Pierwsza wersja systemu operacyjnego Unix powstała w

Bell Labs

firmy

AT&T

w stanie

New Jersey w

1969

na komputery architektury

PDP-7

i

PDP-9

firmy

DEC

. Jej głównymi

autorami byli

Ken Thompson

i

Dennis Ritchie

. Początkowy cel stworzenia nowego

systemu

operacyjnego

został osiągnięty i autorzy rozpoczęli prace nad drugą wersją systemu na

komputery

PDP-11

. Tę wersję uruchomiono w

1971

roku. W tym czasie ukazał się Unix

Programmer's Manual, który był de facto opisem ówczesnego Uniksa. Drugie wydanie
systemu Unix pojawiło się w

1972

roku, w którym wprowadzono pojęcie

łącza

komunikacyjnego

łączącego

procesy

. Minikomputery PDP-11 uzyskały wielką popularność i

wraz z nimi także Unix. Dlatego wkrótce napisano trzecią wersję systemu operacyjnego Unix.

Autorzy zrezygnowali z pisania systemu w

asemblerze

i przenieśli całość kodu do

stworzonego przez Dennisa Ritchie wysokopoziomowego języka

C

, co zaowocowało

przenośnością systemu (dziś język C jest uważany za niskopoziomowy z powodu
występowania w nim

wskaźników

).

W roku

1974

Ritchie i Thompson opublikowali artykuł o Uniksie w Communications of the

Association for Computing Machinery. Opisano w nim strukturę i sposób jego działania. W

1978

roku wydano specjalne wydanie Bell System Technical Journal nt. Uniksa

[

Edytuj

]

Popularyzacja

1975

- Unix Szóstego Wydania - inaczej Wersja Szósta - rozprowadzana nieodpłatnie w

uczelniach dla zastosowań akademickich. Przyczyniło się to do gwałtownego rozwoju
systemu, powstawania poza AT&T rozszerzeń i oprogramowania. Legendą tego okresu stała
się napisana przez profesora Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Australii, Johna
Lionsa tzw.

Lions Book

zawierająca pełny kod V.6 wraz z komentarzem wers po wersie.

Unix szybko zadomowił się w Uniwersytecie Kalifornijskim

Berkeley

, gdzie został

przeniesiony na zastępującą

PDP-11

architekturę

VAX

. Pierwsza wersja wydaną na

minikomputery

VAX

była dostępna jako część Third Berkeley Software distribution, czyli

3BSD

.

W

1978

ukazała się wersja 7 (Version 7) - była pierwszą szeroko dostępną, choć AT&T nie

zapewniał obsługi i serwisu. Jej zestaw funkcji i programów był aż do czasu ukazania się
specyfikacji IEEE i

POSIX

główną bazą unifikującą rodzące się różne odmiany Uniksa.

Jednym z ważniejszych wydarzeń we wczesnej historii systemu Unix był projekt agencji

DARPA

przyjęcia jednego systemu operacyjnego na wszystkich komputerach ARPANET.

DARPA zdecydowała że tym systemem będzie wersja Berkeley systemu Unix. W ramach
pierwszego kontraktu, który trwał w latach

1981

-

1982

, powstał system

4BSD

oraz

4.1BSD

.

Sukces zaowocował kolejnym dwuletnim kontraktem, którego owocem był

4.2BSD

, będący

pierwszym systemem operacyjnym zawierającym obsługę

TCP

/

IP

.

[

Edytuj

]

Ekspansja

Wraz z początkiem lat 80-tych AT&T zdecydowała się na komercjalizację Uniksa. W 1980
roku licencję na rozwijanie jego kodu sprzedano firmie

Santa Cruz Operations

, która na

zlecenie Microsoftu, miała przygotować

Xenix

, jego wersję Uniksa. W 1983 roku ukazała się

pierwsza wersja komercyjna Uniksa z AT&T,

System V

.

Wraz z komercjalizacją AT&T przestała udostępniać kod źródłowy systemu poza licencjami
komercyjnymi. Spowodowało to protesty wśród wielu inżynierów akademickich (

UCB

,

MIT

), którzy do tej pory pisali własne rozszerzenia systemu i uczestniczyli w jego rozwoju

(vide:

BSD

). Blokada nałożona na kod stała się przyczyną powstania na bazie społeczności

użytkowników i niezależnych twórców Uniksa ruchu wolnego oprogramowania. Założona w
1983 roku przez

Richarda Stallmana

z MIT

Free Software Foundation

postawiła sobie za cel

stworzenie wolnego systemu uniksowego bez kodu pochodzącego z AT&T.

W przeciągu lat 80-tych powstało mnóstwo komercyjnych wersji systemu, ambicją
większości firm informatycznych stało się posiadanie własnej odmiany Uniksa. Większość
tych projektów bazowała na kodzie AT&T (

SCO

Xenix

,

SGI

IRIX

,

DEC

Ultrix

i in. ), inne

rozwijane były w oparciu o wolnodostępny kod BSD (SunOS, NeXTStep) lub innych
projektów akademickich, np.

Mach

(NeXTStep), niektóre łączyły cechy obu gałęzi lub

ewoluowały z jednej do drugiej (odpowiednio

IBM

AIX

i

HP-UX

). W tym czasie na

Uniwersytecie Berkeley w pracowniach

CSRG

cały czas rozwijano

BSD

.

[

Edytuj

]

Unifikacja

Rozdrobnienie systemu na różne wydania i izolacja zespołów programistycznych szybko
spowodowały kłopoty ze zgodnością poszczególnych odmian, co zaowocowało staraniami o
standaryzację rozwiązań, wywołań i funkcji. Zapotrzebowanie to próbowało spełniać
konsorcjum X/Open Company, które realizowało świeżo powstałą ideę open system.

W 1988 roku Sun i AT&T zainicjowały związek, którego wynikiem było najpierw powstanie
konsorcjum Unix International oraz wzorcowego systemu

SVR4

, który łączył zalety SysV i

BSD - potem w oparciu o niego powstawały nowy Unix Suna, Solaris (1991) oraz kolejne
wersje systemów SCO, m. in. Xeniksa. Konkurencyjni wobec duumwiratu producenci
zawiązali

Open Software Foundation

(OSF), pod auspicjami której ukazał się z czasem

ekumeniczny

OSF/1

, silnie bazujący na BSD. W 1988 roku opublikowano specyfikację

POSIX

.1 - stanowiącą podstawę tego, co nazywamy Uniksem.

[

Edytuj

]

Rewolucja

Wkrótce z początkiem lat 90-tych wojujące frakcje stanęły w obliczu opartego o Internet
gwałtownego rozwoju wolnych systemów uniksowych. W 1991 roku

Linus Torvalds

zaanonsował prace nad jądrem o nazwie

Linux

, które w połączeniu z narzędziami

GNU

z FSF

stworzyło kompletny uniksopodobny system operacyjny. AT&T a potem

Novell

, który kupił

(22 grudnia 1992) prawa do Uniksa, próbowały przy pomocy procesu sądowego (1992-1994)
powstrzymać rozwój systemów pisanych w oparciu o niezmiennie wolnodostępny kod z

CSRG

Berkeley. Pozew zahamował rozwój gałęzi BSD, powodując pośrednio wycofanie się

CSRG z dalszych prac nad kodem oraz porzucenie budowanego na nim otwartego projektu

386BSD

. Jednak rok 1993 to wyłonienie się na bazie ostatniego wydania

BSD4.4

i

porzuconego kodu 386BSD dwóch nowych, wolnych projektów FreeBSD i NetBSD. (więcej:

Historia BSD

)

Novellowi nie udało się skutecznie połączyć dwóch udanych projektów: swych usług
sieciowych i Uniksa. W 1993 roku ukazała się ostatnia wersja SysV, znana jako SVR4.2MP,
wcześniej firma przekazała prawa do przydzielania marki Unix oraz regulowania

Single UNIX

Specification

(SUS) organizacji X/Open, która dwa lata później rozpoczęła program

standaryzacji, UNIX 95. W tym samym roku Novell zdecydował się sprzedać kod UnixWare -
pod taką nazwą sprzedawał System V - dla SCO a dawne Bell Labs Hewlett-Packardowi.

W 1996 z połączenia OSF i X/Open powstało Open Group, które przyznaje prawo do
posługiwania się nazwą Unix w odniesieniu do systemów komputerowych oraz opiekuje się
SUS.

W 1997 roku ukazała się druga wersja SUS - pierwsza publicznie dostępna (wprowadzała 64-
bitowość, wątki), a w 2001 trzecia integrująca POSIX z rozszerzeniami przemysłowymi.

Przełom tysiącleci i 30-lecie Uniksa to gwałtowny rozwój wolnych systemów i wypieranie
przez nie komercyjnych wersji do zastosowań niszowych. Wielu producentów i sprzedawców
Uniksów wprowadza do swej oferty usługi i własne odmiany Linuksa lub włącza się w
rozwijanie opartych na nich technologii (BSDI, HP, IBM, SCO, Sun, Yahoo).

BSD (

ang.

Berkeley Software Distribution

) - odmiana

systemu operacyjnego

Unix

wywodząca się ze stworzonych na

Uniwersytecie Kalifornijskim

Berkeley

rozszerzeń dla

systemu rozwijanego przez firmę

AT&T

. Także potoczna nazwa

licencji BSD

, na której te

systemy są wydawane, oraz pokrewnych licencji tego typu (np.

licencja MIT

).

Spis treści
[

schowaj

]

•

1 Historia powstania

•

2 Rodzina BSD

•

3 Zobacz też

•

4 Zobacz w sieci

[

Edytuj

]

Historia powstania

Niedługo po powstaniu pierwszych wersji Uniksa, dr

Bob Fabry

z Berkeley starał się

pozyskać nowy system dla uniwersyteckiego laboratorium i dzięki jego staraniom Unix został
zainstalowany na komputerach

PDP-11

, które w tym czasie były w Berkeley. Niedługo po

tym,

Ken Thompson

zainstalował Wersję Szóstą na uczelnianym

PDP-11

i napisał

kompilator

języka

Pascal

. W latach

1975

-

76

Bill Joy

i Chuck Haley doskonalili kompilator a także

jądro

systemu operacyjnego

, a swoje poprawki odsyłali do

Bell Labs

.

Te i inne poprawki stały się podstawą do wypuszczenia 1

st

Berkeley Software Distribution, w

której skład wchodził także udoskonalony kompilator Pascala oraz edytor ex. Po
wypuszczeniu Wersji 1. Bill Joy rozpoczął pracę nad tym, co później stało się

biblioteką

termcap oraz edytorem vi. W

1978

została wypuszczona wersja 2BSD, zawierająca edytor vi,

termcap i kompilator Pascala. Niedługo później powstała ostateczna wersja

2.11BSD

dla

PDP/11, a Uniwersytet otrzymał komputer VAX-11/780, na którym został zainstalowany
system AT&T 32/V. System okazał się mieć wiele mankamentów i

Bill Joy

podjął decyzję o

przeniesieniu BSD na

VAX-a

.

W roku

1979

powstał VAX/BSD, który oprócz typowych dodatków rodem z BSD zawiera

także zarządzania pamięcią wirtualną - czego brak było w systemie AT&T - a także kilka
narzędzi z tego systemu. Wkrótce po tym Unix stał się produktem komercyjnym.

W tym samym czasie projekt BSD zyskał zainteresowanie amerykańskiej agencji

DARPA

, a

w

1980

dostał grant na dodanie wymaganych przez DARPA rozszerzeń. Dalszy rozwój trwał,

co zaowocowało wersjami

4

i

4.1BSD

. Wersja

4.1

zawierała już ulepszoną obsługę

poczty

,

ulepszone jądro, Pascala,

Lispa

oraz obsługę nowych VAX-ów 11/750.

Agencja była usatysfakcjonowana i sfinansowała dalsze prace, co zaowocowało dodaniem
fast file system (szybki

system plików

), obsługi

TCP

/

IP

oraz

IPC

(interprocess

communication). W 1983 ukazała się wersja

4.2BSD

, których dostarczono około 1000, a więc

bardzo dużo jak na tamte czasy, a jej sukcesu dopełnia fakt, że na podstawie jej kodu AT&T
włączyła obsługę sieci i pamięci wirtualnej do słynnego

Systemu Piątego

.

[

Edytuj

]

Rodzina BSD

Udostepniony w 1986

4.3BSD

jako pierwszy zawierał

daemona

nazw świeżo zainicjowanego

systemu

DNS

. Dostępny od 1993

4.4BSD

oraz powstające na jego bazie komercyjne

(

386/BSD -> BSD/OS

) i wolne systemy operacyjne (

386BSD

, NetBSD, FreeBSD) stały się

ofiarą procesu o nieprawne korzystanie z kodu zastrzeżonego przez AT&T a potem - po
sprzedaniu

USL

-

Novella

.

W wyniku ugody pomiędzy Uniwersytetem Kalifornijskim Berkeley a Novellem, do której
doszło w czerwcu 1994, 4.4BSD Lite (uboższa wersja

4.4BSD

pozbawiona większości

spornego kodu) zostało uznane za wolne od wszelkich roszczeń. Proces jednak na długo
zahamował rozwój BSD oraz związanych z nim projektów pokrewnych (niektóre jak

386BSD

upadły). Potem ukazała się już tylko jeszcze jedna wersja

4.4BSD

Lite2, której kod stał się

podstawą nowszych wersji systemów

FreeBSD

(3.0),

NetBSD

(1.3),

OpenBSD

(2.3),

BSD/OS

(3.0) oraz nigdy nieukończonego

Rhapsody

firmy

Apple Computer

.

Niektórzy członkowie rodziny systemów BSD:

•

4.2BSD

,

4.3BSD

,

4.4BSD

•

BSD/OS

•

386BSD

•

NetBSD

•

FreeBSD

•

OpenBSD

•

Darwin

(

Mac OS X

)

•

Rhapsody

•

SunOS

•

DragonFly BSD