Notatki 2011 Poligrafia wspolczesnej ksiazki

background image

1 / 24

Poligrafia współczesnej książki – Proces powstawania książki – dr K. Socha


07.03.2012 - I zajęcia
„Jesteśmy dla czytelnika pośrednikami” Alex W. White

zaliczenie na podstawie co tygodniowych kolokwiów

zaliczenie w formie makiety książki (papierowej)

ćwiczenia terenowe – 5 wyjść do różnych drukarni


Produkty poligrafii:
PRODUKTY MATERIALNE:

wydawnictwa nieperiodyczne (

broszury

= publikacje do 48 stron oraz

książki

)

wydawnictwa periodyczne (

gazety

,

czasopisma

)

akcydensy (

wydawnicze

,

informacyjne

→ te dwie kategorie to afisze i plakaty;

manipulacyjne

→ bilety;

opakowaniowe

;

przemysłowe

→ okładki)

PRODUKTY NIEMATERIALNE (USŁUGI):

1 - prace redakcyjno-adiustacyjne

2 - specjalistyczne korekty wydawnicze

3 - składanie tekstu

4 - projektowanie, skanowanie i obróbka grafiki

5 - wykonywanie odbitek próbnych

6 - naświetlanie form drukarskich

7 - handel materiałami poligraficznymi

8 - profesjonalny consulting

9 - poligraficzna usługa edukacyjna

10 - pośredniczenie w usługach poligraficznych

11 - usługi introligatorskie, w tym para-biurowe

inne


SKŁADANIE TEKSTU → wszystko wykonywane w komputerze na tym samym pliku
ŁAMANIE TEKSTU → odbywa się w specjalnym programie, dodawanie zdjęć itp.; czyli
przygotowanie do druku + obróbka introligatorska
BROSZURA → do 48 stron, szyte drutem
KSIĄśKA → ponad 48 stron

Kolejność:
1. ILUSTRACJA → 2. TEKST → 3. MAKIETA → 4. ŁAMANIE → 5. KOREKTA

OZALIDY → druki próbne, by sprawdzić, czy wszystko OK
KOREKTA – pierwsza korekta to adiustacja, dokładne czytanie tekstu, druga korekta to tzw.
REWIZJA, podczas której już nie czytamy tekstu, tylko zwracamy uwagę na jego wygląd, układ
itp.
Przy obrazach kolorowych następuje rozbicie na 4 podstawowe kolory
OPERACJE W FAZACH PRE-PRESS, PRESS i POST-PRESS:

AUTOR

1. Faza pre-press 2. Faza press

3. Faza post-press

CZYTELNIK

(przygotowanie
autorskie)

- przygotowanie
autorskie
- przygotowanie
wydawnicze

- wykonywanie
formy
- drukowanie

- wykończenie
introligatorskie
- ekspedycja
i kolportaż

(odbiór)


background image

2 / 24


1.
A

U

T

O

R

2.
W
Y

D

A

W
C

A

3. D

R

U

K

A

R

N

IA

4. D

Y

S

T

R

Y

B

U

T

O

R

5. C

Z

Y

T

E

L

N

IK

AUTOR przekazuje
WYDAWCY dyskietkę lub
materiały tekstowe
i ilustracje na papierze

WYDAWCA przekazuje
DRUKARNI montaże na
filmie oraz proofy kolorów

DRUKARNIA przekazuje
DYSTRYBUTOROWI egzemplarze

- tekstu
- ilustracji
- zdjęć z aparatów żywych
lub cyfrowych
- filmów z kamer cyfrowych

- opracowanie
merytoryczne – redakcja,
adiustacja i korekty
- opracowanie graficzne
i techniczne, skanowanie,
określanie profilów barw
- tworzenie makiety
- skład kompozycyjny
tekstu, montaż elekt.
z separacją barw
- łamanie i korekty
- komp. druki próbne
(proof)
- plik postscriptowy lub
PDF
- RIP – procesor rastrujący

- przygotowanie
form drukowych
- drukowanie
- introligatornia

- hurtownia
i księgarnia
- kolportaż

Faza PRE-PRESS

Faza PRESS

Faza POST-
PRESS










14.03.2012 - II zajęcia
REWIZJA → sprawdzenie korekty
PROOF → druk próbny wydruków kolorowych
KROMALIN → dawniej maszyna do robienia proofów
SEPARACJA BARW → kompozyt czyli zdjęcie kolorowe jest rozbijane na 4 kolory (CMYK)
RIPOWANIE → rozbijanie wielotonowego obrazu na punkty rastrowe
FALCERKI → maszyny w introligatorni, tworzone są składki; falcerka perforuje też brzegi

background image

3 / 24


TECHNIKI DRUKU

Plik postscriptowy lub PDF

(obraz i elementy wielokolorowe)

RIP – Raster Image Processor (procesor rastrujący)

Proof – próbna odbitka kolorowa

technologia

COMPUTER TO

FILM

technologia

COMPUTER TO

PLATE

technologia

COMPUTER TO

PRESS

technologia

COMPUTER TO

PRINT

naświetlanie na film

naświetlanie filmu na

płytę (kopiowanie)

laserowe naświetlanie

na płytę

laserowe wypalanie

folii

elektryzowanie

cylindrów drukowych

DRUKOWANIE

odbitka drukarska

wykończenie introligatorskie

dystrybucja


Computer to plate → najpopularniejsza technika

Computer to press → zamiast metalowej formy drukowej – sperforowana forma drukowa

Computer to print → nie występuje w pełni materialna forma drukowa (tu: atomy)

PROCESY WYDAWNICZE:

PROCESY SKŁADANIA TEKSTU

PROCESY FOTOREPRODUKCYJNE

PROCESY WYTWARZANIA FORM DRUKOWYCH

PROCESY DRUKOWANIA

PROCESY INTROLIGATORSKIE



background image

4 / 24


TRZY TECHNIKI DRUKU:

WKLĘSŁY → np. miedzioryt; ryje się, kreski wytrawia się kwasem, pokrywa się to farbą,

następnie czyści, na końcu odciska (farba z kresek zostaje)

WYPUKŁY

PŁASKI → litografia; mamy kamień, należy użyć mazistej, tłustej farby, kamień pokryty

wodą; elementy deofilowe (hydrofobowe – odpychające wodę, przyciągające tłuszcze);
elementy hydrofilowe (deofobowe – odpychające tłuszcze, przyciągające wodę)


SCHEMAT

MASZYNY

OFFSETOWEJ:
Zespół farbowy:

kałamarz – kałamarz boczny, tu

wsadza się farbę drukarską

wałki rozcierające

Zespół nawilżający (wodny) (związki
chemiczne)
Cylinder formowy – nakłada się na niego
blachę
Cylinder kręci się przeciwnie do ruchów
wskazówek zegara (w stronę zespołu
nawilżającego)
Cylinder offsetowy
Cylinder dociskowy (drukujący)
Papier
Maszyna dwukolorowa ma 2 takie
zestawy


Offset/

LITOGRAFIA

/

DRUK

BEZPOŚREDNI → druk płaski, druk pośredni;
Pośrednik: guma
Pozytyw – negatyw – pozytyw

części hydrofilowe – pobierają wodę

części hydrofobowe – odpychają wodę

Farba przykleja się tam, gdzie nie ma wody


19.03.2012 - III zajęcia
CYLINDER FORMOWY (nadal mowa o offsecie) – tam zapina się blachę (presensybilizowana /
pokryta materiałem światłoczułym) → naświetlanie laserem; hydrofilowe części pokrywane są
wodą; warstwa w zespole farbowym – części pokrywane farbą → CYLINDER OFFSETOWY –
pokryty gumowym obciągiem (na gumę – kręci się ODWROTNIE niż cylinder formowy) →
negatyw

SITODRUK – wykorzystywany jako druk uszlachetniający

Kałamarz, Zespół farbowy, Wałki rozcierające, Cylinder formowy + Zespół nawilżający, Cylinder
offsetowy + Papier, Cylinder dociskowy (drukujący)

INNE TECHNIKI DRUKU: „Drukowana praca, której nie da się odczytać, staje się produktem bez
celu” Emil Ruder

background image

5 / 24

1) DRUK ANALOGICZNY:

druk wypukły: do połowy XX wieku; typografia, fleksografia

druk hybrydowy: risografia

druk płaski: litografia, offset

druk wklęsły: rotograwiura

druk szablonowy: sitodruk (tampodruk)

2) DRUK CYFROWY:

druk atramentowy

druk laserowy

druk magnetyczny

indigo (najnowsza technologia)

itd. (!?!?! cokolwiek to znaczy)


LITOGRAFIA – przykład artystycznego drukowania, do XIX wieku technika przemysłowa (kredki
litograficzne); druk bezpośredni; należy narysować negatyw, aby otrzymać pozytyw

DRUK WKLĘSŁY – narodził się jako druk przemysłowy; albo ryjemy/trawimy, tam nanosi się
farba; potem odciska

ROTOGRAWIURA – używana dawniej jako druk do reprodukcji (albumy itp.)

SCHEMAT ILUSTRUJĄCY ZJAWISKO WYDŁUśENIA FORMY FLEKSOGRAFICZNEJ:

K – wydłużenie warstwy fotopolimerowej
t – grubość warstwy fotopolimerowej

Druk wypukły → części drukujące są wyżej niż niedrukujące (jak pieczątka)

POLIMERY – związki chemiczne, które łatwo się utrwalają (elastyczne)

background image

6 / 24

DRUK FLEKSOGRAFICZNY – np. opakowanie na jogurt, kawę, mrożonki itd. Druk na podłożach
niewsiąkliwych (np. folia aluminiowa), druk międzywarstwowy. Farba wykorzystywana do flekso
jest oparta na rozpuszczalnikach (alkoholu). Zadrukowywanie międzywarstwowe związane
z toksycznością farby → farba nie może dotykać produktu żywnościowego.


Wykonywanie formy w technice wklęsłodrukowej:

Wykonywanie montażu diapozytywów

Przygotowanie cylindra do przeniesienia kopii

Kopiowanie montażu i rastra na papier

pigmentowy

Naniesienie koszulki

Przeniesienie kopii na cylinder wklęsłodrukowy

Wywołanie kopii

Trawienie formy

Procesy wykończeniowe


RAKIEL → kawałek materiału (metalu, grubej gumy), rodzaj podłużnego noża, służy do
zeskrobywania farby z wierzchu formy. Farba we wklęsłodruku jest płynna, mazista.

Ścieranie farby z powierzchni cylindrów. Druk wklęsły – części położone niżej drukują.

SITODRUK → dawniej często wykorzystywany do nietypowych podłoży; zwykle używało się
niewielkiej liczby kolorów; bardziej forma komiksu.
Technika oparta na sicie – materiałowym lub metalowym.

NANIESIENIE WARSTWY KOPIOWEJ NA SIATKĘ I JEJ WYSUSZENIE ► NAŚWIETLENIE
PRZEZ DIAPOZYTYW ► WYWOŁANIE

Sitodruku zamieniony na maszyny do lakierowania.

Zasada druku tamponowego (służy do drukowania na kształtach, jak np. długopis).
















background image

7 / 24


RISOGRAFIA → computer to press – zapas materiału formowego; głowica termiczna – wypala
dziurki; każda odbitka wymaga osobnej formy (folii)


21.03.2012 - IV zajęcia
SCHEMAT BUDOWY KSEROKOPIARKI


Schemat działania kserokopiarki:

- Spód klapy nieprzezroczysty (odbija światło)
1) Kładziemy wydruk na szkle – rozbłysk; czarne części pochłaniają światło, białe miejsca odbijają
światłoczułym
2) Układ soczewek do tego służy
3) Forma drukowa = bęben światłoczuły (obraca się i zostaje naelektryzowany – są na nim ładunki)
4) Światło jest ukierunkowane na bęben – padając na bęben światłoczuły neutralizuje ładunki, które
tam są
5) Na bębnie powstaje obrazek w postaci poszczególnych ładunków
6) Podajnik do tonera – toner naelektryzowany odwrotnie (zaciemnia, przyczepia się do miejsc, na
których są ładunki), pokrywa bęben
7) Rolki podgrzewające rozpuszczają sproszkowany toner, on się roztapia, przykleja i utrwala na
papierze

PROCES PRZYGOTOWANIA DRUKU/DRUK CYFROWY

Stacja

graficzna

Proof

cyfrowy

Drukowanie

CMYK

Odbitka

drukarska

► Produkt finalny


W druku cyfrowym każda odbitka jest robiona na nowo (personalizacja druku).
Maksymalne skrócenie łańcucha produkcji.

background image

8 / 24



Schematyczny układ elementów druku elektrofotograficznego.


Urządzenie elektrofotograficzne wielosegmentowe do drukowania wielobarwnego CMYK

Obraz pojawia się na naelektryzowanym cylindrze.
Naświetlanie.
Posypywanie proszkiem (tonerem).
Przenoszenie na papier.

W druku bezpośrednim – toner przenoszony od razu na papier.

Toner przenoszony na taśmę.
Tu formą drukową jest NAELEKTRYZOWANY I ROZELEKTRYZOWANY OBRAZ.

Zasada druku atramentowego Drop-on-Demand:














background image

9 / 24


Wałek przesuwa papier.

Częścią drukującą jest kartridż.

4 rozwiązania techniczne.

1) Zasada pary wodnej – z pojemnika na tusz wychodzi cienka rurka, jest podgrzewana,

tworzy się banieczka pary; ona pęka i w ten sposób wypycha kropelką

2) Zasada pieców elektrycznych – płynie prąd i powoduje odkształcenie i wypchnięcie

kropelki

3) AD 1. Kropelka na żądanie – pojawia się wtedy, kiedy jest potrzebna
4) AD 2. Metoda strumienia ciągłego – strumień jest ciągły, cały czas „wypluwane” są

kropelki; obok przekaźnik elektryczny, który emituje prąd, zakrywa strumień kropelek
(zawracają do kałamarza i nie pada kropelka), gdy nie ma prądu kropelki osiadają na kartce.


Zasada druku termotransferowego (termosublimacyjnego).

PAPIER
Nieruchoma głowica z elementami grzejnymi (podgrzewa się.
Folia z naniesionym barwnikiem obok głowicy.

Papier na cylindrze

Informacja o obrazie interpretowana przez cylinder

W przypadku termotransferu: tusz się topi i osiada na kartce

Termosublimacja – zmiana pod wpływem temperatury

Głowica podgrzewa, nie rozpuszcza, ale zamienia się w gaz i osiada na kartce.


ZASADY DZIAŁANIA MASZYNY Indigo E Print 100:

Przypomina offset (bo występuje w tym guma/obciąg)

Separacja naświetlana laserem na płycie światłoczułej

Pomiędzy 2 cylindry wtryskiwana jest farba, która pokrywa płytę

Obraz przenoszony z płyty na gumę → z gumy na papier

Kolejno wtryskuje się wszystkie kolory (za pomocą tej samej płyty i tej samej gumy)

Podajnik drukowania dwustronnego → odbitka wychodzi z maszyny sucha


BUDOWA:
- Cylinder przygot. (kręci się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara)
- Cylinder z gumy (zgodnie ze wskazówkami)
- Cylinder drukujący (przeciwnie do wskazówek)
- PODPORNIK PAPIERU
- CMYKOG

Rodzaje introligatorni:

introligatornie artystyczne – gł. przy większych bibliotekach

introligatornie rzemieślnicze – okładka ma być przede wszystkim twarda, ma chronić

introligatornie przemysłowe – występuje jako część drukarni

zakłady wykonujące introligatorskie usługi para-biurowe (bindowanie)



background image

10 / 24

28.03.2012 - V zajęcia

Podział druków z punktu widzenia prac introligatorskich:

Druki luźne (ulotki, plakaty,
gadżety)

Druki

łączone

(czasopismo

szyte,

klejone,

torebki,

opakowania i klejone)

Oprawy


Arkusz – fragmenty cienkiego materiału w kształcie prostokąta wycięty ze wstęgi
Strona – jedna z dwóch powierzchni arkusza
Stronica – część strony arkusza oznaczono paginą
Pagina – nr stron
Kartka – 2 kolejne stronice, I ma nr nieparzysty
Składka – 1 ma 2 wielokrotnie sfalcowany arkusz
Oprawa – sposób wykończenia wielostronicowej publikacji poligraficznej, który polega na trwałym
połączeniu kart we wnętrzu z okładką, określa ostateczny kształt i wygląd publikacji
Sposób wykonania układu
Rodzaj okładki i jej wewnętrzna budowa
Sposób połączenia w/w

BIGI – przygniecenia za pomocą drutu, które spina papier.

Okładka (teczka) + Układ książkowy (blok) = Montaż (zawieszenie układu w okładce) = Oprawa

PODZIAŁ OKŁADEK I WKŁADÓW

1) Typy okładek:

MIĘKKIE:

- zeszytowe
- przylegające
- zakrywające
- specjalne

TWARDE:

łączone lamówką

jednorodne

kombinowane

specjalne


2) TYPY WKŁADÓW

* JEDNOSKŁADKOWY – zeszyt 16 kartk.
* WIELOSKŁADKOWY – składka na składkę (najbardziej typowy rodzaj wkładów przy
książkach, pojedyncze składki są kładzione jedna na drugą)
* WIELOSKŁADKOWY – składka w składkę (poszczególne poszyty są wkładane jeden w drugi
– składka w składkę – np. zeszyty 60 kartk., czasopisma)
* WKŁAD KARTKOWY (kartki położone 1 na drugiej, z jednym brzegiem zaklejonym
specjalnym klejem – np. notesy z wyrywanymi kartkami)

Zszycie drutem: zszywki przez grzbiet.

ZESZYTOWA – typ wkładu składka w składkę, szycie drutem, z elastyczną okładką (która ma
gramaturę większą niż kartki), grzbiet zawsze jest krawędzią, nie może być zbyt gruba, kartki
wewnętrzne mniej sprasowane niż zewnętrzne, należy przy łamaniu uwzględnić marginesy

background image

11 / 24


PRZYLEGAJĄCE – składka na składkę, klejenie za pomocą klejów w strefie grzbietu, na okładce
z bigi

ZAKRYWAJĄCA – składka na składkę, książka jest przyklejona w strefie grzbietu i przy
grzbiecie; ma co najmniej 3 lub 4 bigi, by się lepiej otwierała, przy zaprojektowaniu książki należy
wziąć pod uwagę fizyczną budowę książki (uważać na bigi)

W celu ochrony przed wilgocią, kurzem etc. stosujemy laminowanie (matowe lub błyszczące);
czasem zamiast folii jest lakier.



OPRAWA TWARDA:

okładzina przednia (tektura)

grzbietówka (karton)

okładzina tylna (tektura)

otoczone okleinówką (papier, tkanina,
skóra)














1) Falcerka – składa gotowe składki
2) Zebrany blok idzie do szycia (twarda), złożony na kupce (stosowanie) i nałożona jest

okładzina (miękka) → wchodzą do specjalnej maszyny – tam łączy się okładkę z blokiem
klejem w postaci granulatu, pod wpływem temperatury granulat rozpuszcza się i przykleja
do kartki

3) Trójnóż – obcina
4) Klejenie i szycie: * tektura (z której stworzony jest przód i tył okładki), * karton (grzbiet), *

okleina (okleja się nią całość, by stworzyć teczkę) / Grzbiet płaski, zaokrąglony.

5) Teczkę i wkład łączymy – wkład zawieszony w oprawie za pomocą wyklejki → wkład ma

osobny grzbiet. Kapitułka – wkładana i doszywana do całej reszty.





background image

12 / 24

OPRAWY:

Proste

Złożone

Specjalne

1) zeszytowe
2) przylegające
3) zakrywające

1) jednorodne
2) kombinowane

1) z okładką zeszytową
2) z okładką przylegającą
3) z okładką zakrywającą
4) z okładką łączoną lamówką
5)

z

okładką

jednorodną,

kombinowaną lub specjalną


Ze względu na rodzaj okleinówki:

papierowa – później jest uszlachetniana

całopłócienna – są impregnowane; płótno elastyczne; minusem jest to, że nie można np.

drukować zdjęć i wykorzystywać wielu kształtów – obwoluty – do celów komercyjnych

półpłócienna (wzmocniona na grzbiecie)

skórzana

oprawa jednolita – z jednego kawałka (miękka)


04.04.2012 - VI zajęcia

ZŁOśONE OPRAWY:

jednorodne (okleinówka złożona z jednego materiału)

kombinowane (np. półpłócienne, płótnem pokryte także narożniki i grzbiet, ma 2 rodzaje

okleiny)

ćwierćpłócienna – tylko w grzbiecie znajduje się płótno

Oprawy płócienne cechuje szczególna trwałość.

Oprawa drutowa – elementy podsk. jest drut

CZTERY OPRAWY SPECJALNE:

1) grzebieniowa – grzbiet bloku jest w odp. sposób nacinany, wkładany jest tam grzebień (2

plastiki lub 2 drutu) za pomocą bindownicy. Może być uszlachetniana.

2) pierścieniowa – w grzbiecie wykonywany jest szereg otworów i przez te pierścienie

przeciągany jest drut (np. notesy, kalendarze).

3) listwowa – listwa z tworzywa sztucznego nasuwana na grzbiet książki.
4) spiralowa – w grzbiecie szereg otworów; przeciągnięty drut w kształcie spirali przez te

otwory.

Część tych opraw stosowana przy oprawianiu zwykłych książek.

PODSUMOWANIE
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA ILOŚĆ ELEMENTÓW OKLEJKI:

jednorodna

kombinowana

ZE WZGLĘDU NA ILOŚĆ GRZBIETÓW:

1-grzbietowa

2-grzbietowa

ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB KLEJENIA:

przylegająca

zakrywająca

NA SPOSÓB ŁĄCZENIA UKŁADU:

zeszytowe

background image

13 / 24

GRZBIETY WKŁADU KSIĄśKOWEGO:
* (grzbiet w oprawie zeszytowej)

a) prosty
b) prosty oporkowy
c) zaokrąglony
d) zaokrąglony oporkowy

OPOREK – rowek służący jako zawias, wykonywany za
pomocą maszyny, wykonywany po to, by ładnie wyglądało.
Big – wykonany mechanicznie za pomocą drutu w celu
spieśnienia papieru.

NAJWAśNIEJSZE

OPERACJE

INTROLIGATORSKIE:

liczenie → musimy nać ilość półproduktów (ilość arkuszy, składek, wkładów, gotowych

egzemplarzy), musimy wiedzieć, jaki jest nakład, ale drukujemy więcej niż nakład

złamywanie = falcowanie, falcerka powoduje stały złam na arkuszu w zależności od arkusza

złamujemy na 4, 16, 32, np. 12 (w poprzek), złamany na U, złamany na Z → np. ulotki

kompletowanie → wydrukowany każdy arkusz, idzie na falcerkę, potem składka, za pomocą

maszyny

przegniatanie = bigowanie – po to, by okładki dało się połączyć z wkładem, ale też teczki

krojenie i cięcie – krojenie (nóż krojący bez pyłów i strzępów), cięcie – wiertła, piły, frezy

(powstają strzępy)

zgrzewanie – za pomocą ciepła, w ten sposób zgrzewamy tylko odpowiednie materiały – nie

papier – np. termobindowanie, nakładanie folii, hotstamping

wyrównywanie = stosowanie (wykonanie prawidłowego stosu)

lakierowanie → laminowanie – służy uszlachetnianiu druku, pokrywanie odpowiednimi

lakierami czegoś, co zostało już zadrukowane (by zabezpieczyć przed brudem etc.); ale jest
też po to, aby przyspieszyć druk (lakier dyspersyjny)

prasowanie – po wyrównywaniu – by wyprzeć powietrze spomiędzy składek, by łatwiej

było książkę potem zszyć etc. (za pomocą prasy – dość inwazyjne – nakład zakłada
zniszczenia)

laminowanie – pokrywanie folią – mat/błysk/softowych – błyszcz – trwała, matowa się

lepiej prezentuje, ale się rysuje, soften – mimo wad bardzo ładnie na ciemnym zadruku,
b. odporna

szycie – drutem, nićmi, maszyny (półręczne), za pomocą dużych akt. Maszyn; wykonywane

b. szybko

bindowanie – na bindownicy, oprawa z drutu lub tworzywa sztucznego, termobindowanie –

wykorzystuje się właściwości termiczne niektórych materiałów, grzbietu nie trzeba nacinać

klejenie – kilka operacji, łączenie za pomocą kleju

pakowanie – do różnego rodzaju opakowań, np. czasopisma specjalną, książki się foliuje,

złożone tak, by paczka była stabilna.


LAKIER SD-wypukły
-dwusoczewkowy (cyfrowy)
-na maszynach zamontowane są liczarki

-oprawa kolendrowana – klejona i szyta

KROJENIE – kilka operacji:

background image

14 / 24

przekrawanie i krojenie wzdłuż linii prostej

okrawanie (jednocześnie kilka przekrawań z kilku stron)

wykrawanie (za pomocą wykrajników; robione ze specjalnych blach bardzo ostrych, np.

przy teczce) otworów

nadkrawanie (krojenie gorszego materiału, ale nóż przekrawa tylko część materiału, np.

pudełka kartonowe).

Lakier dyspersyjny – b. szybko schnie, są lakiery pachnące np. AVON katalog,

l. strukturalne, 3d, błyszczące, matowe


To, z czego korzystamy, zależy m. in. od typu druku.
Naklejanie – łączenie dwóch elementów na całej ich powierzchni
Oklejanie – oklejanie jednego elementu drugim
Zaklejanie – pokrycie klejem brzegu wkładu (np. kalendarz z wyrywanymi kartkami)
Przyklejanie – łączenie dwóch elementów na styku powierzchni
Wyklejka – wykonana z papieru o wyższej gramaturze
Wkładka – luźna kartka bez połączenia zresztą składu, wkładana do książki
Nakładka – dodatkowa składka nałożona na zewnątrz pozostałej części składki
Przyklejka – pojedyncza kartka przyklejana do składki na pierwszej lub ostatniej stronie
Wklejka – luźna pojedyncza kartka wklejona w środki składki

GŁÓWNE PROCESY INTROLIGATORSKIE:

wykonanie wkładu (bloku)

wykonanie okładki

połączenie


KLASYFIKACJA MASZYN INTROLIGATORSKICH:

do obróbki zadruk. arkuszy

do ścierania i łączenia składek

do obróbki wkładów książki

do wyk. książek

do łączenia wkładów z okładką


GILOTYNA – maszyna – krajanka do przecinania papieru, wykonana ze specjalnych włókien, tnie
szablastym ruchem, nie tępi się o stół, w nowszych gilotynach aktywuje się je za pomocą
przycisków umieszczonych po dwóch różnych częściach stołu (falcerki – złamyw.; maszyny do
wykon. wklejek i wyklejeń)

KRAJARKĄ obcinamy też ulotki, wizytówki

SPOSOBY SKŁADANIA ARKUSZA:
A – prostopadły (krzyżowy)
B – równoległy
C – specjalny (harmonijkowy / zawijany)

MIĘKKA:
-ok.
-falc.
-zbier.
-klej. z okł.
-krojarka trójnoż.

background image

15 / 24


TWARDA:
-druk.
-falcow.
-komp.składek
-szycie
-krajarka trójnożowa

Falcerki = maszyny do złamywania

11.04.2012 - VII zajęcia

Podział materiałów wg ich obecności w produkcie gotowym:

1) Bezpośrednie (podłoża drukowe, farby, materiały introligatorskie)
2) Pośrednie (materiały fotochemiczne, mat. smarne, obciągi, tonery i folie do progów, metale

i stopy; inne)


Podłoża drukowe: dzielą się na kształtki i płaskie.

Płaskie podłoża drukowe

Mało sztywne

Sztywne

Chłonne

Niechłonne

Chłonne

Niechłonne

Papiery,

papiery

powlekane, włókniny,
tworzywa porowate

Folie metalowe, folie
eklozowe,

folie

z

tworzyw

sztucznych,

folie kompleksowe

Tektury,

tektury

powlekane

Blachy metalowe, płyty
z tworzyw sztucznych,
inne

(techniki

druku

solwent?)

Kształtki

Chłonne

Niechłonne

Kubki papierowe, inne

Pojemniki

metalowe,

pojemniki

szklane,

pojemniki z tworzyw sztucznych, kubki z
tworzyw sztucznych, butelki ze szkła, inne


Papier = włókna roślinne (celulozowe) + kleje + wypełniacze + barwniki

GRAMATURA WYROBU PAPIERNICZEGO – ciężar 1m2 wyrobu papierniczego wyrażony w
gramach → zależy też od pulchności papieru

WYROBY PAPIERNICZE:

1) Bibułka (gramatura do 28 g/m2)
2) Papier (od 29 do 160 g/m2)
3) Karton (od 161 do 315 g/m2)
4) Tektura (od 316 g/m2)


PAPIERY DRUKOWE:

gazetowy

drukowy zwykły (typograf)

afiszowy

background image

16 / 24

biblijny (b. cienki)

banknotowy

wartościowy

znaczkowy

do maszyn do pisania

przebitkowy

transferowy (do nadruków)

ilustracyjny

offsetowy

mapowy (o podwójnej trwałości)

wklęsłodrukowy

okładkowy zwykły lub zeszytowy

powleczony zwykły lub rotaprintowy

kserograficzny


Część zasilająca → część sitowa → cz. prasowa → cz. susząca → cz. wykańczająca

Wykończenie papieru poza maszyną papierniczą:

gładzenie (lepsza jakość)

kolandrowanie (satynowanie), czyni gładzenie na połysk po uprzednim nawilżeniu

krojenie wzdłuż na węższe wstęgi

krojenie na arkusze

sortowanie (eliminowanie wadliwych partii)

uszlachetnianie

(barwienie,

woskowanie,

powlekanie

warstwami

kredującymi,

zadrukowywanie, wytłaczanie)


Equter – wykonujemy nim znak wodny

Co daje się do masy papierowej:

kleje

wypełniacze (by nie był przezroczysty i by był gładki)

barwniki


Satynowanie:

1) walec metalowy
2) walec oblecz. papierem


Sposoby pakowania

paczka

bela (zaw. pewną ilość arkuszy, zwykle w ryzach)

zwój (opakowanie zawierające wstęgę papieru)

zmoik (opakowanie o śred. do 200 mm, np. tapeta)

bobina (zwykle taśma, długość nie przekracza ¼ długości średnicy

skrzynia


Co musi znaleźć się na etykiecie? (opakowaniu z papieru)

rodzaj wytworu

nazwa wytwórcy

gramatura

odmiana papieru

background image

17 / 24

format

przeznaczenie

oznaczenie kierunku włókien


Podział papieru:

OBECNY PODZIAŁ

DAWNA KLASA

BD - bezdrzewna

Klasa III

100% celulozy tech.

PDa – półdrzewna „a”

Klasa IV

80% celulozy + 20% ścieru

PDb – półdrzewna „b”

Klasa V

60% celulozy + 40% ścieru

D – drewno (żółknie...)

Klasa VI

30% celulozy + 70% ścieru

M - mieszana

Klasa X

100% makulatury


Powierzchnia:
a) odbicie zwierciadlane












b) odbicie od matowej powierzchni












background image

18 / 24

c) odbicie od powierzchni wytworu papierniczego z połyskiem















RODZAJE PAPIERÓW:
PODZIAŁ WEDŁUG RODZAJU POWIERZCHNI
LLWC, SLWC, ULWC, HWC, MWC, FCO, Jakrocińca itp.

PODZIAŁ WEDŁUG PRZEZNACZENIA

papiery drukowe luksusowe (WF – wood free – szlachetne; biurowe; książkowe)

papiery zwojowe do magazynów kolorowych

papiery gazetowe (też zwojowe)

papiery specjalne (np. do kopert) – metalizowane, do cukierków

papiery i kartony wielowarstwowe


PODZIAŁ WEDŁUG SPOSOBU PRODUKCJI:

papiery recyklingowe

bezchlorowe

ekologiczne

objętościowe

syntetyczne

samokopiujące

samoprzylepne

inne

Szereg A

Szereg B

Szereg C

Elementy biurowe

Papier dla drukarni, książki naukowe Formaty na opakowania na szeregi A

Symbol formatu

Wymiary arkusza w
mm

4A0
2A0
A0
A1
A2
A3
A4

A10

B0
B1
B2
B3
B4
B5
B6

B10

C0
C1
C2
C3
C4
C5
C6

C10

background image

19 / 24

Cechy papieru – wpływ na jego przydatność (tzw. drukowność / zadrukowalność):

gramatura – od 60 do 180 g/m2 +/- 3% odchyłu

grubość papieru – od 0,04 do 0,25 mm – musi mieć jednakową grubość

wymiary arkusza – kontakt papieru z farbą zależy od tego czynnika

gładkość – kontakt papieru z farbą zależy od tego czynnika

przeźrocze papieru (sposób rozłożenia włókien)

kierunek układów włókien (równolegle do grzbietu – w opakowaniach introlig.)

wytrzymałość (ważne szczególnie przy offsecie rolowym)

właściwości optyczne

stabilność wymiarowa (zmiany wymiarów pod wpływem wilgoci, optymalna temperatura

to 18-22 st. C)

skłonność do pylenia

właściwości specjalne (np. odporność na starzenie się etc.)


Chromowy


Papiery typu: triprint, pre-print
Papiery do druku formularzy, rachunków, korespondencji biurowej, wcześniej przed
zadrukowaniem drukuje się np. logo firmy

3 grupy papierów ekologicznych:

ekologiczne

recyklingowe (offset i kserograf.)

bezchlorowe


Papiery samokopiujące – 1 warstwa ma pod spodem mikrokapsułki; środkowa na utrwalaczu i też
mikrokapsułki; trzecia kartka ma tylko wywoływacz

Specjalne papiery do drukowania cyfrowego

18.04.2012 - VIII zajęcia

PAPIERY SYNTETYCZNE: zawierają co najmniej 20% materiału syntetycznego; mają zdolność
wchłaniania/przyjmowania farby drukarskiej

Tyvek (otrzymywany z czystego, polietylenu, wychodzi w różnych gramaturach, można na

nim drukować różne rzeczy, odporny na butwienie, zginanie i przedarcie, może być
drukowany offsetem suchym, utrwalonym UV lub flekso; zadrukowany farbami do
powierzchni niechłonnych, przywieszki, etykietki, mocne koperty, flagi)

Neobond (produkowany w Niemczech, może być produkowany w arkuszach i zwojach, do

zadrukowania offsetem; dowody osobiste, plansze, odporny na rozginanie, wodę i starzenie
się)

Pretex (z dodatkiem syntetycznych środków wiążących, dwukrotnie powlekany, zbliżony do

papieru; mapy, etykiety, prospekty)

Polyart 2 (produkowany we Francji, foliowy, 2-krotnie powlekany, może być zadrukowany

farbami utrwalanymi; odporny na tłuszcze i wodę)

Synteape (wielowarstwowa folia poliprop., niepowlekany, odporny na wodę, tłuszcze,

chemikalia, może być tłoczony, zginany itp., produkowany w zwojach i arkuszach)



background image

20 / 24

TWORZYWA I FOLIE:

celofanowe

polietylenowe PE

polipropylenowe PP

poliestrowe PET

aluminiowe

kompleksowe


CELOFANOWE: folia ekologiczna z regener. celulozy, otrzymywanej z wiskozy, polna, nie topi
się, ulega biodegradacji w ziemi, odporna na rozdarcie, może być lakierowana, wtedy jest odporna
na tłuszcze; służy do wyrobu mat. miękkich, zadrukowany flekso

POLIETYLENOWE PE: mogą być płaskie/rękaw., różnią się gramaturą/wytrzym. Mechaniczną,
mała przenikliwość pary wodnej, łatwo przepuszczające gazy (nie żółkną), nieodporne na tłuszcze,
odporne na ujemną temperaturę, przed zerwaniem rozciągają się → laminaty foliowe, do
przechowywania suchych warzyw, cukru, mąki, zadruk flekso

POLIPROPYLENOWE PP: wykonywane w wersji zorientowanej i niezorientowanej (ma nieco
gorsze właściwości); stanowi substytut folii celofanowej (ma połysk, wytrzymałość termiczną),
odporna na tłuszcze, wodę, ma stabilność wymiarową; nie przepuszcza gazów i pary wodnej

POLIESTROWE PET: jedna z wersji posiada najlepsze właściwości (przezroczystość itp.); np.
opakowania do kawy (kilka warstw), służy do próżniowego pakowania cieczy, farba schnie
podgrzana do 80st. C, wtedy tylko może być zadrukowane

ALUMINIOWE: arkusze/wstęgi, nadruk flekso / rotograw., odporna na wilgoć, tłuszcze,
rozpuszczalniki, nie przepuszcza pary wodnej, laminowana w celu poprawienia właściwości
mechanicznych

KOMPLEKSOWE: od 2 do 9 warstw, druk wielowarstwowy, folie wymagają aktywacji, by farba
przylegała i się utrwaliła

STRUKTURA FARBY GRAFICZNEJ:
















background image

21 / 24

farby – materiały...

spoiwa – substancje wiążące ze sobą, dobierane w zależności od techniki druku

olejowe

olejowo-żywiczne

rozpuszczalnikowe

barwidła – zdolne do selektywnego odbijania światła

pigmenty – nie rozpuszczają się w wodzie (sadza, ultramaryna, amon)

laki – nie rozpuszczają się w rozpuszczalnikach, barwidło pomocnicze

barwniki


spoiwa – nie mogą reagować z barwnikiem


RODZAJE EMULSJI:

emulsja typu woda w farbie

emulsja typu farba w wodzie


adhezja – przyleganie warstwy

kohezja – spójność

przyczepność


Cechy optyczne (barwa, odcień, połysk):
Drukowność (właściwości reologiczne – TAK konstyst., lepkość [czas wypływania], sposób utw.)
Ciągłość

FARBY OFFSETOWE:

maziste (nie mogą zasychać w kałamarzu)

duża intensywność barw (bo drukujemy dość cienkie warstwy)

światłotrwałość

TAK (blacha – guma → guma – papier)

odporność na tworzenie się emulsji


FARBY FLEKSO:

ciekłe

szybko schnące

mogą pokrywać podłoże niewsiąkliwe

mogą być przezroczyste (transparentowe)

i nieprzezroczyste


SITODRUK:

w różnych odmianach dostosowane do podłoża

odporne na ścieranie

maziste

duża adchezja do podłoża

gruba warstwa

nie mogą zasychać na sitach

tampodruk – wysoka zawartość pigmentu

background image

22 / 24

UTRWALANIE FARBY schnięcie = zespół procesów fiz. i chem.

przez absorpcję (wsiąkanie)

utlenianie

odparowanie rozpuszczalnika

promieniowanie podczerwone / UV

wilgoci

pieczone (temp.)

obniżenie temp.

diaelektryczn.

katalityczne


WZORNIK PANTONOWSKI – wzory kolorów. Pantone (Color) Matching System (PMS) to
system identyfikacji kolorów opracowany przez firmę Pantone inc. z USA.
Kolory oznaczane są numerem (np. PMS 130) z oznaczeniami dodatkowymi takich cech jak
fluorescencja, metaliczność itp. Podstawowa skala opisuje 1114 kolorów. Powstają one przez
zmieszanie 15 pigmentów (w tym białego i czarnego). Stąd ich odwzorowanie na skalach CMYK i
RGB nie jest oczywiste.

25.04.2012 - IX zajęcia
Kolory

Barwa – wrażenie w mózgu; żeby powstało, musi być światło.

W oku znajduje się żółta plamka, w której znajdują się pręciki i czopki. Pręciki sprawdzają, czy
światło jest, czy go nie ma; czopki odpowiadają za widzenie w RGB.

Widzenie skotopowe – działają tylko pręciki, widzenie czarno-białe, szarość; działa wtedy kiedy
jest mało światła, np. przy świetle księżyca
Widzenie mezopowe – działają pręciki, czopki starają się działać; wtedy kiedy jest więcej światła,
widać niektóre kolory, np. po zachodzie słońca
Widzenie fotopowe – normalne, wszystkie barwy, w dzień

Barwniki odbijają odpowiednie wiązki światła:

a) Biały –odbija wszystkie
b) Czarne – wszystko pochłania
c) Szare – pół na pół
d) Czerwony itp. – odbija tylko czerwone, może odbijać w jakimś stopniu (różne barwy)


CMYK – idealne filtry

a) Cyan – pochłania czerwony, odbija zielony i niebieski
b) Magenta – pochłania zielony, odbija czerwony i niebieski
c) Yellow – odbija czerwony i zielony, pochłania niebieski
d) ( Kontur – inna nazwa czarnego )


Opisywanie kolorów

kolor

nasycenie

barwa


HSB (Hue Saturation Brightheness) – inna nazwa to HSL (Hue Saturation Luminance). HSB to
model opisu przestrzeni barw zaproponowany w 1978 roku przez Alveya Raya Smitha. Model HSB
nawiązuje do sposobu, w jakim widzi ludzki narząd wzroku, gdzie wszystkie barwy postrzegane są

background image

23 / 24

jako światło pochodzące z oświetlenia. Wg HSB barwy wywodzą się ze światła białego, gdzie część
widma zostaje wchłonięta, a część odbita od oświetlanych przedmiotów.


Metoda addytywna mieszania barw – światło się sumuje,
dodawanie światła, np. w monitorze, RGB.
Mieszanie addytywne barw – metoda ta ma miejsce, gdy do jednej
wiązki światła o pewnej barwie dodawana jest druga o innej
barwie, w wyniku czego powstaje wrażenie barwy trzeciej. W
oparciu o tę metodę mieszania barw pracują monitory, emitując
wiązki świateł Red (czerwony), Green (zielony), Blue (niebieski)
(RGB). Czarny ekran to wynik braku emisji światła, a biały to
wynik złożenia świateł R + G + B z maksymalną jasnością.



Metoda subtraktywna mieszania barw – odejmowanie światła, w
druku.
Substraktywna metoda mieszania barw powstaje w wyniku
„odejmowania” od wiązki światła (najczęściej białego) określonych
długości świateł, w wyniku czego przefiltrowane światło wywołuje
wrażenie innej barwy. Metodę tę wykorzystuje się m. in. w druku:
druk dokonuje się na podłożu o określonej barwie, dla uproszczenia
niech to będzie biały papier. Farba drukarska, pokrywając papier
tworzy filtr, a niepochłonięte długości fal świetlnych docierają do
oka, wywołując wrażenia określonej barwy.


Trójkąt chromatyczności barw XYZ – widzialne barwy,
niepraktyczne
CIE XYZ - przestrzeń barw stworzona w 1931 przez
Międzynarodową Komisję Oświetleniową (Comission Internationale
de l'Eclairage = CIE - to jest skrót nazwy komisji). CIE XYZ jest
specjalną paletą barw skonstruowaną przede wszystkim pod kątem
postrzegania barw przez ludzkie oko (fotoreceptory).


HVC – Human Visual Characteristics – model psychologiczny, pewne kolory łatwiej człowiekowi
odróżnić, im kolor jaśniejszy tym więcej odcieni rozróżnianych.


LAB – matematyczny przelicznik jasności i barw; działa
niezależnie od sprzętu, wszędzie takie samo; wysokość
wyznacza jasność przestrzeni, a szerokość to paleta barw.
L – Luminance – jasność, od bieli do czerni. A – od
czerwonego do zielonego. B – żółty do niebieskiego.



background image

24 / 24


09.05.2012 - X zajęcia

16.05.2012 - XI zajęcia


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
etyka-notatki, etyczne problemy współczesności
budowlane notatki 2011 12 id 94 Nieznany
Antologia polskiej poezji rewolucyjnej 1918 – 1939 (notatki), Polonistyka, 07. Współczesna do 45, OP
Bourdieu przemoc symboliczna - notatka, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
Pytania egzamin notatki, dobrach kultury współczesnej” - należy przez to rozumieć niebędące za
notatka- spis stron do książki Sośnickiego, Kazimierz Sośnicki „Istota i cele wychowania&rdquo
Współczesna książka i literatura dziecięca
Notatki zrobione na podstawie książki Wybrane Zagadnienia Ekonomii Wojciech Matuszewski
enzy 2011-11-23, enzymologia, notatki
PI 23.11.2011, Notatki UTP - Zarządzanie, Semestr III, Procesy informacyjne
Mikroekonomia wykłady I zjazd, Finanse i Rachunkowość 2011-16, notatki, mikroekonomia
Dwudziestowieczne realizmy, Notatki I i II rok hs, Sztuka współczesna
SZKLARSKA PORĘBA 2011, Rok szkolny 2010 -11, Notatki
Współczesne systemy resocjalizacji, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, wspolczesne systemy resoc

więcej podobnych podstron