Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

23

II. WODY POWIERZCHNIOWE

Obowiązek oceny jakości wód powierzchniowych w ramach PMŚ wynika z art. 49 ust.1 ustawy z dnia

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2001.115.1229). Zgodnie z ust. 2 tego artykułu badania jakości wód
powierzchniowych należą do kompetencji wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu

wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem, w tym ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem
sektora bytowo-komunalnego i rolnictwa oraz ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, głównie
zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego. Oceny jakości wód
powierzchniowych będą wykorzystywane do zintegrowanego zarządzania wodami w układzie dorzeczy.

Monitoring jakości śródlądowych wód powierzchniowych umożliwi identyfikację najważniejszych

problemów oraz zmian zachodzących w środowisku wodnym Dolnego Śląska, a także poprzez wskazanie
trendów, ocenę szans i zagrożeń w przyszłości. Uzyskane wyniki badań pozwolą na ocenę dotrzymywania
norm, identyfikację obszarów, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska.

Podsystem obejmuje w 2004 r. badania i ocenę jakości wód i osadów wodnych rzek.
W 2004 r. zrezygnowano z badań jakości wód zbiorników zaporowych ze względu na brak szczegółowych

wytycznych dotyczących przeznaczenia poszczególnych zbiorników oraz zakresu i sposobu prowadzenia
badań.

1. BADANIA I OCENA JAKOŚCI WÓD W RZEKACH

Z dniem 1 stycznia 2002 r. weszła w życie ustawa Prawo wodne (Dz.U. 2001.115.1229) regulująca

zagadnienia związane z ochroną środowiska wodnego i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii
Europejskiej. Ustawa ta odwołuje się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.:



Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego (Dz.U.2002.212.1799);



Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U.2002.241.2093);



Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny
odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych
(Dz.U.2002.4.44);



Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia
(Dz.U.2002.204.1728);



Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz.U.2002.176.1455);



Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda
w kąpieliskach (Dz.U.2002.183.1530).

Nadal na etapie projektu jest rozporządzenie w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia

monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych i podziemnych.
W dokumencie określono nowe zasady klasyfikacji dla prezentowania stanu jakości wód powierzchniowych
wprowadzając pięć klas jakości tych wód.
Projekt rozporządzenia określa nowy sposób prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych, kładąc główny
nacisk na jego użyteczność oraz przydatność w kształtowaniu strategii gospodarowania i ochrony zasobów
wodnych. Zakres i częstotliwość badań oraz lokalizacja punktów pomiarowych bezpośrednio uzależnione są
od sposobu użytkowania wód, który zostanie określony w wykazach wód.
Zgodnie z art. 92 ustawy Prawo wodne do zadań dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej należy
przygotowanie następujących wykazów:



wód powierzchniowych i podziemnych, które są lub mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia
ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,



wód powierzchniowych wykorzystywanych do celów rekreacyjnych, a w szczególności do kąpieli,

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

24



wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków lub innych
organizmów w warunkach naturalnych oraz umożliwiających migracje ryb,



wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych.

Zgodnie z art. 211 ust. 2 ustawy Prawo wodne wykazy te powinny zostać sporządzone w terminie 2 lat od dnia
wejścia w życie ustawy tj. do 31 grudnia 2003 r.

Monitoring jakości śródlądowych wód powierzchniowych obejmuje w 2004 r. badania i ocenę jakości

wód powierzchniowych płynących w 150 punktach pomiarowo-kontrolnych. Badania jakości rzek
zaplanowano w następujących sieciach monitoringowych:

1. monitoring diagnostyczny;

2. monitoring wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł

rolniczych;

3. monitoring jakości wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb;

4. monitoring jakości wód powierzchniowych, które są lub mogą być wykorzystywane do

zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia;

5. monitoring jakości granicznych wód powierzchniowych;

6. system monitoringu EUROWATERNET;

7. monitoring substancji niebezpiecznych.

Przy tworzeniu sieci pomiarowej starano się tak wyznaczać punkty, aby jedna lokalizacja (jeden punkt)
spełniała wymogi maksymalnej liczby rozporządzeń, co pozwoliło ograniczyć koszty badań ze względu na
pokrywanie się zakresów badań w poszczególnych sieciach monitoringowych oraz obniżyć koszty transportu.

1.1. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych, o których
mowa w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia monitoringu
oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych
i podziemnych (projekt) - ogólna ocena stanu czystości rzek województwa
dolnośląskiego

Zgodnie z art. 156 ust. 2 kontrolę i ochronę wód przed zanieczyszczeniem wykonuje Inspekcja Ochrony

Środowiska. W celu opracowania ogólnej oceny stanu czystości rzek województwa dolnośląskiego w 2004 r.,
monitoring stanu wód powierzchniowych będzie prowadzony przez WIOŚ w zakresie diagnostycznym.
Umożliwi to określenie w latach kolejnych zakresu i częstotliwości bardziej szczegółowych badań w ramach
monitoringu operacyjnego i badawczego.

Przy wyznaczaniu lokalizacji i ilości punktów pomiarowych w obrębie danego cieku uwzględniono rangę

cieku oraz wpływ punktowych i rozproszonych źródeł zanieczyszczeń.

Zakres badań obejmuje określenie w wodach powierzchniowych wartości wszystkich wskaźników

określonych w załączniku 1 do projektu rozporządzenia w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia
monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych i podziemnych
(wersja z kwietnia 2003 r.).

Tabela II.1. Zakres badań w monitoringu diagnostycznym jakości wód powierzchniowych (D)

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Częstotliwość poboru prób do badań

Wskaźniki fizyczne

1.

temperatura wody

12

2.

zapach

12

3.

barwa

12

4.

zawiesina ogólna

12

5.

odczyn

12

Wskaźniki

tlenowe

6.

tlen rozpuszczony

12

7.

BZT

5

12

8.

ChZT

Mn

12

9.

OWO

12

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

25

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Częstotliwość poboru prób do badań

Wskaźniki biogenne

10. amoniak

12

11. azot Kjeldahla

12

12. azotany

12

13. azotyny

12

14. azot ogólny

12

15. fosforany

12

16. fosfor ogólny

12

Wskaźniki zasolenia

17. przewodność

12

18. substancje rozpuszczone

12

19. zasadowość ogólna

12

20. siarczany

12

21. chlorki

12

22. wapń

12

23. magnez

12

24. fluorki

12

Metale, w tym metale ciężkie

25. arsen

4

26. bar

4

27. bor

4

28. chrom og.

4

29. chrom+6

4

30. cynk

4

31. glin

4

32. kadm

4

33. mangan

4

34. miedź

4

35. nikiel

4

36. ołów

4

37. rtęć

4

38. selen

4

39. żelazo

4

Wskaźniki zanieczyszczeń przemysłowych

40. cyjanki wolne

1

41. fenole (indeks fenolowy)

1

42. pestycydy (lindan, dieldryna)

1

43.

substancje powierzchniowo
czynne anionowe

1

44.

wielopierścieniowe węglowodory
aromatyczne

1

Wskaźniki biologiczne

45. saprobowość fitoplanktonu

4

46. saprobowość zooplanktonu

4

47. makrobezkręgowce bentosowe

1

(w wybranych ppk)

48. chlorofil „a”

3 lub 8/rok

Wskaźniki mikrobiologiczne

49. liczba bakterii grupy coli typu

kałowego

12

50. liczba bakterii grupy coli

12

Dodatkowo na rzece Odrze usytuowany jest punkt reperowy w km 249,0 jej biegu (m.Wrocław),

obsługiwany przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, który prowadzi dodatkowe
badania z częstotliwością raz na 8 dni. Badania te maja na celu dokładne określenie ładunku zanieczyszczeń
odprowadzanego głównymi rzekami do Bałtyku.

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

26

1.2. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych

Uznaje się, że rolnictwo stanowi największe źródło zanieczyszczeń wód azotanami w Europie.

W związku z tym Komisja Europejska przyjęła Dyrektywę Azotanową (91/676/EWG) w celu zarówno
ograniczenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzenia rolniczego, jak i ochrony przed dalszym
zanieczyszczeniem. Aby osiągnąć powyższe cele, państwa członkowskie muszą podjąć pewne kroki oparte na
dobrej praktyce rolniczej i właściwych rozwiązaniach technicznych.

Zgodnie z polskim stanowiskiem negocjacyjnym zapisy Dyrektywy Rady 91/676/EWG z dnia

12 grudnia 1991 w sprawie ochrony wody przed zanieczyszczeniami azotanowymi ze źródeł rolniczych zostały
przetransponowane do polskiego prawa poprzez zapisy m.in. następujących aktów prawnych:

 ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U. 2001.115.1229),
 ustawy o nawozach i nawożeniu z dnia 26 lipca 2000 r. (Dz.U. 2000.89.991),

oraz poprzez odpowiednie akty wykonawcze do ww. ustaw, w tym m.in.:

 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód

wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. 2002.241.2093);

 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań,

jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł
rolniczych (Dz.U. 2002.4.44).

Zgodnie z art. 156 ust. 2 Prawa wodnego kontrolę stężeń azotanów w wodach wrażliwych na

zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych wykonuje Inspekcja Ochrony Środowiska.

Ustawa Prawo wodne obliguje dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej do określenia,

w drodze rozporządzenia, wód powierzchniowych i podziemnych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami
azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych
do tych wód należy ograniczyć. Określając ww. wody i obszary należy uwzględnić:

1. zawartość związków azotu w wodach powierzchniowych i podziemnych, ze szczególnym

uwzględnieniem wód pobieranych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,

2.

stopień eutrofizacji śródlądowych wód powierzchniowych, morskich wód wewnętrznych i wód
przybrzeżnych, dla których czynnikiem eutrofizacji jest azot,

3. charakterystykę terenu, ze szczególnym uwzględnieniem: rodzaju działalności rolniczej, struktury

użytków rolnych, koncentracji produkcji zwierzęcej, rodzaju gleb i klimatu.

Szczegółowo kwestie te reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r.

w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych.
Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem za wody wrażliwe na zanieczyszczenia związkami azotu za źródeł
rolniczych uznaje się wody zanieczyszczone oraz wody zagrożone zanieczyszczeniem, jeśli nie zostaną
podjęte działania ograniczające bezpośredni lub pośredni zrzut do tych wód azotanów i innych związków
azotowych mogących przekształcić się w azotany, pochodzących ze źródeł rolniczych.

Zgodnie z Prawem wodnym ww. wody i obszary poddaje się co 4 lata weryfikacji w celu uwzględnienia

zmian czynników nieprzewidzianych podczas ich wyznaczania. Wyznaczenia i weryfikacji wód i obszarów,
dokonuje się w oparciu o pomiary dokonywane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Ponadto
wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje, co 4 lata, oceny stopnia eutrofizacji śródlądowych wód
powierzchniowych, morskich wód wewnętrznych i wód przybrzeżnych.

Tabela II.2. Zakres badań w monitoringu jakości wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu

ze źródeł rolniczych (A)

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Częstotliwość poboru prób do badań

1.

Fosfor ogólny

co miesiąc

2.

Azot ogólny

co miesiąc

3.

Azot azotanowy

co miesiąc

Azotany

co miesiąc

4.

Chlorofil „a”

8/rok (III

 X)

Zgodnie z Ustawą Prawo wodne (art. 47 ust. 7) dla każdego obszaru narażonego, w ciągu 2 lat od jego

wyznaczenia dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej opracuje program działań mających na celu
ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Minister Środowiska wydał rozporządzenie z dnia
23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

27

mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. W załączniku do tego rozporządzenia
określone zostały środki zaradcze, które uwzględnia się w ww. programach działań. Środki zaradcze określone
w załączniku zawarte są w zbiorze zasad dobrej praktyki rolniczej, opracowanej przez ministra właściwego
do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska na podstawie art. 47 ust. 2
ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne.

Dla wszystkich obszarów narażonych może zostać ustalony jeden wspólny program działań lub też dla

każdego obszaru mogą zostać podjęte inne środki zaradcze, w zależności od rodzaju zagrożenia
i specyficznych potrzeb na danym terenie. Efektywność programów działań musi być poddana ocenie co cztery
lata.

Funkcjonowanie obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł

rolniczych zacznie obowiązywać w Polsce w momencie przystąpienia naszego kraju do struktur Unii
Europejskiej, tj. w dniu 1 maja 2004 r.

1.3. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych
przeznaczonych do bytowania ryb
Zgodnie z art. 156 ust. 2 kontrolę jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków

i mięczaków w warunkach naturalnych wykonuje Inspekcja Ochrony Środowiska.

Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych została wytypowana na podstawie przygotowanego przez

RZGW we Wrocławiu wykazu wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków
i mięczaków lub innych organizmów w warunkach naturalnych oraz umożliwiających migracje ryb. Przy
wyznaczaniu punktów wzięto również pod uwagę wskazówki Polskiego Związku Wędkarskiego.

Tabela II.3. Zakres badań w monitoringu jakości wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb (R)

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Częstotliwość poboru prób do

badań

1.

temperatura

co miesiąc

2.

tlen rozpuszczony

co miesiąc

3.

odczyn

co miesiąc

4.

zawiesina ogólna

co miesiąc

5.

BZT

5

co miesiąc

6.

fosfor ogólny

co miesiąc

7.

azotyny

co miesiąc

8.

związki fenolowe

co miesiąc

9.

węglowodory ropopochodne

co miesiąc

należy przeprowadzić badanie wzrokowe

10. niejonowy amoniak

co miesiąc

11. azot amonowy

co miesiąc

12. całkowity chlor pozostały

co miesiąc

oznaczenie będzie wykonywane tylko w punkcie na
Odrze, poniżej ZCh „Rokita”

13. cynk ogólny

co miesiąc

14. miedź rozpuszczona

co miesiąc

15. twardość wody

co miesiąc

W przypadku gdy badanie wykaże, że wartości wskaźników jakości wody są lepsze niż wartości tych

wskaźników określone w rozporządzeniu, częstotliwość pobierania próbek wody może zostać zmniejszona.
Regularnych badań wody nie przeprowadza się, jeżeli woda jest niezanieczyszczona i nie ma ryzyka
pogorszenia jej jakości.

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

28

1.4. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych, które są lub
mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia

W celu określenia przydatności wód powierzchniowych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do

spożycia prowadzony jest monitoring wód zlewni powyżej ujęcia.

Częstotliwość pobierania próbek wody jest uzależniona od kategorii jej jakości oraz liczby użytkowników.

W oparciu o dotychczasowe wyniki badań przyjęto kategorię A3 jakości wszystkich wód na terenie
województwa.

Wyznaczenie ostatecznego wykazu punktów pomiarowych nastąpi w momencie przekazania przez RZGW

wykazów wód powierzchniowych, które są lub mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę
przeznaczoną do spożycia.

Obecnie zaplanowano badania wód zlewni powyżej 7 ujęć wód powierzchniowych. Jako kryterium

przyjęto liczbę zaopatrywanych mieszkańców (powyżej 20 tys.).

Tabela II.4. Wykaz ujęć wód powierzchniowych zaplanowanych do badań w 2004 r.

Lp.

Ujęcie

Rzeka

Km

Powiat

Gmina

Liczba

mieszkańców

Zaopatrywane

miejscowości

1. Czechnica

Oława

7,4 Wrocław

Siechnice

600 000

Wrocław

2. Dębrznik

Bóbr

256,2

Kamienna
Góra

Kamienna
Góra

130 000

Wałbrzych, Boguszów-
Gorce

3. Przybków

Kaczawa

32,0 m.Legnica

-

100 000

Legnica

4. Zb. Lubachów

Bystrzyca

78,0 Wałbrzych

Walim

80 800

Dzierżoniów, Bielawa,
Pieszyce

5. Grabarów

Bóbr

219,9 Jelenia Góra Mysłakowice

41 300

Jelenia Góra

6. Zb. Dobromierz Strzegomka

58,6 Świdnica

Dobromierz

23 000

Świebodzice

7. Zb. Zatonie

Witka/Nysa Łużycka

8,2 Zgorzelec

Bogatynia

21 800

Bogatynia, Sieniawka,

Tabela II.5. Zakres badań w monitoringu jakości wód powierzchniowych, które są lub mogą być przeznaczone do

zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia (W)

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Grupa

wskaźników

Częstotliwość badań w roku

1.

odczyn

I

2.

barwa

I

3.

zawiesina ogólna

I

4.

temperatura

I

5.

przewodność

I

6.

zapach

I

7.

azotany

I

3/6/12

8.

fluorki

III

1

9.

żelazo

II

10.

mangan

II

11.

miedź

II

12.

cynk

II

1/2/4

13.

bor

III

14.

nikiel

III

15.

wanad

III

16.

arsen

III

17.

kadm

III

18.

chrom ogólny

III

19.

chrom

+6

III

20.

ołów

III

21.

selen

III

22.

rtęć

III

23.

bar

III

24.

cyjanki

III

1

25.

siarczany

II

1/2/4

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

29

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Grupa

wskaźników

Częstotliwość badań w roku

26.

chlorki

I

3/6/12

27.

substancje powierzchniowo
czynne anionowe

II

1/2/4

28.

fosforany

I

3/6/12

29.

fenole (indeks fenolowy)

II

1/2/4

30.

WWA (benzo(b)fluoranten, benzo
(k)fluoranten, benzo(a)piren,
dibenzo (a,h)antracen, benzo
(g,h,i)perylen, indeno(1,2,3-cd)
piren)

III

31.

pestycydy ogółem (lindan,
dieldryna)

III

1

32.

ChZT

Mn

I

33.

tlen rozpuszczony

I

34.

BZT

5

I

3/6/12

35.

azot Kjeldahla

II

1/2/4

36.

amoniak

I

3/6/12

37.

OWO

II

38.

liczba bakterii grupy coli

II

39.

liczba bakterii grupy coli typu
kałowego

II

1/2/4

40.

liczba paciorkowców kałowych
(enterokoki)

III

1

41.

bakterie z rodzaju Salmonella

III

1

1.5. Charakterystyka systemu monitoringu jakości granicznych wód powierzchniowych

Badania jakości wód prowadzone w sieci granicznej oparte są o dwustronne porozumienia pomiędzy

krajami ościennymi. Województwo dolnośląskie ze względu na swoje położenie prowadzi taką współpracę
z Republiką Federalną Niemiec i Republiką Czeską.

Przyjęto, że ze względu na znaczenie punktów granicznych w skali kraju będą w nich prowadzone

badania w zakresie diagnostycznym, co zapewni w pełni realizację wymagań wynikających ze zobowiązań
międzynarodowych.

Tabela II.6. Zestawienie punktów pomiarowo-kontrolnych dla województwa dolnośląskiego (G)

L.p.

Rzeka

km biegu rzeki

Nazwa punktu

1.

Nysa Łużycka

197,0

trójpunkt graniczny

2.

Nysa Łużycka

190,0

Drausendorf (powyżej Turoszowa)

3.

Nysa Łużycka

177,0

Mariental (poniżej Turoszowa)

4.

Nysa Łużycka

158,0

powyżej Zgorzelca

5.

Nysa Łużycka

150,0

poniżej Zgorzelca

6.

Nysa Łużycka

135,0

m.Pieńsk-Deschka

8.

Miedzianka

0,3/186,7

ujście do rzeki Nysy Łużyckiej

7.

Witka

10,9/167,3

punkt graniczny

9.

Witka

0,5/167,3

ujście do rzeki Nysy Łużyckiej

10.

Czerwona Woda

0,5/154,7

ujście do rzeki Nysy Łużyckiej

1.6. Charakterystyka systemu monitoringu EUROWATERNET

Sieć EUROWATERNET jest to system informacji i monitoringu, zaprojektowany i przetestowany

w Europejskim Centrum Tematycznym Wód Śródlądowych ETC/IW w celu zbierania i dostarczania
Europejskiej Agencji Środowiska informacji o stanie zasobów wód śródlądowych (rzek, jezior i wód
podziemnych) w Europie, ich jakości, ilości oraz zależności tych parametrów od czynników
antropogenicznych.

Z sieci punktów na terenie Dolnego Śląska wytypowano 17 ppk, które spełniają kryteria sieci

EUROWATERNET.

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

30

W wytypowanych punktach pomiarowych planuje się prowadzenie monitoringu w zakresie

diagnostycznym. Odpowiada to wymaganiom wynikającym z porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską
a Polską w sprawie uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji ds. Środowiska (EEA).

Tabela II.7. Lokalizacja punktów Europejskiego Systemu Monitoringu Wód Śródlądowych – EUROWATERNET

na terenie województwa dolnośląskiego

Lp.

Rzeka

Km biegu rzeki

Nazwa punktu

1.

Nysa Kłodzka

167,0

pow. Międzylesia (most w m. Boboszów)

2.

Ścinawka

0,5

ujście do Nysy Kłodzkiej

3.

Odra

249,0

m. Wrocław (punkt reperowy - bada IMGW)

4.

Oława

2,0

pon. Jazu Małgorzata

5.

Ślęza

2,4

ujście do Odry, m. Wrocław

6.

Bystrzyca

88,4

pow. m. Głuszyca

7.

Piława

0,5

ujście do Bystrzycy (m. Niegoszów)

8.

Czarna Woda

0,5

ujście do Bystrzycy (m. Kąty Wrocławskie)

9.

Strzegomka

0,2

ujście do Bystrzycy (m. Samotwór)

10.

Bystrzyca

1,2

ujście do Odry

11.

Kaczawa

3,2

ujście do Odry (most w m. Kwiatkowice)

12.

Sąsiecznica

0,5

ujście do Baryczy (m. Żmigród)

13.

Orla

2,0

ujście do Baryczy (m. Wąsosz)

14.

Bóbr

212,7

pow. Jeleniej Góry (ujęcie wody)

15.

Nysa Łużycka

197,0

trójpunkt graniczny

16.

Witka

10,9

punkt graniczny (m. Czernousy-Zawidów)

17.

Czerwona Woda

0,5

ujście do Nysy Łużyckiej (m. Zgorzelec)

1.7. Charakterystyka monitoringu substancji niebezpiecznych w wodach
powierzchniowych

Projekt sieci monitoringu substancji niebezpiecznych został opracowany w celu przygotowania służb

ochrony środowiska do realizacji obowiązków wynikających z regulacji prawnych UE a w szczególności
obowiązku wynikającego z art. 13 Dyrektywy 76/464/EWG z dnia 4 maja 1976 r. w sprawie zanieczyszczenia
spowodowanego przez niektóre niebezpieczne substancje odprowadzane do środowiska wodnego Wspólnoty.
Realizacja ww. projektu jest również zgodna z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 listopada
2002 r. (Dz.U. 2002.212.1799) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód
i do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

Zgodnie z krajowym projektem monitoringu substancji niebezpiecznych w wodach śródlądowych,

koordynowanym przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, monitoring ten prowadzony jest na terenie
województwa dolnośląskiego w jednym punkcie pomiarowym zlokalizowanym na Nysie Łużyckiej (tzw.
trójpunkt graniczny) w km 197,0.

Dodatkowo w celu określenia źródeł substancji niebezpiecznych prowadzony jest monitoring substancji

niebezpiecznych na rzece Odrze, jako głównym odbiorniku zanieczyszczeń z terenu i spoza województwa,
w trzech punktach pomiarowych:

 poniżej granicy z województwem opolskim - Odra, powyżej m. Oława, km 210,0;
 poniżej Z.Ch. „Rokita”, km 303,0;
 powyżej granicy z województwem lubuskim - Odra, poniżej m. Dobrzejowice, km 410,0.

Badania te będą stanowić kontynuację dotychczas prowadzonych pomiarów i pozwolą na ostateczne
wdrożenie metodyk oznaczeń w laboratorium i potwierdzenie dotychczasowych wyników badań.

Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005

31

Tabela II.8. Zakres badań w monitoringu substancji niebezpiecznych wód powierzchniowych (N)

L.p.

Wskaźnik jakości wody

Częstotliwość

1.

Kadm

2.

Rtęć

3.

Czterochlorek węgla

4.

DDT

5.

Pięciochlorofenol

6.

Aldryna

7.

Dieldryna

8.

Endrydyna

9.

Izodryna

10.

Sześciochlorobenzen

11.

Sześciochlorobutadien HCBD

12.

Chloroform

13.

1,2-dwuchloroetan EDC

14.

Trójchloroetylen TRI

15.

Nadchloroetylen PER

16.

Trójchlorobenzen TCB

17.

Sześciochloroheksan HCH

18.

Cyjanki

raz w roku

(wrzesień lub październik)

2. BADANIA I OCENA JAKOŚCI OSADÓW W RZEKACH

Badania osadów rzecznych realizowane są na terenie województwa dolnośląskiego cyklicznie przez

Państwowy Instytut Geologiczny łącznie w 25 punktach obserwacyjnych. W 2004 r. badania będą prowadzone
w 14 punktach.

Program pomiarowy obejmuje oznaczenie we wszystkich próbkach zawartości pierwiastków śladowych:

As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Hg, Ni, Pb, Sr, V i Zn oraz Ca, Mg, Fe, P, S i Corg. W próbkach badanych co roku
oznaczona będzie także zawartość 17 związków z grupy WWA.

Tabela II.9. Lokalizacja punktów poboru osadów wodnych na terenie województwa dolnośląskiego w 2004 r.

L.p.

Numer punktu

Rzeka

Lokalizacja

Przekrój

1.

99

Odra*

Wrocław

252,0

2.

100

Ślęza*

Wrocław

2,5

3.

101

Bystrzyca*

Wrocław

3,0

4.

102

Widawa*

Świniary

3,0

5.

105

Kaczawa*

Prochowice

8,0

6.

190

Czarna Woda*

Legnica

1,5

7.

205

Odra

Biechów

397,5

8.

206

Odra

Ścinawa

332,0

9.

210

Zimnica

Ścinawa

2,0

10.

211

Bystrzyca

Świdnica

64,0

11.

219

Odra*

Brzeg Dolny

303,0

12.

225

Oława

Wrocław

1,5

13.

229

Strzegomka

Samotwór

0,5

14.

231

Ścinawka

Ścinawka

0,5

* punkty badane co roku