27. Tryb powoływania Rady Ministrów(RM).

1 Procedura zasadnicza (art. 154 ust.1,2)
Etap prezydencki	Desygnacja Prezesa RM przez Prezydenta, Wyjątek: w przypadku uchwalenia przez Sejm wotum nieufności wobec rządu, wybory nowego premiera dokonuje Sejm wraz z przyjęciem uchwały o wotum nieufności Konstruowanie składu RM przez desygnowanego Prezesa RM Powołanie przez Prezydenta Prezesa RM i pozostałych członków RM oraz odebranie od nich przysięgi	14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcie dymisji rządu
Etap sejmowy	Przedstawienie przez Prezesa RM Sejmowi programu działania RM (ekspose) wraz z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufanie Przeprowadzenie dyskusji, w trakcie której zgłaszane są zapytania i prezentowane stanowiska klubów oraz kół poselskich. Dyskusję kończy wystąpienie premiera, po którym już nikt nie może zabrać głos. Głosowanie nad wnioskiem o wotum zaufania przez Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeśli Sejm udziela wotum zaufania proces formowania RM został zakończony.	14 dni od dnia powołania premiera przez Prezydenta
Gdy w wyniku procedury zasadniczej nie powstanie nowa Rada Ministrów, uruchomiona zostaje pierwsza z procedur rezerwowych

2 Pierwsza procedura rezerwowa (art.154 ust.3)
Siej wybiera Prezesa RM bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów( kandydatury mogą zgłaszać pisemnie, w terminie wyznaczonym przez Marszałka Sejmu, grupy liczące najmniej 46 posłów)	14 dni, licząc od dnia, w którym upłynął termin na: - powołanie RM przez Prezydenta w procedurze zasadniczej i odbieranie przysięgi od jej członków - nieudzielnie wotum zaufania
Konstruowanie przez nowego Prezesa RM składu RM i przedstawienie go wraz z programem Sejmowi
Sejm wybiera proponowanych przez Prezesa RM członków RM (wszystkich łącznie) bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeśli nie powiedzie się pierwsza procedura rezerwowa, Konstytucja przewiduje drugą i ostatnią procedurę powoływania rządu

3 Druga procedura rezerwowa (Konstytucja przewiduje sytuacje świadczącą o istnieniu kryzysu politycznego, spowodowanego brakiem większości parlamentarnej zdolnej do utworzenia rządu - art..155)
Etap Prezydencki	Powołanie Prezesa RM przez Prezydenta Konstruowania składu RM przez Prezesa RM Powołanie przez Prezydenta na wniosek Prezesa RM i pozostałych członków RM oraz odebranie od nich przysięgi.	14 dni od dnia niepowodzenia pierwszej procedury rezerwowej
Etap Sejmowy	Przedstawienie przez Prezesa RM Sejmowi programu działania RM wraz z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Uchwalenie wotum zaufania przez Sejm zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.	14 dni od dnia powołania Prezesa RM przez Prezydenta
Jeśli i ta procedura się nie powiedzie, Prezydent ma konstytucyjny obowiązek skrócenia kadencji Sejmu i zarządzania nowych wyborów

Groźba skrócenia kadencji w wyniku nie powodzenia trzeciej próby tworzenia rządu stwarza sytuację w której posłowie stają wobec dylematu: głosować przeciw wnioskowi, pogrozi nowymi wyborami, a więc i często utratą możliwości walki o mandat albo udzielić rządowi poparcia co może pozwolić na dalsze sprawowanie mandatu poselskiego.

Udział Prezydenta i Sejmu w powoływaniu Rady Ministrów został konstytucyjnie zagwarantowany i może przybierać różną postać. Możemy więc mieć do czynienie z procesem powoływania RM z inicjatywy Prezydenta (art.154 ust.1 i art.155 ust.1) bądź z inicjatywy Sejmu (art.154 ust.3), z tym że instytucja desygnowania Prezesa RM występuje tylko w przypadku procedury rozpoczynanej przez Prezydenta w oparciu o art.154 ust.1, którą należy uznać za podstawową.

O powołaniu rządu można mówić na gruncie art.158, w wyniku uchwalenia wotum nieufności połączono z wyborem nowego premiera. Udział Sejmu ogranicza się w tym przypadku do wyboru premiera, na którego wniosek Prezydent powołuje rząd i odbiera od jego członków przysięgę. Decydujący udział ma w tym przypadku premier( dobór członków RM i ustalenie programu jej działania). Sejm już nie głosuje nad wnioskiem o wotum zaufania, wybiera tylko premiera.

Rola Prezesa Rady Ministrów w procesie tworzenia rządu.

Działania desygnowanego Prezesa RM poddaje się regulacji prawnej częściowo, ta płaszczyzna należy raczej do sfery politycznej, którą trudno prawnie reglamentować.

Jednak rola desygnowanego Prezesa RM w toku działań zmierzających do tworzenia rządu jest zasadnicza i decydująca:

• Desygnacja stwarza Prezesowi podstawę do podjęcia rozmów politycznych zmierzających do utworzenia koalicji. Jest to niezbędne w warunkach systemu wielopartyjnego rozbicia i przy braku partii dysponujących absolutna większością w Sejmie albo też bloku partii politycznych, które już szły do wyborów parlamentarnych ze wspólnym programem, mającym stanowić podstawę do działania przyszłej RM zdobyły wyraźne poparcia wyborców, wyrażające się w posiadaniu absolutnej większości mandatów poselskich.

• Rozmowy dotyczące zawarcia koalicji także obejmują kwestie składu przyszłego rządu (jakie partie wezmą w nim udział, w jakim stosunku będą partycypowały w rozdziale stanowisk, podziale resortów)

• Opracowanie programu działania RM(expose)główne zadanie desygnowanego Prezes, ponieważ ten program stanowi dla Sejmu podstawę do podjęcia uchwały w sprawie uchwalenia rządowi, wotum zaufania będącego warunkiem istnienia i działania RM. Nieudzielanie wotum zaufania bezwzględną większością głosów powoduje złożenie przez Prezesa dymisji rządu

• Prezes ustala skład Rady ministrów, chociaż jego swoboda i samodzielność ulega ograniczeniu( musi liczyć się z warunkami udziału danej partii w koalicji rządowej, decyzje tego rodzaju musza być uzgodnione z koalicjantami)

Powołanie rządu obejmuje wręczenie przez prezydenta nominacji Prezesowi i członkom Rady Ministrów,a także odebranie od nich przysięgi

2

---