Asertywnosc 2 id 70379 Nieznany (2)

background image

A S E R T Y W N O Ś Ć

1 .

P o j ę c i e a s e r t y w n o ś c i

2 .

P r a w a a s e r t y w n o ś c i

3 .

T y p y p o s t a w i z a c h o w a ń

4 .

T y p o w e s y t u a c j e s p r a w i a j ą c e k ł o p o t y

5 .

Z m i a n a z a c h o w a n i a

6 .

P o d s u m o w a n i e

1 . P o j ę c i e a s e r t y w n o ś c i

A s e r t y w n o ś ć t o z e s p ó ł z a c h o w a ń i n t e r p e r s o n a l n y c h , w y r a ż a j ą c y c h u c z u c i a , p o s t a w y ,

ż y c z e n i a , o p i n i e l u b p r a w a d a n e j o s o b y w s p o s ó b b e z p o ś r e d n i , s t a n o w c z y , u c z c i w y , a

j e d n o c z e ś n i e r e s p e k t u j ą c y u c z u c i a , p o s t a w y , ż y c z e n i a , p r a w a i i n n e j o s o b y ( o s ó b ) . I n a c z e j

m ó w i ą c : a s e r t y w n o ś ć t o u m i e j ę t n o ś ć p e ł n e g o w y r a ż a n i a s i e b i e w k o n t a k t a c h z i n n ą o s o b ą

( o s o b a m i ) b e z n a r u s z a n i a i c h p r a w .

2 . P r a w a a s e r t y w n o ś c i

T e o r i a i p r a k t y k a a s e r t y w n o ś c i o p i e r a s i ę n a p o d s t a w o w y m z a ł o ż e n i u , ż e k a ż d y c z ł o w i e k m a

t a k i e s a m e p r a w a i m o ż e z n i c h k o r z y s t a ć d o t ą d , d o p ó k i n i e z a c z y n a o g r a n i c z a ć p r a w i n n y c h .

W r z e c z y w i s t o ś c i z a s a d a j e s t b a r d z o s t a r a i u j m u j e j ą p o w i e d z e n i e : „ N i e r ó b d r u g i e m u , c o

t o b i e n i e m i ł e ” a l b o : „ M i ł u j b l i ź n i e g o s w e g o , j a k s i e b i e s a m e g o ” . R ó ż n i a u t o r z y r ó ż n i e

d e f i n i u j ą t e p r a w a . A n n i T o w n e d o k r e ś l a j e n a s t ę p u j ą c o :

M a m p r a w o w y r a ż a ć w ł a s n e m y ś l i i o p i n i e , n a w e t j e ś l i r ó ż n i ą s i ę o n e

o d p o g l ą d ó w i n n y c h l u d z i .

M a m p r a w o w y r a ż a ć w ł a s n e u c z u c i a i b y ć z a n i e o d p o w i e d z i a l n y m .

M a m p r a w o m ó w i ć l u d z i o m „ t a k ” .

M a m p r a w o p o w i e d z i e ć „ n i e ” b e z p o c z u c i a w i n y .

M a m p r a w o p o w i e d z i e ć „ n i e w i e m ” .

M a m p r a w o p o w i e d z i e ć „ n i e r o z u m i e m ” .

M a m p r a w o z m i e n i a ć z d a n i e b e z k o n i e c z n o ś c i i u s p r a w i e d l i w i a n i a s i ę .

M a m p r a w o d o p o p e ł n i a n i a b ł ę d ó w i d o t e g o , b y c z u ć s i ę

o d p o w i e d z i a l n y m z a n i e .

M a m p r a w o p r o s i ć o t o , c z e g o c h c ę .

M a m p r a w o d o s z a c u n k u i n n y c h l u d z i o r a z d o t e g o , b y i c h s z a n o w a ć .

M a m p r a w o d o t e g o , b y m n i e w y s ł u c h a n o i t r a k t o w a n o p o w a ż n i e .

M a m p r a w o d o n i e z a l e ż n o ś c i .

M a m p r a w o o d n i e ś ć s u k c e s .

M a m p r a w o z d e c y d o w a ć s i ę n a b r a k a s e r t y w n o ś c i .

P r a w a t e w y d a j ą s i ę o c z y w i s t e , p o d o b n i e j a k p r a w o o t w a r t e g o w y r a ż a n i a u c z u ć , o p i n i i i t p .

J e d n a k w p r a k t y c e b a r d z o c z ę s t o o k a z u j e s i ę , ż e l u d z i e m a j ą z t y m p r o b l e m y .

3 . T y p y p o s t a w i z a c h o w a ń

M o ż n a w y r ó ż n i ć n a s t ę p u j ą c e s t y l e z a c h o w a n i a : b i e r n y ( u l e g ł y ) , a g r e s y w n y , m a n i p u l u j ą c y i

a s e r t y w n y .

background image

3 . 1 . Z a c h o w a n i e b i e r n e ( u l e g ł e ) p o l e g a n a s t a w i a n i u i n t e r e s ó w i n n e j o s o b y n a

p i e r w s z y m m i e j s c u , s w o i c h - n a d r u g i m ; u z n a w a n i u , ż e i n n a o s o b a j e s t

w a ż n i e j s z a ; u l e g a n i u p o t r z e b o m i n n y c h .

Z a c h o w a n i a b i e r n e c e c h u j ą o s o b y , k t ó r e c z ę s t o p o r ó w n u j ą s i ę n a n i e k o r z y ś ć z

i n n y m i . O s o b y t e m a j ą t e n d e n c j e d o u s p r a w i e d l i w i a n i a i n n y c h , a o s k a r ż a n i a

s i e b i e . P o n i e w a ż n i e w i e r z ą w e w ł a s n e m o ż l i w o ś c i , n i e s z u k a j ą n o w y c h d r ó g i

r o z w i ą z a ń , a b y n i e b y ć u k a r a n y m . S ą d z ą , ż e i n n i z a w s z e m a j ą r a c j ę , a s a m i s i ę

m y l ą . U l e g a j ą c i n n y m p r z e z d ł u ż s z y c z a s p r a g n ą p ó ź n i e j „ w y r ó w n a ć r a c h u n k i ”

i p o p r o s t u „ w y b u c h a j ą ” .

3 . 2 . Z a c h o w a n i e a g r e s y w n e , p o l e g a n a n a r z u c a n i u o t o c z e n i u s w o i c h r a c j i .

A g r e s y w n o ś ć j e s t c z ę s t o m e t o d ą u k r y c i a b r a k u p e w n o ś c i s i e b i e p r z e d

o t o c z e n i e m . O s o b y a g r e s y w n e s p o d z i e w a j ą s i ę a t a k u ( n p . w p o s t a c i k r y t y k i ) i

d l a t e g o p r z y j m u j ą p o s t a w ę o b r o n n ą . P o r ó w n u j ą c s i ę n a k o r z y ś ć z i n n y m i ,

l e k c e w a ż ą c i n n y c h s t a r a j ą s i ę p o d n i e ś ć w ł a s n e p o c z u c i e w a r t o ś c i . J e d n a k

u z y s k a n e w t e n s p o s ó b p o c z u c i e w a r t o ś c i j e s t b a r d z o k r ó t k o t r w a ł e . S ą d z ą , ż e

i n n i n i e d o s t r z e g a j ą i c h b r a k u w i a r y w s i e b i e .

O s o b y a g r e s y w n e n i e i n t e r e s u j ą s i ę c u d z y m i u c z u c i a m i i m y ś l a m i . N i e u m i e j ą

a n i s ł u c h a ć , a n i z a d a w a ć p y t a ń . I g n o r u j ą r e a k c j e o t o c z e n i a . C z ę s t o o d c z u w a j ą

z ł o ś ć . M a j ą t e ż s k ł o n n o ś ć d o o b w i n i a n i a i n n y c h . P r ó b u j ą b y ć

s a m o w y s t a r c z a l n i .

3 . 3 . Z a c h o w a n i e m a n i p u l u j ą c e p o l e g a n a n i e s z c z e r y m i n i e u c z c i w y m

z a c h o w a n i u w o b e c o t o c z e n i a . A n n i T o w n e d k r ó t k o o k r e ś l a p o s t a w ę

m a n i p u l u j ą c ą : „ . j a n i e j e s t e m n i c w a r t i r e s z t a ś w i a t a t e ż n i c ” .

P o s t a w y i z a c h o w a n i a m a n i p u l u j ą c e p o j a w i a j ą s i ę n a j c z ę ś c i e j w

p r z e ł o m o w y c h o k r e s a c h ż y c i a o r a z w s y t u a c j a c h , g d y n i e s ą k o n s u l t o w a n e

d e c y z j e d o t y c z ą c e b e z p o ś r e d n i o o s ó b z a i n t e r e s o w a n y c h n p . m e n a d ż e r ó w , z

k t ó r y m i n i e k o n s u l t o w a n o d e c y z j i o p r z e n i e s i e n i u w y m a g a j ą c y m z m i a n y

m i e j s c a z a m i e s z k a n i a . W t e d y l u d z i e z a c h o w u j ą s i ę f a ł s z y w i e i d e s t r u k c y j n i e ,

z a r ó w n o w o b e c s i e b i e , j a k i o t o c z e n i a . P o d e j r z e w a j ą i n n y c h o z ł e z a m i a r y ,

n i e d o w i e r z a j ą i m , l e k c e w a ż ą s i e b i e i i n n y c h . P o d d a j ą w w ą t p l i w o ś ć p o c z u c i e

g o d n o ś c i i n n y c h l u d z i . M a j ą k ł o p o t y z m ó w i e n i e m o s o b i e . W y k a z u j ą d u ż ą

o s t r o ż n o ś ć w s t o s u n k u d o i n n y c h . C z ę s t o t o w a r z y s z y i m u c z u c i e o s a m o t n i e n i a ,

z w ą t p i e n i a i u t r a t a m o t y w a c j i d o p r a c y . C z u j ą s i ę b e z r a d n i . Z a c h o w u j ą s i ę

s a r k a s t y c z n i e , a p r o b l e m y p r ó b u j ą r o z w i ą z y w a ć o k r ę ż n y m i d r o g a m i . U n i k a j ą

o d p o w i e d z i a l n o ś c i n p . p r z e z u o g ó l n i a n i e w ł a s n y c h , s u b i e k t y w n y c h o d c z u ć i

o p i n i i , z n i e k s z t a ł c a n i e s e n s u c u d z y c h w y p o w i e d z i i t p . . C e c h u j e i c h b r a k

k o n s e k w e n c j i .

3 . 4 . Z a c h o w a n i e a s e r t y w n e p o l e g a n a u z n a w a n i u , ż e j e s t s i ę t a k s a m o w a ż n y m ,

j a k i n n i . T o r e p r e z e n t o w a n i e w ł a s n y c h i n t e r e s ó w , a l e z u w z g l ę d n i e n i e m

i n t e r e s ó w d r u g i e j o s o b y .

Z a c h o w a n i e a s e r t y w n e o z n a c z a k o r z y s t a n i e z o s o b i s t y c h p r a w b e z n a r u s z a n i a

p r a w i n n y c h . C h a r a k t e r y z u j e l u d z i , k t ó r z y m a j ą w y s o k ą s a m o o c e n ę i a k c e p t u j ą

background image

s i e b i e . O s o b y t e s z a n u j ą s i e b i e i i n n y c h , i n t e r e s u j ą s i ę u c z u c i a m i , m y ś l a m i i

r e a k c j a m i i n n y c h . U m i e j ą z a d a w a ć p y t a n i a . C e c h u j e i c h u c z c i w o ś ć i

b e z p o ś r e d n i o ś ć , a t a k ż e d u ż a m o t y w a c j a d o p r a c y . [ 6 / 4 0 ]

P o s t a w a a s e r t y w n a t o w a r z y s z y l u d z i o m , k t ó r z y m a j ą a d e k w a t n y d o

r z e c z y w i s t o ś c i o b r a z w ł a s n e j o s o b y . Z n a j ą c s w o j e s ł a b e i m o c n e s t r o n y ,

a k c e p t u j ą s i e b i e i i n n y c h . S t a w i a j ą s o b i e r e a l i s t y c z n e c e l e , d z i ę k i c z e m u w

p e ł n i w y k o r z y s t u j ą s w o j e m o ż l i w o ś c i , a j e d n o c z e ś n i e n i e p o d e j m u j ą z b y t

t r u d n y c h z a d a ń , c o i c h c h r o n i p r z e d r o z c z a r o w a n i e m i k r y t y k ą o t o c z e n i a .

D l a u ł a t w i e n i a k a ż d ą z p o w y ż s z y c h p o s t a w s c h a r a k t e r y z o w a n o w t a b e l i o r a z

p o p a r t o p r z y k ł a d e m .

O s o b y b i e r n e , a g r e s y w n e c z y m a n i p u l u j ą c e m a j ą n i s k ą s a m o o c e n ę i b r a k i m p e w n o ś c i s i e b i e .

Z a z w y c z a j n i e c z u j ą s i ę o d p o w i e d z i a l n e z a w ł a s n e n a s t a w i e n i e i d z i a ł a n i e n a i n n y c h . J e d y n i e

o s o b y a s e r t y w n e m a j ą a d e k w a t n ą s a m o o c e n ę i c z u j ą s i ę w p e ł n i o d p o w i e d z i a l n e z a s w o j e

z a c h o w a n i e , n i e u p a t r u j ą p r z y c z y n w o t o c z e n i u .

D l a z o b r a z o w a n i a p o n i ż e j p o d a n y j e s t p r z y k ł a d , j a k z a c h o w u j ą s i ę w d a n e j s y t u a c j i o s o b y b i e r n e , a g r e s y w n e ,

m a n i p u l a c y j n e i a s e r t y w n e w o k r e ś l o n e j s y t u a c j i . A n k a ( A ) c h c e p o ż y c z y ć z e s z y t o d B e a t y ( B ) . B e a t a n i e c h c e .

a ) A : B , p o ż y c z m i z e s z y t z t e c h n o l o g i i .

B : A l e j a w ł a ś n i e c h c i a ł a m s i ę p o u c z y ć . . .

A : N i c c i s i ę n i e s t a n i e , j a k s i ę r a z n i e p r z y g o t u j e s z . Z r e s z t ą m a s z j u ż o c e n ę .

A : A l e j a k c i o s t a t n i o p o ż y c z y ł a m , t o n i e p r z y n i o s ł a ś . . .

B : N o t o c o ? J e s z c z e p a m i ę t a s z ? P o ż y c z a s z c z y n i e ?

B e a t a b e z s ł o w a p o d a j e z e s z y t . Z a c h o w a ł a s i ę u l e g l e . N i e u d z i e l i ł a o d p o w i e d z i „ n i e ” ,

w y m i e n i a ł a t r u d n o ś c i , k t ó r e t y l k o z a c h ę c i ł y k o l e ż a n k ę d o i c h p r z e z w y c i ę ż e n i a p o p r z e z

a r g u m e n t a c j ę . B a ł a s i ę , ż e A o n i e j ź l e p o m y ś l i ( ż e j e s t n i e k o l e ż e ń s k a , p a m i ę t l i w a , m ś c i w a ) .

b ) A : B , p o ż y c z m i z e s z y t z t e c h n o l o g i i .

B : T o b i e ? J e s z c z e c z e g o ! L e p i e j b y ś s i ę n a u c z y ł a s z y b c i e j p i s a ć , a n i e c z e p i a ł a l u d z i o j a k i e ś

z e s z y t y .

A z w i e s z a g ł o w ę n a t a k ą r i p o s t ę i o d c h o d z i .

B z a c h o w a ł a s i ę a g r e s y w n i e . W y t y k a k o l e ż a n c e , c o p o w i n n a r o b i ć , a c o n i e .

c ) A : B , p o ż y c z m i z e s z y t z t e c h n o l o g i i .

B : S ł y s z a ł a m , ż e n i g d y n i e o d d a j e s z w t e r m i n i e .

A : O d k o g o ?

B : W s z y s c y o t y m m ó w i ą .

A : J a k i e w s z y s c y ? P o ż y c z . N i e n a d ą ż a m p i s a ć n a l e k c j i , p r z e c i e ż w i e s z .

B : P o ż y c z s o b i e o d k o g o ś i n n e g o .

B z a c h o w a ł a s i ę m a n i p u l a c y j n i e . N i e c h c e w z i ą ć o d p o w i e d z i a l n o ś c i z a s w o j ą d e c y z j ę a n i z a

s w o j e p o g l ą d y , o b a r c z a n i m i i n n e o s o b y .

d ) A : B , p o ż y c z m i z e s z y t z t e c h n o l o g i i .

B : N i e , n i e p o ż y c z ę c i z e s z y t u . O s t a t n i o , j a k c i p o ż y c z y ł a m n i e o d d a ł a ś m i w p o r ę .

A : N o t o c o ? J e s z c z e p a m i ę t a s z ? P o ż y c z a s z c z y n i e ?

B : N i e . N i e m a m z a m i a r u . J u ż r a z d o s t a ł a m j e d y n k ę p r z e z t o p o ż y c z a n i e . N i e c h c ę , ż e b y s i ę t o

p o w t ó r z y ł o .

A : B ą d ź c z ł o w i e k . P r z e c i e ż w i e s z , ż e n i e n a d ą ż a m n a l e k c j i .

B : W i e m , a l e m o ż e s z p r z e p i s a ć n a p r z e r w i e a j a k n i e z d ą ż y s z , m o ż e m y p r z e k s e r o w a ć . C o t y n a

t o ?

A : D o b r z e . T o n a n a s t ę p n e j p r z e r w i e , j e s t d ł u g a . D o b r z e ?

B : O . K .

background image

A : D z i ę k i .

B z a c h o w a ł a s i ę a s e r t y w n i e . O d m ó w i ł a k o l e ż a n c e , u z a s a d n i a j ą c k r ó t k o s w o j ą d e c y z j ę .

Z a p r o p o n o w a ł a i n n e r o z w i ą z a n i e , u w z g l ę d n i a j ą c e i n t e r e s y o b u s t r o n .

4 . T y p o w e s y t u a c j e s p r a w i a j ą c e k ł o p o t y

K a ż d y p r z y j m u j e j e d n ą z w y ż e j w y m i e n i o n y c h p o s t a w . Z a u w a ż o n o , ż e w i e l e o s ó b w j e d n y c h

s y t u a c j a c h z a c h o w u j e s i ę a s e r t y w n i e , w i n n y c h z a ś m a p r o b l e m y z o t w a r t y m w y r a ż a n i e m

u c z u ć , p o g l ą d ó w i t p . ( z u w z g l ę d n i e n i e m p r a w i n n y c h o s ó b ) . N a j c z ę ś c i e j p r o b l e m y t e

p o j a w i a j ą s i ę w o b e c k o n k r e t n y c h o s ó b n p . l u d z i z d u ż y m a u t o r y t e t e m l u b w k o n k r e t n e j

s y t u a c j i n p . n a z e b r a n i a c h w d u ż y m g r o n i e a l b o , g d y d z i a ł a j ą p o d p r e s j ą .

M o ż n a w i ę c m i e ć p r o b l e m y w o b e c :

z n a j o m y c h t e j s a m e j p ł c i ,

z n a j o m y c h r ó ż n e j p ł c i ,

b l i s k i c h k r e w n y c h ,

l u d z i z d u ż ą w ł a d z ą ,

p r z y j a c i ó ł ,

p o d w ł a d n y c h ,

s p r z e d a w c ó w , m e c h a n i k ó w i i n n y c h o s ó b p r a c u j ą c y c h w u s ł u g a c h i t p .

P o t e n c j a l n e s f e r y p r o b l e m ó w t o :

w y r a ż a n i e u c z u ć p o z y t y w n y c h ( m ę ż c z y z n o m i k o b i e t o m ) ,

w y r a ż a n i e u c z u ć n e g a t y w n y c h ( m ę ż c z y z n o m i k o b i e t o m ) ,

o d m a w i a n i e p r o ś b o m i z a p r o s z e n i o m ,

w y r a ż a n i e w ł a s n e g o z d a n i a ,

w y r a ż a n i e u z a s a d n i o n e j z ł o ś c i ,

r a d z e n i e s o b i e z z a c h o w a n i e m p o d p o r z ą d k o w u j ą c y m ,

r a d z e n i e s o b i e z k r y t y k ą ( a w s z c z e g ó l n o ś c i k r y t y k ą z ł o ś l i w ą ,

z a k a m u f l o w a n ą , n i e u z a s a d n i o - n ą n a s z y m z d a n i e m ) .

5 . Z m i a n a z a c h o w a n i a

O s o b y , k t ó r e c h c ą z m i e n i ć s w e z a c h o w a n i e n a a s e r t y w n e m o g ą k o r z y s t a ć z e s p e c j a l n y c h

k u r s ó w a s e r t y w n o ś c i , s t w o r z y ć w ł a s n ą g r u p ę s a m o p o m o c y l u b p r z y p o m o c y l i t e r a t u r y , f i l m u

s a m e m u ć w i c z y ć i p r ó b o w a ć s i ę z m i e n i a ć . S t w i e r d z o n o j e d n a k , ż e , s z c z e g ó l n i e p o c z ą t k o w o ,

p r z y d a t n a j e s t p r a c a w g r u p a c h , g d z i e ć w i c z y s i ę z a c h o w a n i e w s y t u a c j a c h t r u d n y c h ,

p o c z y n a j ą c o d n a j p r o s t s z y c h . P o c z ą t k o w o p r z y g o t o w u j e s i ę k r ó t k i s c e n a r i u s z , i n s c e n i z u j e

d a n ą s c e n ę , a n a s t ę p n i e d z i e l i s p o s t r z e ż e n i a m i . I n f o r m a c j e z w r o t n e s ą b a r d z o p o m o c n e . N p .

„ w i d z o w i e ” m ó w i ą o t o n i e g ł o s u , p o z y c j i c i a ł a „ b o h a t e r a ” , k t ó r y c z ę s t o n i e j e s t ś w i a d o m

n i e w e r b a l n y c h s y g n a ł ó w , j a k i e n a d a j e . P o t z w . m o d e l o w a n i u n a s t ę p u j e ć w i c z e n i e d a n e j s c e n y

i p o w t ó r n e i n f o r m a c j e o d p u b l i c z n o ś c i . P o n i e w a ż „ b o h a t e r ” m a s i ę p o c z u ć s w o b o d n i e w

d a n e j s y t u a c j i , c z a s e m s c e n k ę t r z e b a p r z e ć w i c z y ć k i l k a k r o t n i e . K ł a d z i e s i ę n a c i s k n a

p o z y t y w n e , a l e s z c z e r e i n f o r m a c j e z w r o t n e ( p o c h w a ł y ) . T a k w s k r ó c i e w y g l ą d a m e t o d a s c e n y

t e a t r a l n e j o m a w i a n a s z e r z e j p r z e z M . K r ó l - F i j e w s k ą .

U c z ą c s i ę a s e r t y w n o ś c i n a l e ż y :

c h c i e ć s i ę z m i e n i ć ,

background image

z a c z y n a ć o d z a d a ń n a j p r o s t s z y c h ( s t a w i a n i e m a ł y c h k r o k ó w ) ,

n a g r a d z a ć s i ę z a z a c h o w a n i e a s e r t y w n e ,

w y p o w i a d a ć z w i ę z ł e , k r ó t k i e i r z e c z o w e k o m u n i k a t y ,

b y ć w y t r w a ł y m ,

p r z y g o t o w y w a ć s i ę d o s p o d z i e w a n y c h s y t u a c j i t r u d n y c h ( p r z y n a j m n i e j

p o c z ą t k o w o ) .

P o d s t a w o w e u m i e j ę t n o ś c i a s e r t y w n e t o :

w y t r w a ł o ś ć ( ć w i c z o n a n p . p r z e z t e c h n i k ę z e p s u t e j p ł y t y ) ,

s z t u k a n e g o c j a c j i ( o b e j m u j ą c a w s p ó ł c z u c i e , d o m a g a n i e s i ę w y j a ś n i e ń ,

z a c h o w a n i e s p o k o j u , t r z y m a n i e s i ę s e d n a s p r a w y , o p i e r a n i e s i ę n a f a k t a c h , c o

c z a s e m w y m a g a p r z y g o t o w a n i a o r a z p r o p o n o w a n i e k o m p r o m i s u ) ,

w y r a ż a n i e k o n s t r u k t y w n e j k r y t y k i ( c o w y m a g a k o n k r e t n y c h u w a g , z a c h o w a n i a

s p o k o j u , z a u w a ż a n i a p o z y t y w n y c h s t r o n , t r z y m a n i a s i ę s e d n a s p r a w y ,

s k u p i a n i a s i ę n a z a c h o w a n i a c h i f a k t a c h , n i e u ż y w a n i e e t y k i e t i s t e r e o t y p ó w ) ,

p r z y j m o w a n i e k r y t y k i ( p o p r z e z m e t o d ę 1 - p o t w i e r d z e ń n e g a t y w n y c h { c o

p o l e g a n a s p o k o j n y m p r z y z n a n i u r a c j i , j e ś l i z g a d z a m y s i ę z t r e ś c i ą k r y t y k i } , 2 -

m g ł y { c o p o l e g a n a s p o k o j n y m p r z y z n a n i u , ż e w t y m , c o j e s t m ó w i o n e m o ż e

b y ć p e w n a p r a w d a i p o z w a l a n a r a d z e n i e s o b i e z k r y t y k ą m a n i p u l a c y j n ą } l u b

3 - n e g a t y w n y c h p y t a ń { c o p o l e g a n a z a c h ę c e n i u r o z m ó w c y d o d a l s z e j , b a r d z i e j

p r e c y z y j n e j k r y t y k i i m o ż e o k a z a ć s i ę b a r d z o k o n s t r u k t y w n e , c h o ć t r u d n e } ) .

7 . P o d s u m o w a n i e

C z ł o w i e k a s e r t y w n y j e s t ś w i a d o m y s w y c h m o c n y c h i s ł a b y c h s t r o n . N i e o b a w i a s i ę r y z y k a .

B ł ę d y s p o s t r z e g a j a k o o k a z j ę d o n a u k i i l e p s z e g o d z i a ł a n i a n a s t ę p n y m r a z e m . S t a w i a s o b i e

r e a l i s t y c z n e c e l e , d z i ę k i c z e m u u n i k a s y t u a c j i p r z e r a s t a j ą c y c h g o i n i e d o z n a j e w i e l u

n i e p o w o d z e ń .

N a o g ó ł z m i a n a z a c h o w a n i a j e d n e j o s o b y p o w o d u j e t e ż z m i a n ę z a c h o w a n i a o t o c z e n i a . J e ś l i

j e d n a k n a s z e a s e r t y w n e z a c h o w a n i e n i e p o w o d u j e a s e r t y w n e g o z a c h o w a n i a i n n y c h o s ó b , n i e

m o ż e m y b r a ć o d p o w i e d z i a l n o ś c i z a t o , ż e k t o ś p o c z u j e s i ę d o t k n i ę t y l u b d o p u ś c i ć , b y

p r z e s z k o d z i ł o t o w a k c e n t o w a n i u w ł a s n y c h p r a w . A s e r t y w n o ś ć n i e s t a n o w i g w a r a n c j i

s u k c e s u . C z ę ś c i e j p r o w a d z i d o k o m p r o m i s u i n e g o c j a c j i n i ż j e d n o z n a c z n e g o z w y c i ę s t w a .

D a j e s a t y s f a k c j ę z w y r a ż a n i a w ł a s n y c h u c z u ć , p o z w a l a r o z s t r z y g a ć k o n f l i k t y b e z p o c z u c i a

w i n y c z y n i e s z c z e r o ś c i , p o m a g a b a r d z i e j o t w a r c i e i u c z c i w i e w y r a ż a ć p o t r z e b y , a l e n i e m o ż e

z a g w a r a n t o w a ć , ż e b ę d ą o n e z a s p o k o j o n e . N a g r o d ą j e s t p e w n o ś ć s i e b i e , o d p r ę ż e n i e i

z a d o w o l e n i e , g d y ż c z ł o w i e k j e s t p o p r o s t u s o b ą . N a o g ó ł o s o b a , k t ó r a z a c z y n a z a c h o w y w a ć

s i ę a s e r t y w n i e b u d z i w i ę k s z y s z a c u n e k o t o c z e n i a , m o ż e j e d n a k s p o w o d o w a ć n i e p o ż ą d a n e

k o n s e k w e n c j e ( n p . z a b r a n i e p r e m i i p o u p o m n i e n i u s i ę o p o d w y ż k ę ) . M i m o o c z y w i s t y c h

t r u d n o ś c i w a r t o p r ó b o w a ć z m i e n i ć s w o j e p o s t a w y i z a c h o w a n i a , p o n i e w a ż p r z y n o s i t o

k o r z y ś ć z a r ó w n o o s o b o m b e z p o ś r e d n i o z a i n t e r e s o w a n y m , j a k i o t o c z e n i u ; j e s t t o j e d n a k

w o l n y w y b ó r w o l n e g o c z ł o w i e k a .

background image

L I T E R A T U R A :

1 .

B r a u n - G a ł k o w s k a M . : W t ę s a m ą s t r o n ę . K s i ą ż k a d l a n a u c z y c i e l i o w y c h o w a n i u i

l e k c j a c h w y c h o w a w c z y c h . W y d a w n i c t w o K r u p s k i i S - k a . W a r s z a w a , 1 9 9 4 . t o m I ,

s . 7 3 - 7 8 . ( P i e t r a s i ń s k i Z . : P o z n a w a n i e s i e b i e . G r z y w a k - K a c z y ń s k a M . : O b r a z s a m e g o

s i e b i e . )

2 .

K r ó l - F i j e w s k a M . : T r e n i n g a s e r t y w n o ś c i . I n n s t y t u t P s y c h o l o g i i Z d r o w i a i T r z e ź w o ś c i .

W a r s z a w a , 1 9 9 3 .

3 .

L i n d e e n f i e l d G . : A s e r t y w n o ś ć - c z y l i j a k b y ć o t w a r t y m , s k u t e c z n y m i n a t u r a l n y m .

R a v i . Ł ó d ź , 1 9 9 4 .

4 .

N i w i ń s k i T . : J a . T e T a P u b l i s h i n g . R a v i . Ł ó d ź , 1 9 9 7 .

5 .

N . N . : J a k ż y ć z l u d ź m i ( u m i e j ę t n o ś c i i n t e r p e r s o n a l n e ) . P r o g r a m p r o f i l a k t y c z n y d l a

m ł o d z i e ż y . M E N . R o z d z i a ł 6 .

6 .

T o w n e d A . : J a k d o s k o n a l i ć a s e r t y w n o ś ć - p r a k t y c z n y p o d r ę c z n i k a s e r t y w n o ś c i d l a

m e n a d ż e r ó w . Z y s k S - k a W y d a w n i c t w o . P o z n a ń , 1 9 9 1 .

7 .

K r ó l - F i j e w s k a M . : U c z ę s i ę a s e r t y w n o ś c i . C y k l p r o g r a m ó w t e l e w i z y j n y c h .

W i e l e o s ó b n i e p o t r a f i w s p o s ó b s k u t e c z n y e g z e k w o w a ć t o , c o i m s i ę n a l e ż y . W y n i k a t o z i c h

n i s k i e j s a m o o c e n y . T r u d n o ś ć t ę o d c z u w a ć m o g ą k o l e j n e p o k o l e n i a w r o d z i n a c h , w k t ó r y c h

u c z y s i ę p o w ś c i ą g l i w o ś c i w o k a z y w a n i u e m o c j i , p o k o r y w p r z y j m o w a n i u k o l e j n y c h u r a z ó w ,

p r z e k ł a d a n i a c u d z y c h i n t e r e s ó w n a d s w o j e o r a z w i a r y , ż e t r z e b a u s t ę p o w a ć s t a r s z y m .

N i s k a s a m o o c e n a i z a b u r z o n y o b r a z s a m e g o s i e b i e s ą n i e u c h r o n n y m r e z u l t a t e m w y c h o w a n i a

w r o d z i n i e n i e s z c z ę ś l i w e j i n i e z a p e w n i a j ą c e j p o c z u c i a b e z p i e c z e ń s t w a . C z ę s t o , k i e d y k t o ś w

d z i e c i ń s t w i e c z u ł s i ę o d r z u c o n y l u b s k r z y w d z o n y , w d o r o s ł y m ż y c i u n i e p o t r a f i p r o s i ć o t o , o

c z y m m a r z y . W i ę k s z o ś ć l u d z i w t a k i e j s y t u a c j i m i l c z y , a l e s ą i t a c y , k t ó r z y k r z y c z ą i a g r e s j ą

e g z e k w u j ą t o , c o c h c ą o s i ą g n ą ć .

A s e r t y w n o ś ć o z n a c z a w i a r ę w s i e b i e , a l e j e d n o c z e ś n i e s z a c u n e k d l a u c z u ć i p o t r z e b i n n y c h .

B y ć a s e r t y w n y m , t o z n a c z y p o s t ę p o w a ć t a k , a b y b r o n i ć s w o i c h w ł a s n y c h i n t e r e s ó w , w ł a s n y c h

o p i n i i b e z p r z e s a d n e j n e r w o w o ś c i , a k c e p t o w a ć w ł a s n e u c z u c i a u c z c i w i e i b e z s k r ę p o w a n i a ,

n a w e t k i e d y n i e s ą o n e z g o d n e z u c z u c i a m i g r u p y . A s e r t y w n o ś ć u c z y b r o n i ć w ł a s n y c h p r a w ,

n i e o d m a w i a j ą c t y c h s a m y c h p r a w i n n y m .

I s t n i e j ą d w a g ł ó w n e r o d z a j e z a c h o w a ń n i e a s e r t y w n y c h :

u n i k a n i e , o d c z u w a n y j e s t l ę k p r z e d r e a k c j ą i n n y c h , t y p o w a r e a k c j i o s ó b

n i e z d e c y d o w a n y c h i u l e g ł y c h , ł a t w o p o d d a j ą c y c h s i ę m a n i p u l a c j i ,

a g r e s j a .

Z a s t a n ó w s i ę , j a k s i e b i e s a m e g o o c e n i a s z :

j e s t e m n i e ś m i a ł y ,

k o m p l e m e n t y w p r a w i a j ą m n i e w z a k ł o p o t a n i e ,

c z ę s t o w i d z ę w a d y u i n n y c h ,

background image

b o j ę s i ę r y w a l i z a c j i ,

l u b i ę d o r ó w n y w a ć i n n y m ,

l u b i ę b y ć " p i e r w s z y " ,

b o j ę s i ę p o p e ł n i a ć b ł ę d y ,

b o j ę s i ę o d t r ą c e n i a ,

b o j ę s i ę k o n f l i k t u ,

b o j ę s i ę k r y t y k i ,

c z ę s t o m ó w i ę " p r z e p r a s z a m " .

J e ś l i m a s z p r o b l e m z w y r a ż a n i e m s w o i c h u c z u ć , p a m i ę t a j ż e :

m a s z p r a w o p r o s i ć o t o , c z e g o p r a g n i e s z , a l e m u s i s z z a a k c e p t o w a ć f a k t , ż e k t o ś i n n y

m a p r a w o T o b i e o d m ó w i ć ,

m a s z p r a w o p o w i e d z i e ć " n i e o b c h o d z i m n i e t o " ,

m a s z p r a w o z a c h o w y w a ć s i ę n i e l o g i c z n i e i n i e m u s i s z s i ę u s p r a w i e d l i w i a ć ,

m a s z p r a w o p o d e j m o w a ć s a m o d z i e l n e d e c y z j e i r a d z i ć s o b i e z i c h k o n s e k w e n c j a m i ,

m a s z p r a w o n i e w i e d z i e ć o c z y m ś l u b c z e g o ś n i e r o z u m i e ć ,

m a s z p r a w o p o p e ł n i a ć b ł ę d y ,

m a s z p r a w o o d n o s i ć s u k c e s y ,

m a s z p r a w o z m i e n i ć z d a n i e ,

m a s z p r a w o d o p r y w a t n o ś c i ,

m a s z p r a w o d o s a m o t n o ś c i i n i e z a l e ż n o ś c i ,

m a s z p r a w o m ó w i ć t a k l u b n i e ,

m a s z p r a w o w y p o w i a d a ć s w o j e z d a n i e .

J e ś l i p r a g n i e s z b y ć o s o b ą a s e r t y w n ą , k o n i e c z n e j e s t w p r o w a d z e n i e z m i a n w s p o s o b i e r e a k c j i

w s y t u a c j a c h s t r e s o w y c h . S t a w i a n i e c z o ł a k o n f l i k t o m w z w i ą z k a c h m i ę d z y l u d z k i c h j e s t

o k a z j ą d o z m i a n y w z o r c ó w z a c h o w a ń w y u c z o n y c h w d z i e c i ń s t w i e . J e ś l i ź l e s i ę c z u j e s z w

p e w n e j s y t u a c j i w t w o i m z w i ą z k u , o d p o w i e d z s o b i e n a p y t a n i a :

D l a c z e g o m ó j p a r t n e r z a c h o w u j e s i ę w t e n s p o s ó b ?

C z y c z u j ę z ł o ś ć , s t r a c h l u b i r y t a c j ę ?

D l a c z e g o t o s i ę w o g ó l e d z i e j e ?

J a k ą s f e r ę m o i c h u c z u ć p o r u s z a w e m n i e m ó j p a r t n e r ?

D l a c z e g o t a k w a ż n e j e s t d l a m n i e , a b y w s z y s t k o p r z e b i e g a ł o z g o d n i e z m o i m

ż y c z e n i e m ?

D l a c z e g o m ó j p a r t n e r z a w s z e m u s i m i e ć r a c j ę ?

J a k o n / o n a o d b i e r a m o j ą r e a k c j ę n a j e g o o d m i e n n e z d a n i e ?

J a k i e l ę k i k r y j ą s i ę u p o d s t a w m o j e g o p o c z u c i a z a g r o ż e n i a ?

background image

D l a c z e g o p o s t a w a m o j e g o p a r t n e r a w p ł y w a n a m n i e w t e n s p o s ó b ?

A b y s t a ć s i ę o s o b ą a s e r t y w n ą , m u s i s z n a u c z y ć s i ę b e z e m o c j i p o w i e d z i e ć :

N i e z g a d z a m s i ę z t y m , ż e j e s t e m o d p o w i e d z i a l n y z a t o , c o s i ę s t a ł o .

O d m a w i a m o d g r y w a n i a r o l i k o z ł a o f i a r n e g o .

K i e d y p r ó b u j e s z z r z u c i ć n a m n i e o d p o w i e d z i a l n o ś ć z a s w o j e b ł ę d y , c z u j ę s i ę u r a ż o n y .

N i e w e z m ę n a s i e b i e w i n y z a t o , c o s i ę s t a ł o .

N i k t c i ę n i e z m u s z a ł , ż e b y ś t o z r o b i ł . S a m t e g o c h c i a ł e ś / c h c i a ł a ś .

D l a c z e g o n i e m o ż e s z p o g o d z i ć s i ę z f a k t e m , ż e t o b y ł a t w o j a d e c y z j a .

P r z y k r o m i .

P r z e p r a s z a m .

T o b y ł a m o j a w i n a .

T a k , j e s t e m z a t o o d p o w i e d z i a l n y .

T a k , p o p e ł n i ł e m b ł ą d .

T o m o j a w i n a , n i e t w o j a .

N a t e m a t a s e r t y w n o ś c i n a p i s a n o w i e l e k s i ą ż e k , n p : J a k b y ć a s e r t y w n y m , N a u c z s i ę m ó w i ć

" n i e " , a u t o r k a P a t r i c i a M a n s f i e l d .

N a t e j s t r o n i e p r a g n ę j e d y n i e z a s y g n a l i z o w a ć , ż e p r o c e s p r z e b a c z a n i a p o w i n n i ś m y r o z p o c z ą ć

o d z m i a n w s w o i m s p o s o b i e m y ś l e n i a . T y l k o o s o b a a s e r t y w n a m o ż e u w o l n i ć s i ę o d p o c z u c i a

w i n y i r o z p o c z ą ć o d n o w ę . Z a ś p r o c e s z m i a n y s p o s o b u m y ś l e n i a , p o z b y w a n i a s i ę p o c z u c i a

w i n y , z d o b y w a n i e p e w n o ś c i s i e b i e , j e s t p r o c e s e m b a r d z o s k o m p l i k o w a n y m , k t ó r y m o ż e t r w a ć

k i l k a m i e s i ę c y , a n a w e t k i l k a l a t .

Z a c z n i j m y o d

:

C h c ę b y ć p e w n y m s i e b i e .

Ż e b y z y s k a ć p e w n o ś ć s i e b i e , t r z e b a z s z a c u n k i e m p a t r z e ć n i s i e b i e s a m e g o ,

A w i ę c :

Z a s t ą p s a m o k r y t y c y z m p r z e k o n a n i e m o w ł a s n e j w a r t o ś c i . .

Z a s t ą p o b a w ę p r z e d n i e p o w o d z e n i e m w y r a z i s t y m o b r a z e m c e l u d z i a ł a n i a i s u k c e s u

N a j w i ę k s z y c h d z i e ł d o k o n a l i c i ,

k t ó r z y d z i w n y m s p o s o b e m z a c h o w a l i z d o l n o ś ć

d o s n u c i a m a r z e ń p r z e z c a ł e ż y c i e

/ W a l t e r R u s s e l l B o w i e /

U w o l n i j s i ę o d c u d z y c h o c z e k i w a ń .

N i e m a m r e c e p t y n a s u k c e s ,

s ł u ż ę z a t o p r z e p i s e m n a n i e p o w o d z e n i e :

S p r ó b u j c i e z a d o w o l i ć w s z y s t k i c h .

/ H e r b e r t B a y a r d S w o p e /

P o z w ó l s o b i e n a t r o c h ę e k s c e n t r y c z n o ś c i , s t a l e c o ś t w ó r z , u c z s i ę o r a z c z a s a m i z b a c z a j

z u t a r t y c h s z l a k ó w .

background image

Z a c h o w a j p e w n ą n i e z a l e ż n o ś ć o d r o d z i c ó w i o d z n a j o m y c h . .

P a t r z z d y s t a n s e m n a s w ó j z e w n ę t r z n y w y g l ą d .

I s t n i e j e n i e w i e l k i z w i ą z e k p o m i ę d z y u r o d ą k o b i e t y a j e j w ł a s n y m

p o c z u c i e m a t r a k c y j n o ś c i . K o b i e t a z p o z o r u n i e a t r a k c y j n a m o ż e b y ć

z a d o w o l o n a z e s w o j e j u r o d y , p o d c z a s g d y i n n a , w y j ą t k o w o

a t r a k c y j n a , p o t r a f i p r z e j m o w a ć s i ę o b s e s y j n i e d r o b n ą s k a z ą .

N i e t r a ć i n i c j a t y w y , n i e d a w a j z a w y g r a n ą , k i e d y z o s t a ł e ś o d r z u c o n y .

P o l e c a m d o p r z e c z y t a n i a k s i ą ż k ę S z t u k a p e w n o ś c i s i e b i e , A l a n a L o y M c G i n n i s .

U W A G A : N i e w p a d n i j w s a m o u w i e l b i e n i e


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Asertywonosc id 70468 Nieznany (2)
cw zachowan asertywnych id 1005 Nieznany
Asertywnosc cz1 id 70463 Nieznany (2)
Asertywnosc cz2 id 70464 Nieznany (2)
Abolicja podatkowa id 50334 Nieznany (2)
4 LIDER MENEDZER id 37733 Nieznany (2)
katechezy MB id 233498 Nieznany
metro sciaga id 296943 Nieznany
perf id 354744 Nieznany
interbase id 92028 Nieznany
Mbaku id 289860 Nieznany
Probiotyki antybiotyki id 66316 Nieznany
miedziowanie cz 2 id 113259 Nieznany
LTC1729 id 273494 Nieznany
D11B7AOver0400 id 130434 Nieznany
analiza ryzyka bio id 61320 Nieznany
pedagogika ogolna id 353595 Nieznany

więcej podobnych podstron