Projekt Rozporządzenia dotyczącego Ratownictwa Górniczego

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

UZASADNIENIE

Projektowane rozporządzenie wykonuje upoważnienie zawarte w art. 124 ustawy z dnia 9

czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981), zwanej dalej
„ustawą”, zobowiązujące ministra właściwego do spraw gospodarki do określenia, w poro-
zumieniu z ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, środowiska oraz zdrowia:

1) organizacji, szczegółowych zadań i wymagań dla służb ratownictwa górniczego przedsię-

biorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym;

2) szczegółowych wymagań dotyczących specjalistycznych badań lekarskich, specjalistycz-

nych badań psychologicznych oraz specjalistycznych szkoleń w zakresie ratownictwa
górniczego, w tym przypadków, w których te szkolenia są przeprowadzane przez przed-
siębiorcę;

3) szczegółowych wymagań dotyczących dokumentacji w zakresie ratownictwa górniczego

oraz planu ratownictwa górniczego;

4) sposobów współpracy przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego się ratownic-

twem górniczym, w przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 122 ust. 15 ustawy;

5) przypadków, w których wykonuje się prace profilaktyczne;

6) sposobów prowadzenia akcji ratowniczych w zależności od rodzaju i natężenia zagrożeń

występujących w zakładach górniczych.

Minister właściwy do spraw gospodarki, stosownie do wytycznych zawartych w art. 124
ustawy, wydając to rozporządzenie, ma kierować się potrzebą zapewnienia wysokiego po-
ziomu bezpieczeństwa powszechnego, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa i higieny
pracy, bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego, zapobiegania zagrożeniom występującym w
ruchu zakładu górniczego, a także zapewnienia sprawnego niesienia pomocy w przypadku
zagrożenia życia lub zdrowia osób przebywających w zakładzie górniczym, bezpieczeństwa
ruchu zakładu górniczego lub bezpieczeństwa powszechnego.

Projektowany akt zastąpi rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r.
w sprawie ratownictwa górniczego (Dz. U. Nr 94, poz. 838, z 2004 r. Nr 102, poz. 1073 oraz
z 2007 r. Nr 204, poz. 1476), wydane na podstawie art. 78 ust. 3 obowiązującej do końca
2011 r. ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr
228, poz. 1947, z późn. zm.). Zgodnie z art. 224 ustawy, obowiązujące przepisy wykonawcze
zachowują moc do czasu wejścia w życie aktów wykonawczych wydanych na podstawie
ustawy.

W projekcie zrezygnowano z określania przypadków w których specjalistyczne szkolenia są
prowadzone przez przedsiębiorcę. Wynika to z faktu, iż obecnie, ze względu na możliwości
techniczne i organizacyjne (sprzęt i wykwalifikowana kadra), szkolenia te prowadzone są
jedynie przez zawodowe jednostki ratownictwa.

W związku z małą ilością (1) przepisów dotyczących prac profilaktycznych, przepisy te połą-
czono z przepisami dotyczącymi akcji ratowniczej, w związku z czym punkty 5 i 6 delegacji
ustawowej realizowane są w jednym rozdziale rozporządzenia.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Zagadnienia ogólne

Ratownictwo górnicze w Polsce składa się ze służb ochotniczych (służby ratownictwa górni-
czego przedsiębiorcy- dalej „służby przedsiębiorcy”) oraz zawodowych (podmioty zawodowe
trudniące się ratownictwem górniczym funkcjonujące samodzielnie lub strukturach przedsię-
biorców – dalej „jednostka ratownictwa”). Posiadanie własnych służb ratownictwa przez
przedsiębiorcę lub powierzenie w całości lub części realizacji obowiązku służb ratownictwa
jednostce ratownictwa wynika z przepisu art. 122 ust. 6 pkt. 1 ustawy, a ust. 15 stanowi, że
następuje ono na podstawie umowy, za uprzednią zgodą właściwego organu nadzoru górni-
czego, wyrażoną, w drodze decyzji. Przedsiębiorca posiadający wyłącznie własne służby ra-
townictwa górniczego jest obowiązany spełniać wymagania przewidziane dla podmiotów
zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym.

Do rangi ustawowej podniesiono szereg przepisów, które w aktualnym stanie prawnym znaj-
dują się w obowiązującym rozporządzeniu o ratownictwie górniczym. Zrezygnowano z regu-
lacji będących podręcznikowymi zasadami sztuki górniczej dotyczącymi wykonywania po-
miarów.

Rozdział 1 projektu określa zakres przedmiotowy i podmiotowy rozporządzenia, a także za-
wiera definicje pojęć stosowanych w rozporządzeniu.

W rozdziale 2 ujęto materię związaną z organizacja, szczegółowymi zadaniami i wymaga-
niami dla służb ratownictwa górniczego przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego
się ratownictwem górniczym.

Przepisy § 4 – 12 regulują zasady organizacji drużyny ratowniczej zakładu górniczego. Dru-
ż

yna ratownicza zakładu górniczego składa się z kierującego jej działaniami kierownika ko-

palnianej stacji ratownictwa, jego zastępcy oraz ratowników górniczych i mechaników sprzę-
tu ratowniczego. Ratownicy w czasie akcji ratowniczej i w trakcie wykonywania prac profi-
laktycznych przydzielani są do zastępów ratowniczych, liczących co do zasady pięć osób
(czterech ratowników oraz zastępowego kierującego pracą zastępu). W szczególnych przy-
padkach, wynikających ze specyfiki prowadzonych działań (prac profilaktycznych lub akcji
ratowniczej) kierownik akcji może ustalić liczebność zastępu w granicach od trzech do ośmiu
ratowników łącznie z zastępowym (§ 12). Dopuszczenie zwiększenia lub zmniejszenia li-
czebności zastępu pozwoli na optymalizację wykorzystania zasobów ludzkich w czasie akcji
ratowniczych, a także zredukuje do niezbędnego minimum ryzyko związane z wykonywa-
niem przez ratowników zadań w trudnych warunkach i w niebezpiecznych rejonach zakładów
górniczych. Możliwości zmiany liczebności zastępu ratowniczego jest propozycją nową w
stosunku do przyjętego i od dawna funkcjonującego systemu pięcioosobowych zastępów.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

W § 9, 10 i 11 wskazany został zakres wymagań i kompetencji kierownika kopalnianej stacji
ratownictwa górniczego. W § 13 określono wymagania wobec kandydatów na ratowników
górniczych oraz obowiązki ratowników górniczych. Analogiczne zagadnienia dotyczące me-
chaników sprzętu ratowniczego zostały uregulowane w § 14-16. Paragrafy 27 - 22 zawierają
przepisy dotyczące organizacji specjalistycznych (np. nurkowych, alpinistycznych) zastępów
ratowniczych do wykonywania prac w podziemnych zakładach górniczych. W przepisach
tych wskazano zasady tworzenia specjalistycznych zastępów ratowniczych, szkolenia ich
członków, kompetencji kierownika specjalistycznych zastępów ratowniczych. W obowiązują-
cym rozporządzeniu przepisy w tym zakresie regulują jedynie sprawy związane z zastępami
nurkowymi.

W § 23 określono obowiązek wyposażenia zakładu górniczego w system niezwłocznego po-
wiadamiania osób kierownictwa i dozoru ruchu przewidzianych do kierowania pracami ra-
towniczymi i pomocniczymi podczas prowadzenia akcji ratowniczej, a także właściwych or-
ganów administracji publicznej i instytucji. Propozycja wprowadzenia tego przepisu wynika z
wniosków przedstawionych przez komisję powypadkową Wyższego Urzędu Górniczego po-
wołaną w celu zbadania przyczyn wypadku w KWK „Wujek” Ruch „Śląsk”, do którego do-
szło we wrześniu 2009 r. System ten usprawni prowadzenie akcji ratowniczej oraz w ko-
niecznych przypadkach pozwoli na koordynację podejmowanych działań z systemem zarzą-
dzania kryzysowego.

§ 24 i 25 określają zasady funkcjonowania kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w pod-
ziemnym zakładzie górniczym, m.in. zapewnienia pomieszczeń przeznaczonych do przecho-
wywania, konserwacji i naprawy sprzętu ratowniczego, przeprowadzania szkolenia teoretycz-
nego i praktycznego ratowników górniczych oraz grupowania ratowników górniczych zmobi-
lizowanych do akcji ratowniczej.

Przepisy § 26 -30 wskazują w jaki sprzęt, przyrządy i urządzenia wyposaż znajdujące się na
wyposażeniu stacji ratownictwa górniczego oraz określają zasady ich przechowywania i kon-
serwacji. W przepisach § 31-35 określono zasady sprawowania dyżurów przez służby ra-
townicze przedsiębiorcy, skład osobowy dyżurujących zastępów oraz ich niezbędne wyposa-
ż

enie.

W §34 ust. 3 wprowadzono nową zasadę, iż co najmniej jeden ratownik w zastępie ratowni-
czym posiada przeszkolenie z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy. Przepis ten jest
wynika z wniosków komisji WUG, badającej przyczyny zaistnienia wypadku w KWK „Wu-
jek” Ruch „Śląsk” we wrześniu 2009 r.

Przepisem §35 ust. 3 wprowadzony został obowiązek wyposażenia ratowników w dyżurują-
cych zastępach ratowniczych oraz biorących udział w akcji ratowniczej zastępów ratowni-
czych w sygnalizatory optyczne i akustyczne uruchamiane przez ratownika, a także w czujni-
ki bezruchu. Ujęcie tego przepisu w projekcie wynika z wniosków komisji WUG badającej
przyczyny zaistnienia wypadku w KWK „Krupiński” w 2011 r.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Przepisy § 37 – 49 odnoszą się do organizacji, szczegółowych zadań i wymagań dla podmiotu
zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym.

W porównaniu do obecnie obowiązujących przepisów w omawianym projekcie zrezygnowa-
no z przywołania konkretnego podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górni-
czym. Obowiązujące rozporządzenie wskazuje jednoznacznie Centralną Stację Ratownictwa
Górniczego S.A. jako jedyny tego rodzaju podmiot. Zastosowane w projekcie rozwiązanie
pozwala na funkcjonowanie innych podmiotów zawodowo trudniących się ratownictwem
górniczym.
Jednostka ratownictwa realizuje swoje zadania za pomocą:
1) dyżurujących zawodowych zastępów ratowniczych;
2) zawodowych pogotowi specjalistycznych (np. przeciwpożarowe, wodne, górniczo - tech-
niczne);
3) dyżurujących zastępów dla grup zakładów górniczych.

W ramach zapewniania gotowości do działania, na podstawie wspomnianej wyżej umowy,
służbę w jednostkach ratownictwa pełnią także ochotnicze zastępy ratownicze delegowane
przez przedsiębiorcę. W zależności od postanowień umowy, dyżur takiego zastępu trwa od
jednego do dwóch tygodni i przypada mniej więcej raz w roku.

Do szczególnych zadań jednostki ratownictwa, wskazanych w § 43 niniejszego projektu, na-
leżą:
1)

organizowanie i prowadzenie kursów szkoleniowych z zakresu ratownictwa górniczego;

przeprowadzanie ćwiczeń z zakresu ratownictwa górniczego;

organizowanie i przeprowadzanie badań lekarskich ratowników górniczych w specjali-

stycznym ośrodku badań lekarskich;

badanie i opiniowanie sprzętu ratowniczego;

wykonywanie specjalistycznych analiz chemicznych prób powietrza.

Ww. czynności nie są wykonywane przez służby ratownicze przedsiębiorcy.
Przepisy § 37 – 42 zawierają regulacje dotyczące organizacji drużyny ratowniczej, zasad
pełnienia dyżurów w jednostce ratownictwa przez zawodowe zastępy ratownicze (m.in. za-
pewnienie gotowości odpowiedniej ilości zastępów, ich skład osobowy) oraz ich wyposaże-
nia. Oprócz niezbędnego minimalnego wyposażenia (analogicznego do służb ratowniczych
przedsiębiorcy), jednostki ratownictwa powinny dysponować specjalistycznym sprzętem ra-
towniczym oraz wozem bojowym. Szczegółowe wyposażenie jednostki ratownictwa, w tym
wozu bojowego w urządzenia, sprzęt i materiały niezbędny zestaw środków i sprzętu me-
dycznego do dyspozycji lekarza biorącego udział w akcji ratowniczej określa kierownik jed-
nostki ratownictwa w zależności od rodzaju zagrożeń występujących w zakładach górniczych.

Zgodnie z § 38 dokumentem regulującym funkcjonowanie jednostki ratownictwa jest regula-
min jednostki ratownictwa określający zadania wykonywane przez zastępy oraz pogotowia
ratownicze, sposób szkolenia i odbywania ćwiczeń ratowniczych oraz organizację służby me-
dycznej oraz zabezpieczenia medycznego zastępów ratowniczych i pogotowi specjalistycz-
nych, a także kwalifikacje i zasady szkolenia lekarzy.

§ 44 mówią o możliwość utrzymywania pogotowi specjalistycznych w celu wykonywania w
podziemnych zakładach górniczych prac ratowniczych wymagających zastosowania specjal-
nych technik ratowniczych. Pogotowia § 46 i 46 regulują kwestie organizacji pogotowi ra-
towniczych i specjalistycznych dla zakładów górniczych prowadzących działalność z zasto-
sowaniem otworów wiertniczych (poszukiwanie i wydobywanie ropy naftowej i gazu ziem-
nego, soli i siarki).

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

W § 47 – 49 określono obowiązki lekarzy zabezpieczających pomoc medyczną w jednostce
ratownictwa.

Rozdział 3 dotyczy specjalistycznych badań lekarskich, specjalistycznych badań psycholo-
gicznych oraz specjalistycznych szkoleń w zakresie ratownictwa górniczego.

Paragrafy 57 - 60 zawierają regulacje dotyczące: badań które ratownikom górniczym zapew-
nia przedsiębiorca i prowadzenia ich dokumentacji medycznej, badań ratowników pełniących
dyżury i odbywającym ćwiczenia w jednostkach ratownictwa oraz uczestniczącym w akcjach
ratowniczych oraz zasad prowadzenia badań kontrolnych ratowników. Specjalistyczne bada-
nia lekarskie i psychologiczne przeprowadza się na podstawie metodyki badań lekarskich i
psychologicznych oraz zasad oceny zdolności do pracy w ratownictwie górniczym, określo-
nych w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

W przepisie § 54 określono jakie formy kształcenia powinny ukończyć osoby, do obowiąz-
ków których należą działania związane z ratownictwem górniczym (m.in. członkowie drużyn
ratowniczych, kierownik i dyspozytor ruchu zakładu górniczego). W przypadku szkoleń, se-
minariów i ćwiczeń wskazano także częstotliwość z jaką powinny one być powtarzane.

Przepisy § 55 określono zakres programowy kursów dla kandydatów na ratowników górni-
czych i mechaników sprzętu ratowniczego, a w §56 warunki uczestnictwa w takich kursach,
zaś § 57 zasady egzaminowania uczestników kursów dla kandydatów na ratowników górni-
czych i mechaników sprzętu ratowniczego. § 58 zawiera zakres programowy poszczególnych
form kształcenia dla członków drużyny ratowniczej oraz ratowników górniczych. § 59 i 60
regulują zakres i częstotliwość szkoleń dla kadry kierowniczej zakładu górniczego i drużyny
ratowniczej. § 61 określa zasady prowadzenia seminariów dla zastępowych zastępów ratow-
niczych. § 62 mówi o szkoleniach specjalistycznych zastępów stosujących w czasie akcji ra-
towniczych i wykonywania prac profilaktycznych w podziemnych zakładach górniczych spe-
cjalne techniki, zwłaszcza alpinistyczne i nurkowe. W § 63 ustalono zasady przeprowadzania
okresowych ćwiczeń sprawdzających wiadomości i umiejętności nabyte na kursach dla ra-
towników górniczych.

Regulacje dotyczące zasad szkolenia w zakresie ratownictwa zostały przeniesione z załączni-
ka nr 2 do obowiązującego rozporządzenia wprost do treści projektowanego rozporządzenia.

Rozdział 4 określa zawartość dokumentacji w zakresie ratownictwa górniczego oraz zakres
plan ratownictwa górniczego.

Zgodnie z przepisem art.122 ust. 5 w zakładzie górniczym i w podmiocie zawodowo trudnią-
cym się ratownictwem górniczym prowadzi się dokumentację w zakresie ratownictwa górni-
czego. Załącznik nr 2 do przedmiotowego projektu rozporządzenia zawiera wykaz dokumen-
tów wchodzących w skład dokumentacji w zakresie ratownictwa górniczego oraz wzory tych
dokumentów.

Materię związaną z planem ratownictwa obejmują §65 i §66. Podstawowym dokumentem
opracowywanym w zakresie ratownictwa górniczego dla zakładu górniczego jest plan ratow-
nictwa górniczego. Określa on w szczególności organizację służb ratownictwa górniczego i
służb pogotowia w zakładzie górniczym, zasady stałego udziału w akcji ratowniczej zawodo-
wych specjalistycznych służb podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym
— w przypadku zawarcia ww. umowy, niezbędne wyposażenie w sprzęt ratowniczy, sposób
zabezpieczenia opieki psychologicznej dla ratowników, osób poszkodowanych oraz rodzin
poszkodowanych, a także sposób prowadzenia akcji ratowniczej. Opracowywanie planu ra-

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

townictwa górniczego jest praktyką od dawna funkcjonującą w polskim górnictwie i w
przedmiotowym projekcie pozostaje utrzymane. W stosunku do obowiązującego zakresu pla-
nu ratownictwa w przedmiotowym projekcie wprowadzono wymóg określenia sposobu za-
bezpieczenia opieki psychologicznej dla ratowników, osób poszkodowanych oraz rodzin po-
szkodowanych, a także zapewnienia pomieszczenia dla przedstawicieli mediów publicznych.

Rozdział 5 dotyczy regulacji sposobu współpracy przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo
trudniącego się ratownictwem górniczym.

W § 67 określono zakres obowiązków przedsiębiorcy i jednostki ratownictwa w zakresie peł-
nienia dyżurów w jednostce ratownictwa, możliwości korzystania ze sprzętu i wyposażenia,
koordynacji działań służb przedsiębiorcy przez jednostkę ratownictwa, organizacji dyżurów w
jednostce ratownictwa oraz ustalenia harmonogramu ćwiczeń dla zastępów ratowniczych.
§ 68 reguluje współpracę zasady współpracy pomiędzy przedsiębiorcą a jednostką ratownic-
twa w zakresie utworzenia i wyposażenia punktu ratownictwa górniczego. § 69 określa obo-
wiązki przedstawiciela jednostki ratownictwa w przypadku jego udziału w akcji ratowniczej.
Ponadto zasady tej współpracy ujęte zostały także w załączniku nr 3.

Rozdział 6 dotyczy prowadzenia prac profilaktycznych oraz akcji ratowniczych. Służby ra-
townictwa górniczego wykonują prace profilaktyczne, zabezpieczające przed zagrożeniami,
których wystąpienie jest możliwe do przewidzenia (pożarowy, oraz uczestniczą w akcjach
ratowniczych, związanych w szczególności z pożarami podziemnymi, wybuchami metanu i
pyłu węglowego, tąpnięciami i zawałami, zalaniem wyrobisk podziemnych. Akcje te często
prowadzone są w atmosferze niezdatnej do oddychania (przekroczone dopuszczalne stężenia
gazów szkodliwych, zbyt niskie stężenie tlenu) lub w trudnych warunkach mikroklimatu (wy-
soka temperatura –1 przekraczająca nawet 60°C).

W § 70 wymieniono przypadki, w który wykonuje się prace profilaktyczne. Pozostałe przepi-
sy tego rozdziału odnoszą się do prowadzenia akcji ratowniczej w różnego rodzaju zakładach
górniczych.

Ponieważ informacja o wystąpieniu zagrożenia i konieczności podjęcia akcji ratowniczej do-
ciera w pierwszej kolejności do dyspozytora, prowadzi on akcję do momentu przejęcia przez
kierownika ruchu zakładu górniczego, który jest kierownikiem akcji ratowniczej. Wyjątkiem
są małe zakłady górnicze w których dyspozytor i kierownik ruchu zakładu górniczego to jed-
na i ta sama osoba. § 73 określa katalog czynności, jakie powinna wykonać osoba prowadząca
akcję, a także katalog czynności kontrolnych jakie powinien wykonać kierownik ruchu po
przejęciu kierowania akcją ratowniczą. Szczegółowe zasady prowadzenia akcji ratowniczych
ujęto w załączniku nr 3, a zasady stosowania gazów intertnych (w celu zwalczania pożarów
endogenicznych) w załączniku nr 4 do niniejszego projektu rozporządzenia.

Obowiązujące przepisy zawierają nieuprawnione subdelegacje dla jednostek ratownictwa
górniczego do opracowania: sposobu prowadzenia akcji ratowniczych i prac profilaktycznych
z wykorzystaniem gazów inertnych, sposobu prowadzenia akcji ratowniczych w trudnych
warunkach mikroklimatu, wzorów dokumentacji w zakresie ratownictwa górniczego. W pro-
jektowanym rozporządzeniu nieprawidłowość ta jest skorygowana poprzez umieszczenie
szczegółowych regulacji w powyższym zakresie w załącznikach do rozporządzenia. Przepisy
§ 77 - 82 określają zasady i warunki pracy kierownika oraz sztabu akcji ratowniczej.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Kierownik akcji ratowniczej powołuje kierownika akcji ratowniczej pod ziemią (w zakładach
górniczych stosujących metodę wydobycia otworowego – kierownik akcji w obiekcie), który
bezpośrednio kieruje działaniami zastępów ratowniczych. Jest jedyną osobą uprawnioną do
wydawania poleceń zastępom ratowniczym i innym pracownikom zatrudnionym w akcji ra-
towniczej. Obowiązki kierownika akcji pod ziemią lub w obiekcie określa § 82 ust. 2 i 3.

Jako obiekt należy rozumieć obiekty budowlane podziemnego zakładu górniczego oraz w
zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi, realizującym pod-
ziemne magazynowanie substancji lub składowanie odpadków otworami wiertniczymi:
1)

odwiert wraz z głowicą eksploatacyjną, systemami oraz urządzeniami znajdującymi się na

powierzchni w strefie przyodwiertowej, lub wiertnię w przypadku rekonstrukcji odwiertu,

ośrodek grupowy zbioru kopaliny, jako jednostka samodzielnie realizująca eksploatację

odwiertów,

ośrodek centralny zbioru kopaliny, do którego jest przekazywana kopalina z ośrodków

grupowych.

W miejscach wymienionych w pkt. 1 - 3 mogą być prowadzone prace profilaktyczne lub ak-
cje ratownicze, którymi kieruje kierownik akcji w obiekcie.

Przepisy § 83 – 91 regulują sposób organizacji, wyposażenia i funkcjonowania bazy ratowni-
czej w trakcie akcji ratowniczej, w tym określają kompetencje kierownika bazy. § 92 - 93
określają warunki udziału lekarzy w akcji ratowniczej. § 104 – 111 dotyczą zasad pracy za-
stępów ratowniczych oraz innych osób w akcji ratowniczej, w tym obowiązki zastępowego,
zasady ubezpieczania zastępów będących w akcji, sygnalizacji, zasady prowadzenia akcji
ratowniczej w atmosferze niezdatnej do oddychania (w tym zasady stosowania i kontroli
sprzętu ochrony układu oddechowego: aparatów regeneracyjnych i powietrznych butlowych).

W rozdziale 7 umieszczono przepisy końcowe, w zakresie zachowania mocy uprawnień ra-
townika górniczego i mechanika sprzętu ratowniczego uzyskanych przed dniem wejścia w
ż

ycie rozporządzenia oraz przepis określający termin wejścia projektowanego rozporządzenia

w życie.

Projekt zostanie umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej
Ministerstwa

Gospodarki

oraz

Rządowego

Centrum

Legislacji,

stosownie

art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa
(Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) w celu umożliwienia zgłoszenia, w trybie art. 7 tej
ustawy, zainteresowania pracami nad przedmiotowym projektem rozporządzenia.

Projekt nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu
notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597)
i w związku z tym nie podlega notyfikacji Komisji Europejskiej.

Projektowane rozporządzenie wejdzie w życie po upływie miesiąca od dnia podpisania.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowany akt normatywny

Przepisy zawarte w projekcie rozporządzenia oddziałują w szczególności na:

1) przedsiębiorców prowadzących działalność na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.

— Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981);

2) podmioty zawodowo trudniące się ratownictwem górniczym, tj. jednostki ratownictwa

górniczego: Centralną Stację Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu (wraz
z funkcjonującymi w jej strukturze okręgowymi stacjami ratownictwa górniczego), Jed-
nostkę Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie, Ratowniczą Stację Górnictwa
Otworowego w Krakowie oraz Jednostkę Ratownictwa Górniczego sp. z o.o.
w Tarnobrzegu;

3) pracowników zatrudnionych w podmiotach wymienionych w pkt 1 i 2;

4) organy nadzoru górniczego, sprawujące nadzór nad ruchem zakładów górniczych, m.in.

w zakresie ratownictwa górniczego, oraz nad jednostkami ratownictwa górniczego.

2. Konsultacje społeczne

Projekt zostanie rozesłany do:

1) reprezentatywnych organizacji związkowych oraz reprezentatywnych organizacji praco-

dawców w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw
Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U.
Nr 100, poz. 1080, z późn. zm.), tj. do:

a) Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” — w tym do

Komisji Krajowej, Sekretariatu Górnictwa i Energetyki oraz Sekcji Krajowej
Geologiczno-Wiertniczej,

b) Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, w tym do zrzeszonych w tym

podmiocie górniczych struktur związkowych: Związku Zawodowego Górników
w Polsce, Związku Zawodowego Ratowników Górniczych w Polsce, Związku
Zawodowego Pracowników Przemysłu Miedziowego, Związku Zawodowego
Pracowników Dołowych, Związku Zawodowego Maszynistów Wyciągowych Kopalń w
Polsce, Porozumienia Związków Zawodowych Górnictwa, Związku Zawodowego
Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce „Przeróbka”,
Związku Zawodowego Jedności Górniczej, Związku Zawodowego Pracowników
Technicznych i Administracji „Dozór” KGHM Polska Miedź S.A., Federacji Związków
Zawodowych Górnictwa Węgla Brunatnego, Ogólnopolskiego Związku Zawodowego
Górnictwa Naftowego i Gazownictwa,

c) Forum Związków Zawodowych, w tym do zrzeszonej w tym podmiocie górniczej

struktury związkowej: Porozumienia Związków Zawodowych „KADRA”,

d) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej,

e) Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”,

f) Business Centre Club — Związku Pracodawców,

g) Związku Rzemiosła Polskiego;

2) Komisji Krajowej Wolnego Związku Zawodowego „Sierpień 80”;

3) Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność 80”;

4) Związku Zawodowego „Kontra”;

8) Forum Przemysłu Wydobywczego;

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

9) Porozumienia Pracodawców Przemysłu Wydobywczego (Związku Pracodawców Górnic-

twa Węgla Kamiennego);

10) Związku Pracodawców Polska Miedź;

11) Polskiego Stowarzyszenia Górnictwa Solnego;

12) Związku Pracodawców Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego;

13) Polskiego Związku Producentów Kruszyw;

14) Stowarzyszenia Kopalń Odkrywkowych;

15) Stowarzyszenia Producentów Cementu;

16) Stowarzyszenia Przemysłu Wapienniczego;

17) Regionalnego Stowarzyszenia Przedsiębiorców Wydobywających Kopaliny Pospolite;

18) Stowarzyszenia Kierowników Ruchu Zakładów Górniczych;

19) Krajowego Związku Pracodawców Branży Geologicznej;

24) Głównego Instytutu Górnictwa;

26) Centralnego Instytutu Ochrony Pracy — Państwowego Instytutu Badawczego;

27) Państwowego Instytutu Geologicznego — Państwowego Instytutu Badawczego;

28) Instytutu Nafty i Gazu;

29) Instytutu Techniki Górniczej KOMAG;

30) Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG;

31) „Poltegor-Instytut” Instytutu Górnictwa Odkrywkowego;

32) Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego;

33) podmiotów zawodowo trudniących się wykonywaniem czynności w zakresie ratownictwa

górniczego oraz innych jednostek ratownictwa górniczego:

a) Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu,

b) Jednostki Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie,

c) Ratowniczej Stacji Górnictwa Otworowego w Krakowie (Oddziału Polskiego

Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A.),

d) Jednostki Ratownictwa Górniczego sp. z o.o. w Tarnobrzegu;

34) Krajowej Izby Gospodarczej;

35) Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej;

36) Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa;

37) Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego

i Gazowniczego;

38) Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP;

Omówienie wyników konsultacji społecznych zostanie dokonane w wersji projektu kie-

rowanej do uzgodnień międzyresortowych.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety

jednostek samorządu terytorialnego

Nie przewiduje się oddziaływania projektowanego rozporządzenia w powyższym zakre-

sie.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

4. Wpływ regulacji na rynek pracy

Rozwiązania zamieszczone w projekcie wywierają wpływ na prawa i obowiązki praco-

dawców i pracowników wykonujących zadania z zakresu ratownictwa górniczego. Nie prze-
widuje się jednak zmiany zakresu oddziaływania projektowanego rozporządzenia w stosunku
do obowiązujących przepisów w powyższym zakresie.

5. Wpływ regulacji na bezpieczeństwo powszechne i bezpieczeństwo osób zatrudnio-

nych w ruchu zakładów górniczych oraz stan środowiska

Rozwiązania zawarte w projekcie utrzymają poziom obecny bezpieczeństwa w omawia-

nym zakresie.

6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na

funkcjonowanie przedsiębiorstw

Projektowane rozporządzenie nie zmienia zasadniczo zakresu oddziaływania w powyż-

szym zakresie. Zrezygnowano jednak ze zbędnych, „podręcznikowych”, rozwiązań praw-
nych, co umożliwi dostosowanie praktyki postępowania do aktualnych doświadczeń w części
dotychczas normowanych obszarów.

7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny

Nie przewiduje się oddziaływania projektowanego rozporządzenia w powyższym zakre-

sie.

8. Źródła finansowania projektowanych rozwiązań

Projektowana regulacja nie wymaga finansowania ze środków budżetu państwa. Obowią-

zek utrzymywania służb ratowniczych i ponoszenia kosztów związanych z ich funkcjonowa-
niem ciąży na przedsiębiorcy. W trakcie uzgodnień społecznych oszacowane zostaną koszty
związane z wprowadzeniem nowych obowiązków wynikających z niniejszego projektu, tj.
m.in. wprowadzenia systemu niezwłocznego powiadamiania, wyposażenia ratowników w
czujniki bezruchu czy też konstruowanie tam w polach metanowych wyłącznie w jako tam
przeciwwybuchowych.

Projekt z dnia 25 maja 2012

Wersja 0.3

__________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:

Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

WSTĘPNA OPINIA O ZGODNOŚCI PROJEKTU

Z PRAWEM UNII EUROPEJSKIEJ

Na podstawie § 10 ust. 7 uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. — Regu-

lamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.) przedstawia się następującą
opinię:

Projektowana regulacja ma na celu przede wszystkim uregulowanie szczegółowych za-

gadnień dotyczących ratownictwa górniczego, w tym prowadzenia akcji ratowniczych. Część
projektowanych rozwiązań dotyczy ponadto szkoleń w dziedzinie ratownictwa górniczego.
Przepisy te statuują istotny element profilaktyki bezpieczeństwa w górnictwie i są zgodne z:

1) dyrektywą 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotyczącą minimalnych wymagań mają-

cych na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w za-
kładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (jedenasta dyrek-
tywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L
348 z 28.11.1992, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str.
118, z późn. zm.) — art. 5 i 6 oraz załącznik do dyrektywy część A, m.in. pkt 4.2, 5, 6 i 7;

2) dyrektywą 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań w za-

kresie poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i pod-
ziemnego przemysłu wydobywczego (dwunasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu
art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 404 z 31.12.1992, z późn. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 134, z późn. zm.) — załącznik
do dyrektywy część C pkt 15.

W konkluzji należy stwierdzić, że projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki

w sprawie ratownictwa górniczego jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Załącznik

nr 1 do rozporządzenia

Ministra Gospodarki z dnia…. (poz.
……)

Metodyka specjalistycznych badań lekarskich i specjalistycznych badań psychologicznych

oraz zasady oceny zdolności do pracy w ratownictwie górniczym

1. Rodzaje i zakres specjalistycznych badań lekarskich i specjalistycznych badań

psychologicznych kandydatów na ratowników górniczych, ratowników górniczych

nurków oraz ratowników górniczych i ratowników górniczych nurków.

1.1. Specjalistyczne badania lekarskie i specjalistyczne badania psychologiczne przeprowadza się

w celu stwierdzenia przydatności kandydatów na ratowników górniczych i ratowników

górniczych do służby w ratownictwie górniczym i obejmują:

1) badanie wstępne;

2) badanie kwalifikacyjne;

3) badanie okresowe;

4) badanie kontrolne.

1.2. Badanie wstępne przeprowadza się dla kandydatów na ratowników górniczych, w celu

określenia ogólnego stanu zdrowia kandydata na ratownika górniczego i jest wykonywane

przez lekarza sprawującego podstawową opiekę lekarską.

1.3. Badanie kwalifikacyjne przeprowadza lekarz medycznej służby zabezpieczenia ratownictwa

górniczego w specjalistycznym ośrodku badań lekarskich ratowników górniczych dla

kandydatów na:

1) ratowników górniczych;

2) ratowników górniczych nurków,

- których stan zdrowia w wyniku badania wstępnego został uznany za odpowiedni.

1.4. Badanie kwalifikacyjne obejmuje:

1) badanie ogólnolekarskie;

2) badania lekarskie specjalistyczne, zależne od wyniku badania ogólnolekarskiego;

3) badania lekarskie specjalistyczne z zakresu laryngologii i neurologii dla kandydatów na

ratowników górniczych nurków;

4) badania dodatkowe;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5) badanie psychologiczne.

1.5. Badanie okresowe ratowników górniczych i ratowników górniczych nurków obejmuje

badania określone w pkt. 1.4. z zastrzeżeniem pkt. 1.5.4.

1.5.1 Badanie okresowe przeprowadza się dla wszystkich ratowników górniczych nie rzadziej niż

co 12 miesięcy.

1.5.2. Badanie okresowe dla ratowników górniczych nurków powyżej 30 roku życia,

przeprowadza się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, z tym że częstotliwość badania tolerancji

wysokiej temperatury i wilgotności w komorze klimatycznej przeprowadza się jak dla

ratowników górniczych.

1.5.3. Badanie okresowe dla ratowników górniczych powyżej 45 roku życia przeprowadza się nie

rzadziej niż co 6 miesięcy.

1.5.4 Badanie psychologiczne, w ramach badań okresowych, przeprowadza się nie rzadziej niż co

24 miesiące.

1.6. Badanie kontrolne obejmuje badanie ogólnolekarskie, a w razie wskazań inne badania

określone w pkt. 1.4.

1.7. Wyniki badań: kwalifikacyjnego, okresowego i kontrolnego wpisuje się w karcie badania

(wzór 1.1.) i wydaje się orzeczenie (wzór 1.2.).

1.8. W przypadku orzeczenia czasowej niezdolności do służby w ratownictwie górniczym, lekarz

badający na podstawie oceny stanu zdrowia orzeka okres tej niezdolności oraz ustala termin

następnego

badania,

rodzaj

koniecznych

badań

dodatkowych

lub

konsultacji

specjalistycznych.

1.8.1. Orzeczenie trwałej niezdolności do służby w ratownictwie górniczym wymaga pisemnego

potwierdzenia tej niezdolności w karcie badania przez drugiego lekarza specjalistycznego

ośrodka badań lekarskich.

1.9. Kandydaci na ratowników górniczych, ratownicy górniczy, kandydaci na ratowników

górniczych nurków oraz ratownicy górniczy nurkowie zgłaszają się na badania z następującymi

dokumentami:

1) dowodem osobistym,

2) skierowaniem na badania z zakładu pracy,

3) wyciągiem z karty zdrowia - wzór 1.3,

4) książeczką ratownika.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

1.9.1. Ratownik górniczy zgłaszając się na badanie kontrolne dodatkowo dostarcza opinię lekarską

dotyczącą przebytych chorób – wydaną przez lekarza, który orzekł niezdolność do pracy lub

lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

2. Zakres badania ogólnolekarskiego i badań dodatkowych

2.1.1. Badanie ogólnolekarskie obejmuje:

1) wywiad lekarski:

Lekarz przeprowadza dokładny wywiad ze szczególnym uwzględnieniem przebytych chorób,

hospitalizacji, urazów, okresów niezdolności do pracy, chorób w rodzinie oraz innych danych

mogących mieć znaczenie dla oceny zdolności do pełnienia służby w ratownictwie.

2) badanie fizykalne:

Dokonuje się pomiaru wzrostu, masy ciała i temperatury ciała.

Przeprowadza się ocenę całego ciała badanego z uwzględnieniem budowy, wyglądu skóry,

odżywienia, kształtu czaszki, klatki piersiowej, brzucha, kończyn górnych i dolnych, wad

wrodzonych i innych. Podczas badania fizykalnego szczególną uwagę należy zwrócić na stan

układów: krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i nerwowego oraz

narządów: ruchu, wzroku i słuchu. Przy badaniu i ocenie poszczególnych układów i narządów

należy zwracać szczególną uwagę na schorzenia i zaburzenia czynności mogące mieć istotne

znaczenie dla oceny przydatności badanego do służby w ratownictwie.

2.1.2. W przypadku stwierdzenia odchyleń od normy w badaniu fizykalnym dla potwierdzenia

tych zmian lekarz badający zleca konieczne badania dodatkowe i konsultacje lekarzy specjalistów.

2.1.3. Przy ocenie zdolności do służby w ratownictwie górniczym należy kierować się „Wykazem

chorób i uszczerbków zdrowia”, zawartym w punkcie 3 Metodyki specjalistycznych badań

lekarskich i specjalistycznych badań psychologicznych oraz zasady oceny zdolności do pracy

w ratownictwie górniczym

2.2. Badania dodatkowe obejmują w szczególności:

1) zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej – co 2 lata;

2) badanie elektrokardiograficzne spoczynkowe;

3) badanie spirometryczne;

4) badania laboratoryjne: OB, morfologia krwi, badanie ogólne moczu oraz inne w zależności

od wskazań lekarskich;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5) badanie ostrości wzroku za pomocą tablic Snellena, badanie rozróżniania barw przy

pomocy optogramów barwnych;

6) badanie wydolności fizycznej za pomocą testu PWC (ang. Physical Working Capacity) lub

harwardzkiej próby wydolnościowej;

7) badanie tolerancji wysokiej temperatury i wilgotności w komorze klimatycznej;

8) badania audiometryczne: badanie przewodnictwa powietrznego, badanie przewodnictwa

kostnego oraz

9) inne badania medyczne w zależności od wskazań lekarskich.

3. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

3.1. W tabelach zawierających wykaz chorób i uszczerbków dla zdrowia zastosowano następujące

skróty kwalifikacyjne:

Z – zdolny,

N – niezdolny,

N, Z – lekarz przeprowadzający badanie, po przeanalizowaniu wszystkich wyników badań i

konsultacji specjalistycznych, podejmuje ostateczną decyzję o zdolności do służby w

ratownictwie górniczym.

3.2. W przypadkach nasuwających wątpliwości powinno orzekać dwóch lekarzy.

3.3. Budowa ciała

Tabela nr 1

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Wzrost poniżej 155 cm i powyżej 195 cm

przy proporcjonalnej budowie ciała

N, Z

Odwrotne położenie trzewi z zaburzeniami

ustroju

3.3.1. Nadwaga i otyłość obniżają tolerancję wysokiej temperatury, zwiększają ryzyko hipertermii,

a nawet udaru cieplnego i obniżają wydolność fizyczną.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.3.2. Należną masę ciała w zależności od wzrostu i budowy ciała określa się na podstawie

tabeli nr 2 wg METROPOLITAN LIFE INSURANCE CO. albo wskaźnika masy ciała BMI

(ang. BODY MASS INDEX) z nomogramu (rys.1), gdzie:

[m])

(wzrost

[kg]

masa

BMI =

3.3.3. Prawidłowa masa ciała to wartość BMI w przedziale od 18,5 do 24,9.

3.3.4. Dla kandydatów na ratowników górniczych dopuszczalna nadwaga nie powinna przekraczać

wartości wskaźnika BMI = 27,2 (o 10% wagi należnej).

3.3.5. Dla ratowników górniczych dopuszczalna nadwaga nie powinna przekraczać wartości

wskaźnika BMI = 29,9 (o 15% wagi należnej).

3.3.6. Dopuszczalna niedowaga wg wskaźnika BMI nie powinna być mniejsza niż BMI = 18,5.

3.3.7. Ostatecznej oceny dokonuje lekarz analizując budowę i proporcje ciała badanego.

3.3.8 Przy kwalifikowaniu badanych, u których rozpoznano odwrotne położenie trzewi, należy

przeprowadzić badanie radiologiczne płuc i zatok przynosowych oraz badanie nerek (USG i

urografia).

Tabela nr 2

Wzrost w cm

bez obuwia

Budowa drobna (kg)

Budowa średnia (kg)

Budowa silna (kg)

155

49,4 - 53,2 (51,3)

52,3 - 57,1 (54,6)

55,9 - 62,7 (59,1)

156

50,0 - 53,7 (51,8)

52,8 - 57,6 (55,1)

56,4 - 63,2 (59,7)

157

50,5 - 54,2 (52,3)

53,3 - 58,2 (55,7)

56,9 - 63,7 (60,3)

158

51,1 - 54,7 (52,9)

53,8 - 58,9 (56,3)

57,4 - 64,2 (60,8)

159

51,6 - 55,2 (53,4)

54,3 - 59,6 (56,9)

58,0 - 64,8 (61,4)

160

52,2 - 55,8 (54,0)

54,9 - 60,3 (57,6)

58,5 - 65,3 (61,9)

161

52,7 - 56,3 (54,5)

55,4 - 60,9 (58,2)

59,0 - 66,0 (62,5)

162

53,2 - 56,9 (55,0)

55,9 - 61,4 (58,6)

59,6 - 66,7 (63,2)

163

53,8 - 57,4 (55,6)

56,5 - 61,9 (59,2)

60,1 - 67,6 (63,8)

164

54,3 - 57,9 (56,1)

57,0 - 62,5 (59,7)

60,7 - 68,2 (64,4)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

165

54,9 - 58,5 (56,7)

57,6 - 63,0 (60,3)

61,2 - 68,9 (65,1)

166

55,4 - 59,2 (57,3)

58,1 - 63,7 (60,9)

61,7 - 69,6 (65,6)

167

55,9 - 59,9 (57,9)

58,6 - 64,4 (61,5)

62,3 - 70,3 (66,3)

168

56,5 - 60,6 (58,5)

59,2 - 65,1 (62,1)

62,9 - 71,1 (67,0)

169

57,2 - 61,3 (59,3)

59,9 - 65,8 (62,8)

62,9 - 72,0 (67,8)

170

57,9 - 62,0 (59,9)

60,7 - 66,6 (63,6)

64,3 - 72,9 (68,6)

171

58,6 - 62,7 (60,6)

61,4 - 67,4 (64,4)

65,1 - 73,8 (69,4)

172

59,4 - 63,4 (61,4)

62,1 - 68,3 (65,2)

66,0 - 74,7 (70,3)

173

60,1 - 64,2 (62,2)

62,8 - 69,1 (65,9)

66,9 - 75,5 (71,2)

174

60,8 - 64,9 (62,8)

63,5 - 69,9 (66,7)

67,6 - 76,2 (71,9)

175

61,5 - 65,6 (63,5)

64,2 - 70,6 (67,4)

68,3 - 76,9 (72,6)

176

62,2 - 66,4 (64,3)

64,9 - 71,3 (68,1)

69,0 - 77,6 (73,3)

177

62,9 - 67,,3 (65,1)

65,7 - 72,0 (68,8)

69,7 - 78,4 (74,1)

178

63,6 - 68,2 (65,9)

66,5 - 72,8 (69,6)

70,4 - 79,1 (74,7)

179

64,4 - 68,9 (66,6)

67,1 - 73,6 (70,3)

71,2 - 80,0 (75,6)

180

65,1 - 69,6 (67,3)

67,8 - 74,5 (71,2)

71,9 - 80,9 (76,4)

181

65,8 - 70,3 (68,0)

68,5 - 75,4 (71,9)

72,7 - 81,8 (77,2)

182

66,6 - 71,0 (68,7)

69,2 - 76,3 (72,7)

73,6 - 82,7 (78,2)

183

67,2 - 71,8 (69,5)

69,9 - 77,2 (73,5)

74,5 - 83,5 (79,1)

184

67,9 - 72,5 (70,2)

70,7 - 78,1 (74,4)

75,2 - 84,5 (79,8)

185

68,6 - 73,2 (70,9)

71,4 - 79,0 (75,2)

75,9 - 85,4 (80,6)

186

69,4 - 74,0 (71,7)

72,1 - 79,0 (76,0)

76,7 - 86,2 (81,4)

187

70,1 - 74,9 (72,5)

72,8 - 80,0 (76,8)

77,6 - 87,1 (82,3)

188

70,8 - 75,8 (73,3)

73,5 - 81,7 (77,6)

75,5 - 88,0 (83,2)

189

71,5 - 76,5 974,0)

74,4 - 82,6 (78,5)

79,4 - 88,9 (84,2)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

190

72,2 - 77,2 (74,7)

75,3 - 83,5 (79,4)

80,3 - 89,8 (85,1)

191

72,9 - 77,9 (75,4)

76,2 - 84,4 (80,3)

81,1 - 90,7 (85,9)

192

73,6 - 78,6 (76,1)

77,1 - 85,3 (81,2)

81,8 - 91,6 (86,7)

193

74,4 - 79,3 (76,8)

78,0 - 86,1 (82,1)

82,5 - 92,5 (87,5)

194

75,1 - 80,1 (77,6)

78,9 - 87,0 (82,9)

83,2 - 93,4 (88,3)

195

75,8 - 80,8 (78,3)

79,8 - 87,9 (83,8)

84,0 - 94,3 (89,2)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Rys.1. Nomogram do obliczania wskaźnika BMI (wg. Metropolitan Life Insurance Company

1983r.)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.4. Skóra, tkanka podskórna i węzły chłonne

Tabela nr 3

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Przewlekłe choroby skóry, upośledzające

sprawność ustroju

Przewlekłe choroby skóry, nie upośledzające

sprawności ustroju

N, Z

3. Nowotwory łagodne powłok zewnętrznych

N, Z

N,Z

Skupienia powiększonych węzłów chłonnych

obwodowych nie upośledzające sprawności

ustroju

N, Z

Skupienia powiększonych węzłów chłonnych

obwodowych upośledzające sprawność

ustroju

Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych

obwodowych (gruźlica, grzybica)

z ropieniem

7. Blizny upośledzające sprawność ustroju

3.4.1. Pkt. 1 i 2 tabeli nr 3 należy kwalifikować różnorodne, przewlekłe, uogólnione choroby

skóry, jak: wyprysk endogenny, wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia,

wrodzone dziedziczne oddzielenie naskórka, pęcherzyca, skóra pergaminowata, uogólnione

i nawracające lub oporne na leczenie postacie łuszczycy, gruźlica oporna na leczenie.

3.4.2. Przez „blizny upośledzające sprawność ustroju” należy rozumieć blizny utrudniające

noszenie odzieży ochronnej i wyposażenia, blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po

zranieniach, oparzeniach) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i

chodzenia.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.5. Czaszka

Tabela nr 4

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Zniekształcenia czaszki utrudniające

używanie maski ochronnej

Zniekształcenia czaszki (guzy, wgniecenia)

ubytki kości czaszki, pęknięcia nieznacznie

upośledzające czynność układu nerwowego

3.6. Narząd wzroku

Tabela nr 5

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Zniekształcenia powiek upośledzające ich

sprawność

Przewlekłe choroby brzegów powiek lub

spojówki nieznacznie upośledzające

sprawność ustroju

N, Z

Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej

upośledzające ruchomość gałki ocznej

Zwężenie lub niedrożność kanałów łzowych.

Pooperacyjny brak woreczka łzowego

5. Ślepota jednego oka lub brak gałki ocznej

Nieznaczny oczopląs przy skierowaniu gałek

ocznych w bok

N, Z

7. Nieznaczny oczopląs przy patrzeniu wprost

N, Z

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Brak jednoczesnego widzenia obuocznego

(zez utajony, zez naprzemienny, stan po

operacji zeza)

9. Porażenie mięśni zewnętrznych oka

10.

Trwałe jednostronne porażenie zwieracza

renicy i porażenie nastawności

11.

Obniżenie ostrości wzroku jednego oka o ≥

0,5 D

N, Z

12.

Przewlekłe choroby rogówki, twardówki,

tęczówki i ciałka rzęsowego

13.

Przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki i

nerwu wzrokowego, jaskra

14. Upośledzenie rozróżniania barw

3.6.1 Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki powiekowej należy brać pod uwagę ograniczenie

ruchomości oka i upośledzenie widzenia obuocznego.

3.6.2. Przez ślepotę oka należy rozumieć także ostrość wzroku poniżej 0,1 nie dającą się poprawić

szkłami albo wypadki, w których pole widzenia nie przekracza 10%.

3.6.3. Każdy przypadek oczopląsu podlega konsultacji neurologicznej i laryngologicznej.

3.6.4. W przypadku stwierdzenia niedowładów lub porażeń mięśni zewnętrznych lub

wewnętrznych oka konieczna jest konsultacja neurologiczna.

3.6.5. Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi o ≥ 0,5 D należy skierować badanego do

okulisty w celu określenia wady refrakcji.

3.6.6. Przez „prawidłowe rozróżnianie barw" należy rozumieć umiejętność rozróżniania czterech

barw podstawowych.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.7. Narząd słuchu, równowagi, nos.

Tabela nr 6

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Brak, znaczny niedorozwój lub

zniekształcenie małżowin usznych

Ubytek w błonie bębenkowej lub jej brak

Zaburzenia równowagi ciała (uszkodzenie

ucha wewnętrznego lub nerwu

przedsionkowego)

Przewlekłe stany zapalne ucha

wewnętrznego, środkowego i zewnętrznego

Zniekształcenie nosa powodujące zaburzenia

w oddychaniu

Przewlekłe stany zapalne nosa i jam

obocznych nosa

Utrata węchu

Polipy nosa lub przerosty małżowin

nosowych upośledzające drożność nosa

Nowotwory łagodne nosa

3.7.1. We wszystkich przypadkach obniżenia ostrości słuchu konieczne jest badanie

specjalistyczne w celu określenia rodzaju i stopnia upośledzenia słuchu.

3.7.2. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego

i neurologicznego.

3.7.3. Przez „osłabienie słuchu” należy rozumieć upośledzenie zdolności słyszenia lżejszego

stopnia. Kandydatów do służby w ratownictwie górniczym, należy poddać badaniom

audiometrycznym. Rozpoznanie zaburzeń równowagi, powinno być oparte na wynikach

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

prób przedsionkowych. W razie stwierdzenia odchyleń w próbach przedsionkowych, należy

przeprowadzić kwalifikacje wspólnie z neurologiem.

3.7.4. W razie przerostu muszli nosowej, polipów, a zwłaszcza skrzywienia przegrody nosowej,

decydujące znaczenie przy ocenie zdolności do służby ma zachowany stopień zdolności

oddychania przez nos. Przez „upośledzenie sprawności ustroju” w tych wypadkach należy

rozumieć trwałe i wyraźne upośledzenie oddychania przez nos ze skłonnością do częstych

zapaleń jam przynosowych, ucha środkowego lub do przewlekłych chorób gardła.

3.8. Narząd żucia, jama ustna, gardło, krtań

Tabela nr 7

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Zniekształcenia i wady wrodzone warg,

narządów jamy ustnej i gardła upośledzające

sprawność ustroju

Torbiele jamy ustnej nieznaczne

upośledzające połykanie lub mowę

Nowotwory łagodne warg, narządów jamy

ustnej lub gardła

Przewlekłe choroby jamy ustnej i gardła

(gruźlica, twardziel grzybica)

Wady zgryzu upośledzające używanie

ustników, sprzętu ratowniczego itp.

Braki i wady uzębienia, rozległa próchnica

ograniczająca zdolność żucia powyżej 45%

N, Z

7. Proteza ruchoma całkowita

Zwichnięcie nawykowe i uszkodzenia szczęk

ograniczające ich ruchomość

9. Przewlekły nieżyt krtani

N, Z

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

10.

Choroby krtani powodujące zaburzenia

oddychania i mowy

11.

Wady wymowy upośledzające zdolność

porozumiewania się

3.8.1. Przy badaniu uzębienia należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan zgryzu, ewentualnie jego

zniekształcenie, na stan tkanek okołozębia i możliwe objawy paradontopatii. Zęby

przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelinową, wielokorzeniowe ze znacznie

zniszczonymi koronami) należy traktować jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty

zdolności żucia przyjmuje się 28 zębów w jamie ustnej.

3.8.2. Procentową utratę zdolności żucia oblicza się wg poniższej tabeli nr 7a:

Tabela nr 7a

Ząb

wartość procentowa

3.8.3 Przy obliczaniu wartości procentowej zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby

brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów.

3.8.4. Protezy stałe należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia.

3.9. Szyja, klatka piersiowa i kręgosłup - tabela 8.

Tabela nr 8

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Kręcz karku bez zmian przedmiotowych w

układzie nerwowym

2. Przetoki szyjne

Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki

piersiowej nieznacznie upośledzające

sprawność ustroju

N, Z

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Ciała obce wgojone w narządy klatki

piersiowej upośledzające sprawność

ebra nadliczbowe szyjne upośledzające

czynności kończyny górnej lub powodujące

objawy uciskowe

Ograniczenie ruchomości oraz skrzywienie i

wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte

upośledzające sprawność ustroju

7. Gruźlica kręgosłupa

Zniekształcenia lub ubytki obojczyka

upośledzające sprawność obręczy barkowej

Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa

upośledzające sprawność

3.9.1. Kręcz karku ze zmianami w układzie nerwowym powinien być potwierdzony badaniem

specjalistycznym.

3.9.2. Podstawą kwalifikowania do służby w ratownictwie górniczym jest ustalenie stopnia

upośledzenia czynności narządów klatki piersiowej, w szczególności zaburzenie krążenia,

zmniejszenie pojemności życiowej płuc.

3.9.3. Skrzywienia, wady kręgosłupa nabyte i wrodzone upośledzające funkcję dyskwalifikują

kandydatów do służby w ratownictwie górniczym. W razie niemożności wykluczenia

ewentualnego skrzywienia bądź wady, należy kandydatów do na ratowników górniczych

poddać badaniom radiologicznym.

3.9.4. Ocenę choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa należy uzależniać od rozległości i nasilenia

procesu chorobowego i zaburzeń czynnościowych kręgosłupa.

3.10. Układ oddechowy, serce

Tabela nr 9

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

1. Przewlekłe nieżyty oskrzeli

2. Rozedma płuc

3. Dychawica oskrzelowa

4. Rozstrzenia oskrzeli

Zwłóknienia (zbliznowacenia) oraz liczne

zwapnienia w miąższu płucnym lub węzach

chłonnych śródpiersia

Powiększenie węzłów chłonnych wnękowych

z upośledzeniem stanu ogólnego ustroju

Zrosty opłucnej upośledzające sprawność

ustroju

Zagęszczenie miąższu płucnego (na tle

procesów nieswoistych) nie upośledzające

sprawności ustroju

Przewlekłe śródmiąższowe zapalenie płuc

(marskość oraz pylica)

10. Zespół pierwotny gruźlicy przebytej

11.

Gruźlica ograniczona płuc lub opłucnej w

fazie włóknienia lub wapnienia

12. Bąblowiec, grzybica płuc lub opłucnej

13.

Nowotwory łagodne płuc, opłucnej lub

ródpiersia

14.

Choroby mięśnia sercowego w okresie

wydolności układu krążenia

15. Choroba wieńcowa i stany po zawale serca

16. Wrodzone i nabyte wady serca

17.

Istotne kliniczne zaburzenia częstości i rytmu

pracy serca

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.10.1 Ocena stopnia upośledzenia przepływu powietrza w przypadku występowania objawów

przewlekłego zapalenia oskrzeli oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc opiera się w

szczególności na wskaźnikach: natężonej objętość wydechowej pierwszosekundowej

(FEV

), pojemności życiowa (VC) lub natężonej pojemności życiowej (FVC) i wskaźniku

odsetkowym FEV

/VC.

W wykrywaniu łagodnej obturacji bardziej czuły jest wskaźnik

FEV

/VC.

Wartość wskaźnika VC powinna wynosić powyżej 85% wartości należnej.

Wartość wskaźnika FEV

powinna wynosić powyżej 80% wartości należnej.

3.10.2. Śródmiąższowe zapalenie płuc obejmuje zmiany nieswoiste: zawodowe choroby układu

oddechowego

(pylice, krzemice), pneumopatie wywołane pyłami organicznymi

i nieorganicznymi, działaniem drażniącym gazów i par aerosoli lub dymów. Ponadto objawy

płucne w chorobach układowych, sarkoidozę oraz niektóre rzadkie choroby płuc

(hemosyderozę, amyloidozę).

3.10.3. Zaburzenia częstości i rytmu pracy serca: utrwalony częstoskurcz nadkomorowy

i komorowy, utrwalone ekstrasystolie nadkomorowe i komorowe, utrwalony blok P–K

II i III stopnia, pełne bloki prawej i lewej odnogi pęczka Hisa.

3.11.Układ krwiotwórczy i krwionośny

Tabela nr 10

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Niedokrwistość niedobarwliwa stała

niewielkiego stopnia

Wszelkie inne choroby krwi (niedokrwistość

złośliwa aplastyczna, czerwienica, białaczka,

skazy krwotoczne, ziarnica złośliwa)

3. Nadciśnienie tętnicze

4. Tętniaki naczyń krwionośnych

Choroby naczyń krwionośnych upośledzające

sprawność ustroju

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

6. śylaki kończyn dolnych

N, Z

3.11.1. Przez określenie „choroby naczyń krwionośnych” należy rozumieć przede wszystkim

choroby naczyń obwodowych.

3.12. Układ trawienny

Tabela nr 11

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Choroby organiczne i czynnościowe przełyku

nieznacznie upośledzające sprawność ustroju

N, Z

Zrosty otrzewnej nieznacznie upośledzające

sprawność ustroju

N, Z

Przewlekły nieżyt żołądka lub dwunastnicy

bez upośledzenia stanu odżywiania

N, Z

4. Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy.

Wygojony wrzód żołądka lub dwunastnicy,

albo stan po częściowej resekcji żołądka z

powodu wrzodu lub innych przyczyn

N, Z

Przewlekły nieżyt jelit upośledzający

sprawność ustroju

Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach

(resekcje itp.) bez zaburzeń ustroju

N, Z

Nowotwory łagodne przełyku i narządów

jamy brzusznej

10. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego

11.

Kamica żółciowa lub inne choroby dróg

ółciowych

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

12.

Pooperacyjny brak pęcherzyka żółciowego

bez zaburzeń czynności przewodu

pokarmowego

N, Z

13. Przewlekłe śródmiąższowe zapalenie wątroby

14.

Powiększenie śledziony bez zmian

w wątrobie lub krwi

15.

Brak pooperacyjny śledziony bez zmian we

krwi

N, Z

16. Przepukliny wszelkich rodzajów

17. Guzy krwawnicze odbytu

18. Przewlekłe choroby trzustki

3.13. Układ moczowo – płciowy

Tabela nr 12

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Opuszczenie jednej lub obu nerek

upośledzające sprawność ustroju

Kamica nerek moczowodów i pęcherza

moczowego

3. Przewlekłe zapalenie miedniczek nerkowych

4. Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego

Nowotwory łagodne pęcherza moczowego

lub gruczołu krokowego

Zwężenie cewki moczowej powodujące

zaburzenia oddawania moczu

Spodziectwo i wierzchniactwo nie

powodujące zaburzenia w oddawaniu moczu

N, Z

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

8. Wnętrostwo jedno- lub obustronne

9. Brak lub zanik obu jąder

10.

ylaki powrózka nasiennego upośledzające

sprawność ustroju

11.

Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub

torbiele najądrza upośledzające sprawność

ustroju

12. Przewlekłe zapalenie jądra lub najądrza

13. Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego

3.14. Układ ruchu: kończyna górna i dolna

Tabela nr 13

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Skrzywienie kończyny z upośledzeniem jej

sprawności

Brak dwóch palców ręki prawej przy

zachowanym kciuku i wskazicielu

3. Brak wskaziciela prawego

N, Z

4. Brak prawego kciuka

Brak dwóch palców ręki lewej przy

zachowanym kciuku

N, Z

Częściowe braki palców bez upośledzenia

chwytu

N, Z

Częściowe braki palców z upośledzeniem

chwytu

Ograniczenie ruchów palców lub przykurcze

bez upośledzenia sprawności ręki

N, Z

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Ograniczenie ruchów palców lub przykurcze

z upośledzeniem sprawności ręki

10.

Palce nadliczbowe z upośledzeniem

sprawności ręki

11.

Kolana szpotawe lub koślawe upośledzające

sprawność ustroju

12.

Stopa płaska lub wydrążona z upośledzeniem

sprawności

13. Brak jednego palucha

N, Z

14.

Brak trzech palców z wyjątkiem palucha z

zachowaniem główek kości śródstopia

N, Z

15.

Częściowe braki palców lub ograniczenie ich

ruchomości upośledzające sprawność ustroju

16.

Wygojone złamanie kości miednicy, pasa

barkowego, kończyn z upośledzeniem

sprawności ustroju

17. Skrócenie kończyny dolnej powyżej 2 cm.

N, Z

18.

Zgrubienie kości po przebytych stanach

zapalnych oraz urazach z upośledzeniem

sprawności ustroju

19.

Nowotwory łagodne kości upośledzające

sprawność ustroju

20.

Upośledzenie ruchów dużych stawów

kończyn

21.

Przewlekłe choroby stawów bez

zniekształceń oraz przewlekłe zapalenie

tkanki łącznej rozlane i okołostawowe

3.14.1. Kończyny dolne należy mierzyć w pozycji leżącej ze zsuniętymi stopami. Długość

bezwzględną kończyny dolnej mierzy się od kolca biodrowego górnego do szczytu krawędzi

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

kostki bocznej. Długość względną mierzy się od kolca biodrowego górnego do szczytu kostki

przyśrodkowej.

3.14.2. Za brak palca uważa się:

- w przypadku kciuka - przynajmniej brak paliczka paznokciowego,

- w przypadku pozostałych palców - przynajmniej dwóch paliczków.

3.15. Układ nerwowy

Tabela nr 14

Lp. Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

Uszkodzenie kręgosłupa z objawami

zaburzeń czynności rdzenia lub obwodowego

układu nerwowego

Objawy szczątkowe po urazach czaszki i

mózgu lub przebytych chorobach

ośrodkowego układu nerwowego

Trwałe następstwa chorób lub urazów

nerwów obwodowych z zaburzeniami

ruchowymi czuciowymi lub troficznymi

Utrwalone nerwobóle i przewlekłe zapalenie

pojedynczych lub licznych nerwów albo

splotów nerwowych z okresowymi

zaostrzeniami

Nowotwory łagodne nerwów obwodowych

upośledzające sprawność ustroju

Zwyrodnienia, zaniki i wrodzone braki

mięśni

Padaczka

Zaburzenia mowy utrudniające

porozumiewanie się

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Przewlekłe bóle głowy i migrena

10. Psychozy i otępienie psychiczne oraz

upośledzenia rozwoju umysłowego

11. Przebyte choroby umysłowe

12. Przewlekłe nerwice

13. Nerwice narządowe

14. Psychozy alkoholowe

15. Zależność alkoholowa

3.15.1. W przypadku zależności alkoholowej po abstynencji trwającej co najmniej 6 miesięcy,

potwierdzonej pisemnie przez lekarza specjalistę psychiatrii, lekarz medycznej służby

zabezpieczenia ratownictwa górniczego w specjalistycznym ośrodku badań lekarskich

ratowników górniczych może wydać warunkowo orzeczenie o zdolności do służby w

ratownictwie górniczym. Termin ważności warunkowego orzeczenia o zdolności do służby w

ratownictwie górniczym ustalany jest indywidualnie na podstawie badania ogólnolekarskiego,

opinii lekarza specjalisty psychiatrii, badań dodatkowych oraz badania psychologicznego.

3.15.2. Rozpoznanie nerwobólów i przewlekłych zapaleń nerwów wymaga odpowiedniej

dokumentacji specjalistycznej. Przy orzekaniu należy brać pod uwagę nie tyko zmiany

przedmiotowe, stopień nasilenia bólów, lecz również częstość ich występowania.

3.16. Układ wydzielania wewnętrznego i choroby metaboliczne

Tabela nr 15

Wykaz chorób i uszczerbków zdrowia

Kandydaci na

ratowników

górniczych

Ratownicy górniczy

1. Wole znacznych rozmiarów

2. Zmiany czynnościowe tarczycy z wolem lub

bez wola upośledzające sprawność ustroju

3. Skaza moczanowa (dna) upośledzająca

sprawność ustroju

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

4. Cukrzyca

5. Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe

upośledzające sprawność ustroju

4. Badania psychologiczne

4.1. Celem badań psychologicznych jest określenie właściwości psychofizycznych kandydata na

ratownika górniczego i ratownika górniczego oraz ich ocena względem norm stosowanych dla tej

grupy zawodowej lub porównywalnej grupy statystycznej.

4.1.1. Badania psychologiczne przeprowadzane są w ramach badań kwalifikacyjnych, okresowych

i kontrolnych.

4.2. Kryteria psychologicznego doboru osób do służby w ratownictwie górniczym.

Tabela nr 16.

Kategoria

wskaźników

przydatności
zawodowej

Cechy niezbędne

Cechy przydatne

Sprawności

sensomotoryczne

- szybki refleks,

- koordynacja wzrokowo – ruchowa,

- spostrzegawczość,

- widzenie stereoskopowe,

Zdolności

- rozumowanie logiczne,

- umiejętność szybkiego

podejmowania decyzji,

- wyobraźnia przestrzenna,

- uzdolnienia techniczne,

- łatwość wypowiadania się,

Osobowość

i temperament

- odporność i równowaga

emocjonalna,

- samokontrola,

- wytrzymałość na długotrwały

wysiłek,

- umiejętność podporządkowania się,

- umiejętność pracy

w szybkim tempie,

- łatwość przerzucania uwagi

z jednej czynności na inną,

- umiejętność nawiązywania

kontaktu z ludźmi,

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

- umiejętność współpracy w zespole,

- sumienność, dokładność,

- odwaga,

- gotowość do pracy

w nieprzyjemnych warunkach,

- motywacja do pracy,

Brak uzależnień

4.3. Diagnoza psychologiczna obejmuje:

analizę ilościową i jakościową poziomu wykonanych zadań testowych;

dane z ankiety badania psychologicznego uzupełnione informacjami z wywiadu

psychologicznego;

dane z obserwacji psychologicznej.

4.4 Metody i techniki pomiaru badanych obszarów i funkcji psychologicznych.

Tabela nr 17.

Badania kwalifikacyjne i okresowe

ratowników górniczych, ratowników

górniczych nurków

Badania kwalifikacyjne i okresowe

członków dyżurujących zawodowych

zastępów ratowniczych

- Miernik Sprawności Sensomotorycznej

MSS

- Aparat typu „Piórkowski”

- Symulator pracy w stresie lub

Komputerowy system diagnostyki

psychofizjologicznej

- Test Matryc Ravena

- Test „B”

- Tablica poleceń

- Skala inteligencji WAIS-R

- Kwestionariusz orientacji życiowej SOC-29

- Kwestionariusz osobowości Eysencka

(EPQ – R) lub Inwentarz osobowości NEO-

FFI

- Kwestionariusz oceny zdrowia

psychicznego Goldberga

- Skala I-E w pracy

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

- Kwestionariusz temperamentu (FCZ-KT)

- Test Drzewa

- Wzrokowo motoryczny test Gestalt

- Ankieta badania psychologicznego

- Wywiad psychologiczny

- Obserwacja psychologiczna

- Wywiad psychologiczny

- Obserwacja psychologiczna

4.5. Metody i techniki pomiaru badanych obszarów i funkcji psychologicznych

4.5.1 Miernik Sprawności Sensomotorycznej i Aparat typu „Piórkowski”

Badanie przeprowadza się indywidualnie w tempie 107/min. Poprzedzone jest próbą w tempie

93/min., przed którą podana zostaje dokładna instrukcja o zasadach wykonania zadania i jego

znaczeniu w całym procesie diagnostycznym.

4.5.2. Skrzynka poleceń

Badanie przeprowadza się indywidualnie z pomiarem czasu. Nie stosuje się próby,

lecz podaje się pełną instrukcję o sposobie wykonania zadania i oczekiwanym czasie wykonania.

Maksymalnie 4 minuty.

4.5.3. Test Matryc Ravena – w wersji STANDARD, forma równoległa

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo. Po podaniu instrukcji i zapoznaniem

badanych z charakterem zadań, przewiduje się 30 minut na ich wykonanie. W indywidualnych

przypadkach można wydłużyć czas wykonywania zadań, zaznaczając miejsce, w którym badany

rozwiązywał test w momencie upływu limitu czasu.

4.5.4 Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych – WAIS-R (PL)

Przeciętny czas badania wynosi 90-120 minut. Badanie przeprowadza się indywidualnie. Skala

Inteligencji Wechslera dla Dorosłych stosowana jest w celach kontrolnych.

4.5.5. Test „B”

Badanie przeprowadza się grupowo lub indywidualnie. Przed badaniem podana zostaje instrukcja

do całości testu. Test przeprowadza się w trzech próbach czasowych dostosowanych do serii zadań

(1,5 minuty, 2 minuty, 3 minuty).

4.5.6. Kwestionariusz Osobowości Eysencka

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo, bez ograniczenia czasu wykonania.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

4.5.7. Kwestionariusz Temperamentu (PTS)

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo, bez ograniczenia czasu wykonania.

4.5.8.

Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT)

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo, bez ograniczenia czasu wykonania.

4.5.9.Inwentarz stanu i cechy lęku (ISCL-STAI)

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo, bez ograniczenia czasu wykonania.

4.5.10

Inwentarz osobowości NEO – FFI

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo, bez ograniczenia czasu wykonania.

4.5.11

Skala I – E w Pracy

Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo, bez ograniczenia czasu wykonania

4.5.12. Test Drzewa

Test przeprowadza się indywidualnie. Badany otrzymuje kartkę papieru i ołówek. Po podaniu

instrukcji, obserwacji podlega sposób wykonania zadania. Test przeprowadza się bez ograniczenia

czasu wykonania.

4.5.13. Wzrokowo – Motoryczny test Gestalt

Badanie przeprowadza się indywidualnie. Badany otrzymuje kartkę papieru, ołówek i gumkę.

Obserwacji podlega sposób wykonania zadania i stosowanie się do podanej instrukcji. Badanie

przeprowadza się bez ograniczenia czasu wykonania.

4.5.14. Ocena Zdrowia Psychicznego wg. Goldberga

Badanie przeprowadza się indywidualnie. Test stosuje się podczas badań kontrolnych, bez

ograniczenia czasu wykonania.

4.5.15. Kwestionariusz Heilmana

Badanie przeprowadza się indywidualnie. Test stosuje się w przypadku indywidualnej diagnozy,

bez ograniczenia czasu wykonania.

4.5.16. Kwestionariusz orientacji życiowej SOC-29

Wynik uzyskany tą metoda pozwala ocenić, czy badany postrzega problem jako zadanie, a co za

tym idzie, czy preferuje pożądany u ratownika styl radzenia skoncentrowany na zadaniu oraz jakie

zasoby osobiste posiada (poczucie zaradczości, wsparcia ze strony zaufanych osób, sensowności

podejmowanego ryzyka), które w znaczący sposób warunkują odporność na stres. Równocześnie

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

przy pomocy Kwestionariusza ocenia się, czy badany przejawia prozdrowotne sposoby radzenia

sobie z negatywnymi skutkami stresu lub ma skłonność do załamywania się oraz używania

substancji psychoaktywnych. W wypadku tego rodzaju przesłanek należy je potwierdzić lub

wykluczyć kierując badanego na konsultację diagnostyczną do Poradni Uzależnień.

4.5.17. Symulator pracy w stresie

Badanie przeprowadza się indywidualnie przy pomocy urządzenia, które umożliwia zbadanie

koncentracji na zadaniu oraz stopień tej koncentracji w warunkach stresu wywołanego bodźcami

zakłócającymi (dźwiękowymi).

4.6.

Metody diagnozowania wspomagane komputerowo

Rozwiązanie alternatywne w procesie diagnostyki psychologicznej stanowią nowoczesne systemy

badań funkcji psychofizjologicznych. Badanie ma charakter indywidualny. Umożliwia dokonanie

ilościowej i jakościowej oceny wyników. Nowoczesne systemy badań wspomagane komputerowo,

stanowią korzystne rozwiązanie w procesie diagnozy z uwzględnieniem pomiaru parametrów

fizjologicznych. Stosowanie systemu zapewnia wyjątkowy poziom obiektywności procedury

badawczej.

4.6.1. System Diagnostyki Psychofizjologicznej

System, wykorzystujący komputer osobisty z dodatkowym panelem do pomiaru funkcji

fizjologicznych podczas badania, pozwala na diagnozę podstawowych funkcji z zakresu

koordynacji, precyzji ruchów, reakcji poprawnych i błędnych z równoległym pomiarem

podstawowych parametrów fizjologicznych. Przeprowadza się tego rodzaju badanie dwukrotnie w

tym samym dniu, przed i po wysiłku. Pozwala to ocenić, jak zmienia się funkcjonowanie w

zakresie psychomotorycznym pod wpływem stresu (tu fizjologicznego) oraz które funkcje

psychiczne i wykonawcze ulegają szczególnemu obniżeniu po wysiłku. Przeprowadzenie tych

dwóch badań porównawczych umożliwia określenie indywidualnego dla każdego badanego

continuum w zakresie maksymalnej i minimalnej zdolności utrzymania pożądanego kierunku

sprawności i poziomu organizacji mimo nadmiernego pobudzenia, co nazywane jest odpornością

na stres. Każde następne badanie przeprowadzone przy pomocy Systemu Diagnostyki

Psychofizjologicznej daje obraz aktualnej sprawności, dzięki odniesieniu do indywidualnego

continuum możliwości badanego.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

4.6.2. Wiedeński System Testów

System zawiera procedury umożliwiające badanie m.in.: zdolności ogólnych, procesów myślenia,

spostrzegania i uwagi, pamięci, zmęczenia, sprawności psychomotorycznej, koordynacji ruchowej,

tremoru oraz szybkości reakcji. Badanie ma charakter indywidualny.

4.7. Procedura badania psychologicznego

4.7.1. Etapy badania

Badanie psychologiczne najczęściej ma formę badania grupowego. W szczególnych przypadkach

stosuje się procedurę badań indywidualnych.

1. Badanie rozpoczyna uzupełnienie przez osoby badane danych personalnych w Karcie badania

psychologicznego (wzór 1.4) i wypełnienie Ankiety badania psychologicznego (wzór 1.5).

Następnie proponuje się badanie sprawności umysłowej wybranym testem. Po sprawdzeniu

wyników przeprowadza się badanie sprawności psychomotorycznej, indywidualnie przy

odpowiednim stanowisku.

2. Kolejny etap obejmuje badanie cech osobowości i temperamentu.

3. W ostatnim etapie każdy badany jest indywidualnie informowany o wynikach badania.

Otrzymuje informacje zwrotne o swoich predyspozycjach psychofizycznych z uwzględnieniem

kierunku doskonalenia i rozwoju. W kontakcie indywidualnym psycholog, na podstawie

wypełnionej przez badanego ankiety, przeprowadza wywiad z szczególnym uwzględnieniem

kwestii udziału badanego w ostatnich akcjach ratowniczych. W przypadku kandydatów do służby

w ratownictwie górniczym informacje zwrotne powinny zawierać dane o mocnych i słabych

stronach kandydata oraz sposobach właściwego wykorzystania swoich predyspozycji i ochrony

zdrowia psychicznego.

4.8. Wybór metod i technik badania

O wyborze metod i technik badania decyduje psycholog. Wybór w zakresie metod podstawowych

i ekwiwalentnych zdeterminowany jest charakterem badania. Podczas badań okresowych

ratowników górniczych, można skorzystać wybiórczo z metod podstawowych i ekwiwalentnych

nie pomijając żadnego z podlegających diagnozie obszarów. W przypadku badań kontrolnych

należy przygotować odpowiedni zestaw narzędzi pomiaru stosownie do wcześniejszych wyników

osoby badanej w zastosowanych próbach testowych. Można skorzystać z wszystkich metod i

technik wymienionych wyżej, a wszelkie wątpliwości należy weryfikować za pomocą metod

dodatkowych. Badanie kwalifikacyjne traktuje się jako najistotniejsze, toteż wymaga zastosowania

pełnego spektrum metod i technik badawczych.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Przewiduje się wprowadzenie kompleksowego, wspomaganego komputerowo sytemu diagnostyki.

Charakter badania powinien odpowiadać najwyższym standardom, najlepiej uwzględniającym

szeroki wachlarz technik i metod badawczych, przeprowadzanych w warunkach komfortu

psychicznego osoby badanej i badającej (odpowiedni czas przeznaczony na właściwy przebieg

procesu diagnostycznego z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji i koniecznej

psychoedukacji).

4.9. Ocena i interpretacja

4.9.1.Oceny i interpretacji zadań testowych dokonuje psycholog na podstawie norm

standardowych opracowanych, dla populacji osób badanych w danej pracowni.

4.9.2.Obliczenie wartości standardowych w zakresie skal stenowych dokonuje się w odpowiednich

grupach wiekowych (do 30 lat, w przedziale 30 - 40 lat i powyżej 40 lat). Dotyczy to w

szczególności metod podstawowych i ekwiwalentnych stosowanych w badaniach sprawności

sensomotorycznej i ocenie poziomu sprawności intelektualnej. Dla celów porównawczych można

korzystać z norm ogólnokrajowych. Normy własne należy weryfikować co 5 lat.

4.9.3. W przypadku badania osobowości i temperamentu należy odwoływać się do norm

standardowych opracowanych dla danego narzędzia pomiaru przez jego autorów.

4.9.4. Pełna interpretacja danych uzyskanych podczas badania psychologicznego obejmuje wyniki

z prób testowych i kwestionariuszy lub uzyskane dzięki metodom diagnozowania wspomaganych

komputerowo oraz informacje z wywiadu (w oparciu o wypełnioną przez badanego ankietę) i

obserwacji psychologicznej (arkusz obserwacji wypełnia psycholog).

4.10. Zasady kwalifikacji

Wynik końcowy badania psychologicznego ujmuje się w kategoriach zdolności do służby

w ratownictwie górniczym:

zdolny – wynik pozytywny,

niezdolny – wynik negatywny,

czasowo niezdolny – konieczność wykonania badań kontrolnych.

4.10.1. Wynik pozytywny otrzymuje osoba, która w badaniach sprawności sensomotorycznej

i sprawności umysłowej uzyskała wyniki w granicach normy, gdzie wartość progową i kryterium

przydatności określają predyktory wyznaczone dla kandydatów na ratowników górniczych i

ratowników górniczych. Wyniki poniżej tej wartości uzyskane we wszystkich próbach testowych

wskazują na przeciwwskazania do służby w ratownictwie górniczym.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

4.10.2. Uzyskanie przez osobę badaną wyników niejednoznacznych (o wartości progowej

i poniżej przeciętnej) decyduje o konieczności wykonania badania kontrolnego w innym terminie.

4.10.3. O wyniku pozytywnym decyduje również posiadanie odpowiednich cech i predyspozycji

osobowościowych. Profil cech osobowości, pożądanych dla ratownika górniczego wskazuje, że

powinna to być osoba z tendencją do ekstrawersji, nisko reaktywna, której poziom neurotyzmu nie

przekracza wartości średniej według norm ogólnopolskich zawartych w opracowaniach autorów

testów badających tę cechę.

4.10.4. Przeciwwskazania dotyczą zaburzeń osobowości (wysoki neurotyzm, psychotyzm),

trudności w kontaktach interpersonalnych, braku dojrzałości emocjonalnej, nastawień lękowych,

agresywności i uzależnień. Przeciwwskazaniem jest także obserwowane nieprzystosowanie

społeczne, brak motywacji do pracy na stanowisku ratownika górniczego, wyraźne zaburzenie

płynności słownej (jąkanie).

4.10.5. W przypadku wątpliwości dotyczących stanu psychicznego ratownika, wynikających

z czasowej niedyspozycji na skutek doznanego urazu psychicznego podejmuje się decyzję

o czasowym odsunięciu od służby w ratownictwie górniczym i wyznacza się nowy termin badań

kontrolnych z uwzględnieniem dodatkowych metod i technik pomiaru.

4.10.6. Predyktory przydatności do służby w ratownictwie górniczym

Tabela nr 18

Funkcja

Sprawność

umysłowa

Sprawność

sensomotoryczna

Osobowość Temperament

Motyw

acja

Płynność

słowna

kandydat

ratownik

Cyfry oznaczają dolne granice predyktorów ujmowane w skali stenowej (1 - 10 ).

Znaki „+” oznaczają brak przeciwwskazań w obrębie badanych obszarów i cech.

Predyktory mają zastosowanie dla standardowych metod i technik pomiaru.

4.11. Dokumentację badania psychologicznego stanowi Karta badania psychologicznego

z naniesionymi wynikami uzyskanymi przez osobę badaną w zastosowanych próbach. Karta

zawiera także wynik badania i ewentualne uwagi. W przypadku badań ratowników górniczych, nie

wystawia się osobnego zaświadczenia z badań psychologicznych. Do dokumentacji dołącza się

Ankietę badania psychologicznego wypisaną przez osobę badaną z uwagami z obserwacji

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

psychologicznej. Dokumentację uzupełniają kwestionariusze zastosowane podczas badania i inne

formularze testowe oraz wytwory pracy osoby badanej.

5.. Badanie wydolności fizycznej

5.1.Badania wydolności fizycznej należy przeprowadzać w możliwie jednakowych warunkach

dotyczących samego badanego jak i środowiska (o tej samej porze dnia, najlepiej w godzinach

przedpołudniowych), w temperaturze pokojowej (temperatura powietrza 18-24

C i wilgotność

względna 60-70%).

5.2. Badany kandydat na ratownika górniczego lub ratownik górniczy:

-powinien być ubrany w lekką odzież,

-co najmniej 12 godzin przed wykonaniem próby nie powinien wykonywać ciężkiej pracy

fizycznej,

-ok. 2 - 3 godzin przed wykonaniem próby powinien spożyć lekki posiłek,

ok.. 12 godzin przed wykonaniem próby nie powinien pić napojów zawierających alkohol,

ok.. 3 - 4 godzin przed wykonaniem próby nie powinien palić tytoniu.

5.3. Badany nie może stosować narkotyków i innych środków psychostymulujących oraz leków

wpływających na wyniki badań wydolności fizycznej.

5.4. W uzasadnionych przez lekarza przypadkach będą wykonywane badania laboratoryjne

wykrywające stosowanie przez ratownika środków farmakologicznych i innych, które mogą

w znaczący sposób wpłynąć na zmianę wydolności fizycznej.

5.5. Od osoby badanej należy uzyskać informację o zażywanych lekach.

5.6. Próby wysiłkowe należy wykonywać po przeprowadzeniu badania ogólnolekarskiego

i wykonaniu elektrokardiogramu spoczynkowego oraz badania spirometrycznego.

5.7. Jeśli badania przeprowadza średni personel medyczny, powinna być zapewniona pomoc

lekarska.

5.8. Wyniki badań należy podać w „Karcie badania” (wzór 1.4.).

5.9. Badanie wydolności fizycznej kandydatów na ratowników górniczych i ratowników

górniczych należy wykonywać przy zastosowaniu testu PWC - testu wytrzymałości tlenowej (ang.

Physical Working Capacity).

5.10. W czasie badania należy zapewnić ciągłe monitorowanie i analizę komputerową zapisu EKG

badanego, a także rejestrację przebiegu badania na nośniku danych

i ich wydruku.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5.11. W szczególnych przypadkach, za zgodą kierownika jednostki ratownictwa, dopuszcza się

możliwość wykonywania badania wydolności fizycznej harwardzką próbą wydolnościową.

5.12.Kieronik jednostki ratownictwa zapewnia personel, sprzęt i środki farmakologiczne, które

zabezpieczą prawidłowe przeprowadzenie ewentualnej akcji reanimacyjnej.

5.13. Badanie zdolności do wykonywania wysiłku fizycznego (PWC)

5.13.1. W celu wyznaczenia PWC wykonuje się badanie na cykloergometrze rowerowym.

5.13.2. Wskaźnik PWC 150/170 określa zdolność wykonania przez ratownika górniczego pracy

fizycznej przy częstości akcji serca 150 uderzeń na minutę oraz 170 uderzeń na minutę.

5.13.3. Wartości częstości akcji serca 150 uderzeń na minutę oraz 170 uderzeń na minutę mogą

być obliczone na podstawie pomiarów częstości akcji serca po zakończeniu ostatniego etapu

badania pod obciążeniem oraz pomierzonej częstości akcji serca po zakończeniu poprzedniego

etapu badania pod obciążeniem.

5.13.3.1 Etapy badania pod obciążeniem, które zostały przerwane przed zaprogramowanym

czasem, nie będą brane pod uwagę.

5.13.4. Wartość PWC 150/170 podana jest w Watach i może być obliczona tylko wtedy, jeżeli

istnieje przyrost częstości akcji serca pomiędzy dwoma ostatnimi etapami badania.

W przeciwnym razie wartość nie jest podawana.

5.13.5. Wartości PWC 150/170 określone są przez wyniki uzyskane w ostatnich dwóch etapach

badania pod obciążeniem, które zostały całkowicie wykonane przez badanego. Wartość PWC

dana jest w punkcie przecięcia tej linii z wartościami częstości skurczów 150/170 na minutę (rys.

nr 2). Oznacza to, że jeżeli u ratownika występuje większa częstość akcji serca niż 170, program

nadal określa wartość PWC w ten sam sposób. Może to spowodować pewne niewielkie

odchylenia od bezwzględnej wartości PWC, ale nie są one znaczące dla prawidłowej diagnozy.

Rys.2. Wyznaczanie wartości wskaźnika PWC

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5.14. Wskaźnik PWC względne (PWC wzgl.)

5.14.1. W celu obliczenia PWC wzgl., wartości PWC 150/170 dzielone są przez ciężar ratownika,

dając wskaźnik wydolności fizycznej, odniesiony do ciężaru badanego.

5.14.2. Wartości PWC 150/170 i PWC wzgl. wyznaczane są przy pomocy programu

komputerowego, będącego integralną częścią zestawu cykloergometrycznego.

5.14.3. Dla ratowników górniczych i ratowników górniczych nurków wymagana wartość

PWC wzgl. wynosi ≥ 3,0 W / kg

5.14.3.1. Przy wartościach PWC wzgl. < 3,0 dopuszczalna jest 5% tolerancja. W tym przypadku

ostateczną decyzję o kwalifikacji podejmuje lekarz prowadzący badanie.

5.14.4. W przypadku osób z wysoką masą mięśniową weryfikacja na bieżni wysiłkowej lub próba

harwardzka, według wskazań lekarza.

5.15. Przebieg badania wydolności:

1. Przygotowanie ratownika górniczego do próby.

2. Rozpoczęcie testu zgodnie z wybranym protokołem.

3. Zakończenie testu po osiągnięciu limitu tętna lub wystąpieniu innych kryteriów zakończenia

badania.

4. Etap odpoczynku.

5. Wydruk protokołu końcowego.

6. Ocena próby.

5.16. Próba wydolnościowa harwardzka

5.16.1. Wyposażenie niezbędne do wykonania próby harwardzkiej:

- stopień o wysokości 40 cm,

- stoper,

- metronom.

5.16.2. Wykonanie próby harwardzkiej.

5.16.2.1 Badanie przeprowadza się w stroju gimnastycznym.

5.16.2.2.Metronom nastawiony na rytm 120 uderzeń na minutę,

5.16.2.3.Czas trwania pełnego ćwiczenia wynosi 5 minut.

5.16.3. W ciągu podanego czasu badany wchodzi na stopień w tempie 30 razy/ minutę.

5.16.4. Przed przystąpieniem do próby należy badanemu wyjaśnić sposób jej wykonania, można

pozwolić na wsłuchanie się w rytm metronomu oraz na kilka próbnych wejść. Na hasło „raz” (1

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

takt metronomu) badany stawia lewą stopę na stopniu, na hasło „dwa” (2 takt metronomu)

dostawia prawą stopę do lewej (na stopień) przy całkowitym wyproście w stawach kolanowych i

biodrowych, na hasło „trzy” (3 takt metronomu) stawia lewą stopę na podłodze, a na hasło

„cztery” (4 takt metronomu) prawą stopę dostawia do lewej stopy (na podłogę), przyjmując

postawę zasadniczą. Czas trwania jednej ewolucji wynosi 2 sekundy.

5.16.5. Po upływie 5 min. badany siada na krześle, a osoba prowadząca próbę wykonuje pomiar
częstości tętna, począwszy od 1 min po zakończeniu próby do 1 min 30 s, następnie od 2 min do 2
min 30 s oraz od 4 min do 4 min 30s (3 pomiary przez 30s).

5.16. 6 Wskaźnik sprawności FI oblicza się według następującego wzoru:

tętna

pomiarów

trzech

suma

100

sek)

pracy

czas

FI =

5.16.7. Próbę należy przerwać, jeżeli badany nie jest w stanie jej wykonać w ciągu 5 min..

5.16.7.1.Próbę przerywa się również, jeśli badany w ciągu ok. 20 s nie jest w stanie skorygować

lub utrzymać rytmu wykonywania ćwiczenia.

5.16.8. Ocena wydolności fizycznej na podstawie wielkości wskaźnika FI z uwzględnieniem

wieku ratownika górniczego / kandydata na ratownika górniczego

Tabela nr 19

Wiek badanego w latach

Wartość

wskaźnika

poniżej 30

powyżej 30

powyżej 90

b. dobra

80 – 90

dobra

b. dobra

65 – 79

rednio wysoka

dobra

55 – 64

rednio niska

rednia

poniżej 55

mała

5.16.9. Wymagana minimalna wartość wskaźnika dla kandydatów na ratowników górniczych

wynosi 80, a dla ratowników górniczych75.

6. Badanie tolerancji gorąca w komorze klimatycznej

6.1. Warunki

zdrowotne dopuszczenia do przeprowadzenia testu.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

6.1.1.Do badania w komorze klimatycznej dopuszcza się tylko tych kandydatów na ratowników

górniczych i ratowników górniczych, którzy na podstawie badania ogólnolekarskiego, badań

lekarskich specjalistycznych, badań dodatkowych zostają uznani za zdolnych do służby

w ratownictwie górniczym.

6.1.2. Do badania w komorze klimatycznej kwalifikują się ratownicy, u których:

częstość skurczów serca jest nie większa niż 90 uderzeń na minutę,

ciśnienie tętnicze krwi jest w zakresie: skurczowe od 100 do 140 mm Hg,

a rozkurczowe od 60 do 90 mm Hg,

temperatura wewnętrzna ciała jest w zakresie od 36,0

C do 36,9

6.1.2. Kierownik jednostki ratownictwa zapewnia personel, sprzęt i środki farmakologiczne, które

zabezpieczą prawidłowe udzielenie pomocy medycznej lub

przeprowadzenie akcji reanimacyjnej.

6.2. Miejscem przeprowadzania badania jest komora klimatyczna zapewniająca utrzymanie

temperatury 45

C i wilgotności względnej 60 %.

6.3. Przed próbą w komorze klimatycznej badani powinni przebywać około 30 minut,

w warunkach temperatury pokojowej.

6.4. Bezpośrednio przed wejściem do komory należy zmierzyć masę ciała osoby badanej.

6.5. Osoba badana przed ekspozycją na gorące środowisko powinna wypić co najmniej 400 ml

niegazowanej wody mineralnej lub stołowej.

6.6. Czas trwania testu wynosi 60 minut.

6.7. W czasie pobytu w komorze, badani przebywają w pozycji siedzącej.

6.7.1. W czasie pobytu w komorze należy prowadzić:

ciągłą rejestrację skurczów serca,

rejestrację temperatury wewnętrznej ciała w jamie ustnej co 10 min,

obserwację zachowania badanych, a okresowo należy przeprowadzać wywiad

odnośnie samopoczucia.

6.8. Kryteria przerwania testu:

1) subiektywnie objawy złego samopoczucia zgłaszane przez badanego lub zaobserwowane w

badania,

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

2) wzrost częstości skurczów serca o więcej niż 30 uderzeń na minutę powyżej poziomu

spoczynkowego określonego przed ekspozycją na gorące środowisko (zgodnie z PN-EN ISO 9886

: 2005 (U) na przyrost temperatury wewnętrznej o 1

3) wzrost temperatury wewnętrznej ciała powyżej 38,5

4) zaburzenia częstości rytmu serca.

6.9. Bezpośrednio po zakończeniu testu w komorze klimatycznej należy zmierzyć masę ciała

osoby badanej oraz ciśnienie tętnicze krwi osoby badanej.

6.10. Czynniki dyskwalifikujące do służby w ratownictwie górniczym:

opuszczenie komory przed upływem 60 minut z powodu złego samopoczucia;

bóle i zawroty głowy, duszności, mroczki przed oczami, ogólne osłabienie

lub wystąpienie omdlenia, a także inne objawy świadczące o niskiej tolerancji gorąca

zgłoszone po wyjściu z komory;

podwyższona temperatura wewnętrzna ciała powyżej 38,5

C (świadczy o niskiej tolerancji

gorąca);

wystąpienie skurczów dodatkowych serca, niemiarowość akcji serca lub inne objawy

wiadczące o niskiej tolerancji gorąca;

utrata powyżej 1000g masy ciała w ciągu 1 godzinnego testu, zgodnie z PN-EN ISO 9886 :

2005 (U);

przyrost częstości tętna o 30 uderzeń na minutę lub więcej w stosunku do wartości

spoczynkowej mierzonej przed wejściem do komory na przyrost temperatury wewnętrznej

o 1

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Wzór 1.1.

KARTA BADANIA

KANDYDATA NA RATOWNIKA GÓRNICZEGO / RATOWNIKA GÓRNICZEGO

KANDYDATA NA RATOWNIKA GÓRNICZEGO NURKA / RATOWNIKA

GÓRNICZEGO NURKA

RODZAJ BADANIA: KWALIFIKACYJNE / OKRESOWE / KONTROLNE

Data i miejsce badania : …………………………

Nazwisko i imię ...................................................................................................................................

Data i miejsce urodzenia......................................................Pesel:...........................................

Miejsce zamieszkania ..........................................................................................................................

Zakład górniczy ...................................................................................

Stanowisko:...........................................................

Ilość lat przepracowanych w górnictwie: .................

I. Badanie ogólnolekarskie

1. Badania podmiotowe

Dolegliwości obecne

..........................................................................................................................................................

Przebyte choroby ................................................................................................................................

Wywiad rodzinny

.................................................................................................................................

Nałogi i uzależnienia:

− palenie papierosów ......................

− spożywanie alkoholu ..........................

− przyjmowanie środków odurzających lub substancji psychotropowych ........................................

Inne: …………………………………………………………………..

2. Badania przedmiotowe

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

A. Budowa ciała

- ciężar ciała: .........................

- wzrost: ......................

B. Skóra: ......................................................................

C. Wzrok: V p:.......................... V l: ............................

- kształt i reakcje źrenic: …………………..……………

D. Słuch: szept U p: ................... U l: .........................

E. Głowa:

- czaszka: …..............................................................

- nos: …...................................................................

- gardło: ………………………..................................

- uzębienie: …………………………………...............

F. Szyja: ……………………………............................

G. Układ oddechowy

- klatka piersiowa: …………...........................................

- ruchomość oddechowa: .............................................

- odgłos opukowy: ......................................................

- szmer oddechowy: ……………………………………..

H. Brzuch:

- bolesność, opory patologiczne ...................................

- wątroba: …………………………………………………

- śledziona: ....................................

- przepukliny: ………………………………………….

- nerki: obj. Goldflamma ………………………………

I. Układ krążenia

- czynność serca: …..………………………………

- tony serca: ……...................................................

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

- szmery: ...............................................................

- tętno: ............../min, RR ................ / ............ mm Hg

- układ żylny: …………………………..........................

J. Układ kostno - stawowy

- kręgosłup: …………………………..........................

- stawy: ....................................................................

- ruchomość prawidłowa:..........................................

- kończyny górne: ....................................................

- kończyny dolne: .....................................................

- płaskostopie: ..........................................................

K. Układ nerwowy

- próba Romberga: ………….....................................

- obj. Babińskiego: .....................................................

- porażenia, niedowłady: ............................................

- zaniki mięśniowe: .....................................................

L. Pozostałe: ………………………………………………

……………………………………………………………

II. Badania dodatkowe

Badanie radiologiczne klatki piersiowej:

……………………………………………………………

Badanie elektrokardiograficzne spoczynkowe:

……………………………………………………

Spirometria: VC .......................... FEV

.........................

D. Badania laboratoryjne

- morfologia: …………………….............. OB: .......................................

- badanie ogólne moczu: ………………………......................................................

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

E. Badanie wzroku: ………………………………………………………………………..

F. Badanie wydolności fizycznej: ………………………………………..

G. Badanie tolerancji wysokiej temperatury i wilgotności w

komorzeklimatycznej:

1) badanie przed rozpoczęciem próby:

- tętno ...................../min, RR ................................

- temperatura wewnętrzna ciała ..............................

- skargi badanego ......................................................................................................................

2) badanie w 60- tej minucie próby:

- tętno ……………………../min

- temperatura wewnętrzna ciała …………………….

3) badanie po wyjściu z komory:

- ubytek wagi po 60 min .............................. kg ....................

- tętno ...................../min, RR ................................

- skargi badanego

………………………………………………………………………………………

4) ocena: …………………………………………………………………………………………

H. Badanie audiometryczne: ……………………………………………………………

III. Badanie psychologiczne: ……………………………………………………………

.........................................................

(podpis i pieczątka psychologa)

IV. Badania specjalistyczne lekarskie: ……………………………………………………………

..................................................

(podpis i pieczątka lekarza)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

………………………………………………………………………….

........................................................

(podpis i pieczątka lekarza)

V. Inne zlecone badania: ……………………………..

VI. Orzeczenie: .................................................................................

Data kolejnego badania .....................................

VII. Wskazania, zalecenia: ………………………………………………….

............................................................

(podpis i pieczątka lekarza)

Oświadczenie badanego:

Oświadczam, że podałem zgodnie z prawdą wszystkie wady, ułomności i przebyte choroby i

nie zataiłem niczego, co wpływałoby na ocenę mojej zdolności do pracy.

Oświadczam również, że nie zażywałem substancji, które mogą wpłynąć na zmianę wydolności

fizycznej, w tym środków farmakologicznych, leków, środków odurzających lub substancji

psychotropowych.

Treść złożonego oświadczenia w pełni zrozumiałem.

......................................................................

(podpis badanego w obecności lekarza)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Wzór nr 1.2.

…………………………………………..

(pieczęć podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie)

...................................................

dnia ..............................

miejscowość

ORZECZENIE LEKARSKIE

Nr…………../ (rok)

W wyniku przeprowadzonego w dniu ..................................... badania kwalifikacyjnego*,
okresowego*, kontrolnego* Pana ...........................................................................

(imię i nazwisko)

Nr PESEL…......................

ur. ............................................. w ...............................................................

zatrudnionego w zakładzie górniczym

....................................................................................................

stwierdzam brak/istnienie* przeciwwskazań zdrowotnych do służby w ratownictwie górniczym.

Data ponownego badania lekarskiego .....................................................................

* - niepotrzebne skreślić

.....................................................

(podpis i pieczątka lekarza)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Wzór 1.3.

Pieczęć Zakładu Opieki Zdrowotnej

...............................

dnia ..........................

miejscowość

WYCIĄG Z KARTY ZDROWIA

Imię i nazwisko ………………………………………………………… PESEL

……………..………………

Zakład Górniczy

……………………………………………………………….………………………………….

Wykaz chorób w okresie ostatnich 12 - tu miesięcy, choroby przewlekłe:

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………....……

Okresy niezdolności do pracy i przyczyny niezdolności wg klasyfikacji ICD - 10 :

………………………………………………………………………………………………………

.....................................................

(podpis i pieczątka lekarza)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Wzór 1.4.

KARTA BADANIA PSYCHOLOGICZNEGO

Nazwisko i imię

..........................................................................................................................................

Wiek ............. data badania ........................ rodzaj badania.......................................

Opis badania:

Lp. Nazwa

Wynik surowy

Ocena

Uwagi

Wynik badania: ...........................................................................................................

Wskazania: ..........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

............................................................

(podpis psychologa)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Wzór 1.5.

ANKIETA BADANIA PSYCHOLOGICZNEGO

Imię i nazwisko............................................................................................................................

Zakład pracy.................................................................................

Oddział.................................................

Stanowisko...................................................................... Staż pracy..............................................

Uprawnienia i funkcje w drużynie

ratowniczej......................................................................................

.................................................................................... Staż ratowniczy...............................................

Czy byłeś badany psychologiczne? (zakreśl) TAK / NIE

Data (rok) poprzedniego badania ......................... cel badań …...............................………………

Czy uległeś wypadkom w pracy? (zakreśl) TAK / NIE

Opisz charakter urazu, podaj datę zdarzenia (rok) .............................................................................

............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

Wymień przebyte w ciągu ostatnich 5 lat ciężkie choroby, pobyty w szpitalu

..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

Czy byłeś leczony w: poradni zdrowia psychicznego, poradni odwykowej, poradni neurologicznej,

korzystałeś z psychoterapii (właściwe podkreśl)?

Stan cywilny: ………………………………………

Ilość osób na utrzymaniu ................. Ilość dzieci ................ Wiek dzieci ....................................

Czy w rodzinie jesteś: jedynakiem, dzieckiem pośrednim, dzieckiem najmłodszym, dzieckiem

najstarszym (właściwe podkreśl) liczba rodzeństwa ..............................................

Czy wychowywali Cię oboje rodzice? (zakreśl) TAK / NIE (jeśli NIE opisz co było tego

przyczyną)

.............................................................................................................................................................

Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy? (zakreśl) TAK / NIE

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Co uważasz za najbardziej uciążliwe w swojej pracy? Opisz

.............................................................................................................................................................

Czy spodziewasz się trudności na nowym stanowisku? (wypełnia kandydat) TAK / NIE

Jeśli TAK, opisz jakich

...........................................................................................................................................................

Praca zawodowa daje mi: (właściwe podkreśl)

• poczucie samodzielności,

• satysfakcję finansową,

• poczucie zadowolenia z siebie,

• możliwość wykazania się,

• poczucie bycia osobą potrzebną,

• możliwość przebywania z lubianymi ludźmi,

• inne................................................................................................................................................

Czy chciałbyś zmienić stanowisko pracy ? (zakreśl) TAK / NIE, jeśli TAK opisz na jakie -

….……………….................................................................................................................................

Gdybyś miał taką możliwość jaki zawód chciałbyś wykonywać?

..........................................................

Po dniu pracy, najczęściej jesteś: (podkreśl) bardzo zmęczony, zmęczony, trochę zmęczony.

Co pomaga Ci odzyskać siły po pracy?

................................................................................................

Jakie masz hobby? ..............................................................................................................................

Co robisz w wolnym czasie, jak odpoczywasz?

....................................................................................

............................................................................................................................................................

Rodzaj akcji, charakter zagrożenia

.......................................................................................................

Czas trwania ..........................................................................

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Czy miałeś kontakt z poszkodowanymi (zakreśl) TAK / NIE

Inne trudności, których doświadczyłeś.................................................................................................

............................................................................................................................................................

Czy obecnie masz poważne zmartwienia? (zakreśl) TAK / NIE jeśli TAK, co jest ich przyczyną?

Opisz...................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

Czy znasz sposoby poradzenia sobie z nimi? (zakreśl) TAK / NIE jeśli NIE, czy chciałbyś

uzyskać informacje na ten temat? (zakreśl) TAK / NIE

Co chciałbyś osiągnąć w przyszłości? .................................................................................................

.............................................................................................................................................................

Czy palisz papierosy? (zakreśl) TAK / NIE jeśli TAK, ile dziennie ................................

Jaki alkohol pijesz najczęściej? .................................. Ile razy w tygodniu? .......... W jakiej ilości

ostatnio? .................... Kiedy? ......................................

Jak się teraz czujesz? (podkreśl) dobrze, źle, wypoczęty, zmęczony, spokojny, niespokojny,

opanowany, zdenerwowany, pobudzony, niecierpliwy, rozkojarzony.

DZIĘKUJEMY ZA WYPEŁNIENIE ANKIETY

ARKUSZ OBSERWACJI

Nastrój: zmęczony, wypoczęty, pogodny, smutny, ospały, podejrzliwy, rozdrażniony,

gniewny.

Poziom pobudzenia: zahamowany, aktywny i spokojny, aktywny i ożywiony, podniecony i

zorganizowany, podniecony z zdezorganizowany, niezrównoważony, reaguje nie adekwatnie

(zbyt silnie, słabo).

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Stosunek do badającego: życzliwy, otwarty, zamknięty, niechętny, wrogi, pozytywny, otwarty,

zamknięty, uległy, dominujący.

Samokontrola: bardzo pewny siebie, pewny siebie, nie pewny, brak wiary w siebie,

zrezygnowany.

Uwaga: uważny, skupiony, dość uważny, niezbyt uważny, rozproszony.

Rozumienie: łatwo przyswaja instrukcje, rozumie je przeciętnie, niezbyt dobrze, wymaga

wyjaśnień, przyswaja z trudem, nie rozumie instrukcji.

Styl radzenia w sytuacji zadaniowej: nastawiony na zadanie, skoncentrowany na emocjach,

unikający, szukający potwierdzenia.

Zdolności werbalne/ słownictwo: bardzo dobre, dobre, przeciętne, raczej słabe, bardzo słabe.

Tempo pracy: szybkie i dokładne, szybkie i niedokładne, przeciętne, raczej powolne, wolne.

10.

Wygląd zewnętrzny: bardzo zadbany, zadbany, schludny, niedbały, brudny.

11.

Cechy charakterystyczne:..............................................................................................................

12.

Uwagi.............................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Załącznik nr 2 do rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia….
(poz. ……)

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOKUMENTACJI W ZAKRESIE

RATOWNICTWA GÓRNICZEGO

Dziennik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego (wzór nr 1).

Dziennik ćwiczeń drużyny ratowniczej zakładu górniczego (wzór nr 2).

Ewidencja członków drużyny ratowniczej (wzór nr 3).

Dziennik zastępów specjalistycznych (wzór nr 4).

Ewidencja osób dozoru ruchu nienależących do drużyny ratowniczej (wzór nr 5).

Książka kontroli:

1) aparatów regeneracyjnych;

2) aparatów powietrznych butlowych;

3) ucieczkowych aparatów regeneracyjnych z tlenem sprężonym;

4) sprzętu ochrony układu oddechowego przystosowanego do ewakuacji poszkodowanego;

5) aparatów nurkowych;

6) sprzętu oczyszczającego ucieczkowego.

Wzór książki kontroli ustala dostawca sprzętu w uzgodnieniu z podmiotem zawodowo

trudniącym się ratownictwem górniczym, na podstawie instrukcji obsługi lub użytkowania

oraz instrukcji przeprowadzania kontroli aparatu, wydanej przez producenta. Dla sprzętu

użytkowanego w zakładach górniczych w dniu wejścia w życie rozporządzenia należy

stosować dotychczasowe wzory ksiąg kontroli.

6.1. Książka kontroli, o której mowa w pkt. 6, zawiera:

1) nazwę zakładu górniczego;

2) okres prowadzenia księgi;

3) miejsce na wzory podpisów osób przeprowadzających kontrole;

4) ponumerowane kolejno karty kontroli aparatu.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

6.2. Karta kontroli przeznaczona dla jednego aparatu, umożliwia dokonanie następujących

wpisów:

1) nazwa aparatu, typ, nr identyfikacyjny (nr zakładowy lub nr fabryczny);

2) data kontroli;

3) rodzaj czynności kontrolnych;

4) wynik czynności kontrolnych wykonanych zgodnie z instrukcją kontroli aparatu;

5) uwagi dotyczące wyników kontroli aparatu, dokonanych napraw, wymiany części itp.;

6) stwierdzenie „aparat sprawny” lub „aparat niesprawny”;

7) własnoręczny podpis mechanika sprzętu ratowniczego;

8) w lewym górnym rogu karty powinien być zapis „Przeniesiono z karty nr…”, w prawym

dolnym rogu karty powinien być zapis „Przeniesiono na kartę nr…”.

6.3. Dla każdego aparatu należy przeznaczyć jedną kartę, a po zapisaniu całej karty dalsze zapisy

należy przenieść na najbliższą wolną kartę, przy czym na zapisanej karcie należy podać u dołu

numer kolejny karty, na którą przeniesiono ciąg dalszy zapisów dla danego aparatu. Na nowo

prowadzonej karcie należy podać u góry numer kolejny karty zapisanej.

Wzór księgi kontroli masek twarzowych do:

1) aparatów regeneracyjnych;

2) powietrznych butlowych

- ustala dostawca sprzętu w uzgodnieniu z podmiotem zawodowo trudniącym się

ratownictwem górniczym, na podstawie instrukcji obsługi lub użytkowania oraz instrukcji

przeprowadzania kontroli masek, wydanej przez producenta. Dla sprzętu użytkowanego w

zakładach górniczych w dniu wejścia w życie rozporządzenia należy stosować dotychczasowe

wzory ksiąg kontroli.

7.1. Księga kontroli, o której mowa w pkt. 7:

1) umożliwia wpisanie nazwy zakładu górniczego;

2) wskazuje okres prowadzenia księgi;

3) zawiera miejsca na wzory podpisów osób przeprowadzających kontrole;

4) posiada ponumerowane kolejno karty kontroli maski.

7.2. Karta kontroli przeznaczona dla jednej maski, umożliwia dokonanie następujących wpisów:

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

1) typ maski, nr identyfikacyjny (nr zakładowy lub nr fabryczny), data wprowadzenia do

ruchu;

2) data kontroli;

3) rodzaj czynności kontrolnych;

4) wykonane czynności (przegląd, konserwacja, naprawa, wymiana części);

5) wynik kontroli maski wykonany zgodnie z instrukcją kontroli (stan maski i szczelność);

6) własnoręczny podpis mechanika sprzętu ratowniczego;

7) w lewym górnym rogu karty powinien być zapis „Przeniesiono z karty nr…”, w prawym

dolnym rogu karty powinien być zapis „Przeniesiono na kartę nr…”.

7.3. Dla każdej maski należy przeznaczyć jedną kartę, a po zapisaniu całej karty dalsze zapisy

należy przenieść na najbliższą wolną kartę, przy czym na zapisanej karcie należy podać u dołu

numer kolejny karty, na którą przeniesiono ciąg dalszy zapisów dla danej maski. Na nowo

prowadzonej karcie należy podać u góry numer kolejny karty zapisanej.

Księga ewidencji ucieczkowych aparatów regeneracyjnych (wzór nr 6).

Księga przeglądów ucieczkowych aparatów regeneracyjnych (wzór nr 7).

10.

Książka kontroli urządzeń i sprzętu ratowniczego, dla których nie prowadzi się odrębnych

książek.

10.1.Rodzaje urządzeń i sprzętu ratowniczego, dla którego należy prowadzić książki kontroli,

ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.

10.2.Wzór książki ustala dostawca urządzeń lub sprzętu ratowniczego na podstawie instrukcji

obsługi lub użytkowania oraz instrukcji przeprowadzania kontroli, wydanej przez producenta.

Dla urządzeń lub sprzętu użytkowanego w zakładach górniczych w dniu wejścia w życie

rozporządzenia należy stosować dotychczasowe wzory książek kontroli.

10.3. Książka kontroli, o której mowa w pkt. 10:

1) umożliwia wpisanie nazwy zakładu górniczego;

2) wskazuje okres prowadzenia księgi;

3) zawiera miejsca na wzory podpisów osób przeprowadzających kontrole;

4) posiada ponumerowane kolejno karty kontroli maski.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

10.4.Karta kontroli przeznaczona dla jednego urządzenia lub sprzętu, umożliwia dokonanie

następujących wpisów:

1) nazwa i typ urządzenia lub sprzętu, nr identyfikacyjny (nr zakładowy lub nr fabryczny),

data wprowadzenia do ruchu, data wycofania;

2) data kontroli;

3) rodzaj czynności kontrolnych;

4) stan urządzenia lub sprzętu, wykonane czynności (przegląd, konserwacja, naprawa,

wymiana części);

5) wynik kontroli wykonany zgodnie z instrukcją kontroli;

6) własnoręczny podpis mechanika sprzętu ratowniczego.

11.

Księga pracy przetłaczarki tlenu.

11.1.Wzór księgi ustala dostawca przetłaczarki tlenu na podstawie instrukcji obsługi lub

użytkowania oraz instrukcji przeprowadzania kontroli, wydanej przez producenta. Dla

przetłaczarek tlenu użytkowanych w zakładach górniczych w dniu wejścia w życie

rozporządzenia należy stosować dotychczasowe wzory ksiąg pracy.

12.

W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego należy przechowywać atesty każdej dostawy

tlenu przeznaczonego do użycia w aparatach regeneracyjnych i ucieczkowych aparatach

regeneracyjnych. W karcie atestu tlenu należy ująć numery butli, w których dostarczono tlen.

13.

Księga ewidencji napełniania butli tlenem (wzór nr 8).

14.

Księga pracy sprężarki powietrza.

14.1.Wzór księgi ustala dostawca sprężarki powietrza na podstawie instrukcji obsługi lub

użytkowania oraz instrukcji przeprowadzania kontroli, wydanej przez producenta. Dla

sprężarek powietrza użytkowanych w zakładach górniczych w dniu wejścia w życie

rozporządzenia należy stosować dotychczasowe wzory ksiąg pracy.

15.

Księga ewidencji napełniania butli sprężonym powietrzem (wzór nr 9).

16.

Książka sprężeń w komorze dekompresyjnej (wzór nr 10).

17.

Książka czynności nurkowych (wzór nr 11).

18.

Książka prowadzenia akcji ratowniczej (wzór nr 12).

19.

Książka prowadzenia prac profilaktycznych (wzór nr 13).

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

20.

Karta udziału zastępu w akcji ratowniczej (wzór nr 14).

21.

Karta udziału zastępu w pracach profilaktycznych (wzór nr 15).

22.

Karta ratownika górniczego (wzór nr 16).

23.

Zobowiązanie kandydata na ratownika (wzór nr 17).

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Załącznik nr 3 do rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia….
(poz. ……)

ZASADY PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH W ZAKŁADACH GÓRNICZYCH

1. Akcja ratownicza w przypadku pożarów podziemnych w polach niemetanowych

1.1. Za akcję ratowniczą przeciwpożarową, zwaną dalej „akcją przeciwpożarową”, uznaje się

wszelkie prace prowadzone w celu:

1) ratowania ludzi zagrożonych w wyniku pożaru podziemnego;

2) ograniczenia rozwoju pożaru;

3) zlikwidowania pożaru;

4) otamowania wyrobisk, w których rejonie powstał pożar;

5) zacieśnienia lub likwidacji pola pożarowego;

6) usuwania skutków pożaru powstałego w wyniku wybuchu: metanu, pyłu węglowego lub

gazów pożarowych.

1.2. Kierownik akcji ratowniczej po zlokalizowaniu miejsca pożaru określa w szczególności:

strefę zagrożenia pożarowego, liczbę zagrożonych osób oraz podejmuje działania

zmierzające do ich wycofania ze strefy, uwzględniając zaistniałą sytuację wentylacyjną i

zagrożenie pożarowe.

1.3. Prace ratownicze, prowadzone w celu ratowania załogi oraz likwidacji pożaru, powinny

być wykonywane na podstawie planu akcji przeciwpożarowej, wpisanego do książki

prowadzenia akcji ratowniczej; książka ta powinna znajdować się u kierownika akcji.

1.3.1. Plan akcji przeciwpożarowej zawiera:

1) ustalenie granic strefy zagrożenia pożarowego i sposobu wycofania z niej osób;

2) zakres robót, jaki należy wykonać w celu likwidacji zagrożenia pożarowego;

3) ustalenia dotyczące środków technicznych niezbędnych do prowadzenia akcji

przeciwpożarowej oraz sposób jej organizacji;

4) liczbę osób zaangażowanych w kierowaniu akcją przeciwpożarową i liczbę zastępów

ratowniczych do wykonania zaplanowanych robót;

5) sposób kontroli zaplanowanych zadań;

6) przypuszczalny czas realizacji zadań.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

1.3.2. Plan akcji przeciwpożarowej powinien być na bieżąco korygowany i uwzględniać zmiany

mogące powstać podczas jej trwania.

1.4. W celu bieżącego rozpoznania stanu pożaru oraz występujących w strefie zagrożenia

zmian w składzie gazów oraz ich parametrów stanu, a także oceny zagrożenia

wybuchowego kierownik akcji ratowniczej powinien niezwłocznie zorganizować pomiar

parametrów fizykochemicznych powietrza i gazów pożarowych (skład chemiczny,

temperatura, wilgotność, prędkość, ilość). Dla zwiększenia kontroli stanu zagrożenia

pożarowego, a zwłaszcza dla oceny temperatury i masy zagrzanego węgla, należy pobierać

próby powietrza do precyzyjnych analiz chromatograficznych.

1.5. Do pomiarów składu chemicznego powietrza i gazów pożarowych powinny być przede

wszystkim stosowane urządzenia do zdalnego pobierania prób, współpracujące z

chromatografem gazowym lub innymi analizatorami gazów.

1.6. Pomiar składu chemicznego powietrza i gazów pożarowych prowadzi się także przy

użyciu:

1) prób pipetowych;

2) rurek wskaźnikowych;

3) przenośnych analizatorów gazów;

4) aparatury kontrolno-pomiarowej.

1.7. Pomiar temperatury powietrza i gazów pożarowych oraz górotworu prowadzi się przy

użyciu:

1) odpowiednich urządzeń zainstalowanych w miejscach określonych przez kierownika

akcji, zapewniających pomiary zdalne;

2) przyrządów przenośnych w szczególności termometrów, pirometrów, kamer

termowizyjnych w miejscach prowadzenia prac przez zastępy ratownicze.

1.8 Kierownik akcji ratowniczej wyznacza miejsca wykonania pomiarów, o których mowa

w pkt 1.4. oraz ich zakres umożliwiający pełną ocenę zmian przebiegu pożaru. Wyniki

pomiarów dokumentuje się.

1.9. Pomiary, o których mowa w pkt 1.5. w zakładach górniczych wydobywających kopaliny

palne, wykonuje pogotowie pomiarowe utrzymywane przez właściwą jednostkę

ratownictwa górniczego.

1.10.

Strefę zagrożenia pożarowego zabezpiecza się przed dostępem osób niebiorących udziału

w akcji ratowniczej w sposób trwały lub posterunkami na dojściach do strefy zagrożenia.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Lokalizacja posterunków powinna uwzględniać warunki lokalizacji bazy ratowniczej, o

których mowa w

§ 84 rozporządzenia.

1.11. Podczas akcji przeciwpożarowej sieć wentylacyjna zakładu górniczego powinna być

zabezpieczona przed przypadkowym otwarciem lub zamknięciem tam i śluz

wentylacyjnych, mających wpływ na zmiany potencjałów aerodynamicznych w sąsiedztwie

strefy zagrożonej, oraz przed przypadkowymi zmianami parametrów wentylatorów

głównych.

1.12. W razie występowania wysokiej temperatury dymów i gazów pożarowych ustala się

miejsca zagrożone powstaniem wtórnych ognisk pożarowych oraz sposób przeciwdziałania

temu zagrożeniu.

1.13. Podczas akcji przeciwpożarowej podejmowane są działania zmierzające do aktywnego

ugaszenia ognia, z zachowaniem warunków bezpieczeństwa ratowników. Kierownik akcji

ratowniczej po aktywnym ugaszeniu pożaru powinien ustalić sposób i częstotliwość

kontroli miejsca pożaru.

1.14. Jeżeli aktywna likwidacja pożaru nie jest możliwa, przystępuje się do izolacji rejonu pożaru

od czynnych wyrobisk zakładu górniczego tamami o konstrukcji przeciwwybuchowej.

1.15. Podczas akcji przeciwpożarowej podejmowane są działania zmierzające do wyrównywania

potencjału aerodynamicznego wokół pola pożarowego.

1.16. Tamy, o których mowa w pkt 1.14 w rejonach zagrożonych tąpaniami powinny być

budowane w miejscach, gdzie prawdopodobieństwo ich uszkodzenia jest najmniejsze.

1.17. Wszystkie prace ratownicze w strefie zagrożenia pożarowego wykonują zastępy

ratownicze. W strefie zagrożenia przebywać może tylko taka liczba zastępów, jaka jest

niezbędna do sprawnego wykonania zadania. Wszyscy ratownicy zatrudnieni w strefie

zagrożenia pożarowego powinni być ubrani w odzież lekką, przewiewną, odporną na

chwilowe działanie płomienia i posiadać środki ochrony indywidualnej.

2. Akcja ratownicza w przypadku pożarów podziemnych w polach metanowych

2.1. Podczas prowadzenia akcji ratowniczej przeciwpożarowej w polu metanowym stosuje się

zasady określone dla akcji ratowniczej w polu niemetanowym, a także wymagania, których

celem jest niedopuszczenie do wybuchu metanu i gazów pożarowych. Podczas

wyznaczania strefy zagrożenia pożarowego powinno się uwzględniać możliwość i zasięg

skutków ewentualnego wybuchu, poszerzając odpowiednio tę strefę.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

2.2. Podejmując decyzję o ograniczeniu ilości powietrza dopływającego do miejsca pożaru,

uwzględnia się możliwość:

1) wzrostu koncentracji metanu w prądzie wlotowym;

2) zwiększenia ilości wydzielającego się metanu do prądów powietrza w strefie zagrożenia

pożarowego;

3) dodatkowego wydzielania się metanu ze zrobów lub wyrobisk zbędnych;

4) zaburzenia funkcjonowania systemu odmetanowania.

2.3. W celu przeciwdziałania powstaniu zagrożenia wybuchowego w rejonie pożaru uwzględnia

się możliwość:

1) rozrzedzenia mieszanin gazowych przez zwiększenie ilości przepływającego powietrza;

2) ograniczenia przepływu powietrza przez ogniska pożaru;

3) ograniczenia zawartości tlenu w gazach pożarowych przez zastosowanie inertyzacji

atmosfery wszelkimi dostępnymi środkami.

2.4. W przypadku utworzenia się wybuchowych nagromadzeń metanu lub gazów pożarowych

w rejonie pożaru, powinny być niezwłocznie wycofane ze strefy zagrożenia pożarowego

wszystkie osoby zatrudnione w akcji przeciwpożarowej oraz podjęte środki dla usunięcia

tego zagrożenia.

2.5. Podczas prowadzenia akcji przeciwpożarowej nie przerywa się odmetanowania górotworu.

Proces odmetanowania w strefie zagrożenia pożarowego powinien być kontrolowany

poprzez wykonywanie pomiarów ilości i temperatury odsysanego gazu oraz zawartości w

nim metanu i tlenku węgla w rurociągach:

1) metanowych, przechodzących przez zaognione wyrobiska;

2) odprowadzających metan z tych ujęć, w których zakłócenie procesu odmetanowania

może spowodować wzrost zawartości metanu w wyrobiskach objętych pożarem, w

wyrobiskach z prądami powietrza kierowanymi do ogniska pożaru lub w wyrobiskach

odprowadzających gorące gazy pożarowe.

2.6. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia rurociągu przechodzącego przez rejon pożaru i

zmniejszenia w nim zawartości metanu, rurociąg powinien być zamknięty od strony stacji

odmetanowania i w miarę możliwości od strony ujęć metanu.

2.7. Podczas akcji przeciwpożarowej należy wykorzystać wszystkie dostępne środki do

aktywnego gaszenia ognia. Decyzja o aktywnym gaszeniu ognia w polach metanowych

powinna być szczegółowo przeanalizowana, tak aby nie spowodować dodatkowego

zagrożenia osób zatrudnionych w akcji. Równocześnie z gaszeniem pożaru środkami

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

aktywnymi wyznacza się miejsca na budowę tam pożarowych i transportuje materiały do

ich budowy.

2.8. Aktywne gaszenie ognia jest niedopuszczalne w warunkach:

1) powstania pożaru w bezpośrednim sąsiedztwie zrobów, w których mogą być

nagromadzone znaczne ilości metanu;

2) dużej metanowości bezwzględnej w rejonie pożaru, szczególnie w przypadkach

ograniczonego przepływu powietrza.

2.9.

W rejonie objętym skutkami wypływu metanu, wybuchów gazów i pyłu węglowego oraz

wyrzutu metanu i dwutlenku węgla, po powstaniu zagrożenia powinien być wyłączony

dopływ prądu elektrycznego w celu uniknięcia możliwości zainicjowania wybuchu lub

spowodowania zapalenia materiałów palnych przez uszkodzone przewody i urządzenia

elektryczne.

2.10. Sposoby budowy tam o konstrukcji przeciwwybuchowej

2.10.1. Tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej wykonuje się dla zabezpieczenia przed

przeniesieniem się wybuchu, od strony zrobów, zbędnych wyrobisk, w których mogą

wystąpić wybuchowe mieszaniny gazów palnych oraz pól pożarowych.

2.10.2. Tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej mogą być wykonane w postaci:

1) korków podsadzkowych;

2) korków wodnych;

3) korków podsadzkowych na bazie tamy organowej z dwustronnymi rozporami;

4) tamy z worków wypełnionych materiałami niepalnymi;

5) tamy ze spoiw szybkowiążących;

6) tamy o konstrukcji innej niż wyżej wymienione, odpowiednio udokumentowanej i

pozytywnie zaopiniowanej przez jednostkę ratownictwa górniczego.

2.10.3. Tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej, z wyjątkiem korków wodnych i podsadzkowych

wyposaża się w:

przepust tamowy Ø

min.

- 800 mm umożliwiający przewietrzanie i komunikację z

przestrzenią izolowaną, wyposażony w obudowę przeciwwybuchową o konstrukcji

umożliwiającej zamknięcie od strony izolowanego pola lub od strony dojścia do pola i

zapewniającej odporność na ciśnienie fali wybuchu o wartości 1 MPa;

rury kontrolne Ø

min.

- ½’’, umożliwiające sprawdzanie parametrów atmosfery

w izolowanej przestrzeni, zabudowane na ¾ wysokości wyrobiska;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

rurociąg odwadniający Ø

min.

- 80 mm wraz z syfonem i koszem;

rury tłoczne Ø

min.

- 50 mm do podsadzania korka;

rurę Ø

min.

- 50 mm odpowietrzającą podsadzaną przestrzeń;

jednostronnie zaślepione rurociągi technologiczne Ø

min.

- 80 mm, w tym do

podawania gazów inertnych.

2.10.4. Podczas akcji ratowniczej, sposób zabezpieczenia wyrobisk tamami o konstrukcji

przeciwwybuchowej ustala kierownik akcji ratowniczej.

2.10.5. W ramach profilaktyki pożarowej decyzję w zakresie określonym w pkt 2.10.4. podejmuje

kierownik ruchu zakładu górniczego.

2.11. Lokalizacja tam o konstrukcji przeciwwybuchowej, warunki ich doboru oraz kontroli

2.11.1. Kierownik akcji ratowniczej, po zasięgnięciu opinii specjalistów w sztabie akcji, wyznacza

wyrobiska, w których powinny być budowane tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej.

2.11.2 Kierownik akcji pod ziemią wyznacza miejsca budowy tam w wyrobiskach, o których

mowa w pkt 2.11.1.

2.11.3. Wyznaczając miejsca budowy tam, o których mowa w pkt 2.11.2., uwzględnia się

w szczególności:

1) warunki naturalne i techniczne w wyrobisku, a w szczególności stan górotworu i

obudowy wyrobiska;

2) możliwość zastosowania gazów inertnych do gaszenia pożaru ;

3) konieczność lokalizacji tamy, jak najbliżej ogniska pożaru;

4) możliwość wykonania komór dla wyrównania ciśnień w izolowanym polu pożarowym.

2.12. Podstawowe warunki wyboru tam o konstrukcji przeciwwybuchowej i przepustów

tamowych.

2.12.1. Kierownik akcji ratowniczej, w uzgodnieniu z przedstawicielem jednostki ratownictwa,

wybiera rodzaj tam o konstrukcji przeciwwybuchowej i sposób ich wykonania, biorąc pod

uwagę możliwości techniczne zakładu górniczego.

2.12.2. W przypadku górotworu słabego i spękanego powinny być stosowane korki podsadzkowe

o odpowiedniej długości lub w zależności od warunków geologiczno-górniczych, korki

wodne.

2.12.3. Kierownik akcji ratowniczej ustala liczbę przepustów tamowych instalowanych w tamie o

konstrukcji przeciwwybuchowej, w zależności od stanu zagrożenia wybuchowego w

rejonie pożaru oraz od warunków górniczych.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

2.12.4.Montaż obudowy przeciwwybuchowej przepustu tamowego powinien być wykonany

zgodnie z instrukcją producenta.

2.13. Kontrola tam o konstrukcji przeciwwybuchowej

2.13.1. Tamę o konstrukcji przeciwwybuchowej kontroluje się w trakcie jej wykonywania, biorąc

pod uwagę w szczególności:

1) stan oryglowania i rozparcia tamy;

2) wypełnienie tamy materiałem podsadzkowym lub stopień zalania muldy wodą;

3) możliwość uzyskania należytej szczelności zamknięć przepustów tamowych;

4) stan wyposażenia tamy i stan podłączeń do przyrządów kontrolno-pomiarowych.

2.13.2 Kontrole, o których mowa w pkt 2.13.1., przeprowadza:

1) zastępowy zastępu ratowniczego;

2) osoby wyznaczone przez kierownika akcji ratowniczej;

3) przedstawiciel jednostki ratownictwa.

2.13.3. Kontrolę tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej, w strefie zagrożenia pożarowego,

przeprowadzają wyłącznie ratownicy górniczy.

2.13.4. Kierownik akcji ratowniczej, przed podjęciem decyzji o zamknięciu przepustów tamowych

zabudowanych w tamach o konstrukcji przeciwwybuchowej powinien mieć informacje

o składzie chemicznym gazów z miejsc istotnych dla przebiegu akcji ratowniczej oraz zza

tam wlotowych i wylotowych z rejonu pożaru.

2.13.5. Miejsca istotne dla przebiegu akcji ratowniczej, w których należy zbadać skład chemiczny

gazów w sytuacji o której mowa w pkt. 2.13.4. określa kierownik akcji ratowniczej.

2.13.6. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala częstotliwość i zakres kontroli tam

o konstrukcji przeciwwybuchowej po ich wykonaniu i zamknięciu.

2.13.7. Przepusty w tamach o konstrukcji przeciwwybuchowej w wlotowych i wylotowych

prądach powietrza z rejonu pożaru powinny być zamykane jednocześnie.

2.13.8. Przed przystąpieniem do zamykania przepustów w tamach przeciwwybuchowych

powinno się wycofać ze strefy zagrożenia pożarowego wszystkie osoby zatrudnione

w akcji pożarowej, z wyjątkiem zastępów ratowniczych niezbędnych do zamknięcia

przepustów w tamach.

2.13.9. Podczas zamykania przepustów w tamach, o których mowa w pkt 2.13.6. w strefie

zagrożenia nie mogą być wykonywane żadne inne prace; zastępy ratownicze po wykonaniu

zadania powinny być wycofane natychmiast do bazy ratowniczej.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

2.13.10.

Wejście do strefy zagrożenia pożarowego, po zamknięciu tam, o których mowa w

pkt 2.13.6. jest dozwolone po obniżeniu zawartości tlenu w utworzonym polu pożarowym

poniżej 8 % lub po upływie czasu wyznaczonego, w zależności od objętości pola

pożarowego i wydzielania się metanu, przy czym czas wyznaczony nie może być krótszy

od 12 godzin. Dwunastogodzinny czas wyczekiwania nie musi być dotrzymany, jeżeli

wyniki pomiarów składu gazów w polu pożarowym wskazują, że nie istnieje możliwość

wybuchu tych gazów.

2.13.11 Po zamknięciu tam, o których mowa w pkt 2.13.6 prowadzi się zdalną kontrolę

parametrów gazów w otamowanej przestrzeni. Jeżeli wyniki analiz składu gazów w

otamowanej przestrzeni, po jej zamknięciu, wskazują stężenie wybuchowe, w rejonie

strefy zagrożonej mogą być prowadzone wyłącznie prace zmierzające do neutralizacji

atmosfery, w trybie akcji przeciwpożarowej.

2.13.12. Otwieranie pola pożarowego jest dopuszczalne tylko pod warunkiem stosowania

wymagań dotyczących prowadzenia akcji przeciwpożarowej.

2.13.13.Plan akcji przeciwpożarowej, opracowany w celu otwarcia (zacieśnienia) pola

pożarowego, określa w szczególności:

sposób kontroli parametrów gazów w polu pożarowym;

sposób kontroli temperatury i wilgotności powietrza w polu pożarowym;

sposób zwalczania zagrożenia wybuchu metanu i gazów pożarowych oraz sposób

ochrony ludzi przed działaniem podwyższonej temperatury powietrza.

2.13.14 Po otwarciu przepustów w tamach, o których mowa w pkt 2.13.6. (przepustów w tych

tamach) i wznowieniu przewietrzania wyrobisk w polu pożarowym powinno się wycofać,

poza strefę zagrożenia pożarowego, wszystkie osoby zatrudnione w akcji pożarowej oraz

prowadzić zdalną kontrolę zawartości gazów w polu pożarowym i ilości powietrza

przepływającego przez to pole. Wejście do otwartego pola pożarowego, w którym

wznowiono przewietrzanie, oraz do strefy zagrożenia pożarowego, wyznaczonej dla tego

pola, może nastąpić po upływie czasu określonego przez kierownika akcji ratowniczej.

2.14. Akcja ratownicza w przypadku pożaru w ślepym wyrobisku z wentylacją lutniową

2.14.1. Po stwierdzeniu pożaru w ślepym wyrobisku przewietrzanym za pomocą wentylacji

lutniowej powinny być natychmiast podjęte działania w celu wyprowadzenia ludzi do

bezpiecznego rejonu.

2.14.2. Jeżeli niemożliwe jest aktywne ugaszenie ognia, podejmuje się działania zmierzające do

jego izolacji przez tamowanie wyrobiska.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

2.14.3. Stan zagrożenia wybuchowego gazów pożarowych powinien być w sposób systematyczny

zdalnie kontrolowany.

2.14.4. W przypadku stwierdzenia w ślepym wyrobisku zagrożenia wybuchem gazów

pożarowych, prace związane z likwidacją zagrożenia powinny być prowadzone z miejsc,

które nie zostaną dotknięte skutkami ewentualnego wybuchu.

2.14.5. Kierownik akcji ratowniczej, podczas trwania akcji ratowniczej podejmując decyzję

o zatrzymaniu przewietrzania ślepego wyrobiska w polu metanowym, ustala sposób

zabezpieczenia przed zagrożeniem wybuchem gazów pożarowych lub metanu.

2.14.6. Podczas prowadzenia prac zmierzających do likwidacji pożaru w ślepym wyrobisku

stosuje się odpowiednio wymagania określone w niniejszym załączniku.

3. Akcja ratownicza prowadzona w trudnych warunkach mikroklimatu w podziemnych

zakładach górniczych.

3.1. Prace wykonywane przez ratowników górniczych w aparatach regeneracyjnych albo

powietrznych butlowych podczas akcji ratowniczych:

a) w warunkach temperatury powyżej 25

C, mierzonej termometrem suchym i wilgotności

względnej powyżej 50 %, w ubraniach z włókien chemicznych,

b) w warunkach temperatury powyżej 30

C mierzonej termometrem suchym i wilgotności

względnej powyżej 60 %, w ubraniach z włókien naturalnych,

należy traktować jako akcje ratownicze prowadzone w trudnych warunkach mikroklimatu.

3.2 Podczas akcji ratowniczej prowadzonej w trudnych warunkach mikroklimatu kierownik

akcji ratowniczej jest zobowiązany podjąć działania poprawiające zarówno komfort

oddychania w aparatach regeneracyjnych jak i warunki mikroklimatu w miejscu pracy

ratowników. Zakres tych działań i środki techniczne do ich realizacji, kierownik akcji

ratowniczej powinien skonsultować z przedstawicielem właściwej jednostki ratownictwa,

pracującym w sztabie akcji ratowniczej i polecić ich odnotowanie w książce prowadzenia

akcji ratowniczej.

3.3. Prace wykonywane przez ratowników górniczych w akcjach ratowniczych w aparatach

regeneracyjnych, bez stosowania środków poprawiających komfort oddychania i warunki

mikroklimatu w miejscu pracy ratowników, można prowadzić wyłącznie w atmosferze, w

której temperatura mierzona termometrem suchym nie przekracza 35

C i wilgotność

względna nie przekracza 60 %.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.4. Od zasady stosowania środków poprawiających zarówno komfort oddychania jak i warunki

mikroklimatu w miejscu pracy ratowników można odstąpić:

- w razie konieczności ratowania życia ludzkiego,

- gdy miejsce prowadzonych prac ratowniczych znajduje się w odległości nie większej

niż 20 metrów od świeżego prądu powietrza i w warunkach dobrej widoczności.

3.5. Zastęp zatrudniony w akcji ratowniczej w trudnych warunkach mikroklimatu, niezależnie

od podstawowego wyposażenia do wykonywania zadania, powinien posiadać przyrządy do

pomiaru temperatury i wilgotności względnej powietrza.

3.6. Do prac w trudnych warunkach mikroklimatu należy zatrudniać wyłącznie ratowników

górniczych, którzy zostali przebadani w bazie ratowniczej przez lekarza i tylko wtedy, gdy

nie stwierdził on przeciwwskazań do ich pracy w takich warunkach. W obecności lekarza

ratownicy powinni potwierdzić, że są w pełni sił fizycznych, a lekarz powinien o tym

poinformować kierownika akcji pod ziemią.

3.7. Dla kwalifikacji prac wykonywanych przez ratowników podczas akcji należy się opierać na

tabeli nr 1 określającej orientacyjne wartości wydatków energetycznych u ratowników

górniczych podczas wykonywania typowych czynności ratowniczych.

3.8. Przy wykonywaniu prac w trudnych warunkach mikroklimatu ratownicy powinni być

ubrani w odzież ochronną z włókien naturalnych a maksymalne czasy pracy ratowników w

tych warunkach określone są w tabelach nr 2 i 3.

3.9. W razie konieczności używania ubrań ochronnych z włókien chemicznych w akcji

ratowniczej prowadzonej w trudnych warunkach mikroklimatu, należy przyjmować

maksymalny czas pracy ratowników górniczych określony w tabeli nr 4.

3.10. Czasy pracy podane w tabelach nr 2,3 i 4 należy odpowiednio skracać, gdy oprócz

trudnych warunków mikroklimatu występują inne utrudnienia w miejscu pracy lub na

drodze dojścia albo powrotu do lub z tego miejsca.

3.11. Podczas pracy zastępu, zastępowy zobowiązany jest do bieżącej kontroli wilgotności

względnej i temperatury otoczenia na wysokości twarzy, z częstotliwością określoną przez

kierownika akcji na dole. W razie, gdy temperatura otoczenia wzrośnie o ponad 3ºC,

zastępowy powinien podjąć decyzję o wycofaniu zastępu do bazy, informując o tym

kierownika akcji na dole.

3.12. Ratownicy zastępu podczas wykonywania pracy w trudnych warunkach mikroklimatu

powinni badać tętno. Zastępowy zobowiązany jest polecać badanie tętna u każdego

z ratowników. Polecenie takie wydawać może również kierownik akcji pod ziemią.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3.13. Jeżeli u któregoś z ratowników zastępu nastąpiło przekroczenie wartości tętna ponad 140

uderzeń/minutę, ratownik ten musi do następnej kontroli tętna wypoczywać bez

obciążenia. Jeżeli po kolejnej kontroli, tętno to nie obniży się, zastępowy powinien podjąć

decyzje o wycofaniu zastępu do bazy.

3.14. W razie ratowania życia ludzkiego drugi zastęp ubezpieczający może znajdować się pod

ziemią w drodze do bazy.

3.15. W trudnych warunkach mikroklimatu ratownik może być zatrudniony tylko jeden raz w

ciągu 24 godzin. Od zasady tej można odstąpić jedynie w razie nagłej konieczności

ratowania życia ludzkiego lub w innych uzasadnionych przypadkach, gdy lekarz w bazie

nie stwierdzi przeciwwskazań do ponownego zatrudnienia ratowników.

3.16. Ratownicy zatrudnieni przy wykonywaniu pracy w trudnych warunkach mikroklimatu są

obowiązani zgłosić zastępowemu każdy objaw zmiany samopoczucia, a w szczególności:

zawroty głowy, bóle głowy, bóle kończyn, zaburzenia wzroku i słuchu oraz mdłości.

Zastępowy po zgłoszeniu przez ratownika takich objawów jest obowiązany natychmiast

wycofać zastęp, powiadamiając o tym kierownika akcji pod ziemią.

3.17. W przypadku prowadzenia akcji ratowniczej w temperaturze powyżej 33

C mierzonej

termometrem suchym, bez użycia aparatów regeneracyjnych, czasy pracy podane w

tabelach nr 2,3 i 4 można wydłużyć do 25 %.

3.18. W planie akcji ratowniczej należy wziąć pod uwagę zastosowanie środków

zapobiegawczych na wypadek konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w trudnych

warunkach mikroklimatu.

3.19. W akcjach ratowniczych prowadzonych w trudnych warunkach mikroklimatu mogą być

stosowane aparaty regeneracyjne i powietrzne butlowe, nie ujęte w tabelach nr 2, 3 i 4

posiadającą ocenę typu WE wydaną przez jednostkę notyfikowaną.

3.20. Wartości wydatków energetycznych u ratowników górniczych podczas wykonywania

typowych czynności ratowniczych (praca w aparacie regeneracyjnym)

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Tabela Nr 1

Wydatek energetyczny w (W/m

)

przy wilgotności względnej w %

Lp.

Rodzaj czynności

100

Budowa tamy murowej

180

195

210

226

241

256

Penetracja wyrobiska kąt 5

z prędkością 4km/h

203

218

233

249

264

279

Penetracja niskiego i stromego

wyrobiska

272

287

303

318

333

348

Transport kostki

278

293

308

324

339

354

Cięcie drewna

296

312

327

342

357

372

Transport na noszach

317

333

348

363

378

393

1) Praca lekka:

100 ÷ 165 W/m

2) Praca umiarkowana:

165 ÷ 230 W/m

3) Praca ciężka:

230 ÷ 290 W/m

4) Praca bardzo ciężka:

> 290 W/m

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Tabela nr 2

Tabela bezpiecznego czasu pracy przy obciążeniu pracą umiarkowaną

w ubraniu z włókien naturalnych

-7

-4

-7

-4

-7

-4

Temperatura

[

95%

85%

70%

120

101

120

106

117

103

120

112

120

110

100

112

120

105

Maksymalny czas przebywania w akcji dla aparatów tlenowych 120 min.

a dla aparatu powietrznego 90 min.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Tabela Nr 3

Tabela bezpiecznego czasu pracy przy obciążeniu pracą ciężką

w ubraniu z włókien naturalnych

-7

-4

-7

-4

-7

-4

Temperatura

[

95%

85%

70%

120

107

120

111

105

120

117

115

120

103

104

106

120

111

104

Maksymalny czas przebywania w akcji dla aparatów tlenowych 120 min.

a dla aparatu powietrznego 90 min.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Tabela Nr 4

Tabela bezpiecznego czasu pracy przy obciążeniu pracą ciężką

w ubraniu z włókien chemicznych

-7

-4

-7

-4

-7

-4

Temperatura

[

95%

90%

85%

120

115

105

120

118

114

120

105

103

114

110

120

118

117

119

106

101

107

* dotyczy aparatów BR-4EP ze schładzaczem powietrza z wkładem lodowym,
** aparat powietrzny z zapasem powietrza minimum 4000dcm

Maksymalny czas przebywania w akcji dla aparatów tlenowych 120 min.

a dla aparatu powietrznego 90 min.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Akcja ratownicza prowadzona w sytuacji jednoczesnego występowania kilku zagrożeń.

4.1.

Przez akcję ratowniczą prowadzoną w sytuacji jednoczesnego występowania kilku

zagrożeń należy rozumieć prowadzenie akcji ratowniczej w przypadku wystąpienia

równocześnie co najmniej dwóch zagrożeń górniczych, w szczególności: tąpaniami,

zawałowego, pożarowego, metanowego, wyrzutami gazów i skał, przekroczenia

dopuszczalnych stężeń gazów w przekrojach wyrobisk, wodnego, wybuchem pyłu

węglowego, klimatycznego, erupcyjnego, siarkowodorowego.

4.2.

Kierownik akcji ratowniczej sprawdza, jakie zagrożenia równocześnie występują lub mogą

wystąpić i jakie są ich wzajemne oddziaływania oraz dostosować do występujących

zagrożeń prowadzenie akcji ratowniczej.

4.3.

W zależności od rodzaju zagrożeń, podczas prowadzenia akcji ratowniczej należy zatrudnić

zastępy jednostek ratownictwa górniczego, wyspecjalizowane w zwalczaniu danego

zagrożenia.

4.4.

W przypadku ratowania ludzi, jeżeli miejsce lokalizacji bazy ratowniczej ze względów

organizacyjnych i technicznych jest oddalone od miejsca prowadzenia akcji, dopuszcza się

założenie podbazy.

4.5.

Kierownik akcji ratowniczej, w konsultacji ze sztabem akcji, podejmuje decyzję o

założeniu podbazy oraz jej obsadzie i wyposażeniu.

4.6.

Podbaza powinna być zlokalizowana w miejscu z ustabilizowanym prądem powietrza,

zapewniającym możliwość wykonywania pomiarów stężenia gazów, zapewniać warunki

dla szybkiego wycofania obsady podbazy i posiadać łączność z bazą.

5. Akcja ratownicza prowadzona w sytuacji z awarii energomechanicznej.

5.1. Podczas kierowania akcjami ratowniczymi związanymi z awariami energomechanicznymi

przepisy dotyczące kierownika akcji na dole, sztabu akcji i organizacji bazy ratowniczej

stosuje się odpowiednio.

5.2. Kierownik akcji ratowniczej powinien ustalić skład zespołów pracowniczych, które

uczestniczyć będą w usuwaniu skutków awarii.

5.3. W przypadku konieczności, w ramach akcji ratowniczej, pogotowie specjalistyczne

przewoźnych wyciągów awaryjnych włącza się do wykonywania następujących prac:

1) ewakuacji ludzi w szybie podczas awarii urządzeń wyciągowych;

2) kontroli stanu szybu i jego wyposażenia, gdy wystąpi awaria urządzenia wyciągowego;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3) kontroli szybu, w którym brak jest urządzeń wyciągowych;

4) naprawy urządzeń i wyposażenia szybu, w sytuacji gdy wystąpi awaria urządzenia

wyciągowego w razie braku takiego urządzenia w szybie.

5.4. Wszystkie prace związane z montażem i obsługą urządzeń pogotowia przewoźnych

wyciągów ratowniczych wykonują specjaliści pogotowia.

5.5. W rejonie wykonywania prac ratowniczych związanych z awariami energomechanicznymi

przebywają wyłącznie pracownicy zatrudnieni przy wykonywaniu i kontroli tych prac.

5.6. Miejsce, w którym prowadzone są prace ratownicze, powinno być odpowiednio oświetlone.

5.7. Prac ratownicze w wyrobiskach pionowych lub o dużym nachyleniu wykonują

specjalistyczne zastępy ratownicze.

5.8. W

przypadku

konieczności

prowadzenia

akcji

likwidacji

skutków

awarii

energomechanicznych w warunkach wystąpienia innych zagrożeń: gazowego, pożarowego,

wodnego i zawału skał, przepisy obowiązujące przy prowadzaniu akcji ratowniczych

związanych z tymi zagrożeniami należy stosować odpowiednio.

6. Akcja ratownicza w trudnych warunkach cieplnych w zakładach górniczych

wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi

6.1.

Za akcję ratowniczą w trudnych warunkach cieplnych, z wyjątkiem pożarów, uznaje się

prace przeprowadzane przez ratowników górniczych w celu ratowania życia ludzkiego

bądź likwidacji zagrożeń, gdy temperatura w miejscu akcji przekracza 40 °C.

6.2 Wszelkie prace, prowadzone w warunkach o których mowa w pkt. 6.1.,wykonywane są przez

ratowników górniczych w izolujących kombinezonach gazoszczelnych i kwasoodpornych.

6.3.

Podczas wykonywania prac ratowniczych w trudnych warunkach cieplnych czas pracy

zastępu w akcji powinien być odpowiednio skrócony; czas ten określa kierownik akcji na

podstawie wyników pomiaru temperatury w miejscu prowadzonej akcji.

6.4.

Ratownicy używają odpowiednich ubrań izolujących, w zależności od temperatury

występującej w miejscu prowadzenia akcji ratowniczej.

6.4.1. W temperaturze do 60 °C, w górnictwie otworowym siarki, ratownik używa ubrania

kwasoodpornego i gazoszczelnego oraz powinien być wyposażony w aparat powietrzny

butlowy na ubranie lub zasilany powietrzem z aparatu wężowego.

6.4.2. W temperaturze powyżej 60 °C ratownik powinien być zabezpieczony ubraniem

gazoszczelnym i kwasoodpornym oraz powinien być wyposażony w aparat powietrzny

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

butlowy pod ubranie; o potrzebie zastosowania urządzenia klimatyzacyjnego decyduje

kierownik akcji ratowniczej.

6.5.

Ratownicy górniczy podczas akcji przeprowadzanej w trudnych warunkach cieplnych

powinni zgłaszać zastępowemu każdy objaw przegrzania organizmu, w szczególności

zawroty i bóle głowy, bóle kończyn, zaburzenia wzroku lub słuchu oraz mdłości. Po

otrzymaniu takiego zgłoszenia od ratowników zastępowy natychmiast wycofuje cały

zastęp do bazy.

6.6.

Dla ratowników górniczych powracających do bazy, po wykonaniu prac w trudnych

warunkach cieplnych, powinny być przygotowane w bazie: odzież na wymianę, koce i

ciepłe napoje.

6.7.

W celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy zastępu w trudnych warunkach cieplnych

powinno się wykorzystać wszelkie możliwe środki do obniżenia temperatury, a w razie

bardzo silnego promieniowania cieplnego korzystać ze środków ochrony, takich jak

ekrany, tarcze osłonowe, ubrania żaroodporne lub przeciwpłomienne.

6.8.

Ratownicy górniczy kierowani do prac w trudnych warunkach cieplnych, wyposażeni w

ochronne kombinezony gazoszczelne, powinni być każdorazowo pouczeni przez

kierownika bazy o sposobie pracy w kombinezonie.

7. Akcja ratownicza prowadzona w sytuacji zalania wodą, zatopienia oraz powstania
zapadlisk

7.1.

Za akcję ratowniczą prowadzona w sytuacji zalania wodą, zatopienia oraz powstania

zapadlisk uznaje się wszelkie prace wykonywane przez ratowników lub pracowników

zakładu górniczego w celu ratowania ludzi, zabezpieczenia urządzeń i wyposażenia

zakładu.

7.2.

Kierownik akcji ratowniczej wyznacza strefy zagrożenia wodnego. W strefie tej

przebywają tylko osoby biorące udział bezpośrednio w akcji ratowniczej.

7.3.

W przypadku zatopienia obiektu, w akcji ratowniczej biorą udział pracownicy zakładu oraz

ratownicy górniczy. Ratownicy górniczy wykonują w szczególności zadania związane

z obsługą urządzeń i sprzętu specjalnie przygotowanego do usuwania skutków zatopienia.

7.4.

Kierownik akcji ratowniczej sprawdza możliwość dalszego zatopienia zakładu. Po

ustaleniu, że nie istnieje takie niebezpieczeństwo, dokonuje on podziału na grupy osób

biorących udział w akcji i rozdziela zadania między poszczególne grupy.

7.5.

Akcję ratowniczą w przypadku zatopienia, prowadzi się wszelkimi dostępnymi środkami,

w szczególności przy użyciu:

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

1) sprzętu i urządzeń do zatrzymywania dopływu wody i jej usuwania;

2) techniki nurkowania.

7.6.

Przy stosowaniu techniki nurkowania podczas prowadzenia akcji ratowniczej wykorzystuje

się specjalistyczne zastępy ratowników nurków.

7.7.

Akcję ratowania ludzi rozpoczyna się od ustalenia miejsca, w którym znajdują się

zagrożeni ludzie, i prowadzi do czasu ich uwolnienia.

7.8.

Jeżeli w wyniku zatopienia powstały gazy szkodliwe lub występuje przedostawanie się

substancji szkodliwych do atmosfery, prace w strefie zagrożenia powinny być prowadzone

wyłącznie przez ratowników, z użyciem aparatów regeneracyjnych lub powietrznych

butlowych.

7.9.

Przy zasypywaniu zapadlisk powstałych na polu otworowym lub przy przemieszczaniu mas

podsadzkowych w szczególności:

1) wyznacza się osoby prowadzące obserwację krawędzi zapadliska;

2) określa i zabezpiecza strefę wpływów i oddziaływania zapadliska;

3) wyznacza drogi dojazdowe i miejsca, do których można dojeżdżać ciężkim sprzętem;

4) podejmuje prace zabezpieczające zagrożony obiekt oraz prace likwidacyjne zapadliska,

w zależności od występujących zagrożeń;

5) ustala zasady bezpiecznej pracy ludzi oraz sposób ich ubezpieczania.

8. Akcja ratownicza w sytuacji wystąpienia erupcji płynu złożowego oraz pożaru przy

poszukiwaniu i wydobywaniu ropy naftowej i gazu ziemnego

8.1. Podczas pracy ratowników w sytuacji wystąpienia erupcji płynu złożowego oraz pożaru

przy poszukiwaniu i wydobywaniu ropy naftowej i gazu ziemnego przestrzegać należy

w szczególności następujących zasad:

1) prowadzenie prac w temperaturze, poniżej — 15 °C należy ograniczyć jedynie do tych

prac, których wykonanie jest niezbędne dla prowadzenia akcji ratowniczej;

2) kierownik akcji ratowniczej decyduje o użyciu ubrań gazoszczelnych podczas prac

prowadzonych w atmosferze zawierającej H

3) jeżeli w miejscu pracy stężenie par i gazów palnych przekracza 20 % dolnej granicy

wybuchowości, eliminuje się urządzenia i sprzęt mogący powodować iskrzenie i

podejmuje decyzję dotyczącą ewentualnego wycofania zastępu ratowniczego;

4) prace pod strumieniem wypływającej z otworu ropy można prowadzić po wyposażeniu

ratowników górniczych w ubrania ochronne nieelektryzujące i olejowo odporne;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5) ratowników należy wyposażyć w ochronniki słuchu oraz określić dla nich dopuszczalny

czas przebywania w strefie o dużym natężeniu hałasu;

6) w warunkach zagrożenia wybuchem, zastęp powinien pracować w odzieży i obuwiu

niepowodujących iskrzenia;

7) w warunkach zagrożenia termicznego, pochodzącego od wypływającej z otworu cieczy

o wysokiej temperaturze, ratowników wyposaża się w ubrania zabezpieczające przed

działaniem temperatury oraz ubrania ochronne wodoszczelne;

8) podczas pracy w trudnych warunkach czas odpoczynku nie powinien być krótszy od

czasu pracy;

9) przy znanym i kontrolowanym stężeniu gazów toksycznych dopuszcza się udział w akcji

pracowników niebędących ratownikami górniczymi, zgodnie z zasadami określonymi

przez kierownika akcji ratowniczej.

8.2. Podczas erupcji otwartej gazu ziemnego, prowadząc akcję ratowniczą, w szczególności:

1) wyznacza się strefę zagrożenia wybuchem;

2) określa się wielkość natężenia hałasu i wyznacza ewentualną strefę natężenia

niebezpiecznego dla zdrowia;

3) zapewnia się odpowiednią ilość środków zabezpieczających ratowników oraz służby

pomocnicze przed działaniem hałasu;

4) prowadzi się w obrębie stanowisk pracy ciągły pomiar stężeń wybuchowych i

zawartości tlenu w powietrzu;

5) prowadzi się prace ratownicze z użyciem narzędzi nieiskrzących;

6) powinien być obniżony stan zagrożenia wybuchem;

7) przygotowuje się urządzenia zabezpieczające wylot otworu oraz sprzęt do

naprowadzenia go na strumień gazu;

8) przystępuje się do opanowania wypływu.

8.3. Podczas erupcji otwartej ropy naftowej (wody złożowej), prowadząc akcję ratowniczą, w

szczególności:

1) wyznacza się strefę zagrożenia;

2) zabezpiecza istniejące cieki wodne przed przedostaniem się do nich ropy (wody

złożowej);

3) wykonuje obwałowania, wykorzystując istniejące zagłębienia terenu;

4) organizuje środki do transportu ropy z miejsca jej gromadzenia;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5) przygotowuje się sprzęt i narzędzia służące do zamknięcia wylotu otworu;

6) podczas prowadzenia prac ratunkowych w obrębie rozlewisk ropy naftowej, w obrębie

miejsc pracy, powinna być położona piana gaśnicza;

7) prowadzi się ciągłą kontrolę wybuchowości.

8.4. Podczas erupcji otwartej płynu złożowego z zawartością siarkowodoru:

1) wykonuje się zadania określone w pkt 4.18 lub 4.19;

2) określa się strefę zagrożenia i skażenia toksycznego;

3) prace ratownicze prowadzi się z użyciem sprzętu ochrony układu oddechowego (nie

stosuje się aparatów regeneracyjnych);

4) przeprowadza się stałą lub okresową ewakuację okolicznej ludności, w zależności od

powstałych zagrożeń;

5) neutralizuje się siarkowodór w płynie złożowym, w miejscach jego nagromadzeń.

8.5. Podczas zagrożenia pożarowego przy erupcji otwartej płynu złożowego kierownik akcji

powinien:

1) określić skład oraz objętość wypływającego płynu złożowego, rodzaj i kształt strugi oraz

zagrożenia mogące spowodować pożar;

2) podjąć działania zapobiegające pożarowi przez eliminowanie zagrożeń i obniżenie

zapalności płynu złożowego wypływającego z otworu;

3) przygotować obiekt do prowadzenia akcji gaśniczej;

4) ustalić współdziałanie odpowiednich jednostek na wypadek pożaru, zgodnie z planem

ratownictwa oraz planem ochrony przeciwpożarowej.

8.6. Jeżeli powstanie pożar, kierownik akcji ratowniczej powinien:

1) dokonać oceny zagrożenia oraz podjąć działania możliwe do wykonania w pierwszej

fazie pożaru, obejmujące:

a) ewakuację ludzi przebywających w zasięgu zagrożenia,

b) podjęcie akcji gaśniczej środkami gaśniczymi, dostępnymi w obiekcie,

c) wyznaczenie strefy zagrożenia;

2) zapewnić przygotowanie obiektu do właściwej akcji gaśniczej poprzez:

a) oczyszczenie terenu pożaru z zabudowy pomocniczej, zniszczonych elementów

konstrukcji,

b) wykonanie w przypadku erupcji ropy naftowej obwałowania obiektu i systemu jej

doprowadzania,

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

c) zabezpieczenie odpowiedniej ilości wody i innych środków gaśniczych,

d) wezwanie odpowiednich jednostek wyspecjalizowanych w gaszeniu pożarów;

3) ustalić podstawowe etapy gaszenia pożaru, obejmujące:

a) wstępne ochładzanie terenu pożaru, gaszenie lokalnych ognisk pożaru oraz

przygotowanie do gaszenia właściwego,

b) właściwe gaszenie płonącej strugi z doborem metody działania oraz zastosowanych

rodków gaśniczych,

c) końcowe ochładzanie.

8.7. Podczas prowadzenia akcji ratowniczej należy przestrzegać następujących zasad:

1) współdziałanie służb biorących udział w akcji powinno przebiegać według ustalonego

planu;

2) sprzęt użyty do działań ratowniczo-gaśniczych powinien mieć zapewnioną możliwość

przemieszczania;

3) przed każdą czynnością przeprowadza się krótki instruktaż dla jej uczestników; operacje

bardziej skomplikowane lub szczególnie niebezpieczne powinny być wcześniej

przećwiczone na innym terenie;

4) po ugaszeniu pożaru, do momentu obniżenia się natężenia promieniowania cieplnego do

wartości 4 190 W/m

, nie mogą być wykonywane żadne prace przy otworze ani w jego

sąsiedztwie;

5) w zakresie ochrony przed promieniowaniem cieplnym:

a) ratowników górniczych oraz strażaków pracujących w bezpośrednim sąsiedztwie

pożaru wyposaża się w ubrania żaroodporne; osoby te oraz sprzęt i urządzenia

dodatkowo powinny być chronione przed działaniem żaru za pomocą tarcz

odbijających z blachy aluminiowej, rozpylonego strumienia wody lub w inny sposób

określony przez kierownika akcji ratowniczej,

b) uczestników akcji ratowniczej znajdujących się blisko miejsca pożaru w

jakiejkolwiek odzieży ochronnej powinno się zraszać wodą w sposób ciągły i z

dostateczną wydajnością,

c) na aluminiowe powłoki ubrań żaroodpornych niedopuszczalne jest nanoszenie

adnych znaków i napisów,

d) kierownik akcji ustala strefę, w której mogą pracować osoby bez specjalnych osłon i

odzieży żaroodpornej,

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

e) czas jednorazowego pobytu w strefie działania wysokich temperatur nie może

przekraczać 10 minut, po których powinien być zapewniony co najmniej 2-godzinny

odpoczynek,

f) czas jednorazowego pobytu w strefie o natężeniu promieniowania cieplnego powyżej

13 500 W/m

, nawet w ubraniach żaroodpornych zraszanych wodą, nie może

przekraczać 5 minut,

g) osoby przewidziane do pracy w strefie wysokich temperatur należy stopniowo

przyzwyczajać do warunków cieplnych w niej panujących oraz zapewnić im

odpowiednią ilość napoi,

h) grupa ratownicza, wchodząca w strefę działania wysokich temperatur, nie może

liczyć mniej niż 3 osoby; w każdym przypadku powinna być przewidziana grupa

dodatkowa, przeznaczona do dokonania natychmiastowej, awaryjnej zamiany grupy

pracującej na terenie pożaru lub do udzielenia jej pomocy,

i) w przypadku odczuwania bólów i zawrotów głowy, ciążenia w nogach, duszności,

powinno się powiadomić o tym dowódcę grupy, a sama grupa powinna natychmiast

wycofać się poza strefę zagrożenia;

6) pracownicy oraz ratownicy biorący udział w akcji powinni być wyposażeni w

ochronniki słuchu oraz okulary chroniące przed porażeniem świetlnym;

7) w przypadku wystąpienia zagrożeń toksycznych powinno się:

a) dokonywać ciągłych pomiarów stężeń związków toksycznych wydobywających się z

otworu w kierunkach ich rozprzestrzeniania się, ustalić zasięg stref zagrożenia i

odpowiednio je oznakować,

b) ustalić zasady ewakuacji ludzi z terenu akcji i ludności z okolicznych terenów w razie

przewidywanego objęcia tych terenów zasięgiem skażenia toksycznego; powinny być

zapewnione siły i środki do realizacji ewakuacji ludności.

8.8. Wymagania techniczne oraz szczegółowe zasady gaszenia pożarów otworów naftowych

określa kierownik ruchu zakładu górniczego w planie ratownictwa górniczego.

8.8.1. W przypadku powstania erupcji, kierownik obiektu powinien natychmiast powiadomić

jednostkę straży pożarnej, zgodnie z planem ratownictwa górniczego.

8.8.2. Przed przystąpieniem do akcji określa się:

1) rodzaj i charakterystykę erupcji (skład płynu złożowego, wielkość wypływu, kształt i

ukierunkowanie strugi, ciśnienie złożowe);

2) rodzaj i wielkość zagrożeń;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

3) zakres i sposób ochrony erupcji przed pożarem.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

Załącznik nr 4 do rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia….
(poz. ……)

ZASADY STOSOWANIA GAZÓW INERTNYCH

Postanowienia ogólne.

1.1.

Zasady stosowania gazów inertnych, zwane dalej „Zasadami”, określają stosowanie gazów

inertnych podczas prowadzenia akcji ratowniczych i prac mających na celu likwidację

pożaru, zagrożenia pożarowego wybuchu gazu lub pyłu węglowego w podziemnych

zakładach górniczych.

1.2.

Ilekroć w „Zasadach” mowa o „gazach inertnych”, należy przez to rozumieć azot lub

dwutlenek węgla oraz gazy spalinowe uzyskane w wytwornicy gazów obojętnych.

1.3.

Stosowanie innych gazów do inertyzacji powietrza kopalnianego odbywa się w sposób

określony w instrukcji opracowanej przez kierownika ruchu zakładu górniczego albo

kierownika akcji w porozumieniu z kierownikiem jednostki ratownictwa górniczego.

1.3.1.

Stosowanie gazów inertnych prowadzi się na podstawie dokumentacji technicznej

określającej w szczególności:

1) charakterystykę i ocenę:

a) stanu przewietrzania wyrobisk,

b) występujących zagrożeń tąpaniami i metanowego oraz zagrożenia pożarowego;

2) miejsca podawania gazu inertnego i przewidywanego kierunku jego przemieszczania

się;

3) miejsca możliwego wypływu gazu inertnego do czynnych wentylacyjnie wyrobisk

oraz miejsc zagrożenia w związku ze stosowaną inertyzacją, w tym awarii rurociągów

przesyłowych gazu inertnego;

4) sposób regulacji przewietrzania zapewniający zminimalizowanie migracji powietrza

przez przestrzeń, do której podawany będzie gaz inertny;

5) technologię podawania gazu inertnego;

6) sposób wykonywania pomiarów i kontrolowania stężeń gazów w powietrzu

w miejscach, o których mowa w ppkt 3;

7) rodzaj indywidualnego sprzętu ochrony układu oddechowego stanowiącego

wyposażenie osób przebywających w miejscach, o których mowa w ppkt 3;

8) sposób kontroli szczelności rurociągów w czasie podawania gazu inertnego;

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

9) sposób postępowania w przypadku wystąpienia zaburzeń w przewietrzaniu (przerwy

w pracy wentylatorów głównych, uszkodzenie urządzeń wentylacyjnych, tąpnięcie)

w czasie wtłaczania gazów inertnych;

10) zakres i częstotliwość kontroli podawania gazów inertnych z uwzględnieniem w

szczególności bieżących kontroli przeprowadzonych co najmniej raz na dobę

i obejmujących:

a) pomiary zawartości tlenu w podawanym rurociągiem gazie inertnym —

w przypadku stosowania azotu pozyskiwanego bezpośrednio z powietrza

atmosferycznego,

b) kontrolę ogólnego stanu rurociągów przesyłowych i prawidłowości ich

zawieszenia;

11) sposób postępowania w przypadku powstania niebezpiecznego nadciśnienia powyżej

3 hPa w otamowanej przestrzeni;

12) sposób i warunki zabudowy wytwornicy gazów obojętnych;

13 sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego wytwornicy gazów obojętnych oraz

pomiar składu gazów obojętnych.

1.4.

Dokumentację techniczną:

1) w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej – opracowuje sztab akcji ratowniczej, a

następnie zatwierdza kierownik akcji ratowniczej po uzgodnieniu z kierownikiem

jednostki ratownictwa górniczego;

2) w przypadku likwidacji zagrożenia pożarowego – opracowuje kierownik działu

wentylacji, a zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego.

1.5.

Integralną część dokumentacji technicznej stanowią szczegółowe fabryczne instrukcje

obsługi, kontroli, konserwacji i naprawy urządzeń stosowanych do wytwarzania gazów

inertnych.

Urządzenia stosowane do wytwarzania gazów inertnych mogą być zabudowane na

powierzchni podziemnego zakładu górniczego albo w jego wyrobiskach.

Prace związane z podawaniem gazów inertnych do podziemnych wyrobisk zakładu

górniczego są prowadzone pod nadzorem osoby dozoru ruchu wyznaczonej przez:

1) w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej — kierownika akcji ratowniczej;

2) w przypadku likwidacji zagrożenia pożarowego kierownika ruchu zakładu górniczego.

Stosowanie gazów inertnych w akcjach ratowniczych.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

4.1.

Decyzję o konieczności stosowania gazów inertnych w czasie akcji ratowniczej podejmuje

kierownik akcji ratowniczej, w uzgodnieniu z kierownikiem jednostki ratownictwa

górniczego.

4.2.

Prace związane ze stosowaniem w akcjach ratowniczych gazów inertnych w wyrobiskach

podziemnych zakładu górniczego powinny być prowadzone z udziałem pogotowia

specjalistycznego do inertyzacji powietrza kopalnianego jednostki ratownictwa górniczego.

4.3.

W akcji ratowniczej gazy inertne do wyrobisk zakładu górniczego mogą podawać również

inne podmioty wykonujące czynności w ruchu zakładu górniczego w ramach działalności

pogotowia specjalistycznego do inertyzacji powietrza kopalnianego jednostki ratownictwa

górniczego.

4.4.

Zakres udziału innego podmiotu wykonującego czynności w ruchu zakładu górniczego w

ramach działalności pogotowia specjalistycznego do inertyzacji powietrza kopalnianego

jednostki ratownictwa górniczego, określa umowa zawarta pomiędzy tym podmiotem,

a jednostką ratownictwa górniczego.

4.5.

Podczas akcji ratowniczej zakres i częstotliwość kontroli podawania gazów inertnych

określa kierownik akcji ratowniczej.

Stosowanie gazów inertnych w pracach mających na celu likwidację zagrożenia

pożarowego.

5.1.

Decyzję o konieczności stosowania gazów inertnych w pracach mających na celu

likwidację zagrożenia pożarowego, podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego

po zasięgnięciu opinii właściwego kopalnianego zespołu do spraw zagrożeń.

5.2.

W czasie podawania gazu inertnego należy dokumentować:

1) ilość gazu podawanego do danego rejonu;

2) wyniki analiz składu chemicznego powietrza pobranego z miejsc ustalonych przez

kierownika działu wentylacji.

5.3.

Rurociąg przesyłowy do podawania gazu inertnego do wyrobisk powinien być wyposażony

na wlocie w układ pomiarowy, zapewniający ciągłe wskazania i rejestrację:

1) objętościowego wydatku gazu z rejestracją czasu podawania;

2) ciśnienia gazu wtłaczanego w rurociąg przesyłowy;

3) stężenia tlenu w przypadku stosowania azotu pozyskiwanego bezpośrednio z powietrza

atmosferycznego.

5.4.

Do podawania gazów inertnych mogą być wykorzystane istniejące sieci rurociągów

zabudowanych na powierzchni podziemnego zakładu górniczego lub w jego wyrobiskach.

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

5.4.1. Rurociągi przesyłowe gazu inertnego powinny być odpowiednio oznakowane.

5.5.

Przed rozpoczęciem podawania gazów inertnych rurociąg doprowadzający gaz inertny z

powierzchni do wyrobisk podziemnych musi być skontrolowany na szczelność przy

pomocy sprężonego powietrza wtłoczonego do rurociągu pod ciśnieniem 0,25—0,3 MPa.

Instalację należy uznać za szczelną, jeżeli w ciągu godziny spadek ciśnienia nie przekroczy

wartości 10% ciśnienia pierwotnego.

5.5.1. Sprawdzanie szczelności rurociągu przy pomocy sprężonego powietrza należy

przeprowadzić również po każdej przerwie w podawaniu gazów inertnych. Czas trwania

przerwy, po której należy sprawdzić szczelność rurociągu przesyłowego ustala kierownik

działu wentylacji.

5.6.

Zawartość tlenu w podawanym rurociągiem gazie inertnym nie może przekraczać 3 %.

5.7.

We wszystkich wyrobiskach wzdłuż trasy rurociągu, którym podawany jest gaz inertny,

należy zapewnić minimalną ilość powietrza, w sposób określony w pkt 4.10. Ilość ta może

być mniejsza w przypadku zastosowania:

1) urządzeń pomiarowo-ostrzegawczych w wyrobiskach;

2) urządzeń do ciągłej kontroli bilansu podawanego rurociągiem gazu inertnego

(jednoczesny pomiar ilości podawanego gazu na wlocie do rurociągu i pomiar ilości

gazu w pobliżu wylotu z rurociągu z sygnalizacją na stanowisku dyspozytora

wystąpienia różnicy wskazań powyżej 20 %).

5.8.

Podawanie gazów inertnych należy natychmiast przerwać w przypadku zaistnienia

zaburzeń

przewietrzaniu

czynnych

wentylacyjnie

wyrobisk,

w sąsiedztwie

inertyzowanych przestrzeni oraz wyrobisk, w których zabudowane są rurociągi

przesyłowe, spowodowanych w szczególności:

1) uszkodzeniem urządzeń wentylacyjnych;

2) tąpnięciem;

3) awarią wentylatorów lutniowych lub uszkodzeniem lutniociągów;

4) przerwą w pracy wentylatora głównego (wentylatorów głównych).

5.9.

Stanowisko obsługi urządzenia podającego gaz inertny musi być wyposażone w łączność

telefoniczną.

5.10. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracy w wyrobiskach z zabudowaną instalacją do

podawania gazów inertnych, minimalną ilość powietrza płynącą tymi wyrobiskami należy

określać według wzorów:

1) dla technologii stosowania azotu jako gazu inertnego:

Projekt z dnia 30 lipca 2012 r. Wersja 0.7

_______________________________________________________________________________________________
Pracownik prowadzący sprawę:
Rafał Dąbrowski (DGA), tel. 693 53 82

min o

•

— minimalna ilość powietrza umożliwiająca utrzymanie O

> 19 % [m

/min]

dop

wyr

rur

dop

min

−

•

— wydajność, z jaką podawany jest gaz inertny

/min]

rur

— stężenie O

w rurociągu

[%]

dop

— stężenie O

dopuszczalne w powietrzu kopalnianym

19,0 [%]

wyr

— stężenie O

w wyrobiskach

[%];

2) dla technologii stosowania dwutlenku węgla jako gazu inertnego:

min co

•

—

minimalna ilość powietrza umożliwiająca utrzymanie CO

< 1 % [m

/min]

wyr

Sco

dop

Sco

dop

Sco

rur

Sco

min

−

•

— wydajność, z jaką podawany jest gaz inertny

/min]

rur

Sco

— stężenie CO

w rurociągu

[%]

dop

Sco

— stężenie CO

dopuszczalne w powietrzu kopalnianym

1,0 [%]

wyr

Sco

— stężenie CO

w wyrobiskach

[%].

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie centrum urazowego, MEDYCYNA, RATOWNICTWO MEDYCZNE,
Projekt rozporządzenia RM wyroby dopuszczane do stosowania w zakładach górniczych
Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie planów ruchu zakładów górniczych
Projekt rozporządzenia MZ w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych, Ratownicto Medycz
projekt rozporzadzenia zal 4 wos
13 Ratownictwo Górnicze Akcja Ratownicza Krupiński
projekt rozporzadzenia 20081223 zal 5
ROZPORZĄDZENIE DOTYCZĄCE WYPEŁNIANIA I WZORU KARTY WYPADKU W DRODZE DO PRACY I Z PRACY, Bezpieczeńs
rozporzadzenie dotyczace wyposazenia rowerow, KURS WYCHOWAWCÓW KOLONIJNYCH, akty prawne
projekt rozporzadzenia 20081223 zal 7
Projekt 2 - Ewa Litwinek, Akademia Górniczo - Hutnicza, Technologia Chemiczna, Studia stacjonarne I
projekt rozporzadzenia 20081223 zal 3
Projekt rozporzadzenia MG
22 W sprawie ratownictwa gorniczego
7 Ratownictwo Górnicze Sprzęt Ochronny
projekt rozporzadzenia str 9

więcej podobnych podstron