Aktualizacja BIOS-u

Aktualizacja BIOS-u wi

ąż

e si

ę

z pewnym ryzykiem. Jednak w okre

ś

lonych sytuacjach staje

si

ę

konieczna. Poka

ż

emy Ci krok po kroku, jak wgra

ć

najnowsz

ą

wersj

ę

BIOS-u.

BIOS czyli Basic Input Output System, jest fundamentalnym elementem ka

ż

dego peceta -

niezale

ż

nie od tego, jaki system operacyjny jest zainstalowany na dysku i jakie podzespoły

sprz

ę

towe tkwi

ą

wewn

ą

trz obudowy. Starzeje si

ę

wraz z komputerem. Mo

ż

esz wymieni

ć

kart

ę

graficzn

ą

lub wstawi

ć

np. nowy procesor. Ale co zrobi

ć

z leciwym BIOS-em?

Tymczasem podł

ą

czyłe

ś

nowy dysk. 80 GB dodatkowej powierzchni ma zlikwidowa

ć

problem

z ci

ą

głym przepełnianiem si

ę

stosunkowo skromnego poprzednika. Jednak rado

ść

i dum

ę

z

nowego zakupu przy

ć

miła nagle przykra niespodzianka. Komputer wykrywa jedynie 32 GB.

To znak,

ż

e najwy

ż

szy czas na zaktualizowanie BIOS-u. Nie ka

ż

dy odwa

ż

y si

ę

od razu

majstrowa

ć

w fundamentalnych strukturach systemu. Jednak zachowuj

ą

c pewn

ą

ostro

ż

no

ść

i

dysponuj

ą

c poni

ż

szymi wskazówkami, mo

ż

na szybko i bezpiecznie dokona

ć

aktualizacji

BIOS-u.

1. Nowy BIOS - kiedy i po co?

Aktualizacja BIOS-u nie jest pozbawiona ryzyka. Podczas wykonywania tej czynno

ś

ci

odbywa si

ę

wymiana podstawowej platformy systemowej, która jest konieczna do wczytania

wła

ś

ciwego systemu operacyjnego. Je

ś

li operacja zako

ń

czy si

ę

fiaskiem, komputerowi

zabraknie informacji o konfiguracji poszczególnych podzespołów sprz

ę

towych. Wówczas

b

ę

dziesz musiał si

ę

nagimnastykowa

ć

, zanim uda Ci si

ę

uruchomi

ć

system operacyjny (patrz

porada 11). Zatem, gdy system działa bez zarzutu, nie powiniene

ś

podejmowa

ć

ryzyka.

Niemniej jednak w niektórych sytuacjach nie obejdziesz si

ę

bez aktualizacji. Jest konieczna

np. wtedy, gdy pecet nie rozpoznaje nowego modułu pami

ę

ciowego lub odwołuje si

ę

do

niego za wolno. Zaktualizowany BIOS jest wymagany równie

ż

wtedy, gdy płyta główna nie

daje sobie rady z nowiutkim procesorem lub gdy wyst

ą

pi problem z ustaleniem wła

ś

ciwej

pojemno

ś

ci twardego dysku (tak si

ę

dzieje w przypadku dysków, których pojemno

ść

przekracza 32 lub 137 GB).

2. Jak igła w stogu siana

Chc

ą

c zaktualizowa

ć

BIOS, musisz zdoby

ć

plik aktualizacyjny stosownie do modelu płyty

głównej. Z reguły plików tych nale

ż

y szuka

ć

u jej producenta. Praktycznie wszyscy

producenci udost

ę

pniaj

ą

odpowiednie pliki w swoich witrynach internetowych (patrz tabela

"Producenci płyt głównych"). Natomiast producenci BIOS-ów (np. AMI, Award i Phoenix)
tworz

ą

tylko podstawow

ą

struktur

ę

BIOS-u modyfikowan

ą

przez producentów płyt głównych

na potrzeby poszczególnych modeli.

3. Konieczne informacje

Do zdobycia pliku aktualizacyjnego potrzebne s

ą

takie informacje, jak nazwa producenta

płyty głównej, dokładny model płyty i wersja BIOS-u. Powiniene

ś

to ustali

ć

, korzystaj

ą

c z

instrukcji płyty. Informacje o modelu s

ą

zazwyczaj nadrukowane bezpo

ś

rednio na płycie lub

na naklejce jednego ze slotów karty rozszerzaj

ą

cej. Zwró

ć

uwag

ę

na numer rewizji. Ten sam

model o odmiennym numerze rewizji wymaga innego pliku aktualizacyjnego. Po ustaleniu
modelu płyty mo

ż

esz poszuka

ć

jej producenta za pomoc

ą

wyszukiwarki internetowej (np.

www.google.com

).

Istotne wskazówki, pomocne w odnalezieniu wymaganych informacji, kryje równie

ż

ekran

powitalny pojawiaj

ą

cy si

ę

tu

ż

po wł

ą

czeniu komputera. Naci

ś

nij klawisz [Pause], aby móc w

spokoju zapozna

ć

si

ę

z tre

ś

ci

ą

ekranu. Pod danymi producenta BIOS-u znajduje si

ę

zazwyczaj wiersz zawieraj

ą

cy model płyty, wersj

ę

BIOS-u i jego dat

ę

. Oto przykładowa

posta

ć

fragmentu ekranu powitalnego:

Award Modular BIOS v.4.51, An Energy Star Ally Copyright (C) 1984-2000, Award
Software, Inc. W6163MJ V3.8 052900

W tym przypadku masz do czynienia z płyt

ą

6163 wyposa

ż

on

ą

w BIOS Award. Wskazuj

ą

na

to dwa pierwsze wiersze, a tak

ż

e litera W w trzecim. Litera A oznaczałaby BIOS AMI, litera P

za

ś

- BIOS Phoenix. Kolejny wpis informuje,

ż

e jest to BIOS w wersji 3.8. Sze

ść

ostatnich

cyfr podaje dat

ę

emisji w formacie ameryka

ń

skim (miesi

ą

c, dzie

ń

, rok). W naszym

przykładzie jest to BIOS z 29 maja 2000 roku. Je

ż

eli nie znajdziesz podobnych informacji w

górze ekranu, szukaj ich przy dolnej kraw

ę

dzi. Oto przykład:

Press DEL to enter SETUP, ESC to skip memory test 05/29/2000 - i440BX - W977 -
2A69KM4KC — 00

W tym przypadku decyduj

ą

cy jest pierwszy rz

ą

d znaków (data BIOS-u), a tak

ż

e przedostatni,

który informuje o typie chipsetu (znaki 1-5) i identyfikatorze producenta płyty (znaki 6-7). Aby
odszyfrowa

ć

, co oznaczaj

ą

poszczególne identyfikatory, odwied

ź

witryn

ę

www.wimsbios.com

. W naszym przykładzie producentem okazała si

ę

firma MSI

(identyfikator: M4). Niektórzy producenci (np. Asus) nie podaj

ą

całego bloku cyfr, lecz tylko

model płyty głównej. Je

ś

li Twoja płyta dysponuje BIOS-em AMI, zobaczysz podobn

ą

sekwencj

ę

liczb. Zwró

ć

uwag

ę

na trzeci rz

ą

d. Producenta mo

ż

esz ustali

ć

za pomoc

ą

witryny

www.wimsbios.com

.

Je

ś

li nadal nie udało Ci si

ę

zdoby

ć

poszukiwanych informacji, przywołaj Edytor Rejestru. W

Windows 98/Me zajrzyj do klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\ Enum\Root\*PNP0C01\0000".
Warto

ść

ci

ą

gu "BIOSDate" zdradza dat

ę

BIOS-u, "BIOSName" nazw

ę

producenta (np.

Award), a "BIOSVersion" - bie

żą

c

ą

wersj

ę

BIOS-u. Windows 2000 i XP oferuje tylko warto

ść

"SystemBiosDate", która podaje dat

ę

BIOS-u.

Znajduje si

ę

w obr

ę

bie klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\Hardware\Description\System".

Zamiast przegl

ą

da

ć

Rejestr, mo

ż

esz skorzysta

ć

z programów diagnostycznych, np. Sandra

Standard 2002 (dost

ę

pny pod adresem

www.sisoftware.demon.co.uk/

sandra, rozmiar pliku:

1,9 MB, bezpłatny do u

ż

ytku prywatnego).

4. Nieodzowne pliki

Znaj

ą

c model płyty i numer wersji BIOS-u, otwórz internetow

ą

witryn

ę

producenta płyty

głównej (patrz ramka) i przejd

ź

do sekcji Downloads, Support lub podobnej. Znajdziesz w niej

aktualizacje BIOS-ów. Zazwyczaj s

ą

uporz

ą

dkowane według modelu płyty głównej, rzadziej

według gniazda procesora i chipsetu (dane te znajdziesz w instrukcji płyty).

Gdy znajdziesz wła

ś

ciwy BIOS, porównaj raz jeszcze wszystkie napisy. Czy model płyty

głównej podany w witrynie zgadza si

ę

co do joty z tym, który masz? Czy aktualizacja

oferowana w Internecie jest nowsza od BIOS-u zainstalowanego na płycie? Je

ś

li tak, pobierz

plik aktualizacyjny - najcz

ęś

ciej jest w postaci zbioru ZIP lub EXE. Potem rozpakuj go do

nowego katalogu na dysku.

Powiniene

ś

znale

źć

w nim co najmniej jeden plik z rozszerzeniem BIN (dotyczy BIOS-u

Award), ROM (dotyczy BIOS-u AMI i Phoenix) lub składaj

ą

cym si

ę

z liter i cyfr (np. 3A0).

Rozmiar tego pliku nie powinien by

ć

mniejszy ni

ż

200 KB ani wi

ę

kszy ni

ż

256 KB. Nast

ę

pnie

przeczytaj plik ReadMe. Zawiera krótki opis zmian i ulepsze

ń

w porównaniu do poprzednich

wersji BIOS-u.

Plik ten znajdziesz w pobranym archiwum lub w witrynie, która udost

ę

pnia go do pobrania.

Potrzebujesz jeszcze programu, który zapisze nowy BIOS w pami

ę

ci Flash-ROM. Narz

ę

dzie

to (np. plik AWDFLASH.EXE lub AMIFL.EXE) znajduje si

ę

w pobranym archiwum, na CD-

ROM-ie doł

ą

czonym do płyty głównej lub w witrynie jej producenta. W ostatnim z

wymienionych przypadków sprawd

ź

, który program jest przeznaczony do Twojej płyty

głównej.

5. Bezpiecze

ń

stwo gór

ą

Aby zabezpieczy

ć

si

ę

na wszelki wypadek, zastosuj odpowiednie

ś

rodki przed rozpocz

ę

ciem

aktualizacji BIOS-u. Skopiuj najbardziej istotne pliki na inny no

ś

nik. Wprawdzie nieudana

aktualizacja nie poci

ą

ga za sob

ą

utraty danych na dysku, jednak mo

ż

e unieruchomi

ć

cały

komputer a

ż

do momentu przywrócenia stanu wyj

ś

ciowego. Dysponuj

ą

c kopi

ą

plików,

b

ę

dziesz mógł korzysta

ć

z nich i pracowa

ć

nad dokumentami na innym komputerze.

Oprócz tego zanotuj bie

żą

ce ustawienia BIOS-u, aby móc szybko odtworzy

ć

wła

ś

ciw

ą

konfiguracj

ę

komputera po dokonaniu aktualizacji. Potem przywołaj konfiguracj

ę

domy

ś

ln

ą

,

wskazuj

ą

c polecenie Load Setup Defaults (mo

ż

e si

ę

ró

ż

ni

ć

zale

ż

nie od wersji BIOS-u).

Podczas aktualizowania BIOS-u komputer nie mo

ż

e by

ć

przetaktowany, a pami

ęć

pracowa

ć

na podwy

ż

szonych obrotach (krótsze czasy oczekiwania). Na koniec przestaw kolejno

ść

sprawdzania nap

ę

dów, aby po wł

ą

czeniu pecet próbował wczyta

ć

system z dyskietki.

Niektóre płyty główne s

ą

wyposa

ż

one w zabezpieczenie BIOS-u przed nieumy

ś

lnym

skasowaniem. Je

ś

li znajdziesz w BIOS-ie pole Flash BIOS Protection, Firmware Write

Protect, BIOS Guardian, BIOS-ROM Flash-Protect lub podobne, ustaw w nim opcj

ę

Disabled. W niektórych modelach trzeba przestawi

ć

zwork

ę

. Sprawd

ź

w instrukcji obsługi

płyty, która zworka odpowiada za zabezpieczenie BIOS-u.

6. Klasycznie - z dyskietk

ą

Zanim przyst

ą

pisz do czynno

ś

ci aktualizacyjnych, zapoznaj si

ę

koniecznie ze wskazówkami

zawartymi w pliku Readme lub w internetowej witrynie producenta płyty głównej.
Przedstawiona instrukcja opisuje sposób aktualizowania stosowany przez wi

ę

kszo

ść

producentów. Jednak istniej

ą

wyj

ą

tki. Przykładowo w przypadku płyt głównych Shuttle

dwukrotne klikni

ę

cie pobranego pliku EXE powoduje natychmiastowe zapisanie nowej wersji

w układzie Flash-ROM, podczas gdy u wi

ę

kszo

ś

ci innych producentów inicjuje rozpakowanie

archiwum z aktualizacj

ą

.

Chc

ą

c dokona

ć

aktualizacji z poziomuDOS-u, musisz zaopatrzy

ć

si

ę

w dosow

ą

dyskietk

ę

startow

ą

. Mo

ż

esz utworzy

ć

j

ą

w DOS-ie, wprowadzaj

ą

c polecenie format a: /s. Natomiast w

ś

rodowisku Windows kliknij prawym przyciskiem ikon

ę

stacji dyskietek, wska

ż

polecenie

Formatuj, a potem zaznacz opcj

ę

Pełne w rubryce Typ formatowania i pole wyboru Kopiuj

pliki systemowe w rubryce Inne opcje.

W nowszych wersjach Windows czynno

ść

ta wymaga nieco wi

ę

cej wysiłku, poniewa

ż

Microsoft doło

ż

ył wszelkich stara

ń

, by uniemo

ż

liwi

ć

dost

ę

p do DOS-u.W Windows Me

musisz utworzy

ć

dyskietk

ę

startow

ą

ze wszystkimi plikami systemowymi. Stosown

ą

funkcj

ę

znajdziesz w module Dodaj/Usu

ń

programy w Panelu sterowania. W Windows 2000 trzeba

skorzysta

ć

z płyty instalacyjnej.

W katalogu \VALUEADD\ 3RDPARTY\CA_ANTIV\ znajduje si

ę

plik wsadowy

MAKEDISK.BAT. Z zało

ż

enia jest przeznaczony do uruchamiania okre

ś

lonego programu

antywirusowego, jednak mo

ż

e posłu

ż

y

ć

do sporz

ą

dzenia dyskietki startowej. W Windows XP

wystarczy przywoła

ć

menu podr

ę

czne stacji dyskietek, wskaza

ć

polecenie Formatuj i

zaznaczy

ć

pole wyboru Utwórz dysk startowy systemu MS-DOS.

Oprócz pliku z aktualizacj

ą

i pliku do zapisu pami

ę

ci Flash-ROM dyskietka powinna zawiera

ć

wył

ą

cznie zbiory COMMAND.COM, IO.SYS, MSDOS.SYS. Usu

ń

pozostałe pliki. Przedtem

musisz wł

ą

czy

ć

wy

ś

wietlanie plików ukrytych i systemowych. W Windows 98/Me otwórz okno

Eksploratora, przywołaj menu Widok | Opcje folderów, wska

ż

kart

ę

Widok i zaznacz opcj

ę

Pokazuj wszystkie pliki.

W Windows 2000 i XP przejd

ź

do modułu Opcje folderów w Panelu sterowania, po czym

wska

ż

kart

ę

Widok. Zaznacz opcj

ę

Poka

ż

ukryte pliki i foldery na li

ś

cie Ustawienia

zaawansowane. Ponadto nie mo

ż

e by

ć

zaznaczone pole wyboru Ukryj chronione pliki

systemu operacyjnego.

7. BIOS z DOS-u

Skopiuj na dyskietk

ę

rozpakowany plik z aktualizacj

ą

i program do zapisu pami

ę

ci Flash-

ROM. Przy okazji zanotuj nazw

ę

pliku aktualizacyjnego. Je

ś

li przykładasz du

żą

wag

ę

do

bezpiecze

ń

stwa, przeskanuj dyskietk

ę

i zasoby dyskowe za pomoc

ą

programu

antywirusowego, np. dosowego F-Prot (dost

ę

pny pod adresem

www.complex.is

, bezpłatny do

u

ż

ytku prywatnego). Nast

ę

pnie włó

ż

sprawdzon

ą

dyskietk

ę

do nap

ę

du i zrestartuj system.

Komputer wczyta DOS i wy

ś

wietli wiersz polece

ń

, pytaj

ą

c o bie

żą

c

ą

dat

ę

i godzin

ę

(potwierd

ź

klawiszem [Enter]).

Przywołaj program do zapisu pami

ę

ci Flash-ROM, wpisuj

ą

c jego nazw

ę

w wierszu polece

ń

(np. awdflash w przypadku BIOS-u Award) i naciskaj

ą

c [Enter]. Narz

ę

dzie wy

ś

wietli

identyfikator i dat

ę

BIOS-u, a tak

ż

e nazw

ę

układu, który go przechowuje. W pole File Name

to Program wpisz pełn

ą

nazw

ę

pliku zawieraj

ą

cego dane aktualizacyjne (np. 1005M.BIN).

Program zapyta, czy zachowa

ć

na dyskietce kopi

ę

dotychczasowej wersji BIOS-u. Potwierd

ź

klawiszem [Y]. W wierszu Save current BIOS as wpisz dowoln

ą

nazw

ę

kopii, np.

OLDBIOS.BIN. Potem zainicjuj aktualizacj

ę

, naciskaj

ą

c klawisz [Y]. Podczas zapisu w

pami

ę

ci Flash-ROM program b

ę

dzie wskazywa

ć

stopie

ń

zaawansowania. Białe pola

oznaczaj

ą

pomy

ś

lne zapisanie sektora, czerwone za

ś

- bł

ę

dy podczas zapisu (patrz porada

11). Zielone pola symbolizuj

ą

sektory niewymagaj

ą

ce zapisywania. Je

ś

li na wska

ź

niku b

ę

d

ą

figurowały tylko białe i zielone pola, mo

ż

esz by

ć

spokojny,

ż

e operacja została uwie

ń

czona

sukcesem. Poczekaj około minuty, zanim program zako

ń

czy aktualizacj

ę

. Nast

ę

pnie wyjmij

dyskietk

ę

z nap

ę

du i wył

ą

cz komputer. Podczas ponownego uruchamiania systemu przejd

ź

od razu do ustawie

ń

BIOS-u i wczytaj ustawienia domy

ś

lne (polecenie Load Setup Defaults

lub podobne). Na ekranie powitalnym wczytywania systemu powinien pojawi

ć

si

ę

numer

aktualnej wersji BIOS-u i/albo jego data.

Alternatywnie mo

ż

na przeprowadzi

ć

automatyczn

ą

aktualizacj

ę

BIOS-u Award. Jest to

mo

ż

liwe dzi

ę

ki parametrom /py i /sy. Gdy wpiszesz polecenie

awdflash 1005m.bin oldbios.bin /py /sy

program zarchiwizuje bie

żą

c

ą

wersj

ę

BIOS-u w pliku OLDBIOS.BIN i zapisze now

ą

wersj

ę

z

pliku 1005M.BIN w układzie pami

ę

ciowym Flash-ROM. Uwa

ż

aj, bo zrobi to, nie prosz

ą

c Ci

ę

o potwierdzenie.

Nieco łatwiej jest posiadaczom płyt głównych z BIOS-em AMI. Narz

ę

dzie do zapisu w

układzie CMOS oferuje interfejs graficzny. Wska

ż

opcj

ę

File i wpisz w pole BIOS Filename

for loading nazw

ę

pliku zawieraj

ą

cego now

ą

wersj

ę

BIOS-u.

Korzystaj

ą

c z opcji BIOS Filename for saving, utwórz kopi

ę

bie

żą

cej wersji BIOS-u w

dowolnym pliku. Potem zainicjuj aktualizacj

ę

, wskazuj

ą

c opcj

ę

Go ahead.

Je

ś

li po dokonaniu aktualizacji b

ę

d

ą

zgłaszane bł

ę

dy typu CMOS Checksum Error, komputer

zacznie odmawia

ć

wczytania systemu lub pracowa

ć

niestabilnie, powiniene

ś

usun

ąć

zawarto

ść

układu CMOS. Jest to układ pami

ę

ciowy zasilany z baterii, który gromadzi

ustawienia BIOS-u. By

ć

mo

ż

e, nowy BIOS zapisuje okre

ś

lone ustawienia w innym rejestrze

CMOS ni

ż

stary.

Sposób kasowania pami

ę

ci CMOS jest opisany w instrukcji obsługi płyty. W wi

ę

kszo

ś

ci

przypadków trzeba wyci

ą

gn

ąć

wtyczk

ę

z gniazda zasilania i na chwil

ę

przeło

ż

y

ć

okre

ś

lon

ą

zwork

ę

. Nowy BIOS zacznie gromadzi

ć

swoje ustawienia w opró

ż

nionej pami

ę

ci CMOS bez

konfliktów z dotychczasow

ą

wersj

ą

8. Ułatwienia

Wielu producentów płyt głównych d

ąż

y do uproszczenia aktualizacji. Przykładowo niektórzy z

nich wyposa

ż

aj

ą

archiwum aktualizacyjne w specjalny plik wsadowy (np. AUTOEXEC.BAT w

przypadku MSI, UPDATE.BAT w przypadku Elito-Epox). Skopiuj go na dyskietk

ę

startow

ą

, a

aktualizacja zostanie przeprowadzona bez Twojego udziału. Plik wsadowy przywoła
narz

ę

dzie aktualizuj

ą

ce wraz ze stosownymi parametrami. Istotne jest jednak, aby plik z

now

ą

wersj

ą

BIOS-u i program aktualizuj

ą

cy znajdowały si

ę

na dyskietce obok zbioru

wsadowego. Z kolei Fujitsu-Siemens i Intel udost

ę

pniaj

ą

do pobrania plik, którego dwukrotne

klikni

ę

cie spowoduje rozpakowanie na dyskietk

ę

wszystkich plików koniecznych do

przeprowadzenia aktualizacji.

9. BIOS z Windows

Coraz wi

ę

cej producentów oferuje narz

ę

dzia słu

żą

ce do aktualizowania BIOS-u z poziomu

ś

rodowiska Windows lub przez Internet (patrz punkt 10). W ten sposób pod

ąż

aj

ą

w kierunku,

który dyktuje Microsoft - DOS musi bezpowrotnie znikn

ąć

ze

ś

wiata pecetów.

Przypuszczalnie ju

ż

w niedalekiej przyszło

ś

ci wszyscy producenci płyt b

ę

d

ą

umo

ż

liwia

ć

aktualizacj

ę

BIOS-u bezpo

ś

rednio z Windows. Stanowi to powód do rado

ś

ci, poniewa

ż

znacznie wygodniej przeprowadza

ć

t

ę

operacj

ę

w

ś

rodowisku graficznym, gdzie nawiguje si

ę

za pomoc

ą

menu, przycisków i myszy, zamiast wpisywa

ć

polecenia w trybie tekstowym.

Narz

ę

dzia aktualizuj

ą

ce w Windows współpracuj

ą

wył

ą

cznie z nowszymi typami płyt

głównych.

Sprawd

ź

w witrynie producenta, czy mo

ż

na z nich korzysta

ć

w poł

ą

czeniu z Twoj

ą

płyt

ą

.

Wprawdzie wi

ę

kszo

ść

narz

ę

dzi ostrzega u

ż

ytkownika,

ż

e usiłuje zaktualizowa

ć

płyt

ę

nieobsługiwan

ą

przez program, ale przezorny zawsze ubezpieczony. W przypadku płyt

głównych starszych ni

ż

dwuletnie jedyna droga do nowego BIOS-u wiedzie zazwyczaj przez

leciwy DOS.

Narz

ę

dzia oferowane m.in. przez A-Open (EzWinFlash), Asus (Live Update) i Legend QDI

(Qflash) s

ą

podobne w obsłudze. Uruchamia si

ę

je jak pozostałe aplikacje, dwukrotnym

klikni

ę

ciem ikony w oknie Eksploratora. W oknie programu znajdziesz dane

dotychczasowego BIOS-u. Klikaj

ą

c menu lub przyciski, mo

ż

esz utworzy

ć

kopi

ę

starego

BIOS-u i wgra

ć

now

ą

wersj

ę

, pobran

ą

z Internetu i zapisan

ą

lokalnie na twardym dysku. Intel

oferuje podobne narz

ę

dzie Express Bios Update ju

ż

od dwóch lat. Działa w

ś

rodowiskach

Windows pocz

ą

wszy od wersji 98.Aktualizacja z poziomu Windows jest szybka i wygodna w

realizacji. Jednak wi

ę

kszo

ść

u

ż

ytkowników wie z przykrego do

ś

wiadczenia,

ż

e Windows ma

swoje kaprysy. Zawieszenie systemu, które w innym przypadku oznacza tylko konieczno

ść

ponownego restartu i utrat

ę

niezapisanych informacji, powoduje podczas aktualizacji

znacznie gorsze skutki - całkowite sparali

ż

owanie komputera. Wprawdzie producenci

twierdz

ą

,

ż

e aktualizacja BIOS-u z poziomu Windows nie wi

ąż

e si

ę

z

ż

adnym ryzykiem,

jednak w nieoficjalnych rozmowach wi

ę

kszo

ść

z nich radzi korzysta

ć

z bezpiecznego DOS-u.

Dodatkowe problemy sprawia brak pełnej zgodno

ś

ci mi

ę

dzy polsk

ą

i angielskoj

ę

zyczn

ą

wersj

ą

ś

rodowiska Windows. Z powy

ż

szych wzgl

ę

dów radzimy dokonywa

ć

aktualizacji w

DOS-ie (patrz porada 7).

10. BIOS przez Internet

Asus i MSI oferuj

ą

programy typu Live Update, które pozwalaj

ą

zaktualizowa

ć

BIOS za

po

ś

rednictwem Internetu. Odwołuj

ą

c si

ę

do serwerów producentów, automatycznie poszukuj

ą

aktualizacji odpowiedniej do modelu płyty zainstalowanej w pececie. Przedstawimy sposób
wykonania takiej operacji na przykładzie MSI. Gdy uruchomisz program Live Update,
zobaczysz lokaln

ą

stron

ę

HTML z kilkoma opcjami. Kliknij Live BIOS w celu wgrania nowej

wersji BIOS-u. Program zanalizuje płyt

ę

główn

ą

, po czym wy

ś

wietli jej model i wersj

ę

BIOS-

u. Klikaj

ą

c polecenie Connect to Live Bios Update Server, nawi

ąż

esz poł

ą

czenie z serwerem

MSI, na którym program poszuka nowego BIOS-u do Twojej płyty. Je

ś

li znajdzie

odpowiedni

ą

wersj

ę

, zaproponuje klikni

ę

cie Install Shield Wizard. Wówczas pobierze

program instalacyjny i dane aktualizacji, po czym zainicjuje aktualizacj

ę

w Windows. W

naszym te

ś

cie Live Update znalazł tylko t

ę

sam

ą

wersj

ę

BIOS-u, która była zainstalowana w

komputerze. Poszukiwania r

ę

czne wykazały,

ż

e jest dost

ę

pna nowsza, przeoczona przez

kreator aktualizacji.

11. Pierwsza pomoc

Mimo podj

ę

cia wszelkich

ś

rodków ostro

ż

no

ś

ci aktualizacja mo

ż

e si

ę

zako

ń

czy

ć

fiaskiem

(wystarczy chwilowy brak zasilania podczas jej trwania). Je

ś

li Ci si

ę

to zdarzy, zachowaj

zimn

ą

krew i pod

ż

adnym pozorem nie wył

ą

czaj komputera. Je

ż

eli program aktualizuj

ą

cy

zgłosi bł

ę

dy podczas zapisu w pami

ę

ci Flash-ROM, zamknij aplikacj

ę

(robi si

ę

to zazwyczaj

jednym z klawiszy funkcyjnych, np. [F1]).

Powiniene

ś

znale

źć

si

ę

w wierszu polece

ń

DOS-u. Spróbuj ponowi

ć

aktualizacj

ę

. Je

ż

eli po

zrestartowaniu komputer nie da znaku

ż

ycia, mo

ż

esz podj

ąć

czynno

ś

ci reanimacyjne. W

najlepszej sytuacji s

ą

posiadacze płyt głównych z podwójnym BIOS-em (tzw. DualBIOS).

Wystarczy przeło

ż

y

ć

zwork

ę

lub nacisn

ąć

odpowiednie klawisze (sposób zale

ż

ny od

producenta - sprawd

ź

w instrukcji), aby uruchomi

ć

system poprzez zapasowy BIOS.

Je

ś

li nie masz takiej płyty, ale BIOS dysponuje blokiem startowym, mo

ż

esz przywróci

ć

poprzedni

ą

wersj

ę

z utworzonej uprzednio kopii. W przypadku BIOS-u AMI umie

ść

kopi

ę

na

pustej, sformatowanej dyskietce i zmie

ń

nazw

ę

pliku na AMIBOOT.ROM. Nast

ę

pnie

zrestartuj komputer i przytrzymaj naci

ś

ni

ę

te klawisze [Ctrl Home] do momentu, gdy usłyszysz

sygnał. Ekran pozostanie pusty, lecz po mniej wi

ę

cej 15 sekundach powiniene

ś

usłysze

ć

cztery kolejne sygnały. Oznaczaj

ą

pomy

ś

lne zrekonstruowanie BIOS-u.

W przypadku BIOS-u Award skopiuj plik z zapasowym BIOS-em i program aktualizuj

ą

cy na

dyskietk

ę

przygotowan

ą

uprzednio poleceniem format a: /s. Potem utwórz plik tekstowy o

nazwie AUTOEXEC.BAT i umie

ść

w nim przywołanie programu:

program_aktualizacyjny nazwa_pliku — kopii

(np. awfl816.exe w6528ims.bin). Potem zapisz plik na dyskietce. Gdy zrestartujesz system z
dyskietki, aktualizacja zostanie przeprowadzona automatycznie. Cała operacja nie powinna
trwa

ć

wi

ę

cej ni

ż

3 minuty.

Niektóre płyty główne z BIOS-em Phoenix wymagaj

ą

przestawienia okre

ś

lonej zworki (patrz

instrukcja) w pozycj

ę

Recovery Mode. W przeciwnym razie nie uda si

ę

wczyta

ć

systemu z

dyskietki awaryjnej (Crisis Recovery Disk). Programu do utworzenia dyskietki nale

ż

y szuka

ć

w witrynie producenta (znajduj

ą

si

ę

na niej m.in. pliki MINIDOS.SYS i PHLASH.EXE).

Złote zasady:

1. Je

ś

li komputer funkcjonuje bez zarzutu, zrezygnuj z nowego BIOS-u. Nie powiniene

ś

ryzykowa

ć

tylko dla wy

ż

szego numeru wersji.

2. Upewnij si

ę

, czy pobierasz dane i program aktualizacyjny stosownie do swojej płyty

głównej. Je

ś

li wgrasz niewła

ś

ciwy BIOS, sparali

ż

ujesz cały komputer.

3. Przed rozpocz

ę

ciem aktualizowania w DOS-ie przygotuj dyskietk

ę

startow

ą

. Wymaga to

wi

ę

kszego nakładu pracy ni

ż

aktualizacja w Windows, jednak nagrod

ą

za odrobin

ę

trudu jest

wi

ę

ksze bezpiecze

ń

stwo.

4. Zanotuj dokładnie nazw

ę

pliku z aktualizacj

ą

i pami

ę

taj o utworzeniu zapasowej kopii

starego BIOS-u.
5. Nie panikuj, je

ś

li podczas aktualizowania pojawi

ą

si

ę

komunikaty alarmowe.

W wi

ę

kszo

ś

ci przypadków udaje si

ę

przywróci

ć

pierwotny stan BIOS-u.