UKD 72.021.2:69.001.2:003.62

POLSKI KOMITET

NORMALIZACYJNY

P O L S K A N O R M A

PN-70

B-01025

Projekty budowlane

Oznaczenia graficzne na rysunkach

architektoniczno-budowlanych

Zamiast:

PN-60/B-01025

Grupa katalogowa

VII 01

Building design. Graphical

designations on architectural and

building drawings

Projets du bâtiments. Les

symboles grafiques sur les dessins

de bâtiment et d'architectures

Ďđ

îĺęňű ńňđîčňĺëüíűĺ. Ăđŕôč÷ĺńęčĺ

îáîçíŕ÷ĺíč˙ äë˙ ńňđîčňĺëüíűő ÷ĺđňĺćĺč

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy są jednobarwne oznaczenia graficzne oraz zasady ich stosowania na
rysunkach architektoniczno-budowlanych zwanych w dalszej treści normy rysunkami.

Symbole zawarte w niniejszej normie odnoszą się do pierwszego i drugiego stopnia dokładności. Oznaczenia w skali
większej niż 1:50 (trzeci stopień dokładności) należy rysować zależnie od potrzeby albo według stopnia drugiego albo
zgodnie z kształtem (wyglądem) rzeczywistym.

Inne oznaczenia nie ujęte niniejszą normą należy wyjaśniać w opisie rysunku.

Przykłady zastosowania oznaczeń podano w załączniku 1.

1.2. Określenia

1.2.1. Oznaczenia graficzne - zbiór umownych znaków (symboli) graficznych o określonym stopniu dokładności
(uszczegółowienia), za pomocą których przedstawia się przedmiot projektowania na rysunku.

1.2.2. Stopień dokładności oznaczenia - graficzny sposób przedstawienia przedmiotu w określonym usytuowieniu
zależnym od przyjętej skali oraz od przeznaczenia rysunku.

2. ZASADY SPORZĄDZANIA RYSUNKÓW.

2.1. Ustalenia ogólne

2.1.1. Stopnie dokładności oznaczeń

2.1.1.1. Pierwszy stopień dokładności - oznaczenia wykonywane w skalach mniejszych niż 1:100.

2.1.1.2. Drugi stopień dokładności - oznaczenia wykonywane w skalach 1:100 ÷ 1:50.

2.1.1.3. Trzeci stopień dokładności - oznaczenia wykonywane w skalach większych niż 1:50.

2.1.2. Skale stosowane w zależności od przeznaczenia rysunków i wymaganego stopnia ich dokładności podano w
tabl. 1.

Tablica 1

Strona 1

2.1.3. Formaty arkuszy rysunkowych oraz zasady właściwego rozmieszczenia rysunków należy przyjmować według
odpowiednich norm przedmiotowych.

2.1.4. Linie rysunkowe - wg tabl. 2.

Tablica 2

Rodzaj

Określenie

Oznaczenie

Zastosowanie

Minimalne grubości

mm

I

konturowe

widoczne kontury
obiektu lub jego
elementów

a

min

= 0,2

niewidoczne kontury
obiektu lub jego
elementów

II

przekrojowe

obrysy przekrojów
obiektów i ich
elementów

2a

min

= 0,4

III

pomocnicze

linie wymiarowe,
odnośniki

osie

W uzasadnionych przypadkach, gdy zachodzi konieczność zastosowania specjalnej techniki wykonania rysunku,
dopuszcza się inne grubości linii pod warunkiem wyjaśnienia w opisie ich znaczenia.

2.1.5. Numeracja pomieszczeń kondygnacji. Pomieszczenia uwidocznione na przekrojach poziomych kondygnacji
należy numerować przyjmując jako podstawową pierwszą kondygnację nadziemną (parter).

Zasady numeracji pomieszczeń odnoszą się do potrzeb projektowania budowlanego (ogrzewnictwo, instalacje itp.) i
nie są obowiązujące dla potrzeb numeracji administracyjno-gospodarczych, np. numeracja mieszkań, pokojów

Strona 2

hotelowych, biurowych itp.

Zasady numeracji kondygnacji w kolejnym układzie podano w tabl. 3.

Tablica 3

Kondygnacje

Numer kondygnacji

nadziemna piąta - czwarte piętro
nadziemna czwarta - trzecie piętro
nadziemna trzecia - drugie piętro
nadziemna druga - pierwsze piętro
nadziemna pierwsza - parter

5
4
3
2
1

przyziemna
podziemna pierwsza
podziemna druga
itd.

01
02
03

Kondygnacje budynku w części nadziemnej należy numerować kolejno zaczynając od parteru w górę, Kondygnacje
przyziemną i kondygnacje podziemne należy numerować kolejno zaczynając od kondygnacji przyziemnej w dół.

Schematyczny układ kondygnacji w budynku podano na rys. 1.

Rys. 1

Antresolę należy numerować w odniesieniu do kondygnacji, nad którą się znajduje, np. 2A - antresola nad drugą
kondygnacją, 3A - antresola nad trzecią kondygnacją itd.

Numerację pomieszczeń każdej kondygnacji oznacza się w kolejności 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 itd. bez względu na rodzaj i
przeznaczenie pomieszczeń kondygnacji.

W symbolu oznaczenia należy podać numer kondygnacji oraz numer kolejny pomieszczenia, np:

2/7 - druga kondygnacja nadziemna, pomieszczenie siódme,

30/26 - trzydziesta kondygnacja nadziemna, pomieszczenie dwudzieste szóste,

01/17 - pierwsza kondygnacja przyziemna, pomieszczenie siedemnaste,

02/36 - pierwsza kondygnacja podziemna, pomieszczenie trzydzieste szóste, itd.

Klatki schodowe w przekrojach poziomych oznacza się literą K. W przypadku występowania większej liczby klatek
schodowych po literze K dodaje się kolejny numer np. K1, K2, K3 itd.

Dany numer klatki schodowej odnosi się do wszystkich kondygnacji, przez które ona przebiega.

Kolejność numeracji pomieszczeń na danej kondygnacji powinna być liczona rozpoczynając od pomieszczenia
znajdującego się najbliżej pierwszej klatki schodowej (K1) posuwając się zgodnie z ruchem wskazówek zegara (rys. 2).

Strona 3

Pozostałe pomieszczenia komunikacyjne (przedsionki, korytarze, łączniki, przejścia itp.) należy numerować w
kolejności pomieszczeń danej kondygnacji.

Szyby dźwigów w przekrojach poziomych oznacza się literą D. W przypadku występowania większej liczby szybów po
literze D dodaje się kolejny numer np. D1, D2, D3 itd. Dany numer szybu odnosi się do wszystkich kondygnacji, przez
które szyb przebiega.

Rys.2

2.1.6. Strony świata - wg rys. 3 lub rys. 4.

Rys. 3

Rys. 4

Strzałka północy powinna być zorientowana równolegle do pionowej krawędzi arkusza rysunkowego. W szczególnych
przypadkach umotywowanych specjalnym umieszczeniem planu na arkuszu dopuszcza się inny układ kierunku
północy.

2.1.7. Orientacja terenu lokalizacji (rys. 5). Teren lokalizacji oznacza się na podkładzie mapy lub planu
zagospodarowania terenu osiedla w skali nie mniejszej niż 1:25000. Orientację północy należy przyjmować wg 2.1.6.

Rys. 5

2.1.8. Koło orientacji budynku ze względu na nasłonecznienie - wg rys. 6.

Strona 4

Rys. 6

Zaciemniona część pierścienia wyznacza wycinek koła (horyzontu), w granicach którego należy sytuować (możność
przesuwania) przyjętą oś budynku. Kąt α charakteryzujący wielkość wycinka należy przyjmować według odpowiednich
przepisów dla poszczególnych rodzajów budownictwa. Orientację północy należy przyjmować wg 2.1.6.

Na rysunku średnica okręgu zewnętrznego powinna wynosić około 5 cm, odstęp między okręgami współśrodkowymi -
minimum 3 mm, długość zaciemnionych części pierścienia powinna być uregulowana wartością kąta, a główne
wejścia do budynku oznaczone zaciemnionymi trójkątami.

2.1.9. Przekroje budynku

2.1.9.1. Przekrój poziomy budynku powinien być wykonywany na takiej wysokości od podłogi (posadzki) danej
kondygnacji, aby było możliwe uwidocznienie charakterystycznych szczegółów oraz przedstawienie w sposób
najbardziej czytelny funkcji użytkowej pomieszczenia (rys. 7).

Rys. 7

2.1.9.2. Przekrój pionowy budynku. Płaszczyzny przekrojów należy prowadzić tak, aby możliwym było pokazanie jak
największej liczby charakterystycznych części budynku.

W przypadku konieczności pokazania na tym samym przekroju kilku fragmentów nie leżących w jednej płaszczyźnie
dopuszcza się stosowanie łamanych linii przekroju (rys. 8).

Rys. 8

2.1.10. Odnośniki

Strona 5

2.1.10.1. Odnośnik skrótowy w postaci symbolu literowego (mała litera alfabetu) lub liczbowego (cyfra rzymska lub
arabska) (rys. 9) odnosi się do opisu rysunku podanego w załączniku do arkusza rysunkowego lub do objaśnienia w
legendzie rysunku.

Rys. 9

2.1.10.2. Odnośnik szczegółu oznaczony dużą literą alfabetu odnosi się do oddzielnego rysunku danego fragmentu
przedstawionego w dużej skali (rys. 10 lub rys. 11).

Symbol odnośnika może być umieszczony w linii odnoszącej lub obok okręgu opisanego na szczególe.

Rys. 10

Rys. 11

2.1.10.3. Odnośnik elementów wielowarstwowych należy stosować przy oznaczeniu materiałów składających się z
kilku różnych warstw lub przy oznaczeniu oddzielnych, różnych elementów ułożonych warstwowo. Kolejność opisu
warstw w odnośniku powinna być zgodna z ich kolejnością rzeczywistą, licząc warstwy od góry do dołu w układach
poziomych oraz od strony lewej ku prawej w układach pionowych. Oznaczenie warstw w odnośniku może być opisowe
lub za pomocą symboli odnośnika skrótowego (rys. 12 i rys. 13).

Rys. 12

Rys. 13

2.1.10.4. Odnośnik elementów powtarzalnych należy stosować przy oznaczeniu szeregu powtarzających się obok
siebie elementów. Nad kreską wymiarową rozciągającą się między skrajnymi osiami symetrii powtarzających się

Strona 6

elementów należy podać ich symbol liczbowy lub literowy umieszczony wewnątrz okręgu. Cyfra lub liczba podana na
zewnątrz okręgu określa liczbę sztuk elementów. Przykładowe oznaczenie podano na rys. 14.

Rys. 14

2.1.11. Oznaczenie rzędnych

2.1.11.1. Rzędne w przekrojach pionowych i poziomych podają wysokości charakterystycznych poziomów w budynku,
odniesionych do stanu wykończonego lub do stanu surowego.

Wartości liczbowe rzędnych należy podać w milimetrach z dokładnością do 1 mm.

Symbol oznaczenia poziomu z przykładowo podanymi wartościami rzędnych przedstawia dla stanu surowego rys. 15 a
dla stanu wykończonego rys. 16.

Rys. 15

Rys. 16

2.1.11.2. Rzędne zwierciadła wody należy podawać w milimetrach. Wartości rzędnych podano przykładowo na rys. 17
dla zwierciadła wód otwartych, na rys. 18 dla zwierciadła wód gruntowych.

Rys. 17

Rys. 18

2.1.12. Oznaczenia wzniesień i spadków. Wzniesienia traktów komunikacyjnych (schody, pochylnie, ześlizgi, drabiny
itp.) należy oznaczać strzałką skierowaną w kierunku wznoszenia (rys. 19).

Strona 7

Rys. 19

Spadki odwadniające (połacie dachowe, chodniki, kanały, place postojowe itp.), należy oznaczać strzałką skierowaną
w kierunku spływu wód: dla spadku dachu w przekroju pionowym - wg rys. 20, dla spadku połaci dachowych w widoku
z góry - wg rys. 21, dla spadku chodnika w przekroju pionowym - wg rys. 22.

Rys. 20

Rys. 21

Rys. 22

2.1.13. Nachylenie skarp wykopów i nasypów. Wielkości wzniesień lub spadków należy określać w wielkościach
liczbowych jednym z trzech sposobów:

a) stosunek a:h, np. 1:2, tj. stosunek odciętej (poziomej) do rzędnej (pionowej),

b) w procentach, np. 50%,

c) w stopniach, np. 45°.

W rzucie poziomym krawędzie z odchodzącymi krótkimi kreskami oznaczają górną krawędź stoku.

Przykłady oznaczenia wykopu i nasypu w przekroju pionowym i poziomym podano na rys. 23 i 24.

Rys. 23

Strona 8

Rys. 24

Ukształtowanie terenu o powierzchni nierównej należy oznaczać warstwicami według zasad kartografii.

2.1.14. Wejścia

2.1.14.1. Wejścia usytuowane na poziomie zerowym lub powyżej tego poziomu - wg rys. 25 i rys. 26.

Rys. 25

Rys. 26

2.1.14.2. Wejścia usytuowane poniżej poziomu zerowego - wg rys. 27 i rys. 28.

Rys. 27

Rys. 28

2.1.15. Położenie liter i cyfr na liniach wymiarowych. Litery, cyfry lub opisy wykonane według znormalizowanych
wzorów powinny być umieszczane nad liniami wymiarowymi (rys. 29).

Rys. 29

3. OZNACZENIA GRAFICZNE USTROJÓW BUDOWLANYCH

3.1. Dylatacje w pierwszym i drugim stopniu dokładności należy oznaczyć dwiema liniami równoległymi leżącymi obok

Strona 9

siebie. Dylatacje ściany w przekroju poziomym podano na rys. 30, dylatacje konstrukcji budynku w przekroju
pionowym na rys. 31, a dylatacje budynku w widoku na rys. 32.

Rys. 30

Rys. 31

Rys. 32

W trzecim stopniu uszczegółowienia dylatację należy przedstawiać według kształtu i wymiarów rzeczywistych w
przyjętej skali.

3.2. Izolacja przeciwwilgociowa. Oznaczenie izolacji przeciwwilgociowej w drugim i trzecim stopniu dokładności należy
podać w postaci linii.

W odnośniku należy określić słownie rodzaj izolacji. Przykład oznaczenia podano na rys. 33.

Rys. 33

3.3. Fundamenty. Przykłady niektórych rozwiązań fundamentów przedstawionych w pierwszym i drugim stopniu
dokładności w przekroju pionowym i w przekroju poziomym podano w tabl. 4.

Tablica 4

Strona 10

Przekrój

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

Pionowy

Poziomy

3.4. Mury i ściany. Przekroje poziome i pionowe murów i ścian należy przedstawiać w obrysach według stanu
rzeczywistego w przyjętej skali. Symbole murów i ścian istniejących (rys. 34a), przeznaczonych do wyburzenia (rys.
34b) i projektowanych (rys. 34c), powinny być rozróżnione grubością linii obrysu (konturu) niezależnie od stopnia
dokładności.

Rys. 34

Obrys murów lub ścian wykonanych z tego samego materiału należy oznaczyć jedną grubością linii.

Materiał, z którego są wykonane mury lub ściany, należy oznaczyć według właściwych, znormalizowanych symboli.

Ś

ciany w rzucie poziomym w zależności od metod wykonania dla najczęściej stosowanych rozwiązań podano

przykładowo w tabl. 5.

Tablica 5

Strona 11

Metody wykonania

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

Ś

ciany osłonowe

(warstwowe)

Ś

ciany z

elementów
ś

rednio- i

wielkowymiarowych

Ś

ciany murowane

i monolityczne

Ś

ciany szklane (z

tafli lub kształtek)

Elementy prefabrykowane należy oznaczyć właściwym symbolem literowym lub cyfrowym według obowiązujących
katalogów lub norm.

W drugim stopniu dokładności poszczególne elementy konstrukcji budowlanej prefabrykowanej należy oddzielać
krótkimi kreskami pionowymi do płaszczyzny licowej.

3.5. Podciągi, żebra, nadproża (rzuty poziome) należy oznaczyć w drugim i trzecim stopniu dokładności. Sposób
oznaczenia żebra stropu oraz nadproża leżącego poniżej płaszczyzny przekroju podano na rys. 35, sposób oznaczenia
ż

ebra stropu oraz nadproża leżącego powyżej płaszczyzny przekroju podano na rys. 36.

Rys. 35

Rys. 36

3.6. Przekrycia. Przykłady oznaczeń konstrukcji najczęściej stosowanych:

Strona 12

a) rzuty poziome (widoki) - wg tabl. 6.

Tablica 6

Przekrycia

Drugi stopień dokładności

Zbrojone jednokierunkowo

Krzyżowo-zbrojone

Pneumatyczne (materacowe,
powłokowe, powłokowo-dętkowe)

b) przekroje pionowe - wg tabl. 7.

Tablica 7

Przekrycia

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

Elementy prefabrykowane

Ż

elbetowe wylewane

Ż

ebrowe

Pneumatyczne

Wiszące (na cięgnach)

wg stanu rzeczywistego

Przekrycia o innych rozwiązaniach konstrukcyjnych należy oznaczyć w sposób odtwarzający ich właściwy charakter z
zachowaniem powyższych zasad.

3.7. Otwory w przegrodach budowlanych pionowych i poziomych

a) Otwory w ścianach sięgające do podłogi - wg tabl. 8.

Tablica 8

Strona 13

Otwory

nie zabudowane (bez stolarki)

zabudowane (ze stolarką)

stopień dokładności

pierwszy

1)

i drugi

przekroje

poziome

pionowe

poziome

pionowe

bez węgarka

z węgarkiem

1)

W pierwszym stopniu dokładności węgarków nie oznacza się.

b) Otwory w ścianach nie sięgające do podłogi - wg tabl. 9.

Tablica 9

Strona 14

Otwory

nie zabudowane (bez stolarki)

zabudowane (ze stolarką)

stopień dokładności

pierwszy

1)

i drugi

przekroje

poziome

pionowe

poziome

pionowe

bez węgarka

z węgarkiem i z wnęką podokienną

1)

W pierwszym stopniu dokładności węgarków nie oznacza się.

c) Otwory w stropach (zakryte i odkryte) znajdujące się bezpośrednio nad płaszczyzną danego przekroju poziomego
podano na rysunkach 37 i 38.

Rys. 37

Rys. 38

d) Otwory w stropach (zakryte i odkryte) znajdujące się bezpośrednio poniżej płaszczyzny danego przekroju
poziomego podano na rysunkach 39 i 40.

Rys. 39

Strona 15

Rys. 40

e) Drzwi - wg tabl. 10.

Tablica 10

Stopień

dokładności

Rodzaje drzwi

jednoskrzydłowe

dwuskrzydłowe

wieloskrzydłowe (trzy i powyżej)

I

oznaczenie ogólne niezależne od rodzaju drzwi

II

drzwi składane

drzwi rozwierane (z wyjątkiem balkonowych)

drzwi harmonijkowe

drzwi rozwierane balkonowe

1)

drzwi fałdowe

drzwi wahadłowe

drzwi obrotowe

drzwi przesuwane

1)

Na osi należy wpisać właściwy symbol lub oznaczenie stolarki.

f) Okna w widoku oraz kierunki obrotu skrzydeł w zależności od potrzeby należy oznaczyć na rysunkach
sporządzanych dla celów technologicznych, zabezpieczenia przeciwpożarowego itp.

Strona 16

Wierzchołki kątów opierające się na środkach krawędzi obrysu okien oznaczają miejsce zamocowania mechanizmów
zamykających. Krawędzie leżące naprzeciw wierzchołków kątów oznaczają osie obrotu. Strzałka oznacza skrzydło
przesuwne i wskazuje kierunek zamykania. Ramiona kąta wykonane linią kreskową, oznaczają kierunek obrotu od
patrzącego, linią ciągłą kierunek do patrzącego.

Sposób oznaczenia okien podano w tabl. 11.

Tablica 11

Rodzaj okna

Oznaczenie

Okno jednoskrzydłowe pojedyncze
rozwierane

Okno dwuskrzydłowe pojedyncze
rozwierane

Okno jednoskrzydłowe pojedyncze
obracane

Okno jednoskrzydłowe przesuwne

Okno jednoskrzydłowe pojedyncze uchylne

Okno jednoskrzydłowe podwójne
rozwierane

g) Przebicia (w ścianach lub w stropach) w płaszczyźnie przekroju poziomego lub pionowego należy oznaczyć wg rys.

Strona 17

41, poniżej płaszczyzny przekroju poziomego wg rys. 42, powyżej przekroju poziomego wg rys. 43.

Rys. 41

Rys. 42

Rys. 43

h) Kominy centralnego ogrzewania - wg rys. 44.

Rys. 44

i) Czopuchy - wg rys. 45.

Rys. 45

k) Kanały dymowe (rys. 46), spalinowe gazowe (rys. 47) oraz wentylacyjne (rys. 48) należy oznaczyć w drugim stopniu
dokładności.

Wartości liczbowe podane w postaci ułamka oznaczają wymiary przekroju przewodu (w centymetrach). Cyfra lub
liczba umieszczona pojedynczo przy symbolu oznacza kondygnację obsługiwaną przez dany kanał.

Rys. 46

Rys. 47

Rys. 48

Strona 18

l) Bruzdy i wnęki należy oznaczać w drugim stopniu dokładności. Sposób oznaczenia bruzdy, wnęki w płaszczyźnie
przekroju, wnęki usytuowanej poniżej płaszczyzny przekroju oraz wnęki usytuowanej powyżej płaszczyzny przekroju
podano na rysunkach 49 ÷ 52.

Rys. 49

Rys. 50

Rys. 51

Rys. 52

3.8. Komunikacja i transport pionowy

3.8.1. Komunikacja

a) Pochylnie i ześlizgi należy oznaczać w pierwszym i drugim stopniu dokładności. Sposób oznaczenia podano na rys.
53 (rzut poziomy) i na rys. 54 (rzut pionowy).

Rys. 53

Rys. 54

Wartości liczbowe wzniesień w procentach podano przykładowo.

b) Klatka schodowa (biegi) powinna być oznaczona w pierwszym stopniu dokładności w przekroju pionowym wg rys.
55 a w przekroju poziomym dla poszczególnych kondygnacji wg rys. 56: piwnice - rys. 56a), parter - rys. 56b),
kondygnacja powtarzalna - rys. 56c), kondygnacja ostatnia (najwyższa) - rys. 56d).

Wartości liczbowe podano przykładowo.

Strona 19

Rys. 55

Rys. 56

Klatka schodowa w drugim stopniu dokładności (skala 1:100) powinna być oznaczona w przekroju pionowym I-I wg
rys. 57, w przekroju poziomym dla poszczególnych kondygnacji wg rys. 58: piwnice - rys. 58a), parter - rys. 58b),
kondygnacja powtarzalna - rys. 58c), kondygnacja ostatnia (najwyższa) - rys. 58d).

Wartości liczbowe podano przykładowo.

Rys. 57

Strona 20

Rys. 58

Klatka schodowa w drugim stopniu dokładności (skala 1:50) powinna być oznaczona w przekroju poziomym II-II wg
rys. 59 a w przekroju pionowym wg rys. 60.

Wartości liczbowe podano przykładowo.

Rys. 59

Strona 21

Rys. 60

c) Drabiny i schody drabiniaste - wg tabl. 12.

Tablica 12

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

pierwszy

drugi

widok z góry

przekrój pionowy

Drabina

Schody drabiniaste

Drabina

Schody drabiniaste

Drabina

Schody drabiniaste

d) Dźwigi. W drugim stopniu dokładności w obrysie kabiny należy podać znormalizowany symbol oznaczający jej
rodzaj (tabl. 13).

Tablica 13

Strona 22

Przekrój

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

Pionowy

Poziomy I-I

3.8.2. Transport pionowy (niektóre urządzenia) - wg tabl. 14.

Tablica 14

Strona 23

Nazwa urządzenia

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

przekroje

poziomy

pionowy

poziomy

pionowy

Przewód zsypowy

nie oznacza się

Ż

uraw przyścienny

Suwnica

3.9. Instalacje - urządzenia

3.9.1. Urządzenia ogrzewcze (tabl. 15). Typy urządzeń należy rozróżniać odpowiednimi symbolami.

Widoki lub przekroje pionowe urządzeń należy rysować według kształtów rzeczywistych w przyjętej skali.

Tablica 15

Lp.

Nazwa urządzenia

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

1

Piec ogrzewczy
stały

2

Piec ogrzewczy
przenośny

3

Kominek
ogrzewczy

Strona 24

4

Trzon kuchenny
stały z
wbudowaną
wężownicą

5

Trzon kuchenny
węglowy stały

6

Trzon kuchenny
węglowy
przenośny

7

Trzon kuchenny
przenośny
węglowo-gazowy

8

Trzon kuchenny
przenośny na gaz
lub na paliwo
płynne

9

Trzon kuchenny
elektryczny
przenośny

Strona 25

10

Grzejnik c.o.

nie oznacza się

11

Podgrzewacz c.w.
na paliwo stałe

12

Podgrzewacz c.w.
na paliwo gazowe

13

Podgrzewacz
elektryczny c.w.

14

Kocioł c.o.

15

Suszarnie
kulisowe

3.9.2. Urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne (tabl. 16). Widoki lub przekroje pionowe urządzeń należy rysować
według kształtów rzeczywistych w przyjętej skali.

Tablica 16

Lp.

Nazwa urządzenia

Stopień dokładności

drugi

1

Hydrofor

2

Pompa ręczna

3

Ustęp

4

Miska ustępowa

5

Miska ustępowa stopowa (turecka)

Strona 26

6

Bidet

7

Wpust podłogowy (procent spadku podano przykładowo)

8

Pisuar muszlowy ścienny

9

Pisuar grupowy ścienny

10

Pisuar stojący

11

Zlew owalny

12

Zlew prostokątny

13

Zlewozmywak kuchenny (dwukomorowy)

14

Umywalka prostokątna z jednym punktem czerpalnym

15

Umywalka prostokątna z dwoma punktami czerpalnymi

16

Umywalka zbiorowa - szeregowa przyścienna

17

Umywalka zbiorowa dwuszeregowa wolnostojąca

18

Umywalka zbiorowa okrągła

19

Wanna wolnostojąca

20

Wanna do obmurowania

21

Brodzik natryskowy

Strona 27

22

Kadź zamokowa

23

Zawór wodociągowy czerpalny

24

Zawór wodociągowy czerpalny z końcówką do węża

25

Hydrant przeciwpożarowy w szafce naściennej

26

Hydrant przeciwpożarowy we wnęce ściennej

Węzeł kuchenno-łazienkowy w pierwszym stopniu dokładności podano przykładowo na rys. 61, w drugim stopniu
dokładności - na rys. 62.

Rys. 61

Rys. 62

W drugim stopniu dokładności należy wrysować symbole urządzeń sanitarnych i instalacyjnych w odpowiedniej skali.

3.9.3. Urządzenia instalacji elektrycznych elementy najczęściej stosowane (tabl. 17).

Tablica 17

Strona 28

Lp.

Nazwa urządzenia

Stopień dokładności

drugi

1

Wyłącznik instalacyjny jednobiegunowy

2

Wyłącznik instalacyjny jednobiegunowy wodoszczelny

3

Przełącznik instalacyjny dwugrupowy

4

Gniazdo wtyczkowe dwubiegunowe

5

Gniazdo wtyczkowe dwubiegunowe wodoszczelne

6

Gniazdo wtyczkowe trójbiegunowe

7

Punkt świetlny sufitowy

8

Punkt świetlny sufitowy z oprawą

9

Punkt świetlny ścienny

10

Ś

wietlówka ze stabilizatorem

11

Zegar elektryczny

12

Zespół przycisków sygnalizacyjnych (np. trzy)

13

Przycisk pożarowy

14

Aparat telefoniczny

15

Dzwonek przyzewowy

16

Pralka elektryczna

17

Licznik elektryczny

Strona 29

18

Telewizor

19

Lodówka

3.9.4. Meble wbudowane - wg tabl. 18.

Tablica 18

Lp.

Nazwa mebla

Stopień dokładności

pierwszy

drugi

przekrój poziomy

1

Szafa
jednodrzwiowa

2

Szafa
dwudrzwiowa

3

Pawlacz

nie oznacza się

4

Szafka
podokienna

3.9.5. Obrysy i wymiary gabarytowe wybranych, najczęściej stosowanych elementów wyposażenia i pojazdów oraz
wymiary gabarytowe niektórych elementów powszechnego użytku podano w załączniku 2.

KONIEC

Załącznik 1

do PN-70/B-01025

Przykłady oznaczeń graficznych na rysunkach architektoniczno-budowlanych

Przykłady oznaczeń graficznych na rysunkach w pierwszym stopniu dokładności w przekroju poziomym podano na
rys. Z1-1, w przekroju pionowym na rys. Z1-2.

Strona 30

Rys. Z1-1

Strona 31

Rys. Z1-2

Przykłady oznaczeń graficznych na rysunkach w drugim stopniu dokładności w przekroju poziomym podano na rys.
Z1-3, w przekroju pionowym na rys. Z1-4.

Strona 32

Rys. Z1-3

Rys. Z1-4

Załącznik 2

do PN-70/B-01025

Wymiary i oznaczenia mebli i sprzętów wolnostojących oraz wymiary gabarytowe elementów powszechnego użytku, w

cm

Przedmiot oznaczenia

Oznaczenie

Strona 33

Meble i
sprzęty

wolnostojące

Łóżko lub tapczan
jednoosobowy 90 x 200 x 40

Taboret (stołek) 35 x 35 x 42

Krzesło 40 x 40 x 42

Fotel 60 x 70 x 35

Stół 65 x 75 x 72 lub 65 x
130 x 72

Regał biblioteczny 30 x 90 x
180 lub 60 x 120 x 180

Szafa ubraniowa 60 x 60 x
180 lub 30 x 120 x 180

Fortepian 150 x 160 x 100

Pianino 70 x 150 x 140

Wieszak 18 x a. 20 (a - ilość
wieszaków

Pojazdy

Wózek dziecinny 65 x 108 x
90

Rower 50 x 200 x 110

Motocykl, motorower 80 x
200 x 100

Samochód osobowy 160 x
480 x 160

Strona 34

Elementy

powszechnego

użytku

Nosze sanitarne składane 55
x 220 x 16

Trumna 70 x 200 x 90

Wózek inwalidzki 70 x 100 x
105

INFORMACJE DODATKOWE do PN-70/B-01025

Istotne zmiany w stosunku do PN-60/B-01025

a) wprowadzono nowe symbole w nowym układzie graficznym i treściowym,

b) symbole zmodernizowano i uproszczono,

c) zmieniono stadia na stopnie dokładności,

d) wprowadzono nowy układ skal,

e) usunięto oznaczenia materiałów,

f) zmieniono załącznik elementów wyposażenia,

g) wprowadzono przykłady zastosowania oznaczeń.

zmiana 1

25.7.72 r.

1 PN-70/B-01025 Projekty budowlane. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

VII 01

W siódmym wierszu od góry w punkcie 2.1.11.1 po: 1 mm podaje się następującą treść:

Dopuszcza się, w przypadkach uzasadnionych, podawanie wartości liczbowych rzędnych w centymetrach lub w
metrach z wymaganą dla danego rysunku dokładnością.

(Biuletyn PKNiM nr 10/72, poz.126)

Strona 35