1

Fizyka jądrowa

– poziom podstawowy

Zadanie 1. (1 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 7.

Zadanie 2. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 13.



     

 

   

  





 







      

       



 

 









 

 









 

 









 

 







   

           

          

 

   

      

           

   





 













































 





     

 

   

  



      

              

     







   

         















v

v

 v     



v         

          

        

          

          

           

   







v



          

       



 



 

  

 

 

  











v



v





 

 

2

Zadanie 3. (3 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 18.

Zadanie 4. (1 pkt)

Źródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 4

8

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Arkusz I

Zadanie 17. Masa i energia (2 pkt)

SáoĔce wypromieniowuje w ciągu 1 sekundy okoáo 4˜10

26

J energii. Oblicz, o ile w wyniku tej

emisji zmniejsza siĊ masa SáoĔca.

Zadanie 18. WĊgiel

C

14

6

(3 pkt)

Okres poáowicznego rozpadu izotopu wĊgla

C

14

6

wynosi okoáo 5700 lat. W znalezionych

szczątkach kopalnych stwierdzono oĞmiokrotnie niĪszą zawartoĞü C

14

6

niĪ w atmosferze.

Naszkicuj wykres zaleĪnoĞci liczby jąder promieniotwórczych zawartych w szczątkach

w zaleĪnoĞci od czasu. Rozpocznij od chwili, gdy szczątki powstaáy (tkanki obumaráy) do

chwili obecnej. Początkową liczbĊ jąder oznacz przez N

0

. Zaznacz na wykresie czas

poáowicznego zaniku. Oszacuj wiek znalezionych szczątków.

N

t

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

9

Arkusz I

Zadanie 19. Drukarka atramentowa (2 pkt)

Maáa, naelektryzowana porcja tuszu w drukarce zostaje wyrzucona za pomocą pola
elektrycznego w kierunku papieru. Oblicz siáĊ dziaáającą w polu o natĊĪeniu E = 670

C

kN

na

kroplĊ obdarzoną áadunkiem

Q = 3 ˜ 10

–13

C.

Zadanie 20. Dwoista natura Ğwiatáa (4 pkt)

Wzbudzony atom wodoru emituje promieniowanie związane z przejĞciem elektronu

z powáoki trzeciej na drugą. Oblicz energiĊ wyemitowanego kwantu i dáugoĞü fali uzyskanej

linii widmowej. Zapisz, czy linia ta wypada w zakresie Ğwiatáa widzialnego, jeĞli Ğwiatáo

widzialne zawiera fale w przedziale od 380 nm do 760 nm. Energia stanu podstawowego

atomu wodoru E = –13,6 eV.

2

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Arkusz I

Zadania zamkniĊte

W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną poprawną

odpowiedĨ.

Zadanie 1. (1 pkt)

Tomek wchodzi po schodach z parteru na piĊtro. RóĪnica wysokoĞci miĊdzy parterem

a piĊtrem wynosi 3 m, a áączna dáugoĞü dwóch odcinków schodów jest równa 6 m. Wektor

caákowitego przemieszczenia Tomka ma wartoĞü

A. 3 m

B. 4,5 m

C. 6 m

D. 9 m

Zadanie 2. (1 pkt)

Wykres przedstawia zaleĪnoĞü wartoĞci prĊdkoĞci od czasu dla ciaáa o masie 10 kg,

spadającego w powietrzu z duĪej wysokoĞci. Analizując wykres moĪna stwierdziü, Īe podczas

pierwszych 15 sekund ruchu wartoĞü siáy oporu

A. jest staáa i wynosi 50 N.

B. jest staáa i wynosi 100 N.

C. roĞnie do maksymalnej wartoĞci 50 N.

D. roĞnie do maksymalnej wartoĞci 100 N.

Zadanie 3. (1 pkt)

Rysunek przedstawia linie pola elektrostatycznego ukáadu dwóch punktowych áadunków.

Analiza rysunku pozwala stwierdziü, Īe áadunki są

A. jednoimienne i |q

A

| > |q

B

|

B. jednoimienne i |q

A

| < |q

B

|

C. róĪnoimienne i |q

A

| > |q

B

|

D. róĪnoimienne i |q

A

| < |q

B

|

Zadanie 4. (1 pkt)

Jądro izotopu

235

92

U zawiera

A. 235 neutronów.

B. 327 nukleonów.

C. 143 neutrony.

D. 92 nukleony.

v, m/s

50

5 10 15 20 t, s

3

Zadanie 5. (4 pkt)

Źródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 21.

12

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Arkusz I

Zadanie 21. Energia wiązania (4 pkt)

Wykres przedstawia przybliĪoną zaleĪnoĞü energii wiązania jądra przypadającej na jeden

nukleon od liczby masowej jądra.

21.1 (2 pkt)

Oblicz wartoĞü energii wiązania jądra izotopu radonu (Rn) zawierającego 86 protonów

i 134 neutrony. Wynik podaj w megaelektronowoltach.

21.2 (2 pkt)

WyjaĞnij krótko pojĊcie jądrowego niedoboru masy („deficytu masy”). Zapisz formuáĊ

matematyczną pozwalającą obliczyü wartoĞü niedoboru masy, jeĞli znana jest energia

wiązania jądra.

Nr zadania

21.1 21.2

Maks. liczba pkt

2

2

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 5.1 (2 pkt)

Zadanie 5.2 (2 pkt)

4

Zadanie 6. (1 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 9.

Zadanie 7. (1 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 10.

Zadanie 8. (2 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 23.

Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii

3

Poziom podstawowy

Zadanie 6. (1 pkt)

Podczas przejĞcia wiązki Ğwiatáa z oĞrodka o wiĊkszym wspóáczynniku zaáamania do oĞrodka

o mniejszym wspóáczynniku zaáamania

dáugoĞü fali

prĊdkoĞü fali

A.

roĞnie,

roĞnie.

B.

roĞnie,

maleje.

C.

maleje,

roĞnie.

D.

maleje,

maleje.

Zadanie 7. (1 pkt)

Dwa równolegáe promienie Ğwietlne czerwony i fioletowy padają na szklany pryzmat

umieszczony w powietrzu (rys.). Po przejĞciu przez pryzmat bĊdą one

A. zbieĪne.

B. rozbieĪne.

C. równolegáe.

D. prostopadáe.

Zadanie 8. (1 pkt)

Cyklotron jest urządzeniem sáuĪącym do przyspieszania naáadowanych cząstek. W jego

dziaáaniu istotną rolĊ peánią pola elektryczne i magnetyczne. Wybierz poprawną odpowiedĨ.

Pole elektryczne

pole magnetyczne

A.

zakrzywia tor ruchu cząstek,

przyspiesza cząstki.

B.

przyspiesza cząstki,

przyspiesza cząstki.

C.

zakrzywia tor ruchu cząstek,

zakrzywia tor ruchu cząstek.

D.

przyspiesza cząstki,

zakrzywia tor ruchu cząstek.

Zadanie 9. (1 pkt)

Pokazany obok wykres przedstawia zaleĪnoĞü

masy od czasu dla izotopu promieniotwórczego

pewnego pierwiastka w próbce. Na jego

podstawie moĪna wywnioskowaü, Īe okres

poáowicznego rozpadu tego izotopu wynosi

okoáo

A. 3 godziny.

B. 4 godziny.

C. 6 godzin.

D. 8 godzin.

Zadanie 10. (1 pkt)

Podczas bombardowania páytki zawierającej izotop berylu

Be

9

4

cząstkami D otrzymano jądra

izotopu wĊgla

12

6

C i neutrony. Prawidáowy zapis zachodzącej reakcji to

A.

9

4

12

1

4

2

6

0

Be + He

C + n

o

.

B.

9

4

12

1

4

2

6

0

Be + He

C + 2 n

o

.

C.

9

4

12

1

4

2

6

1

Be + 2 He

C + 2 n

o

.

D.

9

4

12

1

4

2

6

0

Be + 2 He

C + 4 n

o

.

1 2 3 4 5 6 7 8 t, h

0

1,2
1,0

0,8
0,6
0,4
0,2

m

as

a i

zo

to

pu

, g

0

czerwony

fioletowy

Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii

3

Poziom podstawowy

Zadanie 6. (1 pkt)

Podczas przejĞcia wiązki Ğwiatáa z oĞrodka o wiĊkszym wspóáczynniku zaáamania do oĞrodka

o mniejszym wspóáczynniku zaáamania

dáugoĞü fali

prĊdkoĞü fali

A.

roĞnie,

roĞnie.

B.

roĞnie,

maleje.

C.

maleje,

roĞnie.

D.

maleje,

maleje.

Zadanie 7. (1 pkt)

Dwa równolegáe promienie Ğwietlne czerwony i fioletowy padają na szklany pryzmat

umieszczony w powietrzu (rys.). Po przejĞciu przez pryzmat bĊdą one

A. zbieĪne.

B. rozbieĪne.

C. równolegáe.

D. prostopadáe.

Zadanie 8. (1 pkt)

Cyklotron jest urządzeniem sáuĪącym do przyspieszania naáadowanych cząstek. W jego

dziaáaniu istotną rolĊ peánią pola elektryczne i magnetyczne. Wybierz poprawną odpowiedĨ.

Pole elektryczne

pole magnetyczne

A.

zakrzywia tor ruchu cząstek,

przyspiesza cząstki.

B.

przyspiesza cząstki,

przyspiesza cząstki.

C.

zakrzywia tor ruchu cząstek,

zakrzywia tor ruchu cząstek.

D.

przyspiesza cząstki,

zakrzywia tor ruchu cząstek.

Zadanie 9. (1 pkt)

Pokazany obok wykres przedstawia zaleĪnoĞü

masy od czasu dla izotopu promieniotwórczego

pewnego pierwiastka w próbce. Na jego

podstawie moĪna wywnioskowaü, Īe okres

poáowicznego rozpadu tego izotopu wynosi

okoáo

A. 3 godziny.

B. 4 godziny.

C. 6 godzin.

D. 8 godzin.

Zadanie 10. (1 pkt)

Podczas bombardowania páytki zawierającej izotop berylu

Be

9

4

cząstkami D otrzymano jądra

izotopu wĊgla

12

6

C i neutrony. Prawidáowy zapis zachodzącej reakcji to

A.

9

4

12

1

4

2

6

0

Be + He

C + n

o

.

B.

9

4

12

1

4

2

6

0

Be + He

C + 2 n

o

.

C.

9

4

12

1

4

2

6

1

Be + 2 He

C + 2 n

o

.

D.

9

4

12

1

4

2

6

0

Be + 2 He

C + 4 n

o

.

1 2 3 4 5 6 7 8 t, h

0

1,2
1,0

0,8
0,6
0,4
0,2

m

as

a i

zo

to

pu

, g

0

czerwony

fioletowy

10

Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

Zadanie 23. Radioterapia (2 pkt)

Radioterapia polega na niszczeniu komórek nowotworowych przy uĪyciu promieniowania

jądrowego emitowanego przez róĪnego rodzaju izotopy promieniotwórcze umieszczone

w pewnej odlegáoĞci od tkanek.

WyjaĞnij, odwoáując siĊ do wáasnoĞci promieniowania jądrowego Į i Ȗ, dlaczego

w radioterapii stosuje siĊ gáównie izotopy emitujące promieniowanie Ȗ, a nie korzysta siĊ

z np. izotopów emitujących promieniowanie Į.

Zadanie 24. Diagram Hertzsprunga – Russella (4 pkt)

PoniĪej przedstawiono diagram H–R (diagram H – R, Hertzsprunga – Russella). Na osi

pionowej odáoĪono stosunek mocy promieniowania gwiazdy L do mocy promieniowania

SáoĔca L

, natomiast na osi poziomej typ widmowy gwiazdy, który zaleĪy od temperatury

gwiazdy. Ten sam typ widmowy oznacza taką samą temperaturĊ na powierzchni gwiazdy.

Moc promieniowania, czyli iloĞü energii wysyáanej w jednostce czasu, zaleĪy od temperatury

i jest proporcjonalna do pola powierzchni gwiazdy.

Na diagramie cyfrą 1 oznaczono poáoĪenie SáoĔca, cyfrą 2 – gwiazdĊ naleĪącą do kategorii

nadolbrzymów, a cyfrą 3 – gwiazdĊ typu biaáy karzeá. Z tego diagramu wynika, Īe na

przykáad gwiazda 2 mając taką samą temperaturĊ na powierzchni jak SáoĔce wysyáa 10

6

razy

wiĊcej energii niĪ SáoĔce.

O B A F G K M

typ widmowy

10

6

10

-2

1

10

4

10

-4

10

2

3

2

1

A

B

D

C

L

L

5

Zadanie 9. (1 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 10.

Zadanie 10. (3 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 21.

Zadanie 11. (1 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 9.

Zadanie 12. (4 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 21.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

3

Poziom podstawowy

Zadanie 6. (1 pkt)

Wiązka dodatnio naáadowanych cząstek pochodzenia kosmicznego dociera do Ziemi

prostopadle do jej powierzchni w okolicach równika (rys.). W wyniku dziaáania ziemskiego

pola magnetycznego zostanie ona odchylona w kierunku

A. póánocnym.

B. poáudniowym.

C. wschodnim.

D. zachodnim.

Zadanie 7. (1 pkt)

RozciągniĊcie sprĊĪyny o 1 cm z poáoĪenia równowagi wymaga wykonania pracy 2 J.

RozciągniĊcie tej samej sprĊĪyny o 3 cm, równieĪ z poáoĪenia równowagi, wymaga

wykonania pracy

A. 6 J.

B. 12 J.

C. 18 J.

D. 24 J.

Zadanie 8. (1 pkt)

Podczas przejĞcia wiązki Ğwiatáa z oĞrodka o wiĊkszym wspóáczynniku zaáamania do oĞrodka

o mniejszym wspóáczynniku zaáamania

dáugoĞü fali

prĊdkoĞü fali

A.

roĞnie,

roĞnie,

B.

roĞnie,

maleje,

C.

maleje,

roĞnie,

D.

maleje,

maleje,

Zadanie 9. (1 pkt)

SprawnoĞü silnika cieplnego wynosi 20%. W ciągu 1 godziny silnik oddaje do cháodnicy

20 kJ energii. W tym czasie pobiera on z grzejnika energiĊ cieplną o wartoĞci

A. 25 kJ.

B. 40 kJ.

C. 50 kJ.

D. 100 kJ.

Zadanie 10. (1 pkt)

Trzy czwarte początkowej liczby jąder pewnego izotopu promieniotwórczego ulega

rozpadowi w czasie 24 godzin. Okres poáowicznego rozpadu tego izotopu jest równy

A. 2 godziny.

B. 4 godziny.

C. 8 godzin.

D. 12 godzin.

oĞ obrotu Ziemi

Z

W

Pn

Pd

S

N

10

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

21. Reakcje jądrowe (3 pkt)

Bombardowanie jąder glinu

Al

27

13

neutronami wywoáuje róĪne skutki w zaleĪnoĞci od ich

prĊdkoĞci. Powolne neutrony zostają pocháoniĊte przez jądra glinu. Neutrony o wiĊkszych

prĊdkoĞciach powodują powstanie jąder magnezu (Mg) i emisjĊ protonów. Jeszcze szybsze

neutrony wyzwalają emisjĊ cząstek Į i powstanie jąder sodu (Na). Zapisz opisane powyĪej

reakcje.

1. .................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................................

22. Elektron (3 pkt)

Elektrony w kineskopie telewizyjnym są przyspieszane napiĊciem 14 kV.

Oblicz dáugoĞü fali de Broglieca dla padającego na ekran elektronu. Efekty relatywistyczne pomiĔ.

23. Fotokomórka (3 pkt)

Oblicz minimalną wartoĞü pĊdu fotonu, który padając na wykonaną z cezu katodĊ

fotokomórki spowoduje przepáyw prądu. Praca wyjĞcia elektronów z cezu wynosi 2,14 eV.

Nr zadania

21

22

23

Maks. liczba pkt

3

3

3

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

3

Zadanie 5. (1 pkt)

Unoszenie siĊ w górĊ iskier nad páonącym ogniskiem w bezwietrzny dzieĔ jest spowodowane

zjawiskiem

A. dyfuzji.

B. konwekcji.

C. przewodnictwa.

D. promieniowania.

Zadanie 6. (1 pkt)

Gdy w atomie wodoru elektron przejdzie z orbity pierwszej na drugą, to promieĔ orbity

wzrasta czterokrotnie. WartoĞü siáy przyciągania elektrostatycznego dziaáającej pomiĊdzy

jądrem i elektronem zmaleje w tej sytuacji

A. 2 razy.

B. 4 razy.

C. 8 razy.

D. 16 razy.

Zadanie 7. (1 pkt)

W cyklotronie do zakrzywiania torów naáadowanych cząstek wykorzystuje siĊ

A. staáe pole elektryczne.

B. staáe pole magnetyczne.

C. zmienne pole elektryczne.

D. zmienne pole magnetyczne.

Zadanie 8. (1 pkt)

Ziemia krąĪy wokóá SáoĔca w odlegáoĞci w przybliĪeniu 4 razy wiĊkszej niĪ Merkury.

Korzystając z trzeciego prawa Keplera moĪna ustaliü, Īe okres obiegu Ziemi wokóá SáoĔca

jest w porównaniu z okresem obiegu Merkurego dáuĪszy

okoáo

A. 2 razy.

B. 4 razy.

C. 8 razy.

D. 16 razy.

Zadanie 9. (1 pkt)

Jądro izotopu ulegáo rozpadowi promieniotwórczemu. Powstaáo nowe jądro zawierające

o jeden proton wiĊcej i o jeden neutron mniej niĪ jądro wyjĞciowe. Przedstawiony powyĪej

opis dotyczy rozpadu

A. alfa.

B. gamma.

C. beta plus.

D. beta minus.

Zadanie 10. (1 pkt)

Przyrząd sáuĪący do uzyskiwania i obserwacji widma promieniowania elektromagnetycznego

to

A. kineskop.

B. mikroskop.

C. oscyloskop.

D. spektroskop.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

11

Zadanie 20.3 (2 pkt)

WykaĪ, zapisując odpowiednie zaleĪnoĞci, Īe wartoĞü pĊdu pojedynczego fotonu

emitowanego przez laser helowo-neonowy jest wiĊksza od wartoĞci pĊdu fotonu

emitowanego przez laser rubinowy.

Zadanie 21. Rozpad promieniotwórczy (4 pkt)

Jądro uranu (

92

U) rozpada siĊ na jądro toru (Th) i cząstkĊ alfa.

W tabeli obok podano masy atomowe uranu, toru i helu.

Zadanie 21.1 (2 pkt)

Zapisz, z uwzglĊdnieniem liczb masowych i atomowych, równanie rozpadu jądra uranu.

Zadanie 21.2 (2 pkt)

Oblicz energiĊ wyzwalaną podczas opisanego powyĪej rozpadu jądra. Wynik podaj w MeV.

W obliczeniach przyjmij, Īe 1 u ļ 931,5 MeV.

Zadanie 22. Astronomowie (1 pkt)

WyjaĞnij, dlaczego astronomowie i kosmolodzy prowadząc obserwacje i badania obiektów

we WszechĞwiecie, obserwują zawsze stan przeszáy tych obiektów.

Nr zadania

20.1. 20.2. 20.3. 21.1. 21.2. 22.

Maks. liczba pkt

2

2

2

2

2

1

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

uran 238 238,05079 u

tor 234 234,04363 u

hel 4

4,00260 u

Zadanie 12.1 (2 pkt)

Zadanie 12.2 (2 pkt)

6

Zadanie 13. (3 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 17.

Zadanie 14. (1 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 4.

Zadanie 15. (3 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 19.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

8

Zadanie 16. Zjawisko zaáamania (3 pkt)

Na granicy dwóch oĞrodków o róĪnych wspóáczynnikach zaáamania moĪe zachodziü zjawisko

caákowitego wewnĊtrznego odbicia.

Naszkicuj, zachowując wáaĞciwe relacje kątów, dalszy bieg promieni Ğwietlnych w trzech

przedstawionych poniĪej sytuacjach. Wykorzystaj informacjĊ, Īe kąt graniczny dla diamentu

znajdującego siĊ w powietrzu wynosi 24

o

.

66°

66°

60°

powietrze

powietrze

powietrze

diament

diament

diament

Zadanie 17. Izotop záota (3 pkt)

Jądro izotopu záota

198

79

Au ulega rozpadowi, w wyniku którego powstaje jądro rtĊci (Hg)

zawierające taką samą liczbĊ nukleonów, co jądro ulegające rozpadowi. Nowo powstaáe jądro
ma o jeden proton wiĊcej od jądra izotopu

198

79

Au.

Zadanie 17.1 (1 pkt)

Zapisz równanie opisanej reakcji rozpadu.

Zadanie 17.2 (2 pkt)

Oblicz masĊ izotopu záota

198

79

Au po 8,1 dniach, jeĪeli początkowa masa tego izotopu zawarta

w preparacie promieniotwórczym wynosiáa 10 µg, a przeprowadzone pomiary wykazaáy, Īe

po 2,7 dnia poáowa jąder tego izotopu ulega rozpadowi.

Zadanie 18. Atom wodoru (5 pkt)

W tabeli przedstawiono wartoĞci caákowitej energii atomu wodoru (E

n

) oraz promieni orbit

(r

n

), po których elektron moĪe siĊ poruszaü w zaleĪnoĞci od numeru orbity (n).

n

1

2

3

4

5

E

n

, eV

– 13,6

– 3,4

– 1,5

– 0,54

r

n

, ·10

–10

m

0,53

2,12

4,77

8,48

13,25

Zadanie 18.1 (1 pkt)

Uzupeánij tabelĊ, wykonując konieczne obliczenia.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

2

k

3

k

2

k

1

Zadania zamkniĊte

W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz jedną poprawną odpowiedĨ.

Zadanie 1. (1 pkt)

Po przelocie samolotu powstaje smuga kondensacyjna spalin, tworząc na niebie Ğlad

(rysunek). ĝlad ten przedstawia

A. tor.

B. drogĊ.

C. prĊdkoĞü.

D. przemieszczenie.

Zadanie 2. (1 pkt)

Do pionowo zawieszonej nitki przymocowano 3 niewielkie oáowiane kulki.

OdlegáoĞü miĊdzy stoáem a pierwszą kulką wynosiáa 10 cm a odlegáoĞci

pomiĊdzy kolejnymi kulkami wynosiáy 30 cm i 50 cm odpowiednio (rysunek).

NastĊpnie przeciĊto sznurek ponad kulką k

3

i kulki zaczĊáy swobodnie spadaü.

Czas, po którym pierwsza kulka uderzyáa w stóá w porównaniu z czasem, jaki

upáynąá miĊdzy uderzeniami kolejnych kulek o powierzchniĊ stoáu jest
A. krótszy niĪ czas miĊdzy upadkiem kulek k

2

i k

3

.

B. najkrótszym z czasów miĊdzy upadkiem kolejnych kulek.

C. najdáuĪszym z czasów miĊdzy upadkiem kolejnych kulek.

D. taki sam jak czasy miĊdzy upadkiem kulek k

1

i k

2

oraz k

2

i k

3

.

Zadanie 3. (1 pkt)

W satelicie krąĪącym po koáowej orbicie na wysokoĞci znacznie mniejszej od promienia

Ziemi, uruchomiony zostaá silnik i wartoĞü prĊdkoĞci wzglĊdem Ziemi wzrosáa do 11,2 km/h.

Satelita ten
A. bĊdzie poruszaá siĊ po orbicie eliptycznej wokóá Ziemi.

B. bĊdzie dalej poruszaá siĊ po tej samej orbicie wokóá Ziemi.

C. opuĞci orbitĊ okoáoziemską a nastĊpnie naszą GalaktykĊ.

D. opuĞci orbitĊ okoáoziemską i pozostanie w Ukáadzie Sáonecznym.

Zadanie 4. (1 pkt)

Jednym z izotopów stosowanych do sterylizacji ĪywnoĞci jest izotop kobaltu

Co

60

27

. Jest to

izotop nietrwaáy i ulega samorzutnie przemianie

E

–

. Wskutek tego rozpadu powstaje

jądro

pierwiastka, którego liczba protonów w jądrze wynosi

A. 26.

B. 28.

C. 32.

D. 33.

Zadanie 5. (1 pkt)

W póáprzewodnikach domieszkowych typu n, w stosunku do póáprzewodników samoistnych,

mamy do czynienia z
A. niedoborem dziur.

B. nadmiarem dziur.

C. niedoborem elektronów.

D. nadmiarem elektronów.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

11

Zadanie 18.1 (1 pkt)

Ustal, analizując wykres, z jakiego materiaáu wykonano fotokatodĊ. PodkreĞl w tabeli obok

wykresu nazwĊ tego materiaáu.

Zadanie 18.2 (2 pkt)

WyprowadĨ wzór, za pomocą którego moĪna obliczyü wartoĞci liczbowe konieczne

do wykonania powyĪszego wykresu. Przyjmij, Īe znane są energie padających fotonów i

praca wyjĞcia materiaáu fotokatody.

Zadanie 19. Czujnik dymu (3 pkt)

Wiele izotopów promieniotwórczych znajduje zastosowanie w technice. Jednym z nich jest

izotop ameryku

241

Am, który znalazá zastosowanie w czujnikach dymu. Produkuje siĊ go,

bombardując neutronami izotop plutonu

239

Pu. Powstaáe jądra ulegają samorzutnemu

rozpadowi, w wyniku którego powstają jądra ameryku

241

Am. Te z kolei rozpadają siĊ

i powstają cząstki alfa oraz praktycznie trwaáe jądra neptuna

93

Np (

T

1/2

§ 2·10

6

lat).

Zadanie 19.1 (2 pkt)

Korzystając z podanych informacji, uzupeánij poniĪsze równania reakcji.

e

Am

Pu

Pu

n

Q

~

.........

.......





o

o



241

95

94

239

94

1

0

2

Np

Am

......

........

93

241

95



o

Zadanie 19.2 (1 pkt)

Zapisz, jaka wáasnoĞü promieniowania alfa pozwala na bezpieczne uĪycie izotopu ameryku

241

Am w czujnikach dymu montowanych w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie.

Nr zadania

17.3 18.1 18.2 19.1 19.2

Maks. liczba pkt

3

1

2

2

1

Wypeánia

egzaminator

Uzyskana liczba pkt

Zadanie 13.1 (1 pkt)

Zadanie 13.2 (2 pkt)

Zadanie 15.1 (2 pkt)

7

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

11

Zadanie 18.1 (1 pkt)

Ustal, analizując wykres, z jakiego materiaáu wykonano fotokatodĊ. PodkreĞl w tabeli obok

wykresu nazwĊ tego materiaáu.

Zadanie 18.2 (2 pkt)

WyprowadĨ wzór, za pomocą którego moĪna obliczyü wartoĞci liczbowe konieczne

do wykonania powyĪszego wykresu. Przyjmij, Īe znane są energie padających fotonów i

praca wyjĞcia materiaáu fotokatody.

Zadanie 19. Czujnik dymu (3 pkt)

Wiele izotopów promieniotwórczych znajduje zastosowanie w technice. Jednym z nich jest

izotop ameryku

241

Am, który znalazá zastosowanie w czujnikach dymu. Produkuje siĊ go,

bombardując neutronami izotop plutonu

239

Pu. Powstaáe jądra ulegają samorzutnemu

rozpadowi, w wyniku którego powstają jądra ameryku

241

Am. Te z kolei rozpadają siĊ

i powstają cząstki alfa oraz praktycznie trwaáe jądra neptuna

93

Np (

T

1/2

§ 2·10

6

lat).

Zadanie 19.1 (2 pkt)

Korzystając z podanych informacji, uzupeánij poniĪsze równania reakcji.

e

Am

Pu

Pu

n

Q

~

.........

.......





o

o



241

95

94

239

94

1

0

2

Np

Am

......

........

93

241

95



o

Zadanie 19.2 (1 pkt)

Zapisz, jaka wáasnoĞü promieniowania alfa pozwala na bezpieczne uĪycie izotopu ameryku

241

Am w czujnikach dymu montowanych w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie.

Nr zadania

17.3 18.1 18.2 19.1 19.2

Maks. liczba pkt

3

1

2

2

1

Wypeánia

egzaminator

Uzyskana liczba pkt

Zadanie 15.2 (1 pkt)