________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________1

Elementy Grafiki In

ż

ynierskiej –

ć

wiczenia 3

Narzędzia rysowania precyzyjnego

1. Tryby rysowania precyzyjnego

Precyzyjnie określać punkty możemy na kilka sposobów:

-

poprzez podawanie współrzędnych,

-

poprzez podawanie odległości i kątów,

-

z wykorzystywaniem lokalizacji względem obiektu.

2. Sposoby podawania współrz

ę

dnych

Współrzędne określają położenie na rysunku. Po zgłoszeniu wymagającym podania

punktu można wskazać ten punkt wskaźnikiem w obszarze graficznym lub wpisać wartości jego
współrzędnych. Podczas tworzenia rysunków 2D współrzędne możemy podawać na kilka
sposobów:
-

Współrzędne dwuwymiarowe można wprowadzić w postaci współrzędnych kartezjańskich
(X,Y) lub biegunowych (odległość<kąt).

-

Współrzędne kartezjańskie są mierzone od dwóch linii prostopadłych względem siebie, osi X i
osi Y. Wartość X określa odległość w kierunku poziomym, a wartość Y określa odległość w
kierunku pionowym. Na przykład współrzędne 5,3 reprezentują punkt 5 jednostek wzdłuż osi
X i 3 jednostki wzdłuż osi Y. Początek (0,0) określa miejsce przecięcia dwóch osi.

-

Współrzędne biegunowe określają punkt na podstawie odległości i kąta. Na przykład
współrzędne 5<30 określają punkt odległy o 5 jednostek od początku i przy kącie 30 stopni
od osi X.

W każdej metodzie można użyć wartości bezwzględnych lub względnych.
-

Bezwzględne wartości współrzędnych podawane są względem początku układu.

-

Względne wartości współrzędnych podawane są względem ostatnio podanego punktu (należy
je poprzedzić znakiem „@”).

-

Bezwzględne współrzędne kartezjańskie należy stosować, gdy znane są dokładne wartości X i
Y położenia punktu. Względne współrzędne kartezjańskie należy stosować, gdy znane jest
położenie punktu względem poprzedniego punktu.

3. Siatka i skok

Do

narzędzi

ułatwiających

dokładne określanie lokalizacji punktów

należą

Skok

i

Siatka

.

Opcje siatki i skoku ustalają siatkę

konstrukcyjną, która ułatwia rysowanie.

Siatka

to

prostokątny

wzór

kropek, które pokrywają obszar określony
przez granice rysunku. Siatka ułatwia
ustawianie

obiektów

i

pomaga

w

wizualnej ocenie odległości między nimi.

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________2

Siatka nie jest drukowana.

Skok ogranicza ruchy krzyża nitkowego

do węzłów rozmieszczonych w określonych
odstępach. Po włączeniu trybu Skok wskaźnik
wydaje się być „przyciągany“ do węzłów
niewidocznej siatki. Skok ułatwia dokładne
określanie punktów za pomocą wskaźnika.

Włączanie opcji: ikony

Skok

i

Siatka

.

Ustawianie odstępów dla siatki i skoku:

-

kliknij prawym klawiszem myszy na odpowiednim przycisku i wybierz

Ustawienia...

4.

Ś

ledzenie biegunowe

Narzędzie śledzenia biegunowego umożliwia wstawianie punktów pod określonym kątem

w stosunku do innego punktu

-

do włączania narzędzia służy ikona Ś

ledzenie biegunowe

na pasku na dole programu

-

podczas rysowania linii lub przemieszczania obiektów śledzenie biegunowe umożliwia
ograniczenie ruchów wskaźnika do określonych wartości kąta (wartość domyślna to 90
stopni)

-

można zmienić wartości kątów do których jest ograniczany wskaźnik. W tym celu kliknij

prawym klawiszem myszy na ikonie

i wybierz

Ustawienia...

SKOK

SIATKA

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________3

5. Okre

ś

lanie odległo

ś

ci i k

ą

ta

Podczas rysowania w łatwy sposób jest możliwe stawianie punktów w określonej

odległości oraz pod określonym kątem w stosunku do określonego punktu. Aby wprowadzać
bezpośrednio długość linii należy:
-

włączyć śledzenie biegunowe,

-

przesunąć wskaźnik w odpowiednim kierunku,

-

podać odległość od pierwszego punktu.

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________4

Podczas rysowania można też narysować linię o określonej długości pod określonym

kątem. Na przykład, jeśli początek linii znajduje się w punkcie o współrzędnych -2,1, a linia ma
być pod kątem 10 stopni i mieć długość 50, należy wprowadzić

Polecenie: linia
Okre

ś

l pierwszy punkt: -2,1

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofaj]: <10

(Przesu

ń

wska

ź

nik w

żą

danym kierunku)

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofnij]: 50

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________5

Rysowanie obiektów

6. Narz

ę

dzie rysunkowe – linia

Użycie narzędzia linia umożliwia stworzenie łamanej składającej się w dowolnej liczby

odcinków. Każda linia ma początek oraz koniec i jest samodzielnym obiektem, który możemy
oddzielnie edytować. Narzędzie może być wywołane z menu (

Rysuj -> Linia

), z karty

Narz

ę

dzia główne

panel

Rysuj

Linia

lub poprzez wpisanie w oknie poleceń słowa

linia

(lub

l

).

Rysowanie linii:

-

rysowanie linii zaczynamy od podania jej punktu początkowego (punkt może być wskazany z
użyciem współrzędnych lub za pomocą myszki),

-

następnie wstawiamy kolejne punkty końcowe do czasu naciśnięcia klawisza

Esc

lub

Enter

-

każdy kolejny punkt jest łączony z poprzednim za pomocą linii,

-

jest możliwe usunięcie ostatnio wprowadzonego punktu poprzez wciśnięcie litery

c

(

Cofaj

),

Jeśli łamana ma co najmniej dwie linie, to narzędzie linia udostępnia opcję

Zamknij

,

która umożliwia połączenie linią ostatnio wprowadzonego punktu z pierwszym

Jeśli przy pytaniu o wskazanie pierwszego punktu wciśniemy

ENTER

, to za pierwszy

punkt zostanie przyjęty ostatnio wskazany punkt.

7. Narz

ę

dzie rysunkowe – linia konstrukcyjna

Do narysowania, znanej z matematyki, prostej służy narzędzie linia konstrukcyjna. Linia

konstrukcyjna przechodzi przez dwa punkty i ma nieograniczoną długość. Narzędzie może być
wywołane z menu (

Rysuj -> Linia konstrukcyjna

), z karty

Narz

ę

dzia główne

panel

Rysuj

Linia konstrukcyjna

lub poprzez wpisanie w oknie poleceń słowa

prosta

.

Podstawowy sposób narysowania linii konstrukcyjnej:

-

wskazanie dwóch punktów, przez które będzie przechodzić

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________6

-

jeśli wskażemy kolejny punkt, to utworzymy linię konstrukcyjną przechodzącą przez ostatnio
wskazany oraz pierwszy punkt

-

w ten sposób możemy narysować pęk prostych przechodzących przez jeden, wspólny punkt.

Dodatkowe opcje:

-

Poziom

– możliwość narysowania poziomej prostej przechodzącej przez dany punkt,

-

pIon

– możliwość narysowania pionowej prostej przechodzącej przez dany punkt,

-

K

ą

t

– możliwość narysowania prostej pod określonym kątem,

-

Dwusieczna

– możliwość narysowania prostej przechodzącej przez wierzchołek kąta i

dzieląca go na połowę,

-

Odsu

ń

– możliwość narysowania prostej równoległej do danego obiektu.

8. Narz

ę

dzie rysunkowe – multilinia

Czasem w projekcie musimy

narysować kształt składający się z
wielu równoległych linii. Do tego
może przydać się narzędzie multilinia:
-

multilinia służy do rysowania od 1
do 16 linii równoległych,

-

można

sterować

odległością

pomiędzy kolejnymi liniami,

-

można

ustawiać

zakończenia

multilinii

Narzędzie może być wywołane

poprzez wpisanie w oknie poleceń
słowa

mlinia

.

Kliknięcie

na

pojedynczym

segmencie

multilinii

spowoduje

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________7

zaznaczenie całego narysowanego obiektu.

Jeśli chcemy dokonać ustawień parametrów multilinii to możemy to zrobić w okienku

dialogowym dostępnym po wpisaniu w linii poleceń

mlstyl

.

Dodatkowe opcje narzędzia multilinia:

-

Wyrównanie

– możliwość wyboru sposobu kreślenia linii pomiędzy dwoma punktami,

-

skaLa

– możliwość przeskalowania wzoru multilinii,

-

sTyl

– możliwość wyboru stylu multilinii.

Ć

wiczenia

Zadanie 1

Narysuj linię o długości 200 jednostek i kącie nachylenia −300. Początek linii ma znajdować się
w punkcie o współrzędnych (251.5,−10.25)

Zadanie 2

Narysuj trójkąt o wierzchołkach w punktach A(200, 100), B(400, 100) i C(260, 200)

Zadanie 3

Za pomocą narzędzia

Linia

narysuj kształt pokazany na poniższym rysunku. Skorzystaj z

podanych danych.

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________8

Zadanie 4

Korzystając z

linii

oraz

linii konstrukcyjnej

wykonaj następujące rysunki. Sposób wykonania

pierwszego rysunku jest podany poniżej.

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________9

Aby narysować pierwszy rysunek:

•

narysuj linię o współrzędnych początku 100,100 i końca 300,100,

•

narysuj drugą linię o współrzędnych początku 90,80 i końca 310,80,

•

wybierz narzędzie

Linia konstrukcyjna

, następnie:

-

określ pierwszą współrzędną:

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: 90,80

-

określ drugą współrzędną:

Okre

ś

l punkt przechodni: 100,100

-

anuluj polecenie (klawisz Esc),

•

w ten sam sposób narysuj drugą prostą o współrzędnych 310,80 oraz 300,100,

•

odsuń pierwszą prostą w lewo a drugą w prawo o 20 mm w następujący sposób:
-

po wybraniu narzędzia

Linia konstrukcyjna

wybierz polecenie

Odsu

ń

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: O

-

następnie określ odległość o jaką chcesz odsunąć prostą (tutaj 20mm)

Okre

ś

l odległo

ść

odsuni

ę

cia lub [przez Punkt]: 20

-

wybierz prostą, którą chcesz odsunąć klikając raz myszką; musi ona zawierać się w obszarze
kursora (zwróć uwagę na jego kształt), jeśli dobrze wybrałeś prostą, zmieni ona styl z ciągłego na
przerywany,

-

wybierz stronę, w którą ma być odsunięta prosta (z polecenia lewą) klikając raz lewym klawiszem
myszy,

Okre

ś

l stron

ę

odsuni

ę

cia:

-

zaznacz kursorem drugą prostą

Wybierz obiekt liniowy:

-

kliknij po prawej jej stronie

Okre

ś

l stron

ę

odsuni

ę

cia:

-

anuluj polecenie,

•

utwórz linię poziomą przechodzącą przez punkt 200,300 w następujący sposób:
-

wybierz narzędzie linia konstrukcyjna, a następnie opcję

Poziom

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: P

-

określ punkt, przez który ma przechodzić linia konstrukcyjna

Okre

ś

l punkt przechodni: 200,300

-

anuluj polecenie,

•

utwórz dwusieczną narysowanej pierwszej prostej i linii:
-

wybierz ponownie narzędzie

Linia konstrukcyjna

, a następnie polecenie

Dwusieczna

,

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: d

-

określ współrzędne wektorowe wierzchołka kąta (100,100)

Okre

ś

l wierzchołek k

ą

ta: 100,100

-

określ współrzędne pierwszego ramiona kąta np. 200,300

Okre

ś

l pierwsze rami

ę

kata: 200,300

-

określ współrzędne drugiego ramiona kąta, np. 300,100

Okre

ś

l drugie rami

ę

kata: 300,100

-

anuluj polecenie

•

utwórz prostą prostopadłą do utworzonej dwusiecznej przechodzącą przez wierzchołek jej kąta:
-

wybierz ponownie narzędzie

Prosta

, a następnie polecenie

K

ą

t

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/Kat/Dwusieczna/Odsu

ń

]: k

-

aby narysować prostopadłą do jakiegokolwiek obiektu liniowego musimy ustalić kąt odniesienia
jakim jest kąt tego obiektu. Mówiąc prościej tworzona prosta o kącie 90° będzie prostopadła do
obiektu liniowego z którego pobraliśmy kąt odniesienia, zatem określmy ten kąt

Podaj k

ą

t prostej (0) lub [oDniesienie]: d

-

zaznacz dwusieczną klikając na nią raz lewym przyciskiem myszy

Wybierz obiekt liniowy:

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________10

-

wpisz kąt, o jaki tworzona prosta ma być odchylona od prostej dwusiecznej (z polecenia 90°)

Podaj k

ą

t prostej (0) : 90

-

określ przy pomocy współrzędnych wektorowych punkt, który tworzona prosta ma przeciąć (z
polecenia 100,100)

Okre

ś

l punkt przechodni: 100,100

-

anuluj polecenie.

Zadanie 5

Korzystając z funkcji Ś

ledzenie biegunowe

i

Orto

oraz z dostępnych narzędzi wykonaj

poniższe rysunki. Szczegółowy sposób wykonania pierwszego rysunku jest podany poniżej.

Aby narysować pierwszy rysunek:

•

Wybierz narzędzie Linia.

Okre

ś

l pierwszy punkt: 100,100

•

Uaktywnij funkcję Ś

ledzenie biegunowe

lub

Orto

, następnie przesuń kursor w prawo i wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofaj]: <Orto wl

ą

cz> 100

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3

____________________________________________________________________________________________11

•

Wyłącz funkcję

Orto

, a uaktywnij Ś

ledzenie biegunowe

z ustawionym przyrostem kąta na 30

(prawy klawisz myszy na Ś

ledzenie biegunowe

, opcja

Ustawienia...

i zakładka Ś

ledzenie

biegunowe

). Ustaw kursor tak, by przyrost wynosił 330° i wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofaj]: <Orto wył

ą

cz><Biegunowy wł

ą

cz> 40

•

Ustaw kursor tak, by przyrost wynosił 30° i wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 40

•

Włącz funkcję

Orto

i przesuń kursor w prawo, wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wl

ą

cz> 100

•

Przesuń kursor w górę, następnie wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 40

•

Przesuń kursor w lewo i wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 100

•

Wyłącz funkcję

Orto

, a uaktywnij Ś

ledzenie biegunowe

, ustaw kursor tak, by przyrost kąta wynosił

150°, wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wył

ą

cz> <Biegunowy

wl

ą

cz> 40

•

Ustaw kursor tak, by przyrost kąta wynosił 210°, wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 40

•

Włącz funkcję

Orto

, następnie wpisz:

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wył

ą

cz> 100

•

Zamknij element.

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wył

ą

cz> z