Informatyka Europejczyka.
Informatyka. Program nauczania
dla szkó³ ponadgimnazjalnych

Autorzy: Danuta Korman, Gra¿yna Zawadzka
ISBN: 978-83-246-1074-7
Format: 122

×194, stron: 88

Rozwój nowych technologii postêpuje dziœ w tak niezwykle dynamicznym tempie, ¿e
rozwi¹zania informatyczne, które jeszcze ca³kiem niedawno znane by³y tylko nielicznym,
dziœ dostêpne s¹ dla ka¿dego. Przygotowanie uczniów do sprawnego funkcjonowania
w nowoczesnym spo³eczeñstwie informacyjnym jest niezwykle istotnym i odpowiedzialnym
zadaniem. Odpowiednie ukierunkowanie ich zainteresowañ oraz przeprowadzenie przez
meandry technologii informacyjnej i informatyki ma ogromny wp³yw na to, jak
postrzegaj¹ oni korzyœci i zagro¿enia zwi¹zane ze œwiatem komputerów i sieci.

„Informatyka Europejczyka. Informatyka. Program nauczania informatyki w szko³ach
ponadgimnazjalnych” zawiera kompleksowe omówienie zadañ stawianych przed
nauczycielami w zwi¹zku z edukacj¹ informatyczn¹ w procesie kszta³cenia m³odych
ludzi. W ksi¹¿ce opisano podstawy programowe i cele kszta³cenia, wymagania
egzaminacyjne i zadania szko³y. W kolejnych rozdzia³ach przedstawiono treœci
nauczania w zakresie podstawowym i rozszerzonym oraz sposoby oceniania wiedzy
uczniów. Omówiono równie¿ zakres ewentualnych modyfikacji programu nauczania.

• Charakterystyka programu nauczania
• Podstawa programowa i wymagania egzaminacyjne
• Cele edukacyjne i treœci nauczania
• Zadania szko³y w zakresie edukacji informatycznej
• Ramowy podzia³ materia³u nauczania
• Treœci nauczania na poziomach podstawowym i rozszerzonym
• Metody kontroli i oceny osi¹gniêæ uczniów

Odpowiednia baza programowa pozwoli nauczycielom przygotowaæ uczniów do
œwiadomego ¿ycia w nowoczesnym spo³eczeñstwie.

Spis treci

1. Informatyka a technologia informacyjna

5

2. Charakterystyka i zaoenia programu

8

3. Podstawa programowa ksztacenia ogólnego

w zakresie informatyki
dla szkó ponadgimnazjalnych

12

4. Standardy wymaga egzaminacyjnych

z informatyki

14

5. Cele ksztacenia i wychowania

17

6. Procedury osigania celów

26

7. Zadania szkoy

w zakresie edukacji informatycznej

30

8. Ramowy podzia materiau nauczania

32

9. Treci nauczania

i przewidywane osignicia uczniów

34

10. Metody kontroli i oceny osigni uczniów

75

11. Zakres moliwych modyfikacji

programu nauczania

83

C

E L E K S Z T A  C E N I A I W Y C H O W A N I A

17

Tabela 4.3.

Standardy wymaga egzaminacyjnych z informatyki w zakresie

tworzenia informacji

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

1.

tworzy specyfikacj problemu,

proponuje i analizuje jego
rozwizanie,

2.

formuuje informatyczne

rozwizanie problemu
przez dobór algorytmu oraz
odpowiednich struktur danych
i realizuje je w wybranym jzyku
programowania,

3.

projektuje relacyjne bazy danych

i wykorzystuje do ich realizacji
system bazy danych,

4.

wykorzystuje rónorodne róda

i zasoby informacji do tworzenia
dokumentów tekstowych
i multimedialnych.

jak na poziomie podstawowym oraz:

1.

projektuje i przeprowadza

wszystkie etapy na drodze do
otrzymania informatycznego
rozwizania problemu,

2.

wykorzystuje metody

informatyki w rozwizywaniu
problemów,

3.

uzasadnia poprawno ,

zoono i efektywno
rozwizania problemu,

4.

projektuje relacyjne bazy danych

i proste aplikacje bazodanowe,

5.

tworzy dokumenty sieciowe

i multimedialne z uyciem
zaawansowanych technik,
w tym programowania,

6.

opisuje nowe zastosowania

narzdzi informatyki
i antycypuje ich konsekwencje dla
ycia spoecznego, gospodarczego
(korzyci i zagroenia).

5.

Cele ksztacenia i wychowania

Cele ksztacenia i wychowania

Uczniowie przechodzcy przez kolejne etapy edukacji informatycz-
nej powinni nie tylko pogbia swoj wiedz, ale take rozwija za-
interesowania i umiejtnoci pozwalajce midzy innymi na:

i

sprawne posugiwanie si zaawansowanymi rodkami,
narzdziami i metodami informatyki;

i

korzystanie z usug sieci komputerowych;

i

wyszukiwanie informacji w bazach danych i tworzenie
prostych relacyjnych baz danych;

i

formuowanie sytuacji problemowej, jej modelowanie
i projektowanie rozwizania z uyciem technologii
informacyjnej oraz metod informatyki;

18

I

N F O R M A T Y K A

. P

R O G R A M N A U C Z A N I A

i

ocenianie wybranych wasnoci uzyskanych rozwiza
oraz dokumentowanie tych rozwiza;

i

wykorzystywanie sieci do publikowania wasnych
materiaów oraz zbierania i przetwarzania danych;

i

planowanie wspópracy i zespoowe wykonywanie projektów
informatycznych;

i

ocenianie korzyci oraz dostrzeganie etycznych
i spoecznych aspektów rozwoju zastosowa informatyki.

Nie wolno jednak zapomina o realizacji celów wychowawczych.

Przestrzeganie ustalonych zachowa oraz przyjtych zasad jest bar-
dzo wane w spoeczestwie informacyjnym, yjcym w wiecie
techniki komputerowej i rónorodnych informacji.

5.1. Cele edukacyjne

Podstawowym celem edukacyjnym jest przygotowanie ucznia do
zaawansowanego stosowania rodków, narzdzi i metod technolo-
gii informacyjnej oraz informatyki w rónych dziedzinach ycia
i kolejnych etapach ksztacenia. Jest to wic denie do wyksztacenia
osób sprawnie funkcjonujcych w wiecie informacyjnym, nabycia
przez nich umiejtnoci wykorzystywania technik komunikacji i ko-
rzystania z informacji, a take wspomagania ich w przygotowywaniu
si do dorosego ycia, wiadomego wyboru kierunku i dalszej nauki
w zakresie informatyki (lub dziedziny pokrewnej).

Wanym celem edukacyjnym jest ponadto wyksztacenie umie-

jtnoci samodzielnego korzystania z komputera i zastosowa in-
formatyki przy realizacji wybranych zada edukacyjnych oraz innych
celów poznawczych. Chodzi tu o nauk wiadomego i sprawnego
posugiwania si komputerem, a take narzdziami i metodami
informatyki. Wane jest równie wskazanie mu drogi do celowego
i odpowiedzialnego tworzenia warsztatu pracy intelektualnej.

Kolejnym celem edukacyjnym jest przygotowanie ucznia do

wiadomego wyboru kierunku dalszego ksztacenia w zakresie in-
formatycznym lub innych, pokrewnych dziedzinach.

C

E L E K S Z T A  C E N I A I W Y C H O W A N I A

19

5.1.1. Ogólne

cele edukacyjne —

kszta

c

enie

w zakresie

po

dstawowym

Tabela 5.1.

Ogólne cele

edukacyjne kszta

cen

ia w zakresie

podstawowym

DZIA

O

G

ÓLN

E CEL

E EDU

KACY

J

N

E

ALGORYTMIKA

I PROGRAMOWANI

E

Analizo

wanie i for

muo

wanie infor

matyczn

ych roz

wiza

prostych problemó

w

z rón

ych

dziedzin prze

z dobór odpowiedniego algoryt

m

u i struktury

danych

oraz realizacj

w wybr

any

m j

zyku progr

amo

wani

a.

Znajo

mo podst

awo

wych algorytmów i

stosowanie ich przy realizacji zada

.

Znajo

mo i u

m

iejtno

stosowania podstawowych techni

k algorytmic

znych.

Stosowanie podst

awowych

struktur danych przy

reali

zac

ji algorytmó

w.

Znajo

mo

zas

ad struktur

ali

zac

ji programó

w.

Konstruowanie algorytmó

w

zgodnie z podan

specyfikacj.

Wykony

wanie podst

awo

wych operac

ji na p

likach

z

wykor

zyst

aniem polece

 pliko

wych.

Okrelanie podstawo

wych wasnoci al

goryt

mów, takich jak skoczono ,

zo

ono

obliczeniowa, efekty

wno .

Konstruowanie

programów w wybra

n

ym jzyku programowania wyso

kiego poziomu.

Korzyst

anie z

wybr

anego rodowis

ka progr

amist

ycznego do zapisy

wania, uruchamian

ia

i testowani

a programów.

Realizacja niewielkich projektó

w programistycznych.

Znajo

mo sposobó

w reprezentowani

a d

anych lic

zbowych

w ko

mputerze i

syste

mów

liczbowych wykor

zysty

wanych w

infor

matyce.

20

I

N F O R M A T Y K A

. P

R O G R A M N A U C Z A N I A

DZIA

O

G

ÓLN

E CEL

E EDU

KACY

J

N

E

BAZY DAN

YCH

Znajo

mo podst

awo

wych for

m organi

zac

ji inform

acji

w ba

zach d

anych.

Znajo

mo podst

awo

wych poj zw

izanych z relacyjny

mi bazami danych.

Projektowanie prostych re

lacy

jnych b

az d

anych.

Umiejtno

czenia t

abel odpo

wiednimi t

ypami relacji.

Umiejtno okre

lania podstawowych

w

aciwo

ci danych gro

m

ad

zonych

w

bazie.

Znajo

mo

metod

wyszu

kiw

ania i pr

zetw

ar

zani

a infor

macji

w re

lacyj

nych ba

zach danych.

Umiejtno doboru odpowiedniego programu n

arzd

ziowego do ro

zwi

zania

zad

ani

a.

Wyszuki

w

anie informacji

w re

lacyjnych bazach d

anych

z uycie

m jzyka zapyta.

Definiowanie kryterió

w

wyszu

kiwania or

az podsumo

wa d

anych

w bazie danych.

Umiejtno s

tosowania graficznej prezen

tacji infor

macji.

Realizacja niewielkich projektó

w bazodano

wych.

MULTIMEDIA

Umiejtno sprawnego i odpo

wiedzi

alnego kor

zyst

ania z

multi

mediów.

Umiejtno pr

zetw

arz

ania

inform

acji

w ró

nej post

aci, w t

ym

wizua

ln

ej i d

wiko

wej.

Umiejtno t

w

orze

nia

wasnych materia

ów

multimedialnych.

Znajo

mo poj ko

mpresji s

tratne

j i bezst

ratnej.

Rozrónianie oraz znajomo



wad i

zalet gr

afiki

wektorowe

j i rastrowej.

Umiejtno t

w

orze

nia gr

afiki

wektorowe

j i 3D.

Znajo

mo repreze

ntacji d

anych nie

liczbowych w k

o

mputer

ze.

C

E L E K S Z T A  C E N I A I W Y C H O W A N I A

21

SYSTEMY I SIECI

KOMPUTEROWE

Znajo

mo budowy i dzi

a

ania

sieci komputero

wych.

Znajo

mo us

ug sieciowych i

sprawne z nich korzy

stanie.

Umiejtno t

w

orze

nia i publikowania

w sieci

w

asnych

materiaó

w.

Znajomo zagroe zwizanych z prac komp

utera w s

ieci

oraz sposobów zabezpi

eczania s

i

przed nimi.

Znajo

mo podst

awo

wych zada syste

mu operacy

jnego.

ASPEKTY ETYCZNE

,

PRAWNE I

S

P

O

ECZN

E

W ZASTOSO

WANIACH

INFORMATYKI. TENDENCJE

W R

O

ZW

OJU

INF

ORMATYKI

Wskazy

wanie

korzyci

wynik

ajcych z

rozwoju i

wszechstro

nnego wy

korzy

stani

a

informat

yki w

ró

n

ych

dziedzin

ach ycia.

Znajo

mo i pr

zestrzeg

anie przepisó

w prawnych dotyc

zcych ochrony

w

as

noci

intelektualnej.

Przestr

zeganie zas

ad

et

yki.

22

I

N F O R M A T Y K A

. P

R O G R A M N A U C Z A N I A

5.1.2. Ogólne

cele edukacyjne —

ksz

ta

cen

ie w

za

kresie r

o

zs

zerz

on

ym

Tabela 5.2.

Ogólne cele

edukacyjne kszta

cenia w zakresie rozszerzonym

DZIA

O

G

ÓLN

E CEL

E EDU

KACY

J

N

E

ALGORYTMIKA

I PROGRAMOWANI

E

Analizo

wanie i for

muo

wanie infor

matyczn

ych rozwiza

prostych i umi

arko

wanie z

o

onych

problemów

z rón

ych dzied

zin prze

z dobór odpowiedniego algorytmu

i

stru

ktury d

anych or

az

realiz

acj w wybran

ym jzyk

u

programowania.

Z

n

aj

om

o

pods

tawowych

i z

o

ony

ch al

gor

ytm

ów

oraz

s

tos

owanie

ich

przy real

iz

acji z

ada



.

Z

n

aj

om

o

i umiej

tn

o

st

os

owania

podstaw

ow

ych oraz

zaaw

ans

owa

nych techni

k al

gorytm

icznych.

Stosowanie odpo

wiednich struktur d

anych przy realizacji alg

oryt

mów.

Znajo

mo i u

m

iejtno

stosowania zasad

strukturalizacji programów.

Konstruowanie algorytmó

w prze

z projekto

wanie i realizacj

wszystkich kole

jnych et

apów

prowadzcych do

o

trzy

mania popraw

nego ro

zw

i

zania postawionego problemu.

Konstruowanie prostych baz danych z wy

korzyst

anie

m operacji n

a pli

kach.

Okrelanie, analizowanie i u

zas

adni

anie wasno

ci algorytmów,

w tym popraw

noci, zoono

ci

obliczeniowej (czaso

wej i pamiciowej), efekt

ywnoci, skoczonoci or

az opty

malnoci.

Konstruowanie programó

w

w

wybran

ym jzyku programowania wyso

kiego poziomu.

Korzyst

anie z

wybr

anego rodowis

ka progr

amist

ycznego do

zapisy

w

ania, uruchamian

ia i

testo

wania

programów.

Planowanie i re

alizacj

a indy

widualnych ora

z ze

spoowych

projektów progr

amistycznych.

Znajo

mo , charaktery

zowanie i sto

sowanie sposobów reprezento

wani

a danych liczbo

wych

w komputerze oraz

syst

emó

w

lic

zbowych

wykorz

ystywanych w

informatyce.

C

E L E K S Z T A  C E N I A I W Y C H O W A N I A

23

BAZY DAN

YCH

Znajo

mo for

m organizacji informacji

w b

azach danych.

Znajo

mo podst

awo

wych poj zw

izanych z relacyjny

mi bazami danych.

Umiejtno doboru odpowiedniego programu n

arzd

ziowego do ro

zwi

zania

zad

ani

a.

Projektowanie relacy

jnych, wie

lotabe

lowych b

az d

anych

z u

w

zgld

nieniem odpowiednich re

lac

ji

oraz kontro

li integralno

ci d

anych.

Umiejtno okre

lania

zaawanso

wanych

w

aciwoci d

anych gro

mad

zonych w bazie.

Znajo

mo

metod

wyszu

kiw

ania i pr

zetw

ar

zani

a infor

macji

w re

lacyj

nych ba

zach danych.

Zaawansowane wys

zuki

wanie infor

macji w relacyjnych b

azach dan

ych z u

yciem j

zyka

zapy

ta.

Definiowanie zoonych

kryteriów wy

szuki

wani

a or

az podsu

mowa d

anych

w bazie dan

ych.

Umiejtno s

tosowania graficznej prezen

tacji infor

macji i ich podsumo

wa.

Planowanie

wspópracy i

zespoowe

wykony

wanie projektu re

lacyjnej bazy d

anych.

MULTIMEDIA

Umiejtno sprawnego i odpo

wiedzi

alnego kor

zyst

ania z

multi

mediów.

Umiejtno pr

zetw

arz

ania

inform

acji

w ró

nej post

aci, w t

ym

wizua

ln

ej i d

wiko

wej.

Umiejtno t

w

orze

nia

wasnych materia

ów

multimedialnych.

Znajo

mo

metod ko

mpresji plikó

w

multi

medialnych.

Znajo

mo poj ko

mpresji s

tratne

j i bezst

ratne

j.

Rozrónianie oraz znajomo



wad i

zalet gr

afiki

wektorowe

j i rastrowej.

Umiejtno t

w

orze

nia

za

awansowan

ych ani

macji z

wykor

zyst

aniem ele

mentó

w programowania.

Znajo

mo repreze

ntacji d

anych nie

liczbowych w k

o

mputer

ze.

Umiejtno

zespoo

w

ego twor

zenia opracowa

 i publik

acji

multi

medialnych.

24

I

N F O R M A T Y K A

. P

R O G R A M N A U C Z A N I A

DZIA

O

G

ÓLN

E CEL

E EDU

KACY

J

N

E

SYSTEMY I SIECI

KOMPUTER

OWE

Znajo

mo budowy i dzi

a

ania ora

z eksplo

atacj

a sieci ko

mputerowych.

Znajo

mo us

ug w sieciach ko

mputerowych i

sprawne korzystanie z nich.

Umiejtno

wykor

zysty

wania

sieci do publikowania

wasn

ych materiaów or

az gromadzeni

a dan

ych.

Umiejtno t

w

orze

nia i publikowania

w sieci

w

asnych

materiaó

w or

az opr

acowa



multi

medialnych z

wykor

zyst

aniem ele

mentó

w programowania.

Znajo

mo

zagro

e zwiza

nych z

prac

komputera w

sieci oraz sposobów

zabe

zpieczani

a si



przed ni

mi.

Znajo

mo podst

awo

wych zada syste

mu operacy

jnego.

ASPEKTY ETYCZNE

,

PRAWNE

I SPO E

CZN

E

W ZASTOSOW

ANI

ACH

INFORMATYKI.

TENDEN

CJE

W R

OZW

OJU

INFORMATYKI

Wskazy

wanie

korzyci

wynik

ajcych z

roz

woju i

wszechstro

nnego wy

korzy

stani

a infor

mat

yki

w rónych d

ziedzin

ach ycia.

Znajo

mo i pr

zestrzeg

anie przepisó

w prawnych dotyc

zcych ochrony

w

as

noci intelektu

alne

j.

Przestr

zeganie zas

ad

et

yki.

Znajo

mo n

ajno

w

sz

ych osigni

w

zakresie

technik infor

mat

ycznych i te

ndencji

w

dalsz

ym

ich rozwoju.

Znajo

mo

wielu

zasto

sow

a

komputerów

w ró

nych dzied

zinach

ycia.