Dz.U.01.138.1545
2002.06.05
zm.
Dz.U.02.41.365
2004.04.01
zm.
Dz.U.03.229.2277
2004.05.01
zm.
Dz.U.03.229.2277
zm.
Dz.U.04.93.895
2004.08.21
zm.
Dz.U.04.173.1808
2005.09.01
zm.
Dz.U.05.155.1298
USTAWA
z dnia 18 wrze
ś
nia 2001 r.
Kodeks morski.
(Dz. U. z dnia 4 grudnia 2001 r.)
Tytuł I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1. § 1. Kodeks morski reguluje stosunki prawne zwi
ą
zane z
ż
eglug
ą
morsk
ą
.
§ 2. W stosunkach cywilnoprawnych zwi
ą
zanych z
ż
eglug
ą
morsk
ą
stosuje si
ę
- w braku
odpowiednich przepisów Kodeksu morskiego - przepisy prawa cywilnego.
§ 3. Stosunki pracy na statkach morskich, sprawy bezpiecze
ń
stwa morskiego, zapobieganie
zanieczyszczaniu morza przez statki oraz inne sprawy w zakresie nieuregulowanym
przepisami Kodeksu morskiego reguluj
ą
odr
ę
bne przepisy.
Art. 2. § 1. Statkiem morskim jest ka
ż
de urz
ą
dzenie pływaj
ą
ce przeznaczone lub u
ż
ywane do
ż
eglugi morskiej, zwane dalej "statkiem".
§ 2. Statkiem morskim w budowie jest statek, którego st
ę
pk
ę
poło
ż
ono lub wykonano
równorz
ę
dn
ą
prac
ę
konstrukcyjn
ą
w miejscu wodowania, a
ż
do zako
ń
czenia budowy.
Art. 3. § 1. Kodeks morski stosuje si
ę
do morskich statków handlowych.
§ 2. Morskim statkiem handlowym jest statek przeznaczony lub u
ż
ywany do prowadzenia
działalno
ś
ci gospodarczej, a w szczególno
ś
ci do: przewozu ładunku lub pasa
ż
erów,
rybołówstwa morskiego lub pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa
morskiego, wydobywania mienia zatopionego w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych
dna morza oraz zasobów znajduj
ą
cego si
ę
pod nim wn
ę
trza Ziemi.
Art. 4. Do statków morskich u
ż
ywanych wył
ą
cznie do celów naukowo-badawczych,
sportowych lub rekreacyjnych stosuje si
ę
Kodeks morski z wyj
ą
tkiem przepisów o przewozie
ładunku lub pasa
ż
erów oraz przepisów o awarii wspólnej.
Art. 5. § 1. Do statków morskich pełni
ą
cych wył
ą
cznie specjaln
ą
słu
ż
b
ę
pa
ń
stwow
ą
stosuje
si
ę
Kodeks morski z wyj
ą
tkiem przepisów o przewozie ładunku lub pasa
ż
erów, o awarii
wspólnej i o przywilejach na statku.
§ 2. Do statków pełni
ą
cych specjaln
ą
słu
ż
b
ę
pa
ń
stwow
ą
zalicza si
ę
w szczególno
ś
ci statki:
hydrograficzne, dozorcze, po
ż
arnicze, telekomunikacyjne, celne, sanitarne, szkolne,
pilotowe, statki u
ż
ywane wył
ą
cznie do ratowania
ż
ycia na morzu lub do łamania lodów.
Art. 6. § 1. Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w ustawie, nie stosuje si
ę
Kodeksu
morskiego do jednostek pływaj
ą
cych Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej oraz Policji.
§ 2. Przepisów Kodeksu morskiego o przewozie ładunku lub pasa
ż
erów nie stosuje si
ę
do
transportów wojskowych morskimi statkami handlowymi, chyba
ż
e strony umowy przewozu
morskiego postanowi
ą
inaczej.
Art. 7. Armatorem jest ten, kto we własnym imieniu uprawia
ż
eglug
ę
statkiem morskim
własnym lub cudzym.
Art. 8. § 1. Terminy przedawnienia roszcze
ń
ze stosunków regulowanych Kodeksem morskim
mog
ą
by
ć
przedłu
ż
ane umow
ą
stron zawart
ą
na pi
ś
mie po zaistnieniu zdarzenia, z którego
wynikło roszczenie.
§ 2. Przepis § 1 nie dotyczy roszcze
ń
stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem s
ą
du lub
wyrokiem s
ą
du polubownego, a tak
ż
e ugod
ą
zawart
ą
przed tymi s
ą
dami.
Tytuł II
STATEK MORSKI
DZIAŁ I
POLSKA PRZYNALE
Ż
NO
ŚĆ
STATKU
Art. 9. § 1.
Ż
eglug
ę
pod polsk
ą
bander
ą
mo
ż
e uprawia
ć
tylko statek o polskiej
przynale
ż
no
ś
ci.
§ 2. (1) (uchylony).
§ 3. (2) Terenowy organ administracji morskiej, na którego obszarze działania znajduje si
ę
port rozpocz
ę
cia podró
ż
y, mo
ż
e w uzasadnionych przypadkach zezwoli
ć
na wykonywanie
przez czas oznaczony stałego przewozu mi
ę
dzy portami polskimi przez statek podnosz
ą
cy
bander
ę
pa
ń
stwa innego ni
ż
pa
ń
stwo członkowskie Unii Europejskiej.
Art. 10. § 1. Statkiem o polskiej przynale
ż
no
ś
ci jest:
1) statek stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, o którym mowa w art. 73 § 1 i 2,
2) statek uwa
ż
any za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, o którym mowa w art. 73 § 3,
2a) (3) statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci, który uzyskał polsk
ą
przynale
ż
no
ść
zgodnie
z rozporz
ą
dzeniem nr 613/91 (EWG) z dnia 4 marca 1991 r. w sprawie transferu statków z
jednego rejestru do drugiego wewn
ą
trz Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 68 z 15.03.1991 r., z pó
ź
n.
zm.).
3) statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci, który czasowo uzyskał polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, o
którym mowa w art. 13 § 1.
§ 2. Przepisy niniejszego działu dotycz
ą
ce statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
stosuje si
ę
do statków uwa
ż
anych za stanowi
ą
ce polsk
ą
własno
ść
.
Art. 11. § 1. Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci jest obowi
ą
zany podnosi
ć
polsk
ą
bander
ę
.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e, w drodze rozporz
ą
dzenia,
zwolni
ć
niektóre rodzaje statków o polskiej przynale
ż
no
ś
ci z obowi
ą
zku podnoszenia
bandery. Zwolnienie nie mo
ż
e dotyczy
ć
statków uprawiaj
ą
cych
ż
eglug
ę
poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 12. § 1. Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci oznacza si
ę
nazw
ą
na dziobie, z ka
ż
dej burty i
na rufie. Pod nazw
ą
na rufie powinna by
ć
uwidoczniona nazwa portu macierzystego statku.
§ 2. (4) Wła
ś
ciciel nadaje statkowi nazw
ę
i wskazuje port morski jako port macierzysty statku.
Nazwa podlega zatwierdzeniu przez dyrektora urz
ę
du morskiego wła
ś
ciwego dla portu
macierzystego statku, w drodze decyzji administracyjnej, z zastrze
ż
eniem § 2a.
§ 2a. (5) Nazwa statku morskiego u
ż
ywanego wył
ą
cznie do celów sportowych lub
rekreacyjnych o długo
ś
ci kadłuba do 24 m podlega zatwierdzeniu, w drodze decyzji
administracyjnej, przez zarz
ą
d polskiego zwi
ą
zku sportowego, o którym mowa w art. 23 § 3.
§ 3. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, tryb
post
ę
powania w sprawach nadawania i zatwierdzenia nazwy statku, uwzgl
ę
dniaj
ą
c
konieczno
ść
jego indywidualizacji.
§ 4. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e okre
ś
li
ć
, w drodze
rozporz
ą
dzenia, inny ni
ż
wskazany w § 1 sposób oznaczania niektórych statków, maj
ą
c na
wzgl
ę
dzie ich rodzaj, przeznaczenie i rodzaj
ż
eglugi.
Art. 13. § 1. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci mo
ż
e uzyska
ć
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
na
czas oznaczony, je
ż
eli wnioskodawca ł
ą
cznie spełni nast
ę
puj
ą
ce wymogi:
1) jest osob
ą
prawn
ą
maj
ą
c
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej siedzib
ę
lub oddział b
ą
d
ź
jest
osob
ą
fizyczn
ą
zamieszkał
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej lub maj
ą
c
ą
w Rzeczypospolitej
Polskiej oddział,
2) przedstawi umow
ę
najmu lub dzier
ż
awy statku b
ą
d
ź
inn
ą
umow
ę
, na podstawie której
b
ę
dzie mógł uprawia
ć
ż
eglug
ę
statkiem we własnym imieniu,
3) zobowi
ąż
e si
ę
,
ż
e b
ę
dzie prowadził działalno
ść
armatorsk
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej,
4) zło
ż
y urz
ę
dowo po
ś
wiadczony odpis lub wyci
ą
g ze stałego rejestru statków, zawieraj
ą
cy
opis statku, oznaczenie wła
ś
ciciela oraz inne dane z tego rejestru, a w szczególno
ś
ci
wpisane prawa zastawu i ograniczenia w rozporz
ą
dzaniu statkiem,
5) przedstawi pisemn
ą
zgod
ę
wła
ś
ciwych organów pa
ń
stwa stałego rejestru statków,
wła
ś
ciciela statku i wszystkich wierzycieli hipotecznych na nadanie statkowi polskiej
przynale
ż
no
ś
ci oraz zapewnienie wła
ś
ciwych organów pa
ń
stwa stałego rejestru statku,
ż
e w
czasie trwania polskiej przynale
ż
no
ś
ci statek nie b
ę
dzie uprawniony do podnoszenia bandery
tego pa
ń
stwa,
6) wska
ż
e port macierzysty statku w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci uzyskuje czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
przez
wpis do rejestru okr
ę
towego, na podstawie postanowienia izby morskiej stwierdzaj
ą
cego
okres przynale
ż
no
ś
ci.
Art. 14. Armator prowadz
ą
cy w Rzeczypospolitej Polskiej działalno
ść
za po
ś
rednictwem
oddziału podlega, w zakresie spraw zwi
ą
zanych z uprawianiem
ż
eglugi statkiem, który
uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, polskiemu prawu i jurysdykcji s
ą
dów polskich w
takim zakresie, w jakim podlega im osoba maj
ą
ca w Rzeczypospolitej Polskiej siedzib
ę
lub
miejsce zamieszkania.
Art. 15. Armator, którego statek uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, jest obowi
ą
zany
obsadzi
ć
statek załog
ą
zgodnie z polskimi przepisami i podda
ć
statek polskim przepisom, w
szczególno
ś
ci w zakresie: pomiaru, bezpiecze
ń
stwa morskiego, dokumentów statku i
ochrony
ś
rodowiska.
Art. 16. Nazwa statku, który uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, mo
ż
e by
ć
zmieniona
tylko za zgod
ą
wła
ś
ciwych władz pa
ń
stwa stałego rejestru statku oraz jego wła
ś
ciciela i
wierzycieli hipotecznych.
Art. 17. § 1. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci traci uzyskan
ą
czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, je
ż
eli:
1) przestanie by
ć
spełniany którykolwiek z wymogów wymienionych w art. 13 § 1,
2) upłynie okres, na jaki uzyskał przynale
ż
no
ść
, i okres ten nie zostanie przedłu
ż
ony,
3) wniesie o to armator statku,
4) armator statku nie przestrzega przepisów niniejszego działu,
5) zostanie wydana decyzja w trybie art. 18.
§ 2. Utrata przez statek czasowej polskiej przynale
ż
no
ś
ci nast
ę
puje z dniem wykre
ś
lenia
statku z polskiego rejestru okr
ę
towego, na podstawie postanowienia izby morskiej.
Art. 18. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e wyda
ć
decyzj
ę
o utracie
czasowej polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku, je
ż
eli wymaga tego interes pa
ń
stwa, a w
szczególno
ś
ci interes polskiej gospodarki morskiej. Z tych samych wzgl
ę
dów minister
wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e wyda
ć
decyzj
ę
sprzeciwiaj
ą
c
ą
si
ę
uzyskaniu
przez statek czasowej polskiej przynale
ż
no
ś
ci.
Art. 19. § 1. Polska przynale
ż
no
ść
statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
mo
ż
e by
ć
zawieszona na wniosek wła
ś
ciciela.
§ 2. Wła
ś
ciciel statku wskazuje we wniosku okres zawieszenia, rejestr, do którego statek
b
ę
dzie wpisany, oraz przedstawia pisemn
ą
zgod
ę
wierzycieli hipotecznych na zawieszenie
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku.
§ 3. Postanowienie o zawieszeniu wydaje izba morska, ustalaj
ą
c okres zawieszenia.
§ 4. Wpis stwierdzaj
ą
cy zawieszenie staje si
ę
skuteczny z dniem zawiadomienia izby
morskiej przez wła
ś
ciciela statku o uzyskaniu przez statek obcej przynale
ż
no
ś
ci.
§ 5. W okresie zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statek nie mo
ż
e podnosi
ć
polskiej
bandery.
Art. 20. Nazwa statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
, którego polska przynale
ż
no
ść
została
zawieszona, nie mo
ż
e by
ć
zmieniona w okresie zawieszenia bez zgody jego wła
ś
ciciela i
wierzycieli hipotecznych. Portem macierzystym takiego statku powinien by
ć
port pa
ń
stwa
czasowej przynale
ż
no
ś
ci statku.
Art. 21. § 1. Zawieszenie polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
ustaje
po upływie okresu zawieszenia lub, na wniosek wła
ś
ciciela, przed upływem tego okresu albo
na skutek utraty przez statek czasowej przynale
ż
no
ś
ci obcego pa
ń
stwa, z zastrze
ż
eniem § 2.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e, ze wzgl
ę
dów okre
ś
lonych w art.
18, wyda
ć
decyzj
ę
o ustaniu zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku lub sprzeciwiaj
ą
c
ą
si
ę
zawieszeniu.
§ 3. Ustanie zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
nast
ę
puje z dniem wykre
ś
lenia w stałym rejestrze okr
ę
towym wpisu o zawieszeniu, na
podstawie postanowienia izby morskiej.
Art. 22. Ilekro
ć
w przepisach niniejszego działu mówi si
ę
o stałym rejestrze statku, rozumie
si
ę
przez to rejestr prowadzony w pa
ń
stwie, do którego przynale
ż
no
ść
została zawieszona, w
którym wpisany jest wła
ś
ciciel statku oraz prawa zastawu i ograniczenia w rozporz
ą
dzaniu
statkiem.
DZIAŁ II
REJESTR OKR
Ę
TOWY
Art. 23. § 1. Statek stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
podlega obowi
ą
zkowi wpisu do polskiego
rejestru okr
ę
towego prowadzonego przez izb
ę
morsk
ą
wła
ś
ciw
ą
dla portu macierzystego
statku, z zastrze
ż
eniem § 2 i 3.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
rodzaje statków stanowi
ą
cych polsk
ą
własno
ść
niepodlegaj
ą
cych obowi
ą
zkowi wpisu do
rejestru okr
ę
towego. Zwolnienie nie mo
ż
e dotyczy
ć
statków uprawiaj
ą
cych
ż
eglug
ę
poza
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. (6) Statek morski stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, u
ż
ywany wył
ą
cznie do celów sportowych
lub rekreacyjnych, o długo
ś
ci kadłuba do 24 m, podlega obowi
ą
zkowi wpisu do polskiego
rejestru jachtów prowadzonego przez polski zwi
ą
zek sportowy, o którym mowa w art. 7
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz. U. Nr 155, poz. 1298).
§ 4. Statek, który nie podlega obowi
ą
zkowi wpisu do rejestru okr
ę
towego, a tak
ż
e statek w
budowie, mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru okr
ę
towego na wniosek wła
ś
ciciela.
§ 5. Statek, o którym mowa w art. 73, wpisuje si
ę
do rejestru okr
ę
towego na wniosek
wła
ś
ciciela lub wszystkich współwła
ś
cicieli.
§ 6. Statek budowany w Rzeczypospolitej Polskiej mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru okr
ę
towego,
je
ż
eli poło
ż
ona została jego st
ę
pka lub wykonana została równorz
ę
dna praca konstrukcyjna
w miejscu wodowania. Dotyczy to równie
ż
statku w budowie niestanowi
ą
cego polskiej
własno
ś
ci. Rejestr okr
ę
towy statku w budowie prowadzi izba morska wła
ś
ciwa dla miejsca
budowy statku.
Art. 24. (7) § 1. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci ani nieuwa
ż
any za stanowi
ą
cy
polsk
ą
własno
ść
wpisuje si
ę
do rejestru okr
ę
towego na wniosek armatora, po spełnieniu
wymaga
ń
okre
ś
lonych w art. 13 § 1, z zastrze
ż
eniem § 2.
§ 2. Do rejestrów, o których mowa w art. 23, mo
ż
e by
ć
wpisany statek b
ę
d
ą
cy własno
ś
ci
ą
obywatela pa
ń
stwa członkowskiego Unii Europejskiej lub osoby prawnej maj
ą
cej siedzib
ę
w
pa
ń
stwie członkowskim Unii Europejskiej, z zastrze
ż
eniem art. 73a.
§ 3. Rejestr okr
ę
towy statków, o których mowa w § 1, prowadzi izba morska wła
ś
ciwa dla
portu polskiego wskazanego przez armatora jako port macierzysty statku.
Art. 25. Rejestr okr
ę
towy składa si
ę
z ksi
ą
g rejestrowych prowadzonych odr
ę
bnie dla
statków:
1) stanowi
ą
cych polsk
ą
własno
ść
i uwa
ż
anych za stanowi
ą
ce polsk
ą
własno
ść
(rejestr
stały),
2) które uzyskały czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
(rejestr tymczasowy),
3) w budowie (rejestr statków w budowie).
Art. 26. § 1. (8) Za czynno
ś
ci rejestrowe, o których mowa w art. 23 § 1, pobiera si
ę
opłaty
rejestrowe, które stanowi
ą
dochód bud
ż
etu pa
ń
stwa, natomiast opłaty za czynno
ś
ci, o
których mowa w art. 23 § 3, stanowi
ą
dochód wła
ś
ciwego polskiego zwi
ą
zku sportowego
prowadz
ą
cego rejestr jachtów.
§ 2. (9) Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
sposób i tryb prowadzenia polskiego rejestru jachtów, wzór dokumentu rejestracyjnego i
wysoko
ść
opłat rejestrowych, z uwzgl
ę
dnieniem odpowiednio przepisów art. 29 ustawy i
zasady proporcjonalno
ś
ci opłat.
Art. 27. § 1. Statek wpisany do rejestru stałego za granic
ą
mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru
stałego w Rzeczypospolitej Polskiej dopiero po wykre
ś
leniu z rejestru zagranicznego.
§ 2. Statek wpisany do rejestru stałego za granic
ą
mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru
tymczasowego w Rzeczypospolitej Polskiej dopiero po zawieszeniu jego dotychczasowej
przynale
ż
no
ś
ci.
§ 3. Wpis do rejestru zagranicznego statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
lub statku
uwa
ż
anego za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
nie wywołuje skutków prawnych przed
wykre
ś
leniem tego statku z polskiego rejestru okr
ę
towego.
§ 4. Czasowe nadanie statkowi, o którym mowa w § 3, obcej przynale
ż
no
ś
ci nie wywołuje
skutków prawnych przed dokonaniem w polskim rejestrze okr
ę
towym wpisu zawieszaj
ą
cego
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
.
Art. 28. Rejestry, o których mowa w art. 23 i 39 § 1, s
ą
jawne. Osoby zainteresowane mog
ą
żą
da
ć
po
ś
wiadczonych wyci
ą
gów i odpisów z rejestrów.
Art. 29. § 1. W rejestrze stałym wpisuje si
ę
:
1) kolejny numer rejestrowy statku i dat
ę
dokonania wpisu,
2) nazw
ę
lub oznaczenie identyfikacyjne i numer identyfikacyjny nadany przez
mi
ę
dzynarodow
ą
organizacj
ę
morsk
ą
, mi
ę
dzynarodowy sygnał wywoławczy oraz rodzaj i
przeznaczenie statku,
3) poprzedni
ą
nazw
ę
lub oznaczenie identyfikacyjne oraz dane dotycz
ą
ce poprzedniego
rejestru i dat
ę
wykre
ś
lenia z tego rejestru,
4) nazw
ę
portu macierzystego statku,
5) rok, miejsce budowy i nazw
ę
stoczni, je
ż
eli dane te s
ą
znane, oraz okre
ś
lenie głównego
materiału kadłuba statku i rodzaju nap
ę
du statku,
6) wymiary główne (rejestrowe) oraz pojemno
ść
statku,
7) oznaczenie i adres wła
ś
ciciela lub wszystkich współwła
ś
cicieli statku z okre
ś
leniem ich
udziałów we współwłasno
ś
ci oraz podstaw
ę
nabycia własno
ś
ci statku,
8) oznaczenie i adres armatora statku,
9) hipotek
ę
morsk
ą
i ograniczenia w rozporz
ą
dzaniu statkiem,
10) stwierdzenie przez izb
ę
morsk
ą
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku,
11) stwierdzenie przez izb
ę
morsk
ą
zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku,
12) podstaw
ę
i dat
ę
wykre
ś
lenia statku z rejestru.
§ 2. W rejestrze tymczasowym, oprócz danych wymienionych w § 1 pkt 1-8, 10 i 12, wpisuje
si
ę
:
1) poprzedni
ą
przynale
ż
no
ść
statku i dat
ę
jej zawieszenia,
2) okres, na jaki statek uzyskał polsk
ą
przynale
ż
no
ść
,
3) oznaczenie i adres przedstawiciela armatora w Rzeczypospolitej Polskiej, je
ż
eli taki
został ustanowiony.
§ 3. W rejestrze statków w budowie wpisuje si
ę
:
1) kolejny numer rejestrowy statku w budowie i dat
ę
dokonania wpisu,
2) oznaczenie identyfikacyjne statku w budowie,
3) nazw
ę
stoczni buduj
ą
cej statek,
4) oznaczenie i adres wła
ś
ciciela statku w budowie,
5) oznaczenie umowy o budow
ę
statku,
6) hipotek
ę
morsk
ą
.
§ 4. Ka
ż
da zmiana danych w rejestrze okr
ę
towym podlega wpisowi.
Art. 30. § 1. Wpis do rejestru okr
ę
towego nast
ę
puje na podstawie zgłoszenia
zainteresowanych, chyba
ż
e prawo przewiduje wpis na wniosek albo z urz
ę
du.
§ 2. Do zgłoszenia zmian podlegaj
ą
cych wpisowi w stosunku do statków stanowi
ą
cych
polsk
ą
własno
ść
i statków uwa
ż
anych za stanowi
ą
ce polsk
ą
własno
ść
, wpisanych do rejestru
okr
ę
towego, obowi
ą
zany jest wła
ś
ciciel statku.
Art. 31. § 1. Wykre
ś
la si
ę
z rejestru okr
ę
towego statek, który:
1) zaton
ą
ł lub uległ zniszczeniu,
2) zagin
ą
ł,
3) utracił polsk
ą
przynale
ż
no
ść
,
4) utracił charakter statku morskiego.
§ 2. W przypadkach okre
ś
lonych w § 1 wykre
ś
lenie statku z rejestru okr
ę
towego wymaga
zgody wierzyciela hipotecznego wyra
ż
onej na pi
ś
mie.
§ 3. Wykre
ś
la si
ę
z rejestru statków w budowie statek, który:
1) uległ zniszczeniu w trakcie budowy albo którego budowa została zaniechana,
2) został wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej Polskiej lub za granic
ą
.
§ 4. W przypadkach okre
ś
lonych w § 3 wykre
ś
lenie wymaga zgody wierzyciela wyra
ż
onej na
pi
ś
mie, chyba
ż
e statek w budowie został wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej
Polskiej, a ci
ążą
ca na nim hipoteka morska została wpisana do tego rejestru z urz
ę
du.
Art. 32. Statek uwa
ż
a si
ę
za zaginiony, je
ż
eli w ci
ą
gu liczonego podwójnie okresu
niezb
ę
dnego w normalnych warunkach do przej
ś
cia do portu przeznaczenia z miejsca, z
którego nadeszła ostatnia wiadomo
ść
o statku, nie zawin
ą
ł on do tego portu ani nie nadeszła
ż
adna kolejna wiadomo
ść
o statku. Okres wymagany do uznania statku za zaginiony nie
mo
ż
e by
ć
krótszy ni
ż
miesi
ą
c ani dłu
ż
szy ni
ż
3 miesi
ą
ce, licz
ą
c od dnia nadej
ś
cia ostatniej
wiadomo
ś
ci o statku, a je
ż
eli brak wiadomo
ś
ci o statku pozostaje w zwi
ą
zku z działaniami
wojennymi - krótszy ni
ż
6 miesi
ę
cy.
Art. 33. § 1. Zgłoszenie do rejestru okr
ę
towego powinno by
ć
dokonane w ci
ą
gu 6 tygodni od
dnia, w którym obowi
ą
zany do zgłoszenia dowiedział si
ę
o okoliczno
ś
ci podlegaj
ą
cej wpisowi
do rejestru.
§ 2. (10) W razie niezgłoszenia statku lub okoliczno
ś
ci podlegaj
ą
cych wpisowi do rejestru
okr
ę
towego izba morska mo
ż
e, w drodze postanowienia, nało
ż
y
ć
na obowi
ą
zanego do
zgłoszenia kar
ę
grzywny w wysoko
ś
ci od 500 do 10.000 PLN w celu spowodowania
zgłoszenia. Grzywny nieuiszczone mog
ą
by
ć
umorzone w cało
ś
ci lub cz
ęś
ci w przypadku
dokonania zgłoszenia przez obowi
ą
zanego.
§ 2a. (11) Na postanowienie o nało
ż
eniu kary grzywny, o której mowa w § 2, przysługuje
za
ż
alenie.
§ 3. Je
ż
eli obowi
ą
zany nie dokona zgłoszenia pomimo wezwania, izba morska mo
ż
e, po
przeprowadzeniu dochodzenia, dokona
ć
wpisu z urz
ę
du, zaznaczaj
ą
c to w osnowie wpisu.
Art. 34. Izba morska bada, czy:
1) zgłoszenie lub wniosek i doł
ą
czone do nich dokumenty odpowiadaj
ą
pod wzgl
ę
dem
tre
ś
ci i formy obowi
ą
zuj
ą
cym przepisom prawa,
2) zgłoszone dane s
ą
zgodne z rzeczywisto
ś
ci
ą
, je
ż
eli ma w tym wzgl
ę
dzie uzasadnione
w
ą
tpliwo
ś
ci.
Art. 35. § 1. Okoliczno
ść
b
ę
d
ą
ca przedmiotem wpisu do rejestru okr
ę
towego jest skuteczna
wobec osób trzecich. Okoliczno
ść
taka, mimo braku wpisu do rejestru okr
ę
towego, jest
skuteczna wobec osób trzecich, gdy o niej wiedziały.
§ 2. Do oceny skutków wpisu do rejestru okr
ę
towego stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o
prawach jawnych z ksi
ę
gi wieczystej.
Art. 36. § 1. Po wpisaniu do rejestru okr
ę
towego statek otrzymuje certyfikat okr
ę
towy, a
statek w budowie - certyfikat statku w budowie.
§ 2. Certyfikat okr
ę
towy stanowi dowód polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku.
§ 3. Statkowi nabytemu za granic
ą
polski urz
ą
d konsularny mo
ż
e wyda
ć
tymczasowe
ś
wiadectwo polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku (
ś
wiadectwo o banderze) wa
ż
ne na okres nie
dłu
ż
szy ni
ż
6 miesi
ę
cy. O wydaniu
ś
wiadectwa polski urz
ą
d konsularny zawiadamia wła
ś
ciw
ą
izb
ę
morsk
ą
.
Art. 37. § 1. W razie wydania certyfikatu okr
ę
towego statkowi, który uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, dokument wydany takiemu statkowi przez organ prowadz
ą
cy jego rejestr
stały powinien zosta
ć
temu organowi zwrócony. O zwrocie dokumentu armator statku
zawiadamia izb
ę
morsk
ą
w terminie 30 dni, licz
ą
c od dnia otrzymania certyfikatu okr
ę
towego.
§ 2. (12) W razie zawieszenia przez izb
ę
morsk
ą
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku stanowi
ą
cego
polsk
ą
własno
ść
lub uwa
ż
anego za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
wła
ś
ciciel statku
obowi
ą
zany jest zwróci
ć
izbie morskiej certyfikat okr
ę
towy w terminie 30 dni, licz
ą
c od dnia
wydania statkowi odpowiedniego dokumentu przez zagraniczny organ rejestrowy. W razie
niezwrócenia certyfikatu okr
ę
towego stosuje si
ę
art. 33 § 2 i § 2a.
§ 3. Izba morska zawiadamia wła
ś
ciwe władze pa
ń
stwa rejestru stałego o ustaniu czasowej
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku.
Art. 38. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
sposób prowadzenia rejestru okr
ę
towego i tryb post
ę
powania rejestrowego, wzory ksi
ą
g
rejestrowych, wzór certyfikatu okr
ę
towego, certyfikatu statku w budowie i
ś
wiadectwa o
banderze, tryb ich wydawania oraz wysoko
ść
opłat rejestrowych, maj
ą
c na uwadze
przeznaczenie rejestru okr
ę
towego.
Art. 39. § 1. (13) Statek stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, który nie podlega obowi
ą
zkowi wpisu
do rejestru okr
ę
towego lub polskiego rejestru jachtów i nie został wpisany do któregokolwiek
z tych rejestrów, rejestruje si
ę
w urz
ę
dzie morskim wła
ś
ciwym dla swojego portu
macierzystego. Obowi
ą
zek ten nie dotyczy statków u
ż
ywanych do celów sportowych lub
rekreacyjnych, o długo
ś
ci do 5 m, nieuprawiaj
ą
cych
ż
eglugi mi
ę
dzynarodowej.
§ 2. Dokument rejestracyjny wydany przez urz
ą
d morski stanowi dowód polskiej
przynale
ż
no
ś
ci statku niewpisanego do rejestru okr
ę
towego.
§ 3. Za wydanie dokumentu rejestracyjnego urz
ą
d morski pobiera opłat
ę
. Opłata stanowi
dochód bud
ż
etu pa
ń
stwa.
§ 4. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
sposób rejestracji statków morskich, o których mowa w § 1, tryb post
ę
powania rejestrowego,
wzór dokumentu rejestracyjnego oraz tryb ustalania i wysoko
ść
opłat rejestrowych, maj
ą
c na
uwadze pojemno
ść
i przeznaczenie statku.
DZIAŁ III
POMIAR STATKU
Art. 40. § 1. Pomiar statku polega na ustaleniu jego pojemno
ś
ci brutto i netto oraz wymiarów
głównych (rejestrowych).
§ 2. Pomiaru statku dokonuje organ pomiarowy, wydaj
ą
c na jego podstawie
ś
wiadectwo
pomiarowe.
Art. 41. § 1. Do pomiaru statków stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej konwencji o
pomierzaniu pojemno
ś
ci statków, sporz
ą
dzonej w Londynie dnia 23 czerwca 1969 r. (Dz. U. z
1983 r. Nr 56, poz. 247), zwanej dalej "Konwencj
ą
o pomierzaniu", wraz ze zmianami
obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej,
podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy sposób, oraz przepisy niniejszego działu.
§ 2. Mi
ę
dzynarodowym
ś
wiadectwem pomiarowym, w rozumieniu przepisów Kodeksu
morskiego, jest
ś
wiadectwo pomiarowe wydane na podstawie Konwencji o pomierzaniu b
ą
d
ź
innej umowy mi
ę
dzynarodowej w tym zakresie, której stron
ą
jest Rzeczpospolita Polska.
Art. 42. § 1. Obowi
ą
zkowemu pomiarowi podlega statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e zwolni
ć
, w drodze
rozporz
ą
dzenia, niektóre rodzaje statków o polskiej przynale
ż
no
ś
ci z obowi
ą
zkowego
pomiaru. Nie dotyczy to statków uprawiaj
ą
cych
ż
eglug
ę
poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
§ 3. Statek o obcej przynale
ż
no
ś
ci zawijaj
ą
cy do portu polskiego, nieposiadaj
ą
cy
ś
wiadectwa
pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2, mo
ż
e by
ć
, na mocy decyzji dyrektora
wła
ś
ciwego urz
ę
du morskiego, poddany pomiarowi.
Art. 43. § 1. Ka
ż
dy statek mo
ż
e by
ć
poddany pomiarowi na wniosek wła
ś
ciciela, armatora lub
kapitana.
§ 2. Wpis do rejestru okr
ę
towego danych o pojemno
ś
ci i wymiarach rejestrowych statku
nast
ę
puje wył
ą
cznie na podstawie
ś
wiadectwa pomiarowego wydanego przez polski organ
pomiarowy b
ą
d
ź
ś
wiadectwa pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2.
Art. 44. § 1.
Ś
wiadectwo pomiarowe wydawane jest bez okre
ś
lenia terminu jego wa
ż
no
ś
ci,
chyba
ż
e przepisy szczególne stanowi
ą
inaczej.
§ 2.
Ś
wiadectwo pomiarowe traci wa
ż
no
ść
, je
ż
eli statek, któremu zostało wydane:
1) zostanie tak zmieniony,
ż
e nie odpowiada danym zawartym w
ś
wiadectwie w zakresie
pojemno
ś
ci i wymiarów rejestrowych,
2) zatonie lub ulegnie zniszczeniu, zaginie b
ą
d
ź
utraci charakter statku morskiego,
3) zmieni przynale
ż
no
ść
, z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w umowach
mi
ę
dzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stron
ą
.
Art. 45. Statek podlegaj
ą
cy obowi
ą
zkowemu pomiarowi mo
ż
e by
ć
, w celu kontroli, poddany
ponownemu pomiarowi.
Art. 46. § 1. Kontrola statku zawijaj
ą
cego do portu polskiego pod bander
ą
pa
ń
stwa b
ę
d
ą
cego
stron
ą
Konwencji o pomierzaniu lub innej umowy mi
ę
dzynarodowej o wzajemnym uznawaniu
dokumentów pomiarowych, której stron
ą
jest Rzeczpospolita Polska, ogranicza si
ę
do
sprawdzenia:
1) czy statek posiada wa
ż
ne
ś
wiadectwo pomiarowe odpowiadaj
ą
ce postanowieniom
umowy mi
ę
dzynarodowej, na podstawie której zostało wydane,
2) czy zasadnicza charakterystyka statku odpowiada danym zawartym w tym
ś
wiadectwie.
§ 2. Kontrola, o której mowa w § 1, nie mo
ż
e powodowa
ć
przetrzymania statku.
Art. 47. § 1. Za pomiar statku pobiera si
ę
opłaty pomiarowe.
§ 2. Nie pobiera si
ę
opłat pomiarowych za pomiar kontrolny, je
ż
eli wynik pomiaru oka
ż
e si
ę
zgodny z danymi zawartymi w
ś
wiadectwie pomiarowym.
Art. 48. § 1. Organami pomiarowymi s
ą
dyrektorzy urz
ę
dów morskich.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e, w drodze rozporz
ą
dzenia,
powierzy
ć
zadania organu pomiarowego instytucji klasyfikacyjnej, uwzgl
ę
dniaj
ą
c specyfik
ę
i
charakter zada
ń
realizowanych przez t
ę
instytucj
ę
.
Art. 49. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia:
1) zakres działania organu pomiarowego,
2) sposób pomierzania, w tym tak
ż
e statków, do których nie stosuje si
ę
postanowie
ń
Konwencji o pomierzaniu,
3) tryb post
ę
powania pomiarowego i kontrolnego,
4) wzory
ś
wiadectw pomiarowych oraz wysoko
ść
opłat pomiarowych,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c zasady praktyki mi
ę
dzynarodowej w tym zakresie.
DZIAŁ IV
DOKUMENTY STATKU
Art. 50. § 1. Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci obowi
ą
zany jest prowadzi
ć
dzienniki i posiada
ć
dokumenty prawem przewidziane.
§ 2. Dokumenty, o których mowa w § 1, wymagane dla statku uprawiaj
ą
cego
ż
eglug
ę
mi
ę
dzynarodow
ą
powinny zawiera
ć
oznaczenia tak
ż
e w j
ę
zyku angielskim.
Art. 51. § 1. Wszystkie dokumenty wymagane dla statku powinny by
ć
przechowywane na
statku i okazywane na
żą
danie upowa
ż
nionych władz.
§ 2. Za kompletno
ść
i aktualno
ść
dokumentów oraz prawidłowo
ść
wpisów w dziennikach
odpowiada kapitan.
Art. 52. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej, okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
rodzaje, wzory i sposób prowadzenia dzienników oraz innych dokumentów statku,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c rodzaje statków i dokumentów znajduj
ą
cych si
ę
na tych statkach, a tak
ż
e
okre
ś
li sposób przechowywania tych dokumentów.
Tytuł III
KAPITAN STATKU
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 53. § 1. Kapitan sprawuje kierownictwo statku i wykonuje inne funkcje okre
ś
lone
przepisami.
§ 2. Wszystkie osoby znajduj
ą
ce si
ę
na statku obowi
ą
zane s
ą
podporz
ą
dkowa
ć
si
ę
zarz
ą
dzeniom kapitana wydanym w celu zapewnienia bezpiecze
ń
stwa i porz
ą
dku na statku.
Art. 54. § 1. Kapitan statku jest z mocy prawa przedstawicielem armatora i zainteresowanych
ładunkiem w zakresie zwykłych spraw zwi
ą
zanych z wykonywaniem
ż
eglugi oraz zwykłym
zarz
ą
dem statkiem i ładunkiem. W tych granicach kapitan mo
ż
e w imieniu armatora i
zainteresowanych ładunkiem dokonywa
ć
poza portem macierzystym czynno
ś
ci prawnych
oraz zast
ę
powa
ć
ich przed s
ą
dem.
§ 2. Ograniczenie ustawowego umocowania kapitana dokonane przez armatora lub
zainteresowanych ładunkiem ma skutek prawny mi
ę
dzy tymi osobami a kapitanem, za
ś
wobec osób trzecich, je
ż
eli ograniczenie to było im znane.
Art. 55. Kapitan statku mo
ż
e zgłosi
ć
armatorowi sprzeciw odno
ś
nie do składu i kwalifikacji
zawodowych osób wpisywanych na list
ę
załogi.
DZIAŁ II
OBOWI
Ą
ZKI KAPITANA
Art. 56. Kapitan obowi
ą
zany jest dochowa
ć
staranno
ś
ci sumiennego kapitana statku przy
wszystkich czynno
ś
ciach słu
ż
bowych.
Art. 57. Kapitan obowi
ą
zany jest przed rozpocz
ę
ciem i w czasie podró
ż
y doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej
staranno
ś
ci, aby statek był zdatny do
ż
eglugi, a w szczególno
ś
ci aby odpowiadał
wymaganiom wynikaj
ą
cym z przepisów i zasad dobrej praktyki morskiej co do
bezpiecze
ń
stwa, obsadzenia wła
ś
ciw
ą
załog
ą
, nale
ż
ytego wyposa
ż
enia i zaopatrzenia.
Art. 58. Kapitanowi nie wolno opuszcza
ć
statku, który znajduje si
ę
na morzu, z wył
ą
czeniem
postoju na redzie albo kotwicowisku, lub któremu zagra
ż
a jakiekolwiek niebezpiecze
ń
stwo,
chyba
ż
e wymaga tego bezwzgl
ę
dna konieczno
ść
.
Art. 59. § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest osobi
ś
cie prowadzi
ć
statek przy wchodzeniu do portów,
kanałów i rzek, wychodzeniu z nich oraz w obr
ę
bie portów, jak równie
ż
w ka
ż
dym przypadku
nasuwaj
ą
cym szczególne trudno
ś
ci lub niebezpiecze
ń
stwa.
§ 2. Kapitan obowi
ą
zany jest korzysta
ć
z usług pilota lub holownika, gdy wymagaj
ą
tego
przepisy lub bezpiecze
ń
stwo statku. Kapitan mo
ż
e równie
ż
korzysta
ć
z tych usług, gdy uzna
to za wskazane; korzystanie z usług pilota nie zwalnia kapitana od obowi
ą
zku wymienionego
w § 1.
Art. 60. § 1. Kapitan jest obowi
ą
zany nie
ść
wszelk
ą
pomoc ludziom znajduj
ą
cym si
ę
na
morzu w niebezpiecze
ń
stwie, je
ż
eli udzielenie tej pomocy nie nara
ż
a na powa
ż
ne
niebezpiecze
ń
stwo jego statku i osób znajduj
ą
cych si
ę
na nim.
§ 2. Armator nie odpowiada za naruszenie przez kapitana obowi
ą
zku okre
ś
lonego w § 1.
Art. 61. § 1. Kapitan jest obowi
ą
zany przedsi
ę
wzi
ąć
wszystkie
ś
rodki dla uchronienia statku
oraz znajduj
ą
cych si
ę
na nim osób i ładunku przed szkod
ą
.
§ 2. Je
ż
eli statkowi grozi zagłada, kapitan obowi
ą
zany jest w pierwszej kolejno
ś
ci
zastosowa
ć
wszelkie dost
ę
pne mu
ś
rodki dla ocalenia pasa
ż
erów, a nast
ę
pnie załogi.
Kapitan opuszcza statek jako ostatni, czuwaj
ą
c nad ocaleniem, je
ż
eli jest to mo
ż
liwe,
dzienników, dokumentów, map, kosztowno
ś
ci i kasy statku.
Art. 62. § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby ładunek był
nale
ż
ycie załadowany i zabezpieczony oraz wyładowany, chocia
ż
by czynno
ś
ci te powierzono
osobom trudni
ą
cym si
ę
zawodowo takimi czynno
ś
ciami.
§ 2. W czasie podró
ż
y kapitan obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby ładunek
nie uległ uszkodzeniu lub utracie. Obowi
ą
zany jest ponadto podejmowa
ć
działania konieczne
dla zabezpieczenia interesów osób zainteresowanych ładunkiem oraz w miar
ę
mo
ż
no
ś
ci
zawiadamia
ć
je o szczególnych zdarzeniach dotycz
ą
cych ładunku.
Art. 63. W razie zagro
ż
enia wojennego lub blokady portu przeznaczenia kapitan obowi
ą
zany
jest zawin
ąć
do najbli
ż
szego bezpiecznego portu - o ile to mo
ż
liwe, do portu pa
ń
stwa
zaprzyja
ź
nionego - i przedsi
ę
wzi
ąć
wszelkie
ś
rodki potrzebne do uchronienia statku oraz
znajduj
ą
cych si
ę
na nim osób, mienia i dokumentów przed zawładni
ę
ciem przez
nieprzyjaciela lub przed innym niebezpiecze
ń
stwem wojennym.
Art. 64. § 1. Je
ż
eli statek, osoba na nim przebywaj
ą
ca lub ładunek uległy wypadkowi
powoduj
ą
cemu znaczn
ą
szkod
ę
albo istnieje prawdopodobie
ń
stwo,
ż
e szkoda taka nast
ą
piła,
kapitan obowi
ą
zany jest w ci
ą
gu dwudziestu czterech godzin od chwili przybycia statku do
pierwszego portu albo w ci
ą
gu dwudziestu czterech godzin od wypadku, który nast
ą
pił w
porcie, zgłosi
ć
protest morski:
1) w kraju - izbie morskiej, a w porcie, w którym nie ma izby morskiej - s
ą
dowi rejonowemu,
2) za granic
ą
- polskiemu urz
ę
dowi konsularnemu. Je
ż
eli nie jest to mo
ż
liwe, kapitan
podejmuje czynno
ś
ci niezb
ę
dne dla ustalenia okoliczno
ś
ci wypadku i zabezpieczenia
dowodów w trybie przewidzianym prawem miejscowym.
§ 2. Kapitan obowi
ą
zany jest przy zgłaszaniu protestu przedło
ż
y
ć
list
ę
załogi, dziennik
okr
ę
towy oraz po
ś
wiadczony przez siebie wypis z dziennika okr
ę
towego ze szczegółowym
opisem wypadku, a w razie zagini
ę
cia dziennika okr
ę
towego - szczegółowy opis wszystkich
okoliczno
ś
ci wypadku.
§ 3. Organ przyjmuj
ą
cy protest zawiadamia w miar
ę
mo
ż
liwo
ś
ci o dacie przyj
ę
cia protestu
osoby zainteresowane.
§ 4. Organ przyjmuj
ą
cy protest sporz
ą
dza protokół, w którym zamieszcza zeznania zło
ż
one
przez kapitana i członków załogi wskazanych przez kapitana. W miar
ę
potrzeby po ich
zeznaniach nale
ż
y w protokole zamie
ś
ci
ć
dodatkowo zeznania innych członków załogi,
przesłuchanych - według uznania organu przyjmuj
ą
cego protest - na wniosek osób
zainteresowanych. O przyj
ę
ciu protestu organ sporz
ą
dzaj
ą
cy go umieszcza wzmiank
ę
w
dzienniku okr
ę
towym.
§ 5. Za przyj
ę
cie protestu morskiego pobiera si
ę
opłat
ę
, która stanowi dochód bud
ż
etu
pa
ń
stwa.
§ 6. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwo
ś
ci oraz ministrem wła
ś
ciwym do spraw zagranicznych, okre
ś
li, w drodze
rozporz
ą
dzenia, wysoko
ść
opłat pobieranych za przyj
ę
cie protestu morskiego, bior
ą
c pod
uwag
ę
wysoko
ść
innych opłat tego rodzaju.
Art. 65. § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest:
1) okazywa
ć
bander
ę
statku jednostkom pływaj
ą
cym Marynarki Wojennej i Stra
ż
y
Granicznej,
2) podnosi
ć
bander
ę
przy wprowadzaniu statku do portu.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
sposób i warunki okazywania bandery statku jednostkom pływaj
ą
cym Marynarki Wojennej i
Stra
ż
y Granicznej oraz oddawania honoru przez statki, z uwzgl
ę
dnieniem zwyczajów
mi
ę
dzynarodowych.
Art. 66. § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest niezwłocznie po wypadku morskim zawiadomi
ć
o nim
kapitanat (bosmanat) pierwszego polskiego portu, do którego statek ma wej
ść
po wypadku, a
tak
ż
e wła
ś
ciw
ą
izb
ę
morsk
ą
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. o izbach
morskich (Dz. U. Nr 58, poz. 320, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1989 r. Nr 33, poz. 175 i Nr 35,
poz. 192 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268).
§ 2. Kapitan obowi
ą
zany jest, na
żą
danie izby morskiej lub kapitanatu (bosmanatu) portu,
udzieli
ć
wyja
ś
nie
ń
o ka
ż
dym wypadku morskim.
DZIAŁ III
UPRAWNIENIA KAPITANA
Art. 67. Kapitan statku znajduj
ą
cego si
ę
w niebezpiecze
ń
stwie, po porozumieniu si
ę
ze
statkami, które odpowiedziały na jego wezwanie o pomoc, ma prawo za
żą
da
ć
, aby wskazany
przez niego statek lub statki udzieliły mu pomocy.
Art. 68. § 1. Kapitan mo
ż
e w czasie podró
ż
y zatrzyma
ć
w osobnym pomieszczeniu osob
ę
,
której zachowanie si
ę
na statku zagra
ż
a bezpiecze
ń
stwu statku, ludzi lub mienia.
Zatrzymanie mo
ż
e trwa
ć
najdłu
ż
ej do czasu przybycia statku do najbli
ż
szego portu polskiego
albo do portu pa
ń
stwa, którego obywatelem jest osoba zatrzymana.
§ 2. W razie zawini
ę
cia statku do portu innego pa
ń
stwa ni
ż
okre
ś
lonego w § 1, kapitan
zawiadamia o zatrzymaniu polski urz
ą
d konsularny i wła
ś
ciwe władze miejscowe.
Art. 69. § 1. Kapitan statku b
ę
d
ą
cego poza portem macierzystym uprawniony jest do
zaci
ą
gania w imieniu armatora po
ż
yczek oraz dokonywania w jego imieniu czynno
ś
ci na
kredyt tylko w granicach nieodzownej potrzeby naprawy statku, uzupełnienia załogi,
zaopatrzenia statku lub kontynuowania podró
ż
y.
§ 2. W granicach uprawnie
ń
okre
ś
lonych w § 1 kapitan mo
ż
e nawet sprzeda
ć
zb
ę
dne
przynale
ż
no
ś
ci statku lub zb
ę
dn
ą
cz
ęść
ż
ywno
ś
ci, je
ż
eli oczekiwanie na zlecenie armatora
lub na fundusze od niego jest niemo
ż
liwe lub niecelowe.
§ 3. Je
ż
eli w czasie podró
ż
y nie zdołano w inny sposób uzyska
ć
ś
rodków koniecznych do jej
zako
ń
czenia, kapitan - po uprzednim, je
ż
eli to mo
ż
liwe, zasi
ę
gni
ę
ciu wskazówek
frachtuj
ą
cego i armatora - mo
ż
e ustanowi
ć
na ładunku zastaw, a nawet sprzeda
ć
cz
ęść
ładunku.
§ 4. Przy doborze
ś
rodków dla uzyskania funduszy potrzebnych do zako
ń
czenia podró
ż
y
kapitan obowi
ą
zany jest kierowa
ć
si
ę
tym, by strata wynikła dla armatora i zainteresowanych
ładunkiem była jak najmniejsza.
Art. 70. § 1. Je
ż
eli na statku znajduj
ą
cym si
ę
w podró
ż
y wyczerpały si
ę
zapasy
ż
ywno
ś
ci,
kapitan ma prawo zarz
ą
dzi
ć
- w celu równomiernego rozdziału - rekwizycj
ę
znajduj
ą
cego si
ę
na statku ładunku, który nadaje si
ę
do spo
ż
ycia.
§ 2. Warto
ść
zarekwirowanego ładunku obowi
ą
zany jest zwróci
ć
armator.
DZIAŁ IV
PUBLICZNOPRAWNE FUNKCJE KAPITANA
Art. 71. § 1. O ka
ż
dym przypadku urodzenia lub
ś
mierci na statku w czasie podró
ż
y kapitan
sporz
ą
dza wzmiank
ę
w dzienniku okr
ę
towym oraz protokół, a w przypadku
ś
mierci ponadto
zabezpiecza mienie pozostałe po zmarłym.
§ 2. Kapitan zgłasza urodzenie lub zgon na statku urz
ę
dowi stanu cywilnego pierwszego
portu polskiego, do którego statek zawin
ą
ł, a za granic
ą
polskiemu urz
ę
dowi konsularnemu.
§ 3. Testament osoby zmarłej na statku i akt zabezpieczenia jej mienia kapitan przekazuje
s
ą
dowi rejonowemu wła
ś
ciwemu dla pierwszego portu polskiego, do którego statek zawin
ą
ł,
a za granic
ą
polskiemu urz
ę
dowi konsularnemu.
Art. 72. § 1. W przypadku popełnienia na statku przest
ę
pstwa kapitan obowi
ą
zany jest
sporz
ą
dzi
ć
szczegółowe zawiadomienie o popełnieniu przest
ę
pstwa, przedsi
ę
wzi
ąć
odpowiednie
ś
rodki dla zapobie
ż
enia uchyleniu si
ę
osoby podejrzanej o popełnienie
przest
ę
pstwa od odpowiedzialno
ś
ci karnej, zabezpieczy
ć
dowody i stosownie do okoliczno
ś
ci
przekaza
ć
osob
ę
podejrzan
ą
o popełnienie przest
ę
pstwa wraz z zawiadomieniem o
przest
ę
pstwie wła
ś
ciwemu organowi w pierwszym porcie polskim, do którego statek zawin
ą
ł,
lub polskiej jednostce pływaj
ą
cej Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej lub Policji.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwo
ś
ci i ministrem wła
ś
ciwym do spraw zagranicznych, okre
ś
li, w drodze
rozporz
ą
dzenia, tryb post
ę
powania kapitana odno
ś
nie do osób podejrzanych o popełnienie
przest
ę
pstw przeciwko bezpiecze
ń
stwu
ż
eglugi morskiej i sposoby przekazywania informacji
oraz dowodów odnosz
ą
cych si
ę
do takich przest
ę
pstw władzom innych pa
ń
stw,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c umowy mi
ę
dzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stron
ą
.
Tytuł IV
PRAWA RZECZOWE
DZIAŁ I
WŁASNO
ŚĆ
STATKU
Art. 73. § 1. Statek stanowi polsk
ą
własno
ść
, je
ż
eli jest własno
ś
ci
ą
:
1) Skarbu Pa
ń
stwa,
2) osoby prawnej maj
ą
cej siedzib
ę
w Rzeczypospolitej Polskiej,
3) obywatela polskiego zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Statkiem stanowi
ą
cym polsk
ą
własno
ść
jest równie
ż
statek wchodz
ą
cy w skład maj
ą
tku
spółki osobowej wpisanej do polskiego rejestru przedsi
ę
biorców.
§ 3. Statkiem uwa
ż
anym za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
jest statek:
1) b
ę
d
ą
cy co najmniej w połowie własno
ś
ci
ą
podmiotów wymienionych w § 1, je
ż
eli armator
tego statku ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego
zakładu głównego lub oddziału, a statek, na wniosek wszystkich współwła
ś
cicieli, został
wpisany do polskiego rejestru okr
ę
towego w ksi
ę
dze rejestru stałego,
2) b
ę
d
ą
cy własno
ś
ci
ą
spółki kapitałowej maj
ą
cej siedzib
ę
za granic
ą
, w której jeden z
podmiotów wymienionych w § 1 ma udział kapitałowy, je
ż
eli armator tego statku ma w
Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego zakładu głównego lub
oddziału, a statek, na wniosek wła
ś
ciciela, został wpisany do polskiego rejestru okr
ę
towego
w ksi
ę
dze rejestru stałego.
Art. 73a. (14) Za statek, o którym mowa w art. 24 § 2, uwa
ż
a si
ę
równie
ż
statek:
1) b
ę
d
ą
cy co najmniej w połowie własno
ś
ci
ą
obywatela pa
ń
stwa członkowskiego Unii
Europejskiej lub osoby prawnej maj
ą
cej siedzib
ę
w pa
ń
stwie członkowskim Unii Europejskiej,
je
ż
eli armator tego statku ma w pa
ń
stwie członkowskim Unii Europejskiej miejsce
zamieszkania albo siedzib
ę
swojego zakładu głównego lub oddziału, a statek, na wniosek
wszystkich współwła
ś
cicieli, został wpisany do polskiego rejestru okr
ę
towego w ksi
ę
dze
rejestru stałego,
2) b
ę
d
ą
cy własno
ś
ci
ą
spółki kapitałowej maj
ą
cej siedzib
ę
za granic
ą
, w której obywatel
pa
ń
stwa członkowskiego Unii Europejskiej lub osoba prawna maj
ą
ca siedzib
ę
w pa
ń
stwie
członkowskim Unii Europejskiej ma udział kapitałowy, je
ż
eli armator tego statku ma w
pa
ń
stwie członkowskim Unii Europejskiej miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego
zakładu głównego lub oddziału, a statek, na wniosek wła
ś
ciciela, został wpisany do polskiego
rejestru okr
ę
towego w ksi
ę
dze rejestru stałego.
Art. 74. Umowa o przeniesienie własno
ś
ci statku, o którym mowa w art. 73 § 1,
podlegaj
ą
cego obowi
ą
zkowi wpisu do rejestru okr
ę
towego, powinna by
ć
zawarta na pi
ś
mie, z
podpisami stron notarialnie po
ś
wiadczonymi. Dotyczy to równie
ż
statku, o którym mowa w
art. 73 § 3, oraz statku w budowie, wpisanych do polskiego rejestru okr
ę
towego.
Art. 75. Przepisy o przeniesieniu własno
ś
ci statku stosuje si
ę
odpowiednio do przeniesienia
udziału we własno
ś
ci statku.
DZIAŁ II
ZASTAW NA STATKU
Art. 76. § 1. Na statku wpisanym do rejestru okr
ę
towego mo
ż
na ustanowi
ć
zastaw wpisany
do tego rejestru (hipotek
ę
morsk
ą
). Do hipoteki morskiej stosuje si
ę
odpowiednio przepisy
prawa cywilnego o hipotece, z uwzgl
ę
dnieniem przepisów niniejszego działu.
§ 2. Do powstania hipoteki morskiej niezb
ę
dny jest wpis do rejestru okr
ę
towego.
Art. 77. O
ś
wiadczenie woli wła
ś
ciciela o ustanowieniu na jego statku hipoteki morskiej
powinno by
ć
zło
ż
one na pi
ś
mie, z podpisem notarialnie po
ś
wiadczonym, z zastrze
ż
eniem art.
84 § 1.
Art. 78. § 1. Hipoteka morska mo
ż
e by
ć
wyra
ż
ona równie
ż
w walucie obcej lub jednostkach
obliczeniowych okre
ś
lonych w art. 101 § 2.
§ 2. W celu zabezpieczenia tej samej wierzytelno
ś
ci mo
ż
na ustanowi
ć
hipotek
ę
morsk
ą
na
wi
ę
cej ni
ż
jednym statku.
Art. 79. § 1. Hipoteka morska obci
ąż
a, oprócz statku i jego przynale
ż
no
ś
ci, tak
ż
e
wierzytelno
ś
ci wła
ś
ciciela statku powstałe po ustanowieniu hipoteki z tytułu:
1) odszkodowania za uszkodzenie lub strat
ę
statku, ł
ą
cznie z odszkodowaniem
ubezpieczeniowym,
2) wynagrodzenia za ratownictwo w zakresie, w jakim wyrównuje ono szkody w statku
spowodowane ratownictwem,
3) udziału statku w awarii wspólnej,
4) opłat za najem lub dzier
ż
aw
ę
statku.
§ 2. Strony mog
ą
rozszerzy
ć
zakres wierzytelno
ś
ci obci
ąż
onych hipotek
ą
morsk
ą
.
Art. 80. (15) Umowa o przeniesienie własno
ś
ci statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
na
osob
ę
zagraniczn
ą
w rozumieniu art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalno
ś
ci gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) wymaga uprzedniej zgody wierzyciela
hipotecznego wyra
ż
onej na pi
ś
mie, z podpisem notarialnie po
ś
wiadczonym.
Art. 81. W przypadku
ś
wiadomego, znacznego zwi
ę
kszenia ryzyka zwi
ą
zanego z
eksploatacj
ą
statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
, które powoduje istotne pogorszenie
sytuacji wierzyciela hipotecznego, mo
ż
e on
żą
da
ć
niezwłocznego zaspokojenia z przedmiotu
hipoteki lub dodatkowego odpowiedniego zabezpieczenia.
Art. 82. § 1. Hipotek
ę
morsk
ą
mo
ż
na ustanowi
ć
na statku w budowie.
§ 2. Hipoteka morska na statku w budowie obejmuje materiały, urz
ą
dzenia i wyposa
ż
enie
znajduj
ą
ce si
ę
na terenie stoczni buduj
ą
cej obci
ąż
ony hipotek
ą
statek, które przez
oznakowanie lub w inny sposób zostały wyra
ź
nie zidentyfikowane jako przeznaczone do
budowy lub na wyposa
ż
enie tego statku.
Art. 83. § 1. Wierzytelno
ść
zabezpieczona hipotek
ą
morsk
ą
podlega zaspokojeniu z
przedmiotu tej hipoteki z pierwsze
ń
stwem przed innymi wierzytelno
ś
ciami, z wyj
ą
tkiem
wierzytelno
ś
ci uprzywilejowanych, o których mowa w art. 91, kosztów egzekucyjnych,
nale
ż
no
ś
ci alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby,
niezdolno
ś
ci do pracy, kalectwa lub
ś
mierci, jak równie
ż
kosztów ostatniej choroby i zwykłego
pogrzebu wła
ś
ciciela statku.
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z przedmiotu hipoteki morskiej nast
ę
puje w
drodze s
ą
dowego post
ę
powania egzekucyjnego, o ile przepisy niniejszego działu nie
stanowi
ą
inaczej.
Art. 84. § 1. Umowa zawarta mi
ę
dzy wła
ś
cicielem statku a wierzycielem o ustanowieniu
hipoteki morskiej mo
ż
e przewidywa
ć
przej
ę
cie przez wierzyciela hipotecznego posiadania
statku obci
ąż
onego hipotek
ą
, ł
ą
cznie z upowa
ż
nieniem do jego sprzeda
ż
y, w celu
zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelno
ś
ci z dochodu, jaki przynosi statek, lub z ceny
uzyskanej z jego sprzeda
ż
y. Umowa powinna okre
ś
la
ć
warto
ść
statku.
§ 2. Umowa, o której mowa w § 1, powinna by
ć
sporz
ą
dzona na pi
ś
mie, z podpisami stron
notarialnie po
ś
wiadczonymi, i wpisana do rejestru okr
ę
towego.
§ 3. Zawarcie umowy, o której mowa w § 1, wymaga uprzedniej zgody pozostałych wierzycieli
hipotecznych wyra
ż
onej na pi
ś
mie, z podpisami notarialnie po
ś
wiadczonymi.
Art. 85. § 1. Przej
ę
cie posiadania statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
ustanowion
ą
na
podstawie umowy, o której mowa w art. 84 § 1, mo
ż
e nast
ą
pi
ć
, je
ż
eli wła
ś
ciciel statku nie
zaspokaja zabezpieczonej tak
ą
hipotek
ą
wierzytelno
ś
ci lub w innych przypadkach
przewidzianych w umowie.
§ 2. Przej
ę
cie posiadania statku wymaga zło
ż
enia przez wierzyciela hipotecznego
o
ś
wiadczenia w tej sprawie, z powołaniem si
ę
na okoliczno
ś
ci uzasadniaj
ą
ce przej
ę
cie
posiadania.
§ 3. O
ś
wiadczenie, o którym mowa w § 2, powinno by
ć
zło
ż
one na pi
ś
mie, z podpisem
notarialnie po
ś
wiadczonym; podlega ono ujawnieniu w rejestrze okr
ę
towym nie wcze
ś
niej ni
ż
po upływie 14 dni od dnia zawiadomienia wła
ś
ciciela statku zgodnie z art. 87 § 1, chyba
ż
e
wła
ś
ciciel wyraził zgod
ę
na wcze
ś
niejszy termin.
§ 4. Wprowadzenie wierzyciela hipotecznego w posiadanie statku mo
ż
e nast
ą
pi
ć
, na jego
wniosek, przy udziale komornika. Do wniosku nale
ż
y doł
ą
czy
ć
postanowienie izby morskiej
stwierdzaj
ą
ce zgodno
ść
o
ś
wiadczenia, o którym mowa w § 2, z tre
ś
ci
ą
umowy, o której
mowa w art. 84 § 1.
§ 5. Wierzyciel hipoteczny, który przej
ą
ł statek w posiadanie zgodnie z przepisami § 1-4,
mo
ż
e odda
ć
go w posiadanie osobie trzeciej b
ą
d
ź
te
ż
wydzier
ż
awi
ć
lub odda
ć
w najem w
celu zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelno
ś
ci z opłat za dzier
ż
aw
ę
lub najem statku.
Umowa, o której mowa w art. 84 § 1, mo
ż
e przewidywa
ć
,
ż
e do oddania statku w posiadanie
osobie trzeciej, a tak
ż
e zawarcia umowy dzier
ż
awy lub najmu statku potrzebna jest zgoda
wła
ś
ciciela statku.
Art. 86. § 1. Sprzeda
ż
statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
zgodnie z art. 84 § 1 mo
ż
e
nast
ą
pi
ć
na wniosek wierzyciela hipotecznego po upływie terminu zaspokojenia
wierzytelno
ś
ci.
§ 2. Sprzeda
ż
przeprowadza notariusz albo komornik w terminie 30 dni, licz
ą
c od dnia
zło
ż
enia przez wierzyciela hipotecznego wniosku o dokonanie sprzeda
ż
y. Wniosek taki
powinien by
ć
zło
ż
ony na pi
ś
mie, z podpisem notarialnie po
ś
wiadczonym; podlega on
ujawnieniu w rejestrze okr
ę
towym nie wcze
ś
niej ni
ż
po upływie 14 dni od dnia zawiadomienia
wła
ś
ciciela statku i organu rejestrowego zgodnie z art. 87 § 1, chyba
ż
e wła
ś
ciciel wyraził
zgod
ę
na wcze
ś
niejszy termin.
§ 3. Wierzyciel hipoteczny powinien na pi
ś
mie zawiadomi
ć
innych wierzycieli hipotecznych o
zło
ż
eniu wniosku o dokonanie sprzeda
ż
y statku zgodnie z § 1 co najmniej na 7 dni przed
dat
ą
sprzeda
ż
y. W braku zawiadomienia ponosi on odpowiedzialno
ść
za wynikł
ą
st
ą
d
szkod
ę
.
§ 4. Sprzeda
ż
statku dokonana zgodnie z przepisami § 1 i 2 ma te same skutki prawne, co
sprzeda
ż
dokonana w drodze s
ą
dowego post
ę
powania egzekucyjnego.
Art. 87. § 1. Przed podj
ę
ciem przez wierzyciela hipotecznego czynno
ś
ci maj
ą
cych na celu
jego zaspokojenie ze statku, o których mowa w art. 85 § 1 lub art. 86 § 1, powinien on na
pi
ś
mie zawiadomi
ć
wła
ś
ciciela statku i organ rejestrowy o zamierzonym podj
ę
ciu działa
ń
zmierzaj
ą
cych do zaspokojenia jego roszcze
ń
wynikaj
ą
cych z ustanowionej na tym statku
hipoteki morskiej.
§ 2. Wła
ś
ciciel statku mo
ż
e w ci
ą
gu 14 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w § 1,
zaspokoi
ć
wierzyciela hipotecznego b
ą
d
ź
wyst
ą
pi
ć
do s
ą
du z powództwem o ustalenie,
ż
e
wierzytelno
ść
nie istnieje albo nie jest wymagalna w cało
ś
ci lub w cz
ęś
ci. Wniesienie tego
powództwa powoduje zawieszenie prawa wierzyciela hipotecznego do zaspokojenia si
ę
zgodnie z art. 85 § 1 lub art. 86 § 1 do czasu prawomocnego zako
ń
czenia post
ę
powania.
§ 3. Wniesienie do s
ą
du powództwa, o którym mowa w § 2, wymaga ujawnienia w rejestrze
okr
ę
towym.
§ 4. Je
ż
eli wierzycielem hipotecznym jest bank zagraniczny lub zagraniczna instytucja
finansowa, jego wierzytelno
ść
mo
ż
e by
ć
zaspokojona w walutach obcych, je
ż
eli hipoteka była
wyra
ż
ona w tych walutach lub jednostkach obliczeniowych okre
ś
lonych w art. 101 § 2.
Zaspokojenie nast
ę
puje za po
ś
rednictwem banku, który na podstawie odr
ę
bnych przepisów
jest upowa
ż
niony do skupu i sprzeda
ż
y walut obcych, wskazanego przez wierzyciela
hipotecznego.
Art. 88. Umowa o ustanowienie hipoteki morskiej zgodnie z art. 84 § 1 mo
ż
e dotyczy
ć
tak
ż
e
statku w budowie.
Art. 89. Do nieb
ę
d
ą
cego hipotek
ą
morsk
ą
zastawu na statkach stosuje si
ę
przepisy prawa
cywilnego o zastawie na rzeczach ruchomych.
DZIAŁ III
PRZYWILEJE NA STATKU
Art. 90. § 1. Wierzycielom słu
ż
y na zabezpieczenie wierzytelno
ś
ci uprzywilejowanych
ustawowe prawo zastawu na statku z pierwsze
ń
stwem przed innymi wierzytelno
ś
ciami,
cho
ć
by zabezpieczonymi zastawem wynikaj
ą
cym z umowy lub orzeczenia s
ą
du.
§ 2. Przywilej słu
ż
y bez wzgl
ę
du na zmian
ę
osoby wła
ś
ciciela lub armatora i dobr
ą
wiar
ę
nabywcy statku.
Art. 91. Uprzywilejowane s
ą
wierzytelno
ś
ci z tytułu:
1) nale
ż
nych pa
ń
stwu kosztów s
ą
dowych, nie wył
ą
czaj
ą
c kosztów egzekucji s
ą
dowej;
wydatków poniesionych we wspólnym interesie wierzycieli na zachowanie statku lub w celu
sprzeda
ż
y statku i podziału uzyskanej ceny; opłat tona
ż
owych, latarniowych lub portowych
oraz innych opłat i
ś
wiadcze
ń
publicznych tego rodzaju; opłat pilotowych oraz kosztów
nadzoru i zachowania statku powstałych od chwili jego wej
ś
cia do ostatniego portu,
2) umów o prac
ę
na statku zawartych z kapitanem, innymi członkami załogi i osobami
zatrudnionymi w obsłudze statku,
3) wynagrodzenia za ratownictwo oraz udziału statku w awarii wspólnej,
4) wynagrodzenia szkody wyrz
ą
dzonej zderzeniem statków lub innymi wypadkami
morskimi, jak równie
ż
szkody wyrz
ą
dzonej w portowych urz
ą
dzeniach, dokach i drogach
ż
eglugowych; odszkodowania za
ś
mier
ć
, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pasa
ż
erów i
członków załogi; odszkodowania za utrat
ę
lub uszkodzenie ładunku b
ą
d
ź
baga
ż
u,
5) umów zawartych lub innych czynno
ś
ci prawnych podj
ę
tych przez kapitana, w granicach
jego ustawowego umocowania, w czasie przebywania statku poza portem macierzystym, dla
rzeczywistych potrzeb konserwacji statku lub kontynuowania podró
ż
y, bez wzgl
ę
du na to, czy
kapitan jest równocze
ś
nie armatorem lub wła
ś
cicielem statku oraz czy roszczenie
przysługuje jemu samemu czy dostawcom, osobom naprawiaj
ą
cym statek, po
ż
yczkodawcom
lub innym kontrahentom.
Art. 92. § 1. Powództwo o zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obci
ąż
onego przywilejem
mo
ż
e by
ć
dochodzone tak przeciwko wła
ś
cicielowi, jak i armatorowi statku. Wyrok wydany
przeciwko armatorowi statku jest skuteczny przeciwko jego wła
ś
cicielowi, a wydany
przeciwko wła
ś
cicielowi jest skuteczny przeciwko armatorowi statku.
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obci
ąż
onego przywilejem nast
ę
puje w drodze
s
ą
dowego post
ę
powania egzekucyjnego.
§ 3. Wierzytelno
ś
ci uprzywilejowane wynikaj
ą
ce z tej samej podró
ż
y zaspokaja si
ę
w
kolejno
ś
ci kategorii wyliczonych w art. 91.
§ 4. Wierzytelno
ś
ci wynikaj
ą
ce z tej samej podró
ż
y i nale
żą
ce do tej samej kategorii
zaspokaja si
ę
proporcjonalnie do ich wysoko
ś
ci, je
ż
eli suma podlegaj
ą
ca podziałowi nie
wystarcza na zaspokojenie ich w cało
ś
ci; jednak
ż
e pó
ź
niej powstałe roszczenia wymienione
w art. 91 pkt 3 i 5 zaspokaja si
ę
w ka
ż
dej z kategorii, przed wcze
ś
niej powstałymi.
§ 5. Wierzytelno
ś
ci wynikłe z tego samego zdarzenia uwa
ż
a si
ę
za powstałe w tym samym
czasie.
Art. 93. § 1. Przywileje z ostatniej podró
ż
y maj
ą
pierwsze
ń
stwo przed przywilejami z podró
ż
y
poprzednich.
§ 2. Wierzytelno
ś
ci z tej samej umowy o prac
ę
odnosz
ą
ce si
ę
do kilku podró
ż
y zaspokaja si
ę
na równi z wierzytelno
ś
ciami z ostatniej podró
ż
y.
Art. 94. § 1. Przywilej rozci
ą
ga si
ę
tak
ż
e na:
1) fracht oraz zrównan
ą
z nim opłat
ę
za przewóz pasa
ż
erów i ich baga
ż
u z podró
ż
y,
podczas której powstała wierzytelno
ść
uprzywilejowana, a w odniesieniu do wierzytelno
ś
ci
wynikaj
ą
cych z umów o prac
ę
wymienionych w art. 91 pkt 2, ze wszystkich podró
ż
y odbytych
w czasie trwania tej samej umowy o prac
ę
,
2) odszkodowania nale
ż
ne statkowi za poniesione, a nienaprawione szkody w statku, jak i
za straty na frachcie,
3) nale
ż
ny statkowi udział w awarii wspólnej, o ile składaj
ą
si
ę
na ni
ą
nienaprawione szkody
w statku lub straty na frachcie,
4) nale
ż
ne statkowi wynagrodzenie za ratownictwo, które nast
ą
piło w czasie podró
ż
y, po
odliczeniu jednak sum przypadaj
ą
cych kapitanowi i innym osobom zatrudnionym w obsłudze
statku.
§ 2. Przywilej nie rozci
ą
ga si
ę
na nale
ż
ne statkowi odszkodowania ubezpieczeniowe.
Art. 95. § 1. Przywileje wygasaj
ą
z upływem roku, jednak
ż
e przywileje wymienione w art. 91
pkt 5 wygasaj
ą
z upływem 6 miesi
ę
cy.
§ 2. Termin wyga
ś
ni
ę
cia przywileju biegnie dla wierzytelno
ś
ci z tytułu:
1) wynagrodzenia za ratownictwo - od dnia zako
ń
czenia ratownictwa,
2) szkody wyrz
ą
dzonej zderzeniem statków lub innym wypadkiem morskim albo wynikłej
wskutek
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia - od dnia spowodowania szkody,
3) odszkodowania za utrat
ę
lub uszkodzenie ładunku lub baga
ż
u - od dnia wydania ładunku
lub baga
ż
u albo od dnia, w którym powinny by
ć
wydane,
4) nale
ż
no
ś
ci powstałych wskutek czynno
ś
ci okre
ś
lonych w art. 91 pkt 5 - od dnia
powstania wierzytelno
ś
ci,
5) innych zdarze
ń
- od dnia wymagalno
ś
ci wierzytelno
ś
ci.
§ 3. Przywilej na nale
ż
no
ś
ciach okre
ś
lonych w art. 94 § 1 wygasa z chwil
ą
ich uiszczenia,
jednak
ż
e przywilej pozostaje w mocy, dopóki uiszczona kwota znajduje si
ę
w r
ę
ku kapitana
lub innej osoby, która podj
ę
ła t
ę
kwot
ę
na rzecz armatora lub wła
ś
ciciela statku.
Art. 96. Je
ż
eli statek, na którym ci
ąż
y przywilej, nie mógł by
ć
zaj
ę
ty na polskich wodach
wewn
ę
trznych lub polskim morzu terytorialnym na rzecz wierzyciela maj
ą
cego w
Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania lub siedzib
ę
, terminy okre
ś
lone w art. 95 nie
mog
ą
sko
ń
czy
ć
si
ę
wcze
ś
niej ni
ż
z upływem jednego miesi
ą
ca od dnia, w którym statek
wszedł do portu polskiego, nie pó
ź
niej jednak ni
ż
z upływem 3 lat od dnia powstania
wierzytelno
ś
ci.
Tytuł V
OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNO
Ś
CI ZA ROSZCZENIA MORSKIE
Art. 97. § 1. Odpowiedzialno
ść
dłu
ż
nika za roszczenia morskie mo
ż
e by
ć
ograniczona
zgodnie z postanowieniami Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia
morskie, sporz
ą
dzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 35, poz.
175), zwanej dalej "Konwencj
ą
o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci", wraz ze zmianami
obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej,
podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy sposób.
§ 2. Wobec wierzyciela zagranicznego maj
ą
cego w chwili zgłoszenia roszczenia stałe
miejsce zamieszkania lub główn
ą
siedzib
ę
w pa
ń
stwie, które ustanowiło dla tego rodzaju
roszczenia granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci ni
ż
sz
ą
od okre
ś
lonej zgodnie z postanowieniami
Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci, dłu
ż
nik odpowiada tylko do tej ni
ż
szej granicy.
§ 3. Uprawnienie do ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci na podstawie § 1 nie przysługuje
dłu
ż
nikowi zagranicznemu, który w chwili powoływania si
ę
na nie ma stałe miejsce
zamieszkania lub główn
ą
siedzib
ę
w pa
ń
stwie, którego prawo nie przewiduje ograniczenia
odpowiedzialno
ś
ci dla tego rodzaju roszczenia; je
ż
eli prawo to przewiduje granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci wy
ż
sz
ą
od okre
ś
lonej zgodnie z Konwencj
ą
o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci, stosuje si
ę
t
ę
wy
ż
sz
ą
granic
ę
.
Art. 98. § 1. Dłu
ż
nik mo
ż
e powoła
ć
si
ę
na ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci niezale
ż
nie od
ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci zgodnie z art. 11 Konwencji o
ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci, z zastrze
ż
eniem § 2.
§ 2. S
ą
d mo
ż
e, w razie prawdopodobie
ń
stwa ujawnienia si
ę
kolejnych wierzycieli, uzale
ż
ni
ć
ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci od ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 99. Dłu
ż
nik ponosi koszty procesu zwi
ą
zanego z dochodzeniem roszczenia
podlegaj
ą
cego ograniczeniu zgodnie z Kodeksem post
ę
powania cywilnego i odpowiada za
odsetki od tego roszczenia ponad granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lon
ą
zgodnie z Konwencj
ą
o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci, jednak
ż
e je
ż
eli dłu
ż
nik utworzył fundusz ograniczenia
odpowiedzialno
ś
ci przez zło
ż
enie do depozytu s
ą
du odpowiedniej sumy pieni
ęż
nej, to
składaj
ą
cy nie odpowiada za odsetki powstałe po zło
ż
eniu tej sumy.
Art. 100. Roszczenia z tytułu szkód w urz
ą
dzeniach i basenach portowych, drogach wodnych
i urz
ą
dzeniach nawigacyjnych podlegaj
ą
zaspokojeniu z pierwsze
ń
stwem przed innymi
roszczeniami, z wyj
ą
tkiem roszcze
ń
z tytułu
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.
Art. 101. § 1. Je
ż
eli odpowiedzialno
ść
dłu
ż
nika ustalona zgodnie z Konwencj
ą
o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci powstała w zwi
ą
zku z uprawianiem
ż
eglugi statkiem o pojemno
ś
ci brutto
mniejszej ni
ż
300 ton, to granica jego odpowiedzialno
ś
ci wynosi:
1) 100.000 jednostek obliczeniowych - w odniesieniu do roszcze
ń
z tytułu
ś
mierci,
uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia,
2) 50.000 jednostek obliczeniowych - w odniesieniu do innych roszcze
ń
.
§ 2. Jednostk
ą
obliczeniow
ą
jest Specjalne Prawo Ci
ą
gnienia (SDR), okre
ś
lone przez
Mi
ę
dzynarodowy Fundusz Walutowy.
Art. 102. § 1. Je
ż
eli dłu
ż
nik jest osob
ą
prawn
ą
, to przez własne działanie lub zaniechanie, o
którym mowa w art. IV Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci, rozumie si
ę
działanie
lub zaniechanie tego, kto wykonuje funkcje organu zarz
ą
dzaj
ą
cego tej osoby prawnej.
§ 2. Je
ż
eli dłu
ż
nikiem jest armator, który uprawia
ż
eglug
ę
przez stałego zarz
ą
dc
ę
, to
odpowiada on za działanie lub zaniechanie tego zarz
ą
dcy jak za własne działanie lub
zaniechanie; je
ż
eli zarz
ą
dca jest osob
ą
prawn
ą
, przepis § 1 stosuje si
ę
odpowiednio.
Tytuł VI
UMOWY
DZIAŁ I
PRZEWÓZ ŁADUNKU
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 103. Przez umow
ę
przewozu ładunku przewo
ź
nik podejmuje si
ę
, za wynagrodzeniem,
przewiezienia rzeczy drog
ą
morsk
ą
.
Art. 104. Umowa przewozu ładunku mo
ż
e:
1) stanowi
ć
,
ż
e przewo
ź
nik odda cał
ą
albo okre
ś
lon
ą
cz
ęść
przestrzeni ładunkowej statku
pod ładunek na jedn
ą
lub wi
ę
cej podró
ż
y (umowa czarterowa), albo
2) dotyczy
ć
przewozu poszczególnych rzeczy lub ładunku okre
ś
lonego według rodzaju,
ilo
ś
ci, miary lub wagi (umowa bukingowa).
Art. 105. § 1. Umowa przewozu okre
ś
la stosunek pomi
ę
dzy przewo
ź
nikiem a frachtuj
ą
cym
(czarteruj
ą
cym lub bukuj
ą
cym).
§ 2. Ka
ż
da strona mo
ż
e
żą
da
ć
potwierdzenia umowy przewozu na pi
ś
mie.
§ 3. W wykonaniu obowi
ą
zku frachtuj
ą
cego mo
ż
e ładunek dostarczy
ć
przewo
ź
nikowi inna
osoba (załadowca). Przepisy odnosz
ą
ce si
ę
do załadowcy maj
ą
zastosowanie do
frachtuj
ą
cego, który sam dostarcza ładunek przewo
ź
nikowi.
Art. 106. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e bez zgody przewo
ź
nika odst
ą
pi
ć
swoje prawa z umowy przewozu
osobie trzeciej, pozostaje jednak odpowiedzialny za wykonanie umowy solidarnie z osob
ą
,
której swoje prawa odst
ą
pił.
Art. 107. § 1. Je
ż
eli ładunek ma by
ć
według umowy czarterowej przewieziony okre
ś
lonym
statkiem, przewo
ź
nik mo
ż
e załadowa
ć
go na inny statek tylko po uzyskaniu zgody
czarteruj
ą
cego.
§ 2. Przy przewozie na podstawie umowy bukingowej przewo
ź
nik ma prawo - w braku
wyra
ź
nego zakazu w umowie - zast
ą
pi
ć
okre
ś
lony w umowie statek innym statkiem tej samej
kategorii, zdatnym do przewozu bez opó
ź
nienia; obowi
ą
zany jest jednak podstawi
ć
statek
zast
ę
pczy w umówionym terminie i zawiadomi
ć
o tym bukuj
ą
cego.
Art. 108. § 1. Roszczenie z umowy przewozu przedawnia si
ę
z upływem 2 lat od dnia jego
wymagalno
ś
ci.
§ 2. Roszczenia do przewo
ź
nika zwi
ą
zane z ładunkiem, wynikaj
ą
ce z konosamentu,
przedawniaj
ą
si
ę
z upływem roku od dnia, w którym wydanie ładunku nast
ą
piło lub miało
nast
ą
pi
ć
.
§ 3. Powództwo o odszkodowanie przeciwko osobie trzeciej w sprawach, o których mowa w
§ 2, mo
ż
e by
ć
wytoczone nawet po upływie roku w terminie okre
ś
lonym w przepisach o
przedawnieniu roszcze
ń
, nie dłu
ż
szym jednak ni
ż
6 miesi
ę
cy licz
ą
c od dnia, w którym osoba
wyst
ę
puj
ą
ca z takim powództwem zaspokoiła roszczenie lub otrzymała pozew wniesiony
przeciwko niej.
Art. 109. Przepisów niniejszego działu nie stosuje si
ę
do przewozu przesyłek pocztowych.
Rozdział 2
Załadowanie na statek
Art. 110. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby przy rozpocz
ę
ciu
podró
ż
y statek był zdatny do
ż
eglugi, wła
ś
ciwie wyposa
ż
ony, zaopatrzony i obsadzony
załog
ą
, a ponadto, aby jego ładownie, chłodnie oraz wszelkie inne pomieszczenia, do których
s
ą
ładowane towary, były przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y przygotowane i doprowadzone do
stanu odpowiedniego do przyj
ę
cia, przewozu i zabezpieczenia ładunku, stosownie do jego
wła
ś
ciwo
ś
ci.
Art. 111. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest podstawi
ć
statek gotowy do ładowania w ustalonym
miejscu i czasie oraz pozostawi
ć
go tam na przewidziany okres ładowania, a gdy został
umówiony przestój - tak
ż
e na okres przestoju.
Art. 112. § 1. Je
ż
eli nie umówiono miejsca ładowania, przewo
ź
nik podstawi statek w
zwyczajowo przyj
ę
tym miejscu ładowania lub wyczekiwania.
§ 2. Je
ż
eli przewóz opiera si
ę
na umowie czarterowej, przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest podstawi
ć
statek według wskazania czarteruj
ą
cego w miejscu odpowiednim, bezpiecznym i dost
ę
pnym
bez trudno
ś
ci dla podej
ś
cia statku, dla jego pozostawania tam i wyj
ś
cia z ładunkiem bez
przeszkód. Je
ż
eli jest kilku czarteruj
ą
cych, którzy nie uzgodnili mi
ę
dzy sob
ą
miejsca
ładowania, lub je
ż
eli odpowiednie miejsce ładowania nie zostało przewo
ź
nikowi podane,
przewo
ź
nik post
ą
pi zgodnie z § 1.
§ 3. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e niezale
ż
nie od tego, czy miejsce ładowania zostało w umowie
ustalone, domaga
ć
si
ę
od przewo
ź
nika - za zwrotem wszelkich zwi
ą
zanych z tym kosztów -
przeholowania lub przeci
ą
gni
ę
cia statku z jednego miejsca na drugie, chyba
ż
e przewóz
odbywa si
ę
statkiem obsługuj
ą
cym lini
ę
regularn
ą
.
§ 4. Je
ż
eli przewóz opiera si
ę
na umowie bukingowej, bukuj
ą
cemu przysługuj
ą
uprawnienia
okre
ś
lone w § 3 tylko wtedy, gdy przewiduje je umowa lub zwyczaj przyj
ę
ty w danym porcie.
Art. 113. § 1. Przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany zawiadomi
ć
na pi
ś
mie czarteruj
ą
cego o
podstawieniu gotowego do rozpocz
ę
cia ładowania statku w miejscu, o którym mowa w art.
112 § 2, a je
ż
eli miejsce takie nie zostało przewo
ź
nikowi wskazane - w miejscu, o którym
mowa w art. 112 § 1 (nota gotowo
ś
ci). Je
ż
eli czarteruj
ą
cy wskazał załadowc
ę
, przewo
ź
nik
zawiadamia załadowc
ę
.
§ 2. Zawiadomienie, które w chwili jego otrzymania nie odpowiada rzeczywisto
ś
ci, uwa
ż
a si
ę
za niedokonane, a przewo
ź
nik odpowiada za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
.
§ 3. Do okre
ś
lenia dnia oraz godziny, w których zawiadomienie uwa
ż
a si
ę
za skutecznie
dokonane, stosuje si
ę
zwyczaje przyj
ę
te dla tej czynno
ś
ci w danym porcie.
Art. 114. § 1. Okres ładowania okre
ś
la umowa czarterowa, a je
ż
eli nie zawiera ona
postanowienia w tym przedmiocie - zwyczaj przyj
ę
ty w danym porcie. Okres ten oblicza si
ę
według dni i godzin roboczych, poczynaj
ą
c od nast
ę
pnego dnia po zło
ż
eniu noty gotowo
ś
ci.
§ 2. Do okresu ładowania wlicza si
ę
przerwy wywołane przyczynami zachodz
ą
cymi po
stronie frachtuj
ą
cego lub załadowcy, jak równie
ż
czas u
ż
yty na przeholowanie lub
przeci
ą
gni
ę
cie statku z jednego miejsca na drugie stosownie do art. 112 § 3.
§ 3. Do okresu ładowania nie wlicza si
ę
przerw wywołanych przyczynami zachodz
ą
cymi po
stronie przewo
ź
nika, jak równie
ż
przerw spowodowanych sił
ą
wy
ż
sz
ą
albo warunkami
atmosferycznymi zagra
ż
aj
ą
cymi ładunkowi lub prawidłowo
ś
ci b
ą
d
ź
bezpiecze
ń
stwu
ładowania.
Art. 115. § 1. Strony mog
ą
w umowie czarterowej przewidzie
ć
,
ż
e statek pozostanie w porcie
ponad okres ładowania (przestój statku).
§ 2. Je
ż
eli umowa nie ustala okresu przestoju statku, przyjmuje si
ę
,
ż
e okres ten wynosi 14
dni. Okres przestoju oblicza si
ę
według bie
żą
cych dni i godzin. Do okresu przestoju nie
wlicza si
ę
jednak przerw spowodowanych przyczynami zachodz
ą
cymi wył
ą
cznie po stronie
przewo
ź
nika.
§ 3. Wynagrodzenie nale
ż
ne przewo
ź
nikowi za przestój (przestojowe) okre
ś
la umowa, a
je
ż
eli nie zawiera ona postanowienia w tym przedmiocie - zwyczaj. W braku stawek
zwyczajowych przestojowe okre
ś
la si
ę
sum
ą
wydatków przewo
ź
nika na utrzymanie statku i
załogi przez okres przestoju.
§ 4. Je
ż
eli w umowie nie przewidziano przestoju, a statek po upływie okresu ładowania
zostaje przetrzymany w porcie z przyczyn zachodz
ą
cych po stronie frachtuj
ą
cego lub
załadowcy, przewo
ź
nik ma prawo do wynagrodzenia szkody wyrz
ą
dzonej przetrzymaniem
statku.
§ 5. Do odszkodowania przewidzianego w § 4 przewo
ź
nik ma prawo równie
ż
wtedy, gdy
statek z przyczyn zachodz
ą
cych po stronie frachtuj
ą
cego lub załadowcy zostaje
przetrzymany w porcie ponad okres przestoju.
Art. 116. Przy przewozie na podstawie umowy bukingowej przewo
ź
nik powinien w
odpowiednim terminie zawiadomi
ć
frachtuj
ą
cego o czasie i miejscu ładowania statku.
Zawiadomienie takie jest zb
ę
dne, gdy chodzi o statek obsługuj
ą
cy lini
ę
regularn
ą
, chyba
ż
e
termin ustalony w rozkładzie rejsów nie b
ę
dzie mógł by
ć
dotrzymany.
Art. 117. Frachtuj
ą
cemu przysługuje prawo dostarczenia w miejsce ładunku okre
ś
lonego
umow
ą
- innego odpowiedniego ładunku, którego przewóz nie pogorszy poło
ż
enia
przewo
ź
nika i innych frachtuj
ą
cych. Fracht nale
ż
ny przewo
ź
nikowi za przewóz takiego
ładunku nie mo
ż
e by
ć
ni
ż
szy od frachtu umówionego.
Art. 118. § 1. Po upływie okresu ładowania i przestoju przewidzianego w umowie czarterowej
albo po upływie ustalonego w umowie bukingowej terminu dostarczenia ładunku przewo
ź
nik
mo
ż
e według swego uznania rozpocz
ąć
podró
ż
, cho
ć
by nawet umówiony ładunek nie został
dostarczony. Przewo
ź
nik zachowuje prawo do frachtu przypadaj
ą
cego równie
ż
od ładunku
niezaładowanego (martwy fracht).
§ 2. Nale
ż
no
ść
przewo
ź
nika z tytułu martwego frachtu ulega zmniejszeniu o sum
ę
frachtu
uzyskanego przez przewo
ź
nika za inny ładunek przyj
ę
ty do przewozu w miejsce ładunku
niedostarczonego.
Art. 119. Je
ż
eli według umowy czarteruj
ą
cy rozporz
ą
dza cał
ą
przestrzeni
ą
statku,
przewo
ź
nik, zachowuj
ą
c prawo do całego frachtu, jest na
żą
danie czarteruj
ą
cego
obowi
ą
zany:
1) rozpocz
ąć
podró
ż
nawet przed umówionym terminem, cho
ć
by ładunek nie był jeszcze w
cało
ś
ci załadowany,
2) przyj
ąć
do przewozu ładunek dostarczony mu przed upływem okresu ładowania lub
przestoju, cho
ć
by nawet przyj
ę
cie i załadowanie ładunku mogło spowodowa
ć
zwłok
ę
w
rozpocz
ę
ciu podró
ż
y, nie dłu
ż
sz
ą
jednak ni
ż
14 dni; nie narusza to przepisów art. 115 § 4 i §
5.
Art. 120. Je
ż
eli według umowy czarteruj
ą
cy rozporz
ą
dza cz
ęś
ci
ą
przestrzeni statku,
przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
przyj
ę
cia ładunku, którego załadowanie po upływie ustalonego
okresu ładowania musiałoby wskutek zwłoki czarteruj
ą
cego spowodowa
ć
przetrzymanie
statku. Pomimo odmowy przyj
ę
cia ładunku przewo
ź
nikowi nale
ż
y si
ę
cały fracht.
Art. 121. § 1. Czarteruj
ą
cemu, cho
ć
by według umowy rozporz
ą
dzał cał
ą
powierzchni
ą
statku,
wolno swoim ładunkiem zajmowa
ć
tylko przestrzenie i powierzchnie przeznaczone do tego
celu.
§ 2. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e
żą
da
ć
stosownego obni
ż
enia frachtu i wynagrodzenia szkody, je
ż
eli
przewo
ź
nik nie odda do jego rozporz
ą
dzenia okre
ś
lonej w umowie przestrzeni statku.
Art. 122. § 1. Frachtuj
ą
cy obowi
ą
zany jest na swój koszt dostarczy
ć
ładunek do statku wzdłu
ż
jego burty w taki sposób, aby umo
ż
liwi
ć
prawidłowe i odpowiednie załadowanie.
§ 2. Na towarach łatwo zapalnych, wybuchowych lub w inny sposób niebezpiecznych
frachtuj
ą
cy obowi
ą
zany jest umie
ś
ci
ć
odpowiednie oznaczenie ich jako niebezpiecznych oraz
poda
ć
przewo
ź
nikowi potrzebne informacje o wła
ś
ciwo
ś
ciach towaru.
§ 3. Oddaj
ą
c do przewozu rzeczy, z którymi nale
ż
y obchodzi
ć
si
ę
w szczególny sposób,
frachtuj
ą
cy obowi
ą
zany jest umie
ś
ci
ć
na nich odpowiednie oznaczenie i poinformowa
ć
przewo
ź
nika o ich wła
ś
ciwo
ś
ciach.
Art. 123. § 1. Frachtuj
ą
cy obowi
ą
zany jest dostarczy
ć
przewo
ź
nikowi we wła
ś
ciwym czasie
dokumenty dotycz
ą
ce ładunku, potrzebne do jego przewozu.
§ 2. Frachtuj
ą
cy odpowiada za szkody wynikłe ze zwłoki w dostarczeniu oraz z
nieprawidłowo
ś
ci lub niedokładno
ś
ci dokumentów przewidzianych w § 1.
Art. 124. § 1. Frachtuj
ą
cy odpowiada wobec przewo
ź
nika, a tak
ż
e wobec pasa
ż
erów, załogi i
wła
ś
cicieli innych ładunków za szkody spowodowane niedokładnym lub nieprawdziwym
o
ś
wiadczeniem dotycz
ą
cym rodzaju lub wła
ś
ciwo
ś
ci ładunku.
§ 2. Odpowiedzialno
ść
okre
ś
lon
ą
w § 1 ponosi tak
ż
e załadowca, je
ż
eli zło
ż
enie
niedokładnego lub nieprawdziwego o
ś
wiadczenia dotycz
ą
cego rodzaju lub wła
ś
ciwo
ś
ci
ładunku nast
ą
piło z jego winy.
Art. 125. Frachtuj
ą
cy jest wolny od odpowiedzialno
ś
ci za szkody wyrz
ą
dzone przez ładunek
przewo
ź
nikowi lub statkowi z jakiejkolwiek przyczyny bez jego winy.
Art. 126. § 1. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci przy załadowywaniu
ładunku na statek oraz dostarczy
ć
odpowiednie podkłady, przegrody, maty i inny materiał
konieczny do prawidłowego i odpowiedniego załadowania oraz rozmieszczenia i
zabezpieczenia (zasztauowania) ładunku.
§ 2. Ładunek umieszcza si
ę
na statku według uznania przewo
ź
nika; umieszczenie ładunku
na pokładzie wymaga zgody załadowcy, chyba
ż
e chodzi o ładunki przewo
ż
one w
kontenerach zamkni
ę
tych, przyjmowanych na statek przystosowany do takiego przewozu, lub
o ładunki, które zwyczajowo s
ą
przewo
ż
one na pokładzie.
§ 3. Koszty załadowania i zasztauowania ładunku na statku obci
ąż
aj
ą
przewo
ź
nika.
Art. 127. § 1. Przewo
ź
nik, zachowuj
ą
c prawo do całego frachtu, mo
ż
e według swego uznania
wyładowa
ć
ładunek ze statku, zniszczy
ć
go lub unieszkodliwi
ć
bez obowi
ą
zku wynagrodzenia
szkody przez to powstałej, je
ż
eli ładunek ten zawiera materiały łatwo zapalne, wybuchowe
lub w inny sposób niebezpieczne, został fałszywie zadeklarowany albo je
ż
eli przewo
ź
nik nie
mógł, przyjmuj
ą
c ładunek, stwierdzi
ć
jego niebezpiecznych wła
ś
ciwo
ś
ci na podstawie zwykłej
znajomo
ś
ci rzeczy, a nie został uprzedzony o tych wła
ś
ciwo
ś
ciach. Załadowca odpowiada za
szkod
ę
powstał
ą
wskutek załadowania i przewozu takiego ładunku.
§ 2. Je
ż
eli przewo
ź
nikowi były wprawdzie znane wła
ś
ciwo
ś
ci ładunku okre
ś
lone w § 1 i
ładunek ten został załadowany za jego zgod
ą
, lecz nast
ę
pnie zagroził bezpiecze
ń
stwu
statku, osób na nim si
ę
znajduj
ą
cych lub innych ładunków, przewo
ź
nik mo
ż
e - według swego
uznania - ładunek niebezpieczny wyładowa
ć
, zniszczy
ć
lub unieszkodliwi
ć
. Za wynikł
ą
st
ą
d
szkod
ę
przewo
ź
nik odpowiada tylko w granicach odpowiedzialno
ś
ci z tytułu awarii wspólnej.
Przewo
ź
nik zachowuje prawo do frachtu dystansowego.
Art. 128. Na
żą
danie załadowcy przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest, w miar
ę
post
ę
puj
ą
cego
stopniowo ładowania, wydawa
ć
mu odpowiednie pokwitowania ładunkowe na przyj
ę
te na
statek partie towaru (kwity sternika), w których poza danymi okre
ś
laj
ą
cymi rodzaj ładunku,
jego miar
ę
, ilo
ść
lub wag
ę
oraz znaki i opakowanie mo
ż
e zamie
ś
ci
ć
zastrze
ż
enia dotycz
ą
ce
stanu zewn
ę
trznego ładunku i jego opakowania.
Rozdział 3
Konosament
Art. 129. § 1. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest po przyj
ę
ciu ładunku na statek wyda
ć
załadowcy
na jego
żą
danie konosament.
§ 2. Je
ż
eli poprzednio zostały wydane na ten ładunek kwity sternika, przewo
ź
nik mo
ż
e
uzale
ż
ni
ć
wydanie konosamentu od ich zwrotu.
Art. 130. § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e wyda
ć
załadowcy, przed przyj
ę
ciem ładunku na statek,
dokument stwierdzaj
ą
cy przyj
ę
cie ładunku do przewozu (konosament przyj
ę
cia do
załadowania).
§ 2. Po przyj
ę
ciu ładunku na statek przewo
ź
nik wyda załadowcy, na jego
żą
danie,
konosament stwierdzaj
ą
cy przyj
ę
cie ładunku na statek za zwrotem dokumentu wymienionego
w § 1 albo na tym ostatnim umie
ś
ci wzmiank
ę
o przyj
ę
ciu ładunku na statek z podaniem
nazwy statku i daty załadowania.
Art. 131. § 1. Konosament stanowi dowód przyj
ę
cia ładunku w nim oznaczonego na statek w
celu przewozu i jest dokumentem legitymuj
ą
cym do dysponowania tym ładunkiem i do jego
odbioru.
§ 2. Konosament wystawiony zgodnie z przepisami niniejszego działu stwarza domniemanie
przyj
ę
cia na statek przez przewo
ź
nika okre
ś
lonego ładunku do przewozu w takiej ilo
ś
ci i
stanie, jak to uwidoczniono w konosamencie. Dowód przeciwny nie b
ę
dzie dopuszczony w
przypadku, gdy konosament został przeniesiony na osob
ę
trzeci
ą
działaj
ą
c
ą
w dobrej wierze.
§ 3. Konosament stanowi o stosunku prawnym pomi
ę
dzy przewo
ź
nikiem a odbiorc
ą
ładunku.
Postanowienia umowy przewozu wi
ążą
odbiorc
ę
tylko wówczas, gdy konosament do nich
odsyła.
Art. 132. § 1. Dane dotycz
ą
ce ładunku zamieszcza si
ę
w konosamencie na podstawie
pisemnej deklaracji załadowcy.
§ 2. Załadowca odpowiada wobec przewo
ź
nika za szkody i wydatki wynikłe z niedokładno
ś
ci
lub nieprawdziwo
ś
ci o
ś
wiadczenia co do miary, obj
ę
to
ś
ci, liczby sztuk, ilo
ś
ci i wagi ładunku
oraz jego znaków głównych; nie zwalnia to jednak przewo
ź
nika od odpowiedzialno
ś
ci
wskutek niewypełnienia jego obowi
ą
zków, wynikaj
ą
cych z umowy przewozu, w stosunku do
wszystkich innych osób poza frachtuj
ą
cym i załadowc
ą
.
Art. 133. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest wyda
ć
załadowcy konosament w tylu jednobrzmi
ą
cych
egzemplarzach, ilu za
żą
da załadowca, uwidoczniaj
ą
c na ka
ż
dym z nich liczb
ę
wydanych
egzemplarzy.
Art. 134. § 1. Konosament mo
ż
e by
ć
wystawiony:
1) na imiennie okre
ś
lonego odbiorc
ę
(konosament imienny),
2) na zlecenie załadowcy lub wskazanej przez niego osoby (konosament na zlecenie),
3) na okaziciela.
§ 2. Je
ż
eli w konosamencie na zlecenie nie wskazano osoby, na której zlecenie konosament
został wystawiony, uwa
ż
a si
ę
go za wystawiony na zlecenie załadowcy.
Art. 135. § 1. Konosament mo
ż
e by
ć
przeniesiony na inn
ą
osob
ę
, która przez przeniesienie
nabywa uprawnienia do dysponowania ładunkiem i do jego odbioru.
§ 2. Konosament przenosi si
ę
:
1) przez przelew wierzytelno
ś
ci (konosament imienny),
2) przez indos (konosament na zlecenie),
3) przez wydanie konosamentu (konosament na okaziciela).
Art. 136. § 1. Konosament zawiera:
1) oznaczenie przewo
ź
nika,
2) oznaczenie załadowcy,
3) oznaczenie odbiorcy lub stwierdzenie,
ż
e konosament został wystawiony na zlecenie
albo na okaziciela,
4) nazw
ę
statku,
5) okre
ś
lenie ładunku z podaniem jego rodzaju oraz - stosownie do okoliczno
ś
ci - jego
miary, obj
ę
to
ś
ci, liczby sztuk, ilo
ś
ci lub wagi,
6) okre
ś
lenie zewn
ę
trznego stanu ładunku i jego opakowania,
7) znaki główne niezb
ę
dne dla stwierdzenia to
ż
samo
ś
ci ładunku, podane przez załadowc
ę
na pi
ś
mie przed rozpocz
ę
ciem ładowania, je
ż
eli je wydrukowano lub w inny sposób
utrwalono na poszczególnych sztukach ładunku lub jego opakowaniu,
8) oznaczenie frachtu i innych nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika albo wzmiank
ę
,
ż
e ich zapłata w
cało
ś
ci ju
ż
nast
ą
piła lub powinna nast
ą
pi
ć
stosownie do postanowie
ń
zamieszczonych w
innym dokumencie,
9) nazw
ę
miejsca załadowania,
10) nazw
ę
miejsca wyładowania albo okre
ś
lenie, kiedy lub gdzie nast
ą
pi wskazanie miejsca
wyładowania,
11) liczb
ę
wydanych egzemplarzy konosamentu,
12) dat
ę
i miejsce wystawienia konosamentu,
13) podpis przewo
ź
nika albo kapitana statku lub innego przedstawiciela przewo
ź
nika.
§ 2. Je
ż
eli w konosamencie nie wymieniono przewo
ź
nika, uwa
ż
a si
ę
,
ż
e przewo
ź
nikiem jest
armator. Je
ż
eli w konosamencie wystawionym zgodnie z § 1 wymieniono przewo
ź
nika
niedokładnie lub fałszywie, armator statku, na który ładunek załadowano, odpowiada wobec
odbiorcy ładunku za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
, przy czym słu
ż
y mu roszczenie zwrotne do
przewo
ź
nika.
Art. 137. § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e zamie
ś
ci
ć
w konosamencie odpowiedni
ą
uwag
ę
, je
ż
eli
zewn
ę
trzny stan ładunku lub jego opakowania budzi zastrze
ż
enia.
§ 2. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wpisania do konosamentu zadeklarowanych mu przez
załadowc
ę
danych dotycz
ą
cych ilo
ś
ci, miary, wagi i oznakowania ładunku, je
ż
eli ma powa
ż
n
ą
podstaw
ę
do podejrzewania,
ż
e dane te nie odpowiadaj
ą
dokładnie stanowi faktycznemu w
chwili załadowania, albo je
ż
eli nie ma mo
ż
liwo
ś
ci sprawdzenia tych danych.
§ 3. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wpisania do konosamentu danych dotycz
ą
cych znaków
ładunku, je
ż
eli znaki te nie s
ą
utrwalone na poszczególnych sztukach ładunku lub jego
opakowaniu w taki sposób,
ż
e w normalnych warunkach powinny pozosta
ć
czytelne do ko
ń
ca
podró
ż
y.
§ 4. Je
ż
eli ładunek dostarczono do przewozu w opakowaniu, przewo
ź
nik mo
ż
e zamie
ś
ci
ć
w
konosamencie wzmiank
ę
,
ż
e zawarto
ść
jest mu nieznana.
Art. 138. § 1. Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w ustawie przepisy o konosamencie
stosuje si
ę
odpowiednio do konosamentu bezpo
ś
redniego wydanego przez przewo
ź
nika
morskiego podejmuj
ą
cego si
ę
przewozu, który ma by
ć
dokonany na cz
ęś
ci trasy przez
innego przewo
ź
nika (morskiego, rzecznego, l
ą
dowego lub powietrznego).
§ 2. Do przewozu na cz
ęś
ciach trasy, które nie stanowi
ą
drogi morskiej, stosuje si
ę
prawo
wła
ś
ciwe dla danego rodzaju przewozu. Je
ż
eli nie mo
ż
na ustali
ć
, na jakiej cz
ęś
ci trasy
nast
ą
piło zdarzenie, stosuje si
ę
do oceny jego skutków przepisy Kodeksu morskiego.
Art. 139. § 1. Przewo
ź
nik, który wystawił konosament bezpo
ś
redni, odpowiada za nale
ż
yte
wykonanie obowi
ą
zków przewo
ź
nika na całej trasie obj
ę
tej tym konosamentem, a
ż
do
wydania ładunku uprawnionemu odbiorcy. Ka
ż
dy z pozostałych przewo
ź
ników odpowiada za
wykonanie tych obowi
ą
zków na obsługiwanej przez niego cz
ęś
ci trasy solidarnie z
przewo
ź
nikiem, który wystawił konosament bezpo
ś
redni.
§ 2. Przewo
ź
nik, który wystawił konosament bezpo
ś
redni, mo
ż
e w nim ograniczy
ć
swoj
ą
odpowiedzialno
ść
do obsługiwanej przez niego cz
ęś
ci trasy; nie zwalnia go to od obowi
ą
zku
doło
ż
enia nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby dalszy przewóz mógł by
ć
prawidłowo wykonany.
§ 3. Przewo
ź
nik, który na podstawie swej solidarnej odpowiedzialno
ś
ci z konosamentu
bezpo
ś
redniego zapłacił odszkodowanie, ma prawo
żą
da
ć
od ka
ż
dego z pozostałych
przewo
ź
ników, ponosz
ą
cych odpowiedzialno
ść
z tego konosamentu, zwrotu proporcjonalnie
do przypadaj
ą
cego na niego frachtu. Wolny jest od obowi
ą
zku zwrotu ten z przewo
ź
ników,
który udowodni,
ż
e nale
ż
ycie wykonał swoje obowi
ą
zki przewo
ź
nika.
§ 4. Ostatni przewo
ź
nik powinien wykona
ć
znane mu prawa poprzednich przewo
ź
ników, w
szczególno
ś
ci ich prawo zastawu.
Rozdział 4
Wykonanie przewozu
Art. 140. § 1. Statek powinien wykona
ć
przewóz z nale
ż
yt
ą
szybko
ś
ci
ą
, tras
ą
umownie
ustalon
ą
, a w braku umowy tras
ą
normaln
ą
.
§ 2. Zej
ś
cie z trasy w celu ratowania lub usiłowania ratowania
ż
ycia lub mienia na morzu albo
z innej uzasadnionej przyczyny nie stanowi naruszenia umowy przewozu; przewo
ź
nik nie
odpowiada za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
.
Art. 141. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest sprawowa
ć
piecz
ę
nad ładunkiem od jego przyj
ę
cia do
wydania oraz dba
ć
o interesy osób zainteresowanych ładunkiem.
Art. 142. § 1. Je
ż
eli statek nie mo
ż
e przyby
ć
do portu przeznaczenia z powodu przeszkody
nie do pokonania, której ust
ą
pienia nie mo
ż
na oczekiwa
ć
w rozs
ą
dnym terminie, przewo
ź
nik
skieruje statek do najbli
ż
szego bezpiecznego portu. O przeszkodach przewo
ź
nik powinien
zawiadomi
ć
frachtuj
ą
cego.
§ 2. Je
ż
eli przewóz odbywa si
ę
na podstawie umowy czarterowej, kapitan powinien, o ile to
mo
ż
liwe, zastosowa
ć
si
ę
do polece
ń
czarteruj
ą
cego. Je
ż
eli w stosownym terminie polecenie
czarteruj
ą
cego nie nadeszło lub jego wykonanie jest niemo
ż
liwe, kapitan mo
ż
e wyładowa
ć
ładunek albo powróci
ć
z nim do portu załadowania zale
ż
nie od tego - co jest według jego
oceny korzystniejsze dla czarteruj
ą
cego.
§ 3. Czarteruj
ą
cy jest obowi
ą
zany w ka
ż
dym przypadku zapłaci
ć
fracht dystansowy.
Rozdział 5
Wyładowanie i odbiór ładunku
Art. 143. § 1. Frachtuj
ą
cy ma prawo dysponowania ładunkiem do chwili wydania go
uprawnionemu odbiorcy. Mo
ż
e on w szczególno
ś
ci przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y
żą
da
ć
zwrotu ładunku w porcie załadowania, jak równie
ż
nawet po rozpocz
ę
ciu podró
ż
y zmieni
ć
pierwotne wskazania dotycz
ą
ce osoby odbiorcy i miejsca wyładowania - za zabezpieczeniem
wszelkich zwi
ą
zanych z tym strat i kosztów. Je
ż
eli ładunek przewo
ż
ony jest na podstawie
konosamentu, prawo dysponowania ładunkiem przysługuje ka
ż
demu legitymowanemu
posiadaczowi konosamentu, a przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest zastosowa
ć
si
ę
do jego polece
ń
tylko za zwrotem wszystkich wydanych egzemplarzy konosamentu.
§ 2. Prawa okre
ś
lone w § 1 nie słu
żą
, je
ż
eli ich wykonanie spowodowałoby znaczne
opó
ź
nienie rozpocz
ę
cia podró
ż
y, chyba
ż
e przewo
ź
nik wyrazi na to zgod
ę
.
Art. 144. § 1. W braku odmiennych zlece
ń
udzielonych stosownie do art. 143 ładunek wydaje
si
ę
w porcie przeznaczenia.
§ 2. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest wyda
ć
ładunek w porcie przeznaczenia legitymowanemu
posiadaczowi cho
ć
by tylko jednego egzemplarza konosamentu. Po wydaniu ładunku przez
przewo
ź
nika na podstawie jednego egzemplarza pozostałe egzemplarze konosamentu trac
ą
moc.
§ 3. Legitymowanym posiadaczem konosamentu jest:
1) z konosamentu imiennego - odbiorca wskazany w konosamencie,
2) z konosamentu na zlecenie - ten, na czyje zlecenie opiewa konosament, który nie był
przeniesiony przez indos, albo posiadacz konosamentu wykazuj
ą
cy swoje prawo
nieprzerwanym szeregiem indosów, cho
ć
by ostatni indos był in blanco,
3) z konosamentu na okaziciela - okaziciel konosamentu.
§ 4. Je
ż
eli konosamentu nie wystawiono, ładunek wydaje si
ę
w miejscu przeznaczenia
odbiorcy wskazanemu przez frachtuj
ą
cego lub osob
ę
przez niego upowa
ż
nion
ą
.
Art. 145. Do okre
ś
lenia sposobu i okresu wyładowania oraz przestoju i przetrzymania statku,
jak równie
ż
zwi
ą
zanych z tym kosztów, stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o załadowaniu.
Koszty wyładowania ze statku wzdłu
ż
burty ponosi przewo
ź
nik, a wszystkie inne koszty
odbioru ponosi odbiorca.
Art. 146. § 1. Przez przyj
ę
cie ładunku odbiorca zobowi
ą
zuje si
ę
do zapłaty przewo
ź
nikowi
jego nale
ż
no
ś
ci z tytułu frachtu, przestojowego, odszkodowania za przetrzymanie statku i
wszelkich innych nale
ż
no
ś
ci z tytułu przewozu ładunku.
§ 2. Je
ż
eli ładunek jest przewo
ż
ony na podstawie konosamentu, odbiorca obowi
ą
zany jest do
zapłacenia tylko nale
ż
no
ś
ci wynikaj
ą
cych z konosamentu lub z umowy przewozu, do której
postanowie
ń
w tym przedmiocie konosament odsyła.
§ 3. Przy przewozie ładunku na podstawie konosamentu przewo
ź
nik nie mo
ż
e dochodzi
ć
od
odbiorcy wynagrodzenia za przestój lub odszkodowania za przetrzymanie statku w porcie
załadowania, chyba
ż
e w konosamencie uwidoczniono czas przestoju lub przetrzymania
statku. Je
ż
eli okres ładowania i wyładowania był okre
ś
lony ł
ą
cznie jedn
ą
liczb
ą
dni lub
godzin, przewo
ź
nik nie mo
ż
e wobec odbiorcy powoła
ć
si
ę
na nadmiern
ą
strat
ę
czasu przy
ładowaniu, chyba
ż
e została ona uwidoczniona w konosamencie.
Art. 147. § 1. Odbiorca lub przewo
ź
nik mog
ą
żą
da
ć
dokonania przed odbiorem ładunku jego
ogl
ę
dzin z udziałem biegłych.
§ 2. Koszty zwi
ą
zane z ogl
ę
dzinami ponosi ten, kto
żą
da ogl
ę
dzin. Je
ż
eli jednak ogl
ę
dziny
dokonane na
żą
danie odbiorcy wykazały ubytek lub uszkodzenie ładunku, koszty ogl
ę
dzin
obci
ąż
aj
ą
przewo
ź
nika, chyba
ż
e za szkod
ę
stwierdzon
ą
ogl
ę
dzinami nie ponosi
odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 148. § 1. Domniemywa si
ę
,
ż
e odbiorca odebrał ładunek zgodnie z tre
ś
ci
ą
konosamentu,
je
ż
eli nie zawiadomił na pi
ś
mie przewo
ź
nika o brakach lub uszkodzeniach najpó
ź
niej w chwili
odbioru, a w razie szkód zewn
ę
trznie niedostrzegalnych - najpó
ź
niej w ci
ą
gu trzech dni od
chwili odbioru danego ładunku. Zawiadomienie pisemne jest zb
ę
dne, je
ż
eli w chwili odbioru
przewo
ź
nik i odbiorca zgodnie stwierdzili stan ładunku.
§ 2. Postanowienia umowne uci
ąż
liwsze dla odbiorcy ładunku, ni
ż
to przewiduje § 1, s
ą
niewa
ż
ne.
Art. 149. § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wydania ładunku i zatrzyma
ć
go a
ż
do zapłaty lub
zabezpieczenia przez odbiorc
ę
przypadaj
ą
cych na niego nale
ż
no
ś
ci z tytułu przewozu
danego ładunku, a tak
ż
e nale
ż
nego od ładunku udziału w awarii wspólnej i wynagrodzenia za
ratownictwo.
§ 2. Przewo
ź
nik, który wydał ładunek odbiorcy, traci prawo dochodzenia od frachtuj
ą
cego
roszcze
ń
wymienionych w § 1.
Art. 150. § 1. Je
ż
eli odbiorca nie zgłasza si
ę
lub odmawia przyj
ę
cia ładunku albo opó
ź
nia
wyładunek tak,
ż
e nie mo
ż
na zako
ń
czy
ć
wyładowywania statku w stosownym terminie,
przewo
ź
nik na koszt i niebezpiecze
ń
stwo odbiorcy wyładuje ładunek i odda go do
przechowania w domu składowym lub w innym odpowiednim miejscu.
§ 2. W taki sam sposób przewo
ź
nik post
ą
pi z ładunkiem w przypadku zgłoszenia si
ę
po jego
odbiór kilku posiadaczy konosamentu.
§ 3. Przewo
ź
nik zawiadomi niezwłocznie o przypadkach okre
ś
lonych w § 1 i 2 odbiorc
ę
, je
ż
eli
mu jest znany, i załadowc
ę
.
§ 4. Za przetrzymanie statku spowodowane zło
ż
eniem ładunku na przechowanie nale
ż
y si
ę
przewo
ź
nikowi odszkodowanie jak za przetrzymanie statku przy załadowaniu.
Art. 151. § 1. Je
ż
eli w ci
ą
gu dwóch miesi
ę
cy od dnia przybycia statku do portu wyładowania
nie podj
ę
to zło
ż
onego na przechowanie ładunku i nie zapłacono przewo
ź
nikowi wszystkich
nale
ż
no
ś
ci przypadaj
ą
cych mu od odbiorcy w zwi
ą
zku z danym przewozem, przewo
ź
nik
mo
ż
e sprzeda
ć
ładunek.
§ 2. Niepodj
ę
ty ładunek mo
ż
e by
ć
sprzedany tak
ż
e przed oddaniem na przechowanie i przed
upływem terminu dwumiesi
ę
cznego, je
ż
eli jest nara
ż
ony na zepsucie lub je
ż
eli jego
przechowanie wymaga kosztów, których wysoko
ść
przekracza warto
ść
ładunku.
§ 3. O zamiarze sprzeda
ż
y ładunku zgodnie z postanowieniem § 1 przewo
ź
nik zawiadamia
odbiorc
ę
i frachtuj
ą
cego na 7 dni przed dniem sprzeda
ż
y.
Art. 152. § 1. Z kwoty uzyskanej ze sprzeda
ż
y ładunku przewo
ź
nik pokrywa nale
ż
no
ś
ci
przypadaj
ą
ce mu od odbiorcy w zwi
ą
zku z danym przewozem oraz wydatki zwi
ą
zane z
przechowaniem ładunku, jak równie
ż
koszty przeprowadzenia sprzeda
ż
y, a reszt
ę
składa do
depozytu s
ą
dowego w miejscu sprzeda
ż
y w celu wydania tej sumy uprawnionemu.
§ 2. Je
ż
eli kwota uzyskana ze sprzeda
ż
y ładunku nie wystarcza na całkowite zaspokojenie
nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika okre
ś
lonych w § 1, przewo
ź
nik ma prawo dochodzi
ć
reszty swoich
nale
ż
no
ś
ci od frachtuj
ą
cego.
§ 3. Dla zachowania roszcze
ń
przewidzianych w § 2 przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany zawiadomi
ć
frachtuj
ą
cego o oddaniu ładunku na przechowanie i zamiarze sprzedania go w razie
nieotrzymania zapłaty lub odpowiedniego zabezpieczenia w stosownym czasie.
Rozdział 6
Nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika
Art. 153. Wysoko
ść
frachtu okre
ś
la umowa. W braku umowy fracht oblicza si
ę
na podstawie
stawek stosowanych w miejscu i w czasie załadowania.
Art. 154. § 1. Od ładunku utraconego w czasie przewozu wskutek jakiegokolwiek wypadku
fracht nie nale
ż
y si
ę
, a zapłacony z góry podlega zwrotowi.
§ 2. Je
ż
eli utracony ładunek, o którym mowa w § 1, ocalał lub został odzyskany, przewo
ź
nik
ma prawo do frachtu dystansowego, chyba
ż
e osoba zainteresowana ładunkiem nie odniosła
ż
adnej korzy
ś
ci z przebycia przez ładunek cz
ęś
ci podró
ż
y.
§ 3. Frachtem dystansowym jest nale
ż
no
ść
za przewóz obliczona według stosunku, w jakim
cz
ęść
podró
ż
y rzeczywi
ś
cie przebyta przez ładunek pozostaje do całej umówionej podró
ż
y.
Przy obliczaniu frachtu dystansowego uwzgl
ę
dnia si
ę
nie tylko stosunek odległo
ś
ci, lecz
tak
ż
e stosunek nakładu kosztów i czasu, niebezpiecze
ń
stwa i trudów, jakie s
ą
przeci
ę
tnie
zwi
ą
zane z przebyt
ą
cz
ęś
ci
ą
podró
ż
y, do przeci
ę
tnego nakładu przypadaj
ą
cego na cz
ęść
pozostał
ą
do przebycia.
§ 4. Fracht nale
ż
y si
ę
w cało
ś
ci za przewóz ładunku utraconego wskutek jego szczególnych
naturalnych wła
ś
ciwo
ś
ci, w szczególno
ś
ci zepsucia, ulotnienia si
ę
lub normalnego wycieku, a
tak
ż
e za przewóz zwierz
ą
t, które padły w czasie przewozu.
Art. 155. § 1. Je
ż
eli na statek załadowano ładunek w ilo
ś
ci wi
ę
kszej ni
ż
przewidziana w
umowie, przewo
ź
nikowi nale
ż
y si
ę
fracht równie
ż
od tej nadwy
ż
ki według stawek przyj
ę
tych
w umowie.
§ 2. Od ładunku umieszczonego na statku bez wiedzy przewo
ź
nika nale
ż
y si
ę
przewo
ź
nikowi
podwójna suma frachtu przypadaj
ą
cego za przewóz od portu załadowania do portu
wyładowania oraz wynagrodzenie szkód, jakie przewo
ź
nik poniósł wskutek umieszczenia
tego ładunku na statku. Przewo
ź
nik mo
ż
e ładunek taki wyładowa
ć
w jakimkolwiek porcie.
Rozdział 7
Przywileje na ładunku
Art. 156. § 1. Wierzycielom słu
ż
y na zabezpieczenie wierzytelno
ś
ci uprzywilejowanych
ustawowe prawo zastawu na ładunku z pierwsze
ń
stwem przed innymi wierzytelno
ś
ciami,
cho
ć
by zabezpieczonymi zastawem wynikaj
ą
cym z umowy lub orzeczenia s
ą
du.
§ 2. Uprzywilejowane s
ą
wierzytelno
ś
ci z tytułu:
1) nale
ż
nych pa
ń
stwu od ładunku kosztów s
ą
dowych oraz kosztów egzekucji; wydatków
poniesionych na zachowanie lub w celu sprzeda
ż
y ładunku i podziału uzyskanej kwoty; opłat
i
ś
wiadcze
ń
publicznych,
2) wynagrodzenia przypadaj
ą
cego od ładunku za ratownictwo oraz udziału w awarii
wspólnej, nale
ż
nego od ładunku statkowi i innym ładunkom,
3) szkód spowodowanych przez ładunek,
4) nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika z przewozu danego ładunku.
§ 3. Wierzytelno
ś
ci uprzywilejowane podlegaj
ą
zaspokojeniu, wraz z odsetkami i kosztami
procesu, w kolejno
ś
ci wskazanej w § 2.
§ 4. Wierzytelno
ś
ci nale
żą
ce do tej samej grupy zaspokaja si
ę
proporcjonalnie do ich
wysoko
ś
ci, je
ż
eli suma podlegaj
ą
ca podziałowi nie wystarcza na zaspokojenie ich w cało
ś
ci.
Art. 157. § 1. Przywilej na ładunku rozci
ą
ga si
ę
na nale
ż
ne ładunkowi odszkodowanie za
poniesione, a nienaprawione szkody w ładunku i na nale
ż
ny ładunkowi udział w awarii
wspólnej.
§ 2. Przywilej nie rozci
ą
ga si
ę
na nale
ż
ne ładunkowi odszkodowanie ubezpieczeniowe.
Art. 158. § 1. Przywileje na ładunku gasn
ą
z chwil
ą
wydania ładunku osobie uprawnionej do
odbioru.
§ 2. Przywileje na nale
ż
no
ś
ciach wymienionych w art. 157 § 1 gasn
ą
z chwil
ą
wypłacenia
tych nale
ż
no
ś
ci osobie uprawnionej do odbioru.
Rozdział 8
Wyga
ś
ni
ę
cie umowy
Art. 159. § 1. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy przewozu, je
ż
eli przewo
ź
nik nie
podstawił statku w porcie załadowania w umówionym terminie lub nast
ą
piło inne istotne
opó
ź
nienie w przyj
ę
ciu ładunku na statek lub rozpocz
ę
ciu podró
ż
y.
§ 2. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e po załadowaniu odst
ą
pi
ć
od umowy do chwili rozpocz
ę
cia podró
ż
y i
domaga
ć
si
ę
wyładowania ładunku, jest jednak obowi
ą
zany zapłaci
ć
cały fracht oraz koszty
spowodowane odst
ą
pieniem od umowy. Prawo to nie słu
ż
y frachtuj
ą
cemu, je
ż
eli
wyładowanie jego ładunku spowodowałoby istotne opó
ź
nienie rozpocz
ę
cia podró
ż
y.
§ 3. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e w czasie podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy i domaga
ć
si
ę
wyładowania
ładunku, jest jednak obowi
ą
zany zapłaci
ć
cały fracht oraz koszty przewo
ź
nika spowodowane
odst
ą
pieniem od umowy. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wyładowania ładunku, je
ż
eli
spowodowałoby to istotne opó
ź
nienie podró
ż
y lub zmian
ę
trasy.
Art. 160. § 1. Czarteruj
ą
cy, który według umowy czarterowej rozporz
ą
dza cał
ą
przestrzeni
ą
ładunkow
ą
statku, mo
ż
e przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy, jest jednak
obowi
ą
zany zwróci
ć
przewo
ź
nikowi kwoty przez niego wydatkowane na ładunek, a
niewliczone do frachtu, i ponadto zapłaci
ć
:
1) połow
ę
frachtu - je
ż
eli odst
ę
puje od umowy jeszcze przed rozpocz
ę
ciem biegu
umówionego okresu ładowania,
2) cały fracht - je
ż
eli umowa była zawarta tylko na jedn
ą
podró
ż
, a czarteruj
ą
cy odst
ę
puje
od umowy po rozpocz
ę
ciu biegu umówionego okresu ładowania; w przypadku rozpocz
ę
cia
przestoju lub przetrzymania statku czarteruj
ą
cy obowi
ą
zany jest ponadto zapłaci
ć
przestojowe lub odszkodowanie za przetrzymanie statku.
§ 2. W razie odst
ą
pienia od umowy przez czarteruj
ą
cego w trakcie załadunku przewo
ź
nik jest
obowi
ą
zany wyda
ć
ładunek ju
ż
załadowany, cho
ć
by wyładowanie miało zatrzyma
ć
statek na
czas dłu
ż
szy od okresów ładowania i przestoju; zachowuje jednak prawo do przestojowego
lub odszkodowania za przetrzymanie statku.
§ 3. Przewo
ź
nik ma prawo domaga
ć
si
ę
od czarteruj
ą
cego odszkodowania za rzeczywi
ś
cie
poniesion
ą
szkod
ę
spowodowan
ą
odst
ą
pieniem przez czarteruj
ą
cego od umowy przewozu
zawartej na szereg kolejnych podró
ż
y lub na przewóz okre
ś
lonej ilo
ś
ci ładunku.
Odszkodowanie to nie mo
ż
e jednak przekracza
ć
wysoko
ś
ci frachtu, jaki przypadałby za
anulowane podró
ż
e. W ka
ż
dym przypadku przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany d
ąż
y
ć
do
zmniejszenia szkody.
Art. 161. § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy, je
ż
eli
warto
ść
dostarczonej ilo
ś
ci ładunku nie zabezpiecza frachtu i innych nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika,
a frachtuj
ą
cy nie zapłaci z góry całego frachtu albo nie udzieli zabezpieczenia.
§ 2. W razie odst
ą
pienia od umowy przez przewo
ź
nika ładunek wyładowuje si
ę
na koszt
frachtuj
ą
cego, a przewo
ź
nik mo
ż
e
żą
da
ć
zapłaty połowy umówionego frachtu oraz wszelkich
kwot wydatkowanych na ładunek.
Art. 162. § 1. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy bez obowi
ą
zku wynagrodzenia
szkody drugiej strony, je
ż
eli przed odej
ś
ciem statku z miejsca załadowania:
1) wybuchła wojna gro
żą
ca niebezpiecze
ń
stwem dla statku lub ładunku albo ogłoszono
blokad
ę
portu, w którym statek si
ę
znajduje, lub portu przeznaczenia ładunku,
2) zatrzymano statek na zarz
ą
dzenie władz z przyczyn niezale
ż
nych od stron,
3) zaj
ę
to statek dla potrzeb pa
ń
stwowych,
4) wydano zakaz wywozu z miejsca załadowania albo zakaz przewozu do miejsca
przeznaczenia danego ładunku.
§ 2. W razie odst
ą
pienia od umowy z powodu okoliczno
ś
ci przewidzianych w § 1 koszty
wyładowania ponosi strona, która od umowy odst
ę
puje.
§ 3. Z powodu okoliczno
ś
ci przewidzianych w § 1 ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy
tak
ż
e w czasie podró
ż
y. W tym przypadku frachtuj
ą
cy opłaca fracht dystansowy i ponosi
koszty wyładowania.
Art. 163. § 1. Wzajemne zobowi
ą
zania stron wygasaj
ą
, je
ż
eli po zawarciu umowy, a przed
odej
ś
ciem statku z miejsca załadowania z przyczyn, za które
ż
adna ze stron nie odpowiada:
1) statek oznaczony w umowie zagin
ą
ł, został zabrany jako łup albo uległ wypadkowi,
wskutek którego stał si
ę
niezdatny do naprawy lub jej niewart, albo
2) ładunek indywidualnie oznaczony w umowie zagin
ą
ł.
§ 2. Je
ż
eli okoliczno
ś
ci przewidziane w § 1 nast
ą
piły w czasie podró
ż
y, przewo
ź
nik
zachowuje prawo do frachtu dystansowego, gdy wypadkowi uległ statek, a cały ładunek
ocalał, prawo za
ś
do cz
ęś
ci frachtu dystansowego przypadaj
ą
cej od ocalonej cz
ęś
ci ładunku,
gdy wypadkowi uległ ładunek.
Art. 164. Wyga
ś
ni
ę
cie umowy przewozu nie zwalnia przewo
ź
nika od obowi
ą
zku pieczy nad
ładunkiem.
Rozdział 9
Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika
Art. 165. § 1. Przewo
ź
nik odpowiada za szkod
ę
wynikł
ą
z utraty lub uszkodzenia ładunku w
czasie od przyj
ę
cia go do przewozu a
ż
do wydania go odbiorcy.
§ 2. Przewo
ź
nik jest wolny od odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli szkoda nast
ą
piła wskutek:
1) działania lub zaniechania kapitana, innych członków załogi, pilota lub osób
zatrudnionych przez przewo
ź
nika w zakresie nawigacji lub administracji statku,
2) po
ż
aru, o ile nie wynikł z działania lub winy własnej przewo
ź
nika,
3) niebezpiecze
ń
stw lub wypadków na morzu lub na wodach
ż
eglownych,
4) siły wy
ż
szej,
5) działa
ń
wojennych, działa
ń
wrogich dobru i porz
ą
dkowi publicznemu, rozruchów lub
zaburze
ń
wewn
ę
trznych,
6) aktu lub przymusu ze strony władzy albo zaj
ę
cia s
ą
dowego,
7) ogranicze
ń
wynikłych z kwarantanny,
8) strajku, lokautu lub innej okoliczno
ś
ci wstrzymuj
ą
cej lub ograniczaj
ą
cej prac
ę
całkowicie
lub cz
ęś
ciowo,
9) ratowania lub usiłowania ratowania
ż
ycia lub mienia na morzu,
10) wady ukrytej, naturalnej wła
ś
ciwo
ś
ci lub wadliwo
ś
ci ładunku powoduj
ą
cych w nim
ubytek obj
ę
to
ś
ci lub wagi albo inn
ą
strat
ę
,
11) niedostateczno
ś
ci opakowania,
12) niedostateczno
ś
ci lub niedokładno
ś
ci znaków ładunku,
13) wad ukrytych niedaj
ą
cych si
ę
zauwa
ż
y
ć
pomimo zachowania nale
ż
ytej staranno
ś
ci,
14) działania lub zaniechania frachtuj
ą
cego, załadowcy lub odbiorcy albo ich agenta lub
innego ich przedstawiciela,
15) jakiejkolwiek innej przyczyny wynikłej bez winy przewo
ź
nika, jego agentów i osób
zatrudnionych przez przewo
ź
nika.
Art. 166. § 1. Odszkodowanie za utrat
ę
ładunku okre
ś
la si
ę
według zwykłej warto
ś
ci ładunku,
a odszkodowanie za uszkodzenie ładunku - według ró
ż
nicy pomi
ę
dzy zwykł
ą
warto
ś
ci
ą
ładunku w stanie nieuszkodzonym a jego warto
ś
ci
ą
w stanie uszkodzonym.
§ 2. Dla ustalenia wysoko
ś
ci odszkodowania miarodajna jest warto
ść
ładunku w miejscu i w
czasie, w którym został on lub powinien był zosta
ć
wyładowany ze statku zgodnie z umow
ą
przewozu. Warto
ść
t
ę
okre
ś
la si
ę
według ceny giełdy towarowej, a w jej braku - według
bie
żą
cej ceny rynkowej; je
ż
eli obu cen nie mo
ż
na ustali
ć
, warto
ść
ładunku okre
ś
la si
ę
przez
porównanie jej z warto
ś
ci
ą
towarów takiego samego rodzaju i jako
ś
ci.
§ 3. Je
ż
eli warto
ść
ładunku została zadeklarowana przed jego załadowaniem przez
załadowc
ę
i uwidoczniona w konosamencie lub innym dokumencie, na podstawie którego
dokonywany jest przewóz, odszkodowanie nie mo
ż
e przekracza
ć
zadeklarowanej warto
ś
ci
ładunku. Deklaracja załadowcy uwidoczniona w konosamencie co do rodzaju i warto
ś
ci
towarów stwarza domniemanie, które przewo
ź
nik mo
ż
e obali
ć
dowodem przeciwnym.
§ 4. Od sumy odszkodowania odlicza si
ę
to, co odbiorca wskutek utraty lub uszkodzenia
ładunku zaoszcz
ę
dził na frachcie, na cle i innych kosztach.
Art. 167. § 1. Przy przewozie na podstawie konosamentu, w którym warto
ść
ładunku nie
została uwidoczniona, odszkodowanie za utrat
ę
lub uszkodzenie jednej sztuki ładunku lub
innej zwyczajowo w handlu przyj
ę
tej jednostki ładunku nie mo
ż
e przekracza
ć
kwoty
obliczonej według zasad ustalonych w tym przedmiocie w Konwencji mi
ę
dzynarodowej o
ujednostajnieniu niektórych zasad dotycz
ą
cych konosamentów, podpisanej w Brukseli dnia
25 sierpnia 1924 r. (Dz. U. z 1937 r. Nr 33, poz. 258, wprow.: Dz. U. z 1936 r. Nr 15, poz.
139, z 1937 r. Nr 33, poz. 259), zmienionej Protokołem sporz
ą
dzonym w Brukseli dnia 23
lutego 1968 r. (Dz. U. z 1980 r. Nr 14, poz. 48) oraz Protokołem sporz
ą
dzonym w Brukseli
dnia 21 grudnia 1979 r. (Dz. U. z 1985 r. Nr 9, poz. 26).
§ 2. Wobec wierzyciela zagranicznego, którego pa
ń
stwo ustanowiło ni
ż
sz
ą
granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika od okre
ś
lonej stosownie do § 1, przewo
ź
nik odpowiada w
zakresie tej ni
ż
szej granicy odpowiedzialno
ś
ci.
§ 3. Je
ż
eli kontener, paleta lub jakiekolwiek podobne urz
ą
dzenie jest u
ż
ywane do
zgrupowania towarów, ka
ż
da sztuka lub jednostka ładunku wymieniona w konosamencie
jako załadowana do takiego urz
ą
dzenia b
ę
dzie uwa
ż
ana za jedn
ą
sztuk
ę
lub jednostk
ę
w
rozumieniu § 1. W przeciwnym razie takie urz
ą
dzenie przewozowe b
ę
dzie uwa
ż
ane za jedn
ą
sztuk
ę
lub jednostk
ę
ładunku.
§ 4. Przewo
ź
nik nie mo
ż
e korzysta
ć
z ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci przewidzianego w § 1,
je
ż
eli zostanie udowodnione,
ż
e szkoda wynikła z działania lub zaniechania przewo
ź
nika,
których dopu
ś
cił si
ę
on albo z zamiarem wyrz
ą
dzenia szkody, albo te
ż
post
ę
puj
ą
c
lekkomy
ś
lnie i ze
ś
wiadomo
ś
ci
ą
,
ż
e szkoda prawdopodobnie nast
ą
pi.
Art. 168. § 1. Przewo
ź
nik wolny jest od odpowiedzialno
ś
ci za wszelk
ą
szkod
ę
w ładunku lub z
ładunkiem zwi
ą
zan
ą
, je
ż
eli jego rodzaj lub warto
ść
zostały przez załadowc
ę
ś
wiadomie
nieprawdziwie zadeklarowane.
§ 2. Przy przewozie na podstawie konosamentu przepis § 1 stosuje si
ę
tylko wówczas, gdy
taka deklaracja załadowcy została wpisana do konosamentu.
Art. 169. § 1. Przy przewozie na podstawie konosamentu niewa
ż
ne jest postanowienie
umowne, które wył
ą
cza lub ogranicza odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika wynikaj
ą
c
ą
z art. 110,
165 i 167.
§ 2. Je
ż
eli konosament wystawiono na ładunek przewo
ż
ony na podstawie umowy
czarterowej, przepis § 1 ma zastosowanie od chwili przeniesienia konosamentu na osob
ę
trzeci
ą
.
§ 3. Umowa stron mo
ż
e okre
ś
li
ć
odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika odmiennie, ni
ż
to wynika z §
1:
1) za czas od przyj
ę
cia towaru do przewozu a
ż
do rozpocz
ę
cia ładowania go na statek i od
zako
ń
czenia wyładowania a
ż
do wydania ładunku,
2) za przyj
ę
te do przewozu zwierz
ę
ta
ż
ywe,
3) za ładunek przewo
ż
ony zgodnie z umow
ą
na pokładzie statku.
Art. 170. § 1. Podwładny przewo
ź
nika oraz osoba nieb
ę
d
ą
ca samodzielnym kontrahentem, z
której pomoc
ą
przewo
ź
nik wykonuje zobowi
ą
zanie, jak równie
ż
osoba, której powierza
wykonanie zobowi
ą
zania, mog
ą
powoływa
ć
si
ę
na przysługuj
ą
ce przewo
ź
nikowi zwolnienia i
ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
§ 2. Zwolnienia i ograniczenia, o których mowa w § 1, nie przysługuj
ą
, je
ż
eli zostanie
udowodnione,
ż
e szkoda wynikła z działania lub zaniechania tych osób, których dopu
ś
ciły si
ę
one albo z zamiarem wyrz
ą
dzenia szkody, albo te
ż
post
ę
puj
ą
c lekkomy
ś
lnie i ze
ś
wiadomo
ś
ci
ą
,
ż
e szkoda prawdopodobnie nast
ą
pi.
§ 3. Ł
ą
czna wysoko
ść
odszkodowania obci
ąż
aj
ą
cego przewo
ź
nika i osoby wymienione w § 1
nie mo
ż
e przekroczy
ć
kwoty przewidzianej w art. 167 § 1.
Art. 171. Zwolnienia i ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci przewidziane w art. 165-170 stosuje
si
ę
bez wzgl
ę
du na to, czy roszczenie wynika z odpowiedzialno
ś
ci umownej, czy te
ż
pozaumownej.
DZIAŁ II
PRZEWÓZ PASA
Ż
ERÓW
Art. 172. § 1. Przez umow
ę
przewozu pasa
ż
era przewo
ź
nik podejmuje si
ę
za opłat
ą
przewie
źć
drog
ą
morsk
ą
pasa
ż
era i jego baga
ż
.
§ 2. Przewo
ź
nik, który podj
ą
ł si
ę
przewozu pasa
ż
era (przewo
ź
nik umowny), mo
ż
e powierzy
ć
wykonanie umowy w cało
ś
ci lub cz
ęś
ci innemu przewo
ź
nikowi (przewo
ź
nikowi faktycznemu).
§ 3. Opłata obejmuje równie
ż
przewóz podr
ę
cznych rzeczy pasa
ż
era przewo
ż
onych
zazwyczaj w pomieszczeniu pasa
ż
erskim.
Art. 173. § 1. Wydany bilet pasa
ż
erski stanowi dowód zawarcia umowy przewozu i uiszczenia
opłaty za przewóz.
§ 2. Bilet pasa
ż
erski mo
ż
e by
ć
imienny lub na okaziciela.
§ 3. Pasa
ż
er nie mo
ż
e bez zgody przewo
ź
nika przenie
ść
na osob
ę
trzeci
ą
imiennego biletu
pasa
ż
erskiego.
Art. 174. § 1. Warunki przewozu okre
ś
la umowa.
§ 2. Pasa
ż
er obowi
ą
zany jest przestrzega
ć
porz
ą
dku obowi
ą
zuj
ą
cego na statku oraz
wykonywa
ć
wszelkie zarz
ą
dzenia porz
ą
dkowe.
Art. 175. § 1. Pasa
ż
er mo
ż
e
żą
da
ć
zwrotu opłaty za przewóz, je
ż
eli zawiadomił przewo
ź
nika
przynajmniej na siedem dni przed zapowiedzianym terminem rozpocz
ę
cia podró
ż
y,
ż
e
odst
ę
puje od umowy. Przewo
ź
nik mo
ż
e zatrzyma
ć
cz
ęść
opłaty nieprzekraczaj
ą
c
ą
1/4, je
ż
eli
przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y nie zdołał sprzeda
ć
biletu innemu pasa
ż
erowi.
§ 2. Pó
ź
niejsze odst
ą
pienie pasa
ż
era od umowy albo jego nieprzybycie na statek w
oznaczonym czasie przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y, a w czasie podró
ż
y - na oznaczony czas
przed zako
ń
czeniem postoju, nie stanowi podstawy roszczenia o zwrot uiszczonej opłaty za
przewóz.
Art. 176. § 1. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest na
żą
danie zwróci
ć
w cało
ś
ci opłat
ę
za przewóz w
przypadku
ś
mierci pasa
ż
era przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y, je
ż
eli przewo
ź
nik został o
ś
mierci
pasa
ż
era powiadomiony nie pó
ź
niej ni
ż
na 3 dni przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y.
§ 2. Je
ż
eli
ś
mier
ć
pasa
ż
era nast
ą
piła w czasie podró
ż
y albo je
ż
eli choroba uniemo
ż
liwiła mu
kontynuowanie podró
ż
y, zwrotowi podlega tylko cz
ęść
opłaty za przewóz przypadaj
ą
ca na
koszty utrzymania, z którego nie korzystał.
Art. 177. § 1. Pasa
ż
er mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy i
żą
da
ć
zwrotu opłaty za przewóz w cało
ś
ci,
je
ż
eli statek pasa
ż
erski nie wyruszył w drog
ę
najpó
ź
niej w ci
ą
gu 3 dni, a inny statek w ci
ą
gu
7 dni, licz
ą
c od zapowiedzianego terminu rozpocz
ę
cia podró
ż
y.
§ 2. Je
ż
eli statek nie mo
ż
e w stosownym terminie kontynuowa
ć
rozpocz
ę
tej podró
ż
y lub
osi
ą
gn
ąć
miejsca przeznaczenia z powodu przeszkód lokalnych, przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest
na
żą
danie pasa
ż
era i według jego wyboru zwróci
ć
mu cz
ęść
opłaty za przewóz w stosunku
do nieodbytej cz
ęś
ci podró
ż
y albo na swój koszt przewie
źć
pasa
ż
era do portu przeznaczenia
pierwszym stosownym statkiem lub innym
ś
rodkiem transportu.
Art. 178. § 1. Je
ż
eli przewóz ma nast
ą
pi
ć
statkiem innym ni
ż
pasa
ż
erski, przewo
ź
nik mo
ż
e
przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy przewozu, gdy podró
ż
bez jego winy nie
dochodzi do skutku; pasa
ż
erowi nale
ż
y si
ę
zwrot całej opłaty za przewóz.
§ 2. Z przyczyny przewidzianej w § 1 przewo
ź
nik mo
ż
e w czasie podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy
przewozu takim statkiem; art. 177 § 2 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 179. § 1. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy z powodu wybuchu wojny gro
żą
cej
niebezpiecze
ń
stwem, blokady portu wyj
ś
cia lub przeznaczenia, zatrzymania statku na
zarz
ą
dzenie władzy albo innych tego rodzaju przeszkód w rozpocz
ę
ciu lub kontynuowaniu
podró
ż
y.
§ 2. Bez wzgl
ę
du na to, która ze stron odst
ą
piła od umowy z przyczyn wymienionych w § 1,
nale
ż
y si
ę
pasa
ż
erowi zwrot opłaty za przewóz w cało
ś
ci, je
ż
eli odst
ą
piono od umowy przed
rozpocz
ę
ciem podró
ż
y, a je
ż
eli odst
ą
piono w czasie podró
ż
y - w cz
ęś
ci obliczonej w
stosunku do nieodbytej przez pasa
ż
era cz
ęś
ci podró
ż
y.
Art. 180. § 1. Umowa przewozu ulega rozwi
ą
zaniu, je
ż
eli z przyczyn, za które
ż
adna ze stron
nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci, statek zagin
ą
ł, zaton
ą
ł, został zabrany jako łup albo uległ
wypadkowi, wskutek którego stał si
ę
niezdatny do naprawy lub jej niewart.
§ 2. Do zwrotu opłaty za przewóz stosuje si
ę
odpowiednio art. 177 § 2.
Art. 181. § 1. Przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za szkody na osobie pasa
ż
era oraz za
szkody w jego baga
ż
u zgodnie z postanowieniami Konwencji ate
ń
skiej w sprawie przewozu
morzem pasa
ż
erów i ich baga
ż
u, sporz
ą
dzonej w Atenach dnia 13 grudnia 1974 r. (Dz. U. z
1987 r. Nr 18, poz. 108), zwanej dalej "Konwencj
ą
ate
ń
sk
ą
", zmienionej Protokołem
sporz
ą
dzonym w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 99, poz. 479).
§ 2. Postanowienia Konwencji ate
ń
skiej stosuje si
ę
do wszystkich umów przewozu
pasa
ż
erów i ich baga
ż
u, podlegaj
ą
cych przepisom Kodeksu morskiego.
§ 3. Postanowienia Konwencji ate
ń
skiej stosuje si
ę
odpowiednio do przewozu osób, które za
zgod
ą
przewo
ź
nika odbywaj
ą
podró
ż
bez opłaty za przewóz albo na podstawie umowy innej
ni
ż
umowa przewozu pasa
ż
era.
Art. 182. § 1. Przewo
ź
nik, który podejmuje si
ę
przewozu pasa
ż
era statkiem o polskiej
przynale
ż
no
ś
ci, obowi
ą
zany jest posiada
ć
ubezpieczenie od odpowiedzialno
ś
ci za szkody na
osobie lub w mieniu pasa
ż
era do wysoko
ś
ci sum okre
ś
lonych przy zastosowaniu granic
odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika przewidzianych w art. 7 i 8 Konwencji ate
ń
skiej.
§ 2. Obowi
ą
zek, o którym mowa w § 1, dotyczy równie
ż
przewo
ź
nika, który podejmuje si
ę
przewozu statkiem o obcej przynale
ż
no
ś
ci, je
ż
eli przewóz wykonywany jest na obszarze
Rzeczypospolitej Polskiej lub mi
ę
dzy portami polskimi.
§ 3. Dowodem spełnienia przez przewo
ź
nika obowi
ą
zku, o którym mowa w § 1 i 2, jest polisa
lub certyfikat ubezpieczeniowy stwierdzaj
ą
cy zawarcie umowy ubezpieczenia. Dokument taki
powinien znajdowa
ć
si
ę
na statku i by
ć
okazywany na
żą
danie organów inspekcji morskiej.
§ 4. Przewóz osób bez posiadania przez przewo
ź
nika ubezpieczenia, o którym mowa w § 1,
jest zabroniony.
Art. 183. § 1. Przewo
ź
nikowi słu
ż
y na baga
ż
u, dopóki nie wydał go pasa
ż
erowi, ustawowe
prawo zastawu na zabezpieczenie roszcze
ń
z umowy przewozu.
§ 2. Przewo
ź
nik mo
ż
e zatrzyma
ć
baga
ż
do czasu zaspokojenia lub odpowiedniego
zabezpieczenia swych roszcze
ń
.
Art. 184. Do baga
ż
u niepodj
ę
tego przez pasa
ż
era lub przez uprawnionego odbiorc
ę
stosuje
si
ę
odpowiednio przepisy art. 150-152.
Art. 185. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pasa
ż
er obowi
ą
zany jest, o ile
to mo
ż
liwe, bezzwłocznie zawiadomi
ć
przewo
ź
nika o wypadku, który je spowodował.
Pasa
ż
er obowi
ą
zany jest ponadto zgłosi
ć
swe roszczenie wobec przewo
ź
nika na pi
ś
mie
najpó
ź
niej w ci
ą
gu 15 dni od zej
ś
cia ze statku.
§ 2. Domniemywa si
ę
,
ż
e pasa
ż
er, który nie dopełnił obowi
ą
zków przewidzianych w § 1,
uko
ń
czył podró
ż
zdrów i cały.
Art. 186. Roszczenia z tytułów innych ni
ż
okre
ś
lone w Konwencji ate
ń
skiej przedawniaj
ą
si
ę
z
upływem 2 lat od dnia wymagalno
ś
ci.
Art. 187. § 1. Osoba, która odbywa podró
ż
bez zgody kapitana statku, jest obowi
ą
zana ui
ś
ci
ć
podwójn
ą
opłat
ę
za odbyt
ą
podró
ż
.
§ 2. Kapitan mo
ż
e przy pierwszej nadarzaj
ą
cej si
ę
sposobno
ś
ci wysadzi
ć
t
ę
osob
ę
na l
ą
d lub
j
ą
przekaza
ć
na statek płyn
ą
cy do portu, w którym ta osoba dostała si
ę
na statek; kapitan
udzieli zarazem wła
ś
ciwej władzy wszelkich znanych mu informacji o obywatelstwie tej
osoby, porcie, w którym ukryła si
ę
na statku, oraz o okoliczno
ś
ciach odkrycia jej na statku.
§ 3. Czynno
ś
ci przedsi
ę
wzi
ę
te stosownie do § 2 nie zwalniaj
ą
osoby odbywaj
ą
cej podró
ż
bez
zgody kapitana statku od obowi
ą
zku uiszczenia podwójnej opłaty za odbyt
ą
podró
ż
.
DZIAŁ III
CZARTER NA CZAS
Art. 188. § 1. Przez umow
ę
czarteru na czas armator zobowi
ą
zuje si
ę
za wynagrodzeniem
odda
ć
czarteruj
ą
cemu do dysponowania statek obsadzony załog
ą
na oznaczony czas albo
na okres jednej lub kilku nast
ę
puj
ą
cych po sobie podró
ż
y w celu okre
ś
lonym umow
ą
.
§ 2. Ka
ż
da strona mo
ż
e
żą
da
ć
potwierdzenia umowy czarteru na czas na pi
ś
mie.
Art. 189. § 1. W granicach uprawnie
ń
okre
ś
lonych umow
ą
czarteruj
ą
cy mo
ż
e zawrze
ć
umow
ę
czarteru na czas z osob
ą
trzeci
ą
(podczarter); nie zwalnia to jednak czarteruj
ą
cego
od obowi
ą
zku wykonania umowy zawartej przez niego z armatorem.
§ 2. W przypadku przewidzianym w § 1 przepisy niniejszego działu okre
ś
laj
ą
ce prawa i
obowi
ą
zki armatora stosuje si
ę
odpowiednio do osoby oddaj
ą
cej statek w podczarter.
Art. 190. § 1. Zmiana wła
ś
ciciela statku nie ma wpływu na umow
ę
czarteru na czas.
§ 2. W razie zmiany armatora w okresie trwania czarteru na czas nowy armator wst
ę
puje z
mocy prawa w stosunek czarteru na czas w miejsce poprzednika; poprzednik odpowiada
jednak solidarnie z nast
ę
pc
ą
za zobowi
ą
zania wynikaj
ą
ce z umowy czarteru na czas.
Art. 191. § 1. Armator, który zawarł umow
ę
czarteru na czas, obowi
ą
zany jest na umówiony
termin odda
ć
czarteruj
ą
cemu do dysponowania statek w stanie zdatnym do
ż
eglugi,
nale
ż
ycie wyposa
ż
ony, obsadzony odpowiedni
ą
załog
ą
oraz przystosowany do celów
przewidzianych umow
ą
.
§ 2. Armator obowi
ą
zany jest utrzymywa
ć
statek przez cały czas trwania czarteru w stanie
okre
ś
lonym w § 1, opłaca
ć
załog
ę
oraz zapewni
ć
nale
ż
ne jej
ś
wiadczenia.
Art. 192. § 1. Czarteruj
ą
cy jest wolny od obowi
ą
zku płacenia armatorowi opłaty czarterowej
za okres niezdatno
ś
ci statku do eksploatacji wskutek braków lub uszkodze
ń
statku b
ą
d
ź
wskutek niedostatecznej załogi lub braków w jej zaopatrzeniu; w okresie tym czarteruj
ą
cy jest
wolny tak
ż
e od obowi
ą
zku ponoszenia kosztów eksploatacji statku.
§ 2. Je
ż
eli niezdatno
ść
statku do eksploatacji wynikła z przyczyn le
żą
cych po stronie
czarteruj
ą
cego, armatorowi nale
ż
y si
ę
umówiona opłata czarterowa niezale
ż
nie od
wynagrodzenia szkody wynikłej z winy czarteruj
ą
cego.
Art. 193. § 1. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e dysponowa
ć
cał
ą
przestrzeni
ą
statku przeznaczon
ą
do
przewozu ładunku i pasa
ż
erów.
§ 2. Bez zgody czarteruj
ą
cego nie wolno armatorowi w
ż
adnej cz
ęś
ci statku, cho
ć
by
niezaj
ę
tej przez czarteruj
ą
cego, przewozi
ć
na swój rachunek ładunku lub pasa
ż
erów.
Art. 194. § 1. W okresie trwania umowy czarteru na czas kapitan i inni członkowie załogi
pozostaj
ą
podwładnymi armatora i maj
ą
obowi
ą
zek stosowania si
ę
do jego wskazówek.
§ 2. W zakresie eksploatacji statku kapitan jest z mocy prawa przedstawicielem
czarteruj
ą
cego i powinien stosowa
ć
si
ę
do jego polece
ń
.
§ 3. Za zobowi
ą
zania zaci
ą
gni
ę
te przez kapitana w zakresie wskazanym w § 2 armator
odpowiada solidarnie z czarteruj
ą
cym, chyba
ż
e kapitan o
ś
wiadczył przy zaci
ą
ganiu
zobowi
ą
zania,
ż
e działa w imieniu czarteruj
ą
cego.
Art. 195. Z wynagrodzenia nale
ż
nego statkowi za ratownictwo w okresie trwania czarteru na
czas odlicza si
ę
najpierw kwoty na pokrycie wszelkich szkód spowodowanych ratownictwem,
a nast
ę
pnie udział w wynagrodzeniu przypadaj
ą
cy dla załogi. Reszt
ę
wynagrodzenia dzieli
si
ę
w równych cz
ęś
ciach pomi
ę
dzy armatora i czarteruj
ą
cego.
Art. 196. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy w razie zwłoki w oddaniu mu statku do
dysponowania. Czarteruj
ą
cemu nale
ż
y si
ę
ponadto odszkodowanie, chyba
ż
e armator
udowodni,
ż
e zwłoka nast
ą
piła z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 197. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy czarteru na czas, je
ż
eli wskutek wybuchu
wojny, zamieszek lub zarz
ą
dzenia władz osi
ą
gni
ę
cie celu, dla którego zawarto umow
ę
, stało
si
ę
niemo
ż
liwe, a zmiana tych okoliczno
ś
ci w rozs
ą
dnym czasie nie jest prawdopodobna.
Art. 198. § 1. Umowa czarteru na czas ulega rozwi
ą
zaniu, je
ż
eli statek zagin
ą
ł, zaton
ą
ł, uległ
zniszczeniu lub wypadkowi, wskutek którego stał si
ę
niezdatny do naprawy lub jej niewart.
§ 2. W przypadkach, w których umowa czarteru na czas ko
ń
czy si
ę
w dniu innym ni
ż
umówiony, opłata czarterowa nale
ż
y si
ę
do dnia, w którym czarteruj
ą
cy dysponował statkiem.
W razie zagini
ę
cia statku opłata czarterowa nale
ż
y si
ę
do dnia, z którego pochodzi ostatnia
wiadomo
ść
o statku.
Art. 199. Roszczenia wynikaj
ą
ce z umowy czarteru na czas przedawniaj
ą
si
ę
z upływem
dwóch lat od dnia, w którym umowa wygasła.
Art. 200. Przepisów niniejszego działu nie stosuje si
ę
do umów czarterowych o przewóz
ładunku, w których nale
ż
no
ść
przewo
ź
nika jest ustalona według jednostki czasu.
DZIAŁ IV
USŁUGI AGENCYJNE
Art. 201. Przez umow
ę
agencyjn
ą
agent morski podejmuje si
ę
za wynagrodzeniem stałego
przedstawicielstwa armatora w okre
ś
lonym porcie lub na okre
ś
lonym obszarze.
Art. 202. § 1. Agent morski jest uprawniony do podejmowania w imieniu armatora zwykłych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z uprawianiem
ż
eglugi.
§ 2. W szczególno
ś
ci agent morski jest uprawniony do działania w imieniu armatora wobec
urz
ę
dów i podmiotów zarz
ą
dzaj
ą
cych portami morskimi, do załatwiania dla statku wszelkich
czynno
ś
ci i przyjmowania o
ś
wiadcze
ń
zwi
ą
zanych z przyj
ś
ciem, postojem i wyj
ś
ciem statku,
do zawierania w imieniu armatora umów przewozu, umów ubezpieczenia morskiego oraz
umów przeładunku i składu, do wystawiania konosamentów, do odbioru i zapłaty wszelkich
nale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zanych z zawini
ę
ciem statku do portu i przewozem ładunku lub pasa
ż
erów
oraz do dochodzenia w imieniu armatora roszcze
ń
wynikaj
ą
cych z umów przewozu i
wypadków morskich.
§ 3. Przy zawieraniu umowy w imieniu armatora agent mo
ż
e działa
ć
równie
ż
na rzecz drugiej
umawiaj
ą
cej si
ę
strony, je
ż
eli armator wyrazi na to zgod
ę
.
Art. 203. Je
ż
eli agent, dokonuj
ą
c czynno
ś
ci prawnej w imieniu armatora, przekracza granice
swego umocowania, czynno
ść
ta wi
ąż
e mimo to armatora, chyba
ż
e niezwłocznie po
otrzymaniu wiadomo
ś
ci o dokonaniu czynno
ś
ci o
ś
wiadczył drugiej stronie,
ż
e nie potwierdza
czynno
ś
ci agenta.
Art. 204. Agent morski powinien: dba
ć
o interesy armatora, stosowa
ć
si
ę
do jego polece
ń
i
wskazówek, udziela
ć
mu niezwłocznie potrzebnych wiadomo
ś
ci o przebiegu sprawy,
rozlicza
ć
si
ę
nale
ż
ycie z kwot pobranych i wydatkowanych oraz podejmowa
ć
działania w celu
zabezpieczenia praw armatora.
Art. 205. § 1. Wysoko
ść
wynagrodzenia agenta morskiego okre
ś
la umowa, a w jej braku
nale
ż
y si
ę
agentowi wynagrodzenie w wysoko
ś
ci przyj
ę
tej w stosunkach danego rodzaju.
§ 2. Armator obowi
ą
zany jest na
żą
danie agenta udziela
ć
mu odpowiednich zaliczek na
pokrycie kosztów czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z postojem statku w porcie.
§ 3. Rozliczenia armatora z agentem i wypłata nale
ż
no
ś
ci powinny by
ć
dokonywane co 3
miesi
ą
ce z ko
ń
cem kwartału kalendarzowego, a w ka
ż
dym razie powinny by
ć
dokonane z
chwil
ą
rozwi
ą
zania umowy.
Art. 206. § 1. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e na 3 miesi
ą
ce naprzód wypowiedzie
ć
umow
ę
agencyjn
ą
zawart
ą
na czas nieoznaczony.
§ 2. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e z wa
ż
nej przyczyny niezwłocznie odst
ą
pi
ć
od umowy, jednak nie
pó
ź
niej ni
ż
w ci
ą
gu 2 tygodni od dnia, w którym dowiedziała si
ę
o tej przyczynie.
Art. 207. Roszczenia wynikaj
ą
ce z umowy agencyjnej przedawniaj
ą
si
ę
z upływem dwóch lat
od dnia wymagalno
ś
ci.
DZIAŁ V
USŁUGI MAKLERSKIE
Art. 208. § 1. Makler morski podejmuje si
ę
za wynagrodzeniem, na podstawie
ka
ż
dorazowego zlecenia, po
ś
redniczenia w zawieraniu umów sprzeda
ż
y statków, umów
przewozu, czarteru na czas, umów holowniczych, umów ubezpieczenia morskiego i innych
umów zwi
ą
zanych z obrotem morskim.
§ 2. Zlecenie mo
ż
e obj
ąć
załatwianie dla statku wszelkich czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z jego
przyj
ś
ciem, postojem i wyj
ś
ciem, a tak
ż
e innych czynno
ś
ci nale
żą
cych do zakresu działania
agenta morskiego. Do czynno
ś
ci tych stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o umowie agencyjnej.
Art. 209. Zlecenie po
ś
redniczenia obejmuje umocowanie maklera do zawarcia zleconej
umowy i do odbioru zapłaty w imieniu daj
ą
cego zlecenie, chyba
ż
e zawiera wyra
ź
ne
ograniczenie, o którym druga strona wiedziała.
Art. 210. Makler morski mo
ż
e podj
ąć
si
ę
czynno
ś
ci na rzecz obu umawiaj
ą
cych si
ę
stron,
je
ż
eli udzieliły mu zlecenia. Obowi
ą
zany jest jednak powiadomi
ć
ka
ż
d
ą
stron
ę
o podj
ę
ciu si
ę
czynno
ś
ci równie
ż
na rzecz drugiej strony, a w po
ś
redniczeniu powinien mie
ć
na wzgl
ę
dzie
interes obu stron.
Art. 211. § 1. Za po
ś
redniczenie w zawarciu umowy nale
ż
y si
ę
maklerowi wynagrodzenie
(prowizja) tylko wówczas, gdy umowa została zawarta wskutek jego zabiegów.
§ 2. Wysoko
ść
wynagrodzenia maklera okre
ś
la umowa, a w jej braku nale
ż
y si
ę
maklerowi
wynagrodzenie w wysoko
ś
ci przyj
ę
tej w stosunkach danego rodzaju.
Art. 212. Makler obowi
ą
zany jest rozliczy
ć
si
ę
z ka
ż
dej powierzonej mu kwoty niezwłocznie
po wykonaniu zlecenia.
Art. 213. Roszczenia wynikaj
ą
ce ze stosunku pomi
ę
dzy maklerem a daj
ą
cym zlecenie
przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od dnia wymagalno
ś
ci.
DZIAŁ VI
USŁUGI HOLOWNICZE
Art. 214. § 1. Przez umow
ę
holownicz
ą
armator podejmuje si
ę
za wynagrodzeniem
ś
wiadczenia statkiem usług holowniczych.
§ 2. Przez usługi holownicze rozumie si
ę
w szczególno
ś
ci holowanie lub pchanie statku,
dopychanie, odci
ą
ganie, przytrzymywanie statku lub inn
ą
pomoc w wykonywaniu manewru
nawigacyjnego, jak równie
ż
przebywanie holownika w stanie gotowo
ś
ci w pobli
ż
u statku w
celu słu
ż
enia mu pomoc
ą
holownicz
ą
(asysta holownicza).
Art. 215. § 1. Zespół holowniczy powstaje z chwil
ą
osi
ą
gni
ę
cia gotowo
ś
ci do wykonania przez
wchodz
ą
ce w jego skład statki potrzebnych manewrów na rozkaz kierownika zespołu
holowniczego, a rozwi
ą
zuje si
ę
z chwil
ą
wykonania ostatniego manewru i oddalenia si
ę
statków na bezpieczn
ą
odległo
ść
.
§ 2. Kierownictwo nawigacyjne zespołu holowniczego nale
ż
y do kapitana statku holowanego,
chyba
ż
e z umowy lub okoliczno
ś
ci co innego wynika.
Art. 216. § 1. Armator, który podj
ą
ł si
ę
ś
wiadczenia usług holowniczych, obowi
ą
zany jest
dostawi
ć
na umówiony czas i miejsce statek holuj
ą
cy zdatny do wykonania umówionych
usług, nale
ż
ycie wyposa
ż
ony, zaopatrzony i obsadzony załog
ą
.
§ 2. Usługi holownicze powinny by
ć
ś
wiadczone ze sprawno
ś
ci
ą
, jakiej wymagaj
ą
okoliczno
ś
ci, bez zb
ę
dnych przerw i zwłoki oraz zgodnie z zasadami dobrej praktyki morskiej.
§ 3. Statek b
ę
d
ą
cy pod kierownictwem nawigacyjnym kapitana drugiego statku nie jest
zwolniony od obowi
ą
zku dbania o bezpiecze
ń
stwo zespołu holowniczego i bezpiecze
ń
stwo
ż
eglugi.
Art. 217. Wysoko
ść
wynagrodzenia za usługi holownicze okre
ś
la umowa, a w jej braku
nale
ż
y si
ę
holownikowi słuszne wynagrodzenie.
Art. 218. § 1. Statek, którego kapitan sprawuje kierownictwo nawigacyjne zespołu
holowniczego, odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
innemu statkowi wchodz
ą
cemu w skład
zespołu oraz osobom i rzeczom znajduj
ą
cym si
ę
na tym statku, chyba
ż
e udowodni, i
ż
szkoda jest nast
ę
pstwem okoliczno
ś
ci, za które nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci.
§ 2. Statek b
ę
d
ą
cy pod kierownictwem nawigacyjnym kapitana drugiego statku odpowiada za
szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
z jego winy innemu statkowi wchodz
ą
cemu w skład zespołu oraz
osobom i rzeczom znajduj
ą
cym si
ę
na tym statku.
Art. 219. Roszczenia wynikaj
ą
ce z umowy holowniczej przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od
dnia uko
ń
czenia usług holowniczych.
DZIAŁ VII
USŁUGI PILOTOWE
Art. 220. Usługa pilotowa polega na udzielaniu kapitanowi informacji i rady w prowadzeniu
statku ze wzgl
ę
du na warunki nawigacyjne wód, na których usługa jest
ś
wiadczona.
Art. 221. § 1. Pilot pozostaje w czasie pilotowania statku pod kierownictwem kapitana statku
pilotowanego.
§ 2. Kapitan statku obowi
ą
zany jest udzieli
ć
pilotowi wszelkich informacji dotycz
ą
cych
wła
ś
ciwo
ś
ci nawigacyjnych statku.
§ 3. Korzystanie z usług pilota nie zwalnia kapitana od odpowiedzialno
ś
ci za kierownictwo
statku.
Art. 222. § 1. Usługi pilotowe s
ą
ś
wiadczone w pilota
ż
u dobrowolnym lub obowi
ą
zkowym.
§ 2. Pilota
ż
obowi
ą
zkowy wprowadzany jest, je
ż
eli wymagaj
ą
tego warunki bezpiecze
ń
stwa
morskiego, na zasadach okre
ś
lonych w odr
ę
bnych przepisach.
Art. 223. § 1.
Ś
wiadczenie usługi pilotowej w pilota
ż
u dobrowolnym lub obowi
ą
zkowym
nast
ę
puje na podstawie umowy pilotowej zawartej przez armatora statku z przedsi
ę
biorc
ą
ś
wiadcz
ą
cym usługi pilotowe.
§ 2. Wynagrodzenie za usługi pilotowe w pilota
ż
u dobrowolnym i obowi
ą
zkowym okre
ś
laj
ą
strony w umowie, przy czym w pilota
ż
u obowi
ą
zkowym maksymalne wysoko
ś
ci opłat
pilotowych okre
ś
la taryfa.
§ 3. Pilotowi w czasie przebywania na statku pilotowanym nale
ż
y si
ę
odpowiednie
pomieszczenie i wy
ż
ywienie, je
ż
eli okoliczno
ś
ci tego wymagaj
ą
.
Art. 224. Armator odpowiada wobec osób trzecich za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przez pilota przy
ś
wiadczeniu usługi pilotowej jak za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przez członka załogi statku.
Art. 225. § 1. Pilot odpowiada wobec armatora za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
ze swojej winy przy
ś
wiadczeniu usługi pilotowej.
§ 2. Odpowiedzialno
ść
pilota wobec armatora za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przy wykonywaniu
umowy o usług
ę
pilotow
ą
jest ograniczona do wysoko
ś
ci kwoty równej dwudziestokrotnej
opłacie pilotowej nale
ż
nej za usług
ę
pilotow
ą
, w czasie
ś
wiadczenia której szkoda powstała.
§ 3. Ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci na podstawie § 2 nie przysługuje pilotowi, je
ż
eli
wyrz
ą
dził szkod
ę
umy
ś
lnie albo wskutek ra
żą
cego niedbalstwa.
§ 4. Wobec zagranicznego wierzyciela, którego pa
ń
stwo ustanowiło ni
ż
sz
ą
granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci pilota od okre
ś
lonej w § 2, pilot odpowiada w zakresie tej ni
ż
szej granicy
odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 226. Roszczenia z umowy o
ś
wiadczenie usług pilotowych przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2
lat od dnia zako
ń
czenia
ś
wiadczenia tej usługi.
Art. 227. Usługa pilotowa mo
ż
e by
ć
ś
wiadczona tylko przez pilota wpisanego na list
ę
pilotów.
Listy pilotów prowadz
ą
dyrektorzy urz
ę
dów morskich.
Art. 228. § 1. Na list
ę
pilotów wpisuje si
ę
zainteresowanego na jego wniosek, je
ż
eli spełnia
wymagania kwalifikacyjne okre
ś
lone w odr
ę
bnych przepisach.
§ 2. Dyrektor urz
ę
du morskiego skre
ś
la pilota z listy pilotów w razie zaj
ś
cia jednej z
nast
ę
puj
ą
cych okoliczno
ś
ci:
1)
ś
mierci pilota,
2) wniosku pilota,
3) utraty przypisanych wymaga
ń
kwalifikacyjnych,
4) utraty prawa wykonywania zawodu pilota na mocy prawomocnego orzeczenia izby
morskiej, s
ą
du lub innego wła
ś
ciwego organu,
5) uko
ń
czenia przez pilota 65 roku
ż
ycia.
§ 3. Je
ż
eli post
ę
powanie pilota zagra
ż
a bezpiecze
ń
stwu morskiemu, dyrektor urz
ę
du
morskiego mo
ż
e ograniczy
ć
lub zawiesi
ć
uprawnienia pilota do
ś
wiadczenia usług pilotowych
na czas nie dłu
ż
szy ni
ż
3 miesi
ą
ce, o ile wymagaj
ą
tego wzgl
ę
dy prewencyjne. Podejmuj
ą
c
decyzj
ę
w tej sprawie, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e skierowa
ć
pilota na dodatkowe
przeszkolenie.
Art. 229. § 1.
Ś
wiadczenie usług pilotowych w pilota
ż
u obowi
ą
zkowym oraz szkolenie
kandydatów na pilotów i pilotów organizuj
ą
i koordynuj
ą
stacje pilotowe utworzone przez
dyrektora terytorialnie wła
ś
ciwego urz
ę
du morskiego dla okre
ś
lonego rejonu pilotowego.
§ 2. Tworz
ą
c stacj
ę
pilotow
ą
, o której mowa w § 1, dyrektor urz
ę
du morskiego wydaje
regulamin jej funkcjonowania, po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii organizacji społeczno-zawodowej
pilotów.
Art. 230. § 1. Koszty utrzymania stacji pilotowych ponoszone s
ą
przez przedsi
ę
biorc
ę
, o
którym mowa w art. 223 § 1.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii organizacji
społeczno-zawodowej pilotów okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, taryf
ę
maksymalnych
wysoko
ś
ci opłat za usługi pilotowe
ś
wiadczone w okre
ś
lonych portach w pilota
ż
u
obowi
ą
zkowym oraz tryb ich pobierania. Taryfa powinna uwzgl
ę
dnia
ć
warunki
ś
wiadczenia
usług pilotowych w portach.
DZIAŁ VIII
RATOWNICTWO MORSKIE
Art. 231. Ratownictwem morskim w rozumieniu przepisów niniejszego działu jest udzielanie
pomocy statkowi znajduj
ą
cemu si
ę
w niebezpiecze
ń
stwie na jakichkolwiek wodach oraz
ratowanie znajduj
ą
cego si
ę
na nim lub z niego pochodz
ą
cego mienia, jak równie
ż
ratowanie
innego mienia znajduj
ą
cego si
ę
na morzu i niepoł
ą
czonego trwale i celowo z wybrze
ż
em.
Art. 232. § 1. Za ratownictwo morskie nale
ż
y si
ę
wynagrodzenie.
§ 2. Wynagrodzenie nale
ż
y si
ę
równie
ż
za uratowanie frachtu oraz opłat za przewóz
pasa
ż
erów i baga
ż
u.
§ 3. Wynagrodzenie nale
ż
y si
ę
równie
ż
za ratownictwo morskie udzielone na wodach
ś
ródl
ą
dowych przez statek morski statkowi
ż
eglugi
ś
ródl
ą
dowej lub wodnosamolotowi.
§ 4. Wynagrodzenie nale
ż
y si
ę
, cho
ć
by ratownictwo morskie nast
ą
piło pomi
ę
dzy statkami
tego samego armatora.
Art. 233. Z zastrze
ż
eniem postanowie
ń
art. 241 § 1 i 3, nie nale
ż
y si
ę
wynagrodzenie za
ratownictwo morskie, które nie dało po
ż
ytecznego wyniku.
Art. 234. Nie ma prawa do wynagrodzenia ten, kto przedsi
ę
wzi
ą
ł działania ratownicze wbrew
wyra
ź
nemu i uzasadnionemu sprzeciwowi armatora lub kapitana statku albo wła
ś
ciciela
innego mienia znajduj
ą
cego si
ę
w niebezpiecze
ń
stwie, które nie znajduje si
ę
i nie znajdowało
si
ę
na statku.
Art. 235. Kto na podstawie umowy podj
ą
ł si
ę
pilotowania statku,
ś
wiadczenia usług
holowniczych lub innych usług na rzecz statku, ma prawo do wynagrodzenia za ratownictwo
morskie, gdy statek znalazł si
ę
nast
ę
pnie w niebezpiecze
ń
stwie, je
ż
eli udzielił mu usług
wyj
ą
tkowych, które wykraczały poza zakres wykonania zawartej przez niego umowy.
Art. 236. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
do ka
ż
dego działania ratowniczego,
chyba
ż
e z umowy wynika co innego.
§ 2. Kapitan ma prawo zawierania umów o ratownictwo w imieniu armatora statku. Kapitan
lub armator statku maj
ą
prawo zawierania takich umów w imieniu wła
ś
ciciela mienia
znajduj
ą
cego si
ę
na statku.
Art. 237. § 1. Strona mo
ż
e
żą
da
ć
uniewa
ż
nienia lub zmiany umowy o ratownictwo zawartej
pod wpływem niebezpiecze
ń
stwa lub niewła
ś
ciwym wpływem wywartym przez kogokolwiek,
je
ż
eli jej postanowienia s
ą
niesłuszne.
§ 2. Strona mo
ż
e
żą
da
ć
uniewa
ż
nienia lub zmiany umowy o ratownictwo, je
ż
eli umówione
wynagrodzenie jest niewspółmiernie niskie lub wysokie.
Art. 238. § 1. Ratuj
ą
cy jest obowi
ą
zany:
1) prowadzi
ć
działania ratownicze z nale
ż
yt
ą
staranno
ś
ci
ą
,
2) doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku lub
zmniejszenia jej rozmiarów,
3) poszukiwa
ć
pomocy innych ratuj
ą
cych, gdy okoliczno
ś
ci tego wymagaj
ą
, oraz przyj
ąć
ich
pomoc na uzasadnione
żą
danie armatora lub kapitana statku albo wła
ś
ciciela innego mienia
b
ę
d
ą
cego w niebezpiecze
ń
stwie, znajduj
ą
cego si
ę
poza statkiem; nie mo
ż
e to jednak mie
ć
wpływu na wysoko
ść
jego wynagrodzenia w razie ustalenia, i
ż
takie
żą
danie było
bezzasadne.
§ 2. Armator i kapitan statku oraz wła
ś
ciciel innego mienia b
ę
d
ą
cego w niebezpiecze
ń
stwie i
znajduj
ą
cego si
ę
poza statkiem s
ą
obowi
ą
zani:
1) współpracowa
ć
z ratuj
ą
cym podczas działa
ń
ratowniczych,
2) doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku lub
zmniejszenia jej rozmiarów,
3) na uzasadnione
żą
danie ratuj
ą
cego przej
ąć
statek lub inne mienie w swoj
ą
piecz
ę
, gdy
znalazły si
ę
w bezpiecznym miejscu.
Art. 239. § 1. W braku umowy wysoko
ść
wynagrodzenia okre
ś
la si
ę
, bior
ą
c pod uwag
ę
nast
ę
puj
ą
ce okoliczno
ś
ci, bez wzgl
ę
du na kolejno
ść
, w jakiej zostały one wymienione:
1) warto
ść
statku i innego mienia uratowanego,
2) umiej
ę
tno
ś
ci i wysiłki ratuj
ą
cych w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku lub
zmniejszenia jej rozmiarów,
3) osi
ą
gni
ę
ty wynik ratownictwa,
4) charakter i stopie
ń
niebezpiecze
ń
stwa,
5) umiej
ę
tno
ś
ci i wysiłki ratuj
ą
cych w celu ratowania statku, innego mienia i
ż
ycia,
6) czas po
ś
wi
ę
cony przez ratuj
ą
cych oraz poniesione przez nich szkody i wydatki,
7) ryzyko odpowiedzialno
ś
ci i inne niebezpiecze
ń
stwa, które zagra
ż
ały ratuj
ą
cym i ich
sprz
ę
towi,
8) niezwłoczne
ś
wiadczenie usług,
9) szczególne przystosowanie statku ratuj
ą
cego i innego sprz
ę
tu do czynno
ś
ci
ratowniczych,
10) stan sprz
ę
tu u
ż
ytego przez ratuj
ą
cego i jego warto
ść
.
§ 2. Przy okre
ś
laniu wysoko
ś
ci wynagrodzenia uwzgl
ę
dnia si
ę
tak
ż
e potrzeb
ę
stwarzania
zach
ę
ty do podejmowania działa
ń
ratowniczych.
§ 3. Wynagrodzenie mo
ż
e by
ć
nieprzyznane lub obni
ż
one, je
ż
eli ratuj
ą
cy ze swojej winy
spowodował konieczno
ść
lub utrudnienie ratownictwa morskiego b
ą
d
ź
w zwi
ą
zku z nim
dopu
ś
cił si
ę
oszustwa lub innej nieuczciwo
ś
ci.
Art. 240. § 1. Wysoko
ść
wynagrodzenia, z wył
ą
czeniem odsetek i kosztów s
ą
dowych, nie
mo
ż
e przekracza
ć
warto
ś
ci mienia uratowanego.
§ 2. Dla ustalenia warto
ś
ci mienia uratowanego miarodajna jest jego zwykła warto
ść
w
miejscu, w którym znalazło si
ę
po uratowaniu, a je
ż
eli mienie zostało sprzedane - cena
uzyskana ze sprzeda
ż
y, w obu przypadkach po odliczeniu ci
ążą
cych na mieniu uratowanym
danin publicznych oraz kosztów jego zachowania, oszacowania lub sprzeda
ż
y.
§ 3. Osoby, których mienie zostało uratowane, odpowiadaj
ą
z tytułu roszczenia o
wynagrodzenie za ratownictwo proporcjonalnie do warto
ś
ci mienia uratowanego.
Art. 241. § 1. Za ratowanie statku lub ładunku gro
żą
cego wyrz
ą
dzeniem szkody w
ś
rodowisku nale
ż
y si
ę
ratuj
ą
cemu od armatora statku zwrot jego wydatków, o ile nie zdołał on
uzyska
ć
wynagrodzenia za uratowanie mienia co najmniej równego wysoko
ś
ci tych
wydatków.
§ 2. W rozumieniu przepisów niniejszego działu szkoda w
ś
rodowisku oznacza fizyczn
ą
szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
ż
yciu lub zdrowiu ludzkiemu,
ż
yciu w morzu lub zasobom w
przybrze
ż
nych lub
ś
ródl
ą
dowych wodach oraz na obszarach do nich przyległych,
spowodowan
ą
przez zanieczyszczenie, ska
ż
enie, ogie
ń
, eksplozj
ę
lub podobne powa
ż
ne
zdarzenie.
§ 3. Je
ż
eli ratuj
ą
cy mienie zapobiegł szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszył jej rozmiary,
ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1, mo
ż
e by
ć
podwy
ż
szone, ale nie wi
ę
cej ni
ż
o 30%; w
wyj
ą
tkowych wypadkach s
ą
d mo
ż
e je podwy
ż
szy
ć
ponad t
ę
granic
ę
, ale nie wi
ę
cej ni
ż
o
100% wydatków poniesionych przez ratuj
ą
cego.
§ 4. Do wydatków ratuj
ą
cego zalicza si
ę
rzeczywiste wydatki poniesione celowo oraz słuszny
dodatek za personel i sprz
ę
t faktycznie i celowo u
ż
yte do prowadzenia działania
ratowniczego, bior
ą
c pod uwag
ę
przy ustalaniu jego wysoko
ś
ci kryteria wyliczone w art. 239
§ 1 pkt 8, 9 i 10.
§ 5.
Ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1 i 3, nale
ż
y si
ę
ratuj
ą
cemu tylko wtedy, je
ż
eli byłoby
ono wy
ż
sze od wynagrodzenia za uratowanie mienia, i tylko w zakresie je przewy
ż
szaj
ą
cym.
§ 6.
Ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1, mo
ż
e by
ć
nieprzyznane lub obni
ż
one, je
ż
eli ratuj
ą
cy
ze swej winy nie zdołał zapobiec szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszy
ć
jej rozmiarów.
§ 7. Armatorowi statku, który spełni
ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1 i 3, przysługuje
roszczenie zwrotne wobec osoby odpowiedzialnej za spowodowanie zagro
ż
enia dla
ś
rodowiska lub wyrz
ą
dzenie w nim szkody.
Art. 242. § 1. Osoby uratowane nie s
ą
obowi
ą
zane do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia
za ich ocalenie.
§ 2. Ratuj
ą
cemu
ż
ycie ludzkie nale
ż
y si
ę
słuszna cz
ęść
wynagrodzenia przypadaj
ą
cego za
uratowanie mienia oraz cz
ęść
ś
wiadczenia, o którym mowa w art. 241 § 1 i § 3, je
ż
eli jego
działanie ratownicze pozostawało w zwi
ą
zku z wypadkiem, który wymagał ratowania mienia
lub
ś
rodowiska.
Art. 243. Je
ż
eli ratownictwa udzieliło kilku ratuj
ą
cych, ka
ż
dy z nich ma prawo do stosunkowej
cz
ęś
ci wynagrodzenia; jej wysoko
ść
okre
ś
la umowa zawarta pomi
ę
dzy ratuj
ą
cymi. W braku
umowy ka
ż
dy z ratuj
ą
cych mo
ż
e
żą
da
ć
zapłaty przypadaj
ą
cej na niego cz
ęś
ci
wynagrodzenia, której wysoko
ść
okre
ś
la si
ę
przy odpowiednim zastosowaniu art. 239.
Art. 244. § 1. Wynagrodzenie nale
ż
ne statkowi z tytułu ratownictwa morskiego dzieli si
ę
po
połowie pomi
ę
dzy armatora i załog
ę
po odliczeniu szkód poniesionych przez statek oraz
wydatków i strat armatora i załogi spowodowanych ratownictwem. Je
ż
eli ratownictwo nie było
prowadzone ze statku, wynagrodzenie dzieli si
ę
pomi
ę
dzy ratuj
ą
cego i osoby przez niego
zatrudnione, stosuj
ą
c odpowiednio zasady dotycz
ą
ce podziału wynagrodzenia pomi
ę
dzy
armatora i załog
ę
.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si
ę
do wynagrodzenia za działania ratownicze prowadzone
przez ratowników zawodowych oraz jednostki pływaj
ą
ce Marynarki Wojennej, Stra
ż
y
Granicznej oraz Policji.
§ 3. Podział cz
ęś
ci wynagrodzenia za ratownictwo morskie przypadaj
ą
cego na załog
ę
statku
powinien uwzgl
ę
dnia
ć
ich osobisty wkład w ratownictwo. Projekt podziału sporz
ą
dza armator
statku. Udział kapitana nie powinien by
ć
mniejszy ni
ż
30%.
Art. 245. § 1. Dla zabezpieczenia roszcze
ń
z tytułu ratownictwa morskiego dłu
ż
nik
obowi
ą
zany jest ustanowi
ć
odpowiednie zabezpieczenie.
§ 2. Armator uratowanego statku obowi
ą
zany jest podj
ąć
wszelkie niezb
ę
dne
ś
rodki w celu
zapewnienia przez wła
ś
cicieli ładunku odpowiedniego zabezpieczenia roszcze
ń
przeciwko
nim z tytułu ratownictwa, zanim ładunek zostanie zwolniony.
§ 3. Z tytułu roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie oraz roszczenia o zwrot
kosztów poniesionych na zachowanie, oszacowanie i sprzeda
ż
mienia przysługuje
ratuj
ą
cemu prawo zastawu na mieniu uratowanym, a na rzeczach obj
ę
tych przez niego w
posiadanie w zwi
ą
zku z ratownictwem - równie
ż
prawo zatrzymania a
ż
do zło
ż
enia przez
dłu
ż
nika zabezpieczenia.
Art. 246. Roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie lub o zapłat
ę
ś
wiadczenia, o
którym mowa w art. 241 § 1 i § 3, przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od dnia zako
ń
czenia
ratownictwa.
Art. 247. Przepisów niniejszego działu nie stosuje si
ę
do ratownictwa urz
ą
dze
ń
wiertniczych
podczas ich wykorzystywania w celu poszukiwania lub uzyskiwania zasobów mineralnych
dna morskiego.
Art. 248. Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
do działa
ń
ratowniczych kontrolowanych lub
organizowanych przez organy administracji rz
ą
dowej i samorz
ą
dowej.
Art. 249. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio do jednostek pływaj
ą
cych
Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej oraz Policji.
§ 2. Minister Obrony Narodowej i ministrowie wła
ś
ciwi do spraw wewn
ę
trznych oraz finansów
publicznych okre
ś
l
ą
, w drodze rozporz
ą
dzenia, zasady obliczania i przeznaczenia
wynagrodzenia za ratownictwo morskie nale
ż
nego jednostkom pływaj
ą
cym wymienionym w §
1 oraz tryb post
ę
powania w tych sprawach, w sposób stwarzaj
ą
cy zach
ę
t
ę
dla ich załóg do
podejmowania działa
ń
ratowniczych.
Tytuł VII
WYPADKI MORSKIE
DZIAŁ I
AWARIA WSPÓLNA
Art. 250. § 1. Awari
ę
wspóln
ą
stanowi
ą
nadzwyczajne po
ś
wi
ę
cenia lub wydatki poniesione
rozmy
ś
lnie i rozs
ą
dnie w celu ratowania statku, ładunku na nim przewo
ż
onego oraz frachtu
ze wspólnego dla nich niebezpiecze
ń
stwa.
§ 2. Do awarii wspólnej zalicza si
ę
tylko te straty, które s
ą
bezpo
ś
rednim nast
ę
pstwem aktu
awarii wspólnej. Strat po
ś
rednich, jak straty z przestoju lub z ró
ż
nicy cen, nie zalicza si
ę
do
awarii wspólnej.
Art. 251. Wydatek nadzwyczajny poniesiony zamiast wydatku, który podlegałby zaliczeniu do
awarii wspólnej, zalicza si
ę
do awarii wspólnej, lecz tylko do wysoko
ś
ci wydatku
zast
ą
pionego.
Art. 252. § 1. Straty awarii wspólnej rozdziela si
ę
pomi
ę
dzy statek, ładunek i fracht w
stosunku do ich rzeczywistej warto
ś
ci w miejscu i czasie zako
ń
czenia podró
ż
y. Opłata za
przewóz pasa
ż
erów i ich baga
ż
u jest zrównana z frachtem.
§ 2. Straty awarii wspólnej rozdziela si
ę
stosownie do § 1, cho
ć
by niebezpiecze
ń
stwo, które
spowodowało nadzwyczajne po
ś
wi
ę
cenia lub wydatki, zostało zawinione przez
któregokolwiek z uczestników awarii wspólnej lub przez osob
ę
trzeci
ą
. Jednak
ż
e rozdzielenie
strat nie pozbawia uczestnika awarii wspólnej prawa zwrotnego poszukiwania od osoby, z
której winy strata powstała.
§ 3. Rozdział strat awarii wspólnej przeprowadza si
ę
równie
ż
wtedy, gdy akt awarii wspólnej
nie doprowadził do zamierzonego rezultatu, a tak
ż
e gdy po
ś
wi
ę
cenie obj
ę
ło cały statek lub
cały ładunek.
Art. 253. § 1. Strat wynikłych z utraty lub uszkodzenia ładunku, który załadowano na statek
bez wiedzy armatora albo zadeklarowano fałszywie przy przyj
ę
ciu do przewozu, nie zalicza
si
ę
do awarii wspólnej; jednak
ż
e ładunek taki, je
ż
eli został uratowany, uczestniczy w pokryciu
udziałów awarii wspólnej według ogólnych zasad.
§ 2. Straty wynikłe z utraty lub uszkodzenia ładunku, którego warto
ść
została przy przyj
ę
ciu
do przewozu zadeklarowana poni
ż
ej rzeczywistej warto
ś
ci, zalicza si
ę
do awarii wspólnej
według warto
ś
ci zadeklarowanej, natomiast ci
ążą
ce na tym ładunku zobowi
ą
zania z tytułu
udziału w awarii wspólnej ustala si
ę
według jego warto
ś
ci rzeczywistej.
Art. 254. Wszelkie szkody i straty w statku, ładunku lub frachcie, które nie podlegaj
ą
zaliczeniu do awarii wspólnej, stanowi
ą
awari
ę
poszczególn
ą
; ponosi je poszkodowany lub
ten, kto za nie odpowiada.
Art. 255. § 1. Ustalenia, czy zachodzi awaria wspólna, obliczenia wysoko
ś
ci strat awarii
wspólnej i ich rozdzielenia (dyspasza) dokonuje dyspaszer na zlecenie armatora.
§ 1a. (16) Dyspasza mo
ż
e by
ć
ś
wiadczona tylko przez dyspaszera wpisanego na list
ę
dyspaszerów. List
ę
dyspaszerów prowadzi Prezes Krajowej Izby Gospodarczej.
§ 1b. (17) Na list
ę
dyspaszerów wpisuje si
ę
dyspaszera, je
ż
eli spełnia wymagania
kwalifikacyjne okre
ś
lone w przepisach wydanych na podstawie art. 255 § 4.
§ 1c. (18) Prezes Krajowej Izby Gospodarczej skre
ś
la dyspaszera z listy dyspaszerów:
1) na wniosek dyspaszera,
2) w przypadku utraty wymaga
ń
kwalifikacyjnych,
3) w przypadku stwierdzenia zawinionego, nienale
ż
ytego wykonywania czynno
ś
ci
dyspaszerskich, naruszenia prawa oraz naruszenia zasad etyki zawodowej,
4) w przypadku
ś
mierci dyspaszera.
§ 2. Szczegółowego rozliczenia awarii wspólnej dokonuje dyspaszer stosuj
ą
c, w braku
umowy stron, zasady powszechnie przyj
ę
te w mi
ę
dzynarodowym obrocie morskim.
§ 3. Zlecenie powinno by
ć
udzielone dyspaszerowi przez armatora niezwłocznie po
zako
ń
czeniu podró
ż
y, nie pó
ź
niej jednak ni
ż
w ci
ą
gu jednego miesi
ą
ca. W razie zwłoki
armatora zlecenie mo
ż
e by
ć
udzielone przez innego uczestnika awarii wspólnej.
§ 4. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym
do spraw gospodarki okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, kwalifikacje wymagane do
zajmowania stanowiska dyspaszera, w szczególno
ś
ci maj
ą
c na uwadze wymagania stawiane
przed dyspaszerami w zakresie prowadzenia post
ę
powania dyspaszerskiego, sposób
powoływania dyspaszera, wpisu i skre
ś
lenia z listy dyspaszerów oraz tryb post
ę
powania
dyspaszerskiego.
Art. 256. § 1. Roszczenie z awarii wspólnej przedawnia si
ę
z upływem dwóch lat od dnia
zako
ń
czenia podró
ż
y.
§ 2. Bieg przedawnienia przerywa si
ę
przez zgłoszenie roszczenia dyspaszerowi
wyznaczonemu zgodnie z art. 255 § 3. Przedawnienie biegnie na nowo od dnia dor
ę
czenia
dyspaszy.
DZIAŁ II
ZDERZENIE STATKÓW
Art. 257. Przepisy niniejszego działu normuj
ą
odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
statkowi albo znajduj
ą
cym si
ę
na nim osobom lub rzeczom wskutek zderzenia, które
nast
ą
piło na morzu lub na wodach
ś
ródl
ą
dowych pomi
ę
dzy statkami morskimi albo pomi
ę
dzy
statkiem morskim a statkiem
ż
eglugi
ś
ródl
ą
dowej lub wodnosamolotem.
Art. 258. § 1. Statek odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
wskutek zderzenia z jego winy.
§ 2. Wina statku zachodzi w szczególno
ś
ci w razie zaniedba
ń
w zakresie wyposa
ż
enia
statku, kierowania statkiem, obsługiwania statku, przestrzegania przepisów o zapobieganiu
zderzeniom na morzu i stosowania innych
ś
rodków bezpiecze
ń
stwa, nakazanych przez
obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy, praktyk
ę
morsk
ą
lub przez szczególne okoliczno
ś
ci.
Art. 259. § 1. Je
ż
eli zderzenie nast
ą
piło z winy kilku statków, ka
ż
dy z nich odpowiada w
stosunku do stopnia swojej winy za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
pozostałym statkom lub mieniu
znajduj
ą
cemu si
ę
na nich. Je
ż
eli stopie
ń
winy jest jednakowy albo nie da si
ę
go ustali
ć
, statki
odpowiadaj
ą
w równych cz
ęś
ciach.
§ 2. Za szkod
ę
, wynikł
ą
wskutek
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, statki, które
zawiniły zderzenie, odpowiadaj
ą
solidarnie. Statkowi, który na podstawie solidarnej
odpowiedzialno
ś
ci zapłacił cz
ęść
wi
ę
ksz
ą
ni
ż
na niego przypadało, przysługuje zwrotne
roszczenie do innych statków o sum
ę
nadpłacon
ą
.
Art. 260. § 1. Je
ż
eli zderzenie nast
ą
piło wskutek przypadku lub siły wy
ż
szej albo je
ż
eli
przyczyny nie mo
ż
na ustali
ć
, szkod
ę
ponosi ten, kto jej doznał.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si
ę
równie
ż
, gdy statki lub jeden z nich były w czasie zderzenia
zakotwiczone.
Art. 261. § 1. Po zderzeniu kapitan ka
ż
dego ze statków, które zderzyły si
ę
, obowi
ą
zany jest
nie
ść
pomoc drugiemu statkowi, jego załodze i pasa
ż
erom, je
ż
eli mo
ż
e to uczyni
ć
bez
powa
ż
nego niebezpiecze
ń
stwa dla swojego statku oraz jego pasa
ż
erów i załogi.
§ 2. Kapitan ka
ż
dego ze statków, które zderzyły si
ę
, jest równie
ż
obowi
ą
zany bezzwłocznie
poda
ć
drugiemu statkowi nazw
ę
, sygnał rozpoznawczy i port macierzysty swojego statku
oraz miejscowo
ść
, z której i do której płynie.
§ 3. Armator nie odpowiada za naruszenie powy
ż
szych obowi
ą
zków przez kapitana.
Art. 262. § 1. Roszczenie o wynagrodzenie szkody wyrz
ą
dzonej zderzeniem statków
przedawnia si
ę
z upływem dwóch lat od dnia zderzenia.
§ 2. Bieg przedawnienia przerywa si
ę
przez wszcz
ę
cie przed izb
ą
morsk
ą
post
ę
powania
dotycz
ą
cego zderzenia. Przedawnienie biegnie na nowo od dnia zako
ń
czenia tego
post
ę
powania.
§ 3. Roszczenie zwrotne o sum
ę
nadpłacon
ą
na podstawie solidarnej odpowiedzialno
ś
ci
statków, które zawiniły zderzenie, przedawnia si
ę
z upływem roku od dnia zapłaty.
Art. 263. Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio, gdy statek zachowaniem swym
wyrz
ą
dził szkod
ę
innemu statkowi, znajduj
ą
cym si
ę
na nim osobom lub rzeczom, cho
ć
by
nawet zderzenie nie nast
ą
piło.
Art. 264. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio do jednostek pływaj
ą
cych
Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej i Policji.
§ 2. Jednostki pływaj
ą
ce wyszczególnione w § 1 nie ponosz
ą
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
innym statkom wskutek zderzenia lub innego działania podczas wykonywania
zada
ń
słu
ż
bowych w obr
ę
bie stref zamkni
ę
tych dla
ż
eglugi i rybołówstwa oraz ogłoszonych
jako niebezpieczne dla
ż
eglugi i rybołówstwa.
§ 3. Minister Obrony Narodowej i minister wła
ś
ciwy do spraw wewn
ę
trznych w porozumieniu
z ministrem wła
ś
ciwym do spraw gospodarki morskiej okre
ś
l
ą
, w drodze rozporz
ą
dzenia,
zasady i tryb działania dowódców jednostek pływaj
ą
cych Marynarki Wojennej, Stra
ż
y
Granicznej oraz Policji w razie zderzenia si
ę
tych jednostek z innymi statkami, ze
szczególnym uwzgl
ę
dnieniem formy i zakresu niesienia pomocy drugiemu statkowi, jego
załodze i pasa
ż
erom oraz okoliczno
ś
ci i zakresu wykonywania obowi
ą
zku bezzwłocznego
podawania kapitanowi drugiego statku numeru taktycznego jednostki.
DZIAŁ III
ZANIECZYSZCZENIE ZE STATKÓW
Rozdział 1
Zanieczyszczenia ró
ż
ne
Art. 265. Z zastrze
ż
eniem przepisów rozdziału 2, armator odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
komukolwiek zanieczyszczeniem pochodz
ą
cym ze statku w zwi
ą
zku z przewozem ładunków,
eksploatacj
ą
statku lub zatapianiem w morzu odpadów i innych substancji.
Art. 266. § 1. Armator nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli szkoda powstała wskutek siły
wy
ż
szej, wył
ą
cznej winy umy
ś
lnej osoby trzeciej albo wadliwego działania lub zaniechania
organów odpowiedzialnych za utrzymanie
ś
wiateł lub innych urz
ą
dze
ń
nawigacyjnych.
§ 2. Je
ż
eli szkoda wynikła z winy umy
ś
lnej poszkodowanego, odpowiedzialno
ść
armatora w
stosunku do tej osoby jest wył
ą
czona; w razie ra
żą
cego niedbalstwa poszkodowanego
odpowiedzialno
ść
armatora mo
ż
e by
ć
wył
ą
czona w cało
ś
ci lub odpowiedniej cz
ęś
ci.
Art. 267. Je
ż
eli szkoda została wyrz
ą
dzona zanieczyszczeniem pochodz
ą
cym z dwóch lub
wi
ę
cej statków, ich armatorzy odpowiadaj
ą
solidarnie za szkod
ę
.
Art. 268. § 1. Przez szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
zanieczyszczeniem rozumie si
ę
szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
działaniem substancji zanieczyszczaj
ą
cych, jak równie
ż
celowym u
ż
yciem
ś
rodków
zapobiegawczych zastosowanych po zdarzeniu powoduj
ą
cym zanieczyszczenie.
§ 2. Naprawienie szkody wyrz
ą
dzonej zanieczyszczeniem obejmuje straty poniesione przez
poszkodowanego oraz korzy
ś
ci, które mógłby osi
ą
gn
ąć
, gdyby nie nast
ą
piło
zanieczyszczenie
ś
rodowiska. Naprawienie szkody obejmuje równie
ż
zwrot kosztu
ś
rodków
zapobiegawczych, o których mowa w § 1, oraz niezb
ę
dnych wydatków i nakładów, które
zostały lub b
ę
d
ą
poniesione w celu przywrócenia
ś
rodowiska do stanu sprzed
zanieczyszczenia.
Art. 269. Nie mo
ż
na wył
ą
czy
ć
ani ograniczy
ć
z góry odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lonej w art. 265-
268.
Art. 270. Ka
ż
dy, kto w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku, spowodowanej
zanieczyszczeniem ze statku, poniósł niezb
ę
dne wydatki, mo
ż
e
żą
da
ć
ich zwrotu od
armatora, który odpowiada za zanieczyszczenie.
Art. 271. § 1. Organ administracji morskiej mo
ż
e
żą
da
ć
od armatora, który odpowiada za
zanieczyszczenie
ś
rodowiska, przywrócenia tego
ś
rodowiska do stanu sprzed
zanieczyszczenia.
§ 2. Gdyby przywrócenie
ś
rodowiska morskiego do stanu sprzed zanieczyszczenia było dla
armatora niemo
ż
liwe lub nadmiernie utrudnione, mo
ż
e on zwolni
ć
si
ę
z tego obowi
ą
zku przez
zwrot niezb
ę
dnych kosztów i nakładów, które zostały lub b
ę
d
ą
musiały by
ć
w tym celu
poniesione przez organ administracji morskiej lub osoby trzecie.
Rozdział 2
Zanieczyszczenia ze statków przewo
żą
cych oleje
Art. 272. § 1. Do odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przez wyciek lub usuni
ę
cie oleju
ze statku przewo
żą
cego olej luzem jako ładunek stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej
konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem
olejami, sporz
ą
dzonej w Brukseli dnia 29 listopada 1969 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 32, poz. 184),
zmienionej Protokołem, sporz
ą
dzonym w Londynie dnia 27 listopada 1992 r. (Dz. U. z 2001 r.
Nr 136, poz. 1526), zwanej dalej "Konwencj
ą
o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej", wraz ze
zmianami obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej
Polskiej, podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy sposób.
§ 2. U
ż
yte w przepisach niniejszego działu okre
ś
lenia "statek", "wła
ś
ciciel", "pa
ń
stwo
rejestracji statku", "olej", "szkoda spowodowana zanieczyszczeniem" - odpowiadaj
ą
znaczeniu, jakie im nadano w Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej.
§ 3. Przepisy, o których mowa w § 1, maj
ą
równie
ż
zastosowanie do statków, które nie s
ą
zarejestrowane w
ż
adnym z pa
ń
stw-stron Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej ani nie
podnosz
ą
bandery któregokolwiek z tych pa
ń
stw, je
ż
eli szkoda spowodowana
zanieczyszczeniem powstała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 273. § 1. Wła
ś
ciciel statku o polskiej przynale
ż
no
ś
ci, przewo
żą
cego wi
ę
cej ni
ż
2.000 ton
oleju luzem jako ładunek, jest obowi
ą
zany posiada
ć
zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem, stwierdzone odpowiednim
certyfikatem.
§ 2. Certyfikaty, o których mowa w § 1, wystawia dyrektor urz
ę
du morskiego. Za wystawienie
lub po
ś
wiadczenie certyfikatów pobiera si
ę
opłaty.
Art. 274. § 1. Statek, o którym mowa w art. 273 § 1, nie mo
ż
e by
ć
u
ż
ywany w
ż
egludze, je
ś
li
nie posiada certyfikatu stwierdzaj
ą
cego zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno
ś
ci za
szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem.
§ 2. Certyfikat powinien by
ć
przechowywany na statku.
Art. 275.
Ż
aden statek przewo
żą
cy ponad 2.000 ton oleju luzem jako ładunek nie mo
ż
e wej
ść
do portu polskiego ani go opu
ś
ci
ć
, a tak
ż
e korzysta
ć
z urz
ą
dze
ń
przeładunkowych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, je
ś
li nie posiada certyfikatu stwierdzaj
ą
cego
zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
zanieczyszczeniem,
wydanego lub po
ś
wiadczonego przez wła
ś
ciwy organ pa
ń
stwa rejestracji statku.
Art. 276. Dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e wyda
ć
certyfikat stwierdzaj
ą
cy zabezpieczenie
finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem wła
ś
cicielowi
statku niezarejestrowanego w
ż
adnym z pa
ń
stw-stron Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci
cywilnej, je
ż
eli ten udowodni,
ż
e dysponuje wystarczaj
ą
cym zabezpieczeniem finansowym tej
odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 277. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
warunki i tryb wydawania lub po
ś
wiadczania certyfikatów, wzór certyfikatu oraz wysoko
ść
pobieranych opłat, uwzgl
ę
dniaj
ą
c wi
ążą
ce Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
w tym zakresie przepisy
mi
ę
dzynarodowe.
Art. 278. Kontrol
ę
przestrzegania przepisów o zabezpieczeniu finansowym odpowiedzialno
ś
ci
za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem sprawuj
ą
dyrektorzy urz
ę
dów morskich.
Rozdział 3
Mi
ę
dzynarodowy Fundusz Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane
Zanieczyszczeniem Olejami
Art. 279. § 1. Do dochodzenia roszcze
ń
wobec Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami, zwanego dalej "Mi
ę
dzynarodowym
Funduszem", stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej konwencji o utworzeniu
Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem
Olejami, sporz
ą
dzonej w Brukseli dnia 18 grudnia 1971 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 14, poz. 79),
zmienionej Protokołem, sporz
ą
dzonym w Londynie dnia 27 listopada 1992 r. (Dz. U. z 2001 r.
Nr 136, poz. 1529), wraz ze zmianami obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w
stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy
sposób.
§ 2. Z roszczeniem do Mi
ę
dzynarodowego Funduszu mo
ż
na wyst
ą
pi
ć
, gdy nie zostało ono
zaspokojone na podstawie Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej, poniewa
ż
:
1) nie istnieje odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
w my
ś
l Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej
(art. 272 § 1),
2) wła
ś
ciciel statku lub jego gwarant jest niezdolny do wypełnienia w cało
ś
ci swego
zobowi
ą
zania,
3) wysoko
ść
szkody przekracza granice odpowiedzialno
ś
ci wła
ś
ciciela statku.
Art. 280. § 1. Osoba otrzymuj
ą
ca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej olej przewieziony
drog
ą
morsk
ą
stosownie do postanowie
ń
art. 10 Konwencji, o której mowa w art. 279 § 1, w
ilo
ś
ci 150 tys. ton lub wi
ę
cej, uiszcza wkłady na rzecz Mi
ę
dzynarodowego Funduszu zgodnie
z art. 10, 11 i 15 tej konwencji.
§ 2. (19) Ka
ż
dy, kto otrzymuje z zagranicy lub jakiegokolwiek miejsca poło
ż
onego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo na obszarze wył
ą
cznej strefy ekonomicznej
Rzeczypospolitej Polskiej olej przewieziony drog
ą
morsk
ą
stosownie do postanowie
ń
§ 1,
obowi
ą
zany jest przekaza
ć
ministrowi wła
ś
ciwemu do spraw finansów publicznych, w
terminie do dnia 15 stycznia ka
ż
dego roku, dane o ilo
ś
ciach oleju otrzymanego w ci
ą
gu
poprzedniego roku kalendarzowego.
§ 3. (20) Minister wła
ś
ciwy do spraw finansów publicznych składa Mi
ę
dzynarodowemu
Funduszowi corocznie sprawozdanie o ilo
ś
ci przewiezionego drog
ą
morsk
ą
oleju.
Art. 281. W przypadku szkody spowodowanej zanieczyszczeniem olejowym dyrektor urz
ę
du
morskiego, na
żą
danie poszkodowanego, jest obowi
ą
zany stwierdzi
ć
zaistnienie wypadku i
udost
ę
pni
ć
dokumentacj
ę
tej szkody.
DZIAŁ IV
MIENIE ZATOPIONE LUB ZNALEZIONE
Art. 282. § 1. Wła
ś
ciciel mienia (statku, ładunku lub innego przedmiotu) zatopionego w
obr
ę
bie polskich morskich wód wewn
ę
trznych lub polskiego morza terytorialnego powinien w
ci
ą
gu 6 miesi
ę
cy od dnia zatoni
ę
cia mienia zgłosi
ć
we wła
ś
ciwym urz
ę
dzie morskim zamiar
wydobycia tego mienia i okre
ś
li
ć
termin, do którego zamierza zako
ń
czy
ć
wydobywanie.
Dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e w ci
ą
gu 3 miesi
ę
cy od dnia zgłoszenia za
żą
da
ć
zmiany
wskazanego terminu lub zakre
ś
li
ć
wła
ś
cicielowi stosowny termin zako
ń
czenia wydobywania,
nie krótszy jednak ni
ż
rok, licz
ą
c od dnia dor
ę
czenia decyzji.
§ 2. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia w terminie okre
ś
lonym w § 1 nie zgłosił zamiaru wydobycia
mienia albo nie uko
ń
czył wydobywania mienia w terminie okre
ś
lonym przez siebie lub
wyznaczonym przez dyrektora urz
ę
du morskiego, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e zarz
ą
dzi
ć
wydobycie mienia na koszt wła
ś
ciciela.
§ 3. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia w wyznaczonym terminie nie zgłosi si
ę
po odbiór mienia albo nie
ui
ś
ci kosztów jego usuni
ę
cia, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e sprzeda
ć
mienie i z sumy
uzyskanej ze sprzeda
ż
y pokry
ć
swoje koszty oraz wydatki za przechowywanie i
przeprowadzenie sprzeda
ż
y, a reszt
ę
zło
ż
y
ć
do depozytu s
ą
dowego w celu wydania jej
osobie uprawnionej.
§ 4. (21) (uchylony).
Art. 283. § 1. Wydobywanie mienia przez wła
ś
ciciela w rejonach umocnionych i w innych
obszarach uznanych za szczególnie wa
ż
ne dla obrony kraju, jak równie
ż
wydobywanie
mienia wojskowego lub przysposobionego do celów wojskowych wymaga zezwolenia
wła
ś
ciwych organów wojskowych.
§ 2. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia zatopionego nie uzyskał zezwolenia na wydobycie tego mienia,
mo
ż
e zwróci
ć
si
ę
w ci
ą
gu 3 miesi
ę
cy od dnia otrzymania odmowy do dyrektora urz
ę
du
morskiego o zarz
ą
dzenie w porozumieniu z wła
ś
ciwym organem wojskowym wydobycia tego
mienia na koszt wła
ś
ciciela.
Art. 284. § 1. Je
ż
eli mienie zatopione b
ą
d
ź
opuszczone znajduj
ą
ce si
ę
na mieli
ź
nie lub na
powierzchni wody utrudnia
ż
eglug
ę
lub prac
ę
w porcie, na redzie lub drodze wodnej albo
zagra
ż
a
ż
egludze, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e zarz
ą
dzi
ć
usuni
ę
cie przeszkody na koszt
wła
ś
ciciela, wyznaczaj
ą
c mu stosowny termin do odbioru mienia za zwrotem poniesionych
kosztów.
§ 2. (22) Postanowienie art. 282 § 3 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 285. Wydobycie cudzego mienia zatopionego w morzu i przywiezienie go na polskie
morskie wody wewn
ę
trzne lub polskie morze terytorialne nale
ż
y niezwłocznie zgłosi
ć
urz
ę
dowi morskiemu z podaniem czasu, miejsca i okoliczno
ś
ci wydobycia mienia oraz w
miar
ę
mo
ż
no
ś
ci zawiadomi
ć
o tym równie
ż
wła
ś
ciciela, a do czasu wydania mu mienia -
odpowiednio je zabezpieczy
ć
.
Art. 286. § 1. Wydobywaj
ą
cemu cudze mienie nale
ż
y si
ę
zwrot kosztów i wydatków oraz
wynagrodzenie, którego wysoko
ść
okre
ś
la si
ę
przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o
ratownictwie morskim.
§ 2. Na zabezpieczenie nale
ż
no
ś
ci okre
ś
lonych w § 1 wydobywaj
ą
cemu przysługuje
ustawowe prawo zastawu na wydobytym mieniu, z pierwsze
ń
stwem słu
żą
cym
uprzywilejowanym wierzytelno
ś
ciom z tytułu ratownictwa.
Art. 287. Je
ż
eli wydobyte mienie ulega szybkiemu zepsuciu lub zniszczeniu albo je
ż
eli jego
przechowanie wymaga nadmiernych kosztów, wydobywaj
ą
cy mo
ż
e je sprzeda
ć
i sum
ę
uzyskan
ą
ze sprzeda
ż
y po odliczeniu swoich nale
ż
no
ś
ci zło
ż
y
ć
do depozytu s
ą
dowego,
zawiadamiaj
ą
c niezwłocznie wła
ś
ciciela o dokonaniu sprzeda
ż
y i zło
ż
eniu reszty sumy do
depozytu s
ą
dowego.
Art. 288. § 1. Je
ż
eli wła
ś
ciciel nie jest znany albo w ci
ą
gu 30 dni od dnia zawiadomienia go o
wydobyciu nie zgłosi si
ę
w celu odbioru mienia lub nie ui
ś
ci nale
ż
no
ś
ci wydobywaj
ą
cego,
wydobywaj
ą
cy obowi
ą
zany jest wyda
ć
wydobyte mienie urz
ę
dowi morskiemu, a gdy ono jest
mieniem wojskowym lub przysposobionym do celów wojskowych, przekaza
ć
wła
ś
ciwemu
organowi wojskowemu.
§ 2. W celu ustalenia wła
ś
ciciela wydobytego mienia urz
ą
d morski przeprowadza
post
ę
powanie wyja
ś
niaj
ą
ce, wzywaj
ą
c do zgłoszenia nieznanego wła
ś
ciciela mienia w
sposób zwyczajowo przyj
ę
ty.
§ 3. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwo
ś
ci i ministrem wła
ś
ciwym do spraw zagranicznych okre
ś
li, w drodze
rozporz
ą
dzenia, tryb post
ę
powania, o którym mowa w § 2, maj
ą
c na wzgl
ę
dzie skuteczno
ść
post
ę
powania.
Art. 289. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia w terminie sze
ś
ciomiesi
ę
cznym od dnia wezwania przez
dyrektora urz
ę
du morskiego nie zgłosi si
ę
w celu odbioru mienia lub nie ui
ś
ci nale
ż
no
ś
ci
wydobywaj
ą
cego i poniesionych przez urz
ą
d morski kosztów zabezpieczenia, dyrektor
urz
ę
du morskiego mo
ż
e sprzeda
ć
wydobyte mienie i sum
ę
uzyskan
ą
ze sprzeda
ż
y po
odliczeniu nale
ż
no
ś
ci wydobywaj
ą
cego i swoich kosztów zło
ż
y
ć
do depozytu s
ą
dowego.
Przepis art. 287 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 290. § 1. Kto znalazł i uratował cudze mienie unosz
ą
ce si
ę
na morzu albo przyczynił si
ę
do uratowania takiego mienia, ma prawo do wynagrodzenia według przepisów o ratownictwie
morskim, je
ż
eli zgłosił swe roszczenie najpó
ź
niej w chwili oddania znalezionego mienia.
§ 2. Kto znalazł i zabezpieczył cudze mienie wyrzucone na brzeg morza, ma prawo do
wynagrodzenia w wysoko
ś
ci nieprzekraczaj
ą
cej 30% warto
ś
ci mienia, je
ż
eli roszczenie swe
zgłosił najpó
ź
niej w chwili oddania znalezionego mienia.
§ 3. W przypadkach przewidzianych w § 1 i 2 stosuje si
ę
odpowiednio przepisy art. 285-289.
Art. 291. Minister Sprawiedliwo
ś
ci w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym do spraw
gospodarki morskiej i ministrem wła
ś
ciwym do spraw finansów publicznych okre
ś
li, w drodze
rozporz
ą
dzenia, sposób post
ę
powania z mieniem, którego wła
ś
ciciel pozostał nieznany, oraz
tryb ustalania wysoko
ś
ci i pokrycia nale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zanych z wydobyciem, zabezpieczeniem,
sprzeda
żą
mienia stosownie do przepisów niniejszego działu, jak równie
ż
sposób i tryb
przeprowadzania przewidzianej w niniejszym dziale sprzeda
ż
y mienia, z zastosowaniem
przepisów Kodeksu post
ę
powania cywilnego.
Tytuł VIII
UBEZPIECZENIE MORSKIE
DZIAŁ I
UMOWA UBEZPIECZENIA MORSKIEGO
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 292. § 1. Przez umow
ę
ubezpieczenia morskiego ubezpieczyciel zobowi
ą
zuje si
ę
w
zamian za składk
ę
ubezpieczeniow
ą
wypłaci
ć
odszkodowanie za szkody poniesione wskutek
niebezpiecze
ń
stw, na jakie przedmiot ubezpieczenia jest nara
ż
ony w zwi
ą
zku z
ż
eglug
ą
morsk
ą
.
§ 2. Umow
ą
ubezpieczenia morskiego mo
ż
na obj
ąć
ponadto niebezpiecze
ń
stwa, na które w
zwi
ą
zku z przewozem morskim przedmiot ubezpieczenia jest nara
ż
ony w przewozie
lotniczym, na wodach
ś
ródl
ą
dowych lub na l
ą
dzie.
§ 3. Przepisy o ubezpieczeniu morskim stosuje si
ę
odpowiednio do ubezpieczenia statków
znajduj
ą
cych si
ę
w budowie.
Art. 293. § 1. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego mo
ż
e by
ć
ka
ż
dy interes maj
ą
tkowy
zwi
ą
zany z
ż
eglug
ą
morsk
ą
i daj
ą
cy si
ę
oceni
ć
w pieni
ą
dzach.
§ 2. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego mog
ą
by
ć
w szczególno
ś
ci: statek, ładunek,
fracht, opłata za przewóz pasa
ż
erów, opłata czarterowa, spodziewany zysk na ładunku,
prowizja, wydatki awarii wspólnej, zobowi
ą
zanie z tytułu odpowiedzialno
ś
ci cywilnej oraz
wierzytelno
ść
zabezpieczona na statku, ładunku lub frachcie.
Art. 294. § 1. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest na
żą
danie wyda
ć
osobie, z któr
ą
zawarł
umow
ę
ubezpieczenia (ubezpieczaj
ą
cemu), polis
ę
stwierdzaj
ą
c
ą
zawarcie umowy
ubezpieczenia.
§ 2. Przed wydaniem polisy ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest wyda
ć
ubezpieczaj
ą
cemu na
jego
żą
danie tymczasowy dokument stwierdzaj
ą
cy zawarcie umowy.
Art. 295. § 1. Polisa powinna zawiera
ć
:
1) oznaczenie ubezpieczyciela,
2) oznaczenie przedmiotu ubezpieczenia,
3) oznaczenie niebezpiecze
ń
stw obj
ę
tych umow
ą
ubezpieczenia,
4) okre
ś
lenie czasu lub podró
ż
y, na które zawarto umow
ę
ubezpieczenia,
5) sum
ę
ubezpieczenia,
6) miejsce i dat
ę
wystawienia polisy,
7) podpis ubezpieczyciela.
§ 2. Polisa mo
ż
e by
ć
wystawiona na imiennie okre
ś
lonego ubezpieczaj
ą
cego (polisa
imienna), na zlecenie lub na okaziciela.
Art. 296. § 1. Umowa ubezpieczenia morskiego mo
ż
e by
ć
zawarta na rzecz osoby trzeciej
(ubezpieczonego).
§ 2. Ubezpieczony mo
ż
e nie by
ć
imiennie okre
ś
lony w umowie ubezpieczenia (ubezpieczenie
na rzecz tego, kogo dotyczy).
§ 3. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia morskiego na rzecz osoby trzeciej prawo
domagania si
ę
od ubezpieczyciela wydania polisy przysługuje ubezpieczaj
ą
cemu. Dopóki
polisa znajduje si
ę
w jego posiadaniu, mo
ż
e on rozporz
ą
dza
ć
prawami wynikaj
ą
cymi z
umowy.
§ 4. Obowi
ą
zki ubezpieczaj
ą
cego zwi
ą
zane z wykonaniem umowy ubezpieczenia
przechodz
ą
na ubezpieczonego z chwil
ą
wydania mu polisy; nie dotyczy to jednak obowi
ą
zku
zapłaty składki ubezpieczeniowej.
Art. 297. § 1. Umowa ubezpieczenia morskiego jest niewa
ż
na, je
ż
eli w chwili jej zawarcia
szkoda obj
ę
ta ubezpieczeniem ju
ż
nast
ą
piła lub nie istniała mo
ż
liwo
ść
jej powstania;
ubezpieczyciel zachowuje jednak prawo do opłaty stornowej, chyba
ż
e zawieraj
ą
c umow
ę
wiedział o okoliczno
ś
ciach powoduj
ą
cych jej niewa
ż
no
ść
.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si
ę
, je
ż
eli ubezpieczeniem obj
ę
to okres poprzedzaj
ą
cy zawarcie
umowy, chyba
ż
e stan rzeczy znany był obu stronom w chwili zawierania umowy; je
ż
eli w tej
chwili stan rzeczy był znany tylko jednej ze stron, umowa nie wi
ąż
e strony nie
ś
wiadomej.
§ 3. Wysoko
ść
opłaty stornowej okre
ś
la umowa.
Art. 298. Ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e w ka
ż
dej chwili odst
ą
pi
ć
od umowy, dopóki nie rozpocz
ą
ł si
ę
stan niebezpiecze
ń
stwa przewidzianego w umowie; obowi
ą
zany jest jednak zapłaci
ć
opłat
ę
stornow
ą
.
Art. 299. Roszczenia z tytułu umowy ubezpieczenia morskiego przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 5
lat od dnia wymagalno
ś
ci roszczenia.
Rozdział 2
Warto
ść
ubezpieczenia i suma ubezpieczenia
Art. 300. § 1. Warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia jest zwykła warto
ść
przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. Warto
ść
ubezpieczenia ustala si
ę
według nast
ę
puj
ą
cych zasad:
1) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia statku jest warto
ść
statku w chwili rozpocz
ę
cia ubezpieczenia;
warto
ść
ta obejmuje równie
ż
, je
ż
eli umowa nie stanowi inaczej, warto
ść
jego przynale
ż
no
ś
ci,
przedmiotów zaopatrzenia statku, a tak
ż
e koszt jego ubezpieczenia,
2) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia ładunku jest warto
ść
ładunku w miejscu i czasie załadowania
ł
ą
cznie z kosztami ubezpieczenia i dostarczenia ładunku do miejsca przeznaczenia,
3) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia frachtu jest suma frachtu brutto ł
ą
cznie z kosztami
ubezpieczenia,
4) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia innych przedmiotów ubezpieczenia, z wyj
ą
tkiem zobowi
ą
zania
z tytułu odpowiedzialno
ś
ci cywilnej, jest kwota, na której utrat
ę
jest nara
ż
ony ubezpieczaj
ą
cy
w chwili rozpocz
ę
cia ubezpieczenia, ł
ą
cznie z kosztami ubezpieczenia.
Art. 301. Je
ż
eli strony wymieniły w umowie ubezpieczenia warto
ść
ubezpieczenia (warto
ść
otaksowana), jest ona miarodajna dla okre
ś
lenia odszkodowania ubezpieczeniowego.
Art. 302. § 1. Umowa ubezpieczenia powinna okre
ś
la
ć
sum
ę
, na któr
ą
ubezpieczono
przedmiot ubezpieczenia (sum
ę
ubezpieczenia).
§ 2. Suma ubezpieczenia nie powinna przekracza
ć
warto
ś
ci ubezpieczenia.
§ 3. Je
ż
eli okre
ś
lona w umowie suma ubezpieczenia jest wy
ż
sza od warto
ś
ci ubezpieczenia,
umowa nie ma skutku prawnego co do nadwy
ż
ki sumy ponad warto
ść
ubezpieczenia.
§ 4. Je
ż
eli okre
ś
lona w umowie suma ubezpieczenia jest ni
ż
sza od warto
ś
ci ubezpieczenia,
ubezpieczyciel odpowiada za szkody w stosunku, w jakim pozostaje suma do warto
ś
ci
ubezpieczenia.
Art. 303. § 1. Je
ż
eli ubezpieczono przedmiot ubezpieczenia od tego samego
niebezpiecze
ń
stwa na ten sam okres u dwóch lub wi
ę
cej ubezpieczycieli na sumy, które
ł
ą
cznie przewy
ż
szaj
ą
warto
ść
ubezpieczenia, albo je
ż
eli z innych wzgl
ę
dów suma
odszkodowa
ń
, które nale
ż
ne byłyby odr
ę
bnie od ka
ż
dego z tych ubezpieczycieli,
przekraczałaby szkod
ę
podlegaj
ą
c
ą
wyrównaniu (ubezpieczenie wielokrotne),
ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e
żą
da
ć
od ka
ż
dego z tych ubezpieczycieli zapłaty odszkodowania
zgodnie z zawart
ą
z nim umow
ą
, jednak nie mo
ż
e otrzyma
ć
od nich ł
ą
cznie odszkodowania
przewy
ż
szaj
ą
cego szkod
ę
.
§ 2. W stosunkach wzajemnych mi
ę
dzy ubezpieczycielami udział w odszkodowaniu
ponoszony przez ka
ż
dego z nich okre
ś
la si
ę
w proporcji mi
ę
dzy odszkodowaniem, które
musiałby zapłaci
ć
, gdyby był jedynym ubezpieczycielem, a sum
ą
odszkodowa
ń
, które
obci
ąż
ałyby ka
ż
dego z tych ubezpieczycieli, zgodnie z zawart
ą
umow
ą
.
§ 3. W razie
ś
wiadomego zawarcia ubezpieczenia wielokrotnego ubezpieczaj
ą
cy powinien
niezwłocznie zawiadomi
ć
o tym zainteresowanych ubezpieczycieli, informuj
ą
c ich o tre
ś
ci
zawartych umów ubezpieczenia. Umy
ś
lne naruszenie tego obowi
ą
zku przez
ubezpieczaj
ą
cego pozbawia go prawa do odszkodowania.
Rozdział 3
O
ś
wiadczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia
Art. 304. § 1. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia morskiego ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany
jest poda
ć
do wiadomo
ś
ci ubezpieczyciela wszelkie okoliczno
ś
ci, które s
ą
lub powinny mu
by
ć
znane, a mog
ą
mie
ć
wpływ na ocen
ę
niebezpiecze
ń
stwa oraz na decyzje
ubezpieczyciela o przyj
ę
ciu i warunkach ubezpieczenia.
§ 2. Obowi
ą
zek okre
ś
lony w § 1 nie dotyczy okoliczno
ś
ci powszechnie znanych oraz
okoliczno
ś
ci, które powinny by
ć
znane ubezpieczycielowi.
§ 3. Je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy działał przez przedstawiciela, obowi
ą
zek okre
ś
lony w § 1 ci
ąż
y
równie
ż
na przedstawicielu i obejmuje tak
ż
e okoliczno
ś
ci jemu znane.
§ 4. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia morskiego na rzecz osoby trzeciej obowi
ą
zek
okre
ś
lony w paragrafach poprzedzaj
ą
cych spoczywa zarówno na ubezpieczaj
ą
cym, jak i na
ubezpieczonym, chyba
ż
e ubezpieczony nie wiedział o zawarciu umowy na jego rzecz.
Art. 305. § 1. W razie naruszenia obowi
ą
zku okre
ś
lonego w art. 304 ubezpieczyciel mo
ż
e
odst
ą
pi
ć
od umowy, zachowuj
ą
c prawo do pełnej składki ubezpieczeniowej.
§ 2. Je
ż
eli niezawiadomienie lub niezgodne z rzeczywisto
ś
ci
ą
zawiadomienie
ubezpieczyciela o okoliczno
ś
ciach wymienionych w art. 304 nast
ą
piło bez winy
ubezpieczaj
ą
cego lub ubezpieczonego, ubezpieczyciel nie mo
ż
e od umowy odst
ą
pi
ć
, lecz
ma prawo do odpowiednio zwi
ę
kszonej składki ubezpieczeniowej.
§ 3. Prawo odst
ą
pienia od umowy wygasa, je
ż
eli ubezpieczyciel nie skorzysta z niego w
ci
ą
gu siedmiu dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o okoliczno
ś
ci uzasadniaj
ą
cej prawo
odst
ą
pienia.
Rozdział 4
Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia
Art. 306. § 1. Prawa z umowy ubezpieczenia mog
ą
by
ć
przeniesione tylko na nabywc
ę
przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. Je
ż
eli prawa z umowy ubezpieczenia nie zostały przeniesione na nabywc
ę
przedmiotu
ubezpieczenia, umowa ubezpieczenia rozwi
ą
zuje si
ę
, co nie zwalnia ubezpieczyciela od
odpowiedzialno
ś
ci za szkody powstałe przed zbyciem przedmiotu ubezpieczenia.
Art. 307. § 1. Równocze
ś
nie z przeniesieniem praw z umowy ubezpieczenia na nabywc
ę
przechodz
ą
na niego obowi
ą
zki, które ci
ąż
yły na zbywcy.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e przeciwstawi
ć
nabywcy zarzuty, które by mu przysługiwały z
umowy ubezpieczenia przeciwko zbywcy.
Art. 308. § 1. Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia stwierdzonej polis
ą
nast
ę
puje
przez przeniesienie polisy.
§ 2. Do przeniesienia polisy stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o przenoszeniu konosamentu.
Art. 309. § 1. Je
ż
eli przedmiotem ubezpieczenia jest statek, przej
ś
cie praw z umowy
ubezpieczenia na jego nabywc
ę
wymaga zgody ubezpieczyciela.
§ 2. Je
ż
eli statek w chwili zbycia znajdował si
ę
w podró
ż
y, a prawa z umowy ubezpieczenia
nie przeszły na nabywc
ę
statku, umowa pozostaje w mocy do chwili przycumowania statku w
pierwszym porcie, do którego statek zawin
ą
ł.
Art. 310. Przepisy art. 306-309 nie ograniczaj
ą
prawa ubezpieczaj
ą
cego do przeniesienia
wierzytelno
ś
ci z umowy ubezpieczenia zgodnie z przepisami prawa cywilnego o przelewie
wierzytelno
ś
ci; dotyczy to równie
ż
wierzytelno
ś
ci przyszłej.
Rozdział 5
Ubezpieczenie generalne
Art. 311. § 1. Umow
ą
ubezpieczenia generalnego mo
ż
na obj
ąć
wszystkie lub niektóre
rodzaje ładunków, jakie ubezpieczaj
ą
cy b
ę
dzie wysyłał lub otrzymywał w okre
ś
lonym czasie.
§ 2. Przedmiotem ubezpieczenia generalnego mo
ż
e by
ć
równie
ż
inny interes maj
ą
tkowy.
§ 3. W ubezpieczeniu generalnym ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest na
żą
danie
ubezpieczaj
ą
cego wystawi
ć
polis
ę
albo za
ś
wiadczenie o ubezpieczeniu dla ka
ż
dego
zgłoszonego ładunku lub innego odr
ę
bnego przedmiotu ubezpieczenia.
Art. 312. § 1. Ubezpieczaj
ą
cy, który zawarł umow
ę
ubezpieczenia generalnego, obowi
ą
zany
jest zgłasza
ć
ubezpieczycielowi ka
ż
de wysłanie lub nadej
ś
cie ładunku obj
ę
tego umow
ą
niezwłocznie po otrzymaniu wiadomo
ś
ci o wysłaniu lub nadej
ś
ciu ładunku oraz ka
ż
dorazowo
okre
ś
li
ć
statek, tras
ę
podró
ż
y, ładunek i sum
ę
ubezpieczenia.
§ 2. Je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy rozmy
ś
lnie lub wskutek ra
żą
cego niedbalstwa nie dopełnił
obowi
ą
zku okre
ś
lonego w § 1, ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy, zachowuj
ą
c prawo
do składek ubezpieczeniowych, jakie przysługiwałyby mu w razie nale
ż
ytego wykonania
umowy przez ubezpieczaj
ą
cego.
§ 3. Prawo odst
ą
pienia od umowy wygasa, je
ż
eli ubezpieczyciel nie skorzystał z niego w
ci
ą
gu 3 dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o naruszeniu obowi
ą
zku przez
ubezpieczaj
ą
cego.
§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje si
ę
odpowiednio do ubezpiecze
ń
generalnych, których
przedmiotem jest inny interes maj
ą
tkowy ni
ż
ładunek.
Art. 313. Umowa ubezpieczenia generalnego mo
ż
e by
ć
wypowiedziana przez ka
ż
d
ą
ze stron
z zachowaniem trzymiesi
ę
cznego terminu.
DZIAŁ II
WYKONANIE UMOWY UBEZPIECZENIA
Rozdział 1
Obowi
ą
zki ubezpieczaj
ą
cego
Art. 314. § 1. Składka ubezpieczeniowa powinna by
ć
zapłacona niezwłocznie po zawarciu
umowy, a je
ż
eli wystawiono polis
ę
- równocze
ś
nie z wydaniem polisy.
§ 2. Obowi
ą
zek zapłaty składki ubezpieczeniowej ci
ąż
y na ubezpieczaj
ą
cym.
Art. 315. § 1. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest niezwłocznie po powzi
ę
ciu wiadomo
ś
ci zgłosi
ć
ubezpieczycielowi ka
ż
d
ą
istotn
ą
zmian
ę
niebezpiecze
ń
stwa, na jakie jest nara
ż
ony przedmiot
ubezpieczenia.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy, je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy bez uzasadnionej
przyczyny opó
ź
nia si
ę
z zawiadomieniem go o zmianie niebezpiecze
ń
stwa. Prawo to
ubezpieczyciel mo
ż
e wykona
ć
w terminie 7 dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o tym,
ż
e
ubezpieczaj
ą
cy dopu
ś
cił si
ę
zwłoki.
Art. 316. § 1. Je
ż
eli zmiana niebezpiecze
ń
stwa została spowodowana przez
ubezpieczaj
ą
cego albo za jego zgod
ą
, ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy albo
żą
da
ć
zapłaty składki dodatkowej za zwi
ę
kszone niebezpiecze
ń
stwo, chyba
ż
e zmiany
niebezpiecze
ń
stwa dokonano we wspólnym interesie ubezpieczyciela i ubezpieczaj
ą
cego
albo w celu ratowania
ż
ycia ludzkiego.
§ 2. Przy ubezpieczeniu zawartym na podró
ż
prawo, o którym mowa w § 1, przysługuje
ubezpieczycielowi, w szczególno
ś
ci:
1) je
ż
eli rozpocz
ę
cie lub zako
ń
czenie podró
ż
y ulega zwłoce z winy ubezpieczaj
ą
cego,
2) je
ż
eli podj
ę
to inn
ą
podró
ż
zamiast podró
ż
y oznaczonej w umowie ubezpieczenia,
3) je
ż
eli statek skierowano do innego portu ni
ż
przewidziano w umowie ubezpieczenia,
4) je
ż
eli statek zszedł z wła
ś
ciwej trasy lub zawin
ą
ł do portu, który nie był brany w rachub
ę
,
chyba
ż
e zej
ś
cie z trasy nast
ą
piło wskutek okoliczno
ś
ci niezale
ż
nych od armatora lub
kapitana albo w celu ratowania
ż
ycia ludzkiego lub mienia b
ą
d
ź
było konieczne ze wzgl
ę
du
na bezpiecze
ń
stwo statku.
§ 3. Je
ż
eli zmiana niebezpiecze
ń
stwa nast
ą
piła bez zgody ubezpieczaj
ą
cego, umowa
ubezpieczenia pozostaje w mocy, jednak ubezpieczyciel mo
ż
e
żą
da
ć
zapłaty dodatkowej
składki za zwi
ę
kszone niebezpiecze
ń
stwo.
Art. 317. § 1. Je
ż
eli ubezpieczyciel na skutek zmiany niebezpiecze
ń
stwa korzysta z prawa
odst
ą
pienia od umowy, powinien zawiadomi
ć
ubezpieczaj
ą
cego o swojej decyzji w ci
ą
gu
trzech dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o zmianie niebezpiecze
ń
stwa; w braku takiego
zawiadomienia mo
ż
e
żą
da
ć
jedynie zapłaty dodatkowej składki za zwi
ę
kszone
niebezpiecze
ń
stwo.
§ 2. Ubezpieczyciel, który odst
ą
pił od umowy z powodu zmiany niebezpiecze
ń
stwa,
zachowuje prawo do całej składki umówionej, a odpowiada tylko za szkody powstałe przed
zmian
ą
niebezpiecze
ń
stwa.
Art. 318. § 1. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest niezwłocznie zawiadomi
ć
ubezpieczyciela o
ka
ż
dym wypadku dotycz
ą
cym przedmiotu ubezpieczenia, je
ż
eli wypadek mo
ż
e stanowi
ć
podstaw
ę
do roszczenia odszkodowawczego z umowy ubezpieczenia.
§ 2. W razie naruszenia przez ubezpieczaj
ą
cego obowi
ą
zku okre
ś
lonego w § 1
ubezpieczyciel mo
ż
e potr
ą
ci
ć
z odszkodowania ubezpieczeniowego kwot
ę
, o któr
ą
szkoda
uległaby zmniejszeniu, gdyby ubezpieczyciel był o niej nale
ż
ycie zawiadomiony.
Art. 319. § 1. W razie zaj
ś
cia wypadku powoduj
ą
cego szkod
ę
ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany
jest zastosowa
ć
wszelkie dost
ę
pne mu rozs
ą
dne
ś
rodki w celu ratowania przedmiotu
ubezpieczenia oraz zapobie
ż
enia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, a tak
ż
e
zabezpieczy
ć
roszczenia odszkodowawcze wobec osób odpowiedzialnych za szkod
ę
.
§ 2. Ubezpieczaj
ą
cy powinien przy stosowaniu tych
ś
rodków kierowa
ć
si
ę
wskazówkami
ubezpieczyciela, o ile je otrzymał.
§ 3. Je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy rozmy
ś
lnie lub wskutek ra
żą
cego niedbalstwa nie zastosował
ś
rodków okre
ś
lonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialno
ś
ci za szkody
powstałe z tego powodu.
Rozdział 2
Odpowiedzialno
ść
ubezpieczyciela
Art. 320. Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w Kodeksie morskim, ubezpieczyciel
odpowiada za szkody b
ę
d
ą
ce bezpo
ś
rednim nast
ę
pstwem niebezpiecze
ń
stw obj
ę
tych
umow
ą
ubezpieczenia.
Art. 321. § 1. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe z winy umy
ś
lnej lub
ra
żą
cego niedbalstwa ubezpieczaj
ą
cego, jednak ubezpieczyciel odpowiada za szkody
spowodowane zaniedbaniem lub bł
ę
dem nautycznym ubezpieczaj
ą
cego b
ę
d
ą
cego
kapitanem statku obj
ę
tego ubezpieczeniem.
§ 2. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane z winy kapitana, innego członka
załogi lub pilota.
Art. 322. § 1. Przy ubezpieczeniu statku ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe
wskutek:
1) wyruszenia w podró
ż
statku niezdatnego do
ż
eglugi, nienale
ż
ycie wyposa
ż
onego i
zaopatrzonego, z niedostateczn
ą
załog
ą
lub bez niezb
ę
dnych dokumentów, chyba
ż
e braki te
polegały na wadach ukrytych statku lub były spowodowane okoliczno
ś
ciami, którym nie
mo
ż
na było zapobiec pomimo zachowania przez ubezpieczaj
ą
cego nale
ż
ytej staranno
ś
ci,
2) wieku lub zu
ż
ycia statku,
3) załadowania na statek - za wiedz
ą
ubezpieczaj
ą
cego, a bez wiedzy ubezpieczyciela -
materiałów i przedmiotów wybuchowych, łatwo zapalnych lub innych ładunków
niebezpiecznych, bez zachowania przepisów obowi
ą
zuj
ą
cych przy przewozie ładunków tego
rodzaju.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si
ę
odpowiednio przy ubezpieczeniu frachtu.
Art. 323. W razie zderzenia statków ubezpieczyciel odpowiada z tytułu ubezpieczenia statku
zarówno za szkod
ę
w przedmiocie ubezpieczenia, jak i za ci
ążą
ce na ubezpieczaj
ą
cym
zobowi
ą
zania do wyrównania szkody wyrz
ą
dzonej wskutek zderzenia osobom trzecim.
Art. 324. Przy ubezpieczeniu ładunku lub spodziewanego zysku ubezpieczyciel nie
odpowiada za szkody powstałe wskutek wady ukrytej, naturalnej wła
ś
ciwo
ś
ci lub wadliwo
ś
ci
ładunku, lub niedostateczno
ś
ci opakowania ładunku albo wskutek zwłoki w jego
dostarczeniu.
Art. 325. § 1. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody z ka
ż
dego wypadku obj
ę
tego
ubezpieczeniem do wysoko
ś
ci sumy ubezpieczenia.
§ 2. Za szkody wynikłe z kilku nast
ę
puj
ą
cych po sobie wypadków obj
ę
tych ubezpieczeniem
ubezpieczyciel odpowiada stosownie do § 1, nawet je
ż
eli ł
ą
czna suma szkód przekracza
sum
ę
ubezpieczenia.
§ 3. Je
ż
eli po cz
ęś
ciowym uszkodzeniu przedmiotu ubezpieczenia nast
ę
puje jego strata
całkowita, za któr
ą
ubezpieczyciel odpowiada, odszkodowanie nale
ż
ne ubezpieczaj
ą
cemu z
tytułu uszkodze
ń
cz
ęś
ciowych ogranicza si
ę
do wydatków poniesionych przez niego na
napraw
ę
przedmiotu ubezpieczenia lub w zwi
ą
zku z uszkodzeniami.
§ 4. W razie zderzenia statków ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zapłaci
ć
ubezpieczaj
ą
cemu
odszkodowanie za straty lub uszkodzenia statku oraz nale
ż
ne od ubezpieczaj
ą
cego
odszkodowanie z tytułu odpowiedzialno
ś
ci za zderzenie, cho
ć
by ł
ą
czne odszkodowanie
przekroczyło sum
ę
ubezpieczenia.
Art. 326. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zapłaci
ć
odszkodowanie ubezpieczeniowe, cho
ć
by
szkod
ę
obj
ę
t
ą
ubezpieczeniem była obowi
ą
zana naprawi
ć
osoba trzecia.
Art. 327. § 1. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zwróci
ć
ubezpieczaj
ą
cemu wszelkie niezb
ę
dne
i celowe wydatki poniesione w celu zachowania przedmiotu ubezpieczenia, zapobie
ż
enia
szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, ustalenia charakteru i rozmiarów szkody,
sporz
ą
dzenia dyspaszy, sprzeda
ż
y przedmiotu ubezpieczenia oraz inne wydatki poniesione
zgodnie ze wskazówkami ubezpieczyciela.
§ 2. Zwrot wydatków wymienionych w § 1 nast
ę
puje w takim stosunku, w jakim suma
ubezpieczenia pozostaje do warto
ś
ci ubezpieczenia. Do zwrotu tych wydatków
ubezpieczyciel jest obowi
ą
zany, cho
ć
by kwoty wydatków ł
ą
cznie z odszkodowaniem
ubezpieczeniowym przekroczyły sum
ę
ubezpieczenia.
Art. 328. § 1. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zwróci
ć
ubezpieczaj
ą
cemu wydatki poniesione
na przywrócenie do stanu poprzedniego lub na naprawienie uszkodzonego przedmiotu
ubezpieczenia, jak równie
ż
nale
ż
ne od niego wynagrodzenie za ratownictwo oraz udział w
stratach awarii wspólnej.
§ 2. Zwrot wydatków wymienionych w § 1 nast
ę
puje w takim stosunku, w jakim suma
ubezpieczenia pozostaje do warto
ś
ci ubezpieczenia. Do zwrotu tych wydatków
ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest w granicach, w których wydatki ł
ą
cznie z odszkodowaniem
ubezpieczeniowym nie przekraczaj
ą
sumy ubezpieczenia.
Art. 329. § 1. W razie zaj
ś
cia wypadku obj
ę
tego ubezpieczeniem, ubezpieczyciel mo
ż
e przez
zapłat
ę
pełnej sumy ubezpieczenia bez wzgl
ę
du na wysoko
ść
powstałej szkody zwolni
ć
si
ę
od wszelkich dalszych zobowi
ą
za
ń
wynikaj
ą
cych z umowy ubezpieczenia, w szczególno
ś
ci
od obowi
ą
zku zwrotu kosztów zachowania przedmiotu ubezpieczenia lub przywrócenia go do
poprzedniego stanu.
§ 2. Ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e zakre
ś
li
ć
ubezpieczycielowi stosowny termin do zło
ż
enia
o
ś
wiadczenia, czy korzysta z uprawnienia przewidzianego w § 1.
§ 3. (23) Mimo zapłaty pełnej sumy ubezpieczenia ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zwróci
ć
ponadto przypadaj
ą
ce na niego stosownie do art. 327 wydatki, jakie ubezpieczaj
ą
cy poniósł
lub zobowi
ą
zał si
ę
ponie
ść
do chwili otrzymania zawiadomienia od ubezpieczyciela,
ż
e
korzysta z uprawnienia przewidzianego w § 1.
§ 4. Ubezpieczyciel, który zapłacił pełn
ą
sum
ę
ubezpieczenia, nie mo
ż
e
żą
da
ć
przeniesienia
na niego praw do przedmiotu ubezpieczenia.
Rozdział 3
Abandon przedmiotu ubezpieczenia
Art. 330. § 1. Ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e za zrzeczeniem si
ę
na rzecz ubezpieczyciela praw do
przedmiotu ubezpieczenia (abandon)
żą
da
ć
zapłaty pełnej sumy ubezpieczenia, je
ż
eli istniej
ą
podstawy do przyj
ę
cia,
ż
e całkowita strata przedmiotu ubezpieczenia jest nieunikniona b
ą
d
ź
ż
e zapobie
ż
enie jej spowodowałoby wydatki niewspółmiernie wysokie w stosunku do
warto
ś
ci przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. W szczególno
ś
ci abandon mo
ż
na zgłosi
ć
, je
ż
eli statek: zagin
ą
ł bez wie
ś
ci, został
zabrany jako łup lub zagarni
ę
ty przez rozbójników morskich albo uległ wypadkowi, wskutek
którego stał si
ę
niezdatny do naprawy albo niewart naprawy lub kosztów odzyskania.
§ 3. Przepis § 2 stosuje si
ę
odpowiednio do ładunku, którego abandon mo
ż
na zgłosi
ć
ponadto wtedy, gdy koszt jego naprawy lub dostarczenia do miejsca przeznaczenia
przekroczyłby jego warto
ść
w miejscu przeznaczenia.
Art. 331. § 1. Ubezpieczaj
ą
cy powinien zgłosi
ć
abandon na pi
ś
mie z podaniem okoliczno
ś
ci
uzasadniaj
ą
cych abandon.
§ 2. Zgłoszenie abandonu mo
ż
e nast
ą
pi
ć
nie pó
ź
niej ni
ż
w ci
ą
gu sze
ś
ciu miesi
ę
cy od dnia, w
którym ubezpieczaj
ą
cy dowiedział si
ę
o okoliczno
ś
ciach uzasadniaj
ą
cych abandon.
§ 3. W razie zabrania statku lub ładunku jako łup, zagarni
ę
cia przez rozbójników morskich
albo utraty posiadania statku lub ładunku z innych przyczyn, abandon nie mo
ż
e by
ć
zgłoszony przed upływem dwóch miesi
ę
cy od dnia otrzymania przez ubezpieczaj
ą
cego
wiadomo
ś
ci o tych okoliczno
ś
ciach. W tych przypadkach sze
ś
ciomiesi
ę
czny termin dla
zgłoszenia abandonu biegnie od dnia, w którym upłyn
ą
ł termin 2 miesi
ę
cy.
§ 4. W razie zagini
ę
cia bez wie
ś
ci statku lub znajduj
ą
cego si
ę
na nim ładunku termin dla
zgłoszenia abandonu biegnie od dnia, w którym statek był spodziewany w najbli
ż
szym porcie,
do którego go skierowano.
§ 5. W razie uznania statku za zaginiony bez wie
ś
ci, stosownie do przepisów art. 32, statek i
przewo
ż
one na nim, a nieuratowane ładunki uwa
ż
a si
ę
za całkowicie stracone, a
ubezpieczeni mog
ą
domaga
ć
si
ę
od ubezpieczyciela odszkodowania za strat
ę
całkowit
ą
bez
zgłaszania abandonu.
Art. 332. § 1. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest przy zgłoszeniu abandonu zawiadomi
ć
ubezpieczyciela o ci
ążą
cych na przedmiocie ubezpieczenia prawach rzeczowych oraz o
odnosz
ą
cych si
ę
do niego innych ubezpieczeniach, a tak
ż
e o wszelkich znanych mu
ograniczeniach w rozporz
ą
dzaniu przedmiotem ubezpieczenia.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e uzale
ż
ni
ć
przyj
ę
cie abandonu od dostarczenia mu danych
dotycz
ą
cych okoliczno
ś
ci wymienionych w § 1.
Art. 333. § 1. Ubezpieczyciel mo
ż
e odmówi
ć
przyj
ę
cia abandonu, je
ż
eli zgłoszenie abandonu
nie odpowiada wymaganiom okre
ś
lonym w artykułach poprzedzaj
ą
cych.
§ 2. Ubezpieczyciel nie mo
ż
e odmówi
ć
przyj
ę
cia abandonu po upływie 30 dni od otrzymania
zgłoszenia abandonu.
Art. 334. § 1. Prawa do przedmiotu ubezpieczenia przechodz
ą
na ubezpieczyciela z chwil
ą
zło
ż
enia przez niego o
ś
wiadczenia,
ż
e przyjmuje abandon.
§ 2. Je
ż
eli ubezpieczyciel w terminie okre
ś
lonym w art. 333 § 2 nie zło
ż
y o
ś
wiadczenia, czy
przyjmuje abandon, prawa do przedmiotu ubezpieczenia przechodz
ą
na niego z upływem
tego terminu.
Art. 335. Ubezpieczaj
ą
cy, którego zgłoszenie abandonu nie odpowiada wymaganiom
okre
ś
lonym w artykułach poprzedzaj
ą
cych, zachowuje prawo do odszkodowania
ubezpieczeniowego po udowodnieniu szkód rzeczywi
ś
cie poniesionych.
Rozdział 4
Płatno
ść
odszkodowania ubezpieczeniowego
Art. 336. § 1. W razie zaj
ś
cia szkody obj
ę
tej ubezpieczeniem ubezpieczyciel mo
ż
e
żą
da
ć
od
ubezpieczaj
ą
cego udzielenia mu wszelkich wiadomo
ś
ci oraz przedstawienia dokumentów i
innych dowodów niezb
ę
dnych do ustalenia okoliczno
ś
ci wypadku, szkody i jej rozmiarów.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e uzale
ż
ni
ć
wypłat
ę
odszkodowania ubezpieczeniowego od zwrotu
polisy, chyba
ż
e polisa była imienna.
Art. 337. § 1. Z chwil
ą
zapłaty odszkodowania ubezpieczeniowego przechodz
ą
na
ubezpieczyciela - do wysoko
ś
ci zapłaconej przez niego sumy - wszelkie prawa przysługuj
ą
ce
ubezpieczaj
ą
cemu wobec osób trzecich z tytułu wyrz
ą
dzenia szkód, za które wypłacono
odszkodowanie ubezpieczeniowe.
§ 2. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest dostarczy
ć
ubezpieczycielowi wszelkie wiadomo
ś
ci i
dokumenty oraz dokona
ć
czynno
ś
ci niezb
ę
dnych dla skutecznego dochodzenia praw przez
ubezpieczyciela.
§ 3. Zrzeczenie si
ę
przez ubezpieczaj
ą
cego bez zgody ubezpieczyciela praw
przysługuj
ą
cych mu wobec osób trzecich z tytułu poniesionych szkód zwalnia
ubezpieczyciela w odpowiednim stosunku od obowi
ą
zku zapłaty odszkodowania
ubezpieczeniowego.
Art. 338. Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tku przewidzianego w art. 329 § 4, ubezpieczyciel, który
zapłacił odszkodowanie ubezpieczeniowe za strat
ę
całkowit
ą
w wysoko
ś
ci pełnej sumy
ubezpieczenia, mo
ż
e
żą
da
ć
od ubezpieczaj
ą
cego przeniesienia na niego wszelkich praw do
przedmiotu ubezpieczenia; je
ż
eli jednak suma ubezpieczenia była ni
ż
sza od warto
ś
ci
ubezpieczenia, ubezpieczyciel mo
ż
e
żą
da
ć
przeniesienia praw tylko w odpowiednim
stosunku.
Tytuł IX
POST
Ę
POWANIE W SPRAWACH ZWI
Ą
ZANYCH Z OGRANICZENIEM
ODPOWIEDZIALNO
Ś
CI ZA ROSZCZENIA MORSKIE I DOCHODZENIEM ROSZCZE
Ń
Z
TYTUŁU SZKÓD SPOWODOWANYCH ZANIECZYSZCZENIEM PRZEZ STATKI
DZIAŁ I
POST
Ę
POWANIE W SPRAWACH O USTANOWIENIE I PODZIAŁ FUNDUSZU
OGRANICZENIA ODPOWIEDZIALNO
Ś
CI ZA ROSZCZENIA MORSKIE
Art. 339. § 1. Post
ę
powanie w sprawach o ustanowienie i podział funduszu ograniczenia
odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie, zwanego dalej "funduszem", podlega przepisom
Kodeksu post
ę
powania cywilnego o post
ę
powaniu nieprocesowym, ze zmianami
wynikaj
ą
cymi z przepisów niniejszego działu oraz Konwencji o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie, sporz
ą
dzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r.
(Dz. U. z 1986 r. Nr 35, poz. 175), zwanej dalej "Konwencj
ą
o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci".
§ 2. W sprawach wymienionych w § 1 wył
ą
cznie wła
ś
ciwy jest S
ą
d Okr
ę
gowy w Gda
ń
sku.
Art. 340. § 1. Wniosek o wszcz
ę
cie post
ę
powania mo
ż
e zgłosi
ć
osoba uprawniona do
ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci. Post
ę
powanie wszcz
ę
te na wniosek osób mog
ą
cych
powoła
ć
si
ę
na to samo ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci s
ą
d poł
ą
czy do wspólnego
rozpoznania. W jednym wniosku mo
ż
na
żą
da
ć
ustanowienia dwóch funduszy dotycz
ą
cych
roszcze
ń
z tego samego zdarzenia (art. 6 i 7 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci).
§ 2. Wniosek powinien odpowiada
ć
ogólnym warunkom wniosku o wszcz
ę
cie post
ę
powania,
a ponadto stosownie do okoliczno
ś
ci zawiera
ć
:
1) nazw
ę
statku, z którym wi
ąż
e si
ę
odpowiedzialno
ść
, jego port macierzysty oraz
okre
ś
lenie stosunku wnioskodawcy do statku,
2) okre
ś
lenie zdarzenia, z którego wynikaj
ą
roszczenia, i informacje o post
ę
powaniach
zmierzaj
ą
cych do ustalenia przebiegu tego zdarzenia,
3) okre
ś
lenie rodzaju roszcze
ń
i wierzycieli, na których zaspokojenie fundusz ma by
ć
przeznaczony, oraz informacje o znanych wnioskodawcy roszczeniach ju
ż
dochodzonych
przed s
ą
dem,
4) o
ś
wiadczenie o gotowo
ś
ci ustanowienia funduszu, uzasadnienie jego wysoko
ś
ci, a tak
ż
e
okre
ś
lenie sposobu jego ustanowienia.
§ 3. Do wniosku nale
ż
y doł
ą
czy
ć
wyci
ą
g z rejestru okr
ę
towego, obejmuj
ą
cy dane wpływaj
ą
ce
na wysoko
ść
funduszu.
Art. 341. § 1. Fundusz mo
ż
e by
ć
ustanowiony przez wpłacenie odpowiedniej sumy pieni
ęż
nej
na oprocentowany rachunek bankowy, którego dysponentem jest s
ą
d, lub przez
akceptowane przez s
ą
d zabezpieczenie wpłacenia tej kwoty przez bank lub zakład
ubezpiecze
ń
, maj
ą
cy siedzib
ę
w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Na zgodny wniosek uczestników post
ę
powania s
ą
d mo
ż
e uzna
ć
za wystarczaj
ą
cy inny
sposób zabezpieczenia wpłacenia tej kwoty.
Art. 342. § 1. Po przeprowadzeniu rozprawy s
ą
d wydaje postanowienie wst
ę
pne o prawie
ustanowienia funduszu, okre
ś
laj
ą
c jego wysoko
ść
i sposób ustanowienia, a tak
ż
e terminy
wpłaty sum lub zło
ż
enia w okre
ś
lony sposób dokumentów zabezpieczenia.
§ 2. Je
ż
eli zachodz
ą
okoliczno
ś
ci wył
ą
czaj
ą
ce ustanowienie funduszu, s
ą
d odmówi jego
ustanowienia. W razie sporu co do tych okoliczno
ś
ci, s
ą
d mo
ż
e zawiesi
ć
post
ę
powanie do
czasu rozstrzygni
ę
cia sporu w drodze procesu.
§ 3. Na
żą
danie wnioskodawcy s
ą
d mo
ż
e, w celu zabezpieczenia, orzec o wstrzymaniu
egzekucji prowadzonej dla zaspokojenia roszczenia obj
ę
tego funduszem.
§ 4. Na postanowienie wst
ę
pne o prawie ustanowienia funduszu lub odmow
ę
jego
ustanowienia przysługuje apelacja. Na postanowienie w sprawie wstrzymania egzekucji
przysługuje za
ż
alenie.
Art. 343. § 1. Po wypełnieniu przez wnioskodawc
ę
obowi
ą
zków okre
ś
lonych w postanowieniu
wydanym na podstawie art. 342 § 1 albo w razie niewypełnienia tych obowi
ą
zków w terminie
okre
ś
lonym w tym postanowieniu, s
ą
d po przeprowadzeniu rozprawy wydaje postanowienie o
ustanowieniu funduszu i podj
ę
ciu post
ę
powania działowego albo o odmowie ustanowienia
funduszu.
§ 2. Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia funduszu i podj
ę
cia post
ę
powania
działowego lub o odmowie ustanowienia funduszu - przysługuje apelacja.
§ 3. Z chwil
ą
uprawomocnienia si
ę
postanowienia o ustanowieniu funduszu i otwarciu
post
ę
powania działowego nast
ę
puj
ą
skutki, które prawo ł
ą
czy z ustanowieniem funduszu (art.
13 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci).
§ 4. Po uprawomocnieniu si
ę
postanowienia o odmowie ustanowienia funduszu s
ą
d orzeka o
zwrocie sum lub zabezpiecze
ń
zło
ż
onych przez wnioskodawc
ę
na rzecz funduszu oraz
uchyla postanowienie wydane na podstawie art. 342 § 3.
Art. 344. § 1. Po uprawomocnieniu si
ę
postanowienia o ustanowieniu funduszu i podj
ę
ciu
post
ę
powania działowego s
ą
d, po wysłuchaniu uczestników powołuje biegłego-komisarza
spo
ś
ród osób posiadaj
ą
cych odpowiednie kwalifikacje. Biegłym-komisarzem mo
ż
e by
ć
tak
ż
e
osoba prawna.
§ 2. Obowi
ą
zkiem biegłego-komisarza jest przygotowanie projektu listy wierzytelno
ś
ci i planu
podziału funduszu oraz pisemnego uzasadnienia tych dokumentów.
§ 3. Do biegłego-komisarza stosuje si
ę
przepisy Kodeksu post
ę
powania cywilnego o biegłym.
Jest on jednak upowa
ż
niony do samodzielnego dor
ę
czania, za pokwitowaniem, listami
poleconymi lub za po
ś
rednictwem s
ą
du, pism uczestnikom post
ę
powania, wzywania ich w
ten sam sposób do składania niezb
ę
dnych wyja
ś
nie
ń
i o
ś
wiadcze
ń
na pi
ś
mie oraz ich
protokołowania. W razie niezb
ę
dnej potrzeby ustalenia okoliczno
ś
ci, które s
ą
mi
ę
dzy
uczestnikami sporne, na wniosek biegłego-komisarza s
ą
d przeprowadzi stosowne
post
ę
powanie dowodowe.
§ 4. S
ą
d mo
ż
e powierzy
ć
biegłemu-komisarzowi zarz
ą
dzanie kwotami, z których
ustanowiono fundusz. Do zarz
ą
du stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o zarz
ą
dzie
nieruchomo
ś
ci w post
ę
powaniu egzekucyjnym. Dochód uzyskany z zarz
ą
du funduszem jest
do niego doliczany.
§ 5. W razie ujawnienia si
ę
, w toku przygotowania projektu listy wierzytelno
ś
ci i planu
podziału funduszu, sporu mi
ę
dzy uczestnikami co do istnienia lub wysoko
ś
ci zgłoszonego
roszczenia, s
ą
d po przeprowadzeniu rozprawy mo
ż
e orzec o skierowaniu zainteresowanego
uczestnika na drog
ę
procesu oraz o wył
ą
czeniu w planie podziału sumy potrzebnej na
zaspokojenie roszczenia po rozstrzygni
ę
ciu tego sporu.
Art. 345. § 1. S
ą
d zarz
ą
dza podanie do publicznej wiadomo
ś
ci informacji o ustanowieniu
funduszu i otwarciu post
ę
powania działowego oraz wzywa zainteresowanych, aby zgłosili
swe roszczenia w terminie 6 miesi
ę
cy od opublikowania wezwania. W wezwaniu nale
ż
y
zamie
ś
ci
ć
pouczenie o skutkach niezgłoszenia roszczenia w terminie.
§ 2. Ogłoszenie powinno by
ć
opublikowane w pi
ś
mie ukazuj
ą
cym si
ę
w siedzibie s
ą
du i w
dzienniku o zasi
ę
gu ogólnopolskim. Mo
ż
e ono by
ć
podane do wiadomo
ś
ci tak
ż
e w inny
sposób, dostosowany do zdarzenia, które stanowi podstaw
ę
roszcze
ń
.
§ 3. W przypadku gdy zainteresowanymi w uczestnictwie w post
ę
powaniu działowym mog
ą
by
ć
, w znacznej mierze, osoby maj
ą
ce miejsce zamieszkania lub siedzib
ę
w innych
pa
ń
stwach, s
ą
d dor
ę
cza tekst ogłoszenia przedstawicielstwom dyplomatycznym lub
konsularnym tych pa
ń
stw w Rzeczypospolitej Polskiej, z pro
ś
b
ą
o podanie tego ogłoszenia
do publicznej wiadomo
ś
ci w tych pa
ń
stwach. Koszty tego ogłoszenia ponosi wnioskodawca.
§ 4. S
ą
d mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od ogłoszenia, je
ż
eli jest oczywiste,
ż
e wszyscy wierzyciele zgłosili
ju
ż
swe roszczenia.
§ 5. Roszczenia niezgłoszone w terminie nie b
ę
d
ą
uwzgl
ę
dnione w li
ś
cie wierzytelno
ś
ci i
planie podziału. S
ą
d na wniosek zgłaszaj
ą
cego po terminie, jednak nie pó
ź
niej ni
ż
do
zatwierdzenia planu podziału, mo
ż
e z usprawiedliwionych przyczyn przywróci
ć
termin do
zgłoszenia; przepisy art. 168-172 Kodeksu post
ę
powania cywilnego stosuje si
ę
odpowiednio.
§ 6. Zgłoszenie roszczenia przerywa bieg przedawnienia. W razie skierowania przez s
ą
d
zainteresowanego uczestnika na drog
ę
procesu cywilnego, termin przedawnienia dla tego
roszczenia biegnie na nowo od dnia uprawomocnienia si
ę
orzeczenia w tej sprawie.
§ 7. Wierzyciel zgłaszaj
ą
cy swe roszczenie po ustanowieniu funduszu mo
ż
e
żą
da
ć
zmiany
prawomocnego postanowienia o ustanowieniu funduszu, je
ż
eli jest to niezb
ę
dne do ochrony
jego praw. Postanowienie w przedmiocie zmiany s
ą
d wydaje po przeprowadzeniu rozprawy;
na postanowienie przysługuje apelacja.
Art. 346. § 1. Po upływie terminu do zgłosze
ń
, je
ż
eli był on wyznaczony, biegły-komisarz
sporz
ą
dza projekt listy wierzytelno
ś
ci i planu podziału funduszu. Po wst
ę
pnym sprawdzeniu
s
ą
d zarz
ą
dza ich dor
ę
czenie uczestnikom i wzywa ich do zgłoszenia, w ci
ą
gu miesi
ą
ca, uwag
i zarzutów na pi
ś
mie. W planie podziału uwzgl
ę
dnia si
ę
równie
ż
sumy roszcze
ń
spornych, co
do których nie zapadło jeszcze prawomocne rozstrzygni
ę
cie.
§ 2. Je
ż
eli uwag lub zarzutów nie zgłoszono, s
ą
d zatwierdza list
ę
wierzytelno
ś
ci i plan
podziału na posiedzeniu niejawnym. Dla rozpoznania zgłoszonych uwag lub zarzutów s
ą
d
wyznacza rozpraw
ę
. W razie potrzeby s
ą
d mo
ż
e poleci
ć
biegłemu-komisarzowi
wprowadzenie zmian do listy wierzytelno
ś
ci i planu podziału. Zatwierdzenie zmienionej listy
wierzytelno
ś
ci i planu podziału nast
ę
puje po przeprowadzeniu rozprawy.
§ 3. Je
ż
eli ujawni si
ę
spór o zasadno
ść
lub wysoko
ść
roszczenia wł
ą
czonego do listy
wierzytelno
ś
ci i planu podziału, s
ą
d stosuje odpowiednio art. 344 § 5.
§ 4. Na postanowienie zatwierdzaj
ą
ce list
ę
wierzytelno
ś
ci i plan podziału przysługuje
apelacja. Apelacj
ę
zło
ż
y
ć
mo
ż
e równie
ż
wierzyciel nieuczestnicz
ą
cy dot
ą
d w post
ę
powaniu,
je
ż
eli zgłosi równocze
ś
nie swe roszczenie, a istniej
ą
podstawy do przywrócenia mu terminu
do zgłoszenia roszczenia.
Art. 347. § 1. Zatwierdzony prawomocnym postanowieniem plan podziału funduszu ma moc
tytułu egzekucyjnego i stanowi podstaw
ę
do dokonania wypłat z funduszu; w razie potrzeby
s
ą
d nadaje mu klauzul
ę
wykonalno
ś
ci.
§ 2. S
ą
d mo
ż
e powierzy
ć
dokonanie wypłat biegłemu-komisarzowi, który jest obowi
ą
zany
zło
ż
y
ć
s
ą
dowi sprawozdanie.
§ 3. Sumy wydzielone na zaspokojenie roszcze
ń
spornych przekazuje si
ę
do depozytu
s
ą
dowego. Je
ż
eli po uprawomocnieniu si
ę
planu podziału zgłosz
ą
si
ę
inni wierzyciele, którzy
nie uczestniczyli dot
ą
d w post
ę
powaniu, a po zaspokojeniu roszcze
ń
obj
ę
tych planem
podziału fundusz nie został wyczerpany, s
ą
d zarz
ą
dzi sporz
ą
dzenie dodatkowej listy
wierzytelno
ś
ci i dodatkowego planu podziału; przepis art. 346 stosuje si
ę
odpowiednio.
§ 4. Po zako
ń
czeniu post
ę
powania działowego s
ą
d umarza post
ę
powanie. W postanowieniu
o umorzeniu post
ę
powania s
ą
d orzeka tak
ż
e o zwrocie wnioskodawcy niewykorzystanej
cz
ęś
ci funduszu; na postanowienie przysługuje za
ż
alenie.
Art. 348. § 1. S
ą
d przyznaje biegłemu-komisarzowi stosowne wynagrodzenie.
§ 2. W toku post
ę
powania s
ą
d mo
ż
e zarz
ą
dzi
ć
wpłacenie przez wnioskodawc
ę
zaliczki na
poczet wynagrodzenia i wydatków biegłego-komisarza.
Art. 349. Wznowienie post
ę
powania, przewidziane w art. 524 § 2 Kodeksu post
ę
powania
cywilnego, jest dopuszczalne tylko pod warunkiem wykazania,
ż
e zainteresowany bez swej
winy nie mógł uczestniczy
ć
w post
ę
powaniu.
Art. 350. Koszty post
ę
powania o ustanowienie i o podział funduszu ponosi wnioskodawca.
Na pokrycie tych kosztów wnioskodawca wpłaca ustalon
ą
przez s
ą
d zaliczk
ę
, niezale
ż
nie od
ustanawianego funduszu.
DZIAŁ II
POST
Ę
POWANIE W SPRAWACH ROSZCZE
Ń
I OGRANICZENIA ODPOWIEDZIALNO
Ś
CI
Z TYTUŁU SZKÓD SPOWODOWANYCH ZANIECZYSZCZENIEM PRZEZ STATKI
Art. 351. W sprawach o roszczenia odszkodowawcze dochodzone na podstawie przepisów
tytułu VII działu III wył
ą
cznie wła
ś
ciwy jest S
ą
d Okr
ę
gowy w Gda
ń
sku.
Art. 352. § 1. W odniesieniu do roszcze
ń
dochodzonych na podstawie przepisów tytułu VII
działu III rozdziału 2 wła
ś
ciciel statku lub osoba daj
ą
ca zabezpieczenie finansowe jego
odpowiedzialno
ś
ci mo
ż
e skorzysta
ć
z ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli w post
ę
powaniu
s
ą
dowym zostanie ustanowiony fundusz ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci, zgodnie z art. V
Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej.
§ 2. Wła
ś
ciciel statku lub osoba daj
ą
ca zabezpieczenie finansowe ponosi koszty procesu
zwi
ą
zanego z dochodzeniem roszczenia podlegaj
ą
cego ograniczeniu i odpowiada za odsetki
od tego roszczenia ponad granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lon
ą
zgodnie z Konwencj
ą
o
odpowiedzialno
ś
ci cywilnej; jednak
ż
e je
ż
eli fundusz ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci zostanie
utworzony przez zło
ż
enie do dyspozycji s
ą
du odpowiedniej sumy pieni
ęż
nej, to składaj
ą
cy
nie odpowiada za odsetki powstałe po zło
ż
eniu tej sumy.
§ 3. Do post
ę
powania w sprawach o ustanowienie funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci
na podstawie Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej i o podział tego funduszu stosuje si
ę
odpowiednio przepisy działu I niniejszego tytułu.
Art. 353. Na wniosek osoby tworz
ą
cej fundusz lub ka
ż
dego z wierzycieli s
ą
d wezwie do
udziału w post
ę
powaniu Mi
ę
dzynarodowy Fundusz.
Art. 354. § 1. Orzeczenia wydane na podstawie Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej s
ą
wykonalne w Rzeczypospolitej Polskiej (art. X Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej), przy
zastosowaniu odpowiednich przepisów Kodeksu post
ę
powania cywilnego.
§ 2. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalno
ś
ci nale
ż
y doł
ą
czy
ć
:
1) oryginał orzeczenia lub urz
ę
dowo po
ś
wiadczony odpis orzeczenia, a tak
ż
e
po
ś
wiadczone w ten sam sposób tłumaczenie na j
ę
zyk polski,
2) o
ś
wiadczenie wła
ś
ciwych organów pa
ń
stwa siedziby s
ą
du, który wydał orzeczenie,
ż
e
zostało ono wydane na podstawie Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej oraz
ż
e jest ono
wykonalne w tym pa
ń
stwie.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si
ę
odpowiednio do orzecze
ń
wydanych na podstawie
Mi
ę
dzynarodowej konwencji o utworzeniu Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Odszkodowa
ń
za
Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami.
Tytuł X
PRZEPISY KOLIZYJNE
Art. 355. § 1. Prawa rzeczowe na statku podlegaj
ą
prawu pa
ń
stwa jego bandery.
§ 2. Prawa rzeczowe na statku wpisane w stałym rejestrze statku podlegaj
ą
prawu pa
ń
stwa
tego rejestru.
§ 3. Prawa rzeczowe na statku w budowie podlegaj
ą
prawu pa
ń
stwa, w którym statek jest
budowany.
§ 4. Do przywilejów na statku stosuje si
ę
prawo pa
ń
stwa, w którym dochodzone jest przed
s
ą
dem roszczenie o zaspokojenie wierzytelno
ś
ci zabezpieczonej przywilejem.
Art. 356. Do stosunków prawnych wynikaj
ą
cych ze zdarze
ń
, które nast
ą
piły na statku
znajduj
ą
cym si
ę
poza terytorium pa
ń
stwa nadbrze
ż
nego, stosuje si
ę
prawo bandery.
Art. 357. § 1. Do zobowi
ą
za
ń
z awarii wspólnej stosuje si
ę
prawo obowi
ą
zuj
ą
ce w miejscu, w
którym po awarii wspólnej zako
ń
czono podró
ż
.
§ 2. Je
ż
eli wszystkie strony zainteresowane w awarii wspólnej s
ą
przynale
ż
no
ś
ci polskiej,
stosuje si
ę
prawo polskie.
Art. 358. § 1. Do roszcze
ń
o wynagrodzenie szkody wynikłej ze zderzenia statków na
morskich wodach wewn
ę
trznych lub morzu terytorialnym stosuje si
ę
prawo pa
ń
stwa
nadbrze
ż
nego; je
ż
eli zderzenie nast
ą
piło na pełnym morzu, stosuje si
ę
prawo s
ą
du pa
ń
stwa,
który spór rozpoznaje. W razie jednak zderzenia statków podnosz
ą
cych t
ę
sam
ą
bander
ę
,
stosuje si
ę
prawo tej bandery bez wzgl
ę
du na to, na jakich wodach zderzenie nast
ą
piło.
§ 2. Do roszcze
ń
o wynagrodzenie za ratownictwo udzielone na wodach wewn
ę
trznych lub
morzu terytorialnym stosuje si
ę
prawo pa
ń
stwa nadbrze
ż
nego. Do roszcze
ń
o wynagrodzenie
za ratownictwo udzielone na pełnym morzu stosuje si
ę
prawo s
ą
du, który spór rozpoznaje.
Je
ż
eli jednak zarówno statek ratowany, jak i statek ratuj
ą
cy podnosz
ą
t
ę
sam
ą
bander
ę
,
stosuje si
ę
prawo tej bandery bez wzgl
ę
du na to, na jakich wodach ratownictwo nast
ą
piło.
§ 3. Do podziału wynagrodzenia pomi
ę
dzy armatora oraz kapitana i innych członków załogi
stosuje si
ę
prawo bandery statku ratuj
ą
cego.
Art. 359. § 1. Strony mog
ą
w umowie okre
ś
li
ć
prawo wła
ś
ciwe dla ich stosunku prawnego
zwi
ą
zanego z
ż
eglug
ą
morsk
ą
.
§ 2. Je
ż
eli stosunek prawny według ustawy lub umowy podlega obcemu prawu, nale
ż
y je w
Rzeczypospolitej Polskiej stosowa
ć
, chyba
ż
e jego stosowanie miałoby skutki sprzeczne z
podstawowymi zasadami porz
ą
dku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 360. Ustawa wchodzi w
ż
ycie w terminie i na zasadach okre
ś
lonych ustaw
ą
- Przepisy
wprowadzaj
ą
ce ustaw
ę
- Kodeks morski.
1) Art. 9 § 2 uchylony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
2) Art. 9 § 3 zmieniony art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.229.2277)
zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii
Europejskiej.
3) Art. 10 § 1 pkt 2a dodany przez art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895)
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
4) Art. 12 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
5) Art. 12 § 2a:
- dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.229.2277)
zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
- zmieniony przez art. 66 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym
(Dz.U.05.155.1298) z dniem 1 wrze
ś
nia 2005 r.
6) Art. 23 § 3:
- zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.229.2277)
zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
- zmieniony przez art. 66 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym
(Dz.U.05.155.1298) z dniem 1 wrze
ś
nia 2005 r.
7) Art. 24 zmieniony przez art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o
bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895) z dniem
uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
8) Art. 26 § 1 zmieniony przez art. 66 pkt 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym (Dz.U.05.155.1298) z dniem 1 wrze
ś
nia 2005 r.
9) Art. 26 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
10) Art. 33 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. a) ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
11) Art. 33 § 2a dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
12) Art. 37 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
13) Art. 39 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
14) Art. 73a dodany przez art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o
bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895) z dniem
uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
15) Art. 80 zmieniony przez art. 46 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzaj
ą
ce
ustaw
ę
o swobodzie działalno
ś
ci gospodarczej (Dz.U.04.173.1808) z dniem 21 sierpnia 2004
r.
16) Art. 255 § 1a dodany przez art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895)
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
17) Art. 255 § 1b dodany przez art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895)
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
18) Art. 255 § 1c dodany przez art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895)
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit
ą
Polsk
ą
członkostwa w Unii Europejskiej.
19) Art. 280 § 2 zmieniony przez art. 29 pkt 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
20) Art. 280 § 3 zmieniony przez art. 29 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2002 r. o
przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.02.41.365) z
dniem 5 czerwca 2002 r.
21) Art. 282 § 4 uchylony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
22) Art. 284 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r.
(Dz.U.03.229.2277) zmieniaj
ą
cej nin. ustaw
ę
z dniem 1 kwietnia 2004 r.
23) Art. 329 § 3 zmieniony przez art. 5 pkt 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o bezpiecze
ń
stwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.04.93.895)
z dniem 1 maja 2004 r.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Kodeks Morski id 238315 Nieznany
Kodeks pracy 2 id 238409 Nieznany
kodeks wykroczen 4 id 238531 Nieznany
KODEKS ISM id 238246 Nieznany
KODEKS LSA id 238306 Nieznany
Kodeks Pracy 7 id 238405 Nieznany
Kodeks wykroczen 3 id 238530 Nieznany
Kodeks pracy 3 id 238401 Nieznany
przewoz morskie id 407380 Nieznany
Kodeks Wykroczen id 238534 Nieznany
Kodeks Wykroczen id 238528 Nieznany
kodeks karny id 238267 Nieznany
Kodeks Wykroczen 5 id 238532 Nieznany
Zwroty Morskie id 594059 Nieznany
kodeks kpa id 238304 Nieznany
Kodeks pracy 2 id 238409 Nieznany
kodeks wykroczen 4 id 238531 Nieznany
Kodeks karny RP 1997 id 238280 Nieznany
Kodeks Karny Skarbowy 6 id 2382 Nieznany
więcej podobnych podstron