PRESS-POLSKANowy Elektronik, ul. Junaków

2, 82-300 Elbl¹g, tel./fax [phone], e-mail: [e-mail]

Wzmacniacz mocy HI-FI

Nowy Elektronik 316-K

Wzmacniacz zosta³ opracowany na specjalizowanym uk³adzie TDA7250 firmy SGS. Moc wyjœciow¹ rzêdu 100W

mo¿emy osi¹gn¹æ przy 4W lub 8W.

Prawie wszyscy elektronicy rozpoczynaj¹ swoj¹ pasjê od

budowy wzmacniaczy mocy. Jest to bardzo wdziêczny temat,

szczególnie jeœli uk³ad zadzia³a od pierwszego odpalenia. Pierw-

sze wzmacniacze s¹ zazwyczaj z gotowych kitów i maj¹ nie-

wielk¹ moc wyjœciow¹. Z up³ywem czasu zaczyna siê myœleæ o

bardziej powa¿nej konstrukcji, czyli wzmacniaczu o mocy kilku-

dziesiêciu, kilkuset wat. Jednoczeœnie chcia³oby siê, aby ów

wzmacniacz mia³ bardzo dobre parametry. Mo¿na wykonaæ bar-

dzo dobr¹ monofoniczn¹ koñcówkê na TDA7294. Jej moc to

70W w sinusie i 100W mocy muzycznej. Jest to ca³kiem niez³e,

ale aby wzmacniacz by³ stereo, nale¿y wykonaæ dwie takie koñ-

cówki. Dla tych, którzy s¹ leniwi, proponujê wykonanie wzmac-

niacza 2 x 100W na jednej p³ytce drukowanej. Oczywiœcie 100W

mocy sinus przy obci¹¿eniu 4W lub 8W. Obci¹¿enie wyjœciowe

i moc wyjœciowa zale¿ne s¹ od napiêcia zasilania.

Budowa

Sercem wzmacniacza jest uk³ad TDA7250. Jest to typo-

wy specjalizowany uk³ad produkowany przez SGS. Uk³ad za-

wiera w sobie kompletny dwukana³owy sterownik do wzmac-

niacza mocy. Aby by³ to pe³nosprawny wzmacniacz, wystarczy

garœæ elementów biernych i dwie pary komplementarne tranzy-

storów TIP142/TIP147. Z danych katalogowych producenta

wynika, ¿e mo¿na zastosowaæ inne tranzystory np. MJ11013/

MJ11014, wówczas maksymalna moc przy 4W wzroœnie do

130W. Na rys. 2 widzimy zale¿noœæ mocy wyjœciowej od zasila-

nia uk³adu przy obci¹¿eniu 4W i 8W. W modelowym uk³adzie

napiêcie zasilania wynosi³o +/-35V. Moc jak¹ uzyskaliœmy przy

4W wynosi³a 105W sinus, natomiast przy 8W wynosi³a 50W si-

nus, czyli jest to zgodne z tym, co podaje producent. Wzmac-

niacz zosta³ wyposa¿ony w radiator ¿eberkowy o wymiarach

170 x 100 x 25mm. Podczas pracy wzmacniacza z pe³n¹ moc¹

radiator jest doœæ gor¹cy. W zwi¹zku z tym radiator powinien

byæ umieszczony na zewn¹trz obudowy. Gdybyœmy zdecydo-

wali siê umieœciæ radiator wewn¹trz obudowy, powinniœmy zwiêk-

szyæ jego powierzchniê o oko³o 50%.

Na rys. 3 zosta³ przedstawiony poziom zniekszta³ceñ w funkcji

mocy wyjœciowej. Natomiast podstawowe dane wzmacniacza

zosta³y zawarte w tabeli 1.

Monta¿ i uruchomienie

Monta¿ rozpoczynamy od dok³adnego sprawdzenia p³ytki

drukowanej. Nastêpnie wlutowujemy mostki i wszystkie elementy

oprócz tranzystorów koñcowych. Tranzystory koñcowe umiesz-

czamy na radiatorze pamiêtaj¹c, aby wszystkie by³y odizolowa-

ne od radiatora. Do izolacji najlepiej zastosowaæ podk³adki mi-

kowe i tulejki plastikowe pod œruby. Izolacje tranzystorów spraw-

dzamy omomierzem. Jest to bardzo wa¿ne, poniewa¿ zwarcie

na tranzystorach koñcowych mo¿e uszkodziæ zasilacz lub na-

wet same tranzystory. Gdy wszystko zosta³o sprawdzone, wlu-

towujemy tranzystory do p³ytki. Pod³¹czamy g³oœniki 4W lub 8W

i zak³adamy zwory na J1 i J2. Pod³¹czamy napiêcie zasilania.

Plus i minus najlepiej pod³¹czyæ przez bezpieczniki 1A. Jest z

tym trochê pracy, ale mo¿e siê przydaæ, gdybyœmy podczas

monta¿u pope³nili b³¹d lub zrobili zwarcie. Po pod³¹czeniu zasi-

lania dotykamy palcem do WE-L, a nastêpnie do WE-P. W obu

przypadkach w g³oœnikach powinno pojawiæ siê charakterystycz-

ne buczenie. Jeœli dysponujemy generatorem i miernikiem, to

mo¿emy sprawdziæ jak nasz wzmacniacz osi¹ga moc wyjœcio-

w¹. W tym celu równolegle do g³oœnika wpinamy woltomierz, a

do wejœcia podpinamy generator z nastawion¹ czêstotliwoœci¹

1kHz i o amplitudzie 775mV. Zapisujemy wartoœæ napiêcia.

Nastêpnie szeregowo w obwód g³oœnika wpinamy amperomierz

i znowu z generatora podajemy czêstotliwoœæ 1kHz. Zapisuje-

my wynik pomiaru. Pozosta³o pomno¿yæ jedn¹ wartoœæ przez

drug¹, a otrzymany wynik to moc wyjœciowa naszego wzmac-

niacza.

Dla tych, którzy chc¹ poeksperymentowaæ, proponujê zmieniæ

wartoœæ rezystora R24 i R25. Rezystory te pracuj¹ w obwodzie

sprzê¿enia zwrotnego. Zmiana ich powoduje zmianê wzmoc-

nienia ca³ego uk³adu.

Tabela 1

Symbol

Parametr

Min.

Typ.

Max.

Jed.

Vs Napiêcie zasilania +/-10 +/-45 V

SR Szybkoœæ narastania 10 V/µS

d Zniekszta³cenia 1kHz 0,004 %

Cs Separacja miêdzy kana³ami 75 dB

Rys. 2

Charakte-

rystyka

zniekszta³-

ceñ w

funkcji

mocy

wyjœcio-

wej

Rys. 3 Cha-

rakterystyka

mocy wy-

œciowej dla

obci¹¿enia

4W, 8W w

funkcji

napiêcia

zasilania

PRESS-POLSKANowy Elektronik, ul. Junaków 2, 82-300 Elbl¹g,

tel./fax [phone], e-mail: [e-mail]

C22

4,7µF

T1

TIP142

T2

TIP147

R12

390

R13

390

C24

150pF

C25

150pF

R21

33

R20

33

R16

0.15

R17

0.15

C18

100pF

C15

100pF

+Vs

-Vs

C23

4,7µF

R14

390

R15

390

C26

150pF

C27

150pF

R23

33

R22

33

R18

0.15

R19

0.15

C16

100pF

C17

100pF

+Vs

-Vs

WY-L

GND

R24

100k

C28

15pF

WY-P

GND

R25

100k

C29

15pF

C3

100µF

C2

100µF

C10

22µF

C9

22µF

C8

1µF

C7

1µF

C19

2,2µF

C5

1µF

R1

100k

R10

2,7k

R11

10k

R9

2,7k

R5

560

R8
22k

R6

22k

R3

1,5k

GND

C13

100pF

GND

C6

1µF

R7

22k

C14

100pF

GND

C12

1,2nF

R4

560

C11

1,2nF

R2

1,5k

C1

100µF

GND

J1

J3

-Vs

C21

100nF

U1

TDA7250

9

15

8

3

5

2

20 16

17

18

19

4

14

13

12

7

1

10

6

11

GND

C4

100µF

C20

100nF

GND

WE-P

WE-L

MUTE

PLAY

STANDBY

T3

TIP142

T4

TIP147

J2

GND

Rys. 4 Rozmieszczenie elementów na p³ytce drukowanej (skala 1:1)

Rys. 1

Schemat

wzmac-

niacza 2 x

100W

Spis elementów
Rezystory:
R1 - 100k
R2 - 1k5
R3 - 1k5
R4 - 560
R5 - 560
R6 - 22k
R7 - 22k
R8 - 22k
R9 - 2k7
R10 - 2k7
R11 - 10k
R12 - 390
R13 - 390
R14 - 390
R15 - 390
R16 - 0.15/5W
R17 - 0.15/5W
R18 - 0.15/5W
R19 - 0.15/5W
R20 - 33
R21 - 33
R22 - 33
R23 - 33
R24 - 100k
R25 - 100k
Kondensatory:
C1 - 100µF/50V
C2 - 100µF/50V
C3 - 100µF/50V
C4 - 100µF/50V
C5 - 1µF/50V
C6 - 1µF/50V
C7 - 1µF/50V
C8 - 1µF/50V
C9 - 22µF/50V
C10 - 22µF/50V
C11 - 1,2nF
C12 - 1,2nF
C13 - 100pF
C14 - 100pF
C15 - 100pF
C16 - 100pF
C17 - 100pF
C18 - 100pF
C19 - 2,2µF/50V
C20 - 100nF
C21 - 100nF
C22 - 22µF/50V
C23 - 22µF/50V
C24 - 150pF
C25 - 150pF
C26 - 150pF
C27 - 150pF
C28 - 15pF
C29 - 15pF
Pó³przewodniki:
T1 - TIP142
T2 - TIP147
T3 - TIP142
T4 - TIP147
Uk³ady scalone:
U1 - TDA7250
Inne:
PLS2 +MJ-6B
PLS2 +MJ-6B
PLS2 +MJ-6B