P

P

ODSTAWY

ODSTAWY

JĘZYKA

JĘZYKA

CZESKIEGO

CZESKIEGO

-

-

CZĘŚĆ

CZĘŚĆ

I.

I.

Znaki graficzne i ich wymowa:

znak

graficzny

transkrypcja fonetyczna:

API

polskimi literami

Samogłoski:

‹á›

[a:]

długie “a”

‹ě›

[jε]

“je”

‹é›

[ε:]

długie “e”

‹í›

[i:]

długie “i”

‹ú›

[u:]

długie “u”

‹ů›

[u:]

długie “u”

‹ý›

[i:]

długie “i”

Spółgłoski:

‹č›

[t∫]

pomiędzy “ć” a “cz”

‹ď›

[dj]

miękkie “d”

‹ň›

[nj]

“ń”

‹ř›

[rз]

pomiędzy “rź”a “rż”

‹š›

[∫]

pomiędzy “ś” a “sz”

‹ť›

[tj]

miękkie “t”

‹ž›

[з]

pomiędzy “ź” a “ż”

Pory roku:
jaro

wiosna

léto

lato

podzim

jesień

zima

zima

Nazwy miesięcy:
leden

styczeń

unor

luty

březen

marzec

duben

kwiecień

květen

maj

červen

czerwiec

červenec

lipiec

srpen

sierpień

záři

wrzesień

řijen

październik

listopad

listopad

prosinec

grudzień

Dni tygodnia:
ponděli

poniedziałek

úterý

wtorek

středa

środa

čtvrtek

czwartek

pátek

piątek

sobota

sobota

neděle

niedziela

Komunikacja:
Koleją i autobusem:
ČD = České Dráhy

Koleje Czeskie

ČSAD = Česká
Státní Auto-
mobilová Doprava

Czeska Państwowa
Komunikacja
Samochodowa

cestujicí

podróżny

jízdní řád

rozkład jazdy

jízdenka

bilet na przejazd

místenka

miejscówka

vozová třída

klasa [w pociągu]

vlak

pociąg

osobní vlak

pociąg osobowy

spěšný vlak

pociąg
“przyspieszony“

rychlík

pociąg pospieszny

zachranná brzda
(zneužití se tresta)

hamulec bezpie-
czeństwa (nieuza-
sadnione użycie
będzie karane)

směr

kierunek

(hlavní) nádraží

dworzec (główny)

zastávka
(na znamení)

przystanek
(na żądanie)
[też kolejowy]

nástupiště

peron

nutno přestoupit

trzeba się przesiąść

kolej

tor

zavazadlo

bagaż

úschovna zavazadel

przechowalnia
bagażu

Samochodem:
dálnice

autostrada

silnice

szosa

benzínové čerpadlo

stacja benzynowa

pohonná hmota

paliwo

nafta

olej napędowy

vjezd
omezán/zakázán

zakaz wjazdu

průjezd zakázán

zakaz przejazdu

pokuta

kara/mandat

řidíč

kierowca

Wędrówka i zwiedzanie:
karta

mapa

cesta

droga

pešina

ścieżka

(modrá) značka

szlak (niebieski)

naučná stezka

ścieżka dydaktyczna

vyhlídka

punkt widokowy

rozhledna

wieża widokowa

skupina

grupa

vedoucí

kierownik

průvodce

przewodnik

(přišlí) prochlidka

(następne)
oprowadzanie po
trasie zwiedzania
w muzeum, pałacu,
na zamku i.t.p.

vstupenka

bilet wstępu

směnarna

kantor wymiany
walut

CHKO = Chránená
Krajinná Oblast

park krajobrazowy

NPR/SPR =
Národní/Státní
Přírodní Rezervace

rezerwat przyrody

památný strom

drzewo, pomnik
przyrody

vstup zakázán

wstęp wzbroniony

pozor!

uwaga!

Strony świata:
východ

wschód

západ

zachód

sever

północ

jih

południe

Noclegi:
chledat

szukać

horská chata/bouda

schronisko górskie
[ma zwykle wyższy
standard niż u nas]

ubytovna

obiekt noclegowy
[odpowiednik
naszego schroniska
młodzieżowego]

ubytování
(v soukromí)

≈ pokoje gościnne
(prywatne)

kolej

akademik, internat

ubikace

duża sala noc-
legowa, “zbiorówa“

tábořiště

pole namiotowe

spacak

śpiwór

šprcha

prysznic

záchod

ubikacja

obsazeno

zajęte

mimo provoz

nieczynne

v provozu

czynne

Gastronomia:
restaurace

restauracja

formanka

knajpa [regionalna]

hostinec

knajpa

pohostinství

knajpa, piwiarnia

pivnice/vyčep

piwiarnia

(samoobslouhová)
jídelna

jadłodajnia
(samoobsługowa)

nekuřacká jídelna

sala dla niepalących

kouření zakázáno

palenie wzbronione

lahůdky

≈ skrzyżowanie
sklepu spożyw-
czego z bufetem

potraviny

sklep spożywczy

smíšené zboží

sklep
wielobranżowy

jídelný listek

karta dań, menu

studené předkrmy:

zimne zakąski:

tlačenka

salceson

utopenec

kiełbaska
marynowana

teplé předkrmy:

ciepłe zakąski:

© P

AC

V

AC

2001

P

P

ODSTAWY

ODSTAWY

JĘZYKA

JĘZYKA

CZESKIEGO

CZESKIEGO

-

-

CZĘŚĆ

CZĘŚĆ

II.

II.

michaná vejcí

jajecznica

polévka (hovězí)

zupa
(rosół wołowy)

držťková

flaczki

teplá jídla
(po celý den)

ciepłe dania
(przez cały dzień)

hotová jídla

gotowe dania
[barowe]

jídla na
objednavku:

dania
na zamówienie:

objednát

zamówić

vepřový

wieprzowy

hovězí

wołowy

drůbeží

drobiowy

kuřecí

z kury/kurczaka

divočák

dziczyzna

kancí

z dzika

řízek

kotlet [schabowy]

přírodní řízek

kotlet sauté

karbenátek

kotlet mielony

sekaná

pieczeń mielona
[rzymska]

ražnicí/špíz

szaszłyk

vepřová kyta

schab

uzený

wędzony

cmunda
po kaplickú

≈ placek po węgier-
sku [z wędzonką
i kapustą]

jatra

wątróbka

žampiony

pieczarki

květak

kalafior

přílohy:

dodatki:

houska

bułka

těstoviny

makaron

brambory

ziemniaki

bramborák

placek
ziemniaczany

bramborová kaše

purée ziemniaczane

hranolky

frytki

tatarka

sos tatarski

omačka

sos

(kyselé) zelí

(kiszona) kapusta

obloha

surówki [raczej dla
dekoracji]

moučniky:

dania mączne [wy-
łącznie na słodko]:

(jablečný) závin

strudel (z jabłkami)

palačinek

naleśnik

pohar (jahodový)

deser
(truskawkowy)

zmrzlina

lody

nanuky

lody [na patyku]

šlehačka

bita śmietana

pivo:

piwo:

sudové/točené

beczkowe

lahvové

butelkowe

černé/tmavé

ciemne

světlé

jasne

vyčepní

piwo lekkie
[10-11% ekstraktu]

ležák

piwo leżakowane
[12-13% ekstraktu]

nealkoholické/
»P

ITO

«

bezalkoholowe

k pití:

do picia:

svařené vino
(svařák)

grzane wino
(grzaniec)

griotka

wiśniówka

lihoviny

destylaty

mineralka (perlivá)

woda mineralna
(gazowana)

limo

lemoniada

džus

sok owocowy

čaj

herbata

překapavaná kava

kawa z ekspresu

videň

kawa po wiedeńsku

Co sí date?

Co państwo sobie
życzą?

sí dam…

dla mnie…

pro mně prosim…

dla mnie proszę…

pro slečna…

dla panny…

zaplatime

zapłacimy

Kolik platim?

Ile płacę?

do hromady

razem

zvlášt

osobno

Konwenanse:
dobré ráno

dzień dobry [rano]

dobrý den

dzień dobry

dobrý večer

dobry wieczór

dobrou noc

dobranoc

na schledanou

do widzenia

ahoj

cześć [powitanie]

na zďár

cześć [pożegnanie]

na zdraví

na zdrowie

(příjeme)
dobrou chuť

(życzymy)
smacznego

prosím

proszę

z dovolením

przepraszam [gdy
kogoś zaczepiamy]

pardon

przepraszam [gdy
kogoś potrącimy]

děkují

dziękuję

Inne ważniejsze faux amis:
barak

budynek

borůvkový

jagodowy

čerstvý

świeży

hlád

głód

houba

grzyb

hrad

zamek

huba

twarz

chlad

chłód

chyba

błąd

jahodový

truskawkowy

kanón

armata

kartač

szczotka

konečný

ostatni

krk

gardło

nemocnice

szpital

obchod

sklep

obec

miejscowość

obecní (úřad)

(urząd) “miejsco-
wy” [nie “miejski”]

odbyt

zbyt

ostátní

pozostały

palec

kciuk

panský

męski

pevnost

twierdza

plýn

gaz

porouchaný

zepsuty

poslední

ostatni

pošel

zdechł

prádlo

bielizna

Přemyslovcy

Przemyślidzi

prst

palec

puška

karabin

ruchadlo

pług

ruchat

orać

rypadlo

koparka

rypat

kopać

sklep

piwnica

spožitelna

bank

šukat

spółkować [vulg.]

tábor

obóz

tvrz

dwór

vedle

obok

volát

telefonować

zád

plecy

zaklad

podstawa

zámek

pałac

zavod

zakład

zbytek

pozostałość

žula

granit

© P

AC

V

AC

2001