1

UKŁADY ZASILANIA SILNIKÓW O ZAPŁONIE

SAMOCZYNNYM

Zadania układów zasilania silników o zapłonie samoczynnym
- doprowadzenie paliwa do komór spalania poszczególnych cylindrów w odpowiednim

czasie w cyklach pracy silnika i w odpowiedniej ilo ci

- nadawanie odpowiedniego kształtu strudze
- rozpylanie paliwa na krople o rednicach mniejszych od 10

µ

m

Dawka

paliwa

przy

maksymalnym

obci eniu

silnika

niedoładowanego:

55 - 70 mm

3

/dm

3

V

s

– (

λ

= 1,1 - 1,4), na biegu jałowym: około 10 mm

3

/dm

3

V

s

.

Ci nienie wtrysku > 12 MPa.

Zespoły układu zasilania silników o zapłonie samoczynnym
- pompa wtryskowa nap dzana od silnika
- wtryskiwacze
- regulator pr dko ci obrotowej
- pompa zasilaj ca
- filtry paliwa
- przestawiacz wtrysku
- urz dzenia ł cz ce zespoły: sprz gło i przewody paliwowe
- urz dzenia dodatkowe: wzbogacacz dawki, korektor dawkowania
- urz dzenia awaryjne, np. wył cznik STOP

Pompy wtryskowe sekcyjne (rz dowe)
Zespół pomp tłocz cych paliwo (sekcji) umieszczonych we wspólnej obudowie, wspólnie
nap dzanych i sterowanych:
- ka da z sekcji doprowadza paliwo do jednego wtryskiwacza
- zmiana dawkowania od 0 do 100 % przez obrót tłoczka
- jednakowy obrót tłoczków (wspólne sterowanie)
Czynny skok tłoczka około 15 % skoku.

Zarysy kraw dzi steruj cych:
- o stałym pocz tku i zmiennym ko cu tłoczenia (najcz ciej stosowane)
- o zmiennym pocz tku i zmiennym ko cu tłoczenia (praktycznie nie stosowane)
- o zmiennym pocz tku i stałym ko cu tłoczenia (rzadko stosowane)

2

Przy stałej nastawie sterowania dawka wzrasta wraz ze wzrostem pr dko ci obrotowej:
jest to skutek wzrastaj cego dławienia (coraz wcze niejszy pocz tek i coraz pó niejszy
koniec tłoczenia). Przeciwdziała si temu stosuj c dodatnie korektory dawkowania.

Korekcja dawkowania
- dodatnia, zmniejszaj ca dawk wraz ze wzrostem pr dko ci obrotowej
- ujemna, zwi kszaj ca dawk wraz ze wzrostem pr dko ci obrotowej - stosowane w

silnikach doładowanych (ro nie współczynnik napełnienia w miar wzrostu pr dko ci
obrotowe)

Korektory
- hydrauliczne - odpowiednio ukształtowany zaworek odcinaj cy
- mechaniczne - spr ynowy zderzak listwy z batej

Pompy wtryskowe rozdzielaczowe
- regulacja dawki przez dławienie dopływu paliwa z pompy zasilaj cej przez zawór

steruj cy

- zmienny pocz tek i stały koniec tłoczenia
- odmierzanie dawek do wszystkich wtryskiwaczy przez jeden cylinder

Wady pomp rozdzielaczowych:
- uderzenia popychaczy o powierzchni krzywek
- ko czenie tłoczenia przy zerowej pr dko ci tłoczków (podciekanie rozpylaczy)
- du a pr dko obrotowa wirnika i mały luz wymagaj bardzo dokładnego filtrowania

paliwa

- trudno uzyskania dawki rozruchowej

Zalety pomp rozdzielaczowych:
- małe wymiary
- prosta konstrukcja
- mała liczba par precyzyjnych
- mały rozrzut dawek
- nie wymagaj korekcji dawkowania

Pompy zasilaj ce
Najcz ciej tłokowe, przeponowe lub rotacyjne

3

Wtryskiwacze
Wtryskiwacz uniwersalny składa si z korpusu i rozpylacza.
W korpusie: króciec doprowadzaj cy paliwo z filtrem.
W rozpylaczach zamkni tych: dr ek (iglica) i spr yna do regulacji ci nienia otwarcia
wtryskiwacza.

Rozpylacze:
- otwarte - nie stosowane w silnikach samochodów i ci gników
- zamkni te

Rozpylacze zamkni te:
- otworkowe ( rednica otworków (min. 0,18) 0,25 - 0,4 mm):

•

jednootworkowe

•

dwuotworkowe: symetryczne, niesymetryczne

•

wielootworkowe: symetryczne, niesymetryczne

- czopikowe:

•

zwykłe

•

dławi ce

Regulatory pr dko ci obrotowej
Podstawowe funkcje:
- ograniczenie maksymalnej pr dko ci obrotowej
- utrzymania pr dko ci obrotowej biegu jałowego

Regulatory silników trakcyjnych:
- dwuzakresowe
- wielozakresowe

Klasyfikacja ze wzgl du na układ wykonawczy:
- mechaniczne (od rodkowe)
- hydrauliczne
- pneumatyczne (najcz ciej podci nieniowe)
- zło one, np. od rodkowo-podcisnieniowe

4

Współczynnik niejednostajno ci regulatora

pocz tku

ko ca

pocz tku

ko ca

rednia

pocz tku

ko ca

r

n

n

n

n

2

n

n

n

++++

−−−−

⋅⋅⋅⋅

====

−−−−

====

δδδδ

δ

r

= 1,5 - 10 % dla silników samochodów osobowych

δ

r

= 0,3 - 5 % dla silników ci gników

Współczynnik nieczuło ci regulatora

ε

=

∆n

n

gdzie

∆

n -

zmiana pr dko ci do chwili reakcji regulatora

Przewody paliwowe
- niskoci nieniowe: rurki miedziane, stalowe kadmowane lub z tworzyw sztucznych

wzmocnionych

- wysokoci nieniowe: grubo cienne rurki z mi kkiej stali

Nap d pompy wtryskowej
- przekładnie z bate
- ła cuchowe
- przekładnie z pasem z batym (najcz ciej obejmuj cym równie wał rozrz du)