Monter instalacji wentylacyjnych

i klimatyzacyjnych

(712703)

Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Monter instalacji wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych (712703)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-195-2 (195)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach ................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu ...............................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Montowanie i uruchamianie instalacji wentylacyjnych

i klimatyzacyjnych Kz1 .................................................... 10

3.2. Kontrolowanie, naprawa i demontowanie instalacji wen-

tylacyjnych i klimatyzacyjnych Kz2 ................................. 12

3.3. Kompetencje społeczne KzS ........................................... 14

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 15

5. Słownik ....................................................................................... 16

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

712703 Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy (w Mi

ę

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).

Grupa elementarna 7127 – Monterzy instalacji klimatyzacyjnych
i chłodniczych (w Mi

ę

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawo-

dów ISCO-08 odpowiada grupie 7127 Air conditioning and refrigeration
mechanics).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja F. Budownictwo, Dział 43. Roboty budowlane specjali-
styczne, Grupa 43.2 Wykonywanie instalacji elektrycznych, wod-
no-kanalizacyjnych i pozostałych instalacji budowlanych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 6 przedsi

ę

biorstwach (

ś

rednie – 1, małe − 4, mikro − 1, w tym han-

dlowe − 2, inne – 4), przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Jakub Kus – Zwi

ą

zek Zawodowy Budowlani w Warszawie,

•

Mariola Berdysz – Główny Urz

ą

d Nadzoru Budowlanego w War-

szawie,

•

Krzysztof Konkol – Zespół Szkół Chłodniczych i Elektronicznych

w Gdyni,

•

Michał Butkiewicz – Edukacja i Praca w Warszawie.

Ewaluatorzy:

•

Mirosław Jastrz

ę

bski – MechVent, Spółka Jawna w Wejherowie,

•

Zdzisław Sawaniewicz – Mazowieckie Samorz

ą

dowe Centrum

Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie.

5

Recenzenci:

•

Marcin Kry

ż

e – PHU Marpol w Luzinie,

•

Krystyna Hejłasz – Krajowy O

ś

rodek Wspierania Edukacji Zawo-

dowej i Ustawicznej w Warszawie.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Zbigniew Bachman (przewodnicz

ą

cy) – Konfederacja Budownic-

twa i Nieruchomo

ś

ci w Warszawie,

•

Krzysztof Baranowski – Polskie Stowarzyszenie Gipsu w War-

szawie,

•

Ireneusz Go

ź

dziołko – Zwi

ą

zek Zawodowy Budowlani w War-

szawie.

Data zatwierdzenia:

•

15.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych wykonuje mon-

ta

ż

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w obiektach

budowlanych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych wykonuje mon-

ta

ż

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w nowych

obiektach budowlanych oraz obiektach istniej

ą

cych, tak

ż

e instaluje:

wentylatory, dmuchawy, nagrzewnice, łapacze kurzu i centrale klimaty-
zacyjne, czerpnie i wyrzutnie powietrza, zbiorniki wody, zawory regula-
cyjne, spr

ęż

arki, regulatory parametrów powietrza, urz

ą

dzenia kontrol-

no-pomiarowe oraz klimatyzatory indywidualne. Wykonuje równie

ż

podł

ą

czenia instalacji wodnej, chłodniczej, grzewczej i elektrycznej oraz

izolacje termiczne, akustyczne, przeciwdrganiowe i przeciwwilgociowe
układów przewodowo-instalacyjnych i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klima-

tyzacyjnych, a tak

ż

e pomocnicze prace budowlane zwi

ą

zane z monta-

ż

em instalacji. Ponadto kontroluje sprawno

ść

działania instalacji oraz

urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, wykonuje ich bie

żą

c

ą

konserwacj

ę

, a tak

ż

e prace zwi

ą

zane z napraw

ą

instalacji i urz

ą

dze

ń

,

remontem, przebudow

ą

, rozbudow

ą

oraz demonta

ż

em instalacji wenty-

lacyjnych i klimatyzacyjnych.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych pracuje najcz

ę

-

ś

ciej w obiektach budowlanych b

ę

d

ą

cych w trakcie budowy lub obiek-

tach u

ż

ytkowanych, tak

ż

e na wolnym powietrzu. Podczas monta

ż

u

instalacji posługuje si

ę

narz

ę

dziami r

ę

cznymi, elektrycznymi i pneuma-

tycznymi oraz przyrz

ą

dami pomiarowymi. Monter instalacji mo

ż

e by

ć

zatrudniony w przedsi

ę

biorstwie budowlanym lub instalacyjnym na

stanowisku montera instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, kon-
serwatora instalacji lub urz

ą

dze

ń

, serwisanta producenta lub wykonaw-

cy robót instalacyjnych. Mo

ż

e by

ć

równie

ż

pracownikiem producenta

urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych lub klimatyzacyjnych albo prowadzi

ć

własn

ą

działalno

ść

gospodarcz

ą

. Praca montera instalacji i urz

ą

dze

ń

mo

ż

e

7

przebiega

ć

w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, na wysoko-

ś

ci, w wymuszonych pozycjach. Cz

ę

sto stosuje ostre narz

ę

dzia i urz

ą

-

dzenia wytwarzaj

ą

ce wysok

ą

temperatur

ę

oraz maszyny wywołuj

ą

ce

hałas. W trakcie wykonywania pracy nara

ż

ony jest na pora

ż

enie pr

ą

-

dem, szkodliwe działanie preparatów oraz substancji niebezpiecznych
oraz choroby układu mi

ęś

niowo-szkieletowego. Monter mo

ż

e pracowa

ć

w podstawowym wymiarze czasu pracy w systemie zmianowym lub
pozostawa

ć

w gotowo

ś

ci na wypadek awarii i nagłych napraw. Monter

pracuje najcz

ęś

ciej w kilkuosobowym zespole, pod nadzorem lub sa-

modzielnie.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zada

ń

zwi

ą

zanych z monta

ż

em instalacji oraz urz

ą

-

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych wymaga dokładno

ś

ci, rzetelno-

ś

ci i dbało

ś

ci o czysto

ść

i porz

ą

dek na stanowisku pracy. Monter insta-

lacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych musi mie

ć

dobr

ą

kondycj

ę

i wy-

trzymało

ść

fizyczn

ą

. Powinien umie

ć

pracowa

ć

w zespole oraz mie

ć

zdolno

ś

ci manualne i techniczne. W pracy montera wymagana jest

równie

ż

sprawno

ść

ruchowa, dobry wzrok, słuch, w

ę

ch, sprawny zmysł

dotyku, umiej

ę

tno

ść

rozró

ż

niania barw oraz zdolno

ść

koncentracji

i podzielno

ść

uwagi. Przeciwwskazaniem do zatrudnienia w zawodzie

jest dysfunkcja układu ruchu, wzroku (zwłaszcza daltonizm), słuchu,
zmysłu równowagi oraz l

ę

k wysoko

ś

ci.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych powinien posia-

da

ć

wykształcenie zasadnicze zawodowe o kierunku budowlanym lub

mechanicznym. Do wykonywania zada

ń

typowych dla tego zawodu

zatrudniane s

ą

najcz

ęś

ciej osoby, które uko

ń

czyły zasadnicz

ą

szkoł

ę

zawodow

ą

w zawodzie 712616 Monter sieci, instalacji i urz

ą

dze

ń

sani-

tarnych. Dla osób z wykształceniem gimnazjalnym istnieje mo

ż

liwo

ść

szkolenia praktycznego (przyuczenia) na stanowisku pracy lub podczas
kursu organizowanego przez o

ś

rodki doskonalenia zawodowego. Mon-

ter powinien uczestniczy

ć

w szkoleniach organizowanych przez zakład

pracy, stowarzyszenia i organizacje bran

ż

owe, producentów materiałów

instalacyjnych oraz urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Szcze-

gólnie wa

ż

ne s

ą

szkolenia dotycz

ą

ce stosowania nowych technologii

i narz

ę

dzi pracy.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych uczestnicz

ą

c

w kursach organizowanych przez producentów wyrobów budowlanych
i urz

ą

dze

ń

stosowanych w instalacjach wentylacji i klimatyzacji mo

ż

e

uzyska

ć

certyfikat montera okre

ś

lonego systemu wentylacji lub klimaty-

zacji, serwisanta lub konserwatora instalacji i urz

ą

dze

ń

w okre

ś

lonej

technologii. Mo

ż

e równie

ż

uzyskiwa

ć

kwalifikacje i uprawnienia do wy-

konywania podstawowych robót elektrycznych, instalacyjnych (instalacji
wodnych, grzewczych i chłodniczych), wyko

ń

czeniowych w budownic-

twie, a tak

ż

e blacharskich, malarskich (nakładanie powłok antykorozyj-

nych i izolacyjnych), izolacyjnych (d

ź

wi

ę

kochłonnych, termicznych,

przeciwwilgociowych) po uko

ń

czeniu zasadniczej szkoły zawodowej

w zawodach: 712616 Monter sieci, instalacji i urz

ą

dze

ń

sanitarnych;

712603 Monter instalacji gazowych, albo uko

ń

czeniu kwalifikacyjnego

kursu zawodowego i potwierdzeniu uzyskanych kwalifikacji w systemie
egzaminów zewn

ę

trznych. Monter z wieloletni

ą

praktyk

ą

mo

ż

e by

ć

zatrudniony na stanowisku doradcy techniczno-handlowego bran

ż

y

wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Przygotowywanie procesu monta

ż

u instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych zgodnie z dokumentacj

ą

techniczn

ą

(niezb

ę

dne kompetencje Kz1, KzS).

Z2. Wykonywanie pomocniczych robót budowlanych zwi

ą

zanych

z monta

ż

em instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych (nie-

zb

ę

dne kompetencje Kz1, KzS).

Z3. Wykonywanie monta

ż

u instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych

i klimatyzacyjnych (niezb

ę

dne kompetencje Kz1, Kz2, KzS).

Z4. Kontrolowanie, obsługa i konserwacja instalacji i urz

ą

dze

ń

wen-

tylacyjnych i klimatyzacyjnych (niezb

ę

dne kompetencje Kz2,

KzS).

Z5. Planowanie i wykonanie napraw lub demonta

ż

u instalacji i urz

ą

-

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych (niezb

ę

dne kompetencje

Kz2, KzS).

Z6. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami BHP,

ochrony przeciwpo

ż

arowej, ochrony

ś

rodowiska oraz wymaga-

niami ergonomii (niezb

ę

dne kompetencje Kz1, Kz2, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Montowanie i uruchamianie instalacji wentylacyjnych i klimatyza-

cyjnych (potrzebne do wykonywania zada

ń

Z1, Z2, Z3, Z6).

Kz2 – Kontrolowanie, naprawa i demontowanie instalacji wentylacyj-

nych i klimatyzacyjnych (potrzebne do wykonywania zada

ń

Z3,

Z4, Z5, Z6).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

Z1÷Z6).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód montera instalacji wentylacyjnych i klima-

tyzacyjnych:
1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie podstawowe fakty, zasady i poj

ę

-

cia w zawodzie montera instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
oraz zale

ż

no

ś

ci pomi

ę

dzy wybranymi zjawiskami w zawodzie; zna

i rozumie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalno

ś

ci

w bran

ż

y instalacyjnej i budowlanej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów poprzez wybieranie podstawo-

wych metod, narz

ę

dzi, materiałów do monta

ż

u instalacji wentylacyj-

nych i klimatyzacyjnych; potrafi wykonywa

ć

zadania według ogólnej

technologii i instrukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach; umie

rozwi

ą

zywa

ć

proste problemy wyst

ę

puj

ą

ce w trakcie wykonywania

zada

ń

zawodowych, odbiera

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi, rozumie

bardzo proste pisane zwroty techniczne w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z6 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Montowanie i uruchomienie instalacji

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy, poj

ę

-

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

zane

z montowaniem i uruchamianiem
instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyj-

nych i klimatyzacyjnych, w szcze-
gólno

ś

ci zna:

−

przepisy i zasady BHP, ochrony
ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska oraz

wymagania ergonomii w za-
kresie monta

ż

u instalacji i urz

ą

-

dze

ń

wentylacyjnych i klimaty-

zacyjnych;

−

podstawy materiałoznawstwa
w instalacjach wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych;

−

podstawy chłodnictwa;

−

podstawy rysunku techniczne-
go budowlanego;

−

podstawy elektrotechniki i elek-
troniki;

−

wymagania dot. parametrów
powietrza w obiektach budow-
lanych i ich cz

ęś

ciach o ró

ż

-

nym przeznaczeniu;

−

podstawowe

typy

instalacji

i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych oraz technolo-
gie ich monta

ż

u;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje typowe

prace monta

ż

owe i rozruchowe

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyj-

nych i klimatyzacyjnych według
okre

ś

lonej instrukcji robót w cz

ę

-

ś

ciowo

zmiennych

warunkach,

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

przepisy i zasady

BHP, ochrony ppo

ż

. ochrony

ś

rodowiska oraz wymagania

ergonomii
w zakresie monta

ż

u instalacji

i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych;

−

zabezpiecza

ć

miejsca wyko-

nywanych robót instalacyjnych;

−

sporz

ą

dza

ć

zapotrzebowanie

na materiały do monta

ż

u insta-

lacji wentylacyjnych i klimaty-
zacyjnych;

−

kalkulowa

ć

koszty robót zwi

ą

za-

nych z monta

ż

em instalacji wen-

tylacyjnych i klimatyzacyjnych;

−

rozpoznawa

ć

rodzaje i elemen-

ty

instalacji

wentylacyjnych

i klimatyzacyjnych oraz techno-
logie ich wykonywania;

−

posługiwa

ć

si

ę

dokumentacj

ą

monta

ż

u i uruchamiania insta-

lacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych

i klimatyzacyjnych;

11

−

zasady organizacji stanowiska
do monta

ż

u instalacji i urz

ą

-

dze

ń

wentylacyjnych i klimaty-

zacyjnych;

−

dokumentacj

ę

monta

ż

u i uru-

chamiania instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyj-
nych;

−

podstawowe układy regulacji
wentylacji i klimatyzacji;

−

zasady oceny jako

ś

ci monta

ż

u

instalacji i urz

ą

dze

ń

klimatyza-

cyjnych i wentylacyjnych;

−

zasady

obliczania

kosztów

monta

ż

u instalacji i urz

ą

dze

ń

klimatyzacyjnych i wentylacyj-
nych.

−

dobiera

ć

materiały i narz

ę

dzia

do monta

ż

u instalacji wentyla-

cyjnych i instalacji klimatyza-
cyjnych;

−

posługiwa

ć

si

ę

narz

ę

dziami

oraz przyrz

ą

dami pomiarowymi

podczas

monta

ż

u

instalacji

wentylacyjnych i instalacji kli-
matyzacyjnych;

−

dobiera

ć

uzbrojenie oraz apa-

ratur

ę

kontrolno-pomiarow

ą

do

monta

ż

u instalacji wentylacyj-

nych i instalacji klimatyzacyj-
nych;

−

wyznacza

ć

tras

ę

prowadzenia

przewodów i miejsca monta

ż

u

uzbrojenia instalacji wentyla-
cyjnych i instalacji klimatyza-
cyjnych;

−

wykonywa

ć

poł

ą

czenia rur oraz

montowa

ć

uzbrojenie, urz

ą

dze-

nia i aparatur

ę

kontrolno-pomia-

row

ą

instalacji wentylacyjnych

i instalacji klimatyzacyjnych;

−

wykonywa

ć

próby szczelno

ś

ci

instalacji wentylacyjnych i in-
stalacji klimatyzacyjnych;

−

wykonywa

ć

izolacje antykoro-

zyjne, termoizolacyjne, prze-
ciwwilgociowe i akustyczne in-
stalacji wentylacyjnych i insta-
lacji klimatyzacyjnych;

−

ocenia

ć

jako

ść

wykonania

instalacji wentylacyjnych i in-
stalacji klimatyzacyjnych;

−

wykonywa

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

za-

ne z uruchamianiem i regulacj

ą

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

−

dokonywa

ć

przegl

ą

du technicz-

nego instalacji i urz

ą

dze

ń

wen-

tylacyjnych i klimatyzacyjnych.

12

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Kontrolowanie, naprawa i demontowanie instalacji

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z utrzymywaniem w spraw-
no

ś

ci technicznej kontrolowaniem,

napraw

ą

i demonta

ż

em instalacji

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych,
w szczególno

ś

ci zna:

−

przepisy i zasady BHP, ochrony
ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska oraz

wymagania ergonomii w zakre-
sie obsługi, naprawy i demonta-

ż

u instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

−

podstawy

materiałoznawstwa

w instalacjach wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych;

−

podstawy rysunku techniczne-
go budowlanego;

−

procedury kontroli parametrów
powietrza w obiektach budow-
lanych;

−

podstawy technologii napraw
urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych;

−

rodzaje

instalacji,

budow

ę

urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych;

−

zasady organizacji prac zwi

ą

-

zanych z napraw

ą

demonta-

ż

em instalacji i urz

ą

dze

ń

wen-

tylacyjnych i klimatyzacyjnych;

−

podstawowe układy regulacji
instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje typowe

prace

eksploatacyjne

instalacji

i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klima-

tyzacyjnych według okre

ś

lonego

harmonogramu oraz demontuje
instalacje i urz

ą

dzenia wentylacyj-

ne i klimatyzacyjne, w cz

ęś

ciowo

zmiennych warunkach, w szcze-
gólno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

przepisy i zasady

BHP, ochrony ppo

ż

., i ochrony

ś

rodowiska oraz wymagania

ergonomii w zakresie obsługi,
naprawy i demonta

ż

u instalacji

i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych;

−

przygotowywa

ć

stanowiska do

wykonywania robót zwi

ą

za-

nych z napraw

ą

i demonta

ż

em

instalacji wentylacyjnych i in-
stalacji klimatyzacyjnych;

−

sporz

ą

dza

ć

zapotrzebowanie

na materiały do robót zwi

ą

za-

nych z napraw

ą

i demonta

ż

em

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

−

kalkulowa

ć

koszty robót zwi

ą

-

zanych z napraw

ą

i demonta-

ż

em instalacji i urz

ą

dze

ń

wen-

tylacyjnych i klimatyzacyjnych;

−

rozpoznawa

ć

rodzaje i elemen-

ty instalacji i urz

ą

dze

ń

wenty-

lacyjnych i klimatyzacyjnych
oraz technologie ich wykony-
wania;

13

−

zasady oblicze

ń

kosztów na-

praw i demonta

ż

u instalacji

i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych;

−

podstawy planowania napraw
instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

−

metody diagnozowania nie-
prawidłowo

ś

ci pracy instalacji

i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i kli-

matyzacyjnych.

−

posługiwa

ć

si

ę

dokumentacj

ą

napraw instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyj-
nych;

−

dobiera

ć

materiały i narz

ę

dzia

do napraw i demonta

ż

u insta-

lacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych

i klimatyzacyjnych;

−

posługiwa

ć

si

ę

narz

ę

dziami

i przyrz

ą

dami pomiarowymi

w trakcie naprawy i demonta

ż

u

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

−

dobiera

ć

uzbrojenie oraz apa-

ratur

ę

kontrolno-pomiarow

ą

do

napraw instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyj-
nych;

−

naprawia

ć

przewody i uzbroje-

nie instalacji wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych;

−

obsługiwa

ć

aparatur

ę

kontrolo-

-pomiarow

ą

instalacji wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych;

−

wykonywa

ć

próby szczelno

ś

ci

instalacji po wykonanej napra-
wie instalacji i urz

ą

dze

ń

klima-

tyzacyjnych;

−

wykonywa

ć

izolacje antykoro-

zyjne, termiczne, przeciwwil-
gociowe i akustyczne napra-
wianych instalacji wentylacyj-
nych i klimatyzacyjnych;

−

ocenia

ć

jako

ść

wykonanych na-

praw instalacji i urz

ą

dze

ń

wenty-

lacyjnych klimatyzacyjnych;

−

wykonywa

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

za-

ne z uruchamianiem i regulacj

ą

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych po
wykonanej naprawie;

14

−

dokonywa

ć

przegl

ą

du tech-

nicznego instalacji i urz

ą

dze

ń

wentylacyjnych i klimatyzacyj-
nych po wykonanej naprawie;

−

demontowa

ć

instalacje i urz

ą

-

dzenia wentylacyjne i klimaty-
zacyjne.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za monta

ż

instalacji i urz

ą

dze

ń

wentyla-

cyjnych i klimatyzacyjnych,

−

dostosowuje zachowanie do zmiennych warunków w

ś

rodowisku

pracy,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zespole

monterów w zorganizowanych warunkach,

−

ocenia swoje działania realizowane w ramach współpracy zespoło-
wej i ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki.

15

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu montera in-

stalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 712703 Monter instalacji

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

16

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.