1

VIII. Przyimki 介词

1. Rodzaje przyimków

• Przyimki przestrzenne（表示空间）, np.:

在、于、从、自、打、由、朝、向、往、沿着、到

• Przyimki czasowe（表示时间）, np.:

从、自、自从、由、打、在、当、于

• Przyimki określające obiekt（表示对象）, np.:

对、对于、关于、至于、和、跟、同、为、给、替、于、把、将、叫、

被、比、朝、向

• Przyimki określające „podstawę wnioskowania”（表示依据）, np.:

按、按照、依、依照、照、据、根据、以

• Przyimki przyczynowe（表示缘由）, np.:

由于、为、为了、为着

• Inne（表示其他方面）, np.:

连、除了、趁

2. Charakterystyka i funkcje gramatyczne przyimków

• Cechy gramatyczne przyimków

x

Pochodzenie

- przyimki pozostałe z 古代汉语, np. 于、以、自

- przyimki, które wyewoluowały z czasowników 古代汉语, np.

把、被

- przyimki, które zachowały również cechy czasowników, np. 在、

朝、给、向、往、顺、随着、对、为、跟

x

Przyimki nie mogą występować samodzielnie, nie mogą też

samodzielnie pełnić funkcji podmiotu, orzeczenia, itp.（*他对于、*小

明把）

Tylko nieliczne mogą występować samodzielnie jako odpowiedź（“你

在图书馆学习吗？”“在”）

2

x

Przyimki nie mogą być reduplikowane, nie mogą łączyć się z

partykułami aspektualnymi 了、着、过

x

Przyimki muszą tworzyć frazy z dopełnieniem. W roli dopełnienia

zazwyczaj występują rzeczowniki (frazy rzeczownikowe) lub zaimki

(frazy zaimkowe), a także przymiotniki (frazy przymiotnikowe),

czasowniki (frazy czasownikowe), frazy podmiot-orzeczenie, np.:

学习对老师很尊敬。

班主任谢老师比我更了解这个学生的情况。

关于怎么样学好汉语，阿里谈了自己的经验。

• Funkcje gramatyczne fraz przyimkowych

x

Jako okolicznik, np.:

我的一个老同学从上海来了。

他对我们的学习很关心。

x

Jako przydawka, np.:

人们对月球的研究，以后还会不停地继续下去。

古时候流传着不少关于这位诗人的故事。

x

Jako komplement, np.:

鲁迅生于

1881 年。

约翰来自美国南部的一个城市。

x

Jako dopełnienie, np.:

他这次来不仅仅是为了工作，也是为了你。

x

Jako podmiot, np.:

从

8:00 到 12:00 是工作时间。

3. Użycie wybranych przyimków

3.1. 从

• Oznacza punkt początkowy

x

początek w przestrzeni, np.:

他姐姐从英国来了。

3

x

początek w czasie, np.:

他从昨天下午开始就有点不舒服。

x

początek zmian lub rozwoju, np.:

小刚从一个不懂事的小孩子成长为大学生了。

• Wskazuje na miejsce lub drogę, którą się przyszło, np.:

我从这里路过，看到这个少年躺在地上动不了了。

• Oznacza pochodzenie, np.:

山洞里的二氧化碳是从哪儿来的呢？

• Oznacza „podstawę wnioskowania”（依据）, np.:

从他的脸色分明看得出来他病了。

• “从” często występuje w utartych konstrukcjach, np.:

从……到……、从……起、从……以来、从……来说

3.2. 由、自、打、自从

• 由

x

W znaczeniu “从”, np.:

明天大家先到方先生家集会，由方先生那儿走比较近。

x

Wskazuje na podmiot czynny, np.:

这是可以由你自己做主的事。

x

Oznacza zależność, np.:

谈到石油的化学成分，我们可以说，它是由多种物质组成的混合物。

• 自、打

x

Oznaczają punkt początkowy w czasie lub przestrzeni, np.:

他出生在海南，自幼失去了父母。

打八点钟起，他便趴在桌子上写啊，写啊……

x

自

we frazach przyimek-dopełnienie może pełnić funkcję

komplementu, np.:

一封封来自祖国各地的祝贺信激励着他不断前进。

• 自从

Oznacza punkt początkowy w czasie, np.:

阿里自从来中国以后，汉语水平提高得很快。

4

3.3. 在

• Oznacza czas, np.:

在那些困难的岁月里，大伯父给了我们家很大的帮助。

• Oznacza miejsce, np.:

你在前面走，我们在后面跟。

• Oznacza zakres, granicę

x

Oznacza zakres, np.:

在她这个年纪的女人里边，她是个顶有福气的。

x

Oznacza granicę, np.:

在一万一千米以上的高空，温度是不随着高度而改变的。

• “在” często występuje w utartych konstrukcjach, np.:

在……上、在……中、在……下

• W znaczeniu “对于……来说”, np.:

这点儿力气活，在他算不了什么。

• “在……看来”, np.:

那时，在很多人看来，人类遨游太空仅仅是一种美好的愿望。

• Frazy z “在……” jako komplement

x

Na oznaczenie miejsca, np.:

他生气地把衣服扔在地上。

x

Na oznaczenie czasu, np.:

事情就发生在星期日的夜晚。

3.4. 对于、对、关于

• 对于

Wprowadza przedmiot lub obiekt mający związek z daną czynnością

x

Użyte przed podmiotem, np.:

对于中国古代哲学，我没有什么研究。

x

Użyte po podmiocie, np.:

他们对于周围的环境还不太熟悉。

5

• 对

x

Użyte po podmiocie, wprowadza obiekt, cel danej czynności, w

znaczeniu “朝、向” np.:

他对我笑了笑。

x

Wprowadza przedmiot lub osobę mającą związek z daną czynnością

— Opisuje relacje między ludźmi, np.:

他对我很友好，也很热情。

— Opisuje relacje między przedmiotem a człowiekiem, np.:

这件事对世人有深刻的警示作用。

— Opisuje wzajemne relacje między człowiekiem a przedmiotem,

np.:

领导对他的意见很重视。（对他的意见领导很重视。）

x

对……来说

, np.:

这件事对我来说有点儿难。

• 对 vs. 对于

对于

może zawsze być zastąpione przez 对, lecz 对于 nie może być użyte

w następujących przypadkach:

x

Gdy 对 wprowadza obiekt, cel danej czynności, np.:

我对他们大声喊叫，可他们谁也没听见。

x

Gdy 对 opisuje związek między ludźmi, np.:

他们每个人对我都很友好。

x

对

może występować przed lub po czasowniku modalnym lub

przysłówku, a 对于 jedynie przed nimi, np.:

我们会对这件事做出安排的。

我们对

/对于这件事会做出安排的。

• 关于

Wprowadza przedmiot lub osobę mającą związek z daną czynnością

x

Użyte wraz z rzeczownikiem (frazą rzecz.) tworzy frazę przyimkową

书架上有关于古代中国文化的书，也有关于中国现代社会的书。

6

x

“关于

+ 名/动/小句 jako okolicznik, np.:

关于这个问题，目前我们正在研究。

x

“关于”

w zdaniu z konstrukcją “是……的”, np.:

这几条建议都是关于公司改革的。

x

Użyte samodzielnie w tytułach, np.:

关于现代汉语语法

• 对于 vs. 关于

x

关于

wskazuje na problem lub zakres związany z daną czynnością,

对于

wprowadza obiekt czynności, np.:

关于断桥，民间有个美丽的传说。

对于民间传说，我们应该加以搜集和整理。

关于

/对于去香山看红叶的提议，大家都表示赞成。

x

关于

jako przyimek może występować tylko przed podmiotem, 对于

może znaleźć się przed lub po podmiocie, np.:

关于中国历史，我知道得不多。

*我关于中国历史知道得不多。

对于具体问题，我们应该具体分析。

/ 我们对于具体问题应该具

体分析。

x

关于

może występować samodzielnie w tytułach, podczas gdy w

tytułach zaczynających się od 对于 musi być dodany rzeczownik,

np.:

关于现代中国经济

对于现代中国经济的几点看法

3.5. 跟、和、与、同

• 跟 używane w zdaniach, w których obowiązkowo pojawiają się dwie

strony wykonujące czynność, np.:

我们要跟中国同学开一个联欢会。

• 跟 używane w zdaniach, w których czynność może być wykonana przez

jedną osobę, wprowadza współwykonawcę czynności, np.:

我跟你们一块儿上山打猎去吧！

7

• W porównaniach, np.:

这个字跟那个字的发音一样。

跟过去相比，现在的生活很好。

• 和、与、同

他的经历和村上大多数人一样。

苏州的园林与北京的园林不同，很少使用彩绘。

外国人学汉语，同汉族人学汉语有许多不同的地方。

3.6. 给、为、替

• 给

x

Wprowadza obiekt dawania lub przekazywania, np.:

我也给妹妹带来了几样礼物。

劳驾，请把我们的假条带给老师。

工厂的领导同志给我们介绍了技术革新的情况。

x

Wprowadza obiekt, wobec którego świadczona jest czynność, np.:

请等一会儿，我给你们拿酒去。

— 给我

为什么把我的东西都扔在地上？你给我拣起来。

x

Wprowadza podmiot czynny (w znaczeniu“被”), np.:

这本字典都给他翻破了。

x

W znaczeniu przyimka “把”, np.:

听了这个消息，给我急坏了。

• 为、为了、为着

x

Wprowadzają obiekt, wobec którego świadczona jest czynność, np.:

我们要绿化我们家园，为子孙后代造福。

你的考试成绩这么好，我真为你高兴。

x

Oznaczają przyczynę, np.:

他从来没有为钱发过愁。

x

Oznaczają cel, np.:

朋友们，为我们的友谊干杯。为朋友们的健康干杯。

8

x

Gdy “为” oznacza cel, może być zastąpione przez “为了” lub “为

着”

, np.:

为了她，我可以牺牲一切。但是为了我，她却什么都不愿意做。

为着她自己的孩子，后来她又嫁了两次。

• 替

x

Wprowadza zastępowaną osobę lub przedmiot, np.:

今天张老师病了，我替他上课。

x

Wprowadza obiekt, wobec którego świadczona jest czynność, np.:

当时船主常到大连做生意，我在船上替人家做饭。

x

Wprowadza obiekt zainteresowania, np.:

小明又得了全校数学比赛的冠军，班上的同学都替他高兴。

3.7. 朝、向、往

• 朝

x

Wskazuje na kierunek wykonywania czynności, np.:

小阿宝朝窗户看了几眼，好像发现了什么。

x

Wprowadza obiekt, wobec którego skierowana jest czynność, np.:

我朝弟弟大喊道：“快走，要下雨了”

• 向

x

Wskazuje na kierunek lub cel wykonywania czynności, np.:

她的嘴角微微向上挑起，好像在微笑。

x

Wprowadza obiekt, wobec którego skierowana jest czynność, np.:

早晨，那位小朋友碰到我时，总要用英语向我问好。

• 往

Wskazuje na kierunek wykonywania czynności, np.:

你往前走，前边儿有卖花的。

• “朝”、“向”、“往”比较

朝、向

— dopełnieniem może być wyraz oznaczający miejsce lub osobę,
przedmiot （朝我点头、向图书馆走）

往

— dopełnieniem może być tylko wyrażenie zawierające 方位词, lub

rzeczownik uzupełniony o“方向”（往图书馆的方向走）

9

Zdania z 往 mogą wskazywać nie tylko na kierunek wykonywania

czynności, lecz także na miejsce, w którym znajdzie się obiekt po
wykonaniu czynności （往头上浇冷水）

往

nie może wprowadzać obiektu, wobec którego skierowana jest

czynność

3.8. 除（除了……以外）

• Typ ekskluzywny, np.:

这座古老的城市，除了西边那部分之外，都是三百年以上的古建筑。

• Typ inkluzywny, np.:

这些家具，除了我自己买的，也有我母亲留给我的。

3.9. 连

“连……也/都……”

• Dopełnienie 连:

x

Może być podmiotem czynnym, np.:

连我母亲也支持我，让我离开家去创业。

x

Może być obiektem wykonywanej czynności, np.:

你连这样的好姑娘也不要，你要谁呀。

• Powtórzenie czasownika następującego po“连”

我这里的情况，他连问都没问，还谈什么关心呢？

• Jako przydawka, np.:

这儿是一片连野草也不生长的荒野。

3.10. 按照、按、照

• 按照, np.:

按照规定，应试者还要唱一支外国歌。

• 按, np.:

按我的判断，昨天的地震不超过五级。

• 照, np.:

我想照你的衣服的样子做一件。

• “按照……来说”、“按照……说来”

照道理说，父母不应该不管孩子，可是这个孩子的情况有些特殊。

按说，这些事情应该由他负责处理。