Narodowy Bank Polski Informator (2005)

W a r s z a w a 2 0 0 5

Opracowano na podstawie materia∏ów NBP.

Projekt graficzny: ffa

brryykka

a w

wyyoob

brra

aêên

nii

Sk∏ad i druk: Drukarnia NBP

Wyda∏:

Narodowy Bank Polski

Departament Komunikacji Spo∏ecznej

00-919 Warszawa, ulica Âwi´tokrzyska 11/21

Telefon (022) 653 29 91

Fax (022) 653 29 80

w..n

p..p

pll

SPIS TREÂCI

ROZDZIA¸ 1. Dzia∏alnoÊç Narodowego Banku Polskiego

ROZDZIA¸ 2. Organy Narodowego Banku Polskiego

ROZDZIA¸ 3. Funkcje banku centralnego

ROZDZIA¸ 4. Polityka pieni´˝na

ROZDZIA¸ 5. Dzia∏alnoÊç emisyjna

ROZDZIA¸ 6. Emisja monet kolekcjonerskich

ROZDZIA¸ 7. Dzia∏ania na rzecz stabilnoÊci systemu finansowego

ROZDZIA¸ 8. Nadzór bankowy

ROZDZIA¸ 9. Dzia∏ania na rzecz systemu p∏atniczego

ROZDZIA¸ 10. Zarzàdzanie rezerwami dewizowymi

ROZDZIA¸ 11. Dzia∏alnoÊç edukacyjna i informacyjna

ROZDZIA¸ 12. Obs∏uga Skarbu Paƒstwa

ROZDZIA¸ 13. Wspó∏praca z mi´dzynarodowymi instytucjami finansowymi

ROZDZIA¸ 14. Dzia∏alnoÊç statystyczna

ROZDZIA¸ 15. Dzia∏alnoÊç analityczna i badawcza

ROZDZIA¸ 16. Historia bankowoÊci centralnej w Polsce

Struktura organizacyjna Narodowego Banku Polskiego

Wydawnictwa Narodowego Banku Polskiego

________

strona 5

Dzia∏alnoÊç
Narodowego
Banku Polskiego

ROZDZIA¸ 1

Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Jego za-

dania sà okreÊlone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i usta-

wie Prawo bankowe. Podstawowym celem dzia∏alnoÊci NBP jest utrzymanie stabil-

nego poziomu cen. Zgodnie z opracowanà przez Rad´ Polityki Pieni´˝nej Strategià

Polityki Pieni´˝nej po 2003 roku, celem NBP jest ustabilizowanie inflacji na pozio-

mie 2,5% z dopuszczalnym przedzia∏em wahaƒ +/- 1 punkt procentowy.

______

Do g∏ównych obszarów dzia∏alnoÊci NBP nale˝à:

• polityka pieni´˝na,

• dzia∏alnoÊç emisyjna,

• nadzór bankowy,

• dzia∏ania na rzecz systemu p∏atniczego,

• zarzàdzanie rezerwami dewizowymi,

• dzia∏alnoÊç edukacyjna i informacyjna,

• obs∏uga Skarbu Paƒstwa.

______

W najbli˝szych latach najwi´kszy wp∏yw na realizacj´ zadaƒ NBP b´dà mia∏y pro-

cesy integracji europejskiej, w tym starania Polski o przystàpienie do strefy euro.

______

Narodowy Bank Polski odpowiada za stabilnoÊç narodowego pieniàdza. Wype∏nia-

jàc ten konstytucyjny obowiàzek, NBP opracowuje i realizuje strategi´ polityki pie-

ni´˝nej oraz – uchwalane corocznie – za∏o˝enia polityki pieni´˝nej. Poprzez zarzà-

dzanie rezerwami dewizowymi zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeƒstwa

finansowego paƒstwa. Dzi´ki emisji znaków pieni´˝nych zabezpiecza p∏ynnoÊç

obrotu gotówkowego. Wa˝nym celem NBP jest dbanie o stabilnoÊç systemu finan-

sowego. Realizujàc ten cel, NBP dba o p∏ynnoÊç, sprawnoÊç i bezpieczeƒstwo sys-

temu p∏atniczego. Przyczynia si´ równie˝ do rozwoju bezpiecznej infrastruktury

rynku finansowego. Komisja Nadzoru Bankowego oraz – dzia∏ajàcy w strukturze

NBP – Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego sprawujà nadzór nad sektorem

bankowym i zapewniajà bezpieczeƒstwo Êrodków powierzonych bankom. Ponadto

NBP podejmuje dzia∏ania s∏u˝àce upowszechnianiu wiedzy ekonomicznej, m.in.

dzi´ki udost´pnianiu informacji na stronie internetowej i dzia∏alnoÊci Portalu Edu-

kacji Ekonomicznej NBPortal.

______

W celu w∏aÊciwego przygotowania si´ do przyj´cia euro NBP dà˝y do spe∏nienia

wymagaƒ na∏o˝onych na banki centralne paƒstw, które ju˝ wprowadzi∏y wspólnà

walut´. NBP stara si´ uzyskaç pozycj´ znaczàcego oÊrodka naukowego w zakresie

badaƒ ekonomicznych w kraju oraz w ramach Europejskiego Systemu Banków

Centralnych.

Organy

Narodowego

Banku Polskiego

ROZDZIA¸ 2

Organami Narodowego Banku Polskiego sà: Prezes NBP, Rada Polityki Pieni´˝nej

oraz Zarzàd NBP.

______

Prezes NBP jest powo∏ywany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej, na 6-letnià kadencj´. Jest on przewodniczàcym Rady Polityki Pieni´˝nej,

Zarzàdu NBP oraz Komisji Nadzoru Bankowego.

______

W sk∏ad Rady Polityki Pieni´˝nej wchodzà: Prezes jako Przewodniczàcy i dziewi´-

ciu cz∏onków, powo∏ywanych po trzech przez Prezydenta, Sejm i Senat. Zadaniem

Rady Polityki Pieni´˝nej jest coroczne ustalanie za∏o˝eƒ polityki pieni´˝nej oraz

podstawowych zasad jej realizacji. Rada ustala wysokoÊç podstawowych stóp pro-

centowych, okreÊla zasady operacji otwartego rynku oraz ustala zasady i tryb na-

liczania i utrzymywania rezerwy obowiàzkowej. Zatwierdza plan finansowy banku

centralnego oraz sprawozdanie z dzia∏alnoÊci NBP.

______

Zarzàd kieruje dzia∏alnoÊcià NBP. Jego podstawowym zadaniem jest realizacja

uchwa∏ Rady Polityki Pieni´˝nej, uchwalanie i realizowanie planu dzia∏alnoÊci NBP

oraz wykonywanie zatwierdzonego przez Rad´ planu finansowego, a tak˝e realiza-

cja zadaƒ z zakresu polityki kursowej i systemu p∏atniczego.

________
strona 6

________

strona 7

Funkcje banku
centralnego

ROZDZIA¸ 3

W rozwini´tej gospodarce rynkowej bank centralny odgrywa zasadniczà rol´.

Pe∏ni on trzy podstawowe funkcje, jako:

______

Bank emisyjny. NBP ma wy∏àczne prawo emitowania znaków pieni´˝nych b´dà-

cych prawnym Êrodkiem p∏atniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski okreÊla wiel-

koÊç ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, za którego p∏ynnoÊç odpo-

wiada. Ponadto, organizuje obieg pieni´˝ny.

______

Bank banków. NBP pe∏ni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które ma-

jà na celu zapewnienie bezpieczeƒstwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz

stabilnoÊci sektora bankowego. Organizuje system rozliczeƒ pieni´˝nych, prowadzi

bie˝àce rozrachunki mi´dzybankowe i aktywnie uczestniczy w mi´dzybankowym

rynku pieni´˝nym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilnoÊç i bez-

pieczeƒstwo ca∏ego systemu bankowego. W ramach tej funkcji NBP odgrywa

klasycznà rol´ po˝yczkodawcy ostatniej instancji. Pe∏niàc funkcj´ banku banków,

sprawuje kontrol´ nad dzia∏alnoÊcià banków, a w szczególnoÊci nad przestrzega-

niem przepisów prawa bankowego. Ponadto NBP nadzoruje systemy p∏atnoÊci

w Polsce.

______

Centralny bank paƒstwa. NBP prowadzi obs∏ug´ bankowà bud˝etu paƒstwa,

prowadzi rachunki bankowe rzàdu i centralnych instytucji paƒstwowych, paƒstwo-

wych funduszy celowych i paƒstwowych jednostek bud˝etowych oraz realizuje ich

zlecenia p∏atnicze.

Polityka

pieni´˝na

ROZDZIA¸ 4

Podstawowym celem polityki pieni´˝nej jest utrzymanie stabilnego poziomu cen.

StabilnoÊç cen jest niezb´dna do zbudowania trwa∏ych fundamentów d∏ugofalowe-

go wzrostu gospodarczego.

______

Od 1999 r. w realizacji polityki pieni´˝nej wykorzystuje si´ strategi´ bezpoÊrednie-

go celu inflacyjnego. W jej ramach Rada Polityki Pieni´˝nej okreÊla cel inflacyjny,

a nast´pnie dostosowuje poziom podstawowych stóp procentowych NBP tak, by

maksymalizowaç prawdopodobieƒstwo osiàgni´cia tego celu. Od poczàtku 2004 r.

Narodowy Bank Polski realizuje ciàg∏y cel inflacyjny na poziomie 2,5% z dopusz-

czalnym przedzia∏em wahaƒ +/- 1 punkt procentowy. NBP utrzymuje poziom stóp

procentowych spójny z realizowanym celem inflacyjnym, wp∏ywajàc na wysokoÊç

nominalnych krótkoterminowych stóp procentowych rynku pieni´˝nego. Stopy ryn-

ku pieni´˝nego majà wp∏yw na oprocentowanie kredytów i depozytów w bankach

komercyjnych, a co za tym idzie na rozmiary kredytu, popyt w gospodarce i stop´

inflacji. Wykorzystywany przez NBP zestaw instrumentów polityki pieni´˝nej po-

zwala na kszta∏towanie rynkowych stóp procentowych.

Instrumenty te obejmujà operacje otwartego rynku, rezerw´ obowiàzkowà oraz

operacje depozytowo-kredytowe.

______

Operacje otwartego rynku

Operacje otwartego rynku to transakcje dokonywane z inicjatywy banku centralnego

z bankami komercyjnymi. Obejmujà one warunkowà i bezwarunkowà sprzeda˝ lub

kupno papierów wartoÊciowych lub dewiz, a tak˝e emisje w∏asnych papierów d∏u˝-

nych banku centralnego.

Operacje otwartego rynku równowa˝à popyt banków na Êrodki, wynikajàcy z obo-

wiàzku utrzymywania rezerw obowiàzkowych, i poda˝ Êrodków na rachunkach

banków komercyjnych w banku centralnym. Dzi´ki temu bank centralny wp∏ywa

na poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku mi´dzybankowym.

Obecnie operacje otwartego rynku przeprowadzane przez Narodowy Bank Polski

polegajà na emisji w∏asnych papierów d∏u˝nych (7-dniowych bonów pieni´˝nych),

których minimalna rentownoÊç jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej przez

Rad´ Polityki Pieni´˝nej.

______

Rezerwa obowiàzkowa

Bank centralny nak∏ada na banki obowiàzek utrzymywania rezerwy obowiàzkowej.

Rezerwa ma na celu ∏agodzenie wp∏ywu bie˝àcych zmian p∏ynnoÊci sektora banko-

wego na stopy procentowe na rynku mi´dzybankowym. S∏u˝y równie˝ ogranicza-

niu nadp∏ynnoÊci banków.

Rezerwà obowiàzkowà jest wyra˝ona w z∏otych cz´Êç Êrodków pieni´˝nych zgro-

madzonych na rachunkach bankowych i uzyskanych ze sprzeda˝y papierów warto-

Êciowych oraz innych Êrodków przyj´tych przez banki, podlegajàcych zwrotowi,

z wyjàtkiem Êrodków przyj´tych od innego banku krajowego, a tak˝e pozyskanych

________
strona 8

________

strona 9

z zagranicy na co najmniej 2 lata. Rezerwa obowiàzkowa utrzymywana jest na ra-

chunkach w NBP.

WysokoÊç stopy rezerwy obowiàzkowej ustala Rada Polityki Pieni´˝nej. Od 31 paê-

dziernika 2003 r. stopa rezerwy obowiàzkowej wynosi 3,5% dla wszystkich rodza-

jów depozytów z wyjàtkiem zobowiàzaƒ wynikajàcych z transakcji repo, dla których

od 30 czerwca 2004 r. stopa rezerwy wynosi 0. Od 30 wrzeÊnia 2003 r. wszystkie

banki pomniejszajà naliczonà rezerw´ obowiàzkowà o równowartoÊç 500 tys.

euro. Ârodki rezerwy obowiàzkowej od 1 maja 2004 r. sà oprocentowane.

______

Operacje kredytowo-depozytowe

W przypadku prowadzenia przez NBP podstawowych operacji otwartego rynku

z 7-dniowym terminem zapadalnoÊci mo˝e dochodziç do znacznych wahaƒ najkrót-

szych, zw∏aszcza jednodniowych, stóp rynku mi´dzybankowego. ¸agodzeniu tych

wahaƒ s∏u˝à operacje kredytowo-depozytowe, prowadzone z bankami komercyjny-

mi z ich inicjatywy: kredyt lombardowy oraz lokaty terminowe banków w NBP (de-

pozyt na koniec dnia). Operacje kredytowo-depozytowe NBP wp∏ywajà na wyso-

koÊç stóp procentowych na rynku pieni´˝nym, których górnà granic´ stanowi

oprocentowanie kredytu lombardowego, a dolnà – oprocentowanie depozytu

w NBP.

______

NBP udziela bankom kredytu lombardowego pod zastaw skarbowych papierów

wartoÊciowych. Kredyt ten umo˝liwia im pokrywanie krótkookresowych niedobo-

rów p∏ynnoÊci. Udzielany jest na nast´pujàcych zasadach:

• zastawem sà skarbowe papiery wartoÊciowe, a wysokoÊç kredytu nie mo˝e prze-

kroczyç 80% ich wartoÊci nominalnej,

• termin sp∏aty kredytu przypada w nast´pnym dniu operacyjnym po dniu jego

udzielenia,

• warunkiem udzielenia kredytu jest uprzednia sp∏ata wczeÊniej zaciàgni´tego

kredytu.

______

Narodowy Bank Polski oferuje te˝ bankom mo˝liwoÊç sk∏adania krótkookresowego

(jednodniowego) depozytu w banku centralnym. Lokaty przyjmowane sà do koƒca

dnia operacyjnego, a zwrot kwoty depozytu wraz z nale˝nymi odsetkami nast´pu-

je w kolejnym dniu operacyjnym. Lokaty sà oprocentowane wed∏ug stopy zmiennej

ustalanej przez Rad´ Polityki Pieni´˝nej (stopy depozytowej).

Lokaty terminowe w NBP pozwalajà bankom komercyjnym na zagospodarowanie

nadwy˝ek p∏ynnych Êrodków. W efekcie przeciwdzia∏ajà spadkowi krótkookreso-

wych stóp na rynku mi´dzybankowym poni˝ej stopy depozytowej.

ZASADY POLITYKI KURSOWEJ

Od 12 kwietnia 2000 r. kurs z∏otego jest kursem p∏ynnym i nie podlega ˝adnym

ograniczeniom. Bank centralny nie stawia sobie za cel okreÊlenia z góry poziomu

kursu z∏otego do innych walut. Zastrzega sobie jednak prawo do interwencji, o ile

uzna je za konieczne do realizacji celu inflacyjnego.

______

Wst´pujàc do Unii Europejskiej, Polska zobowiàza∏a si´, ˝e przystàpi do strefy

euro. W przysz∏oÊci z∏oty zostanie zatem zastàpiony wspólnà walutà europejskà,

a polityk´ pieni´˝nà b´dzie kszta∏towa∏ Europejski Bank Centralny.

______

Jednym z warunków przystàpienia do strefy euro jest spe∏nienie kryterium stabil-

noÊci kursu walutowego. Dlatego w okresie poprzedzajàcym przyj´cie euro kurs

z∏otego do euro zostanie, na co najmniej dwa lata, usztywniony w ramach systemu

kursowego ERM II (ang. Exchange Rate Mechanism II). Oznacza to, ˝e w tym cza-

sie Narodowy Bank Polski b´dzie utrzymywa∏ rynkowy kurs z∏otego wobec euro

w przedziale dopuszczalnych wahaƒ w stosunku do ustalonego kursu centralnego.

________
strona 10

________

strona 11

Dzia∏alnoÊç
emisyjna

ROZDZIA¸ 5

Narodowy Bank Polski ma wy∏àczne prawo emitowania znaków pieni´˝nych

Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, ˝e jest jedynà instytucjà uprawnionà

do wprowadzania do obiegu pieni´˝nego z∏otych i groszy jako prawnych Êrodków

p∏atniczych na obszarze Polski. Majà one ustawowà moc zwalniania ze wszystkich

zobowiàzaƒ i nikt nie mo˝e odmówiç ich przyj´cia jako zap∏aty.

______

Znakami pieni´˝nymi emitowanymi przez NBP sà banknoty i monety. Monety emi-

towane sà w dwóch grupach. Pierwszà tworzà monety powszechnego obiegu

– w tym monety 2 z∏, wykonane ze stopu Nordic Gold – a drugà monety kolekcjo-

nerskie, o niskich nak∏adach. Wprowadzenie nowego znaku pieni´˝nego odbywa si´

na podstawie zarzàdzenia Prezesa NBP og∏aszanego w Monitorze Polskim. W za-

rzàdzeniu zostajà ustalone: termin wprowadzenia do obiegu i wielkoÊç emisji oraz

wzór i wartoÊç nominalna znaków pieni´˝nych, a w przypadku monet tak˝e stop,

próba i masa.

______

Do NBP nale˝y równie˝ wycofywanie z obiegu poszczególnych znaków pieni´˝nych.

Odbywa si´ to na mocy zarzàdzenia Prezesa NBP, publikowanego w Monitorze Pol-

skim, które okreÊla znak pieni´˝ny, termin jego wycofania z obiegu i zasady wymia-

ny we wskazanych bankach.

______

Narodowy Bank Polski ustala te˝ zasady wymiany zu˝ytych i uszkodzonych znaków

pieni´˝nych oraz zatrzymywania fa∏szywych znaków pieni´˝nych. Znaki zu˝yte lub

uszkodzone tracà moc prawnego Êrodka p∏atniczego i podlegajà wymianie. Fa∏szywe

znaki pieni´˝ne sà natomiast zatrzymywane bez prawa do zwrotu ich równowartoÊci.

______

W przysz∏oÊci, po przyj´ciu euro jako prawnego Êrodka p∏atniczego, emitentem

banknotów b´dzie Europejski Bank Centralny, natomiast NBP pozostanie emiten-

tem monet.

Emisja monet

kolekcjonerskich

ROZDZIA¸ 6

Poza monetami powszechnego obiegu Narodowy Bank Polski emituje monety kolek-

cjonerskie. Sà one obowiàzujàcym w Polsce Êrodkiem p∏atniczym.

______

Monety kolekcjonerskie emitowane sà obecnie w dwóch grupach:

• monety z∏ote o nomina∏ach 100 z∏ i 200 z∏,

• monety srebrne o nomina∏ach 10 z∏ i 20 z∏.

______

Poza monetami kolekcjonerskimi NBP emituje równie˝ monety przeznaczone na ce-

le lokacyjne. Sà to z∏ote monety uncjowe, tzw. bulionowe, o nomina∏ach 50 z∏,

100 z∏, 200 z∏ i 500 z∏, zawierajàce 1/10, 1/4, 1/2 oraz 1 uncj´ czystego z∏ota.

______

Po przystàpieniu Polski do strefy euro dzia∏alnoÊç emisyjna NBP w zakresie monet

kolekcjonerskich si´ nie zmieni. Ich nomina∏y b´dà jedynie wyra˝one w euro, za-

miast w z∏otych. Dotychczasowe serie tematyczne b´dà kontynuowane.

________
strona 12

________

strona 13

Dzia∏ania
na rzecz
stabilnoÊci
systemu
finansowego

ROZDZIA¸ 7

Narodowy Bank Polski dzia∏a na rzecz stabilnoÊci systemu finansowego. System fi-

nansowy tworzà ró˝ne instytucje finansowe, takie jak banki, towarzystwa ubezpie-

czeniowe, fundusze i gie∏dy papierów wartoÊciowych, oraz przepisy prawne regu-

lujàce powiàzania pomi´dzy nimi.

Ta sfera dzia∏alnoÊci wià˝e si´ z prowadzeniem przez NBP polityki pieni´˝nej

i jego funkcjà banku banków, a tak˝e dzia∏aniami nadzorczymi podejmowanymi na

rzecz systemu p∏atniczego. OdpowiedzialnoÊç za wspieranie stabilnoÊci finansowej

ponoszà równie˝ Komisja Nadzoru Bankowego oraz Bankowy Fundusz Gwarancyj-

ny, które wspólnie z NBP stanowià g∏ówne elementy sieci bezpieczeƒstwa

finansowego.

______

Dzia∏alnoÊç NBP na rzecz stabilnoÊci systemu finansowego polega na zapewnianiu

bezpiecznego i efektywnego systemu p∏atniczego oraz rozliczeniowego, a tak˝e

tworzeniu odpowiednich regulacji prawnych. Ponadto NBP monitoruje i analizuje

system finansowy z punktu widzenia jego rozwoju, stabilnoÊci i odpornoÊci na za-

gro˝enia. Badania te uwzgl´dniajà powiàzania mi´dzy rynkiem finansowym a ca∏à

gospodarkà, a tak˝e zwiàzki mi´dzy ró˝nymi instytucjami nale˝àcymi do krajowe-

go oraz mi´dzynarodowego systemu finansowego. Dzi´ki wykrywaniu zagro˝eƒ dla

stabilnoÊci systemu finansowego analizy te umo˝liwiajà podejmowanie dzia∏aƒ za-

pobiegawczych przez bank centralny oraz inne organy paƒstwa.

______

Wraz z pog∏´bianiem si´ integracji polskiego sektora finansowego z rynkiem euro-

pejskim roÊnie znaczenie wspó∏pracy NBP z Europejskim Systemem Banków Cen-

tralnych na rzecz stabilnoÊci finansowej w Unii Europejskiej.

Nadzór

bankowy

ROZDZIA¸ 8

________
strona 14

G∏ównym celem nadzoru bankowego jest zapewnienie bezpieczeƒstwa depozytów

zgromadzonych w bankach oraz stabilnoÊci sektora bankowego. Nadzór nad dzia-

∏alnoÊcià banków sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego oraz jej organ wyko-

nawczy – Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

______

Cele i zadania nadzoru sà realizowane poprzez prowadzenie polityki nadzorczej

(w tym polityki licencyjnej) oraz sprawowanie nadzoru analitycznego i inspekcyjne-

go nad sektorem bankowym.

______

W ramach polityki nadzorczej tworzone sà regulacje prawne, których celem jest

zapewnienie, aby banki stosowa∏y si´ do norm bezpiecznego funkcjonowania. Re-

gulacje te odnoszà si´ przede wszystkim do poziomu kapita∏u i p∏ynnoÊci banków,

jakoÊci kredytów i po˝yczek oraz tworzenia rezerw. Stosowane obecnie regulacje

sà w pe∏ni dostosowane do standardów Unii Europejskiej.

______

Polityka licencyjna polega na okreÊlaniu warunków dokonywania inwestycji kapita-

∏owych w sektorze bankowym przy zapewnieniu w∏aÊciwego pochodzenia kapita∏u

oraz rozpatrywaniu wniosków dotyczàcych prowadzenia dzia∏alnoÊci operacyjnej

przez banki i przedstawicielstwa banków zagranicznych w Polsce.

______

Sta∏a analiza sektora bankowego oraz poszczególnych banków zapewnia bezpie-

czeƒstwo ca∏ego systemu. W ramach analiz kompleksowych oceniane sà m.in. sy-

tuacja sektora bankowego oraz wp∏yw polityki pieni´˝nej, podatkowej i nadzorczej

na sektor bankowy. Nadzór inspekcyjny nad dzia∏alnoÊcià banków polega na anali-

zie i ocenie ryzyka oraz przestrzegania przez banki norm bezpiecznego funkcjono-

wania. Nadzór bankowy czuwa te˝ nad sprawnym przebiegiem restrukturyzacji

i uzdrowieniem sytuacji banków realizujàcych programy naprawcze.

______

Po przystàpieniu Polski do Unii Europejskiej wesz∏y w ˝ycie przepisy normujàce za-

sady podejmowania i prowadzenia dzia∏alnoÊci na terenie Polski przez instytucje

kredytowe majàce siedzib´ w innych krajach Unii. Obowiàzuje zasada jednej licen-

cji. Oznacza to, ˝e bank majàcy licencj´ wydanà w jednym z krajów UE mo˝e pod-

jàç dzia∏alnoÊç na terenie wszystkich paƒstw Unii, po zawiadomieniu kraju, na któ-

rego terenie b´dzie jego placówka.

System p∏atniczy umo˝liwia przep∏yw Êrodków finansowych w kraju. Dzia∏ania Na-

rodowego Banku Polskiego w tym zakresie polegajà na organizowaniu rozliczeƒ

pieni´˝nych w gospodarce – zarówno mi´dzy osobami fizycznymi, jak i podmiota-

mi gospodarczymi. Do najwa˝niejszych dzia∏aƒ nale˝à:

• organizowanie rozliczeƒ pieni´˝nych,

• dzia∏ania regulacyjne,

• nadzór nad systemami p∏atnoÊci oraz systemami rozrachunku papierów warto-

Êciowych.

NBP prowadzi dwa systemy p∏atnoÊci: system SORBNET dla p∏atnoÊci w z∏otych

oraz system SORBNET-EURO dla p∏atnoÊci w euro: zarówno krajowych, jak i trans-

granicznych.

______

W systemie SORBNET prowadzone sà rachunki bie˝àce banków w z∏otych. Umo˝-

liwia on szybki i nieodwo∏alny rozrachunek transakcji dokonywanych na rynkach

mi´dzybankowych. W tym systemie dokonuje si´ te˝ rozrachunku zleceƒ p∏atni-

czych obs∏ugiwanych przez poÊredników rozliczeniowych, takich jak Krajowa Izba

Rozliczeniowa S.A. oraz Krajowy Depozyt Papierów WartoÊciowych S.A.

______

W dniu 7 marca 2005 r. NBP uruchomi∏ system SORBNET-EURO, który zosta∏ po-

∏àczony z funkcjonujàcym w Unii Europejskiej systemem TARGET.

W systemie SORBNET-EURO prowadzone sà rachunki bie˝àce banków w euro.

Umo˝liwia on obs∏ug´ p∏atnoÊci pomi´dzy polskimi bankami a bankami z krajów

Unii Europejskiej. System SORBNET-EURO pozwala tak˝e na rozrachunek zleceƒ

p∏atniczych obs∏ugiwanych w systemie rozliczeƒ p∏atnoÊci detalicznych w euro

(EuroELIXIR), prowadzonym przez KIR S.A., oraz zleceƒ p∏atniczych wynikajàcych

z rozrachunku transakcji w euro prowadzonych przez KDPW S.A.

______

NBP opracowuje regulacje dotyczàce rozliczeƒ pieni´˝nych oraz opiniuje przepisy

zwiàzane z tymi zagadnieniami, tworzone przez inne instytucje.

______

Podstawowym celem nadzoru nad krajowymi systemami p∏atnoÊci jest zapewnie-

nie ich sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania. NBP wydaje zezwolenia na uru-

chamianie nowych systemów p∏atnoÊci, ocenia zasady dzia∏ania poszczególnych

systemów, zbiera dane statystyczne, a tak˝e wydaje zalecenia w przypadku stwier-

dzenia nieprawid∏owoÊci, stwarzajàcych ryzyko dla okreÊlonego systemu. NBP

wspó∏pracuje równie˝ z Komisjà Papierów WartoÊciowych i Gie∏d w sprawach

zwiàzanych z nadzorem nad systemami rozrachunku papierów wartoÊciowych.

________

strona 15

Dzia∏ania
na rzecz
systemu
p∏atniczego

ROZDZIA¸ 9

Zarzàdzanie

rezerwami

dewizowymi

ROZDZIA¸ 10

________
strona 16

Rezerwy dewizowe zapewniajà pe∏nà wymienialnoÊç z∏otego, pozwalajà na dokony-

wanie p∏atnoÊci wynikajàcych ze zobowiàzaƒ mi´dzynarodowych paƒstwa

i wzmacniajà wiarygodnoÊç finansowà kraju. Rezerwy sà utrzymywane w walutach

obcych oraz z∏ocie.

______

W inwestowaniu rezerw na mi´dzynarodowych rynkach finansowych NBP kieruje si´:

• bezpieczeƒstwem inwestowanych Êrodków,

• p∏ynnoÊcià rezerw,

• dochodowoÊcià rezerw przy nieprzekraczaniu dopuszczalnego stopnia ryzyka.

______

NBP inwestuje przede wszystkim w papiery wartoÊciowe emitowane przez rzàdy

i mi´dzynarodowe instytucje finansowe, a tak˝e lokuje rezerwy w bankach.

Dobór inwestycji zapewnia dost´pnoÊç Êrodków dewizowych zgodnie z ich przewi-

dywanym wykorzystaniem oraz mo˝liwoÊcià wystàpienia sytuacji nadzwyczajnych.

Na maksymalizacj´ dochodu z rezerw walutowych istotny wp∏yw ma jakoÊç zarzà-

dzania ryzykiem zwiàzanym ze zmianami kursu walutowego oraz stopy procento-

wej i p∏ynnoÊci.

______

Uczestnictwo NBP w Europejskim Systemie Banków Centralnych wià˝e si´ z ko-

niecznoÊcià wniesienia przez NBP stosownego wk∏adu do kapita∏u Europejskiego

Banku Centralnego. Po wejÊciu Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej i przyj´ciu

euro NBP wniesie wk∏ad do rezerw dewizowych EBC. Narodowy Bank Polski b´-

dzie nadal zarzàdza∏ w∏asnymi rezerwami, natomiast wed∏ug obowiàzujàcych

obecnie ustaleƒ w odniesieniu do rezerw EBC b´dzie pe∏ni∏ funkcj´ agenta i doko-

nywa∏ transakcji na rzecz EBC i w jego imieniu.

Elementem misji NBP jako instytucji, która wspiera rozwój gospodarczy Polski, jest

podejmowanie dzia∏aƒ s∏u˝àcych upowszechnieniu edukacji ekonomicznej, zrozu-

mieniu zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej i promocji przedsi´biorczoÊci.

______

Program Edukacji Ekonomicznej NBP zosta∏ stworzony, by wspieraç i promowaç

rozmaite inicjatywy z zakresu edukacji ekonomicznej, realizowane m.in. przez

szko∏y, uniwersytety, biblioteki, organizacje pozarzàdowe, media i instytucje szko-

leniowe. G∏ównymi adresatami dzia∏aƒ edukacyjnych NBP sà ludzie m∏odzi –

uczniowie szkó∏ ponadpodstawowych oraz studenci, a tak˝e ci, którzy z racji wy-

konywanego zawodu sami przekazujà wiedz´: nauczyciele, dziennikarze i pracow-

nicy organizacji pozarzàdowych. Przy realizacji projektów edukacyjnych NBP

wspó∏pracuje z wieloma instytucjami i organizacjami, m.in. z Centralnym OÊrod-

kiem Doskonalenia Nauczycieli, Bibliotekà Narodowà, Fundacjà M∏odzie˝owej

Przedsi´biorczoÊci, Fundacjà Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci, Reuters Polska,

Stowarzyszeniem „Otwarte Drzwi”, Stowarzyszeniem Dziennikarzy Polskich,

Stowarzyszeniem S´dziów Polskich „Iustitia” i Stowarzyszeniem Prokuratorów

Rzeczypospolitej Polskiej.

______

• NBPortal – Portal Edukacji Ekonomicznej (www.nbportal.pl). Celem NBPortalu

jest przekazywanie i pog∏´bianie wiedzy o ekonomii i gospodarce, a tak˝e wspie-

ranie innych dzia∏aƒ edukacyjnych NBP. Korzystanie z zasobów portalu jest bez-

p∏atne. Mo˝na w nim znaleêç informacje na temat aktualnych wydarzeƒ z ˝ycia

gospodarczego kraju, analizy makroekonomiczne i opinie ekspertów, multime-

dialne kursy e-learningowe, pomoce dydaktyczne dla nauczycieli, zwiàzane z te-

matykà ekonomicznà quizy decyzyjne i gry oraz wirtualnà bibliotek´, zawierajà-

cà elektroniczne wersje publikacji naukowych oraz s∏ownik poj´ç ekonomicznych.

• Ogólnopolski konkurs na prac´ pisemnà o tematyce ekonomicznej skierowany

jest do uczniów gimnazjów i szkó∏ ponadgimnazjalnych. Co roku uczniowie z ca-

∏ego kraju nadsy∏ajà ponad 1.000 prac.

• Konkurs „Z ekonomià na ty” jest adresowany do m∏odzie˝y szkolnej, która w cza-

sie wakacji uczestniczy w warsztatach, szkoleniach, seminariach czy konferen-

cjach z zakresu ekonomii, organizowanych przez biblioteki powiatowe.

• Program „Ekonomia na co dzieƒ” poszerza i uzupe∏nia program nauczania eko-

nomii w gimnazjum. Nauczyciele biorà udzia∏ w szkoleniach i otrzymujà zestaw

materia∏ów do prowadzenia zaj´ç, a uczniowie majà mo˝liwoÊç rozwoju prak-

tycznych umiej´tnoÊci, które u∏atwià im funkcjonowanie w warunkach gospodar-

ki rynkowej.

• Do nauczycieli i uczniów szkó∏ ponadgimnazjalnych skierowany jest program

„Ekonomia w szkole”. Nauczyciele uczestniczà w trzyletnim cyklu warsztatów

doskonalàcych umiej´tnoÊci dydaktyczne z zakresu edukacji ekonomicznej oraz

otrzymujà bogate materia∏y metodyczne sprzyjajàce podniesieniu efektywnoÊci

przekazywania wiedzy i kszta∏towania postaw przedsi´biorczych. Podobny cha-

________

strona 17

Dzia∏alnoÊç
edukacyjna
i informacyjna

ROZDZIA¸ 11

________
strona 18

rakter ma rozpocz´ty program „Moje finanse”, którego tematyka skupia si´ na

edukacji z zakresu finansów osobistych.

• Co roku NBP przyznaje Nagrod´ im. W∏adys∏awa Grabskiego. Otrzymujà jà dzien-

nikarze przygotowujàcy wartoÊciowe artyku∏y, audycje i programy, które przy-

czyniajà si´ do podniesienia poziomu wiedzy ekonomicznej w spo∏eczeƒstwie.

• Majàc na uwadze rol´ Êrodowisk prawniczych w ˝yciu gospodarczym kraju, NBP

w∏àczy∏ si´ w organizacj´ cyklu warsztatów z zakresu edukacji ekonomicznej dla

s´dziów i prokuratorów.

• Liczne instytucje i organizacje dysponujà zapleczem merytorycznym i technicz-

nym, majà doÊwiadczenie w dzia∏alnoÊci szkoleniowej, tworzà ciekawe projekty,

a tak˝e docierajà do wielu grup spo∏ecznych. Z myÊlà o nich NBP og∏asza co ro-

ku otwarte konkursy grantowe na dofinansowanie projektów z zakresu edukacji

ekonomicznej.

• NBP organizuje równie˝ konkurs dla banków komercyjnych i spó∏dzielczych

„Bank dost´pny”, który ma na celu zwi´kszenie dost´pnoÊci banków dla osób

niepe∏nosprawnych i starszych przy okazji korzystania z ich us∏ug.

• NBP jest jednym z g∏ównych fundatorów Programu Stypendiów Pomostowych.

Uzdolniona m∏odzie˝ ze Êrodowisk wiejskich i ma∏ych miast, zw∏aszcza z rodzin

by∏ych pracowników PGR, otrzymuje stypendia na pierwszy rok dziennych stu-

diów magisterskich, u∏atwiajàce im rozpocz´cie nauki w szkole wy˝szej.

• Strona internetowa (www.nbp.pl) jest êród∏em szybkiej informacji dla u˝ytkow-

ników Internetu z ró˝nych Êrodowisk. Jej zasadniczym celem jest informowanie

o NBP, prezentowanie oficjalnego stanowiska kierownictwa Banku oraz publiko-

wanie danych statystycznych i analiz. Witryn´ podzielono na kilkanaÊcie sekcji

tematycznych.

• Narodowy Bank Polski jest wydawcà licznych publikacji. SpoÊród prawie 30 ty-

tu∏ów wi´kszoÊç to periodyki (roczniki, kwartalniki i miesi´czniki), na ogó∏ uka-

zujàce si´ po polsku i angielsku. Wydawnictwa sà dost´pne na stronie interneto-

wej NBP oraz w Portalu Edukacji Ekonomicznej. Z regu∏y majà te˝ postaç

drukowanà.

______

Szczegó∏owy wykaz publikacji NBP wraz z krótkim opisem zamieszczamy na str. 27.

Narodowy Bank Polski prowadzi bankowà obs∏ug´ bud˝etu paƒstwa w zakresie

okreÊlonym w ustawie o finansach publicznych. W ramach tej dzia∏alnoÊci NBP

prowadzi m.in.: rachunki bie˝àce bud˝etu paƒstwa oraz paƒstwowych jednostek

bud˝etowych, urz´dów skarbowych i paƒstwowych funduszy celowych.

______

Od 2002 r. Narodowy Bank Polski wykorzystuje do obs∏ugi rachunków bankowych

system BankowoÊci Elektronicznej enbepe, który zapewnia klientom sta∏y dost´p

do rachunków bankowych. Systemem BankowoÊci Elektronicznej sà obj´ci niemal

wszyscy posiadacze rachunków w NBP.

______

W 2004 r. w NBP uruchomiono Zintegrowany System Ksi´gowy. Pozwala on na

sprawniejszà i bezpieczniejszà obs∏ug´ rachunków bankowych bud˝etu paƒstwa

oraz prowadzenie ksiàg rachunkowych zgodnie ze standardami przyj´tymi w Euro-

pejskim Systemie Banków Centralnych.

______

Od momentu przystàpienia do Unii Europejskiej NBP prowadzi rachunki bankowe

przeznaczone do obs∏ugi Êrodków finansowych przekazywanych z funduszy unij-

nych oraz Êrodków Unii z tytu∏u sk∏adki cz∏onkowskiej Polski.

________

strona 19

Obs∏uga Skarbu
Paƒstwa

ROZDZIA¸ 12

________
strona 20

Wspó∏praca

z mi´dzynaro-

dowymi

instytucjami

finansowymi

ROZDZIA¸ 13

WSPÓ¸PRACA Z MI¢DZYNARODOWYM FUNDUSZEM
WALUTOWYM (MFW)

Wspó∏praca koncentruje si´ na opracowywaniu stanowiska Polski na temat naj-

wa˝niejszych kwestii zwiàzanych z cz∏onkostwem w Funduszu. Bank centralny

wspó∏dzia∏a w tym zakresie z Ministerstwem Finansów. NBP pokrywa ze Êrodków

w∏asnych wydatki zwiàzane z przynale˝noÊcià Polski do tej instytucji.

NBP uczestniczy w corocznych przeglàdach gospodarki, dokonywanych przez misje eksper-

tów Funduszu. Ich efektem sà raporty i prognozy dotyczàce rozwoju polskiej gospodarki.

NBP wspó∏pracuje te˝ z MFW w ramach programów oceny sektora finansowego

i rozszerzania mi´dzynarodowych standardów statystycznych.

______

WSPÓ¸PRACA Z BANKIEM ÂWIATOWYM
I EUROPEJSKIM BANKIEM ODBUDOWY I ROZWOJU (EBOR)

Prezes NBP reprezentuje Polsk´ we w∏adzach Banku Âwiatowego oraz Europej-

skiego Banku Odbudowy i Rozwoju.

Narodowy Bank Polski formu∏uje stanowisko Polski dotyczàce najwa˝niejszych

kwestii omawianych przez Bank Âwiatowy i EBOR. Przedstawiciele NBP uczestni-

czà w dorocznych spotkaniach Grupy Banku Âwiatowego oraz w obradach EBOR.

NBP obs∏uguje zobowiàzania i nale˝noÊci zagraniczne Skarbu Paƒstwa wobec mi´-

dzynarodowych instytucji finansowych.

______

WSPÓ¸PRACA Z BANKIEM ROZRACHUNKÓW
MI¢DZYNARODOWYCH (BRM)

NBP jest akcjonariuszem BRM w Bazylei, który odgrywa wa˝nà rol´ w organizowa-

niu wspó∏pracy banków centralnych.

Narodowy Bank Polski utrzymuje z BRM sta∏e kontakty robocze w zakresie nowych

instrumentów finansowych oraz oferty depozytowej tego banku.

______

WSPÓ¸PRACA Z EUROPEJSKIM BANKIEM CENTRALNYM (EBC)

Z dniem uzyskania przez Polsk´ cz∏onkostwa w Unii Europejskiej NBP sta∏ si´ cz´Êcià

Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC). W zwiàzku z tym rozpoczà∏ Êci-

s∏à wspó∏prac´ z ESBC i innymi bankami centralnymi krajów Unii Europejskiej.

Prezes NBP uczestniczy w pracach Rady Ogólnej EBC, b´dàcej obok Rady Preze-

sów i Zarzàdu jednym z trzech organów decyzyjnych EBC. Eksperci NBP biorà

udzia∏ w pracach komitetów i grup roboczych ESBC, które przygotowujà stanowi-

ska merytoryczne w kwestiach dotyczàcych dzia∏alnoÊci ESBC, np. w zakresie emi-

sji waluty euro, statystyki bankowej i regulacji prawnych.

Wspó∏praca z EBC polega tak˝e na roboczych kontaktach ekspertów NBP i EBC,

konsultowaniu projektów aktów prawnych, t∏umaczeniu opracowaƒ analitycznych

(biuletynów kwartalnych, raportu rocznego i raportu o konwergencji EBC) i regu-

lacji prawnych oraz organizowaniu ró˝nych form szkoleƒ. NBP przekazuje EBC da-

ne statystyczne w zakresie finansów i bankowoÊci, umo˝liwiajàce ocen´ sytuacji

gospodarczej w skali Unii Europejskiej.

Prace statystyczne prowadzone przez NBP koncentrujà si´ na zagadnieniach, któ-

rych poznanie jest konieczne do prowadzenia polityki pieni´˝nej. PoÊrednio z tà

funkcjà wià˝à si´ zadania, jakie przed statystykà stawia Europejski Bank Central-

ny. W ramach okreÊlonych standardów wymaga on od banków narodowych okre-

Êlonych informacji niezb´dnych do opisu procesów pieni´˝nych i oceny zjawisk go-

spodarczych.

______

Zadania statystyczne obejmujà gromadzenie i przetwarzanie oraz bie˝àcà analiz´

danych dotyczàcych:

• kategorii pieni´˝nych i danych bilansowych instytucji kredytowych oraz sektora

niemonetarnych instytucji finansowych,

• stóp procentowych stosowanych przez instytucje kredytowe (system bankowy)

w uj´ciu produktowym i sektorowym,

• bilansu p∏atniczego, mi´dzynarodowej pozycji inwestycyjnej oraz zad∏u˝enia

zagranicznego,

• sytuacji ekonomicznej przedsi´biorstw.

______

Oprócz standardowych dzia∏aƒ o charakterze statystycznym prowadzone sà prace

nad metodykà pozyskiwania danych oraz dostosowuje si´ statystyk´ do wymagaƒ

unijnych. Oznacza to sukcesywne w∏àczanie w obszar zainteresowaƒ NBP innych

zagadnieƒ, takich jak sporzàdzanie kwartalnych rachunków finansowych i statysty-

ka strukturalna sektora bankowego. Coraz wi´ksze znaczenie ma wspó∏praca z Eu-

ropejskim Bankiem Centralnym, wynikajàca z uczestnictwa NBP w Europejskim

Systemie Banków Centralnych. Zobowiàzuje to NBP do udzia∏u w pracach metodo-

logicznych w dziedzinie statystyki oraz do regularnego przekazywania danych

finansowych i ekonomicznych. Istotnym zadaniem statystycznym jest tak˝e publi-

kowanie i upowszechnianie danych, które NBP pozyskuje. Sà one przekazywanie

m.in. organizacjom mi´dzynarodowym, takim jak: Mi´dzynarodowy Fundusz Walu-

towy, Organizacja Wspó∏pracy Gospodarczej i Rozwoju, Bank Rozrachunków Mi´-

dzynarodowych oraz Eurostat.

________

strona 21

Dzia∏alnoÊç
statystyczna

ROZDZIA¸ 14

________
strona 22

Dzia∏alnoÊç analityczno-badawcza s∏u˝y przede wszystkim prowadzeniu polityki

pieni´˝nej. Jednym z wa˝niejszych kierunków badaƒ sà modelowe studia mechani-

zmu transmisji polityki pieni´˝nej oraz modelowanie i prognozowanie inflacji. Pod-

stawowe narz´dzia regularnych analiz scenariuszowych i prognoz inflacji to struk-

turalne modele ekonometryczne. W badaniach mechanizmu transmisji dodatkowo

wykorzystuje si´ strukturalne modele wektorowej autoregresji.

______

Polityka pieni´˝na wymaga równie˝ wnikliwego badania konkurencyjnoÊci gospo-

darki, bilansu p∏atniczego, zmian w strukturze gospodarki i ich wp∏ywu na proce-

sy inflacyjne oraz rynku pracy. Du˝à wag´ przywiàzuje si´ tak˝e do badaƒ dotyczà-

cych sytuacji ekonomicznej przedsi´biorstw, gospodarstw domowych i popytu

konsumpcyjnego. WÊród nich istotnà rol´ odgrywa kwantyfikacja oczekiwaƒ infla-

cyjnych gospodarstw domowych. Badania obejmujà równie˝ sytuacj´ sektora finan-

sów publicznych oraz relacje pomi´dzy politykà pieni´˝nà i fiskalnà.

______

Nowym kierunkiem prac analityczno-badawczych sà: analiza strategii pieni´˝nej

w strefie euro oraz zagadnienia zwiàzane z przysz∏ym przystàpieniem Polski do tej

strefy. Analizom i badaniom podlegajà zagadnienia:

• o charakterze bardziej ogólnym, w tym sformalizowane metody analizy polityki pieni´˝-

nej, polityka makroekonomiczna w warunkach niepewnoÊci oraz optymalne i odporne

regu∏y polityki pieni´˝nej, procesy monetarne i kredytowe w gospodarce Polski na tle

doÊwiadczeƒ mi´dzynarodowych oraz przejrzystoÊç i komunikacja w polityce pieni´˝nej

w Polsce i w innych krajach realizujàcych strategi´ bezpoÊredniego celu inflacyjnego;

• o charakterze mi´dzynarodowym, m.in. mi´dzynarodowy system finansowy i sy-

tuacja gospodarcza w krajach Unii Europejskiej;

• bezpoÊrednio zwiàzane z przystàpieniem Polski do strefy euro, g∏ównie dotyczà-

ce dostosowania instrumentów polityki pieni´˝nej do wymagaƒ ESBC, warunków

udzia∏u Polski w systemie kursowym ERM II, kursu z∏otego oraz polityki kursowej

w procesie dochodzenia do strefy euro i dostosowania prognozowania

makroekonomicznego do praktyki EBC.

______

Dzia∏alnoÊç analityczno-badawcza obejmuje równie˝ polski system finansowy, któ-

ry tworzà: instytucje i rynki finansowe, a tak˝e regulacje prawne okreÊlajàce zasa-

dy ich funkcjonowania oraz powiàzania mi´dzy nimi. Przedmiotem analiz sà przede

wszystkim rozwój oraz stabilnoÊç systemu finansowego. Rozpoznawane sà tak˝e

mo˝liwe zagro˝enia stabilnoÊci systemu finansowego oraz ich skutki.

Wa˝nym przedmiotem badaƒ jest wzajemne oddzia∏ywanie mi´dzy sytuacjà insty-

tucji finansowych (zw∏aszcza banków) a politykà pieni´˝nà prowadzonà przez Na-

rodowy Bank Polski. Analizuje si´ m.in. oczekiwania rynków finansowych wobec

polityki stóp procentowych NBP oraz kursu walutowego. Wyniki tych analiz NBP

wykorzystuje do tworzenia systemu wczesnego ostrzegania przed sytuacjami za-

gra˝ajàcymi stabilnoÊci systemu finansowego i ca∏ej gospodarki.

Dzia∏alnoÊç

analityczna
i badawcza

ROZDZIA¸ 15

________

strona 23

Historia
bankowoÊci
centralnej
w Polsce

ROZDZIA¸ 16

W styczniu 1924 r. Sejm uchwali∏ s∏ynnà reform´ walutowà, która pozwoli∏a prze-

zwyci´˝yç katastrof´ hiperinflacji i zwiàzany z nià chaos w gospodarce. W kwiet-

niu 1924 r. w miejsce zniszczonej inflacjà marki polskiej wszed∏ do obiegu z∏oty, po-

przednik naszej obecnej jednostki pieni´˝nej. Zajà∏ si´ tym utworzony wtedy Bank

Polski – poprzednik Narodowego Banku Polskiego. Te trzy jubileusze majà swego

wielkiego bohatera. Jest nim wybitny polityk, ekonomista, ojciec z∏otego i wspó∏-

twórca Banku Polskiego SA – W∏adys∏aw Grabski.

_______

Wypada w kilku zdaniach przypomnieç genez´ wymienionych wydarzeƒ z 1924 r.

Paƒstwo polskie odrodzi∏o si´ w koƒcu 1918 r. Od niemieckich w∏adz okupacyjnych

przej´∏o instytucj´ emisyjnà – Polskà Krajowà Kas´ Po˝yczkowà. Emitowane przez

nià marki polskie sta∏y si´ tymczasowym, obowiàzujàcym Êrodkiem p∏atniczym.

Jednak ju˝ w grudniu 1918 r. zapowiedziano, ˝e w przysz∏oÊci zostanie utworzony

Bank Polski. Nowy bank emisyjny mia∏ nawiàzywaç swà nazwà do instytucji, która

od 1828 r. zajmowa∏a si´ sprawami monetarnymi i gospodarczymi w okresie krót-

kotrwa∏ej autonomii Królestwa Polskiego.

W lutym 1919 r. zapowiedziano wprowadzenie z∏otego w miejsce marki polskiej.

Mia∏o to byç nawiàzaniem do d∏ugiej tradycji monetarnej. Z∏oty polski by∏ bowiem

jednostkà pieni´˝nà stosowanà w dawnej Polsce ju˝ w koƒcu XV wieku. Nawet

w czasach porozbiorowych, gdy w obiegu by∏ obcy pieniàdz, przywiàzanie do z∏o-

tego by∏o silne. Z∏oty polski by∏ np. odpowiednikiem 15 kopiejek w codziennych

rachunkach.

_______

W odrodzonej w 1918 r. Polsce w obiegu by∏a marka polska. Walczàc o ustalenie swych

granic i dysponujàc nik∏ymi dochodami skarbowymi, Polska ciàgle powi´ksza∏a swe za-

d∏u˝enie. D∏ug Skarbu finansowano drukiem pieniàdza. Szybko rós∏ jego obieg i podob-

nie szybko spada∏ kurs marki polskiej. W po∏owie 1923 r. inflacja osiàgn´∏a faz´ hiper-

inflacji. Ceny ros∏y z miesiàca na miesiàc w tempie 50% i wy˝szym.

_______

W po∏owie grudnia 1923 r. W∏adys∏aw Grabski zosta∏ premierem i jednoczeÊnie za-

trzyma∏ tek´ ministra skarbu. Zamierza∏ zrównowa˝yç bud˝et i pozyskaç dochody

z podatku majàtkowego oraz uniknàç po˝yczek zagranicznych w obawie przed kon-

cesjami politycznymi. Na prze∏omie lat 1923-1924 katastrofa monetarna by∏a ju˝

oczywista. Miesi´czny wzrost cen przekracza∏ 150%.

_______

Sejm w dniu 11 stycznia 1924 r. uchwali∏ ustaw´ o naprawie Skarbu Paƒstwa

i reformie walutowej.

20 stycznia ustanowiono statut Banku Polskiego i nadano mu wy∏àczne prawo emi-

sji banknotów. Organizacjà Banku zajà∏ si´ pi´cioosobowy komitet, któremu prze-

wodniczy∏ przysz∏y prezes Stanis∏aw Karpiƒski. Zgodnie z ówczesnymi wzorami,

powsta∏ bank centralny w formie prywatnej spó∏ki akcyjnej, co mia∏o zapewniç je-

go niezale˝noÊç. Akcje Banku obj´∏o 176 tys. akcjonariuszy. Skarb Paƒstwa mia∏

________
strona 24

tylko 1% akcji. Bank rozpoczà∏ dzia∏alnoÊç 28 kwietnia 1924 r. Dokona∏ wymiany

marek polskich w relacji 1.800.000 marek za 1 z∏otego. Z∏oty by∏ równy frankowi

z∏otemu (czyli szwajcarskiemu). Poczàtkowo dobra sytuacja w bud˝ecie i bilansie

p∏atniczym oraz zgromadzone rezerwy z∏ota i dewiz dawa∏y poczucie stabilizacji

i zapewnia∏y sukces reformy.

_______

Jednak sukces reformy okaza∏ si´ krótkotrwa∏y. W 1924 r. wielki nieurodzaj zbó˝

i g∏´boki kryzys w przemyÊle, a w 1925 r. za∏amanie w bilansie p∏atniczym rady-

kalnie os∏abi∏y kurs z∏otego. Interwencje walutowe Banku Polskiego by∏y niesku-

teczne. Bojàc si´ spadku skromnych rezerw z∏ota i dewiz, Bank wycofa∏ si´ z obro-

ny kursu z∏otego. Premier Grabski w listopadzie 1925 r. poda∏ si´ do dymisji. Pod

wp∏ywem sytuacji gospodarczej znów pojawi∏ si´ deficyt bud˝etu. Rzàd finansowa∏

wydatki emisjà paƒstwowych znaków pieni´˝nych, w tym bilonu. Wróci∏a inflacja,

którà nazwano inflacjà bilonowà. Ceny ros∏y w tempie rocznym przekraczajàcym

15%. Dopiero poprawa koniunktury poprawi∏a bud˝et i bilans p∏atniczy oraz zacz´-

∏a stabilizowaç kurs z∏otego.

Ustabilizowa∏ si´ on ostatecznie w 1927 r. dzi´ki mi´dzynarodowej po˝yczce. Z∏o-

ty pozosta∏ walutà stabilnà i silnà do koƒca okresu mi´dzywojennego. Choç nie bra-

kowa∏o dyskusji o polityce pieni´˝nej Banku Polskiego, to jednak – bez wàtpienia –

by∏ on bardzo wa˝nà instytucjà w Drugiej Rzeczypospolitej.

_______

W 1945 r. rozpoczà∏ dzia∏alnoÊç Narodowy Bank Polski. Zaczà∏ funkcjonowaç jako

bank paƒstwowy pod nadzorem ministra skarbu. NBP szybko skupi∏ Êwietne kadry,

w tym sztab pracowników Banku Polskiego. Ich fachowe umiej´tnoÊci i doÊwiad-

czenie by∏y wielkà si∏à NBP przez wiele lat.

Poczàtkowo NBP przyjà∏ zasady skopiowane ze statutu Banku Polskiego. Zak∏ada-

no, ˝e b´dzie on bankiem emisyjnym, nieanga˝ujàcym si´ w bezpoÊrednie finanso-

wanie przedsi´biorstw. Jednak szybko gospodarka nakazowo-rozdzielcza zasadni-

czo zmieni∏a rol´ NBP i pieniàdza. Ju˝ na poczàtku 1946 r. powierzono NBP

kontrol´ finansowà i bezpoÊrednie finansowanie górnictwa, hutnictwa i przemys∏u

w∏ókienniczego. Narodowy Bank Polski stopniowo stawa∏ si´ monobankiem – mo-

nopolistà w dziedzinie nie tylko emisji pieniàdza, ale tak˝e udzielania kredytu i gro-

madzenia oszcz´dnoÊci. Innymi s∏owy, stawa∏ si´ kolosem, ale zale˝nym od ze-

wn´trznych decyzji politycznych i administracyjnych. Z∏oty zaÊ sta∏ si´ cieniem

realizowanych planów, b´dàc wy∏àcznie walutà wewn´trznà, niewymienialnà na

inne waluty. By∏ te˝ z trudem wymienialny na towary, bo nieod∏àcznà cechà gospo-

darki centralnie planowanej by∏y kolejki oraz braki na rynku. Nic wi´c dziwnego, ˝e

z∏otego wypiera∏y dolar i inne waluty obce.

Jednak nawet w warunkach ustrojowych ograniczajàcych rol´ banku centralne-

go NBP wykonywa∏ prace, które przyczynia∏y si´ do racjonalizacji gospodarowa-

nia. Trzeba tu wymieniç zw∏aszcza organizowanie rozliczeƒ bezgotówkowych,

obs∏ug´ bud˝etu, gospodarowanie skromnymi rezerwami dewizowymi i opraco-

________

strona 25

wywanie bilansu p∏atniczego oraz innych syntetycznych bilansów gospodarki

narodowej.

_______

Dopiero koniec lat osiemdziesiàtych zapoczàtkowa∏ powrót z∏otego do Êwiata

prawdziwego pieniàdza. Dzi´ki reformom uda∏o si´ przywróciç z∏otemu zdolnoÊç

pe∏nienia funkcji narodowego pieniàdza, a Narodowemu Bankowi Polskiemu nada-

no rol´ banku centralnego, odpowiedzialnego za wartoÊç polskiego pieniàdza. Na

poczàtku 1990 r. problemem by∏ wysoki stopieƒ dolaryzacji gospodarki. Zasoby

pieni´˝ne obejmowa∏y w 75% waluty obce, a w 25% z∏ote w gotówce i na rachun-

kach bankowych. W krótkim okresie uda∏o si´ odwróciç te proporcje. Po wielu la-

tach odgórnego hamowania ruchu cen i zniekszta∏cania ich struktury oraz wsku-

tek odziedziczonego ogromnego deficytu, w 1989 r. dosz∏o do wybuchu inflacji,

która osiàgn´∏a poziom czterocyfrowy, ale doÊç szybko zesz∏a do wymiaru dwucy-

frowego. Wprowadzenie ograniczonej wymienialnoÊci z∏otego zbli˝y∏o z∏otego do

prawdziwego pieniàdza.

_______

W 1995 r. przeprowadzono denominacj´ z∏otego, która przesz∏a do historii jako

„skreÊlenie czterech zer”. Unormowanie sytuacji p∏atniczej pozwoli∏o te˝ wówczas

zapoczàtkowaç kszta∏towanie kursu z∏otego na rynku walutowym oraz zapewniç

z∏otemu status waluty wymienialnej wed∏ug standardu mi´dzynarodowego.

Do istotnych zmian dosz∏o po 1997 r. Nowa Konstytucja zapewni∏a mocnà pozycj´

Narodowego Banku Polskiego w systemie instytucji publicznych i zwiàza∏a polityk´

pieni´˝nà z nowym organem NBP – Radà Polityki Pieni´˝nej. Sprawowanie nadzo-

ru nad bankami powierzono Komisji Nadzoru Bankowego, a jego realizacj´ Gene-

ralnemu Inspektoratowi Nadzoru Bankowego, wydzielonemu w strukturze NBP.

W ten sposób dba∏oÊç o z∏otego oraz czuwanie nad stabilnoÊcià systemu finanso-

wego sta∏y si´ g∏ównymi celami dzia∏alnoÊci polskiego banku centralnego. Po wie-

lu latach Narodowy Bank Polski sta∏ si´ bankiem centralnym opartym na najlep-

szych wzorach.

_______

Z dniem wejÊcia Polski do Unii Europejskiej, 1 maja 2004 r., NBP sta∏ si´ cz∏onkiem

Europejskiego Systemu Banków Centralnych. Kolejnym etapem integracji europej-

skiej b´dzie przystàpienie przez nasz kraj do unii walutowej. Stanie si´ to mo˝liwe

po spe∏nieniu kilku warunków, dotyczàcych stabilnoÊci cen, finansów publicznych,

stóp procentowych i kursu walutowego. Z∏oty zostanie zastàpiony wspólnà euro-

pejskà walutà – euro. Narodowy Bank Polski przestanie prowadziç samodzielnà po-

lityk´ pieni´˝nà, a odpowiedzialnoÊç za nià przejmie Europejski Bank Centralny.

________
strona 26

Struktura organizacyjna

Narodowego Banku Polskiego

________

strona 27

Wydawnictwa
Narodowego
Banku
Polskiego

WYDAWNICTWA PERIODYCZNE

Roczniki

Raport Roczny

(j´zyk polski i angielski)

Ogólna charakterystyka wyników gospodarczych i finansowych, rozwoju sektora banko-
wego, dzia∏alnoÊci NBP, bilansu NBP i systemu bankowego, a tak˝e bilansu p∏atniczego
Rzeczypospolitej Polskiej.

Sprawozdanie z dzia∏alnoÊci NBP

(j´zyk polski)

Informacje na temat realizacji poszczególnych funkcji banku centralnego, bilans i rachu-
nek wyników NBP.

Za∏o˝enia polityki pieni´˝nej

(j´zyk polski i angielski)

Prezentacja za∏o˝eƒ polityki pieni´˝nej ustalanych corocznie przez Rad´ Polityki Pieni´˝-
nej. Zawiera charakterystyk´ zewn´trznych i wewn´trznych uwarunkowaƒ polityki pie-
ni´˝nej, cele oraz instrumenty jej realizacji.

Sprawozdanie z wykonania za∏o˝eƒ polityki pieni´˝nej

(j´zyk polski i angielski)

Charakterystyka realizacji celu inflacyjnego, kszta∏towania si´ agregatów pieni´˝nych, in-
strumentów realizacji polityki pieni´˝nej, a tak˝e opis wykonania innych zadaƒ postawio-
nych przed politykà pieni´˝nà.

Raport o stabilnoÊci systemu finansowego

(j´zyk polski i angielski)

Przeglàd stabilnoÊci najwa˝niejszych segmentów rynku finansowego (w tym sektora bankowe-
go, ubezpieczeniowego i emerytalnego) w minionym roku oraz przedstawienie perspektyw na
nadchodzàcy rok.

Rozwój rynku finansowego w Polsce

(j´zyk polski i angielski)

Opis tendencji rozwojowych poszczególnych segmentów krajowego systemu finansowego,
a tak˝e porównanie z sytuacjà krajów regionu lub krajów cz∏onkowskich Unii Europejskiej.
Przedstawia tak˝e prawdopodobne scenariusze dalszego rozwoju instytucji i rynków fi-
nansowych w Polsce oraz bariery rozwoju wybranych segmentów rynku finansowego.

Bilans p∏atniczy Rzeczypospolitej Polskiej

(j´zyk polski i angielski)

Dane dotyczàce bilansu p∏atniczego na bazie transakcji wraz z analizà i cz´Êcià metodologicznà.

Mi´dzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski

(j´zyk polski)

Informacje o stanie polskich nale˝noÊci zagranicznych oraz zobowiàzaƒ wobec zagranicy na
koniec roku wyra˝onych w euro, z uwzgl´dnieniem podzia∏u przedmiotowego i podmiotowego.

Zagraniczne inwestycje bezpoÊrednie w Polsce

(j´zyk polski)

Analiza nap∏ywu inwestycji bezpoÊrednich w badanym okresie.

Ocena kondycji finansowej przedsi´biorstw w Êwietle danych GUS.
Synteza

(j´zyk polski)

Zestawienie wyników rocznych ankiet wype∏nianych przez grup´ przedsi´biorstw oraz
dane G∏ównego Urz´du Statystycznego.

Sprawozdanie z dzia∏alnoÊci Komisji Nadzoru Bankowego

(j´zyk polski i angielski)

Charakterystyka g∏ównych kierunków dzia∏alnoÊci nadzoru bankowego w podziale na: za-
dania licencyjne, analityczne, zwiàzane z sektorem banków spó∏dzielczych, inspekcyjne,
regulacyjne oraz kontakty zagraniczne i dzia∏alnoÊç szkoleniowà. Prezentuje ponadto ak-
tualny sk∏ad KNB, a tak˝e podstawy prawne oraz tryb jej dzia∏alnoÊci. Zawiera tak˝e wy-
kaz uchwa∏ oraz spraw rozpatrzonych przez KNB.

Operacje otwartego rynku na tle p∏ynnoÊci systemu bankowego

(j´zyk polski)

Prezentacja sytuacji p∏ynnoÊciowej sektora bankowego w Polsce. Koncentruje si´ na opi-
sie instrumentów wykorzystywanych przez Narodowy Bank Polski do stabilizacji stóp ryn-
ku mi´dzybankowego. Dost´pny tylko na stronie internetowej NBP.

________
strona 28

Pó∏roczniki

Przeglàd stabilnoÊci systemu finansowego

(j´zyk polski i angielski)

Przeglàd stabilnoÊci najwa˝niejszych segmentów systemu finansowego w Polsce (w tym
sektora bankowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego) w danym pó∏roczu oraz przed-
stawienie perspektyw na nadchodzàce kwarta∏y.

Kwartalniki

Raport o Inflacji

(j´zyk polski i angielski)

Raporty o inflacji stanowià dla banków centralnych realizujàcych strategi´ bezpoÊrednie-
go celu inflacyjnego podstawowy Êrodek komunikacji z opinià publicznà. Rada prezentuje
w nich m.in. w∏asnà ocen´ bie˝àcej i przysz∏ej sytuacji gospodarczej z punktu widzenia
kszta∏towania si´ procesów inflacyjnych oraz perspektyw realizacji przyj´tego celu infla-
cyjnego, a tak˝e wyjaÊnia przyczyny podejmowanych decyzji z zakresu polityki pieni´˝nej.

Bilans p∏atniczy

(j´zyk polski)

Dane na temat transakcji gospodarczych podmiotów krajowych z podmiotami zagranicznymi.

Wst´pna informacja o kondycji sektora przedsi´biorstw ze szczególnym
uwzgl´dnieniem stanu koniunktury

(j´zyk polski)

Analiza koniunktury w sektorze przedsi´biorstw opierajàca si´ na wynikach szybkiego
monitoringu NBP, rezultatach badaƒ koniunktury prowadzonych w innych krajowych
oÊrodkach oraz dost´pnych badaniach GUS.

Sytuacja finansowa banków. Synteza

(j´zyk polski, edycje pó∏roczne – j´z. angielski)

Ocena sytuacji finansowej banków opracowywana przez Generalny Inspektorat Nadzoru
Bankowego na podstawie danych sprawozdawczych banków.
W syntetyczny sposób przedstawia g∏ówne sk∏adniki aktywów, pasywów i pozycji poza-
bilansowych, ich struktur´ jakoÊciowà i tworzone rezerwy celowe, a tak˝e kszta∏towanie
si´ funduszy w∏asnych banków (w tym ich struktur´ w∏asnoÊciowà) i wspó∏czynnika wy-
p∏acalnoÊci.

Biuletyn Miesi´czny EBC

(j´zyk polski)

NBP publikuje w j´zyku polskim kwartalne wydania Biuletynu Miesi´cznego EBC.
Biuletyn zawiera informacje nt. sytuacji gospodarczej i monetarnej Unii Europejskiej,
a tak˝e krajów spoza UE. Przedstawia te˝ bie˝àce decyzje Rady Prezesów EBC dotyczà-
ce polityki pieni´˝nej EBC. Cz´Êç statystyczna prezentuje wskaêniki makroekonomiczne
strefy euro, m.in. skonsolidowane sprawozdanie finansowe Eurosystemu, informacje nt.
rynków finansowych, finansów publicznych, stóp procentowych EBC i bie˝àcych kursów
walutowych.

Miesi´czniki

Biuletyn Informacyjny

(j´zyk polski i angielski)

Podstawowe dane dotyczàce ogólnej charakterystyki wyników gospodarczych i finanso-
wych oraz polityki pieni´˝nej banku centralnego. Wydania kwartalne zawierajà dodatko-
wo cz´Êç opisowà, prezentujàcà podstawowe tendencje w zakresie sytuacji makroekono-
micznej, kszta∏towanie si´ poda˝y pieniàdza i czynników jego kreacji, bilans p∏atniczy oraz
podstawowe instrumenty polityki pieni´˝nej.

Informacja Wst´pna

(j´zyk polski i angielski)

Skrócona publikacja zawierajàca wst´pne dane dotyczàce wyników gospodarczych, sys-
temu bankowego oraz bilansu Narodowego Banku Polskiego, a tak˝e bilansu p∏atniczego
Rzeczypospolitej Polskiej.

Bank i Kredyt

(j´zyk polski, streszczenia – j´z. angielski)

Opracowania analityczne dotyczàce sektora finansowego, zw∏aszcza bankowego, a tak˝e
artyku∏y o charakterze informacyjnym. Prezentuje najwa˝niejsze zagadnienia zwiàzane
z dzia∏alnoÊcià oraz strategicznymi zamierzeniami NBP jako banku centralnego. Zawiera
dodatek edukacyjny.

________

strona 29

WYDAWNICTWA NIEPERIODYCZNE

Strategia polityki pieni´˝nej po 2003 roku

(j´zyk polski i angielski)

Omówienie realizacji Âredniookresowej strategii polityki pieni´˝nej na lata 1999-2003.
Przedstawienie nowej strategii i celu polityki pieni´˝nej, zasad spe∏nienia kryteriów zbie˝-
noÊci, uwarunkowaƒ jej realizacji i przewidywanej ewolucji instrumentów NBP.

Plan dzia∏alnoÊci NBP na lata 2004-2006

(j´zyk polski i angielski)

Podstawowe cele i najwa˝niejsze zadania NBP planowane do realizacji w latach 2004-
2006.

Dziennik Urz´dowy NBP

(j´zyk polski)

Zawiera akty dotyczàce funkcjonowania banków: zarzàdzenia Prezesa Narodowego Ban-
ku Polskiego, uchwa∏y Rady Polityki Pieni´˝nej, uchwa∏y i zarzàdzenia Komisji Nadzoru
Bankowego, uchwa∏y Zarzàdu Narodowego Banku Polskiego oraz obwieszczenia w spra-
wie utworzenia, likwidacji i upad∏oÊci banków, oprocentowania kredytu refinansowego
i lombardowego, stopy dyskontowej i redyskontowej weksli oraz stopy rezerw obowiàzko-
wych banków.

Materia∏y i Studia

(j´zyk polski, wybrane numery – j´z. angielski)

Seria wydawnicza, w której publikowane sà opracowania b´dàce efektem prac badaw-
czych pracowników NBP, jak równie˝ autorów z uczelni oraz instytucji finansowych. Do-
tyczà wa˝nych zagadnieƒ zwiàzanych z bankowoÊcià i politykà pieni´˝nà.

Raport na temat korzyÊci i kosztów przystàpienia Polski do strefy euro

(j´zyk polski i angielski)

W Raporcie przedstawiono formalne warunki przyj´cia przez Polsk´ wspólnej waluty, ana-
liz´ potencjalnych kosztów i zagro˝eƒ zwiàzanych z przyj´ciem euro oraz wnioski doty-
czàce po˝àdanego kszta∏tu polityki makroekonomicznej w okresie poprzedzajàcym przy-
j´cie wspólnej waluty i najbardziej odpowiedniego dla Polski terminu akcesji do strefy
euro.

Europejski System Banków Centralnych

(j´zyk polski)

Kompendium wiedzy o charakterze encyklopedycznym na temat Europejskiego Banku
Centralnego oraz poszczególnych narodowych banków centralnych ESBC, z podzia∏em na
banki wchodzàce w sk∏ad Eurosystemu i spoza Eurosystemu

Euro – coraz bli˝ej

(j´zyk polski)

Informacje dotyczàce przysz∏ego wprowadzenia euro w Polsce. W publikacji omówiono
zasady wprowadzania euro w paƒstwie cz∏onkowskim UE oraz zaprezentowano praktycz-
ne konsekwencje wprowadzenia euro w Polsce.

Globalizacja od A do Z

(j´zyk polski)

Zbiór dodatków edukacyjnych do miesi´cznika „Bank i Kredyt”, opublikowanych w 2003 r.
Przedstawia genez´ i uwarunkowania globalizacji oraz ró˝ne formy mi´dzynarodowej
wspó∏pracy gospodarczej w warunkach globalizacji.

STRONA INTERNETOWA NBP

www.NBP.pl

(j´zyk polski i angielski)

Strona internetowa Narodowego Banku Polskiego istnieje od 1998 r. Jest êród∏em szyb-
kiej informacji dla u˝ytkowników Internetu z ró˝nych Êrodowisk. Jej g∏ównym celem jest
informowanie o NBP, prezentowanie oficjalnego stanowiska kierownictwa NBP oraz publi-
kowanie danych statystycznych i analiz.
Stron´ internetowà podzielono na kilkanaÊcie sekcji tematycznych, w których znajdujà si´
m.in.: dane z zakresu statystyki bankowej i monetarnej, najwa˝niejsze publikacje NBP,
podstawowe informacje o historii i bie˝àcych wydarzeniach w NBP, wizerunki i opis pol-
skich banknotów i monet oraz krajowych monet kolekcjonerskich. Na stronie jest te˝ dzia∏
obszernie informujàcy o euro. Za pomocà serwisu internetowego Narodowy Bank Polski
realizuje tak˝e zadania z dziedziny edukacji.

PORTAL EDUKACJI EKONOMICZNEJ NBPORTAL.PL

www.NBPortal.pl

Portal Edukacji Ekonomicznej Narodowego Banku Polskiego NBPortal.pl opisuje zagadnie-
nia ekonomiczne prostym i zrozumia∏ym j´zykiem. Oferuje m.in.:
• oko∏o 200 godzin ogólnie dost´pnych multimedialnych kursów e-learningowych,
• aktualnoÊci gospodarcze,
• bloki tematyczne poruszajàce najwa˝niejsze sprawy ekonomiczne,
• prezentacje multimedialne,
• poradniki pomagajàce odnaleêç si´ w Êwiecie kredytów, lokat, kart p∏atniczych, ubez-

pieczeƒ czy emerytur itp.,

• specjalnà wirtualnà bibliotek´, gdzie czeka ponad 1000 pe∏nych i gotowych do pobra-

nia publikacji,

• ekonomi´ na weso∏o: gry zr´cznoÊciowe i strategiczne, krzy˝ówki, quizy, puzzle, kon-

kursy itp.

________
strona 30