank może odtworzyć swoją bazę kapitałową. Poniżej przedstawiam definicje podstawowych wskaźników:

wynik finansowy

0x08 graphic
ROA =

aktywa

wynik finansowy

0x08 graphic
ROE =

kapitał własny

Pojęcie marży jest najczęściej kojarzone z marżą odsetkową, jednak grupa wskaźników marży obejmuje nie tylko wskaźniki marży odsetkowej, ale i inne. Definicje dwóch podstawowych wskaźników tej grupy są następujące:

wynik odsetkowy

0x08 graphic
marża odsetkowa =

aktywa (odsetkowe)

przychody odsetkowe koszty odsetkowe

0x08 graphic
0x08 graphic
rozpiętość odsetkowa = -

aktywa odsetkowe pasywa odsetkowe

W odniesieniu do konstrukcji powyższych wskaźników należy zaznaczyć, iż podobnie jak ROA i ROE muszą być annualizowane i powinny w mianownikach uwzględniać wartości średnie. Oba wskaźniki marży można interpretować jako nadwyżkę oprocentowania aktywów nad oprocentowaniem pasywów, aczkolwiek taka interpretacja najbardziej odpowiada wskaźnikowi rozpiętości odsetkowej.

TABELA 5: Wskaźniki efektywności obliczone dla Banku Pekao S.A.

Efektywność

Na 31.12.94

Na 31.12.95

Na 31.12.96

Na 31.12.97

Na 30.06.97

Zwrot na średnich łącznych aktywach (ROA) (%)

Zwrot na średnim kapitale (ROE) (%)

Rozpiętość odsetkowa netto (%)

Marża odsetkowa netto (%)

Dochód nieodsetkowy/wynik na działalności bankowej (%)

Koszty operacji/wynik na działalności bankowej (%)

Koszty operacji/średnie łączne aktywa (%)

Realna stopa podatku (%)

0,2

6,5

40,1

43,4

1,9

33,8

1,6

43,1

3,4

3,2

36,8

45,9

2,0

1,6

1,1

26,9

3,4

3,2

44,2

47,3

2,2

42,2

1,2

26,1

3,9

3,6

41,9

47,4

2,4

38,5

1,1

23,7

3,9

3,5

39,5

47,5

2,2

45,1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych finansowych Banku.

Porównanie wskaźników rentowności Pekao S.A., wskazuje na zmniejszenie ich wartości w latach 1996 i 1997 w porównaniu z 1995r. Znaczne obniżenie w 1996r. i w 1997r. stopy zwrotu z kapitału nie oznacza zmniejszenia efektywności działalności Banku. To zjawisko spowodowane było głównie nierównomiernym obciążeniem podatkowym Pekao S.A. w latach 1995-96. Zysk brutto Pekao S.A. wzrósł z 47,4 milionów PLN w 1994r. do 302,7, 421,4 i 501,2 milionów PLN odpowiednio w latach 1995r., 1996r. i w 1997r.

Spadek marży odsetkowej netto w roku 1996 dotyczył głównie części walutowej bilansu Banku. Od 1996r. marża na obligacjach denominowanych w USD, których równowartość w PLN na 31 grudnia 1995r. wynosiła 5.054 mln (co stanowiło 32% aktywów odsetkowych) została obniżona z 2% do 0,5%. Utrzymanie rozpiętości odsetkowej netto w latach 1995 i 1996 na porównywalnym poziomie wynikało ze wzrostu udziału kredytów w aktywach odsetkowych. Wzrost marzy odsetkowej netto w roku 1997 spowodowany jest głównie wzrostem udziału kredytów w aktywach, a także wzrostem dochodowości aktywów odsetkowych.

      1. Wskaźniki wypłacalności i płynności

Wskaźniki z tej grupy powinny umożliwić ocenę stopnia wypłacalności oraz płynności banku. Przed przedstawieniem wskaźników tej grupy należy określić, co będziemy rozumieć pod pojęciami: „wypłacalność” i „płynność”. Przyjmujemy, ze bank jest:

Najczęściej stosowanymi wskaźnikami tej grupy są:

Definicja wskaźnika umożliwiającego pomiar wypłacalności (R) jest następująca:

fundusze własne

0x08 graphic
R =

aktywa i zobowiązania pozabilansowe ważone ryzykiem

Jest to jedyny wskaźnik, w stosunku do którego określono poziom minimalny w regulacjach ostrożnościowych (zapis ustawowy). Przyjęto, iż każdy bank powinien wykazywać współczynnik wypłacalności co najmniej w wysokości 8%. Jeżeli bank rozpoczyna działalność, to w pierwszym roku współczynnik nie powinien być niższy od 15%, w drugim zaś - od 12%.

Współczynnik ten określa stopień zabezpieczenia aktywów i zobowiązań pozabilansowych funduszami własnymi banku. Im wyższy poziom tego wskaźnika, tym - teoretycznie - bank wykazuje większe bezpieczeństwo. Należy pamiętać jednak o tym, że zbyt wysoki poziom współczynnika wypłacalności świadczy o mniejszej zdolności do wypracowania wysokiej efektywności, co w dłuższej perspektywie wpływa niekorzystnie na sytuację banku i obniża jego bezpieczeństwo.

Dla celów pomiarów płynności zdefiniowano dwa wskaźniki. W przypadku obu wskaźników konieczne jest określenie przedziału czasowego, dla którego mamy dokonywać pomiaru płynności.

Pierwszy wskaźnik w ujęciu bilansowym:

gotówka+ krótkoter.należności + łatwo zbywalne papiery wart.

0x08 graphic
płynność 1 =

krótkoter. zobowiązania

Drugi wskaźnik w ujęciu strumieniowym:

aktywa zapadalne w danym przedziale czasu

0x08 graphic
płynność 2 =

pasywa wymagalne w danym przedziale czasu

Pierwszy ze wskaźników płynności pozwala na zbadanie relacji między płynnymi aktywami banku a najbardziej „gorącymi” pasywami. Do płynnych aktywów zaliczono gotówkę i jej substytuty, krótkoterminowe należności lub łatwo zbywalne papiery wartościowe. „Gorące” pasywa to krótkoterminowe zobowiązania banku, czyli wszelkiego rodzaju rachunki bieżące oraz inne zobowiązania.

Drugi wskaźnik bada relację między aktywami zapadalnymi w danym przedziale czasowym a pasywami wymagalnymi w danym przedziale czasowym.

Interpretacja obu przedstawionych wskaźników powinna odnosić się do stwierdzenia, czy jest zachowana równowaga między „płynnymi” aktywami a najbardziej wymagalnymi pasywami. Przyjmuje się, że równowaga jest zachowana, jeżeli wskaźniki przyjmują wartość zbliżoną do jedności.

TABELA 6: Wskaźniki płynności i wypłacalności obliczone dla Banku Pekao S.A.

Na 31.12.94

Na 31.12.95

Na 31.12.96

Na 31.12.97

Na 30.06.97

Współczynnik wypłacalności (%)

Wskaźnik płynności 11)

Wskaźnik płynności 22)

Gotówka i należności od instytucji finansowych w tym NBP/zobowiązania wobec klientów i sektora budżetowego

Płynne aktywa/zobowiązania wobec klientów i sektora budżetowego

Kredyty netto/aktywa razem

14,2

2,13

1,67

38,7

38,9

9,9

11,3

1,48

1,13

33,3

43,8

13,5

10,1

1,00

1,00

30,0

43,6

17,8

8,5

1,28

1,09

33,7

47,3

23,4

10,2

1,35

1,14

33,6

47,0

24,8

1)Relacja aktywów zapadalnych do 1 miesiąca do pasywów wymagalnych do 1 miesiąca;

2)Relacja aktywów zapadalnych do 3 miesięcy do pasywów wymagalnych do 3 miesięcy;

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych finansowych Banku.

Zmniejszanie się współczynnika wypłacalności w kolejnych latach wynika ze zmian w strukturze aktywów i związanego z tym szybszego wzrostu kredytów niż funduszy własnych. Dynamiczny rozwój akcji kredytowej umożliwia efektywne wykorzystanie funduszy Banku, przy zachowaniu współczynnika wypłacalności na bezpiecznym poziomie.

Licząc wskaźniki płynności należy zaznaczyć, że do dłużnych papierów wartościowych o terminie zapadalności do jednego miesiąca zostały zaliczone papiery wartościowe (m.in. obligacje i bony skarbowe) o terminie zapadalności od 1 miesiąca do 10 lat. Pomimo, że terminy są odległe, papiery te są łatwo zbywalne i istnieje płynny rynek międzybankowy, na którym dokonywany jest obrót tymi instrumentami. W grupie środków o terminie zapadalności/wymagalności do 1 miesiąca Bank wykazuje dobry poziom płynności zabezpieczający działalność operacyjną. Powyższe wskaźniki świadczą o wysokim dopasowaniu okresów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów, dobrze zabezpieczającym działalność operacyjną.

      1. Wskaźniki jakości aktywów

Wskaźniki jakości aktywów umożliwiają określenie, czy dana grupa aktywów posiadanych przez bank jest bezpieczna i pewna.

TABELA 6: Wskaźniki jakości aktywów obliczone dla Banku Pekao S.A.

Na 31.12.94

Na 31.12.95

Na 31.12.96

Na 31.12.97

Na 30.06.97

Kredyty dla klientów indywidualnych/ kredyty łącznie (%)

Kredyty dla przedsiębiorstw i jednostek budżetowych/kredyty łącznie (%)

Kredyty nieregularne (mln PLN)

Rezerwy celowe na kredyty nieregularne (mln PLN)

Rezerwy na kredyty nieregularne/kredyty nieregularne (%)

Kredyty nieregularne łącznie/kredyty razem

Kredyty nieregularne/fundusze własne (%)

3,8

96,3

788,1

578,6

73,4

40,7

122,4

4,3

95,7

722,1

445,3

61,7

25,2

97,9

14,8

85,2

734,3

461,8

62,9

16,5

68,4

15,0

85,0

780,4

523,5

67,1

11,4

60,8

13,1

86,9

774,5

489,8

63,2

11,9

62,4

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych finansowych Banku.

Zakończenie

Finansowa analiza bilansu i rachunku zysków i strat ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia słabych i mocnych stron działalności banku. Gruntowna analiza bieżącej pozycji finansowej banku umożliwia kierownictwu określić miejsce i stan firmy w świetle zamiarów na przyszłość oraz w porównaniu do konkurentów. Ponadto, analiza sprawozdań finansowych pozwala na ocenę potencjalnego wpływu czynników zewnętrznych (takich jak zmiany stóp procentowych, zmiana w polityce banku centralnego i innych agend państwowych, pojawienie się nowych konkurentów, rozwój nowych usług bankowych) na bieżącą i przyszłą finansową kondycję banku.

Dlatego tak ważne jest zapoznawanie się z tym zagadnieniem i bliższe jego przeanalizowanie. Dzięki takiej pracy jak ta, możemy zrozumieć cel jaki niesie analiza działalności firmy.

Skupiliśmy swoją uwagę na jednym z największych polskich banków jakim jest Bank Pekao S.A. Sytuacja finansowa Banku na koniec 1997 roku ma się następująco: zysk netto - 308,2 w mln PLN, wynik odsetkowy netto wyniósł - 781,2 mln PLN, wynik operacyjny - 501,1 mln PLN. Najistotniejszy wpływ na osiągnięty zysk netto miał wysoki koszt tworzonych rezerw, będących wynikiem konserwatywnej metody wyceny aktywów.

Bank zakłada na rok 2000, czyli obecny następujące cele biznesowe: wynik finansowy netto na poziomie 550 mln zł, wskaźnik zwrotu na kapitale na poziomie 12,3%, relacja kosztów do dochodów na poziomie nie wyższym niż 68% oraz współczynnik wypłacalności na poziomie 12,%. Oceniając na podstawie powyższych danych uważam, że sa to założenia w pełni realistyczne.

Bank w Pekao S.A. systematycznie poprawia swoje wyniki finansowe, pragnie zwiększyć swą efektywności oraz maksymalnie obniżyć koszty.

DZ. U. 1994, nr 121, poz. 591.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Analiza sytuacji finansowej firmy (12 stron)
analiza sytuacji finansowej firmy (12 stron) 7CKK3TQMM2UFQOJSZV43OKV4W7L6HDIGTKV6FQY
7 Analiza sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego
Finanse Finanse zakładów ubezpieczeń Analiza sytuacji ekonom finansowa (50 str )
Analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej JG, Analiza i inne
analiza sytuacji majatkowej i finansowej przedsiebiorstwa pionowa i pozioma ocena aktywow i pasywow
Analiza sprawozdan finansowych Banku Pekao SA
Analiza sytuacji finansowej przedsiebiorstwa, finanse przedsiębiorstwa
Analiza sytuacji majątkowej i zarządzanie majątkiem, Studia UE Katowice FiR, I stopień, semestr V, A
Analiza finansowa AZF, Analiza sytuacji firmy, Analiza sytuacji firmy

więcej podobnych podstron