AVT3020

Elektronika dla Wszystkich

Do czego to s³u¿y?

W literaturze dla elektroników mo¿na znaleŸæ
wiele schematów pozytywek, zarówno
z wbudowan¹ na sta³e melodi¹, jak i progra-
mowanych. Wad¹ tych pierwszych jest brak
mo¿liwoœci skomponowania w³asnej melodii,
wad¹ drugich – najczêœciej bardzo proste „po-
piskuj¹ce” brzmienie, jak np. w wiêkszoœci
telefonów komórkowych, lub trudne urucha-
mianie wymagaj¹ce strojenia, co sprawia spo-
ry problem osobom, którym przys³owiowy
s³oñ nadepn¹³ na ucho. Ostatnio prawie we
wszystkich rozwi¹zaniach wykorzystuje siê
uk³ady UM66TL lub któryœ z uk³adów firmy
Holtek. Te pierwsze brzmi¹ nieciekawie, po-
nadto pomimo bogatej oferty melodii „zaszy-
tych” w ró¿nych wersjach tych kostek najczê-
œciej jesteœmy w sklepie skazani na zakup tej,
która „przysz³a z hurtowni”. Uk³ady Holteka

brzmi¹ lepiej, ale te¿ maj¹ ograniczony wybór
melodyjek, a ponadto pojawia siê ten sam
problem z dostêpnoœci¹. Czêsto wykorzystu-
je siê te¿ uk³ady firmy ISD. Tu jednak poja-
wia siê problem ograniczonego czasu zapisu
okupionego dodatkowo strat¹ jakoœci przy
zakupie kostek o d³u¿szym czasie nagrania.
WyobraŸmy sobie jednak pozytywkê z w³a-
snym systemem operacyjnym, któr¹ mo¿na
w prosty sposób zaprogramowaæ, korzystaj¹c
z dowolnego terminala ze z³¹czem RS-232C,
z w³asnym bankiem brzmieñ, które mo¿emy
sami dowolnie przygotowaæ, dodatkowo pa-
miêtaj¹c¹ melodiê po zaniku zasilania. Uk³ad
taki mo¿e byæ wykorzystany np. jako efek-
towny sygnalizator. Po minimalnych zmia-
nach otrzymujemy „bajerancki” dzwonek do
drzwi lub uniwersalny modu³ dŸwiêkowy
wspó³pracuj¹cy np. z mikroprocesorow¹ cen-
tralk¹ alarmow¹. Zalet¹ takiego modu³u jest

wykorzystywanie do komunikacji z g³ów-
nym mikroprocesorem tylko dwóch linii por-
tu szeregowego. Jeœli modu³ nie musi odpo-
wiadaæ procesorowi steruj¹cemu – wystarczy
tylko jedna linia! Zmiany te opisano w dal-
szej czêœci artyku³u. Te za³o¿enia spe³nia pre-
zentowany przeze mnie uk³ad.

Jak to dzia³a?

Schemat urz¹dzenia przedstawiono na rysun-
ku 1. Jego sercem jest mikrokontroler
89C2051 (U3) zaprogramowany za pomoc¹
nieœmiertelnego BASCOM-a. Do linii TxD
i RxD tego uk³adu do³¹czono pracuj¹cy w ty-
powej aplikacji uk³ad MAX232 (U1), zapew-
niaj¹cy dopasowanie poziomów napiêæ dla
interfejsu szeregowego RS-232C. Linie P3.2
i P3.3 wykorzystano jako interfejs I

C do

Rys. 1 Schemat ideowy

wspó³pracy z zewnêtrzn¹ pamiêci¹ EEPROM
(U2) przechowuj¹c¹ melodiê. Jest to uk³ad
typu 24C02. Pojemnoœæ tego uk³adu wynosi
256 bajtów i umo¿liwia zapisanie ok. 100
dŸwiêków, co jest wartoœci¹ w zupe³noœci
wystarczaj¹c¹. Wybór tego uk³adu by³ po-
dyktowany najprostszym adresowaniem.
W przypadku uk³adów o wiêkszej pojemno-
œci (np. 24C04) adresowanie komórek pa-
miêci nieco siê komplikuje i wymaga zmian
w programie mikrokontrolera. Poniewa¿ pro-
gram w uk³adzie modelowym zajmuje pra-
wie równe 2kB, konieczne sta³oby siê u¿ycie
uk³adu 89C4051, który wprawdzie nie wy-
maga ¿adnych przeróbek p³ytki drukowanej,
jednak ze wzglêdu na to, ¿e darmowo rozpro-
wadzany BASCOM ma ograniczenie kodu
wynikowego do 2kB, takie rozwi¹zanie unie-
mo¿liwi³oby wykonanie uk³adu osobom po-
siadaj¹cym tylko tê wersjê. Po szczegó³y do-
tycz¹ce wspó³pracy mikrokontrolera z szere-
gowymi pamiêciami EEPROM odsy³am do
katalogu lub kursu BASCOM College. Wej-
œcia adresowe pamiêci do³¹czono do masy,
jako ¿e jest to jedyne urz¹dzenie I

C na ma-

gistrali. Do linii P3.4 i P3.5 za poœrednic-
twem tranzystorów T1 i T2 do³¹czono dwu-
kolorow¹ diodê LED sygnalizuj¹c¹ stan pra-
cy uk³adu (w uk³adzie wykorzystuje siê 3
mo¿liwe kolory œwiecenia – kolor ¿ó³ty uzy-
skuje siê przez jednoczesne zaœwiecenie obu
diod). Do linii P3.7 do³¹czono przycisk uru-
chamiaj¹cy i zatrzymuj¹cy odtwarzanie me-
lodii. Jako bank sampli wykorzystano wielo-
krotnie ju¿ w EdW prezentowany uk³ad
ISD2560 (U4). Wybór tego uk³adu by³ po-
dyktowany prostot¹ wspó³pracy z mikrokon-
trolerem oraz najwy¿sz¹ spoœród uk³adów
ISD jakoœci¹ odtwarzania (uk³ad ISD2545
jest trudno dostêpny). Kostka pracuje
w trybie adresowym (linie A7 i A8 do³¹-
czone do masy). Dwa najm³odsze bity
adresowe do³¹czono do masy (sample
rozmieszczone s¹ w pamiêci „co cztery”
komórki). Pozosta³e linie adresowe
(A2-A6) do³¹czono do portu P1 mikro-
kontrolera, pamiêtaj¹c o niezbêdnym
podci¹ganiu linii P1.0 i P1.1 (rezystory
R9 i R10). Daje to razem maksymalnie
2

=64 próbki, co wystarcza a¿ nadto do

przechowania piêciu oktaw sampli, co
umo¿liwi odegranie przez nasz uk³ad
nawet najwymyœlniejszych melodyjek.
Do linii P1.6 i P1.7 mikrokontrolera do-
³¹czono odpowiednio linie CE i EOM
uk³adu ISD. Za pomoc¹ pierwszej pro-
cesor uruchamia odtwarzanie próbki, za
pomoc¹ drugiej jest informowany o za-
koñczeniu jej odtwarzania i mo¿liwoœci
przejœcia dalej. Pozosta³e wyprowadze-
nia ISD-eka do³¹czono w typowy, zale-
cany w katalogu sposób. Ze wzglêdu na
bardzo ma³¹ moc wzmacniacza wbudo-
wanego w U4 i mo¿liwoœæ jego ³atwego
uszkodzenia zdecydowano siê na zasto-

sowanie zewnêtrznego wzmacniacza mocy
(U5). Jest to popularny i tani uk³ad typu
LM386 wymagaj¹cy minimalnej liczby ele-
mentów zewnêtrznych. Uk³ad pracuje w ty-
powej katalogowej aplikacji. Do mikrokon-
trolera do³¹czono tak¿e typowy uk³ad resetu
(C6,R1) zapewniaj¹cy jego poprawny „start”
po w³¹czeniu zasilania oraz kwarc
11.0592MHz (X1), umo¿liwiaj¹cy uzyskanie
typowych prêdkoœci transmisji szeregowej.
Ca³oœæ zasilana jest napiêciem stabilizowa-
nym +5V uzyskiwanym ze stabilizatora typu
7805 (U6). Tyle o stronie sprzêtowej.

Niemniej wa¿nym elementem urz¹dzenia

jest program steruj¹cy mikrokontrolerem, na-
pisany w jêzyku MCS BASIC. Program
mo¿na œci¹gn¹æ ze strony internetowej EdW:
http://www.edw.com.pl/library/pliki/pozyt-
soft.zip. Pierwsz¹ rzecz¹ rzucaj¹c¹ siê
w oczy jest dyrektywa $baud=300 ustalaj¹ca
prêdkoœæ transmisji na 300 bodów. Tak ma³a
prêdkoœæ by³a podyktowana tym, ¿e uk³ad
przy programowaniu melodii przepisuje zna-
ki odbierane z portu szeregowego do stosun-
kowo wolnej pamiêci EEPROM. Przy du-
¿ych prêdkoœciach transmisji pamiêæ nie na-
d¹¿a³aby z zapisem danych. Zastosowanie
tak ma³ej prêdkoœci gwarantuje niezbêdny
odstêp czasu pomiêdzy kolejnymi zapisami
do pamiêci. Po w³¹czeniu zasilania program
oczekuje w pêtli na naciœniêcie przycisku
P lub odbiór znaku z portu szeregowego.
Dioda LED jest w tym czasie zaœwiecona na
¿ó³to. Po naciœniêciu przycisku dioda siê na
zielono, a uk³ad przechodzi do podprogramu
Play realizuj¹cego odtwarzanie. Polega ono
na pobraniu z pamiêci znaków opisuj¹cych
dŸwiêk do odtworzenia podprogramem Ee-
prom_read_byte (po informacje dotycz¹ce

cyklu odczytu odsy³am do katalogu), przeli-
czeniu ich na adres w pamiêci ISD-ka i sko-
ku do podprogramu Play_sample, który wy-
stawia obliczony adres na linie P1.0-P1.5,
generuje krótki impuls ujemny na wejœciu
CE uk³adu ISD, a nastêpnie czeka w pêtli na
pojawienie siê impulsu ujemnego na wyjœciu
EOM sygnalizuj¹cego zakoñczenie odtwa-
rzania próbki po napotkaniu przez U4 znacz-
nika koñca nagrania EOM. Taka realizacja,
jest mo¿liwa, poniewa¿ czêstotliwoœæ, z jak¹
mikrokontroler testuje wyprowadzenie
EOM, jest du¿o wiêksza ni¿ czas trwania te-
go sygna³u – nie istnieje wiêc mo¿liwoœæ
„przeoczenia” tego impulsu przez procesor.
Jeœli chodzi o format opisu dŸwiêku – jest on
intuicyjny – sk³ada siê z nazwy dŸwiêku pi-
sanej du¿¹ liter¹, cyfry oznaczaj¹cej numer
oktawy i ewentualnego krzy¿yka podnosz¹-
cego wysokoœæ dŸwiêku o pó³ tonu. Jeœli
z pamiêci odczytany zostanie znak P ozna-
czaj¹cy pauzê – mikrokontroler odczekuje
100ms. Nie ma mo¿liwoœci (podobnie jak
w wiêkszoœci „komórek”) regulacji czasu
trwania dŸwiêku – ró¿ne wartoœci rytmiczne
uzyskuje siê poprzez wstawienie wiêkszej
lub mniejszej iloœci pauz – daje to efekt gry
staccato. Analizê podprogramu Play wyli-
czaj¹cego na podstawie znaków ASCII opi-
suj¹cych dŸwiêk adres próbki pozostawiam
dociekliwym Czytelnikom. Spacje i znaki
ENTER s¹ ignorowane. Taki format opisu
melodii jest powszechnie stosowany w tele-
fonach komórkowych, co pozwala u¿yæ „ko-
mórkowych” melodyjek do zaprogramowa-
nia naszego urz¹dzenia. Odebranie znaku
niezgodnego z formatem zapisu wobec umie-
szczenia na koñcu podprogramu Play opera-
cji modulo pomiêdzy adresem i ca³kowit¹
liczb¹ próbek nie skutkuje niczym z³ym, po-
za tym, ¿e pozytywka bêdzie „nieco” fa³szo-
waæ. Ca³kowita liczba próbek przechowywa-

na jest w sta³ej Number_of_samples –
w przypadku piêciu oktaw wynosi ona
5*12=60 próbek. Odtwarzanie jest konty-
nuowane do momentu napotkania znaku 0
oznaczaj¹cego koniec zapisu lub wykrycia
naciœniêcia przycisku P. Wtedy program
wraca do g³ównej pêtli. W przypadku ode-
brania znaku z portu szeregowego uk³ad
sprawdza znak – jeœli jest to „l” – zapala
diodê na czerwono i czeka na dalsze znaki,
które razem maj¹ utworzyæ s³owo „login”.
Takie rozwi¹zanie zapobiega zg³aszaniu
siê systemu pozytywki przypadkowo. Gdy
sekwencja siê nie zgadza – uk³ad wraca do
stanu oczekiwania. Gdy jest ona prawid³o-
wa – zg³asza siê za pomoc¹ terminala sy-
stem operacyjny pozytywki – podprogram
Music_box_os (w czasie pracy z systemem
przycisk P jest nieaktywny!). Umo¿liwia
on wybór nastêpuj¹cych opcji: opcja 0 –
ponowne wyœwietlenie menu (podprogram
Print_menu), opcja 1 – odtworzenie melo-
dii (ten sam podprogram Play co poprze-

Elektronika dla Wszystkich

Rys. 2 Schemat monta¿owy

dnio – do rozró¿nienia, czy wywo³ano go
z poziomu systemu pozytywki czy za pomo-
c¹ przycisku s³u¿y zmienna bitowa In_sy-
stem) – mo¿na je zatrzymaæ klawiszem ESC,
opcja 2 – odczyt pamiêci (podprogram Ee-
prom_read – powoduje wyœwietlenie zawar-
toœci pamiêci melodii na ekranie terminala –
umo¿liwia to póŸniejsze skopiowanie jej do
pliku lub wydrukowanie w celu póŸniejszego
wykorzystania (zawartoœæ pamiêci jest wy-
œwietlana bez znaków spacji, gdy¿ s¹ one po-
mijane przy programowaniu). Odczyt koñczy
siê po napotkaniu znaku 0, opcja 3 – zapis
pamiêci (podprogram Eeprom_write) – po
wybraniu tej opcji mo¿na siê jeszcze wyco-
faæ klawiszem ESC. Z chwil¹ wys³ania
pierwszego znaku jest on umieszczany w pa-
miêci. Znaki mo¿na wprowadzaæ z klawiatu-
ry lub wys³aæ w postaci tekstu z pliku (tak¹
mo¿liwoœæ oferuje np. HyperTerminal do-
stêpny w systemie Windows). Dziêki wspo-
mnianej ju¿ prêdkoœci 300 bodów uk³ad na
pewno nie zgubi ¿adnego znaku. W czasie
trwania zapisu uk³ad wyœwietla na ekranie
znaki #. Zapis koñczy siê z chwil¹ napotka-
nia znaku 0 lub zape³nienia pierwszych 252
bajtów pamiêci – wtedy wpisywane s¹ do
ostatnich czterech komórek zera – daje to
pewnoœæ, ¿e procedura odtwarzaj¹ca na pew-
no siê zakoñczy. Jeœli po znaku 0 wysy³ane s¹
jeszcze jakieœ znaki – s¹ one ignorowane, a na
ekranie terminala wyœwietlane s¹ gwiazdki. Do
zapisu bajtu do pamiêci wykorzystuje siê pod-
program Eeprom_write_byte. No i wreszcie
opcja 4 umo¿liwiaj¹ca opuszczenie systemu
pozytywki. Po jej wybraniu uk³ad wraca do
stanu oczekiwania. Tyle opisu jak to dzia³a.
Teraz czas na...

Monta¿ i uruchomienie

Uk³ad modelowy zmontowano na jednostron-
nej p³ytce drukowanej przedstawionej na ry-
sunku we wk³adce. Monta¿ przeprowadza-
my w typowy sposób, rozpoczynaj¹c od wlu-
towania w p³ytkê kilku zworek. Jedynym od-
stêpstwem jest monta¿ rezystorów R9 i R10,
które nale¿y przylutowaæ od strony druku
zgodnie ze schematem ideowym. Na rezysto-
ry nale¿y nasun¹æ kawa³ki koszulki izolacyj-
nej, aby unikn¹æ zwaræ. Na pocz¹tku nale¿y
wykonaæ dwie czynnoœci - zaprogramowaæ
mikrokontroler oraz przygotowaæ i umieœciæ
próbki w uk³adzie ISD. Pierwsza czynnoœæ
nie wymaga komentarza – u¿ywamy do tego
celu dobrze znanego BASCOM-a, pamiêtaj¹c
o odpowiednim skonfigurowaniu jego opcji.
Druga wymaga nieco wiêcej uwagi. Musimy
przygotowaæ 60 (mo¿e byæ wiêcej lub mniej –
nale¿y wtedy zmodyfikowaæ sta³¹ Num-
ber_of_samples) próbek umieszczonych pod
adresami maj¹cymi na dwóch najm³odszych
bitach wartoœæ 00. Jako Ÿród³o sygna³u mo¿-
na wykorzystaæ kartê dŸwiêkow¹ komputera
i dowolny programowy sekwencer MIDI lub,
jeœli ktoœ ma dostêp – elektroniczny instru-

ment klawiszowy. Idealnie do nagrywania
nadaje siê p³ytka testowa do BASCOM Col-
lege w po³¹czeniu z uk³adem ISDofonu opi-
sywanym w jednym z wczeœniejszych nume-
rów EdW. Taki zestaw wykorzystano przy na-
grywaniu próbek w uk³adzie modelowym,
przy czym jako Ÿród³o sygna³u wykorzystano
kartê dŸwiêkow¹. Wejœcie analogowe (nie mi-
krofonowe – nale¿y je od³¹czyæ) ISDofonu
do³¹czono do wyjœcia karty dŸwiêkowej. Li-
nie adresowe uk³adu ISD do³¹czono do p³ytki
testowej identycznie jak na schemacie pozy-
tywki. Mikroswitche ISDofonu ustawiono
wszystkie w pozycji OFF (jedynka logiczna)
z wyj¹tkiem tych do³¹czonych do linii A0
i A1 uk³adu ISD, które ustawiono na ON (ze-
ro logiczne). Równie¿ linie A7 i A8 ustawio-
no na zero (adresowy tryb pracy). Wejœcie za-
pisu ustawiono w stanie RECORD. Rezysto-
ry na p³ytce tego uk³adu za³atwiaj¹ sprawê
podci¹gania P1.0 i P1.1, wiêc nie musimy ju¿
tego robiæ. Nastêpnie napisano, krótki pro-
gram na ’51 wystawiaj¹cy kolejne adresy na
port P1 po naciœniêciu przycisku do niej do³¹-
czonego. W programie sekwencerowym
stworzono krótk¹ sekwencjê polegaj¹c¹ na
zagraniu kolejno wszystkich dŸwiêków
z wszystkich piêciu oktaw wybran¹ barw¹
(w uk³adzie modelowym by³y to organy).
Rozpoczêto powolne odtwarzanie i w miarê
pojawiania siê kolejnych dŸwiêków wysy³ano
do ’51 sygna³ wystawienia kolejnego adresu
i zwierano wyprowadzenie CE do masy na
p³ytce ISDofonu (w czasie ca³ego zapisu mu-
si ono byæ aktywne). Przy odpowiednio wol-
nym odtwarzaniu (ok. 4 s. na dŸwiêk) ze
wszystkim spokojnie mo¿na zd¹¿yæ. Mo¿na
próbowaæ ten proces zautomatyzowaæ, ale s¹-
dzê, ¿e wiêcej problemu sprawi zgranie wszy-
stkich urz¹dzeñ w czasie ni¿ nagrywanie
w opisany przeze mnie sposób. Przy nagry-
waniu wg opisu (rêczne sterowanie sygna³em
CE) na pewno ka¿da próbka zajmie wiêcej
ni¿ 4 komórki pamiêci, co spowoduje nadpi-
sanie znacznika EOM poprzedniej próbki
próbk¹ nastêpn¹. Tu znów z pomoc¹ przyj-
dzie nam BASCOM. Tym razem nale¿y od³¹-
czyæ wejœcie ISD-ka od Ÿród³a dŸwiêku i na-
pisaæ program na mikrokontroler, który po
wystawieniu kolejnych adresów uaktywni na
chwilê (tak jak w podprogramie Play_sample
steruj¹cym pozytywk¹) wejœcie CE uk³adu
ISD (które nale¿y tym razem pod³¹czyæ do
mikrokontrolera), a przed jego uruchomie-
niem ustawiæ na wejœciach A1 i A0 wartoœæ
10. Spowoduje to dogranie zaraz za nasz¹
próbk¹ kolejnej „próbki” zajmuj¹cej jedn¹
komórkê pamiêci, zawieraj¹cej ciszê, co
w po³¹czeniu z nasz¹ próbk¹ da próbkê za-
koñczon¹ znacznikiem EOM. Taki mo¿e
w pierwszej chwili nieco skomplikowany
proces nagrywania daje gwarancjê uzyskania
w pamiêci ISD wszystkich próbek o jednako-
wym czasie trwania i zaczynaj¹cych siê rów-
no tzn. bez przesuniêæ czasowych, co jest wa-

runkiem poprawnego odtwarzania zaprogra-
mowanej melodii (jak ju¿ powiedziano wcze-
œniej, uk³ad nie ma mo¿liwoœci zmiany czasu
trwania dŸwiêku, wiêc wszystkie próbki mu-
sz¹ trwaæ tyle samo). Uk³ad aplikacyjny ISD
mo¿na równie¿ zmontowaæ w paj¹ku, na pod-
stawce pod uk³ad scalony, ale ze wzglêdu na
koszt uk³adu ISD nie zachêcam do takich
„prowizorek”. Równie¿ samo nagrywanie
mo¿na zrealizowaæ w inny sposób. Wa¿ne,
aby pod kolejnymi adresami maj¹cymi 00 na
dwóch najm³odszych bitach znalaz³y siê
próbki OBOWI¥ZKOWO zakoñczone
znacznikiem EOM. Przed nagrywaniem
wszystkich próbek warto wczeœniej wykonaæ
próby polegaj¹ce na optymalnym doborze po-
ziomu sygna³u, zapewniaj¹cym jak najlepsz¹
dynamikê bez przesterowania. Zmontowany
uk³ad nale¿y zasiliæ napiêciem sta³ym niesta-
bilizowanym (ale filtrowanym, ze wzglêdu na
ma³¹ pojemnoœæ kondensatora przed stabili-
zatorem w uk³adzie) o wartoœci ok. 12V (ze
wzglêdu na straty mocy w stabilizatorze). Za-
silacz w uk³adzie modelowym sk³ada³ siê
z transformatora TS2/15, mostka 1A i dwóch
kondensatorów – 4700µF i 100nF. Z takim za-
silaczem stabilizator pracowa³ bez radiatora.

Elektronika dla Wszystkich

Wykaz elementów

Rezystory
RR11 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..88,,22kk

Ω

RR22 RR33 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..44,,77kk

Ω

RR44 RR55 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..333300

Ω

RR66 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..11,,55kk

Ω

RR77 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..2222

Ω

RR88 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..447700kk

Ω

RR99,,RR1100 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..11kk

Ω

Kondensatory
CC11,,CC44,,CC55,,CC99,,CC1122 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..447700nnFF
CC66 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1100µµFF//1166VV
CC77,,CC88 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..3333ppFF
CC1100 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..447700µµFF//1166VV
CC1111 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4477nnFF
CC1133 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..44,,77µµFF//1166VV
CC1144 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..110000µµFF//2255VV
CC1155,,CC1177,,CC1199 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..110000nnFF cceerraam

miicczznnyy

CC1166 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..110000µµFF//1166VV
CC1188 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..44770000µµFF//3355VV

Pó³przewodniki
BBRR11 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..m

moosstteekk 11AA

LLEEDD .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..ddiiooddaa LLEEDD 22-kkooll..
TT11 TT22 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..BBCC555566
UU11 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..M

MAAXX223322

UU22 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..2244CC0022
UU33 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..8899CC22005511
UU44 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..IISSDD22556600
UU55 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..LLM

M338866

UU66 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..77880055

Pozosta³e
PP .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..ww³³¹¹cczznniikk
SSPPKK .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..gg³³ooœœnniikk 11W

W//88

XX11 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..kkwwaarrcc 1111..00559922M

MHHzz

TTRR11 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..TTSS22//1155

P³ytka drukowana jest dostêpna

w sieci handlowej AVT

jako kit szkolny AVT-3020

Elektronika dla Wszystkich

Ca³y uk³ad umieszczono w typowej obudo-
wie plastikowej, w której zamontowano diodê
LED, przycisk, g³oœnik, a na tylnej œciance
gniazdo 220V i gniazdo z³¹cza szeregowego.
Do po³¹czenia uk³adu z komputerem nale¿y
zastosowaæ dowolny kabel modemu zerowe-
go (null-modem). Po po³¹czeniu uk³adu
z komputerem i w³¹czeniu zasilania dioda
LED powinna œwieciæ siê na ¿ó³to. Urucha-
miamy program terminalowy (np. HyperTer-
minal), ustawiamy parametry transmisji na
300 8N1 (300 bodów, 8 bitów danych, 1 bit
stopu, brak kontroli poprawnoœci przesy³a-
nych danych) i po wybraniu opcji po³¹cz,
wprowadzamy z klawiatury s³owo „login”.
Jeœli zg³osi siê system operacyjny pozytywki,
a dioda zaœwieci na czerwono, mo¿na zapro-
gramowaæ melodiê opcj¹ 3 – format melodii
opisano w czêœci „Jak to dzia³a”. Na pocz¹-
tek najlepiej wykorzystaæ do tego celu test,
który odtworzy wszystkie próbki, aby spraw-
dziæ, czy s¹ one przygotowane poprawnie.
Mo¿na te¿ wykorzystaæ jedn¹ z melodii
przedstawionych ni¿ej.

Po zaprogramowaniu pamiêci mo¿na od-

tworzyæ melodiê z menu opcj¹ 1 lub po wyj-
œciu z systemu – przyciskiem. Jeœli wszystko
dzia³a jak opisano – urz¹dzenie mo¿na uznaæ
za uruchomione.

Mo¿liwoœci zmian

Uk³ad mo¿e byæ wykorzystany jako dzwonek
do drzwi – zajdzie wtedy zapewne potrzeba
do³¹czenia go do istniej¹cych przewodów
dzwonka, na które podawane jest napiêcie
sieci 220V po naciœniêciu przycisku przed
drzwiami. W takim przypadku uk³ad musi
byæ zasilany ca³y czas, natomiast w miejsce

przycisku P do³¹czamy
transoptor zapewniaj¹cy
separacjê galwaniczn¹
wejœcia procesora od na-
piêcia sieciowego
i zwieraj¹cy jego wej-
œcie do masy po naci-
œniêciu przycisku
dzwonka. Poniewa¿ jest
to przeróbka wymagaj¹-
ca prac z obwodami sie-
ci 220V, nie podajê
szczegó³ów – pocz¹tku-
j¹cy nie powinni siê za
ni¹ zabieraæ, a bardziej
zaawansowani z ³atwo-
œci¹ dobior¹ potrzebne
elementy. Nale¿y te¿
zmieniæ nieco program
steruj¹cy mikrokontro-
lerem tak, aby odtwarzanie melodii by³o wy-
konywane tylko podczas trzymania wciœniê-
tego przycisku (tak jak to jest w ka¿dym
dzwonku drzwiowym), bowiem w wersji
oryginalnej pierwsze naciœniêcie przycisku
rozpoczyna odtwarzanie, a kolejne zatrzymu-
je.

Inn¹ mo¿liwoœci¹ wykorzystania uk³adu,

wspomnian¹ na pocz¹tku artyku³u, jest reali-
zacja uniwersalnego modu³u dŸwiêkowego
np. do centrali alarmowej. W tym przypadku
w miejsce sampli instrumentów nale¿y oczy-
wiœcie nagraæ stosowne komunikaty s³owne
i zmodyfikowaæ odpowiednio do potrzeb
program steruj¹cy mikrokontrolerem. Za-
pewne pomocny oka¿e siê program pozytyw-
ki. Jeœli modu³ mia³by wspó³pracowaæ np.
z innym mikrokontrolerem 8051, to mo¿na

nie montowaæ uk³adu MAX232 i po³¹czyæ
bezpoœrednio linie procesorów. W takim za-
stosowaniu zbêdna oka¿e siê te¿ zapewne pa-
miêæ EEPROM. Mo¿e te¿ byæ konieczne za-
stosowanie zewnêtrznego wzmacniacza
o wiêkszej mocy. Mo¿na wtedy nie monto-
waæ uk³adu U5, a wejœcie wzmacniacza mo-
cy do³¹czyæ do wyjœcia uk³adu ISD. Zalet¹
takiego modu³u (wspomnian¹ ju¿ na pocz¹t-
ku), w stosunku do zastosowania np. ISDofo-
nu, jest fakt wykorzystania do sterowania
modu³em tylko jednej lub dwóch linii, a co za
tym idzie oszczêdnoœæ wyprowadzeñ proce-
sora g³ównego, które wykorzystywane s¹ np.
do podpinania czujników.

£ukasz Jarczyk

Test (dla piêciu oktaw):
C1C1#D1D1#E1F1F1#G1G1#A1A1#H1C2C2#D2D2#E2F2F2#G2G2#A2A2#
H2C3C3#D3D3#E3F3F3#G3G3#A3A3#H3C4C4#D4D4#E4F4F4#G4G4#A4A
4#H4C5C5#D5D5#E5F5F5#G5G5#A5A5#H5
0

Melodia przyk³adowa 1 (La Cucaracha):
C3 P C3 F3 F3 A3 A3 C4 P A3 PP
C4 P C4 D4 C4 A3# A3 A3# P G3 PP

C3 P C3 E3 E3 G3 G3 A3# P G3 PP
C4 P D4 C4 A3# A3 G3 F3 PP

C3 C3 C3 F3 P A3 P C3 C3 C3 F3 P A3 P
F3 P F3 E3 E3 D3 D3 C3 PP
C3 C3 C3 E3 P G3 P C3 C3 C3 E3 P G3 P
C4 D4 C4 A3# A3 G3 F3 PP
0

Melodia przyk³adowa 2 (fragment fugi d-moll J.S.Bacha):
A2 G2 A2 F2 A2 E2 A2 D2 A2 C2# A2 D2 A2 E2 A2 F2
A2 A1 A2 H1 A2 C2# A2 D2 A2 C2# A2 D2 A2 E2 A2 F2
D3 C3 D3 A2# D3 A2 D3 G2 D3 F2# D3 G2 D3 A2 D3 A2#
D3 D2 D3 E2 D3 F2# D3 G2 D3 F2# D3 G2 D3 A2 D3 A2#
0

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
AVT3021
AVT302
AVT302 Compresor
AVT302

więcej podobnych podstron