METODY- filozoficzne, specjalistyczne,

naukowe. Lektura tekstu naukow to analiza

metodolo. NORMATYWNA – praktyczne

wskazowki jak prowadzic badania,

ANALIZA typowych błędów – wiedza

teoretyczna, praktyczna, analityczna.

ARTYSTOTELES 384-324;

ROMAN LLULL 1232-1315 - „Ars magda”

zasady badań naukowych, chciał zbud

maszynę logiczną, która zawsze prwadziłaby

do zdań prawdziwych, nawracał

muzułmanów

FRANCISZEK BACON -1561-1628-

„Novum organom” nawiaz do Arystotel,

organom=-narzedzie, podst nowozyt

metodol, odrzucił sylogizm, bad empiryczne,

metod indukcyjna – zbieranie danych,

gromadz infro

KARTEZJUSZ -1596-1650- „Dyskurs o

metodzie” po franc, do prawdy dochodzimy

przez logiczne, metemztycz rozumowanie –

racjonalizm, zasada dedukcji – poprawnych

log wnioskowań;

4 ZASADY METODOL:

1.nigdy nie przyjmować za prawdziwą zadnej

zreczy, któraby nie została uznana za

oczyistą, - ufac swojemu rozumowi, a nie

innym sądom, DUBITTO ERGO Sum wątpię,

więc jestem

2. zagadnienie dzielimy na tyle cząstek na ile

potzreba, by najlepiej rozwiazac zadania.

PODZIAŁ ROZŁĄCZNy – to co

wyszczególnione w 1 czescni nie powraca w 2,

3, 4; WYCZERPUJĄCY – tyle cząstek

skłądowych by było wyczerpane i by ni ebylo

zbedne

3. Trzeba prowadzić swe myśli w pewnym

porządku, od przedmiotów łątwiejszych do

trudniejszych w poznaniu

4. Dzielimy dane zagadnienie na cząstki

składowe – moetodol ekonomiapoznania,

istnieje lad, można go odtworzyc

DUWALISTYCZNY CH. ŚWIATA: rzecz

myśląca – RES COGNITANS; twór

przyrodniczy – RES EXSTENCE

KANT – kontyn Kartezjusz, pojęcie

ROZUMU TRANSCENDENTAL – wspolny

dla wszyskcih ludzi

MET OGÓLNA – ZASADA

UNIWERSALIZMU – w roznych jezykach,

ars generalis, ZASADA KONSTUTYWIZMU

– opoz do naturalizmu, metodol to ludzki

wynalazek, Z> INSTRUMENTALIZMU –

kazde rozwiaz metodol jest instrumentem do

zdobywania nwoej wiedzy; KLASYFIKACJA:

1. FILOLOGICZNA – metody sceptycyzm

watpienia, met dialektcyzna – szukanie

opozycji w swiecie, koła hermeneutycznego –

szczegol-calosc i odwortnie,

transcendentalna, epoche – zawieszenia,

fanomenologiczna, systemowa, binarna,

analiza

2. SPEVJALISTYCZNA – symulacyjna np.

nauka pilotazu, statystyczna, pragmatyczna

3. NAUKOWE klas nauk, podzial na

pzredmiot: przyrodnicz,e literaturoznawstwo,

spoleczne, n. stosowane – medycyna, rolicze,

politech, n. formalne – matematyka, logika

JĘZYK NAUKI – NATURALIZM

METODOLOGICZNY jako naczelna

zasada, pocz od Talesa 6wpne,

kontunuatorzy:

ŚREDNIOWIECZE:ONTOLOGICZNY- byt,

nie isynieja czynniki nadnaturalne, wszystko

wyjasnic na podts dzialajacych praw;

SCJENTYZM – wiedza, wiedz o

rzeczywistosci dostarcza nauka a zwłaszcza

przyrodnicze- UAGUST COMTE, odrzuca

metafizyke

METAFIZYKA – wyjasnic jeden swiat przy

pomocy jednej zasay PLATON- światem

rzadza idee.

KIERUNKI POZYTYWISTYCZNE:

1 pocz 18 w- DAWID HUME „Traktat o

naturze ludzkiej, wszelka prawda poch z

doświadczenia, sądy o faktach(sprawdzalne)

i sądy o wartosciach (ze zmysłów). Odroznia

przyczyne od dxzialania czasowego jeśli cos

jest po czymś nie znaczy ze z tego wynika;

metod porówwncza.ZAPROPOWAŁ

KLASYFIKCAJE STOSUNKÓW

ZASADY PORÓWWNCZEJ:

A – stosunek podobieństwa, B – stosunek

tożsamości, identycznosci, C. stosunek czasu i

przestrzeni, D- stosunek liczbowy, E –

stopniowanie zjawisk, F- stosunek

przeciwieństwa, G – stos przzyczyny i skutku;

2. 19w – AUGUST COMTE

3. 20w. NEOPOZYTYWIZm, KOŁO

WIEDEŃSKIE - Maurycy Schling, Artur

Carnapp, FILOZOFIA ANALITCYZNA –

LUDWIK WITTGENSTEIN – 1922

„Tractatus logicos-philosoficus” o faktach

logicznych, sens siwta poza nim, wszystko w

swiecie jest takie jakie jest, w swiecie nie ma

wartosci.

* G. BAPTISTA VICO- hist przech 3 etapy:

epokę bogów, bohaterów, ludzi – pełna

samowiedza. Historia kołem się toczy –

COSO, i od nowa RICORSO, okreslone

prawidłowości w historii

DZIAŁANOSĆ METODOL:

POPPER 1902 – 1994 – racjonalizm

logiczny „Ligika odkrycia naukwego”, idea

społeczna, potwierdzniem teorii są fakty, jeśli

dana teoria jest 1 sprawdzon a- jest

prawdziwa, zweryfikowanie teorii nie jest

mozliwe, zasada FALSYFIKACYJNOŚCI

TOMASZ KUHN 1922-1996 „Strukltura

rewolucji naukowych” 1962, IDEA

PARADYGNMATU – kazda nauka jest

logicznai posiada swoiste cechy swojej epoki,

tym co godne badania są FAKTY

LITERACKIE, - NIEWSPÓŁMIERNOŚC

METODOL – poszczegolne teorie mogą

posługiwać się różnymi metodami, 2 osoby

obserwuja to samo zjawisko na 2 rozne

sposoby i widza to inaczej; niewspolmiernosc

metodologiczzna, pozytywistyczna i

semsntyczna.

PAUL FEIERABEND 1924-1994 -”O

metodzie” zwolennik teorii

niewposmiernosci, teoriew są

niewsopmiernwe gdy dotcyz tylko czastkowo

wspolnego zakresu, inne koncepcje

badawcze, mowia o roznych przedmiotach za

pomoca tych samych słów np. planeta –

Ptolemeusz- Słońce, Księżyc, Kopernik –

ziemia, książyc.

KOMPARATYSTYKA – hum ma do

czynienia z metodami nauk humanistyki

1. STATYSTYCZNE – dużo przypadków

2. EKSPERYMENTALNE – testowanie

konkurenc teorii, elimin tych ktorwe

niesprawdza

3. TYPOLOGICZNE- wypdrebnienie klas, np.

6 typow milosci

MET HIST_PORÓW –

1. ewolucja i wspólne źródło - porownuj

bohaterow

2. cykliczne – Krzyżanowski irracjonalne i

irracjonalne, odzial epok; G.B. VICo i

CORSO. Epoki bogow, bohaterów i ludzi;

Trzy typy poznania: wiara, wyobraxnia,

intelekt

3. nieciągłości – strukturalizm i

postrukturalim, polemika z porównwcza, .

MET POR JAKO MET

TYPOLOGICZNA:

- czynnik spoleczno-ekonomiczny – Marks

-cywilizacje i ich typy – starozytnosc-

poganska,

Krzyzanowski – irracjonalne, racjonalne,

CECHY IMMANENTNE LITERATURY:

- foemalisci – konmwencjonala i

zdekonwencjonalizowana

- realna/romantyczna – Jakobson

- wielocxzłonowe Krzyżanowski –

BINARYZm, ma A, nie ma A, wyglady o

setetyce Hegla

METODA TYPOLOGICZNA:

1. COMPARATUM – porwónanie 1

2. COMPARANS – dobieramy, by porównac,

wiele

3. PRONCIPIUM COMARATIONIS –

płąszczyzna porownania

PORÓWNANIE:

MOCNE – lit 19 w polska z rosyjska

SŁABE – polska z arabska

-artystyczne / estetyczne

-persfazyjno-reklamowe

-poznawcze: SYNKRYZJA – zjawiska

podobne, akcent na podobne; DIAKRYZJA –

akcent na roznice.

5 WŁAŚCIWOŚCI PORÓWNANIA:

1. jest STRUKTUROWANIEM zjawiska

2. jest tworzxeniem kontekstu dla danego

zjaeiska przez przywolanie koaransów –

BUDUJEMY KONTEKST

3. jest INTERPRETACJĄ

4. jest OCENĄ, służy stopniowaniu

5, jest MIARĄ